8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1033 ,de vriend met de hand, waar Calvijn de vriend met het woord was, en de droevigste dag in haar leven was de Bloedbruiloft vooral, wyl zij daarbij de Coligny zich zag ontvallen. De schoonste ty'd in haar leven schijnt ons de korte tijd na het verdrag van Amboise, toen aan de Hugenoten eenige vrijheid was gegund. Van die yryheid maakt Renata gebruik om te Montargis de zaken geheel naar haar ideaal te rege len. Katholieken en Hugenoten vonden een plaats in haar heerlijkheid en leerden het naast elkander in vrede te leven. Tot de burgeroorlog opnieuw ontbrandde was Montargis inderdaad de staat, waarvan Renata steeds gedroomd had en die ook Willem de Zwijger voor oogen stond, en wat nergens anders in Frankrijk verwezenlijkt kon worden, bleek te Montargis mogelijk te zijn. Doch de burgeroorlog kwam weder, en de Bloedbruiloft volgde, en al wat Renata gesticht had ging te gronde. Maar niettemin gaven zij en haar tijdgenooten het voorbeeld, waarnaar Willem de Zwijger heeft kunnen opzien. Cii. M. VAN DEVENIEK. 1) Naast de Kroon, Renata van Frankrijk, door Johanna W. A. Naber. Met letters en vig netten van Elisabeth Brandt; Haarlem, H. D. Tjeenk Willink, 1897. Een roeiwefistu in liet oMe Egypte. (Punch). Boel en Tlscnrift, E. LA.URILLA.RD, De Marsch der Menschheid. (Amst, D. B. Centen). Eenige onvergetelijke regels: »Daar is genoten en geleden Gejuicht, gehoopt, gezwoegd, gevreesd, Daar is eens alles bont van leven Eens alles druk en vol geweest." Let wel: Hiermee is niet de Kalverstraat bedoeld, maar de aardbol wanneer de Menschheid uitgestorven zal zijn. »0f hoe zal 't zy'n ? (Dit vragen we ook van 't volgende Laurillard Epos). Wij peinzen, raden En droomen, maar wij weten 't niet Alleen GÜweet 't, God der eeuwen Die T^jd en eeuwigheid doorziet" enz. Op een enkel deel na is de rest net zoo. Verkwikkelyk als de lucht van duffe kerkbanken. * f * In dezen mystieken tijd neigt ook de Ni uweGids naar het etherische. Hij is tenminste nog altijd dun van lichaam. Daarentegen is de deftig-dikke, oude Gids tegenwoordig een beeld van de eeuwige jeugd. De «nieuwe" opent met het slot van Boeken's Floris en Blanehefloer, dat nu wel als boek zal verschijnen. Dan weer een fragment van Jac. v. Looy uit «Bladzijden van thuis en op reis", vreemdsoortig van inhoud. De bekende dichter J. Winkler Prins geeft uit een cyclus «Natuur-symboliek" vijf kern-gezonde, fraai-loopende sonnetten. De heer G. van Hulzen een schetsje, waarin de stilte-stemming van een burgerlijke kamer geprononceerd in realistische stijl is gebracht. Kloos zet zijn Antigone-vertaling voort (die niet, zooals beweerd is uit een oude portefeuille komt) en de heer A. van Breull levert een kleine impressie van het Boheemsche strijkkwartet. * * * Een bizonder interessante Gids deze maand, door de verschijning van Metamorfose, de nieuwe roman van Couperus. Een soort autobiografie van een jong letterkundige, die met twee vrienden de Nieuwe-GUIs-beweging meemaakt en zijn litteraire tegen- en voorspoed heeft. De opzet is luchtig en elegant. Door de groote bekwaam heid is 't evenwel moeielgk te zeggen waar de artisticiteit ophoudt en 't dandysme in de stijl begint, b.v. in dezen zin, waar wuft en gracieus met de taal wordt gespeeld : »Vóór hem, als etherisch luchtpaleis met muziekklinkende kolommen van rythme lichttrilde de ideale bouw van zijn dicht en Leonore d'Este glansde zoo na, als kon hij haar raken." Over het boek, als geheel, is nog niet te oordeelen. Dit gedeelte heeft weer de bekende charme, waarmee Couperus zijn lezers weet in te pakken. De schetsenschrijver II. Heijermans Jr. geeft in -Bc;), die diK<i,:e joiujen weer een bewijs dat hy een gevoelig en handig artis-t is. In de «Letterkundige Kroniek" behandelt mr. Van Hall Tennyson's Idyllen van den Koning, vertaald door Soera Rana. Dit is een van zijn meeningen: »En zoo schonk bij (Soera R-ma) ons een \yerk van beteekenis voor de taal, een eerlijken, ernstigen, kunstvollen arbeid, die tevens als dich terlijke schepping wie zóó vertaalt schept kunst hooge waardeering verdient." l'rof. A. G. van Hamel zoekc foutjes uit de vertaalde Akëdysseril van v. Deyssel en de heer S. Heymans en geeft zelf een proeve van vertaalkuiist, die uitmuntend is om in artistiek Hollandsch vertaald te worden. * * * De jongste aflevering van Woord en Beeld, het luchtige Haarlemsche maandschrift, is ditmaal aantrekkelijk door het portret van den gevierden Abraham Kuyper. Mevr. Josine Simons-Mees zorgde voor een ! zou het graag willen beleven, maar dat zal herinnering op te wekken aan den voorspellenden geest, waarin Goethe zich over het Panamakanaal heeft uitgelaten. In het derde deel van de gespreken met Goethe schrijft Eekermann onder den datum 21 Februari 18'2 7 : »Goethe sprak aan tafel veel en vol bewondering over Alexander von Humboldt, wiens werk over Cuba en Colurnbia hy bezig is te lezen, en wiens denkbeelden over het plan tot een doorgraving van de landengte van Panama hem bijzonder schijnen te in teresseeren. »Humboldt", zeide Goethe, »heeft met groote kennis van zaken nog andere punten aan gegeven, waar men door gebruik te maken van eenige rivieren, die in de Golf van Mexico uitloopen, misschien nog beter en voordeeliger het doel zou kunnen bereiken dan bij de landengte van Panama. Dit is in ieder geval zeker: indien men een doorgraving tot stand zou kunnen bren gen, zóó, dat schepen van alle grootte en met aUe soorten van lading door dat kanaal van de Golf van Mexico naar den Stillen Oceaan zouden kun nen komen, zou dit onberekenbare gevolgen heb ben voor de geheele beschaafde en onbescnaafde menschheid. Maar het zou mij verbazen, wanneer de Vereenigde Staten niet alles in het werk stelden, om zulk een werk in handen te krijgen. Het is te voorzien, d-it deze jonge staat, bij zijn voortdurende uitbreiding naar het Westen, over dertig a veertig jaar de groote uitgestrektheden aan gene zijde van het Rotsgebergte ook in bezit genomen en bevolkt zal hebben. Verder is het te voorzien, dat aan de geheele kust van den Stillen Oceaan, waar de natuur reeds zulke ruime en veilige havens heeft gevormd, langzamerhand zeer belangrijke handelssteden zuilen ontstaan met een druk verkeer tusschen China en Oost-Indiëaan de eene en de Ver eenigde Staten aan de andere zijde. In dat geval zou het niet alleen wenschelijk, maar zelfs bijna noodzakelijk zyn, dat er zoowel voor koopvaardijals voor oorlogschepen een snellere verbinding tusschen de West- en de Oostkust van NoordAmerika tot stand kwam, dan tot nu toe door den vervelenden, gevaarlijken en kostbaren om weg om Kaap Ilorn mogelijk i?. Ik herhaal dus: Het is voor de Vereenigde Staten onontbeerlijk, zich een doortocht te verschaften van de Golf van Mexico naar den Stillen Oceaan, en ik ben ervan overtuigd, dat zij dien zullen bereiken. Ik niet stukje belletrie, August Le Gras voor een aardig schetsje over het volk van Mohammed in Algerie, dat hij zelf heeft geïllustreerd en W. Gravius voor een bijdrage, de redactie uit Konstantinopel toegezonden, over het Kunstmuseum aldaar, met zeven autotypieën naar photo's. Als besluit nog een muzikale bijdrage van Eduard de Hartog, voor zang en piano. * * * De Hollandsclie Iïci:ne, onder redactie van den energieken werker Frans Netscher, deed weer een uitmuntende keuze met zijn «karakterschets". De GWs-redacteur, Mr. J. N. van Hall, wordt bizonder juist en scherp voorgevoerd en krijgt niet alleen complimentjes. Dit is ongeveer de conclusie van het interessante opstel: »Is Mr. Van Hall, in deze loodzware jaren van hartstochtelijk geweld en stampvoetend ongeduld niet een karakter om te benijden 'l Een man met aanleg, met liefhebberij, met werkkracht en tact iemand die nuttig wezen lam en ook wil die zij ti werkzaam en leidend aandeel heeft gehad in de werkdaden van de kunst en het intellect van zijn tijd ean harmonieus ont wikkeld evolutionist, die ofschoon onze oudere toch op een lijn met ons is gebleven een toonbeeld van wat onze Hollandsche patricische geslachten met fortuin, talent en tijd bedeeld, eigenlijk behoorden te wezen, maar zoo zelden zijn." Het boek van de maand" vindt de heer Net scher ditmaal Olive Schreiner's »Trooper Peter Halket of Mashonaland." F. U. Goethe en het Panama kanaal. Nu de Panama-quaestie weer aan de orde van den dag is, kan het misschien interessant zijn, de gebeuren. Ten tweede zou ik graag willen bele ven dat er een verbinding tusschen den Rijn en de Donau tot stand kwam Maar die onderne ming is eveneens /.óó reusachtig, dat ik aan de uitvoering twijfel, vooral met bet oog op de Duitsche middelen. En ten derden zon ik de Kngelscben graag in het bezit van het kanaal van Suez zien. Die drie groote dingen zou ik wel willen beleven, en ik zou het wel de moeite waard vinden, het, om dat te kunnen zien, nog een jaar of vijftig uit te houden !" ALLERLEI. drieische Millionairs, Het Aprilnummer vau de Jleruc d/'x Recues bevat eeu interessant artikel over de Grieksche rnillionairs, wier milde weldadigheid en groote vaderlandsliefde de schrijver vau het artikel, de heer Tigrane Yergati, niet genoeg kau roemen. Alle openbare inrichtingen van het land scho len, theaters, ziekenhuizen, bibliotheken, univer siteiten, zijn door hen gesticht en dragen de namen der stichters, ja zelfs de marmeren trottoirs in Athene hebben hun ontstaan aan de rijke in woners der stad te danken. Vroeger offerden zij hun vermogen op voor de onafhankelijkheid van hun land eu tegenwoordig besteden zij het voor de algemeene welvaart. De rijkdommen worden verworven in het bui tenland, bij de //Barbaren," eu in het vaderland worden zij tot, algemeen welzijn verbruikt. De Griek, die, dank zij zijn algemeen bekende slim heid en taaiheid, een groot, vermogen bijetiuebracht heeft, keert naar zijn vaderland terug om daar zijn geld te verteren. ELU groot deel van dut vermogen wordt voor publieke iiiriclitingeu ge bruikt. De stad Atheue alleen heeft, zooals uit een nieuwe statistiek blijkt, iii den laatsteu tijd meer dan twintig millioen ontvaugen voor het stichten vau openbare gebouwen. Aau de Atheensche universiteit werden achtereenvolgens met korte tusscheuruimteu de volgende giften geschonken voor het oprichten van nieuwe leerstoelen : 100,000 drachmen van den heer Demetrius Beuardakis, 150,000 drachmen van den heer Plataghini?, en 000,000 drachmen van den heer Papauakis; de lieer Dnrupas schonk haar SO,OO dracnmeu voor de versiering van de portiek. liet Nationaal Museum kreeg 200.000 drachmen van den heer D. Benardakis en 73.000 drachmen van mevrouw Sturnara. De familie Tositza droeg eea millioeii bij voor de stichting dtr Polytechnische School. De heer Varvakis gaf anderhalf millioen voor de uitbreiding van de marine-school. Theodoor Aretaios het een miluoen na voor de oprichting van een klinische school, Georgios limans een millioeu voor liet stichten van eeu theologische inrichting van onderwijs, Hadchicostas liet, een millioeu na voor een weeshuis, Paugas twee uiillioeii voor het bouwen van marktlialleii. Nicolas Zanli bestemde 2.">0.000 drachmen voor staiis-unrwerken, Lvaiigile Zappas tvn,e-eneen-haif millioeu voor het Zappinne-paleis, dat een permanente tentoonstelling van Grieksche industrie oevat. De overleden \\eencr Barou tiimou Oma besteedde twee-eii-eeu-hajf miilioen aaii het weel derigste, mouumentaalste gebouw van Athene, de academie wier zuilen, vergulde fnezeu en gepoly chromeerde metopen een eigenaardige, maar eenigsziiis gemaniereerde nabootsing vau antieke kunst zijn. Baron Georgios Oma gaf de stad een obser vatorium. De Raili's, wier koopvaardijvloot op ludié', Engeland eii Amerika vaart, lieten het paleis van den aartsbisschop weer opbouwen eu teekenden in voor een som vau 250.000 pond sterling voor het bouwen van een nationaal theater. De lieveling vau liet Grieksehe Volk, Andr Siugros, die zijn vermogen in Gonstautmopel heeft verworven, heeft sinds hij zich in Atlieue gevestigd heefr, aan de stad achtereenvolgens een volkstheater. eeu hospitaal, een kerk, eeu tehuis voor vrouw eu, de nieuwe Ceutraal-gevaugenis en vele kilometers met marmer geplaveide trottoirs ten geschenke gegeven. De Heer Thou wijdt zijn vermogen aan het, bevorderen der kunst; ook de heer Siefanowitsch-Sküizzi is eeu Maeeeuas. De heer Skuludis, de afgevaardigde vau Thebe heeft in zijn paleis op het indaghmaplein de bes'e schilderijen van moderne Grieksche meesters bijeen verzameld. De groote Turksche steden waar veel Grieken wonen, zooals Constantihopel, Smyriia, Saloniki. Mytilene, en alle kustplaatsen aan de Aliddeliandsche zee, hebbeu alle bun milliouairs, eu weldoeners. Constantinopel heeft de Zanfi, Smyriia de Baltazzi, Marseille had Zaziropulo tot inwoner. Maar Alexandnc kan zich erop beroemen, den modernen llerodes Altieus" bmueu haar meeren te hebben, namelijk: Georgios Averow. Averow werd geboren te Mezzovo, een dorp in de buurt vau Jauiiia, en was in zijn jeugd de held van een ware UJyssee, vol avonturen eu moeilijk heden, die hij dour zijn moed, zijn eenvoud en zijn natuurlijk, vast, en gezond oordeel allen te boven kwam. lu Egypte aangekomen gedurende het gunstige tijdperk vau Ismaël, werd hij leverancier der levensmiddelen van den khedive. Men kan gemakkelijk berekenen, hoeveel dit baantje hem opbracht. Eerst kocht, hij groote stukken grond, die hij met, eeu reusachtige winst weer van de hand deed. daarna beheerschte hij de geheele Egyptische markt, knoopte handelsbetrekkingen aan mei Bombay eu Londen en maakte Alexaii'ine tot het middel punt van den handel tusschen lud en Engeland. Na ai de vorstelijke giften, die hij zijn land ge schonken heeft, schat men zijn vermogen nog op 100 millioen drachmen. Getrouw aan de traditiën van zijn stam, zorgt Averow voor de verfraaiing vau zijn geboortestaat, voorziet de Grieksche kolonie in Alexaudriëvau scholen, kerken eu theaters eu stichtte iu Athene verscheidene iiirichiingen van liefdadigheid eu voor hooger onderwijs, o. a. de polytechnische en de De Melende Meitainer van Europa. (I'tnti-lt). De Vrede: Lieve deugd! Heb je ooit zulke lastige kinderen en telkens gaan ze weer a.m 't ruzie maken!" ;ezien 'i Zij bslooven altijd, dat ze zoet zullen zijn,