Historisch Archief 1877-1940
No. 1018
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
VOOÏl DAME£.
De Internationale Vrouwenbond,
Onlangs kwamen ten huize van Mevrouw de
Douairière Klerck?Van Hogendorp (den Haag)
eenige dames samen, teneinde eene redevoering
aan te hooren, uitgesproken door Miss Wilson,
secretaresse van en afgevaardigd door Lady
Aberdeen, de eeatgenoote vau den goeverneur van
Canada.
De toehoorderessen in de eerste plaats die
nen hier genoemd te worden de vrouw des huizes
en hare beide zusters, de freules Van Hogendorp
waren allen vrouwen, die door woord en daad toonen,
het hoogste belang te stellen in de verbetering van
de maatschappelijke en sociale nooden. Gaarne zou
ik terstond na de lezing een uitvoerig verslag heb
ben gegeven, van hetgeen Theresa Wilson ons mede
deelde, aangaande het doel en den werkkring van
den Internationalen Vrouwenbond. Maar het was
me niet mogelijk een volledige opgave te doen,
van den inhoud der hoogst belangrijke rede.
Miss Wilson beloofde echter aan al degenen,
die haar dit verzochten, de toezending van eenige
geschriften, betrekking hebbende op den Interna
tionalen Vrouwenbond.
Dezer dagen werden ze mij toegezonden, verge
zeld van de volgende opdracht:
,The Countess of Aberdeen presents her
compliments to.... and ventures to send her some papers,
concerning the International and National Councils
of Women, a movement which is taking note in
many countries in the world.
Lady Aberdeen trusts that this movement will
prove of interest to.... and that she will be able
to promote it in her own country!"
En op welke wijze zou ik beter kunnen voldoen
aan het hierboven genoemd aan ons gedaan ver
zoek, dan door hier ter plaatse als de Redactie
me dit vergunt het doel van de Vereeniging
nader toe te lichten?
De Internationale Vrouwenbond is een Ver
eeniging van Nationale vrouwen-raden van alle
landen, vertegenwoordigend en omvattend alle ras
sen, en godsdiensten, en werkend in alle mogelijke
richtingen.
De inleiding van het programma is als volgt:
? »Wij vrouwen van alle nationaliteiten, er van
overtuigd zijnde, dat het allen tot zegen zal strek
ken, wanneer wij vereenigd zullen zijn, door sym
pathie en onderlinge samenwerking, en dat een
solidair optreden de beste waarborg zal zijn tot
verbetering van Staat en Maatschappij, vereenigen
ons, door het oprichten van een Bondgenootschap,
met het doel alles omver te werpen (to overthrow)
wat onrechtvaardig is in onze wetten en in de
maatschappelijke instellingen, om daardoor tot
betere toestanden te geraken (the application of
the Golden Rule).
De Vereeniging zal geheel vreemd blijven aan
het maken van propaganda voor de een of andere
zaak, evenals aan het uitoefenen van eenigen druk.
Slechts sympathie wordt gevraagd van de toe
tredenden; en verder de vaste overtuiging dat er
op maatschappelijk en zedelijk gebied zoo ont
zaglijk veel te verbeteren valt. Om dit doel te
bereiken, beoogt de Bond:
1. Het bevorderen van het Vereenigingsleven,
in de eerste plaats van de vrouwen die arbeiden
voor haar brood.
2. Vijfjaarlijksche vergaderingen te houden,
waarop de afgevaardigden van alle nationalteiten,
met elkaar van gedachte zullen kunnen wisselen.
3. Om meer overeenkomst te verkrijgen, waar
het betreft de geldelijke verdiensten der arbeidende
vrouwen, en dit punt met elkander te kunnen
bespreken."
Het bestaan van den Internationalen Raad van
Vrouwen zooals immers eigenlijk de juiste
naam is dagteekent van het jaar 1887, toen
eenig ernstig denkende Amerikaansche vrouwen
met eenige haar gelijk gezinde zusteren in Engeland
en Frankrijk, overeenkwamen, een Internationalen
Vrouwenbond te stichten. In 1888 kwamen deze
vrouwen te Washington te zamen, om te beraad
slagen op welke wijze zij zouden kunnen werk
zaam zijn.
Het resultaat van de samenspreking was, dat
reeds op de eerste vergadering de verschillende
besturen werden gekozen, zoowel voor den nationalen
als voor den internationalen raad.
Natuurlijk ontbrak het ook hier niet aan allerlei
insinuaties en verdachtmakingen; maar welke goede
zaak is ooit op dit wereldrond tot stand gekomen,
zonder dat?
Maar het fundament was op vaste grondslagen
gebouwd; en daardoor komt het dan ook, dat de
zaak ondanks alle tegenwerking, voortdurend meer
en meer aanhangsters telt.
Hiertoe droeg niet weinig bij, de groote tentoon
stelling in 1893 te Chicago gehouden; want aldaar
werd de tweede vergadering belegd, en het lag
voor de hand, dat het streven der vereeniging
daardoor hoe langer zoo meer bekend zou worden.
Zooals men weet, werden er ter gelegenheid
van die tentoonstelling, in de vrouwenafdeeling
verscheidene lezingen gehouden; en ook aldaar is
het eerste wereldcongres voor vrouwen tot stand
gekomen.
Op dat Wereldcongres was reeds de Internationale
Vrouwenbond vertegenwoordigd, door afgevaardig
den uit drie en dertig verschillende landen. Wel
een bewijs, dat men den bond een Internationalen
kan noemen! Behalve dat de Internationale Vrou
wenbond de maatschappelijke belangen van hare
leden behartigt, stelt die zich tevens t'jt taak, de
geestelijke verheffing der vrouw.
Door het laten circuleeren van geschriften tot
ontwikkeling van het verstand, maakt het bestuur
zich tevens zeer verdienstelijk, met het werk dat
op zedelijk gebied door de vrouwen bestuursleden
en verdere belangstellenden in de zaak wordt ver
richt.
Zij hebben Inspectrices van den arbeid aange
steld; en tevens wordt er door haar toezicht ge
houden op den gezondheidstoestand van de kinderen.
Zij hebben door haar invloed onzedelijke lectuur
geweerd, en bovendien, bijgestaan door de
Regeeringsleden van het Parlement, veel tot verbetering
van vroeger bestaande ergerlijke toestanden
bijgegedragen.
Gevallen meisjes werden door haar opgericht,
en velen werden door haar invloed staande gehou
den, in den strijd des levens, toen zij dreigden te
bezwijken.
Voorwaar een edele roeping heeft de //Interna.
national Council of Women!"
Het is dan ook geen wonder, dat bijna alle be
schaafde landen tot den bond zijn toegetreden.
Canada natuurlijk in de eerste plaats; en verder
o. a. de Vereenigde Staten van Amerika, Frankrijk,
Duitschland, Engeland, Zweden, Nieuw-Zeeland,
Bohemen, Denemarken, Griekenland, Italië, Spanje,
Zwitserland, Syrië, ja zelfs Japan.
Het zou te veel zijn ze allen op te noemen,
alleen lijkt het me niet onbelangrijk, nog even te
vermelden dat als Vice-president van Rumeni
dat nog niet officieel is aangesloten ??niemand
minder dan Carmen Sylva, Koningin van Rumenië,
is benoemd, terwijl aan de bekende schrijfster
Olive Schreiner, dezelfde functie voor Afrika is
opgedragen.
En hoe staat het nu in Nederland op dit gebied?
Ook hier zijn, zooals men weet een aantal
vrouwen-vereenigingen, die haar vertakkingen over
het geheele land hebben.
Om maar enkele te noemen-. Tesselschade, Arbeid
adelt, talrijke vrouwenbonden, o. a. ook die tot
verhooging van het zedelijk bewustzijn, opgericht
door mevrouw de Douairière Klerck?van Hogen
dorp en eenige andere dames.
Deze bond heeft afdeelingeu op drie honderd
plaatsen in ons land en telt vijf duizend leden.
Al deze vereenigingen en vrouwenbonden beoogen
in hoofdzaak hetzelfde doel, namelijk werkzaam te
zijn op maatschappelijk en zedelijk gebied.
De reden waarom al deze Nationale Bonden
niet aangesloten zijn, bij den Internationalen
Vrouwenbond, ligt in het volgende:
De Hollandsche vrouwen hebben geen afgevaar
digde gezonden naar Chicago, tijdens de tentoon
stelling in '03, iets wat andere landen wel hebben
gedaan.
Wel werd er een lijvig verslag opgemaakt,
waarin werd gemeld, wat de Hollandsche vrouwen
op maatschappelijk-, kunst- en letterkundig gebied
hadden tot stand gebracht.
Dat dit verslag met een een' medaille is bekroond
geworden, is m. i. van vél te weinig bekendheid.
Ware er op het Congres een afgevaardigde tegen
woordig geweest, ongetwijfeld zou Nederland zich
toen reeds hebben aangesloten. Na het Réveil"
van Mirs Wilson, twijfel ik er echter niet aan of
de aansluiting van de Nederlandsche vrouwen aan
de //International Council of Women" zal niet
lang uitblijven.
VERA..
iiimniiiiuruii
Jonge nioeta en jonge Meren,
De Ned. Onderwijzers propaganda-club voor
Drankbestrijding zendt ons eenige mededeelingen,
waaraan wy het volgende ontleenen:
Wanneer een kind gezoogd wordt beschouwen
moeder, baker, verwanten en vrienden prikkels
als onontbeerlijk voor de afscheiding van een
goede hoeveelheid melk. Menige jonge moeder ge
bruikt daartoe w ij n, liefst nog wel Spaanschen
wy'n (alcoholgehalte 15,2 pCt.) of stout. Stout
vooral, dat nog algemeen geldt als een onfeilbaar
middel tegen verzwakking. Door gebruik van veel
stout of wijn gedurende het zoogen lijdt de maag
aanmerkelijk. Ook het kind begint te lijden aan
krampen, wind, onpasselijkheid enz.
Vele moeders zondigen hier uit onwetendheid.
Zoowel in 't belang van de moeder als in dat
van het kind wordt het tijd een einde te maken
aan die onwetendheid.
De afd. Amsterdam van de Ned. Onderw. Prop.
club (voor drankbestrijding) wendde zich daar
om tot eenige der meest bekende kinderartsen
met de vraag, wat hunne meening is omtrent het
gebruik van wijn, bier en stout door jonge of
aanstaande moeders. Hunne antwoorden op de
door de Club gestelde vragen vormen een hoogst
belangrijk rapport, waaraan 't volgende ontleend is.
A. Alcoholgebruik door aanstaande moeders:
»Dat het onmatig gebruik van alcoholische dran
ken sterke drank, wvjn en bier op den
lichamelijken en geestelijken toestand van het
wordende kind een hoogst verderfelijken invloed
heeft is een vaststaand feit, waaromtrent geen
verschil van opinie bestaat."
»Wat het matig gebruik betreft, ik acht het
wijs en voorzichtig ook dat te ontraden. Voor de
gezonde aanstaande moeder is alcohol niet noodig,
voor het wordende kind kan hij wellicht scha
delijk zyn."
Dr. Cath. v. Tusschenbroek.
»Voor gezonde menschen in het algemeen, dus
ook voor gezonde aanstaande moeders is alcohol
nooit noodig of nuttig."
Dr. D. Kruseman.
B. Alcoholgebruik bij zoogende vrouwen:
»By zoogende vrouwen is het gebruik van kleine
hoeveelheden alcoholhoudende dranken minder
voor de moeder dan voor het kind te ontraden.
Herhaaldelijk toch is waargenomen, dat zelfs een
matig gebruik van genoemde dranken (door de
moeder) stoornissen in de spijsvertering van den
zuigeling deden ontstaan."
Dr. Graanboom.
»0p de zogafscheiding wordt door alcoholhou
dende dranken nooit in gunstigen zin, welken
ook, invloed uitgeoefend."
Dr. D. Kruseman.
C. Alcoholgebruik bij jonge kinderen:
»Voor jonge kinderen acht ik het gebruik van
alle alcoholische dranken schadelijk, behalve in
geval van ziekte."
Prof. Dr. Halbertsma.
»Het gebruik van alcoholische dranken (ook
van licht bier en wijn met water vermengd) is
onder alle omstandigheden bij het kind af te
keuren als versterkend middel."
Dr. Graanboom.
»Het ware niet te streng een veroordeeling uit
te spreken tegen hen, die aan kinderen sterken
drank, zwaren wijn of bieren verstrekken."
Dr. D. Kruseman.
Mogen deze raadgevingen den kinderen ten
goede komen !
iHiiiitimiiiiiiiiiii mui mui minimin uiumuïi
Eenvoud. M'ortJi. fijiaanschc erfdochters.
Jong getrouwd. Zitten.
Winterdranken.
De richting der mode, wat visite-toiletten be
treft, is vooral een streven naar het -doodeen
voudige". Er is een tijd geweest dat men »parée"
wou zijn; op dit oogenblik is bescheiden elegance
het motto. Dit beteekent niet juist dat het toilet
goedkooper wordt; integendeel. Een tijd lang kon
men met een dunnen zijden japon en een capote
met lichte veeren twee winters elegant zyn; nu
draagt men een wollen of sergestof, die men met
mooie gebrocheerde zijde Louis XVI pékiné,
broche, faronnévoert; in plaats van den
deftigen capotehoed draagt men een
»doodeenvoudige" toque met een enkele aigrette en een
enkele broche van turkooisjes of een enkelen strik,
het werk van een artiste die haar talent om
«geïmproviseerde" hoeden te maken, duur laat
betalen. En zoowel hoed en mantel als japon
moeten steeds nieuw lijken.
Ken gevolg van deze richting is, dat men de
wollen stoffen, laken, serge, bure, versiert met
garnituren die vroeger alleen op zijde en satijn
werden aangebracht: sabelbont, bijouterieknoopen,
goudborduursel, hermelijn, guipureop transparant;
een ander gevolg is, dat men ze in een zelfde
toilet gaarne vermengt met zijde en satijn.
Wat de mantels betreft, het korte loshangende
manteltje met de groote mouwen als pelerine heeft
veel meer succes gehad, dan sommigen eraan voor
spelden; voor de koude men het zonder eenig
bezwaar combineeren met een breede bonten
kraag of collet-étole, die men weer weg laat,
?wanneer het mooi weer is. Met het oog op deze
zelfde bonten kragen ook hebben de fluweelen
costumes-tailleur nog succes, die anders met
de tegenwoordige mode niet zouden overeenkomen
en toch goed staan.
Iets nieuws is de jaquette-blouse, een model
dat speciaal is uitgevonden om de draagster slank
en jeugdig te doen schijnen. Een gewone jaquette
wordt met den. col-Médicis van soepel bont
gegemaakt, caracul, loutre, astrakan; de mouwen
neemt men van stof. De jaquette is naar de taille
ruim als een blouse, wordt daar omsloten door
een ceintuur van zijden lint en loopt dan uit in
een ronde basque, een weinig geonduleerd. De
truc is nu, dat het bont precies eindigt waar het
ceintuur begint, en weer begint waar het ceintuur
eindigt; de taille wordt dan met de gebeele dikte
van het bont verdund. Voor de ijdele vrouwen
die aan dat beetje slankheid hechten, is het een
trouvaille.
Onder de nieuwe modellen vindt men ook de
lazarethmouwen van een jaar of acht geleden
weer vertoond; ditmaal met een jaquette, van
achteren kort en van voren met vier punten
naast elkaar, als een dubbele stola, tot op do
knieën vallend.
In The Lady's li'eahn geeft miss Belloc verslag
van een interview met een der zoons en opvol
gers van den bekenden luillenr vonr dame.-:,
Worth, te Parys. Het artikel is fraai geïllu
streerd met voorbeelden van het artistieke werk
van Worth, wiens specialiteit het altoos geweest is,
van dame en costuum samen een artistiek geheel
te maken.
»Wij verzenden natuurlijk ook veel," zei mon
sieur Worth; »niet alleen gaan photographieën
van onze nieuwste creaties de geheele wereld
door, maar ook op mannequins, die tegenwoordig
in de grootste volmaaktheid vervaardigd worden,
maken wy met evenveel zekerheid alsof wij de
persoon zelf voor ons hadden. Het gebeurt toch
dat wij twintig tot dertig japonnen voor n klant
te maken krijgen. In dat geval hebben wij als
nieuwste vinding een mannequin van caoutchouc,
dat met behulp van een maatlijf, of zelfs alleen
met juiste maten, geheel den vorm van onze
cliënte ontvangt. Een ander nog meer
gebruikelyk mannequin wordt met gespen en lussen zoo
uit- en ingewerkt, dat het precies past in het
voeringlijf dat wy er overheen plaatsen."
Worth vertelt dan een aantal in de modewereld
bekende anecdoten, b.v. van het stuk geel fluweel
waar niemand raad mee wist, en waarover Rachel
(de anecdote noemde vroeger Mlle Mars) zich
ontfermde, zoodat het na haar optreden plot
seling mode werd.
»Dit is juist het wezen der mode, dat iedere
vrouw meent er goed te zullen uitzien in het
costuum dat voor een bepaalde schoonheid is
uitgevonden en speciaal alleen deze goed staat.
Sommige vrouwen, als b.v. mijn klant Lady
Warwick, kunnen letterlijk alles dragen; maar zoo
zijn er niet veel op de woreld. Maar de mode
wordt eigenlijk gevormd door eenige légantes
wie niet alles goedstaat, maar voor wie men juist
dat costuum heeft uitgevonden dat op een be
paald oogenblik met haar schoonheid een geheel
vormt, en die dat costuum met overtuiging en
vertrouwen dragen. Zoo brengt een mooie vrouw
met een langen hals den Mediciskraag in de mode
en kleine gezette vrouwen volgen haar na. Een
elegante vrouw heeft genoeg van den fourreau
en verschijnt plotseling in een jiipc cloche; iedereen
merkt het op, en omdat zij moedig is, vindt
iedereen de nauwe rokken leely'k, en vril ronde
uitstaande japonnen hebben. Toch zijn de vrouwen
heel conservatief', vooral de Engelsche vrouwen,
zij zijn tory dans l'ame."
Worth houdt niet van tailor-made-costuum en
niet van de coupe scientifique, de knipmethode
der academies, zegt hij; en toen Miss Belloc hem
vroeg hoe hij aan nieuwe ideeën kwam, antwoordde
hij; >soms van een oud stuk kerkborduursel, soms
van een lap brokaat Louis Quinze, in een uit
dragerswinkel opgemerkt. Ik heb dikwijls een
geheel costuum gefantaiseerd naar een streepje
goed van een oud hofcostuum. Als ik over een
teekening redelijk tevreden ben, laat ik haar in
verschillende kleuren uitvoeren, en soms in ver
schillende stoften. Ik houd ook heel veel van
het teekenen van historische costumen."
! * ' *
De nieuwe binnenlandsche leening in Spanje
heeft een geheel ongewacht gevolg. Om te doen
, zien, dat het eene echt nationale zaak is, heeft
de Spaansche regeering in het staatsblad, de
Gaceta de Madrid, de namen der deelnemers
laten opnemen, en het viel reeds terstond in het
oog dat daaronder ruim HOOI) ongetrouwde vrou
wen waren, alle dus vrouwen van fortuin. De
bedongen waarvoor zij ingeschreven hadden, liepen
van 5000 pesetas tot .'i millioen. Blijkbaar heeft
deze opgave dieper indruk gemaakt op de Spaan
sche jeunesse dorée; zij hebben met belang
stelling het anders versmade staatsblad gelezen,
en de rijke erfgenamen, weduwen of jongedochters,
hebben in de laatste dagen tal van aanzoeken
ontvangen. Naar men zegt zullen inderdaad
ook een aantal huwelijken hiervan het gevolg zijn.
Ue minister van financiën is
dushuwelijksmakelaar op groote schaal geweest.
* *
#
De jongste getrouwde vrouw in de Vereenigde
Staten is zeker wel Canetta Gatt, te Jeanette in
Pennsylvanië. Zij is twaalf jaar, en toen de on
derwijzeres haar dezer dagen uit de klasse miste,
werd er navraag gedaan. De ouders deelden toen
mede, dat Canetta niet meer op school zou
komen, omdat zy dien dag, met toestemming
van haar ouders, getrouwd was met een Italiaan,
F. Patri 88 jaar oud.
* t
*
In de Aeir A'cn'e/r komt een curieus artikeltje
voor van den heer Boyle, over-zitten." Er blijkt
uit, dat van de bevolking van den aardbol niet
meer dan een tiende de gewoonte kent van te
zitten; het zijn alleen de Europeanen, hun af
stammelingen en de menschen wie zij het geleerd
hebben, De gewoonte is zelfs in Europa niet
algemeen. De overige aardbewoners liggen, leunen,
hurken, kruisen de beenen: maar zitten op onze
manier is hun vreemd, en velen schijnt het zelfs
ongepast.
\\"nitei'(lrrinl'cii. Punch <>/i J:ïti</c/.*:c/tt: icijs. Men
wrijft een grooten citroen mot \'t ponti suiker
tot deze geheel de gele schil heeft geabsorbeerd,
doet die suiker met nog meer suiker in een
punchkom, voegt er het sap van twee citroenen
bij en ruim een liter kokend water, roert tot al
de suiker is opgelost en mengt er dan ]/4 liter
goeden rhum, 3ïliter brandewijn en een
theelepel geraspte nootmuskaat door.
(iingcr /?,?/// l-'U/i. Op ~2}-i liter goede ale neemt
men l pond broodsuiker, l ons gemborpoeder
en acht eieren; breekt de eieren in een groote
kan, klopt zo met de suiker en de gember, en
voegt or, langzaam, al roerend, een vierde van
het koude bier bij. Het overige bier warmt men
en als het gaat schuimen werpt men liet plotseling
in de kan, steeds heftig roerend, opdat het niet
schift. Men voegt er nog een paar druppels
vanille- of kaneel-essence bij.
E?e.