De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1897 28 maart pagina 4

28 maart 1897 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1031 in den Stadsschouwburg, den fjden April in den Schouwburg te Arnhem en den 7den April in den Grooten Schouwburg te Rotterdam. Het is onmogelijk meer dan eene voorstelling in elk der genoemde steden te geven. Het gezelschap reist met een aantal interessante stukken zooals: La Docloresse van Paul Ferrier en H. Bocage, Le Choix d'tin gendre van Labiche en Delacour, La Petite Mitrquise van H. Meilhac en L. Halévy, La Papillonne van Victorien Sardou, Ménages Parisiens van A. Valabrègue, Le Klephte van A. Dreyfus, Le premier Mari de France van A. Valabrègue, enz. De artiesten van dit gezelschap, die tot het geven van deze gastvoorstellingen verlof kregen van de directies der verschillende schouwburgen, waaraan zy verbonden zijn, werden gekozen uit de beste Parijsche tooneelspelers. In de eerste plaats noemen wij de ook buiten Frankrijk be roemde Marie Magnier, van het Théatre du Gymnase. Voorts de dames de Valy en Tremière van de Variétés, Marty van de Bouffes-Parisiens, Georgette Varin van de Variétés, de heeren Hurteaux van het Palais-Royal, Debrenne van het Théatre Cluny, Gillio van het Gymnase, Charlet van de Variétés, Chambly van het PalaisRoyal. Het gezelschap is wat decors betreft, voldoende uitgerust, om in de verschillende stukken aan de weelderigste eischen Ie kunnen voldoen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinmiiinuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniimiiimnmniiiiiiiiiii Tentoonstelling m Cretonnes. Er wordt veel en hard gewerkt in den laatsten tijd, en voornamelijk op het gebied van kunstnyverheid, of liever op het gebied der nijverheid, die zich vry wil maken van de al te grooten druk, dien zy van de uitvinding der machine on derging, die weer kunst wil worden, uit het volk en de algeheele behoefte voortgekomen, zooals dit sind-s de grondvesten der aarde, tot de uit vinding der stoom en electriciteit, was. Maar het zijn geweldige krachten, die ijzeren machines, en zij staan zoo spoedig hun eer s gevangene prooi niet meer af, en al doet aan den eenen kant de artist, de kundige werkman met zijn handen en hoofd nog zoo zijn best, de grootere vlugheid, de grootere gelijkheid en »inpeccabiliteit" vooral, van deze gevaarten zonder ziel, voor zien beter in den geestloozen smaak van het versuf fende menschdom, en enkelen die naar verbetering trachten hebben meer nog met de machine als zoodanig, dan met de onbevattelijkheid van het publiek te doen. En dit te combineeren is de groote vraag, handenarbeid, die door hoofd en hart wordt bestuurd, door jarenlange ondervinding wordt geleidt, vlugger te doen zijn. grooter productie te doen verzekeren, b\j gelijkblijviug der prijzen en werkelijk mooi. Daarom staat eenieder die zich moeien wil in het groot ik meen zoo dat velen er aan hebben zullen dingen van beteren smaak te vervaardigen, voor het vraagstuk waar wij allen voor staan : wat mag aan een gebruiksding de machine doen, en wat moet handenwerk zijn ? En omdat tot nogtoe waarschijnlijk niemand hier de juiste verhouding gevonden heeft, is het niet dan natuurlijk dat ook den cretonnes nu en dan sporen van dezen strijd vertoonen. In de Eensgezindheid op het Spui zijn ze neer gehangen, gemaakt in de groote fabrieken van iiHiiiiiiMiitiiiiiMmiiiiiimmiiimMmiiiimimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil hem eigen innemende vriendelijkheid, dat bij bij eene weduwe woonde, eene lieve, beschaafde dame met eene dochter, bij wie hij ook eenig huiselijk ver keer had, zoodat hij het familieleven niet geheel miste. En de vermeerdering van inkomen die zij hadden door wat zij vau hem voor de kamers en voor zijn kost kregen, mocht men die twee vrouwen wel gunnen, voegde hij er goedhartig bij. Nu, dan was alles in orde Gode zij dank. Aan het ondereinde der tafel voerden de huisonderwijzer en de gezelschapsjuffrouw zacht een gesprek over de verandering van het Christelijke Byzantium in een Mohammedaanse!! rijk. De jongens lieten zich intusschen de lekkere gerechten goed smaken, die de huishoudster ter eere van den vreemden gast had opgedischt. Vóór de vrouw des huizes stond een groot, mooi bruin gebraden stuk kalfsvleesch, waaruit, terwijl zij liet aansneed en rocddeelde, een heerlijke geur dampend opsteeg. Mevrouw Tannenhofer keek naar het overblij vende stuk, alsof ze niet wist, wat ze doen zou, en toen zochten hare blikken haar man en bleven vol liefde op hem rusten. Hij had er haar zoo dik wijls op gewezen, dat het niet goed was, Klara te verwennen. Zij moest leeren, zich in hare veran derde omstandigheden te schikken. Hij bad daai wel gelijk in. Haar mau wist altijd zoo door te dringen tot liet eigenlijke van eene zaak. Dezeu middag b.v. had hij doen uitkomen, dat hun zwagei Wichern niet vrij te pleiten was van te lichtvaardig vertrouwen. Huibert was zeker, meer dan mocht, aan verleiding blootgesteld geweest. Nu dacht Mevrouw Tannenhofer met zekeren afkeer aan haar overleden zwager. Wat de ondersteuning betrof, die Klara door hare bemiddeling dacht te verkrijgen, zoo had zi er wel even op gezinspeeld, maar toen do pacha haar niet scheen te begrijpen, had zij dat onder werp verder maar laten rusten. Wie kon weten of zijne omstandigheden zóó waren, dat bij jaarlijks twee honderd daalders kon afzonderen, zonder ziel ontberingen op 1e leggen? En mocht hij weigeren dan gaf dat zoo'n stoornis in het vreedzame bezoek Caroline legde eene sappige perzik op het borc van haar broeder en klopte hem met hare zachte hand hartelijk op den schouder, om hem te troosten over het onvriendelijke wegblijven van zuster Klara Kort na het avondeten nam de dominee afscheid den heer van Vlissingen te Helmond, naar ont werpen van den heer Duco Crop te Haarlem. [n Engeland doet men ook veel op dit gebied, maar niet beter, integendeel zelfs; en waarom ook ? want bij die composities van deze Hollan ders zijn er uitstekende, enkele fluweelen lappen, waar een paar proeven mee genomen zijn, zijn werkelijk uitstekend, en al doet een zoo groote wand in dat effen patroon, achter de zeer gecon strueerde meubelen van Berlage, op het kantje van eentonig, er zijn er onder deze patronen, vooral als ze op die zachtere mouseline gedrukt zijn, als de stof meer tot zijn recht komt, uitmuntende dessins. Dat is het, bij die zwaardere katoenen, die al een beele bewerking ondergaan hebben vóór ze onder de drukpers komen, en zoodoende van een harige stof tot een gladde onbestemde substantie gemaakt zijn, papier gelijk, is de stof absoluut weg, en is de starre gelijkmatigheid van de nooit falende machine nu en dan van die irriteerende fouteloosheid, die een mensch die nooit uit de plooi komt, zoo onuitstaanbaar kan doen zijn. Men wenscht soms in deze al te groote gelijkmatigheid meer leven, meer ziel, meer eigen karakter, het is zoo bijna doodgemaakt katoen, bedrukt met vermoorde kleuren. Maar dat is alles schuld van de machine, en al was de heer Duco C op een genie, zoodat liij n van de magnifieke kunstnijverheidditigen, die nu in Arti zijn, als zijn werk kon aanwijzen, dan nog zou hu misschien onmachtig blijken te vechten tegen die colossen van onverbiddelyk ijzer. Dit streven van den heer van Vlissingen en van zy'n wakkeren helper durf ik gerustlyk van harte toe te juichen. Wat nu nog niet ten volle bereikt is, zal het misschien later zijn, zij zullen middelen weten uit te vinden om het katoen meer zijn eigen karakter van stof te laten be houden, zij zullen middelen vinden om dessins met primaire, of althans ongemengd kleuren uit te voeren want in alle groote perioden van stijl gebruikte men de verven zooals die uit de natuur verkregen worden, zie maar eens de Oostersche tapijtjes op den grond zij zullen later, na ijverig zoeken, maar vooral na ijverigen steun van het Nederlandsche publiek, dingen maken die zullen getuigen dat wij Hollanders ook op dit kunstgebied het buitenland verre de baas zijn. TH. MOLKENBOEK. De fabrieken te Sêvres. Men wil de porceleinfabrieken te Sêvres op doeken, en de fabrieken van de Gobelins te Parijs hangt ook zoo iets boven het hoofd. Al weer een stuk vergane traditie, alweer een goede over levering door de commercieele fabriekenproductie vermoord, alweer voor hen die geloven dat wat er ook van de groote nieuwe kunst die komt, worden moge, zij niet zal bestaan dan levend van sints de eeuwigheid bestaande beginselen, naar de welke in deze fabrieken zooveel goeds gemaakt werd. Maar ook een vreugde voor hen die gelooven in de toekomst en weten dat juist van zulke werkplaatsen met reputatie, het venijn dat onwaardigen er hebben doen binnensluipen, over de wereld als goede kost verspreid wordt. De dood van zulke in zich zelf verloopen werkplaatsen, is het leven voor de jongere met betere levenskracht. Th. M. Bij Buffa in de Kalverstraat is verleden Don derdag eene expositie van werken van Theophile de Bock geopend, welke een maand door be langstellenden kan worden bezocht. Wij komen hierop terug. De firma Roos en den heer J. Schulman zullen den 30 Maart en v. d. in de Brakke Grond een belangrijke veiling van zilverwerk, oudheden en HHiiiiiiiiiiiiiiiiiMimiiiiii immuun iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiM om zijne studeerkamer weer op te zoeken. Toen hij door de dorpsstraat ging, zag hij licht in de woning van Mevrouw Wichern. De gedachte kwam bij hem op, dat het zijn plicht was, hier al^ geeste lijk raadsman een ernstig woord te spreken. Hij had wel gemerkt, dat de Tanuenhofcrs er op ge steld waren, dat, hunne zuster zich dien /ondag niet onttrok aan kerkgang en bediening. Een predikant, die zijn roeping verstaat, heeft vele doeltreffende wapenen tot zijne beschikking. Al had Ds. Berkenbosch bij mevrouw VVicliern nooit dien ijver voor het Christendom gevonden, die hare zuster kenmerkte, dezen avond kon bij over het welgelukken van zijne pogingen tevreden zijn. Toen hij haar gewezen had op het onuit sprekelijk lijden, dat Christus op zicli had geno men; op den dood, die ons zoo spoedig overvallen kon; op het laatste oordeel, waar ous slechts in dezelfde mate zal vergeven worden, als wij ver geven hebben; en ook te kennen bad gegeven, dat het niet verstandig was, liefderijke bloedver wanten door stijfhoofdigheid tegen zich in te nemen; toen hij daarna de weduwe voorspiegelde, dat de pacha bij zijne edelmoedige denkwijze, die dien avond verscheiden malen gebleken was, stellig het voornemen koesterde hulpvaardig baar ter zijde te staan, toen vond hij toch den bodem van haar gemoed toegankelijk. De vrouw die daar voor hem /.at, had haar trots geheel gebroken, zij schreide zacht eu stil. Eu toen hij haar ten laatste dt band gaf en haar minzaam, maar vol verwach ting vragend in de oogen keek, toen fluisterde zij, bijna zonder klank in bare stem: //Ik zal komen." Ds. Bsrkeiibosch zond den volgeuden morgen nog vóór het ontbijt een briefje aan mevrouw Tauncnhofer. Mevrouw A\ ichern zat werkelijk, toen de familie van den landheer in optocht de kerk binnen kwam, reeds op hare plaats onder de boercnmensclien. /.ij keek voor zich op haar gezangboek, terwijl de pacha naast zuster Carolina langs haar voorbij ging. Plotseling bief zij, met eene krachtige wilsinspanning bet hoofd op. De pacha zag baar kalm aan, maar zij sloeg den blik dadelijk neder eu keek in pijnlijke verlegenheid weer op baar boek. Ka de preek ouistond er in iedere godsdienst oefening altijd eene kleine opschudding:. Ds. Berkenbosch deed wel zijn best, de oorspronkelijke kerkverordening weer ingang te doen viudeu, die curiositeiten houden, uit de nalatenschap van dr. G. Krom te Nijmegen. Van l tot 1000 loopt de catalogus over een magnifieke verzameling Japansche en Chineesche dingen, waarvan enkelen in zinco tusschen den text zijn geplaatst. Er zijn magnifieke oud-Indische beeldhouw werken, mooie harnassen en wapens, prachtig porceleir, moo'e meubelen, enz. een bijzonder belangrijke collectie. Kijkdagen nu Zondag en Maandag. In Arti is op dit oogenblik een tentoonstelling zooals er, zoover mijn heugenis rijkt, nog geen geweest is. Oud Chineesche on Japansche kunstindustrie voorwerpen, de een al siiperber dan het andere, meest eigendom van Van Veen op het Damrak of van Wisselingh. Later hierover meer. De tentoonstelling van affiches bij Schriider op het Darnrak opend niet deze wjek, maar 5 April. De Sociétédes Bronzea, in de Kalverstrait, hoek Wijde- Kipelsteeg, beeft hare magazijnen eens duchtig veranderd, zij heeft een nieuwen aanvoer van de meest modern-fransche bronzen gekregen, en haar geheele winkel door electriseh licht tot een van de meest fransche van den geheelen winkelomtrek gemaakt. Bij de firma E. J. van Wisselingh en Co., Spui 21, is tentoongesteld een aquarel van G. H. Breitner »Paarden op den Dam". W. P. van Stockum in den Haag houdt een belangrijke veiling van portretten en prenten. Te zien in Pulchri van den *?5 tot den.'H Maart van 10 tot 4 uur. Goltzius, Houbraken, Heems kerk komen in den catalogus voor, ook een reeks portretten van ons koningshuis. liiiiiiEiiiuuiMuiiiiiiiiiiiiiuiiiiiimmummi lei. De Diva in de gevangenis. De Amerikanen verzinnen altijd iets nieuws; onlangs hebben zij. tot opvroolijking van de ge vangenen, die natuurlijk een eenigszins vervelend en eentonig leventje leiden, een zangeres in de gevangenis laten optreden. Lillian Hussell, de bekende, reeds vele malen gehuwde operette-diva heeft namelijk dezer dagen gezongen voor de gevangenen in de Xew-Yorksche Tüiiibs, en die ongewone gebeurtenis heeft niet weinig opschud ding veroorzaakt in en orn do stedelijke gevan genis. Reeds dagen van te voren, zoodra het bekend was, dat Lillian de uitnoodiging van den predikant Lindsey, om mede te werken aan een godsdienstoefening in de gevangenis, had aangenomen, hadden tallooze menschen getracht, toegang te verkrijgen tot de gevangenis en Wurden Van de Carr zag zich genoodzaakt, meer dan hon derd van die verzoeken af te slaan. De zangeres straalde in den vollen glans van haar schoonheid, toen zij in de gevangenis ver scheen, in een zwartzijden japon en een rijk met bont versierden mantel gekleed en met een elegant hoedje van kant en bloemen op, dat ver sierd was met een agraafje van simili- juweelen. Dit hoedje was bijna in brand gevlogen, doch haar impresario Geo Lederer voorkwam dit onge luk door haar met twee treden tegelijk de trap af na te vliegen om haar te waarschuwen. Lillian Hussell begaf zich met haar accompagnateur Paul Beindorfl' eerst naar de vrouwenafdeeling, waar een groot deel van de gevangenen miiMiiiiimtininiiiiiiimiiiiiiiiiiiiminiiiiMiiiiiiiiiimiuiiiiiiiiiinnmimiii voorschreef, dat de gemeente hen, die bet heilig avondmaal wcuschteu te ontvangen, met hare tegen woordigheid en voorbede moest, bijstaan. Maar er wareu altijd eenige moeders, die haast hadden, om bij hare kinderen en iu de keuken te komen en altijd een paar knechts en meiden, die zoo gauw mogelijk naar den stal moesten, om het vee te verzorgen, en nog een paar andere menseben, die vau de gunstige gelegenheid gebruik maakten en ook de kerk uitgingen. Toen alles weer rustig was, bleek bet, dat ook mevrouw Wichern naar huis was gegaan. Een paar zeer afkeurende, en vele nieuwsgierige blikken werden uit de fumiliebank, van de plaatsen der dienstboden en uit de lauge rijen der daglooners naar de leege kerkbank gericht, waar zij in haar zwarte avomlmaalsjapon gezeten had. Het zou een zoo hartverbeffend schouwspel voor de dorpelingen geweest zij», als zij de geheele familie voor het altaar vereenigd hadden kunnen zien. Klara had uu voor hare zuster het halve genoegen aan dien beerlijken uachtmaalsgang bedorven. Als ware het afgesproken, hield van dien dag af aan de omgang tusschen mevrouw Wichern met de familie Tannenhofer op. De jongens Wichern gingen wel dien /omlagmiddag zouder erg naar hunne neefjes op het goed eu mevrouw \Viehcrn verbood hun dat, ook niet. Maar zij kwamen vroeger dan anders en btel verdrictig thuis. U el is waar was niemand onvrien delijk tegen hen geweest, maar mrn had gedaan, alsof ze er niet waren. Kn hunne neefjes hadden gespeeld, zonder zich om ben te bekommeren. Acht, dagen later vertrok de pacha. Lenigen tijd daarna zag mevrouw Wichern tot hare groote verbazing hare zuster de dorpsstraat, afkomen en recht op baar huis aanstevenen. /ij was zoo blij over dit bezoek, dat zij, haastig haar kenkenschort afgooiend, do trap afliep en hare bezoekster beueden in de gang omhelsde. Mevrouw Tanuenhofer was heel koel. /ij bleef ook niet lang. Nadat tante Caroline met moeite in baar grooten bonten mantel de smalle trap was afgekomen en mevrouw Y\ icbern, die baar uitgelaten had, weer boven kwam, bemerkte hare dochter, dat mama's gezicht rood en opgezet was vau bet schreien. /oodra zij alleen waren, viel de moeder op een stoel neder en bleef met deu natten, saamgekiiepeu tot tranen toe geroerd werd door de heldere en toch zoo weeke tonen harer stem. Daarna ging zij naar de mannnenafdeeling, waar haar voor dracht beloond werd door een »dankzeggingsbymne" in de cellen en een waren storm van toejuichingen van het publiek, dat zich in de gang bevond. Door een wenk van den predikant werd zij nog bijtijds verhinderd, een operette-aria als toegift te zingen. Ten slotte begaf Lillian zich naar de jongensafdeeling; en hier kende de geestdrift der toehoorders letterlijk geen grenzen. De zangeres moest zelve toegeven, dat zij nog nooit zoo'n dankbaar publiek bad gehad en be loofde nog eens terug te komen op een weekdag en dan eenige romances en aria's ts zingen voor »die lieve jongens". IIIMIII llllllilllllMIlnmlmlIllllimmlUIHIIIIInMIIimilllllMIIIIMMMMIllt CORRESPONDENTIE. J. C. II. te liussnm. De volgende week. "i" ................ iiiiiiiiiiiniii ....... inii ..... miiniii ............ il 40 cents per regel. ?uniiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiimiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiïTmniiiiiiiinniiiiiiiin TRADE MARK. NlARTELL's COGNAC, Dit beroemde merk is verkrijg baar bij alle soliede Wijnhandelaars en bij de representanten te Amsterdam. Prijzen ra af ? 2.50 H. RAHR te Utrecht. Pianofabriek. Binnen- en Buitenl. Muziekhandel. Amerikaansche Orgels. Ruime kenze in Huurpiano's. MEIJROOS & KALSHOVEN, Arnhem. Piano-, Orgel- en Muziekhandel. Kuime keuze in Huurpiano's. B K K X ' si Goessche Zoute Beschuitjes. T, . . , , .. l BERND. EICHHOLTZ. Te Amsterdam bn Wed_ j_ GERBEK &ZOOy. zakdoek in hare handen, zwijgend voor zich uitstaren. Hare dochter kende ze, die oogenblikkeu van algeheele wanhoop en radeloosheid. Zij wachtte bedaard een poosje, ging toen naar bare moeder toe eu nam baar zacut iu hare armen. Ze willen ons weg hebben, hier van daan", zei mevrouw Wichern, voor goed weg. Huibert komt bet volgende jaar terug en wil dan den heclen zomer olijven. Hij hoeft Corolina duizend mark voor bare crèche gegeven. Zij zegt, dat zij hem een tehuis op het goed niet weigeren kan, eu dat, mijne aanwezigheid zoo pijnlijk voor hem zijn zou." Het jonge meisje bad nare tanden vast op elkaar geklemd. Zoo", zei ze eindelijk met een langen uit haal, ,,200 daarom " Maar toen plotseling driftig: .7 Laten \ve verhuizen, Moeder." »Je hebt, goed praten verhuizen, maar wa-irlieeu 'i En waar zullen we dan van leven:' Uus kapitaal wordt alle jaren kleiner en xvij komen nu al niet rond.'' Wij r/ijn srewcud aan ontberingen. Moeder, en zullen werken''. Vrouwen zonder eenigen raad of steun, waar vinden die werk r" 't Is waar, Moeder, dat, is heel moeie ijk. .Mis schien zullen wij er niet, in slagen en gaan onzen oudersrang te gemoet. Maar dat, geloof ik niet. Ik hei) van daag een kracht in mij voelen wakker worden, waar ik op vertrouw". Die zal ons in de toekomst, dragen en sterken u eu mij eu de jonsrcns.'" liet meisje zeide dit met, grooten ernst. Hare rechterhand \vas gebald eu uit hare oogen sprak vastberadenheid. Mevrouw \Vichern zag bewonderend tot haar op, bijna getroost. ,la. kind." (hii-tcrde zij aangedaan, offervaar digheid en liefde zullen ous steunen." //Neen, moeder," antwoordde het meisje, geen olïervaardighcid en liefde. In bunnen naam wordt te vee; gelogen. Wat ous kracht zal geven, ons staande te houden eu een mensonwaardig bestaan te ve"0'"ercn is haat tegen bet onrecht en trots.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl