No 1041 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Boefc en Tijdschrift. Metamorfose. De nieuwe roman van Couperus wordt nu in De Gids met het Boek van Anarchisme en het Boek van Metamorfoze voltooid. De sty'l is alweer licht, gracieus en innemend; de zinnen bewegen weer rank en slank als hooggestengelde leliën. Zacht deinen en glyden de woorden op rythme van lieren, die Hugo Aylva (de hoofdfiguur) hoort aanslaan, bedwelmd van stemming, hoog in de, by nacht af, donkere hemelwelving. Wy'dsch, immens ruim y'lt ze over de zwart-groene py'nen, de spichten van popels en bruid-blanke amandelbloei. Heilig-hoog brandt ze over de Campagna en Rome en geheel het wit-heete Italië. D;i;ir droomt hy, aanjagend langs de kimmen: »de vreemde bleek-violette silhouetten van voor spelling"; drommen van proletariërs doemen op, dreigend met ontvleeschte armen boven hun barbaarsche koppen. En onder de witte beeldenen tempelvrede, de zonnige breedte van trots en adel en ry'kdom der palazzo's en villa's, voelt hjj den bodem onder zyn voeten vaneen slaan tot afgronden en plots bergsteil opdreigen tot kraters, waaruit helsche machten vuur en lava stuwen en kool en sintels en asch opdry'ven hoog over verre breiding, van de Schoonheid der antieke en feo dale Wereld. Da^r gelooft hy' zich een jong en goedig maar machteloos vorst, daar reincarneert zich zy'n ziel onder een keizerskroon, daar hult ze zich in donkere plooien van purper en blanke val van hermelyn, en ze geeft de handen scepter en rykg-appel en de gordel een ry'kszwaard te dragen. Ze gaat over in de gestalte van heiligen stam, ze herryst in den nieuwen telg van eeuwen oude dynastie, star en hoog onder de schaduw der statige, fulpen gordynen van een troon. Daar wbrdt die ziel Majesteit en wil ze Wereldvrede. In de zonsondergangen, breed achter de triglyphen en koepels, vlamt voor hem de alty'd wederkeerende strijd tusschen het Licht en de Duisternis, en hy voelt komen, komen de laatste, eindelooze nacht over elke verryzenis van monu menten, over alle glorie van de Eeuwige Stad. En ze benauwt hem, die overweldigende dreiging, dat voorgevoel van 't ineenstorten der bestaande wereldbouw; Merkwaardig is dit boek o. m., omdat een Nederlandsch romancier er de vernietiging in voor ziet van den Staat, als dat tenminste niet alleen kunstenaarsstemming of fictie is. Aylva wenscht een wereld, waar alle verbindingen der menschen onderling zullen berusten op vry'e federatie. Geen wonder, dat hy in zy'n altijd artist-zyn die ko mende orde_ eenigzins ziet als Fourier, als n Harmonie, niet meer ge'stoord door wanklanken van ellende. In reiner atmosfeer, over de gansche aarde, zullen dan de lieren trillen die hy' meende te hooren, hoog in de sereene basiliek, gebouwd uit het hemelazuur van Italië. Dit is in hoofd zaak de inhoud van het Boek van Anarchisme. We kunnen hier niet verder al het goede en mooie uitvoerig bespreken b. v. de wilde storming per trein na een onheil-seinend telegram linearecta Rome?den Haag, de terugkomst in de villa, waar Aylva zy'n moeder gestorven vindt, later het idyllisch-aardig gebabbel van de jonggehuwde Aylva en Emilie, met een half-mal, myosotisblauw en lelie-blank sprookje er tusschen en zoo meer. De gefingeerde auteur neemt 't ook nog even op voor Zola, ondanks zooveel nu modernen die z\jn richting zelfs verfoeien. Meteen lucht de Illlllllllllllllll || Illlllllllllllllllll Illlllllllllllllllllllll U 7de Jaargang. 6 Juni 1897. Redacteur: Run. J. LOMAN. Adres: Stonehaven Streatham Londen S. W. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. n miimiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiin CORRESPONDENTIE. L. A. Kuijers. Uw driezet (No. 878) verscheen in de LondenBche Standard" en 't Tidskrift for Skak" (Kopenhagen). X. te A. Verzoeke beleefd Weekblad van as. Zon dag te zenden aan Herrn M. Ehrenstein, Theresienring 18, Budapest. No. 884 van H. Mendes da Costa te Amsterdam. Vervaardigd voor den 5en Internationalen probl.wedstrrjd in dit blad. Mat in twee (2) zetten. Wit: K a2, D d8, T f l en f8, P dl en f5, Kh6 en g8; c2 en g2 = 10. Zwart: K ei, D f2, B f6, P b2 en e6: a3, eö, g3 en g4 = 9. Van H. Mendes da Costa. Vervaardigd voor den 5en Internationalen probl.wedstry'd in dit blad. No. 385. Mat in drie (3) zetten. ""HH Wit: K e8, D a2, P a5 en bl, B f2 en hl; b7 g4, g5 en h3 = 10. Zwart: K d6, P a3 en b3, K b8; ai, o7, d7, e6 en b.5 = 9. hoofdpersoon (die toch gruwely'k veel op Cou perus lijkt) zy'n hart over de kritiek van hooger en lager soort. Hy' doet dat lang niet malsch. Het laatste deel: Metamorfose is de veran dering die langzamerhand ontstaat in 't fijne gemoed van den litterator, die door lyden en verlies van veel wat hem lief was, eindelyk leert het geluk te waardeeren, wat hy' nog bezit: voornamelyk de vrouw, die zy'n leven verlichten en verheerlijken zal. Een roman als deze kan alleen door een groot en geposeerd kunstenaar worden geschreven. We wachten, na lezing van het bekoorlyke boek alweer op een nieuwe metamorfoze van dezen nobelen, door wit-goud omwaadde, violet-vleugelige artistenziel. * * * In hetzelfde nummer schrijft prof. A. G. van Hamel een en ander over de wit-christelijke Parvjsche Devotie, die al enkele jaren zooveel artisten inspireert voor mysteriespelen, bv. Noël van Maurice Bouchor, La Passion van Edmond Haraucourt en in Chineesehe schimmen: La Marche a l'JStoïle van de Chat-noir. Hij vergely'kt die moderne poëzie met de miJdeneeuwsche produc ten van vroomheid en citeert verscheidene heel mooie verzen. Verderop beantwoordt de professor nog in een artikeltje v. Deyssel, die onlangs in het Tiveem, Tijdschrift zy'n eigen Akedysseril-vertaling ver dedigde. In de Letterkundige Kroniek bespreekt Mr van Hall o. a. de Nederlandsche Bibliotheek, geredi geerd door mej. Ida Heyermans. Leely'k is hierin deze expressie: «Hare novelle speelt niet in een onmogelyke boekenwereld, maar poogt een greep te doen in het leven van onze dagen." Dat is dus een boek met armen en beenen. Overigens geeft hij nut tige en verstandige wenken aan de ondernemende jufvr. Heyermans. Van Marie Boddaert nog een paar loopende verzen, met vlugge speling van rijm. * * * De Hollandsche Recue doet ditmaal een flink werk. De producties van den slordigen veel schrijver, den Vlaming Cyriel Buysse worden in de rubriek »Het Boek van de Maand" wel wat al te grof en goedkoop, maar op rechtmatige gronden ten voddenmande gedoemd. Die verongelukte auteur begon als een kloek en origineel realist, vooral sterk in 't weergeven van boeven en boeren. Zy'n novelle de Biezenstekker, zy'n roman Het Recht Kan den Sterkste waren rauwe, maar vaste en krachtige brokken kunst. Maar de Vlaming zag, dat hij hier meer dan in zijn eigen land werd gewaardeerd en begrepen, hy' merkte, dat men hier Vlaanderen verre vooruit was, hij trok uit zy'n stil en ver hoekje om als echt Hollandsch artist ook beroemd, gevierd en veelgelezen te worden. En eventjes gauw begon hij ons te overstelpen met zy'n zwaarlijvige boeken. De boer had zich nu beschaafd en verfijnd, het was een net mensch geworden. Die verandering, die zucht naar waardeering, zy'n de oorzaken van een misschien hopelooze ondergang Wat hij leverde na zy'n realistische periode was lauw, zonder pit, onbeholpen en ridicuul in zijn half Hol landsche, half naïef Vlaamsche taal en meestal lamme banaliteit. Het was gedaan met hem. De frissche, kloeke en sterke volzin werd pappig, duf en onartistiek. De heer Netscher zegt dan ook zeer juist: »Laat Cyriel Buysse maar weer naar zijn boeven Oplossing van No. 382 (Ehrenstein) l D d2, T e3: 2 P f3:, T f3: 3 T f4 f enz. gf6: 3 D dl f T d5 3 D b4 f gf6: 2 D d3 f, K d5 3 P e6 f B c2: 2Dc2:f,K e3: 3 T f3: f ., K d5 3 D cJ f Opgelost door C. Kockelkorn, Keulen (3); C. T. v. Ham, Kralingsche Veer (3J; H, J. B. te KrewordjH. H. v. d. Goot, Harich (3'/s); W. Beekhuis, Groningen; G. Hooinga, Finsterwold (2): L. Bruins, Basquert. Beoordeeliugen (No. 382) Ein recht gute Aufgabe. Das Problem hat in l P fa, R b2: of T d5 eine guto Verführung. C. Kockelkorn. l P e2 P f5 of P e6 zijn zeer storke verleidingen, dio slechts door l?B c2: worden belet. De hoofd var. T e3: is zeer mooi. De Ie zet ligt te veel voor de hand om den pion e3 te dekken. De herhaalde D matstellingen op d7 en g4 zijn zeer goed aange bracht. C. T. v. Ham. TWEEDE NAT. COKBESP. WEDSTEIJD. In groep T wordt partij No. 3 opgegeven door den heer Ondejans en partij 8 door den heer Tensen. De afloop van groep F is dus als volgt: 1 a c <D ?a £ M 1 . ! a j w i H i ?8 ; > i \ a C ' o 2 ' te E-i ; ~D CC "^ ^ Oudejaus G. Beeders v. d. Meulen Tensen Slager 1 ! 1 O 0,1 JO l O j O : j : zoodat de heeren Oudejans en Tensen in de Siegergruppe moeten medespelen. Alleen van de partijen Steegstra?v. Wieling en Modderman ontving ik geen bericht van den afloop. Hoewel deze partijen geen invloed kunnen hebben op den afloop, zou ik het toch op prijs stellen daaromtrent iets te vernemen. Qua curiosum vermeld ik, dat van de GÜpartijen, behalve de 2, waarvan ik geen bericht ontving, er slechts G remise werden, terwijl er 2 J met Wit en 23 met Zwart gewonnen werden. Tot elot vernietigde ik dezer dagen ver over de 2000 briefkaarten, brieven en telegram men, waarmede de groepenwedstrijd is afgeloopen. Op verzoek van den heer Loman blijf ik mij gaarne belasten ook met de leiding van den verderen strijd, waaraan moeten deelnemen de volgende heeren, die verzocht worden van de adressen hunner tegenstan ders nauwkeurig nota te willen nemen: 1. C. T. van Ham, Dir. Post- en Telegraafkantoor Kralingsche Veer. en boeren van Het Recht van den Sterkste of naar zy'n Biezenstekker terugkeeren. Den landadel en de Vlaamsche Gretchens snapt hy niet." Dat zou zeker het beste wezen. Daar hangt de lucht, die zijn ziel heeft doortrokken, daar is de grond, waarop hy werd geboren en waaraan zich zy'n wezen hechtte; daar beweegt het volk, dat hy kent en begrypt. Ddir alleen kan zy'n stoer talent tot kracht en rypheid komen. Hier, bij ons, blijft hy met al zijn goeden wil en inspan ning om zich tot een fy'n Hollandsch artist te vervormen, toch maar een halfbloed uit Vlaanderland. F. R. Louis Francais, f Te Parijs is de beroemde landschapschilder Louis Francais op 82-jarigen leeftyd overleden. Hij was in 1814 te Plombières in de Vogezen geboren, en ontleende de onderwerpen voor zy'n meeste schilderijen aan de schoone, boschrijke streek, waar hij zy'n eerste jeugd doorbracht. Francais aanvaardde op artistiek gebied als het ware de erfenis van Th. Rousseau en van Corot: aan den eersten ontleende hy' de nauwgezetheid van teekening, aan den laatsten de elegische stemming. Ofschoon later de invloed van Corot bij Francais meer op den voorgrond trad, kan men hem toch niet een navolger van dezen kun stenaar noemen, zooals reeds blijkt uit zijn boomen »slag", die van dien van Corot geheel afweek. Sedert vele jaren zond Francais jaarlyks twee stukken naar den Salon: in den laatsten tijd (na 1889) exposeerde hij echter slechts oudere stukken, daar eene oogziekte en andere kwalen hem in den arbeid sterk belemmerden. Verkooping Sir John Pender. Dezer dagen is te Londen de zeer belangry'ke schilderijen-verzameling van Sir John Pender onder den hamer gebracht. By'na alle moderne scholen waren daarin vertegenwoordigd, in de eerste plaats natuurlijk de Engelsche, maar ook die van Barbizon en de Fransche romantische school. Voor enkele Engelsche schilderijen heeft de Daily Neivs eene vergelijking gemaakt tusschen de prij zen, voor welke zij oorspronkelijk werden verkocht, en die, welke zij thans opbrachten. Millais is een der schilders, wiens werken het meest in prijs ge stegen zijn. Zijn «Verbannen Royalist", die in 1802 slechts 551 pd. st. opbracht, werd thans voor 2100 pd. st. verkocht. Nog sterker was de ry'zing van twee Turners (»de Schipbreukelingen" en »La Giudecca"), die in 34 jaren stegen van 1984 en 1739 pd. st. tot 7980 en 7140 pd. st. Een Wilkie bracht het in 25 jaren van G19 pd. st. tot 1312 pd. st. Het »Verdwaalde schaap" van Sir Edwin Landseer, in 18G3 voor 2341 pd. st. verkocht, bracht thans 3150 pd. st. op. Schil derijen van den Schot John Philipp (f 18G7) den navolger van Velasquez, waren over het alge meen sterk in prijs gedaald; zijn hoofdwerk echter, »La Gloria" werd voor de Schotsche Nationaal-Galerij aangekocht voor eene som van 5500 pd. st. Werken van Holman Hunt be hielden ongeveer hun vroegere prijzen. Daaren tegen werden de vroeger zoo hoog gewaardeerde schilderyen van Elmore, Maclise, Collins en Newton thans voor spotprijzen van de hand gedaan. IIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIHIIII 2. A. Bleijkmans, P. C. Hooftstraat 152, Amsterdam. 3. J. J. Speet, Breda. 4. Dr. J. D. B. Scheffer, Breda. 5. J. J.Kleinhoonte, 2e Spijkerdwarssrtaat, Arnhem. G. H. G. Beeders, Gerard Doustraat, Amsterdam. 7. A. J. Koevoets, Delft. 8. J. A. Beeders, Burmanstraat 37, Amsterdam. 9. C. Oudejans, Bussum. 10. W. ensen, Scuellinkhout bij Hoorn. De verdeeling van Wit en Zwart is als volgt en de partijen zijn genummerd voor gemakkelijke noteering. Wit?Zwart. Wit?Zwart. 1. van Ham-Bleijkmans. 24. Tensen-Spoet. 2. Speet-van Ham. 25. Kleinhoonte-Scheffer. 3. van Ham-Scheffer. 26. Sohefl'or-H. G. Beeders. 4. Kleinhoonte-van Ham. 27. Koevoets-Scheft'er. 5. van Ham-H. G. Eeeders. 28. Scheffer J. A. Eeeders. G. Koevoets-van Ham. 29. OuJejans Scheffer. 7. van Ham-J. A. Eeeders. 30. Scheffer-Tensen. 8. Oudejans-van Ham. 31. H. G. Eefders-KIeinh. 9. van Ham-Tensen. 32. Kleinhoonte-Koevoets. 10. Speet-Bleijkmans. 33. J. A. Eeeders-Kleinh. 11. Bleijkmans-Scheffer. 34. Kleinhoonte-Oudejans. 12. Kleinhoonte-Bleijkm. 35. Tensen-Kleinhoonte. 13. Bleijkm.-H. G. lleeders. 36. H.G.Keeders-Koevoets. 14. Koevoets-Bleijkmans. 37. J. A. Eeeders H. G. 15. Bleijkm.-J A. Beeders. Eeeders. 16. Oudejans-Bleijkmans. 38. H.G.Beeders-Oudejans. 17. Bleijkmans-Tensen. 39. Tensen-H. G. Eeeders. 18. Scheffer-Speet. 40. J.A.Eeeders-Koovoets. 19. Speet-Kleinhoonte. 41. Koevoets-Oudejans. 20. H. G. Eeeders-Speet. 42. Tensen-Koevoets. 21. Speet-Koevoets. 43. Oudojans-J. A.Eeeders. 22. J. A. Hoeders Speet. 44. J. A. Eeeders-Tensen. 23. Speet-Oudejans. 45. Ondejans-Tensen. Gaarne ontving ik den eersten zet van wit met nauw keurige opgave van liet nummer der partij vóór Woensdagavond (9 Juni) en doe vorder oen beroep op de welwillendheid der mededingers om vooral te willen zorgen voor tijdige verzending dor zetten (Dinsdagavond» vóór 12 uur). J. J. S. UIT DE SCHAAKWEEELD. In den jaarl. ouderlingen wedstrijd van het Vereenigd Amsterdamsen Schaakgeuootschap worden de speciaalprijzen voor de fraaist gespeelde partijen be haald door: In de Ie klasse D. Bleijkmans, 2e klasse D. Duque, 3o klasse A. Stokvis. In de Ludgate Circus" schaakclub te Londen vond dez r dagen een match plaats tusschen meester Teichmann en den amateur Cole. Lafttstgen. bleek geen portuur voor zijn sterken tegenstander te zijn; er werden slechts 5 partijen gespeeld, die Teiehniaim alle won. Op Maandag en Dinsdag jl. had de wedstrijd per kabel plaats tusschen 5 leden van 't Eng. Lagerhuis on 5 senatoren te Washington, ledere kant won 2 partijen en oen partij eindigde in remise. De Engelschen zijn er dus beter afgekomen dan in hun jougsten strijd op 't politieke schaakbord tegen hun overzeesche buren. Nieuw ontdekte Egyptische papyri'1'. Volgens de Times hebben de Oxforder ge leerden B. P. Grenfell en A. S. Hunt den vorigen winter te Behnesa, het oude Egyptische Oxyrhyneus, eene groote hoeveelheid belangry'ke pttpyrusbladen gevonden. Behnesa ligt aan den zoom van de westelykewoesty'n, tusschen Fayoem en Minya. Archeologen en kooplieden in anti quiteiten hebben tot dusver van deze plaats wei nig werk gemaakt. De beide Engelsehe onder zoekers vonden weinig overblijfselen van gebou wen ; de oude rotsblokken en tichelsteenen waren reeds lang gebruikt voor den bouw van hedendaagsche woningen. Doch onder het eeuwenoude puin vonden zy de oude papyrus bladen, die dagteekenen van den tijd der verovering door de Romeinen tot dien der Arabische overheersehing. De meeste handschriften zy'n geschreven in de Grieksche taal; er komen echter ook Latynsche, Koptische en Arabische fragmenten onder voor. Omtrent den inhoud is nog slechts weinig bekend. Een der Papyri bevat eene verzameling van »Logia", d.i. van uitspraken, die aan Christus worden toegeschreven, en voor welke men ten deele parallelplaatsen in het Nieuwe Testament kan aanwijzen. Het kostbaarste en fraaiste van al deze hand schriften, dat uit 150 goed geconserveerde rollen bestaat, is behouden voor het museum te Gizeh. De overigen zijn naar Engeland verzonden om daar te worden onderzocht. Inhoud van Tijdschriften. Eigen Haard No. 23. Leden van I. C. A., door Fiore della Neve. II. Bij het portret van Mr. S. A. Vening Meinesz, door prof. mr. M. W. F. Treub, met portret naar de schildery van P. de Josselin de Jong. De kerk van Bos boom (bij de plaat). In de Groote Kerk te Haarlem, naar eene teekening van J. Bosboom, in het Museum Fodor te Amsterdam. Het bolwerk aan Zee, door Heyn van Cortryck, met afbeeldingen. De vischmarkt te'sGravenhage, door J. II. S., met afbeeldingen. Verscheiden heid. Feuilleton. Wetenschappelijke Bladen. (Juni.) Maatschappe lijke tegenstrijdigheden. De Japansche mede dinging uit een industrieel en commercieel oog punt. De Kathode-stralen en de Röntgen-stralen. De vooruitzichten van internationale scheidsgerechten. De wetten des oorlogs, door generaal Dragomirof. d'Israeli. Per luchtballon naar de Noordpool. Gekookte melk. Pacht, rente en winst. Bacteriën en boter. Boekbeschouwing. Werner Sombart: Socialisme und sociale Bewegung im neunzehnten Jahrhundert. NIEUWE UITGAVEN. Levens-ernst door ANNA UK SAVORNIN LOUMAN. Nederlandsche Bibliotheek onder redactie van Ida Heijermans. Utrecht, H. Honig. Handschrift en Karakter door II. W. COBNELIS. Utrecht, II. Honig. iniiiniiHiiiiiiiiHitititiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiin De uitslag van den wedstrijd (zie vorige rubriek) tusschon 't Eotterdamsche Schaakgenootschap en de Leidsche Schaakclub Morphy", die op 30 Mei te Rotterdam plaats vond, was als volgt: Botterdam. Leiden. Bord I v. Woelderen l/3 O Esser l/9 l II Hartung 1/5 J/o v. d. Meulen 1/2 Va III v. Eoosendael l o 1/3 Leussen l/j l/j IV Ketner 0~ l Bidderhof l O V de Koning O l Splinter l O VI Hartong l'3 l .'5 van Dam l'o 1/3 VII Aalhuizen l 1/3 Strick van Linschoten O '/g VIII Lütterbach l O Colpa O l Totaal 4 4 4 4 Te Utrecht wordt een conaultatiematch gespeeld tusschen Dr. A. G. Olland en D. W. v. Bennes tegen J. W. te Kolstó en G. B. H. Hogewind. Stand : te Kolstó & Co. 4, Olland & Co. 3, remise 1. Hier volgt de tweede partij, SCHOTSCHE PAETIJ. Wit. Dr. A. G. Olland. D. W. van Eennes. l e4 e5 2 P fï$ P «6 3 «14 e<14: 4 c^3 dc3: 5 R c4 cb2: 6 R b2: R b4 f 7 P bd2 De partij is nu in een soort Noorsch Gambiet overgegaan, met dit ver schil, dat de beide paardzetten op den 2den zet In 't uigenlijk Noorsch Gambiet niet thuis hooren. Meer gebruikelijk is 7 T c3. 7 P f6 8 0-0 d6 9 P ga 0-0 Sterker was o. i. P e5 10 E b3, h6 11 f4, hg5: 12 i'e5:, de5: enz. 10 f 4 R d'2: En hier had moeten ge schieden hfi 11 P f 3, E d2: 121' d2 : enz. IJ D d2: U6 12 D c3! D e7 hg5:? dan 13 fg5:, P e8 14 T f7:, T f7: 15 gG!, P e5 16 gf7: f, P f7: 17 T fl, P i'G 18 D g3, K f8 19 E f G:, gfG: 20 D gG enz. Zwart. J. W. te Kolsté. G. B. H. Hoogewind. 13 e5 hg5: 14 ef6: D f6: 15 D d2 D f6 16 T iicl Er dreigde D c5 f en D c4: 16 g4 17 R d3 D h5 18 f5 Om E f5 te beletten. 18 R d7 19 T f4 P ep Zwart kan zachts oen pion missen! 20 T c7: R c6 21 R e2 D &5 Dreigt D d8! 22 f6 g6 23 R cl P f3 f! ?24 R f3: gf3: 25 g3 T ae8 Wit's zetten zijn nu ge heel uitgeput. Er dreigt o.a. T e2 on D co f. 26 R b2 T e2 ?27 D d6: 27 D b4 dan T b2 : l 28 D b2:, D c5 f enz. 27 T g2 f 28 K hl T b2: 29 K gl D b5 30 T f3 D b6 f De Witten geven op. l