DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1026 zeker nooit ten doel gesteld, mooie vrouwen te schilderen ?" had mevrouw K. F. gevraagd. iMenschen zijn altijd mooi!" was het antwoord van den meester. Aanplakbiljetten en verzamelaars. Sedert eenigen t\jd zijn te Parfjs de aanplakbilleUen, die een. meer of minder artistiek karakter dragen, voorzien van een stempel, waarop men de volgende dreigende woorden leest: »Daar dit billet noch weggegeven, noch verkocht mag worden, zal ieder die in het bezit daarvan wordt gevonden, als heler worden vervolgd." Een droevig vooruitzicht voor de collectionneurs, die geen gelegenheid lieten voorbijgaan om de voor artistieke publiciteit bestemde werken van Chéret en Grasset, van Toulouse-Lautrec, Forain en Willette, van Ar.quetin, Mucha, Steinlen, Guillaume, Lucas, Pal, Bac, Wilder en anderen, machtig te worden. De industrieelen, die voor hunne reclamebilletten, zelfs als ze by duizenden tegelijk worden besteld, een hoogen prijs betalen (gemiddeld een franc per stuk), zouden er zeker niets tegen hebber, die kunstproducten met een klein winstje aan de verzamelaars te verkoopen. Maar deze Hatsten wenden zich niet tot de wettige eigenaars. Een clandestine handel in het zeer gewilde artikel wordt gedreven door de aanplakkers, die met Van Alphen zeggen: »Aan een boom. zoo vol geladen, mist men vy'f, zes pruimpjes niet." Wie zal hen op hun lange tochten nagaan? Wie kan hun bewijzen, dat de zoek geraakte exemplaren niet bij ongeluk zijn beschadigd of weggeraakt? Door zulke overwegingen gerustgesteld, verkoopen deze ontrouwe dienstknechten een goed deel van de hun toevertrouwde billetten ver beneden de waarde, in den regel voor 25 centimes per stuk, aan tusschenpersonen, die ze weder overdoen aan de bekende collectioneurs, waarvan alleen Parijs er ruim duizend telt. Deze handel bloeide, en weldra bleek het, dat van de honderd uitgegeven billetten nauwelijks vyftig hunne bestemming, dat wil zeggen de muren en aanplakborden, bereikten. En de verloren schapen worden door de verzamelaars zorgvuldig opgeplakt, meestal op groote kamerschutten, om dat de beschikbare wandruimte voor stukken van die afmetingen spoedig te klein wordt. De Engelsche liefhebbers plakken de affiches op linnen en voorzien ze aan het boven- en benedeneinde van stokken, op dezelfde wijze als de wandkaarten voor scholen worden behandeld. Opgerold kunnen de billetten dan gemakkelijk worden geborgen, en het is voor den verzamelaar een eigenaardig genot, de schitterende en kleurige collectie, die zijn wanden versiert, telkens te verwisselen en te verschikken. Of de thans genomen maatregel aan het mis bruik een einde zal maken, betwijfelen wij zeer. Voor velen zal de trek naar het verbodene aan de verzamel-liefhebberij eene nieuwe bekoring geven. Misschien zullen de industrieelen er toe te brengen zijn, tegen billijken prijs zelven ongestempelde affiches te verkoopen. Want ook in de binnenkamer behoudt de reclame voor hen een deel van hare waarde. die zijn erg zeldzaam... De dokter. Nu daar zal ik waarachtig niet om treuren!.. . die kerel zou iemand be nauwd maken !.. . 't schijnt anders tegenwoordig erg chique te wezen om zich in de kunst op het afschuwelijke toe te leggen !... n van mijne patiënten heeft in 't salon waar zij gewoonlijk ontvangt, een schilderij hangen, waarop een weerzinwekkende grijsaard... smerig, vol vuil en puisten, zonder tanden... kortom, Job op den mesthoop is er een Adonis bij 't is een Ribera maar blijft daarom toch even afschu welijk !... nu, wanneer zij 's avonds gasten heeft w^ordt er een reflector vóór 't schilderij geplaatst, en men spaart de gasten geen enkele weerzin wekkende kleinigheid !. .. ieder moet de rood beloopen oogen bewonderen, de half verrotte tand, alles wat er maar smerig aan is!... ik bedank tegenwoordig voor de eer om daar aan huis te gaan dineeren !... als ik erop gesteld ben om smeerlapperij te zien, dan kan ik bij mign zieken mijn hart genoeg ophalen !... a propos ! moet ik vandaag de kinderen niet zien?. .. Mevr. de Recta. Ja, zeker, dokter... (zij schelt; tot den huisknecht; Vraag of Friiulein de kinderen eens hier brengt... De dokter. Wat hebben zij nu weer, die bengels ?... M e v r. d e R e c t a. O, niet veel bijzonders... Pierre heeft zich bij 't spelen met zijn zweep een striem over zijn been bezorgd... Jacques heeft onder zijn oog een krab, die mij begint te ver velen... die wil maar niet toegaan... Lucette hoest een beetje... en ik geloof dat Lily een nieuwen tand krijgt.. . en over de kleine Iliry heeft de min nog al te klagen... hij is kribbig.. . een beetje koortsig... De dokter. Vooruit maar, daar zal nog wel een half uurtje mede gemoeid zijn, eer wij al die rakkers onderzocht hebben !. .. als er nog eentje bij is gekomen... 't volgende jaar... dan zal mijn koetsier den tijd hebben om uit te spannen... Mevr. de Recta (cerseltrild). Nog eentje bij gekomen!... Zeg dat toch niet, dokter!... u zou ons ongeluk aanbrengen !... De dokter. Ongeluk ?.. . Noemt u dat ongeluk ?... M r. d e Recta. Jongens !.. . ik zou zoo zeggen dat vijf... nu, dat kan wel schikken !... Mevr. de Recta. Och !... ja !... en als ik maar wist... (kijkt verlegen vóór zich.) De dokter. Hoe of u 't moet aanleggen om er niet meer te krijgen ?... Hè, is 't niet V... Mevr. de Recta De dokter. Nu, d'r is een heel eenvoudig Boelc en Tijdschrift, Van Oorlog en Vrede, door W. JAEGER. (Amst. A. M. van den Broecke). Wellicht treffende lectuur voor heetbloedige, dwepende kolonialen, die in hevige oorlogen zich verdienstelijk hebhen gemaakt en wildweg ont branden zoodra ze iets over heldenmoed, kanon gedonder, glorie en krijgsroem hooren. Die lieden kunnen hun brave maar grove harten misschien te goed doen aan deze kunstlooze bravourlitteratuur van kapitein Jaeger. In het eerste en laatste stuk worden een paar critieke episoden uit onzen Atjeh-oorlog verhaald met de overdrijving en schetterende soberheid van een banalen dweper. Strengheid en eenvoud heeft de auteur met alle geweld a in willen wen den, maar zijn heete verbeelding vloog hem in netelige momenten vooruit, zijn hartstocht ging gloeien en laaien en zijn taalmacht was te gering om daarvan iets beters te maken dan leegheid en overdryving. Dit is b.v. al iets bizonder uitstekend»: »Eindelooze hoera's verwelkomden de aanruk kende troepen, die zoo dikwijls schouder aan schouder met ons gestreden hadden, en toen hun vaandel, de aan den vlaggenmast waaiende kratonvlag begroette, toen het zich neeg voor het bijna geheel aan flarden geschoten rood. wit en blauw, dat zoo beteekenisvol daarboven wapperde toen steeg de geestdrift ten top, en barstte er een onmetelijk gejubel los, zoodat zelfs de schetterende tonen van den kratonmarsch er ge heel door verdoofd werd. " M<»n ziet, taalgevoel, rhytlime en stemming ontbreken geheel. Schrijft de auteur niet in deze ordinaire geestdrift, heeft hij zijn gevoel, ver beelding en talent wat meer in bedwang, tlan zijn de meest doffe en dorre gemeenplaatsen, de geringste journalistiek hem niet te min. Voor iemand, die eenvoudig en juist de realiteit ziet, heeft deze militaire phrasiologio misschien alleen als verslag van feiten eenige waarde. In El^eficrf, Mwindsclirifl: een stijve studie over de werken HU het leven van Puvis de Chavannes, door Bulée. Die heer zegt in zeer ofticieelen vorm zeer onhizondcre gedachten. Hij esluit met dit gewichtige nieuws : Bij het zien van die voortreffelijke kunstwerken, wier onder werpen zoo licht tut banaliteit of kunstmatigheid unnen aanleiding geven, denken wij geen oogenslik aan een gewilde of gezochte allegorie. De materie, de natuur, de waarheid zijn geïdealiseerd door een hooge en edele gedachte in een superbe harmonie van kleuren . . ." Van den prodnctieven Vlaming Cyriel Bu3'sse, die Holland groot wou maken door 't een aantal zwaarlijvige maar futiele romans te geven, een amusant dorpsschetsje, waarin een paar kinderen en een ongelukkige eend en hen: l'ierke en Kool je de helden zijn. Zoo een schetsje is misschien meer waard dan een overhaastig geschreven boek. Het drama Xïroceo van Mevr. M. C. A. Snijder van Wissenkerke, destijds opgevoerd en spoedig ten grave gebracht door »Het Nederlaudsch Tooneel" en toen nog eens vermoord door onze kritiek, dat drama is weer herrezen en gedekt door de kleurige vlag van dit maandschrift. De aflevering heeft ook nog een stukje circus geschiedenis, waarin door den causeur JanFeith middel om geen kinderen te krijgen !.. . een voudig en onfeilbaar. .. als u naar bed gaat, heeft u niets anders te doen dan een groot glas water te drinken... en dan zullen wij eens kijken !... Mevr. do Recta. Wat, dokter, zou een enkel glas water al genoeg helpen om g«en... De dokter. Ik heb gezegd: »een glas water drinken... (de deur gaat open en Eniii/ein komt binnen, de kinderen roor zich uit drijvend en (jeKülgd door de min met het jongste kind 0}> den arm). De dokter. Kom dan maar om de beurt voor, jullie bengels!... bah!... zij zijn zoo geel als citroenen!... Wat heb jij aan je been?... als ik zóó kom, doet je dat p;in 'i Nee m'neer !... De dokter (hem nadoende). Nee m'neer !... Noem rne dokter... ik ben geen boer!... ik doe je dus geen zeer ? (Tot meer. de Recta) Er is al even weinig van een slag met een zweep te vinden als in mijn oog!.. . (Hij bekijkt, 't tandvleesch en den binnenkant van de ooi/leden) en u kunt er op aan dat spelen hem geen kwaad zal doen!... lucht, beweging en zoo weinig mogelijk werk,of ik sta niet in voor bloedarmoede... M r. en Mevr. de Recta (ontsteld). Maar dokter... niet waar hij bij is... De dokter.. En waarom niet?... als zijn ouders niet naar rede willen luisteren, is dat mijn schuld?... ga maar weg ventje, en als je eenmaal groot bent, denk dan nog eens aan den ouden papa Toran, die niet wou hebben dat kleine jongens onder een domper worden opge voed!... Op zij, jij!... (Tot Jacquet!) Kommer twee, kom voor V... Hoe heb jij die schram gekregen?... Ik heb 't niet g'daan! ... 't is een krab!... De dokter. O ! zoo!... en wat heeft men er aan gedaan ? . . . Mevr. de Recta. Niets... is wel Friiu lein V.. . De gouvernante. Neen, mevrouw... ik heb er niets aan kunnen doen.. , De dokter. Nu dan, aangezien rnen in den regel de zindelijkheid van den nagel van den krabber wel in twijfel rnag trekken... is het 't beste om in zoo'n geval de krab terstond met een beetje eau de cologne met water uit te wasschen... Hebt u mij begrepen, juffrouw Friiulein ?... AVat hebben die bengels toch te lachen V... Mevr. de Recta. Zij lachen omdat u gezegd hebt «juffrouw Fraiilein", en Fraülein beteekent juffrouw... De dokter. Zoo!... is 't hem dat!... iemand zou op mijn leeftijd nog Duitsch moeten het leven en de lotgevallen van den glorieusen paardenspel-directeur Renz aardig wordt verteld. Nederland, na de oude G-ids het meest antieke van de groote maandbladen, gaat tegenwoordig evenals die Gids zeer sterk mee met zijn tyd. Eenige jaren geleden namen de dames Johanna van Woude, Louise Stratenus en Melati van Java de hoofdruimte in, nu schijnt h"t tijdschrift bij voorkeur »nieuwe gidsachtig" werk te nemen en ontmoet men de auteurs Heyermans, v. Deventer, F. Coenen J r. enz. De jongste aflevering begint met een zeer ge zochte dramatische episode in twee tafreelen: Ouders, vervaardigd door mevr. J. Simons-Mees en den heer L Simons. De gewilde zinswendingen moeten deze episode hoofdzakelijk bizonder en modern maken, inhoud en uitwerking doen daar voor onder, zijn banaal en onwaarschijnlijk. »Iets over de bedelarij van vroeger eeuwen," is een stukje hi.'torie van A. J. M. Brouwer Ancher. De schets: »IIet geld van den dooden man" is misschien gevaarlijke lectuur voor vreesachtige menschen. De auteur M. Antink heeft in te weinig bladzijden te veel willen geven, te veel dramatiek en ijselijkheid bij te weinig ontleding. In de Litteraire Orerziehten van Dr. v. Deventer krijgt de roman Een Zn-akke van F. Coenen Jr. een zeer waardeerende kritiek Er werd nog nergens een uitvoerige, afdoende beschouwing over dit kun-twerk gegeven, een treurig verzuim dat nu hersteld is. Huwelijk, door II. Heyermans Jr. De schrijver heeft vooreerst 't banale, kleurlooze kamerleven in een burgerhuisgezin juist gezien en sterk weer geven. Het geval dat er verder in wordt behan deld : eea ziek jonijmensch die met een gezond meisje wil trouwen, is nauwkeurig en fijn ontleed. Het blijkt meer en meer dat deze auteur zeer sterk en zuiver het eenvoudige, sobere leven bekijkt en dat met veel reëel talent kan weergeven. * * * -/)e Hollandxclw Itenie, die de kunst verstaat om voor een auteur reclame te maken, als van Houten voor zijn cacao, behandelt Mr. Paap's welgelegen en bekenden roman: «Jeanne Collette." De beoordeelaar, de heer Netscher, is er sterk mee ingenomen. Hij zegt o. a. : »,leanne,C»llette is een groot brok werk, een st.;ut stuk realiteit, een roman van imposante afmetingen." De Napoleon van Zuid-Ai'rika : Cecil Rhodes, krijgt een groote karakterschets. \\'eleiiKeli«i>fielijl;e binden vertaalt een bestrij ding der ideeën van A. Russell \Vallace, door S. A. K. Strahan, over het huwelijk en de natuur lijke teeltkeus. De eerste hoopt op den vooruit gang der menschheid door de economische onafhankelijkheid en ontwikkeling van de vrouw. Zijn tegenstander verwacht veel meer van den man »die zich minder door zijn gevoel en meer door zijn verstand laat leiden en de vrouw ge woonlijk in doelbewuste wilskracht overtreft." Van Dr. Maurice de Fleury een populaire be schouwing over de hersenwerkzaamheid bij dichters en critici. Er wordt wel wat te weinig in be dacht, dat ook de kunstenaars critische gaven hebben, maar van meer praktischen aard. F. II. maar weer weg of die tand al of niet wil Inhoud van Tijdschriften. Inhoud van Eigen Haard, no. 8: Uit het Oos ten. Vader en Moeder, een kinderschetsje, door C. A. De Hollanders op Formosa, door J. F. L. de Balbian Verster, met afbeeldingen. III. Ook een kunstenaar (bij de plaat). De oude Vioolmaker, naar de schilderij van T. Offermans. De eerste alcemeene werkstaking, nanr het Duitsch van dr. Biberfeld. I. Abraham Ledeboer. In memoriam, door T. van der Zee (met portret). »Skyscrapers" te New-York, met afbeeldingen. Feuilleton. NIEUWE UITGAVEN. Tiiitwirondrerhiirinij min kleine luiden door J. Bui ixwoi.D RIKI»:IJ. Amsteidam, S L. van Looy. n iniiilmiiiimiimi» 40 cents per regel. *"" l illlmiiili mini iiiiillil) lloofd-Deput VAN Dr. JAEGER'S ORIG. Boraaal-folartiMeii K. F. DEUSCHLE-BENGER, Amsterdam, Kalverstraat 157. Eenig specialiteit in deze artikelen in geheel Nederland. HTRAHRleUtrecht. Pianofabriek. Binnen- en Buitenl. Muziekhandel. Amerikaansche Orgels. Ruime keuze in Huurpiano's. MEIJROOS & KALSHOVSN, Arnhem. Piano-, Orgel- en Muziekhandel. Ruime keuze in Huurpiano's. B K D T' S Goessche Zoute Beschuitjes. -r A t , , ? Te Am sterdam by BKRND. KICHHOLTZ. j GERBER & ZOO V. Nog slechts enkele exempUren van de vroeger uitgegeven P E IVen POTLOODKRASSEN door Joh. Braakensiek zijn te beko men a /' 0.50 per exemplaar bij Van Holkema & Warendorf, Bingel 542, Amsterdam. gaan leeren om uw kinderen te pleizieren. .. (Tot LntxttK) En jij, magere spiering... je bent aan 't hoesten ?.. . 't is dan ook onzinnig om een kind dat hoest met zulk weer in een lage jurk te laten loopen !... en die ander, daar ?. .. de verstandigste van allen V... die zal nog eens j de glorie van de XXste eeuw worden!... ga jij doorkomen maakt niets uit, je zult er toch wel komen !. . . (Tot de de Recta's.j Daar heb ik be paald schik in dat zulke deftige lui als jullie zijn, een kind hebben dat zoo uit den band springt als die guit daar !.. . daar zullen jelui nog allerlei var. beleven '... . la-la-la !... Zij zal er ten minste geen Zurbaran's op na houden, en ook geen Moralès !... en donkere kamers nog veel minder !... die zal van 't licht en 't leveu willen genieten !.. . en 't zal in haar bereik liggen ook !. .. j En numero (i!... niet florissant, die nummer j (5'.... en de min ook niet!.. . je ziet er erg j goor uit, min!... je hebt toch geen gekheden uitgehaald V... ; Mevr. de Recta (in de rede ruilend). Dat j is niet mogelyk... het toezicht is van dien aard, j dat... j De dokter. O!... (denkt nu). Ja, als ze niets heeft uitgehaald, dan is 't noodig dat ze 't doet... (Jleweging bij mevr. de Ri'cta) ze moet bepaald in een ander maanstadium komen!... 't kleine schaap zou er maar onder lijden... Is dat alles?... Is er geen zieke hond, of een zieke kanarie?... Vooruit dan maar, zooveel te be ter!... Kom, kinders, als 't om mij is dat jullie daar nog staan te wachten, dan mogen jullie ge- ! rust afmarcheeren; ik heb je al weer genoeg gezien !. . . Mevr. de Recta. Maar, dokter... hoe moet dat nu met de min ?... , De dokter. Hoe ? Wat ? Met de min V... U weet wat ik u gezegd heb... die i min is niet van ijs!... dat is alles.... l Mevr. de Recta. Maar, dokter... 't is onmogelijk dat. . . j De dokter. Ja, als 't onmogelijk is laten ; wij er dan maar niet verder over spreken !.. . U vraagt me om raad ? ... dan zeg ik u mijn opinie, maar... met dat al, non ctira'... Mevr. de Recta, (schuchter). Wat wil dat zeggen : non <:nm '! De dokter. Dat beteekent, in goed Hollandsch, 't kan mij niet verdommen... Mevr. de Recta (ceroiitioaarditjtlj. Maar dokter!... de kinderen zijn er bij !... De dokter. De kinderen ?... Wat maakt dat uit?... die zullen op school nog wel erger dingen moeten hooren !. . . (de kinderen verlaten de kamer)... Hoor eens!... Wil ik u eens wat zeggen ?. . . Die wurmen daar zijn lang niet gezond !... niets van belang, doch bleeke lippen, slappe spieren, ik wil wedden dat op hun kamers ook zware overgordijnen hangen. . . en dikke vloerkleeden? . . . (3fciT. de lleetit knikt bcvexti(jend). Maar dat is gekkenwerk!... da; wil niet tieren, anders dan in open lucht en tusscben vier gewitte muren... op een houten vloer, zonder kachel, en vooral teen vulkachel!.. . on, voor den donder, laat de zon dan toch vrij inschijnen !. . . uw kinderen zijn geen zy wor men!... ik zal niet zeggen dat zij onili-r dat régime zeker en stellig reuzen worden! G >d, neen!... zij zien er aardig uit, zijn vrij goed gebouwd, maar zij missen een zeker iets... men kan hun aanzien dat papa en mama uit convenance zijn getrouwd... zooals trouwens haast alle kinderen van dit water en melkgeslaclit! . . . en u zult oppassen dat de jongens zich ruet overwerken, is 't niet V... op hun twaalfde jaar !. . . arme schapen !. . . en stuur ze vooral niet naar een strenge kostschool... O!... als u dat deed, dan kunt u er zeker van zijn dat u op mij niet langer behoeft te rekenen als dok ter!. .. en verder voor Lucette een kraag en een paar mouwen !. . . wat is dat voor manier van doen om zoo'n kind moedwillig platborstig te maken !... en bovendien bederft 't haar teint!.. ge hebt er zeker veel bij gewonnen wanneer uw dochter een paar ellebogen heeft als de knieën van een oude vrome juffrouw'.... Over i-ily ben ik gerust... die zult u zoo gauw niet be derven, al zou u er nog zooveel moeite voor doen !. .. o ! die kinderen !... willen die zich flink houden, dan is 't ook noodig dat zij volop in regen en zonneschijn kunnen loopen... dat zij 's winters Jsasteelen van sneeuw en 's zomers vestingen van modder maken... dat zij met hun vingers in hun neus zitten en met hun voeten in alle vuiligheid die zij maar tegenkomen. .. dat zij leven als jonge honden, kortom, dat zij vrij zijn !. , . en in do plaats daarvan sluit men ze op, houdt ze gevangen, perst ze in mooie jasjes en mooie manieren, misvormt ze!... God, God, wat zijn die heeren der schepping tocli een ezels!... en de dames dan!... (Hij neemt sijn hoed ran den stoel, waar hij hem bij 't binnen komen o)> hec/'l gelegd.) Mevr. de Recta. Gaat u weg, dokter ? .. . De dokter. Wol waarachtig !... nu ik mijn liefste stokpaardje weder eens zoo flink heb afgereden, zie ik niet in, wat ik hier nog langer zou uitvoeren ?. ..