No. 1041 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. De Nederlandsche Maagd bij het Verkiezings-aquarium Lieve hemel, wat moet er van al die onschuldige diertjes onder die schrokkers terecht komen! Chineesclte karaktertrekken; de vertaalde prachtuitgaven van Tennyson ; de brieven van ds. Hugenholtz over het parlement der godsdiensten te Chicago; al welke uitgaven, ook de niet geheel nieuwe, nog geregeld in de N. E. Ct. worden aanbe volen & 50 cent p_er regel, behalve de Wereldkroniek, die een bescheiden plaatsje heeft in de rubriek, waarin zij behoort: Kunst en Letteren. Maar om het wonder te yertoonen van een mes, dat aan drie kanten snijdt, is Nijgh in den laatsten tijd ook geworden de Nijgh van de monolines-fabriek hier ter stede. En het is met deze zetmachines dat natuurlijk ook een steeds grooter deel van zijn eigen krant gezet wordt. Wat jammer dat dat maar niet goed lukken wil! Sommige stuk ken komen uit de machine met de regels zoo door elkaar gehotst dat men ze weer geheel zou moeten overzetten en ze dan maar in vredesnaam liever laat zooals ze zijn. Als een staaltje moge het volgende dienen: Men schrijft ons: »Dezer dagen zijn door den ingenieur van Heurn de onteigeningsgrenzen afgebakend op de perceelen die bij koninklijk besluit zijn aangewezen voor de onteigening ten behoeve van het maken van den Peeldam. Hieruit is duidelijk op te maken dat de Peeldam spoedig tot uitlegen landen voort aan van peelwater bevrijd zullen vlegen landen voortaan van peelwater bevrijd zullen blijven, maar ten koste van de gronden der bovengelegen waterschappen, zooals de pol der Mars en Wyth en het waterschap de Raam. Indien nu genoemde polders spoedig de handen aan den ploeg slaan, kan door verbetering van de thans bestaande afwatering het gevaar van overstrooming voorkomen worden." Verder kenmerkt dit zetsel zich door veel te veel wit tusschen de letters en tusschen de regels. Je kijkt er door heen, om zoo te zeggen, en ten slotte schemert alles je voor de oogen. Soms ook drukt de machine regelmatig om den anderen een regel groot en een regel klein. Eeuwig jammer! Je stuurt Sibmacher Zijnen naar Bonn en hij schrijft een prachtig stuk over de »melancholie der onmacht", die Nietzscne en hij in de muziek van Brahms ontdekt hebben; een stuk zooals hij alleen dat kan en daar heeft de machine een kippenkuur en gooit alle lettersoorten door elkaar, tot ergernis van alle Brahms-vereerders. In plaats van beter wordt 't hoe langer hoe erger. Zoo kan de machine nu eenmaal geen ij drukken, maar in 't eerst stonden de i en de j tenminste nog vrij dicht tegen elkaar, doch in de laatste dagen hebben die zooveel tusschenruimte als een gewone zetter tusschen twee woorden gebruikt. Je ziet alweer dat een machine geen denkend wezen is. Nu, dat is een oud-liberale kiezer ook niet. Ten minste zoo denkt Reepmaker erover, de voorzjtter van onze kiesvereeniging_ Vooruitgang, een naam, die, naar ik met ge noegen gezien heb, meer en meer door de oud-liberalen, ook te Amsterdam, als hun cachet gebruikt wordt. Van de week kwam hij bij me oploopen. Je kunt ons een genoegen doen, Bol, zegt'i. Je moest eens aan Nederland vertellen, wie Verhey is. Heel goed, zeg ik, maar dan moet ik 't eerst zelf weten. Verhey, zegt 'i, ken je Verhey niet? Dat is de overste van de mariniers. Wat zou dat dan ? Die wordt de gemeenschappelijke candidaat van de twee liberale kiesyereenigingen alhier voor de Tweede Kamer. Om nieuw bloed in de Tweede Kamer te brengen??Als je't zoo noemen wil, maar voornamelijk omdat we geen anderen vijfden candidaat konden vinden. Je weet, de afspraak is: twee liberale Uniemannen tegen twee vooruitgang-mannen, maar in de vijfde zat de moeielijkheid... Wel, dan doet 't me genoegen, zei ik, dat je bij me komt en zal ik je vijfde wiel gaarne aanbevelen. Niet omdat ik hem ken, maar omdat 't me zoo van harte verheugt dat de vijfde man geen democraat zal zijn. Zie je, die heele afspraak beviel me al niet. Toen Jan van Gennep een week of wat geleden Staatsraad werd, heb jelui samen van Raalte gesteld en ik had nu maar eerst eens geprobeerd of de Unie-mannen daar niet tevreden mee waren. Om, nu Plate en Viruly bedankt hebben, maar dade lijk te zeggen: daar heb jelui twee open plaatsen, dat was me wel wat kras. Gelukkig dat ik van je hoor dat de vijfde man iemand van ons is, want ik had al hooren verluiden, dat we die vijfde plaats ook zouden moeten afstaan. Ik maak je mijn compliment, hoor, dat je tenminste hebt weten te verhinderen dat Rotterdam 5m gaat. Reepmaker keek niet heel vroolijk. Hm, zie je, zoo begon hij, de zaak zit eigenlijk een beetje anders, 't Spijt me, Bol, dat ik 't zeggen moet, maar er is tegenwoordig in Rotter dam een krachtige democratische strooming. De kiesvereeniging «Rotterdam" breidt zich onrustbarend uit. En ze stonden op hun stuk: ze wilden drie candidaten hebben. Nu wisten we heel goed, en ik merk 't alweer aan wat je daar zei, dat we een compromis van drie tegen twee bij jullie, bij onze kiezers, er nooit door zouden krijgen. Als die hoorden dat we kregen van Raalte, van Gilse en De Klerk bij Mees van Hintzen, dan kwam er opstand. Daar kwam bij dat wij, de oud-Rotterdamsche leiders, zoo graag van Gilse er uit wilden houden. Dat hebben we nu heel listig aangelegd: eerst hebben we geholpen van Raalte er in te brengen. Die zit nu eenmaal en kan niet meer gewipt worden. De Klerk kan «Rotterdam" niet passeeren; voor hun fatsoen moeten ze n werkman erbij nemen. En toen hebben we gezeid: de vijfde man mag wel iemand zijn van jullie kant, maar niet een bekende naam, dat doen onze kiezers nieï. Ook kiezen onze kiezers nooit iemand van buiten Rotterdam. Hoe denk jelui over Verhey? Die is wel zoo'n beetje rood. En ze hebben toegehapt. Alleen spijt 't me dat ze Verhey toen zijn gaan vragen hoe hij over 't Program van de Unie dacht, want toen hij dat is gaan lezen, heeft hij gezeid: wel, dat zijn allemaal noodzakelijke maatregelen. Je ziet in mij een onbewuste Liberale Unie man. Dat viel ze erg mee en ons wel een beetje tegen; we hadden gedacht dat hij zoowat er tusschen in zou staan En nu wou je, zoo viel ik hem in de rede, dat ik jelui flaters weer goed ging praten. Neen, meneer, dan ken je Bol nog niet. Jelui krijgen je verdiende loon, hoor. Dat komt van al dat gekonkel tegen Van Gilse ! Had jelui hem stilletjes laten kiezen, en De Klerk ook, dan waren ze over dien vijfden man wel te spreken geweest. Nu heb jelui 't zelf yerbroddeld. Kun je dien man dan nooit vergeven dat hij, jaren geleden, jelui Rotterdammers pp je voorman zette in de krant, waarin ik tegenwoordig je belangen behartig ? Wees blij met dien ruil en wees toch niet zoo haatdragend. Ook in de politiek duurt eerlijk het langst, Reepmaker. En door al dat gekuip is Rotterdam nu om. 't Is wat moois! De hoogst geplaatste militaire persoon hier in de stad is door je eigen toedoen ontpopt als democraat! Zie je dan het groote gevaar daarvan niet in ? Wat moet 't worden als 't de gewoonte wordt onder onze hoogere standen om zich werkelijk zelf op de hoogte te stellen, en niet meer aan den leiband van Zaayer te loopen ? Is dat nu een lectuur, die jij hier in de stad moet brengen, programma's van de Liberale Unie ? Begrijp je dan niet dat je kans loopt dat de menschen gaan zeggen: ja, dat vinden we eigenlijk ook! Neen, jelui zijn me ge ducht tegengevallen, hoor ! Zoo heb ik hem den mantel uitgeveegd, redactie. Maar het feit blijft dat Rotterdam om is! Wat een ramp, wat een ramp! En zoo onverwachts! Wilt u er voor zorgen dat 't op voorzichtige wijze aan den heer Brommeijer wordt medegedeeld ? Ik ben bang dat hij zich een ongeluk schrikt als hij dat van onze goede stad moet vernemen. Als je in de krant las: de Maas is om, dan schrok je altijd eventjes. maar dat de heele Maasstad nu pok 6m is, en dat het gif der democratie hier door de oud-liberalen zelf in hun dom migheid aan de leden der hoogere standen wordt ingespoten als waren het proefkoniiutjes, dat is waarlijk al te erg. Gelukkig, dat Zaayer en ik er nog zijn. We zullen handen vol werk hebben om te zorgen dat 't niet erger wordt. Op uw medewerking rekenend, geheel de uwe, J. J. K. L. BOL, Ambtenaar aan liet Stadhuis, Bestuurslid in hel derde district der küxrereenig-ing »Vooruitgang". Bewijs van Toegang voor een persoon Teiitooiistelling-Braakeiisiek in de Kunstzaal van het Hotel K rasnapolsk y". (Warmoesstraat). (Jelrtig des Maandags, des Dinsdags en des Woensdag. De Tentoonstelling is geopend des morgens van 10?~> uur namiddags en 's avonds van 7?10 uur.