De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1897 23 mei pagina 7

23 mei 1897 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No 1039 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Een parallel yan Mnltatnli. (Ingezonden.) Geachte Redacteur. Het volgende kan tot antwoord dienen op de ?vraag, door den heer Damstéin het vorig nummer ?van het Weekblad gesteld. De «author of an Englishman in Paris" heeft ? de bedoelde Parabel eenvoudig uit Multatuli's tekst in het Engelsen vertaald zooals ten over vloede blykt uit de nauwkeurigheid waarmede de Grieksche namen Poiétès en Ameleia zyn ?wedergegeven. Iemand die uit zyn geheugen een mondeling gedaan verhaal opteekent, is zoo precies niet. Deze vertaling uit het Hollandsch in het Engelsch was des te gemakkelyker, omdat de »author of an Englishman in Paris" een geboren Nederlander is, vroeger te Parijs woonachtig als correspondent van een Londensch blad, thans te Londen. Het is niet de eerste maal dat deze auteur het publiek met een kluitje in het riet stuurt. Het geheele boek »An Englishman in Paris" (dat de schrijver, hoewel hy het niet uitdrukkelijk zegt, wenscht te doen doorgaan voor de gedenk schriften van Sir Richard Wallace, den bekenden filanthroop en kunstverzamelaar) is samengesteld volgens hetzelfde procédé: het is een vernuftig bijeengebrachte verzameling anecdotes, op naam :gesteld van beroemde personen, met welke de auteur voorgeeft op gemeenzamen voet verkeerd te hebben. Ditmaal bleek hem de naam van Multatuli blykbaar niet bekend genoeg voor een Engelsch publiek, en stelde hij er dien van Renan voor in de plaats, die wel Hollandsche werken las, maar louter theologische, die hy' noodig had voor zyn studiën over den oorsprong van het ?Christendom. Met hoogachting, Parys, 17 Mei '97, Uw dienstiv., G. BUSKEN HUET. IIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIt Boek en Tüdsccrtft. FLORENTIJN, Van blyder Minne. (Den Haag by W. P. van Stockum & Zn.) De troubadour Florentijn zingt erg futiele liedjes. Al te vaak verbeeldt zich de dichter, dat zyn gerijm reeds poëzie is, als hij er een beetje middeneeuwsche klinkklank by hooren laat. Zoo b.v. het versje »Van dat het begint telumieren" met dergelyke woorden ver-feodaald: loielen, pluvieren, ivonne, en zulke regels: «Bedenk de verrukkelijkste oorden, »Die en zijn de vruchtbaarste niet." Toch is hier en daar wel een levendig dingetje, frisch als bloei van lila en witte seringen, b.v. »Duinboschje"en »de legende van Boaz".'t Meerendeel is evenwel lucht-yl of zelfs lucht-ledig. Loszinnig gerijmei voert de poëet tot dit gekke slot van zyn boekje: «Wie eenmaal zijn Wezen In dien schemer, droef, Ook voor zijne naasten Beschaamt begroef, Dit nu in zijn verzen Vertoont aan 't Heelal, Zijner ziel een paleis zingt Van doorschijnend kristal. Tusschen zyn verzen heeft de dichter soms wat aforismen gestrooid, die ook niet veel diepgang hebben, b v. »De wereld is vol latente talenten" <maar helaas! nog niet van Florentijn). Hij heeft wel gevoel voor 't middeleeuwsch-naïeve en voor ?de natuur, maar zijn sentimenten zijn nog veel te zwak en bleek-blauw. Madame ALPHONSE DAUDET, Notes sur Londres. (Paris, Eugène Fasquelle). Een reisje naar Engeland zooals vorstinnen het zouden maken. De schrijfster is er ontvangen in de »most select company," bij Alma Tadema, Meredith, Burne Jones, Stanley enz. Van al haar indrukken heeft ze in causerietjes kernachtig en luchtig verteld. Ze keuvelt over de museums, 7de Jaargang. 23 Mei 1897. Redacteur: RUD. J. LOMAN. Adres : Stonehaven Streatham Londen S. W. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. TWEEDE NAT. CORRESP. WEDSTRIJD. In partij A 7 13 nog gespeeld : 58 K al, T e2. 59 l' c4, T el t. 60. K a2, c2 en wit geeft de partij op. In partij F 3. 59. R f6. In partij F 8 g>»en zet ontvangen. De uitslag van den strijd ia groep A is dus als volgt: Dr.'D. v. Foreest J. F. Heemskerk Dr. v. Khijn E. H. E. v. Woelderen C. T. v. Ham ia w CD O ^ n ~r 0 0 1 ?a CO CO S o B r., 0 0 1 _a '^ S c l i 0 r., " o < O "^ 1 1 1 T a is i£S rt 0 0 2"o 0 2! 'g ''S 1''2 0 0 31/2 de Tower, Oxford, de drawing-room en over alles wat Londen te zien geeft. Litterair is 't werkje weinig waard, maar wel plezierig lezen. De vele plaatjes veraangenamen en verengelschen het nog wat. Het bandje herinnert aan 't staaltje van een ruig karpet en is op origineele manier, in doffe kleuren, met bloemen en bladen bekronkeld. *** De litteraire cosmopoliet T. de Wyzéwa, geeft in de Bevue des deux Mondes een resumévan: »Das Leben Friedrich Nietzsche's," geschreven door diens zuster Elisabeth Koerster?Nietzsche. Het boek is grootendeels een relaas van zijn omgang met Richard Wagner en moet de eenheid, de afwisseling, de bekoring en het leven van een roman bezitten. Uit de feiten en documenten aangehaald in het werk, blijkt, dat de verhouding tusschen de beide genieën n voortdurend mis verstand was en jaar aan jaar werd 't grooter. Geen van beide dacht er over na wat de ander was of meende te zijn. Zoo bleven ze zeven jaar lang als vrienden vreemdelingen voor elkander. Dat was noodzakelijk en noodlottig. Alles voerde hen tot dat gemis aan kennis van eikaars karakter: het verschil in leeftijd, opvoeding en zelfs de om standigheden, waarin ze elkander ontmoetten. Wagner beschouwde Nietzsche als een y'veraar voor zijn muziek. Nietsche ging evenwel niet op in het wagnerisme, allén voor zoover het met zijn richting van denken overeen kwam. Terwijl Wagner in die Geliurt der Tragödie slechts een verdediging zag van zyn kunstrichting, was die voor den modernen Zarathustra maar een onderwerp, dat hy behandelen moest by het be spreken van de kunst der toekomst als product der Grieksche. Voor dezen Europaer von Uebermorgen was b.v. de Hing der Nibehingen maar een overgangskunst en nu hy' er toe had mede gewerkt de plannen van den grooten componist te volvoeren, hoopte hy' op zijn beurt bijgestaan te worden in zijn streven naar een nieuwere kunst; maar daar dacht Wagner niet aan en ge noot slechts van zijn triomfen in Bayreuth. 't Was ook dwaas van zijn jeugdigen vereerder, te onderstellen, dat de man, die in de periode van zijn volle kracht was gekomen, nu maar dadelijk zou gaan erkennen, dat zijn kunst eigenlijk nog niets beduidde. En 't was wel wat veel gevergd van hem, dat hij in zijn volle glorie weer onmiddellijk verder zou willen. Na zoo'n phase begint de meerderheid der artisten conservatief te worden, vast te roesten in eigen school. Daarbij leefde Nietschze alleen voor ideeën. Volgens de Wyzéwa zag hij in de mooiste muziek een brug naar... een of andere algemeene opvatting aller dingen. En om zijn ideeën minachtte hy Wagner van 't oogenblik af, dat diens kunst ophield de bazis te vormen voor de zijne. Marie Poradowska heeft onder het pseudoniem Marie Konopnicki een goede novelle geleverd : Krysta. Een Russische boerenvrouw wordt door den knecht van de hoeve tegen haar wil over weldigd, tijdens de afwezigheid van haar man, die soldaat is. Hij verwekt een kind by haar. On verwacht uit het leger terukeerend ontmoet hij haar weer. Uit liefde wil ze hem dan tot op 't uiterst oogenblik in de illuzie laten hem trouw te zijn gebleven, om hem nog eens geheel geluk kig te zien. Op den tocht naar huis blijft hij een poosje achter en als hij zijn oude woning bereikt, heeft zij zich intusschen verdronken. Goed is de psychologische analyse volgehouden, verschillende finesses zyn treffend. De redactie van ('osmopolis publiceert als iets heel nieuws een gedicht van den stik-donkeren Stéphane Mallarmé, om te bewijzen dat ze geen afschrik heeft van dat nieuwe licht. In dat vers wordt getracht muziek met woorden te maken; een soort algemeen leitmotief vormt de eenheid, andere bijkomstige motieven (kleiner gedrukt) zijn er omheen gegroepeerd. Het karakter der letters en de positie van de ruimte blank papier vervangen de noten en de muzikale intervallen. Hoeveel raffinés zullen in staat zijn dit zonder ling gedicht te begrijpen? Het gezicht allén is anders de moeite al waard. F. II. CORRESPONDENTIE. E?a Jr. te D. Uw beide" voorstellen zijn reeds in werking getreden. De punten van den heer K. werden reeds sedert den 2den Halfjaarlijkschen verdubbeld. Uw andere voorntel werd voor 't eerst in dezen" wedstrijd in praktijk gebracht C. T. te A. Mededeeling in dank ontvangen. Van Moritz Ehrenstein, te Boedapest. Vervaardigd voor den oen Internationalen probl.wedstrijd in dit blad. No. 382. Mat in vier (4) zetten. Zoodat de heer C. T. van Ham te K'-alingsche veer in de Siegengrnppe moet kampen. Het begin daarvan wacht nog slechts op den afloop derrjartüen -"F 3 en 8. * J. j. s. abcde fg h Wit: K h7, D a5. T f i, P d-t; b3, 1)5, c2, eG, e3 en h3 10. Zwart: K e4, T el en e5, R dl en f2; c7, (3, g7 en hb 'J. Sarah Bernhardt te Brussel. Sinds verleden week treedt Sarah Bern hardt met hare compagnie du Theatre de la Re naissance de Paris op. Aangekondigd zyn 14 voorstellingen: Suderman's Magda, la Dame aux Camélias e.a. De groote artiste opende de ry' der avonden met het drama van Alfred de Musset: Lorenzaccio, bewerkt door Arnaud d'Artois. Het was voor kunstvrienden echter een droe vige avond, want niets doet meer leed als een groot talent te moeten aanschouwen dat op dwaal wegen verkeert. Hoewel de artiste in het manly'ke gewaad van Lorenzio de Medicis et uitstekend en interessant uitzag, beperkte hare vertolking in de meeste oogenblikken zich tot declameeren. Onwillekeurig dachten wij aan de voorstelling der Franschen op 20 April j l. terug, bij welke het Amsterdamsche publiek toejuichend het koude, reflectieve spel begroette, dat de troep, met Coquelin ainéaan 't hoofd, bood. Hoe zoude men hier genoten hebben! De compagnie, waarmede de Fransche kunste nares optreedt, mag goed genoemd worden. Men gevoelt in het spel der meeste leden de school der groote vrouw; het is als ware een deel van haar krachtig tooneelras op elk hunner overgeplant. Er zat pit in de vertolking, en zelfs be groetten wy in Mr. Brémont (Phiilippe Strozzi) en in Mad. Blanche Dufrene (La marquise de Cibo) twee artisten, die by enkele oogenblikken roerden. Maar ook slechts in enkele momenten. De tooneelkunst verkeert nu eenmaal in alle landen in een ty'dperk van verval. Maar dit kan ook niet anders. Hoe zoude het mogelijk zyn, dat de uitingen eener kunst, die boven alle zusterkunsten tot eenig doel heeft een getrouw beeld der natuur te geven, van het kriebelig, zenuwachtig gejaagd zyn onzer dagen eenen sterk plastischen afdruk in 't leven riep ? De tooneelkunst wacht even als de kunstny verheid die teêre plant op kalmer tyden. BOEKAANKONDIGING. Tee voorlichting. Een woord tot allen die in ons Lager Onderwijs belangstellen, door het Hoofdbestuur van het Nederlandsch Onderwyzers-Genootschap. Amsterdam, Jac. Swildens. In deze lezenswaardige brochure, met het oog op de aanstaande verkiezingen geschreven, worden eenige hoofdpunten, de belangen van het L. O. betreffend, duidelijk uiteengezet. »'t Is niet een te hoog gevoel van eigenwaarde" zeggen de schrijvers »wat ons onderwijzers aanzet tot onafgebroken, rustelooze propaganda voor de verbetering van alles, wat op het onder wijs betrekking heeft; niet een overschatting van onzen invload, wat ons aandrijft, steeds weer aan te kloppen by hen, die de koorden der beurs houden, die in hoogste ressort beslissen over de richting, de hulpmiddelen, den duur van het onderwijs, over het lot van hen, die zich er aan wijden. Wij, beter dan de krachtigste voor standers buiten ons vak, kennend, wat ons tegen werkt in het benaderen van het ideale, ? wij, sterker dan de slechtst onderwezene, voelend de tekortkomingen in al ons doen, de fouten van iederen dag, maar ook, wij, inniger dan wie ook ter wereld, overtuigd van het goede dat kan, dat moet uitgaan van weloverdacht, welvoorbereid onderwijs, goed uitgevoerd tot den einde toe, wij kunnen, wij willen niet berusten in zooveel gebrekkigs, als ons zelf aankleeft, wij kunnen, wij mogen niet laten voortduren, zooveel toestanden, die als een onwrikbaar schot staan tusschen ons willen en ons kunr.en, tusschen wat we bereiken en wat we noodig achten." De brochure is niet in den handel, maar voor tien cents (bij 10 of meer PX. voor 5 cents per stuk) verkrijgbaar bij den lieer A. J. Straatman, Egelantierstraat 211, te Amsterdam. Dit is een ietwat omslachtige methode van bestellen; doch zij die meenen, dat ook bij deze verkiezingen het onderwijsvraagstuk eene groote rol moet spelen, zullen zich daardoor niet laten afschrikken. NIEUWE UITGAVEN. HJ':I,KXE LAnnrvm?SWAKTH. Dicjic Wateren, Amsterdam, l'. N. van Kampen & Zoon. liet protectiedi'bnt in de Ticcrde Kamer. Uitg. van de Am^terd. Courant. E. KEMPE. Nieuw bloed in de I'weede Kamer der Staten-Generaal. Een woord aan de kiezers. Vereeniging tot opvoeding van half-verweesde, verwaarloosde of verlaten kinderen, in het huis gezin. Verslag over het jaar 1896. imiimiiiiiiiiiiiiimiiiitfiii illiiiiiMiiiiMitmiHiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiit Oplossing van No. 380 (Lecomte'i. l D (i", R g7: 2 K g5 f unz. R e7: 2 P h5: K ft 2 R g5 f x 2 D li l f Opgelost door C. Koekelkorn. Keulen (3|; C. T. v. Ham, Kralingsehe Veer ('21'.;,); II. Jlendes da Costa, Amsterdam (2 .); E. Wieling, Groningen (2); H. II. v. d. Goot, Harich ('2'1?): B. v. Krimpen, Rotterdam (2^9); W. Beekhuis Groningen; G. Hovinga, Finsterwold (2); R. S. Schortingliuis, Fmsterwold (1). Nog oplossing van No. 378 te vermelden van R. S. Sohortinghuis i 21 Oplossing yan No. 375 vergeten to vermelden van AV. Aibregts. Beoordeelingen (No. 330). No. 330 hat in l R g5 eine selir starke Verfuhnirig, die recht hiibsch diirch R c5 widerlegt wird. Duren den lediglich anf Ziigzwang berechneten Damenzug (b7) wird die Anfgabo dnrehans ideegemiiss eingeleiiet. leider abcr bleibt der Thnrm in eiiügen der wichtigsten Schlussstelltingen unthatig. C. Koekelkorn. De Ie zet, die schijnbaar voor de hand ligt om 't daarna dreigend aftrekschaak. brengt zwart na R e? : of K g": in de noodzakelijkheid (ie diagonaal bl--h7 voor de D. te openen. 11,'balve dit /eer goede hoofd idee is er niet veel moois. De zwarte pionnenstand is onwaarschijnlijk. C. T. v. Ham. UIT DE SCHAAKWi. ,F.LD. Niet minder dan 32 sehaakstors hebben zich aan gemeld voor 't as. Kerste Internat, Sni-'aktornooi voor datums, en wel uit Engeland IS, I rland 3, Schot] nid l, Ver. Staten 2, Canada 2, Duitscbl.uid 3, IflIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIMIIIMIIIIII IIIIIHMIItllllMIIIMHIIIIHIMimillUI fcTtNSCWAP Eene nieuwe metnotfe ter Het is sedert lang bekend, dat de noodlottige kwaal der longtering zich nooit vertoont bij personen, die ly'den aan eene bepaalde hartkwaal, ten gevolge van welke bij de samentrekking der linkerharthelft niet al het daarin zich bevindende bloed door het lichaam wordt gedreven, maar een deel daarvan terugstroomt naar de longen, aan welke het door de rechter harthelft werd toegevoerd. De overvulling der longen met bloed blijkt dus de ontwikkeling der longtering tegen te gaan. In overeenstemming hiermede is het feit, dat de longtering gewoonlijk begint in de achter de sleutelbeenderen gelegen longtoppen, in welke betrekkelyk minder bloed aanwezig is dan in de overige deelen der longen. Deze be trekkelijke bloedarmoede der longtoppen is het gevolg van de rechtopgaande houding van den mensch. Van deze feiten uitgaande, heeft de militaire arts Dr. Jacoby te Bayreuth eene methode be dacht, om een kunstmatig versterkten bloedtoevoer, dus eene soort van congestie, naar de longtoppen te verkrijgen. Hij bedient zich van een soort van vest van gutta percha, dat de borstkas van den patiënt tot boven aan den hals omsluit. Tusschen de binnenzijde van dit vest en de oppervlakte van het lichaam kan door een perspompje warm water worden gespoten, dat voortdurend vernieuwd en op de gewenschte temparatuur gehouden wordt, terwy'l het aan de benedenzijde van het «badvest" kan wegstroomen. Het warme water werkt niet slechts door zy'ne temperatuur, die van 30°tot 35 Celsius zoo hoog word opgevoerd als de patiënt kan verdragen, maar oefent ook een mechanischen prikkel uit, daar het in acht stralen met kracht wordt ingespoten. Gedurende dit borstbad wordt aan het lichaam van den patiënt eene houding gegeven, waarbij de voeten het hoogst en de longtoppen het laagst komen te liggen. In deze houding brengt de patiënt zes uur per dag door, drie uur des voormiddags en drie uur des na middags, en liefst voor regen en wind beschut in de open lucht. Proeven met deze methode zyn genomen in het sanatorium voor longlijders te Ruppertshain bij Falkenstein in den aunus, en de resultaten zijn, naar het schy'nt, bijzonder gunstig geweest. Men zal echter de uitkomsten van langduriger proef nemingen op groote schaal moaten afwachten, eer men over de nieuwe methode een beslissend oordeel kan uitspreken. Prof. Koch's middel tegen de runderpest. Volgens de Londensche Echo heeft Prof. Ivoch, de bekende bakterioloog, met zijn middel tegen de runderpest in Zuid-Afrika volkomen iiiasco gemaakt. Van de ingeente runderen zijn honder den door de ziekten aangetast en daaraan be zweken. De veeartsen in de Kaapkolonie be schouwen de methode als geheel waardeloos, en de vrienden van den Berlijnschen geleerde be treuren het, dat hij niet eerst nadere en om vangrijkere proefnemingen heeft afgewacht, voor hij in persoon zijne methode in Zuid-Afrika ging toepassen. n iiiliiiiiiiiiiiiiiiiii tin iimmiitiuimii i Italiël, Frankrijk l en België1. De eerste prijs (? 720) is een geschenk van den grooten schaakmaeceen Sir George Newnes, de 2e prijs (? 600) werd door bemiddeling van Pillsbury in Amerika bijeengebracht en de Ladies Chess Club" te Londen schonk den 4den prijs i ? 3(i >). Daar slechts 18 deel nemers kunnen worden toegelaten, staat 't Comit voor 't lastige geval uit al deze, voor 't grootste ge deelte onbekende, grootheden een keuze te moeten doen. Te Londen is een match in gang tusschen meester Teichman en den amateur H. H. Cole. De eerste 2 partijen won Teichmann. Steinitz hield zich, op zijn terugreis van Weenen naar Nc\v-York, eunige dagen tM Hamburg op. Hij S' eelde 2 partijen tegen de sterkste Hamburgsche spelers in consultatie, met 't resultaat dat hij een partij brillaut won en de andere verloor. Pillsbury komt de zomermaanden in Europa door brengen. Hij zal als Amerik. verslaggever 't I iternat. Dames Tornooi met zijn tejrenwoo dighcid opluisteren. ok is hij voornemens aan 't Internat, tornooi te Berlijn deel te nemen, 't Is echter de vraag of in Duitsehland hiervoor de g'KIen te vinden zijn. Men is in Berlijn met geestdrift voor dit grootsche plan aan 't werk en, zooals met meer dingen te Berlijn, moet ook dit tornooi alles wat vroeger van dien aard elders in Dnitschland plaats vond, overtreffen. Etwas noch nie Dagowesenes!" Een return-match tusschen l'illsbury en Showalter kan met zekerheid dezen herfst te gemoet worden, gezien. Dat sluit in: een groot aantal mooie partijen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl