Historisch Archief 1877-1940
No. 1040
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
DAMEjS.
Ont&Dlliien betreffende ie Nationale Tentoon
stelling yan Vrouwenarbeid
Een der vrouwelijke studenten te Amsterdam
vond onder de haren minder geestdrift voor de
aanstaande Nationale Tentoonstelling van
Vrouwenarbeid dan zij wenschelijk en bereik
baar achtte. Zoo dikwijls zij over dit onderwerp
begon, zoo dikwijls hoorde zij bezwaren en tegen
werpingen maken, die zij niet voldoende kon ont
zenuwen wegens gebrek aan detailkennis. Dit
deed haar tot de vice-presidente van 't hoofdbe
stuur, Mevr. C. Goedkoop?de Jong van Beek en
Donk het verzoek richten, om eens te Amsterdam
het plan te bespreken voor een gehoor bestaande
uit vrouwelijke studenten en geïntroduceerden.
Mevr. G. verklaarde zich bereid en trad 20 Mei
op voor ongeveer 50 personen. Louter uit egoïsme
ontwaakte in mij een gevoel van spijt, dat de aan
wezigen niet dubbel zoo talrijk waren, want we
kregen iets te deelen, te weten genoegen, en ge
noegen, gelijk bekend, is een van de weinige
zaken, wier parten door deeling niet kleiner, maar
integendeel grooter worden. Daar zou dus een
honderdste meer geweest zijn dan een vijftigste.
Na, als vroeger, te hebben verklaard, dat de
Tentoonstelling in geen enkel opzicht vijandschap
tegen den man omsluit, noemde spreekster het
doel: door de krachtsinspanning van het grootst
mogelijk getal vrouwen mede te werken aan de
oplossing van onze tegenwoordige maatschappelijke
vraagstukken en nooden.
Zou de Tentoonstelling gelukken? bemoedi
gend was het spreekster te hooren getuigen, dat
mislukking nu al niet meer mogelijk was. Al
zou van dit oogenblik aan het plan geen stap
verder komen, dan nog ware het niet mislukt.
Het hoofddoel toch, solidariteitsgevoel onder de
vrouwen te wekken, dat was reeds bereikt. Sedert
anderhalf jaar werkt een steeds toenemend aantal
vrouwen samen met hart, hoofd en hand, ongelet
leeftijd, maatschappelijke positie en godsdienstige
overtuiging, omdat zij in elkaar zusters zijn gaan
zien. De Tentoonstelling kent geen dames en
arbeidsters, slechts inzendsters en organi
seerster s, onderling beoordeeld naar gelijken
maatstaf.
Deze en dergelijke theorieën te hooren bepleiten
met sympathieke stem dat werkte opbouwend!
Het hoofddoel der spreekster was dien avond
niet zich tot het gemoed te richten; zij beoogde
de verbeeldingskracht en het voorstellingsvermogen
van haar gehoor aan het werk te zetten met een
denkbeeldigen ommegang door het
Tentooostellingsgebouw. Daartoe ontrolde zij een donker blauw
papier met vele witte lijnen er op. Het bleek
de platte grond te zijn van het bestek, ontworpen
door een vrouwen-brein en onvoorwaardelijk ge
prezen door twee onzer beste architekten.
Wijl Den Haag door woord en daad van den
beginne af veel meer belangstelling toonde dan
Austerdam en daar bovendien kosteloos terrein
was te verkrijgen, viel het besluit, dat de Ten
toonstelling in de hofstad zal gehouden worden.
Het gebouw zal verrijzen aan den Scheveningschen
weg, tegenover de Promenade mooier en doel
treffender plek is niet denkbaar en zal tot
overmatigheid toe voorzien zijn van uitgangen en
nooddeuren. Al wat binnen menschelijk bereik
ligt, zal door het hoofdbestuur gedaan worden om
ongelukken en onheilen te voorkomen.
De hoofdingang zal zijn aan den nieuwen weg.
De poort binnengaande ontwaren wij, dat het
middenvlak een groote, open ruimte is, rijk voor
zien van bloemen, planten en gewassen: deze tuin,
eenig en alleen door vrouwen aangelegd, zal het
bewijs leveren van de waarheid der stelling door
mij in '95 op het Nationaal Congres voor vak
opleiding verdedigd, dat tuinbouw in hooge mate
geschikt is om door vrouwen in vollen omvang
uitgeoefend te worden."
Van den ingang rechts afslaande, maken we het
eerst kennis met de afdeeling: industrie, waar,
zooveel mogelijk, de verschillende bedrijven in
werking zullen worden voorgesteld.
Dan volgt de zuivelbereiding, waar het
geheele proces te aanschouwen zal wezen. Spreek
ster deelde mede, dat het bestuur er op gewezen
was, hoezeer zelfs de directie over een zuivel
fabriek binnen de sfeer vrouwenbrein en vrouwen
hand ligt,
Hierna bereiken wij de ziek enz aal, waar alles
zal te zien zijn, wat vrouwen in de verpleging
vermogen.
De voorstandsters van vegetarisme en ont
houding zullen in de restauratiezaal het bewijs
trachten te leveren, dat Lucullus gerust hij haar
te gast kan gaan.
In de afdeeling chemie zullen behalve
pharmaceutisch werk ook mooie microscopische
praeparaten worden geëxposeerd.
De zaal aan hygiëne gewijd, zal duizenden ter
leering kunnen zijn wat toch weet de schare
van hygiène af, en hoevele dingen zouden haar
meer ten goede komen, wanneer ze er iets van
afwist!
Door de afdeeling: maatschappelijk werk,
zal noodzakelijkerwijze veel treurigheid gepredikt
worden; tevens zal daar blijken, hoe oneindig veel
meer nuts met het geld voor de vele groote en
honderden kleine filantropische instellingen opge
bracht, zou tot stand gebracht worden door n
goed georganiseerd plan.
De leeszaal zal beperkt blijven tot de
voortbrengselen vau vrouwen, die in deze eeuw
voor kunst en wetenschap hebben geschreven of
de letteren beoefenden.
De eongreszaa] zal de aanvulling blijven
van alles, wat in de verscheiden rubrieken on
mogelijk aanschouwelijk was voor te stellen. De
sport, muziek- en tooneeluitvoeringen de beide
laatste zooveel mogelijk uit vrouwenwerken be
staande vinden er plaats. Niet slechts spreeksters,
ook sprekers zullen in de congreszaal liet woord
voeren over onderwijs en andere onderwerpen ; van
de dienstbodenkwestie en van weezenopvoeding
hoopt het bestuur bijeenkomsten te maken, die
blijken zullen vruchtdragend te zijn.
De afdeeling schilderkunst zal een keuze
tentoonstelling vormen, met inbegrip van ets,
aquarel en photographie. De illustratie van den
catalogus is in handen gesteld van een bekende
artiste.
De kookschool zal in werking wezen en
openbare lessen geven.
Van de historische afdeeling kunnen
velen zich geen voorstelling vormen en vragen in
ernst of daar de portretten van oude vorstinnen
zullen opgehangen worden. In de discussie zei een
lid dezer Rubriek-commissie, dat er op veel in
zendingen zal gerekend moeten worden, hetgeen
spreekster deed mededeelen dat voor deze af
deeling een ruimte bestemd was van tien meter
tegen acht.
De afdeeling Kunstnaaldwerk, zal geen
zoogenaamde fraaie handwerken opnemen, maar
zich bepalen tot datgene, wat werkelijk den naam
van kunsi verdient.
Huisvlijt zal voorzeker niet uitsluitend mooi
werk geven, maar velen gelegenheid bieden te zien
dat bij grootere inspanning fraaier arbeid te
leveren is.
De [Oost- en West-Indische vrouwen (W.-Indü;
zal Suriname, Curapao en de eilanden omvatten)
tot de overtuiging te brengen, dat het veler
maatschappelijken en oeconomischen toestand ten goede
kan komen door van de afdeeling Koloniën wat
goeds te maken, daartoe spannen de vereenigde
commissieleden alle haar ten dienste staande
krachten in.
Op deze wandeling wordt door Onderwijs
een der laatste zalen in beslaggenomen, alle leer
middelen en onderwijsmethoden, door vrouwen
ontworpen, zullen daar bijeen zijn.
De zaal Confectie zal duidelijk maken, dat
ook ernstige vrouwen geen toiletverwaarloozing
najagen, maar tevens hoezeer ze prijs stellen op
de vereeniging van fraai en doeltreffend. De com
missie zal trachten de oplossing van dit moeilijke
vraagstuk te vinden door een prijsvraag voor het
smaakvolste toilet, dat het best beant
woordt aan de eischen der hygiëne. Als
bewijs van instemming met dit voornemen heeft
een vrouw /100 geschonken ter stijving der premie
of premiëu.
Het streven naar reinheid zal in de Was o h-,
Stijf- en. Str ij kinrichting in beeld worden
gebracht.
Wie zal na lezing van 't bovenstaande nog het
vermoeden uitspreken, dat de Tentoonstelling wel
niet veel anders zal zijn dan een uitstalling van
zoogenaamde fraaie handwerken, hetgeen veeltijds
beteekent: prullen, wier vervaardiging veel tijd
kostte en veel oogen hielpen bederven;" of half
luide den twijfel uitspreken-, «kunnen de
Nederlandsche vrouwen met de voorgenomen tentoon
stelling zich wel iets anders dan belachelijk
maken?"
In het debat bleek, dat zelfs een goed deel van
't moreele werk der vrouw nog aanschouwelijk is
voor te stellen, terwijl van het overige de ge
deelten met oeconomisclie waarde zullen uitge
drukt worden in cijfers en tabellen.
Amst., 22 Mei '97. ELTSK A. HAKIIITOX.
«iiiiiiiiiiuimmiuituiiiiiiiiiiitiiiimiiiimtiiimiiiHiiiiiuiuuiiiimiimiiiiii
Etincelle.
Zeven of acht jaren geleden was zij op het
toppunt van baar succes, de beminnelijke en
elegante barones Doublé, die onder het pseudo
niem »Etincelle" de wereldsche kroniek leverde
in Figaro, Matin, Moniteur unn-ersel, Keir- York
Tribune en Gaalois, en deze week gestorven is.
Zij had het zeldzaam geluk, in dien tijd alle
elementen van succes te gelijk te bezitten en er
in volheid van te genieten. Zij gold als
wetgeefster op het gebied der wereldsche mode; werd
gelezen en geprezen als opgewekte, geestige
schrijfster-, haar romans, l'Impossible,
L'Archiduchesse, werden werken van litteraire waarde
genoemd, Josette werd in de Kcvue f/es clex.i:
Mondes geplaatst en door de Académie bekroond.
Haar fortuin en honorarium was voldoende om
haar eene positie te doen ophouden; in haar
salon kwamen mannen van naam en talent, Raoul
Duval, Anatole France, Edouard Ilervé, Deschanel,
Doucet, Daubré, samen met vrouwen van rang,
de hertogin d'Üzes, de prinses de Braneovan,
Gyp, de markiezin de Beauvoir, de vicomtesse
de Janzé, en vele andere getitelde of artistieke
bekendheden. De salon zelf, zuiver Louis XV
(met op den schoorsteenmantel de »vazen van
Fontenoy", die op 100,000 francs geschat worden)
is geschilderd door Horace de Callias; van de
eigenares, een blonde teere figuur, gepoederd en
op een porseleinen markiezin Louis XV gelij
kend, bestaan een aantal portretten.
Etincelle had een zeer eigenaardig talent; haar
mondaine chroniek was tegelijk oorspronkelijk,
levendig, kleurig en smaakvol; niemand verstond
zoo als zij de kunst om met variatie en distinctie
te prijzen, zonder ooit te vervelen; zy had eene
uitmuntende memorie voor historische anecdoten
en voor al de bijzonderheden die in hare wereld
van belang waren. In het bijzondere leven was
zy behalve om haar geest en vroolijkheid en
gratie, ook om haar goedheid bekend.
Zij is heel ongelukkig geworden. Men weet
dat de man, met wien zy' meende in Duitschland
getrouwd te zy'n, later zelf het huwelyk ongeldig
deed verklaren, en op hoogen leeftijd een andere
trouwde; zy' verloor daarmede fortuin en positie
en was eene déclassée. Hare veerkracht was ge
broken, en eene pynlijke zenuwkwaal, waaraan
zij toch nog drie jaar heeft geleden, maakte een
einde aan haar leven. Hare herinnering zal
blijven als aan eene der vriendelijkste,
talentvolste en smaakvolste vrouwen van dezen tijd.
HuniiiiHiimiiititiniiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiuniiniiiiiHiiiHHiiiiiie
Mode. Veranderingen. Kappen
cngrimecren. Feministen-congres te Brussel.
Veiling van paarlen. ??Servies.
Het leven in de Parijsche groote wereld heeft
zeer geleden onder de ramp van de rue Jean
Goujon; allerlei partyen zijn afgesteld, in de
opera ziet men de loges waar anders de grootste
toiletten zich vertoonden, ledig; aan de wedrennen
ontbreekt een deel van het publiek dat er door
distinctie de opzichtigheid van goedmaakte. Wat
de garden-parties in de groote oude tuinen van
den faubourg Saint-Germain betreft, daarvan is
het niet jammer, want het weer is te Parijs
bijna even guur geweest als hier; men heeft er
de vorige week winterkleeren en bont zien dragen
alsof het Januari was, naast het barège en
neteldoek van de stoutmoedigen. Neteldoek is trouwens
niet luchtig meer, nu men de geheele japonnen
met gekleurde zijde voert.
Men ziet nog steeds veel collets, maar de vorm
schijnt zich in zoover te veranderen, dat ze van
voren en van achteren meer aansluitend worden,
en alleen op de schouders wijd golvend; een
bewijs ook van deze richting zijn de variaties
in stola-vorm (met lange einden van voren) en
in den Marie-Antoinette-vorm (met gekruiste
charpes die zich op de rug vereenigen); bij beide
vormen is eigenlijk alleen de schouder vrij. Ook
houdt men ze door zwaar gitten passement van
voren en van achteren glad. Voor oudere dames
ziet men weer lange kanten of tulle mantels, op
een schouderstuk van rijk gegarneerde zijde.
Voor jonge meisjes maakt men collets die niet
veel meer zijn dan een hooge kraag met een
artistiek gegolfd zijden plooitseltje ervan afhan
gend, weinige centimeters lang, nog korter dan
het schouderstuk van een Empire-japon.
Een paar aardige zomercostumen: parelgrijs
barège op roestkleurige taf; de rok collant om
de beupen, van onderen maar vier meter wijd,
zonder eenige godets, maar met eenige rijen
hoog rouleaux; het corsago fijn geplooid onder
een bolero van guipure met groote revers van
roestkleurige faille; van den hals tot het middel
een afnemende cascade van zwarte zijde en witte
kant; mouwen niet meer dan gerimpeld. Het
andere: hemelsblauw wollen krip, plissé-soleil;
bet corsage, geboord met pailletten van rose
paarlemoer, op een chemisette van wit geborduurd
neteldoek; hoog slap ceintuur van crème surah;
hooge wijde kraag waaruit een golf van
Valenciennes; platte effen mouwen met kleine dra
perieën aan den schouder, van neteldoek door
regen met ruban-comète.
* *
yIn de 1^'meteenth Cenlitry van April was een
aardig artikel van Sir Algernon West, over »Eenige
veranderingen in het maatschappelijk leven, ge
durende de regeering van Koningin Victoria,"
een artikel vol echt-Engelsche bijzonderheden.
Vijftig jaar geleden kwam bij een diner in Enge
land altoos als middenschotel een reusachtige
tarbot op tafel, met een rand van kreeften er
om heen; aan het eene einde stond een half
schaap, dat door de gastheer werd voorgesneden,
aan den anderen kant een paar kippen met een
tong er tusschenin en blanke saus. Voorts nog
zes kleinere schotels en twee zilveren champagne
koelers. Eerst na het tweede gerecht werd deze
champagne gepresenteerd; de eerste die tegen
de hooge smalle champagneglazen protesteerde,
was Lord Alvanley, die vroeg: »zoudt ge ons
niet liever uit thermometers laten drinken V"
Na het diner werd het tafellaken weggenomen
en op de glimmende mahoniehouten tafel zette
men het dessert en den dessertwijn.
Het was de gewoonte dat men eerst dronk op
uitnoodiging van den gastheer om met hem te
drinken. Een gastheer die het vergeten had, en
aan een dame vroeg of zij geen wijn dronk, kreeg
van haar ten antwoord : «Verwacht u, dat ik ze
met den bottelier zal drinken V" De bisschop
van Oxford had de gewoonte, als hij groote
diners gaf, en niet veel wilde drinken, een tiesch
wijn en water bij zijn bord te laten zetten ; toen
hij nu aan een der jonge geestelijken vroeg, wat
deze drinken zou, meende deze den bisschop te
vleien door te zeggen: >een glas uit de tiesch
van uw Lordschap." >(!eef hem mijn Hesch,"
zei de bisschop tot den butler. Ken andere
bisschop uit dien tijd werd door zijn gastheer
gevraagd: »7,al uw Lordschap nog wijn drin
ken ?" De bisschop antwoordde op plechtigen
toon.: »Dank u, niet vóórdat we hebben opge
dronken wat nu op tafel staat."
De opmerkingen over het vloeken en de
tafelanecdoten in dien tijd verliezen bij de vertaling
allen geur. Daartegenover stond eene vormelijk
heid, die nu ook verdwenen is. Oudere dames
noemden nooit haar man's voornaam als er iemand
bij was. »Ik zelf heb nooit mijne moeder mijn
vader bij zijn voornaam hooren noemen,'' zegt
Sir Algernon West. De naam van eene dame
kwam in opspraak, toen men bij het overlijden
van een minister een brief vond, waarin zij hem
bij zijn voornaam noemde. De jongens te Eton
kenden eikaars voornamen niet, en degenen die
bij elkaar aan huis kwamen, zorgden dat ze ze
niet op school verklapten. Lord Westmoreland
noemde zijn dochter nooit anders dan Lady
Lonsdale ; de hertog van Portland zeide tot zy'ne
zuster, als zij elkaar aan het ontbijt ontmoetten :
»Hoe vaart your ladyship dezen morgen ?" En
zij antwoordde: »Heel wel, ik ben Uwe Genade
zeer verplicht." Daarentegen waren deze zelfde
menschen gebelgd, wanneer een mindere fatsoenlijk
behandeld werd. De hertogin van Somerset kwam
by de firma Swan en Edgar spreken over iets
dat zy gekocht had, en men vroeg haar of zij
geholpen was door den »jongen blonden mijnheer."
»Neen," zei ze, «door een ouden edelman met een
kaal hoofd !" Zy' vertelde het overal en wilde
nooit weer in een winkel gaan, waar men de
bedienden «mijnheer" noemde.
# *
*
De kapper van den Engelschen auteur Henri
Irving heet Clarkson; hy is een eerste grimeur
en heeft zijn gelyke niet in het maken van een
karakteristiek masker. Hij levert ze ook buiten
het tooneel. »Ik maak gezichten," vertelde hij
onlangs, »die hun eigen moeder niet herkennen
zou. Onlangs verscheen bij mij een der bekend
ste beauties van Londen, over wier bekoorlijk
heden de mannenwereld half dol is. Ze wou als
bloemenmeisje worden opgekleurd. Het was een
schande, zeg ik u, hoe ik de teerste wangen van
Engeland met grove verf bestreek, het rechtste
neusje misvormde en het bekoorlijke kind ten
laatste steenen in den mond stopte om de vormen
der wangen grover te maken; maar het moest
gebeuren. Zij had gewed, dat zy twee uur lang
in Piccadilly op straat bloemen zou verkoopen
zonder herkend te worden; en zij heeft de wed
denschap gewonnen. Dezer dagen viel eene dame
van haar fiets en kwam met de oogen tegen het
stuur terecht. liet was den dag voor haar trouwen;
toen zij den volgenden dag wakker werd had zij
de »mooiste blauwe oogen ter wereld". Ik smaakte
het genoegen een uur vóór het trouwen de sporen
van het ongeval weg te tooveren, en ik verzeker
u, dat de gelukkige bruidegom er niets van be
merkt heeft. Wij hebben den koning der Maori's
in een blanke omgeverfd. Maar ten slotte zal ik
u een autogram laten zien, dat u meer dan alles
zal bewijzen en getuigen wat de tooneelwereld
aan mij heeft." Clarkson haalde zijn album en
onder de handteekeningen van tal van beroemde
mannen en vrouwen vond men het volgende:
->Mijn besten Willie Clarkson, den vertrooster en
verjonger van mijn snel dalend leven, zijn dank
bare Mrs Lillie Langtry." Dus zelfa de onvol
prezen lelie van Jersey laat bare schoonheid
door Clarkson oppoetsen.
Het Brusselscbe feministen-congres zal op
5 Augustus worden geopend; 4 Augustus 's avonds
zullen de congresleden door het bestuur worden
gerecipieerd. De vier volgende dagen zullen aan
de werkzaamheden gewijd zijn. Fransche en
Duitsche vrouwenvereenigingen zullen hare beste
spreeksters zenden.
* *
*
In het Hotel Drouot te Parijs had deze week
weer een van de juweelenveilingen plaats, die
door de teekenaars van het Parijsche leven van
tijd tot tijd als iets karakteristieks geschetst
worden. De eigenares, eene demi-mondaine,
heette op de affiches Kathinka; de verkoop was
sinds lang aangekondigd en heeft op den eersten
dag al 30(1,7G7 francs opgebracht. Vooral werden
groote prijzen behaald door de paarlen en ge
kleurde steenen, waarvoor de liefhebbers uit
Parijs en bet buitenland waren toegestroomd, ook
allarlei Parijsche groote en andere dames hadden
laten bieden. Het voornaamste stuk, een snoer
van n rij paarlen, is door een Parijsche juwe
lierster Mad. Martin, voor H'2.000 frs aanvaard;
voorts gingen een snoer van 53 parels voor
17,350, een paarlen ketting voor 32,000, een
andere ketting van diamanten en gekleurde stee
nen voor ii'2,000, twee paarlen als oorhangers voor
18,000, twee dito zwarte paarlen voor 19,750 frs,
enz. enz.
* *
*
Het is te verwachten, dat in de toekomst het
tafelservies hoe langer hoe uitgebreider en
persoonlyker zal worden. Voor den grooten bokaal
of drinkhoren is ieders glas in plaats gekomen;
voor het groote mes van den gastheer ieders
mes; voor de waschkom met de »dwale" ieders
vingerkommetje. Het nieuwste is nu ieders
aspergetang, ieders aspergebord en ieders aard
beienmandje. Men maakt kleine aspergetangen,
van zilver, cbristorle of métal plaque, in den vorm
van kleine suikertangen of de kleine tangetjes
die in sommige bonbonzakjes gevonden worden,
zoodat ieder daarmee de asperge op zijn bord
kan vasthouden, terwijl hij haar onthoofdt of de
rest in de saus dompelt. De aspergeborden wor
den gemaakt met een afzonderlijke holte voor de
saus, of met twee, een voor de saus en een voor
de asperge-einden. (Vier verschillende modellen,
Grand Depot, '21 Uue Drouot, Parijs).
De aardbeienmandjes, ieder met wat aardbeien
gevuld, worden op een zilveren blad of een
grooten platten schotel, waarop een fraai gebor
duurd servet gelegd is, gepresenteerd. Men
neemt ze van zilver of metaal of porselein; ook
worden er schoteltjes in den vorm van een
viooltje, een madeliefje, een wilde roos voor ge
maakt (assiettes-tieurs van faïence de Vallauris);
ook in de eenvoudige soorten van Japansche
mandjes worden ze gediend. E-e.
L