Historisch Archief 1877-1940
No. 1028
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
11
snipperuren daar een vervolg op samen te
stellen; hij moet goed op de hoogte zijn van
dat familiegeknoei. Als motto moet hij deze
woorden gekozen hebben uit Van Cttters'
voorbericht: «Geen land is te vinden, wiens
^geschiedenis niet menig treurig voorbeeld
«oplevert van ambtenaren, die om andere
«redenen dan kunde en eerlijkheid aangesteld
»en bevordeid zijn". Als tweede motto kan
ik hem nog helpen aan een mooi citaat uit
een oude beschouwing over He Oost Indische
Compagnie (Verhandel, v/h Bataviaasch Ge
nootschap. XII. 252):
«Dikmaals worden jonge en onbedreven
»menFchen, uit achting voor hunne familie, en
»omdat zij aan drn eenen of anderen Groote
«vermaagschapt of' aangehuwelijkt zijn, schie
lijk over het paard gegooid, en hetgeen nog
«erger is, maar in eene Residentie en gezag
«gesteld tot spot en schande, ja! tot hartzeer
»van oude en kundige dienaren, en wanneer
»die doorn niet uit den voet wordt gelizt, is
?>er met reden te vreezen, dat de Maatschappij
»daar indertijd wedergevoel van zal hebbei >'
»en dit is eene ziekte, welke heiland verteert".
Het is echter niet hierover dat ik u schrijven
wou. Ik ben maar een eenvoudige
schrijfkoelie aan het Rotterdamsch stadhuis, en de
minister en Kern zullen het zelf wel het best
?weten. Maar het is mij bekend, dat u veel
belang in verkiezingzaken pleegt te stellen
en het is over de nieuwe kiezers hier ter stede,
dat ik u eens wou inlichten. Me dunkt, u
zult verbaasd gestaan hebben, toen u las dat
er zich hier over de 6000 niet in de belasting
;aangeslagenen voor het kiesrecht hebben aan
gemeld, tegen 3800 in Amsterdam. Uw be
kende liefde voor het ongerept behoud onzer
?deugdelijke staatsinstellingen heeft u wellicht
reeds doen vreezen, dat hier te Rotterdam,
in de vermaarde oud-liberale veste, hetroode
spook begint te dreigen. Rotterdam, waar de
tnenschen zoo tevreden zijn, naar men zegt,
?omdat ze er zoo volop te eten hebben, naar
men zegt; Rotterdam, dat altijd geslapen heeft,
op politiek gebied wel te verstaan, want
?pp elk ander gebied zijn de Rotterdammers
immers wakkerder dan wie ook , gaat het
plotseling ontwaken ? Ik haast mij u daar
omtrent gerust te stellen. Er zijn twee redenen
voor dat groote cijfer van COOO. Ten eerste
moet ik u opmerken, dat er hier veel minder
fatsoenlijke menschen wonen dan in Amster
dam; 't is hier haast allemaal volk. 't Is een
stad van sjouwers en lossers en stokers en
zulk slag. Dat blijKt ook al daaruit dat er
hier betrekkelijk zooveel minder in de belasting
zijn aangeslagen en zooveel meer oninbare
posten zijn. Iemand van mijn stand verzinkt
in Amsterdam in 't niet, maar hier ben ik
een heele heer. Te uwent zouden ze bijvoor
beeld aan mij niet gedacht hebben om zitting
te nemen in een bureau tot inlichting der
nienwe kiezers. Maar hier kom ik op een
goeien dag nog in 't bestuur.
Voorverleden week heb ik dan, op drin
gende uitnoodiging van den secretaris der
oud-liberale kiesvereeriiging, zitting gehouden
in de Eleonorastraat. We hadden't erg druk,
?wat echter voornamelijk daaraan is toe te
schrijven, dat de twee niet-kerkelijke
kiesvereenigingen hier verkeerde namen hebben; de
onze heet «Vooruitgang", de democratische
heet »de Liberale Kiesvereeriiging Rotterdam".
Daardoor kwamen de meeste werklui aan onze
bureaux: ze waren voor de vooruitgang, zei
den ze, en van al dat liberale moesten ze
niks meer hebhen. Ik ben alleen maar bang
dat ze later bij de verkiezingen aan de
candidaten zullen merken, dat ze verkeerd zijn
geweest en dat wij zoo 't werk vooreen and i
gedaan hebben.
Maar op dat bureau ben ik achter de
tweede reden gekomen van de groote opkomst
der aangifte kiezer alhier. Dat is de vrees
voor 't katholicisme. In 1853, met de
Aprilbeweging, was dat ook nergens zoo sterk als
hier, en nu is 't dito dito. Ik weet niet hoe
veel er binnenkwamen met: 't is hier ommers
tegen de katholieken ? We zeiden maar ja,
dat begrijpt u. Nu moet 't gezegd worden,
<ie dominees werken hier hard. Ik hoor dat
ze de deur platloopen bij bestuursleden van
kiesvereenigingen, of die toch alsjeblieft willen
zorgen dat er geen Roomschen in de Tweede
Kamer kornen. Om openlijk tegen de katho
lieke medeburgers te gaan staan preeken, dat
vonden ze daarentegen niet heel fatsoenlijk
in je eigen stad. Daarvoor hebben ze dominee
Quast uit Utrecht laten komen ; de groote
kerk was stampvol. Bij 't uitgaan hoorde men
al iets mompelen van een beeldenstorm, rnaar
daar is toch niets van gekomen, 't Is anders
al bijna 331 jaar geleden, dat we dat gehad
hebben.
U kunt er op aan, zoodra daaromtrent iets
nadere te berichten valt, kunt u op raij rekenen.
Inmiddels met achting,
Uw d w.
J. J. K. L. BOL.
P.S. Ik merk daar, dat Kern de spelling
evengoed verandert als den klemtoon, waar
hij 't noodig vindt. Hij schrijft Sewastópol
voor Sebi'ntopol en onlangs stond er in de
krant, dat de Grieksche bladen het bombar
dement van Kreta noemen »een omgekeerd
Nawariu". Ik zou wel eens willen weten wat
99 pCc. van de Rotterdammers daarachter
zoeken zullen. Verder heb ik nog gezien dat
hij de accenten op Kreta van Stielers atlas
schijnt te halen, want ook daar heeft Chania
er alleen eentje. Dit is me wel een beetje
een ontnuchtering.
Een nieuwe heilige?
PAUS LEO XIII (lot Keiler Wilhelm IJ):
»Het canoniseeren is mijn werk, vriend
Wilhelm!"