Historisch Archief 1877-1940
No. 1020
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
ii \m n
de toutes nos marchandises continuera LUND111 JANVIER,
Tous nos objets confectionnés: Robes, fflanteaux ponr Dames et Enfants; Peignoirs,
Blonses, Corsets etc. ont tétaxés a des prix tellement bon marcbé, qu'ils forment des
occasions absolnment extraordinaires.
HIRSCH
IIE
VOOEi DAMEjS.
e>
De. fiets en het
Cara mia.
Goddank 't regent! ,..
't Regent bij stroomen : 't regent
murmelmelodietjes in dakgoten en allerliefste cascadetjes uit
groengeruite paraplu's van eerzame plasdoorwaders,
die onze dorpsstraat stoffeeren.
Denk niet, vriendin mijne, dat het mij aan sym
pathie ontbreekt voor uw nieuw costuum van Hirsch,
waarvan je mij in je laatste epistel zoo'n app
tissante beschrijving geeft.
Geloof mij, ik voel alles voor je teleurstelling,
dat engsluitende jaquetje, dien charmanten chas
seur-hoed met de wuivend-fiere hanenpluim niet te
kunnen luchten (pardon) doen bewonderen op
de afternoon tea's of bij het pantoffeluurtje in de
Kalverstraat en toch begroet ik ditmaal het hemel
water als tot mijn troost op aarde gezonden.
Verdenk me niet van dat huwelijksegoïsme, dat
me na een paar jaar van samenleven met mijn
alter-ego zou doen reikhalzen naar een intimiteit
a deux. met uitsluiting der geheele buitenwereld,
ofte wel van berekeningen in mijn kwaliteit van
doktersvrouwtje, die gunstig voor manliefs
portemonnaie, maar ongunstig in de gevolgen ziju kon
den voor de vele nat-doorweekte dorpelingsvoeten.
Ondanks echte Badelochsgevoelens omtrent mijn
Frans, ondanks pepermunt, kamillen en Eau des
Carmes in overvloed aanwezig in ons uitlokkend
apotheekje, heeft mijn plasregen-verheerlijking een
veel dieper motief.
Luister maar ! Je herinnert je mijn laatst epistel,
dus ook, hoe opgetogen ik was over het plan van
mijn Frans, die zich absoluut een hittenwagen
wilde aanschaffen.
Denk eens aan, samen rijtoertjes maken in den
omtrek, zoo rijk aan natuurschoon; levenselixer
te brouwen in den vorm van poeder en drankjes
voor vrekkige douairières en haar zelve dien
nektar te komen bieden; rheumatischen boeren door
middel van smeersels en zalfjes soelaas te brengen,
lijkt dat niet op het toppunt van 's levens
geneuchten, afternoon teas en costumes a la mode er bui
ten gelaten ?!
Nu eens manlief de teugels houdende, dan weer
de zachte vrouwenhand triomfeerend over koppig
heid!!! Soms een sukkeldrafje, ofte wel eeugalopje;
eindelijk halt; rust; status quo !!!...
Een typisch beeld van huwelijksleven!!! Heer
lijke illuzies, waar zijt gij gebleven !...
Op zekeren, gedenkwaardigen dag nam ik plaats
met Frans in onze allerliefste quipage, maar in
plaats van op den beganen grond te blijven, voerde
een zeepbel-luchtballon ons omhoog, naar eene villa
in Utopia, ook wel luchtkasteel genaamd, en...
naar ge weet, zijn luchtreisjes gevaarlijk.
Bij het ncertuimelen uit de wolkeu waren paard
en wagentje verdwenen, juist als in een
tooversprookje, om plaats te maken voor zeker modern
yer voermiddel.
Met andere woorden, aan mijn verbaasde oogeu
vertoonde zich een rijwiel, waarop zich nu dage
lijks voortbeweegt mijn oogappel, mijn Frans!!!
Wiegelend op luchtbanden, gevoelt Frans de
banden van het huwelijk minder, en eilaas, de
liefste wielrijdstertjes uit den omtrek chaperon
neert hij zonder al te grooten tegenzin.
O, die mannen; die mannen!
Natuurlijk zweeg ik in den beginne heldhaftig
stil. Daarna, na vele vrome voornemens van ge
duld, gelatenheid en opkroppen, barstte ik los.
't Werd een scène van jalouzie a la Médea.
Je hebt aanleg voor 't tooneel," zei Frans !
lakoniek.
Vrouw, dat dramatisch effect met dat hand
gebaar was lang niet kwaad." Enfiii; que voulez
vous? J'ai ri et me sentais désarmce!
Daags na genoemd voorval, waarover ik au fond
wel wat confuus was, bood Frans edelmoedig aan,
ook mij tot wielrijdster te promoveercn, en dat
wel, met verleidelijke argumenten.
't Zou zoo gezellig zijn, gezamenlijk tochtjes te
maken; 't zou zoo goed zijn voor mijn zenuwgestel!
Er was veel voor te zeggen, Frans was welspre
kend, een ondeelbaar moment aarzelde ik dan ook,
toen kwamen de bedenkingen.
Te couteus," zeide ik, //we beginnen pas; eerst
de hoofdsom, dan de reparaties ... en ... de boe
ren willen maar niet ziek worden, en de Douairière
beknibbelt je altijd op de medicijnen ,.. Mietje zal,
vrees ik, ook niet meer zoo haar best doen als . ..''
Ze jou nooit volprezen leiding een paar uurtjes
mist," lachte Frans, hetgeen mij prikkelde.
//Lach maar," zeide ik. //Wie moet 's middags
je lievelingskostjes klaar maken, je bureau
afstoffen, knoopen aan je pantalons zetten, je sokken
mazen, de brieven schrijven, waar je geen tijd voor
hebt, en last not least, wanneer moeten de boeken,
de tijdschriften gelezen worden, die het intellect
van je levensgezellin moeten opsieren?"
Frans zag er uit als een dictator, toen hij be
slist zeide: boeken en intellect hebben niets met
fietsrijdende dames te maken."
//Dat wil ik wel gelooven," meende ik. '/e
passen niet bij elkaar, want wielrijdsters zijn na
hun zwerftochten gewoonlijk te vermoeid om iets
uit te voeren, om nog niet eens te spreken van
de gebroken neus, gekneusde ledematen en ver
rekte spieren, die ze waarschijnlijk niet outloopen
zullen. Vroeg of laat zal dat noodlot haar berei
ken, vertrouw daarop'."
//Houd op," zei Frans, ik zie wel, er steekt
geen sportslady in je!'
Ea vind-je dan die fiutspose zoo aesthetisch of
ladylike," vroeg ik, bout portant. ,/Mij dunkt, jij l
als medicus ..." ,
,/üoe nu niet geleerd, kind!" zei Frans, mij een j
kus gevend. //Zeg, help me eens even, dat ik lieels- |
huids met mijn (iets de voordeur uit kom. Ziczoo, [
dank je, adio, wacht maar niet met 't eten, als
ik soms niet vóór donker tehuis mocht komen,
hoor!"
Ik kreeg nog een kus, een groet, een
haudwuiwuiving, en ... als een wcrvehvind was hij ver
dwenen.
Hoe eenzaam voelde ik mij, hoe droef verlaten, j
Dien smakclijken macaronischotel. zoo dradi^ door
de juiste toepassing van de parmczaaukaas, zal ik
hem morgen a:iu den lunch maar voorzetten, dacht
ik zuchtend.
En alzoo geschiedde, Cara Mia. "U ij vrouwkeus
zijn immers niet zelfzuchtig! Begrijp je nu. waarom
ik tegenwoordig den regen bemin, den regen die
mijn Frans te huis houdt, mijn Frans eu zijn fiets.
MEXA.
Wanneer zal er een stem opgaan, luid genoeg
om te weerklinken tot in de ooren onzer doove
volksvertegenwoordigers, die roepen zal:
Gerechtigheid voor de vrouw!
Gerechtigheid voor 't kind!
Maar de Vrouwen-quaestie is veel minder
interessant omdat de vrouw voor zichzelf kan
spreken, en omdat de vrouw minder schuldeloos
is dan 't kind.
Maar 't l'ind '.
liet kind dat tot 't bewustzijn mciixch ie ,:ijn,
/(tnr/zdfiin opgroeit, het kind, dat op zesjarigen
leeftijd de dronkenschap van den vader, de zede
loosheid van de moeder ~i?t! En in't kleine
hart van't kind ontkiemt een monster: Vt-rachtinr/
voor hen die hem tot leiders, tot voorbeeld, tot
steun moesten strekken. liet kind leert ver
achten wat het lief heeft, verachten wat het eeren
moet, verachten waar 't gehoorzamen moest!
Welke demoralisatie!
Want het is het kind ingeschapen: Het
onderscheid tussehen goed en kwaad.
Het urine kind! De jaren volgen op elkaar,
dronkenschap, bedelarij en zedeloosheid zijn de
drie hydra's die dat jonge leven voortdurend
aangrijnzen, het zijn drie duivels die van dat
kind een Hink, zedelijk, sterk, ontwikkeld Ne
rlandsch burger moeten maken!
En dan verwondert men zich dat er jeugdige
misdadigers zijn !
En dan staan er Vereenigingen op om die
jeugdige misdadigers bij te staan.... Waar zijn
de Vereenigingen die de misdadige ouders ojiliamjcn
en de kinderen oi>mcdcnl
Dat moest gedaan worden !
Maar.... de \vet verzet zich zelf tegen het
«fncwi'.n van de ouderlijke macht aan xledde ouders !
Onze wetten vertrappen de vrouw, verguizen
het kind, steunen dronkenschap en prostitutie!
Laat ons het maar in ns zeggen, wij met
onze hooggeroemde civilisatie zijn minder
iiH'HscJiclijk dan de oer-menschen.
Heeft de «wetenschap'' meer geluk aan de
menschheid bezorgd'(!
Arae lonten!
Wanneer zal eindelijk de gemeenschap"' zich
het lot aantrekken der arme kinderen van mis
dadige ouders? Wanneer zal eindelijk dat ijroote
volksbelang van de toekomstige generatie door
onze vertegenwoordigers behandeld worden ?
Miaii/idii/c 'ni/Jir.-i zijn niet alleen zij die het
kind lichamelijk mishandelen maar die het doen
leven in een atmosfeer van ontaarding.
Mi-i<l(«'li//c oiidi'rx zijn niet alleen zij die geld
slaan uit het aankweeken van ondeugd bij't kind.
Maar iiii>nli/i!i;/i uiidei'* zijn stellig alle dronk
aards, dieven en houders van bordeelen.. . .
Waarom '.' Waarom worden de kinderen, de
kleinen, de opgroeienden, zij, die over (>. 10, l'_!
jaar, het volk van Xederland vormen, niet weg
gerukt uit Jie ouderlijke leerscholen van bande
loosheid V
,la, mijn hart l/loodt als ik een iGjarig meisje,
dat uit die gepestileerde bordoellucht bij mij
vluchtte, terug moet geven aan den Vader, aan
de Moeder, die in ontucht'' handel drijft. . . .
Kn diït mud ik! De erf cischt hot van mij.
En werr bloedt mijn hart als over N, 10 dagen
die dief en dronkaard, die zijn l'Je voroordeeling
onderging, uit de gevangenis komt
enzijnjongskens van (i en 7 jaar hem in handen, ter op
voeding en opleiding," gegeven worden, muc/cn
gegeven worden: dat eischt de wet'
-Kn dagelijks, dtHjelijki* sta ik met ijcboiulen
handen door de n:tt tegenover de onrechtvaardig
heid, de laagheid, do slechtheid door die wet,
onder 't heerlijk motto van i-rijhcid beschermd.
Alsof het vrijheid was als men het
menschendier toestaat zijn hartstochten bot te vieren,
alsof het vrijheid was als men aan de ouders
toestaat hun kinderen tot slechte, yera<irlijke
leden der maatschappij op te kweeken! Zoolang
ik een stift vast kan houden, zal ik tegen die
kinderslavernij strijden !
En attendant. . .
Wat kan er gedaan worden ?
Ik vraag, ik smeek, indien er ook maar n
schepsel, n denkend wezen in Holland is, die
my leest: Zeg mij, is er geen middel althans
een paar van die ongelukkige kinderen te redden ?
B.V. die twee jongskens ? Zou het zoo geheel
onmogelijk zijn ?
De straftijd van den vader loopt weer ten
einde; half Januari is hij weer in Amsterdam
en zijn kindertjes moeten hem teruggegeven
worden. Hij komt zonder /c/s . . . geen woning,
geen kleèren. geen voedsel, geen werk ! Buiten
dien hij kan niets als sjouwen... en . . . er is
niets om te sjouwen ! Waarom zou hij zijn
kindertjes niet in ontucht opbrengen als dat de
eenige manier is om »het leven" te behouden V
Arme kleinen !
Maar wij kennen geen erbarmen, »de volks
vertegenwoordigers .... drinken een glas.... en
laten de zaak zooals zij was."
Wat raakt het hen of' 't volk ongelukkig is,
of 't volk slecht is, en slecht wad zijn ? !
Op het oogenblik dat ik mijn artikel eindig,
is de vader die, sinds 8 dagen terug uit de
gevangenis ook H dagen dronken langs de straten
zwiert' bij mij geweest, zwaaiend op zijn
beenen; hij ging zijn jongskens.,. in ontvangst
nemen . . .
Xaast den hartverscheurenden toestand der kin
deren van misdadige ouders, is er eene andere
die gemakkelijker te regelen zal zijn omdat er
geen wetsbepaling bij noodig is.
(Ik begrijp niet dat het maken van een wet
zoowel tijd vordert en dat wij ons laten regeeren
door wetten die meer dan een halve eeuw als
onrolducnile, of .s/cc/t/ bekend zijn !)
liet geldt de liestedelinycn. Telkens hoort men
onder de armen: ->ik wil wel voor -'i, 2.50, l 5o,
l gl. per week een kind bij me nemen !" en er
zijn tal van Vereenigingen die op die wijze
kinderen i<ii(nj>sleden en verder die uitbesteding
niet contröleeren. Ik ken, persoonlijk, doodarme,
vuile vrouwen, die totaal zonder inkomsten of
verdiensten zijn, die zelf een paar kinderen
hebben en dan nog een paar bestedelingen a
i gl. of 1.5(1 i>cr wni'k er bij nemen. Of die
kinderen het yoal hebben ! ? ! !
Vooral bij kerkgenootschappen hebben zulke
vrouwen een wit voetje: .Zij bidden veel en doen
't voor weinig !" Zij worden dikwijls in de kerk
en op bijbellezing gezien : thuis, in de donkere,
kille, vuile kamer zitten de ln-stcdi-u te huilen
van honger en kou.
Ook op de stadsbestedelingen moest controle
uitgeoefend worden.
Zooals in Duitschland zouden dames-comités
moeten opstaan, die uit liefde deze taak op zich
namen !
Zoowel de stad als de verschillende
vereenigingen moesten nooit een klein kind onder '2.50
per week bij particulieren uitbesteden; (dit geldt
niet voor gestichten, waar men tengevolge van
het groote getal -kostgangers" eene andere basis