De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1897 8 augustus pagina 4

8 augustus 1897 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1050 alle lichaamsoefeningen; als het mooi weer is in den tuin by zy'n huis in de rue Galvani; als het slecht weer is in binnenkamers. Hy doet aan schermen, boksen, batonneeren, sa vate; hij werkt met gewichten en halters, zweeft aan rekken, rydt paard en fiets. Zyn twee zonen doen mee ; Jacques is een groot fietser, Tierko is er op geoefend, als de oudste in volle vaart is, by hem op het zadel te springen; ze denken er over, met hun vader in »Icarische spelen" op de planken de FoliesBergères op te treden. Er is nog een dochtertje van zes jaar, Santa, dat ook wel geoefend zal worden. Het voorbeeld van Meilhac, wien door de faculteit zy'n gemis aan beweging verweten wordt, is er wel voor om Richepin gely'k te geven. Hy is nu 48 jaar, maar even slank als in den ty'd toen Sarah Bernhardt op hem verliefde en zich, na het afscheid »in der minne", te Saint-Adresse in zee wou storten van verdriet. Hy' slaapt met open raam, zomer en winter, 's Morgens begint hy met 150 maal zyn tuin rond te fietsen, dan laat hy zich afwry ven en begint te werken. Het kan hem dan voorkomen, dat hy' tien uren achtereen werkt, zonder vermoeienis. Maar 's zomers neemt hy' ook volkomen rust van geestelijk werk; manuscripten en cahiers worden dichtgeslagen; het geheele gezin vertrekt naar een klein haven plaatsje in Bretagne, baalt er het vischschuitje van het vorig jaar weer voor den dag, dat op gepoetst en gekalefaterd wordt, en vaart ter vischvangst; men vangt makreelen en schelvisch. Jean Richepin is kapitein, Jacques stuurman en Tierko scheepsjongen. Madame Richepin gaat mee en zorgt voor de keuken, bereidt smakelyke bouillabaisses voor het scheepsvolk, - zy' is eene zuidelyke, en vergeet, met al de anderen, dat er een stoffige boulevard is en dat de letter kundigen te Parys van elkander kwaadspreken. Richepin werkt verbazend veel, want lang niet alles wat hy ontwe.-pt wordt uitgevoerd, en lang niet al wat hy begint uit te voeren wordt vol tooid. Hy' zet scenario's ineen, ry'mt verzen, schetst romans, improviseert dagbladartikelen. Zy'n valies, het beroemde valies waar bij de be gonnen werken in bijeenpakt, wordt te klein. Hy heeft alle genres beproefd. Wanneer men aan den tooneeldichter van Nana Sahib, Le Ftibustier en Le Chemineau denkt, vergeet men soms den romancier van La Glu, den novellist van Les mort» büarres, en den poëet van al de kleine bundels. Toch is ook het tooneel zyn eigenly'ke passie. Van zy'n vroegstejeugd schreef hy' tragediën; men weet dat bij in Nana Sahib zelf de hoofdrol vervulde naast Sarah Bernhardt, en nu is hy by'na uitsluitend tot dit genre teruggekomen. Le Chemineau is een groot succes. Men. heeft hem gevraagd hoe by hem de conceptie ontstond en werkte, door een denkbeeld, door een stelling, door een klank, door het leven, door lectuur, door philosophie ? Het antwoord was, dat zijn werken by'na nooit uit een abstract denkbeeld voortkomen, maar veeleer door eene concrete visie. Sommige schry'vers gaan uit van een zedetrek, van een karakter, of wel zy verzinnen eerst den knoop yan de geschiedenis, waar zich dan de by'omstandigheden omheen komen groepeeren. Dit is bij Richepin niet het geval. Hij ziet eerst zijn hoofd persoon. Tengevolge van lectuur of overpeinzing IIIIMIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIUIIIIIIII iiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini of door een toeval rijst plotseling eene figuur voor hem op. Die figuur zal de hoofdpersoon van zy'n drama zy'n. Zij komt geheel klaar uit zijn hoofd, zooals Pallas uit dat van Jupiter. Hij beschouwt dien held, gaat met hem om, praat over hem met zijn omgeving, beschryft hem voor madame Richepin, voor Jacques en Tierko. Het is alsof er een persoon meer in huis is, die mee aan tafel zit en gefêteerd wordt. Langzamerhand vormt de held zich; zijn omtrekken zy'n duidelijk; hij krijgt gang en houding; zijne historische atmosfeer bepaalt zich; men begint te ontdekken waar hy' vandaan komt, waar by heen gaat, wat hem ge beuren kan. Op zekeren dag, na maanden be denken, is het standbeeld klaar. Dan neemt Jean Richepin papier en pen en gaat hem opschry'ven. »Dat is een aangename periode", zegt by. »Dan heb ik de impressie dat ik een levend wezen kneed en hem een ziel geef. Maar toch ook dat opschryven is een genot". Dan het schilderachtige woord zoeken, het juiste rym, den lyrischen golfstroom, is een betoovering. Jean Richepin besteedt daaraan al zijn vuur. Hij valt er met woede en ruwheid op aan, als een wilde krijgsman in ouden ty'd. Als hij het over leest moet er heel wat gesnoeid worden in dien overtolligen woudgroei. Dan gaat het werk naar de planken,en de repetitiën, althans in den beginne, zijn weer genotvolle dagen voor hem; later, wanneer het eigenly'ke werk gereed is, worden ze pas vermoeiend en enerveerend; en na de première komt een nieuw genot, dat van het succes. Onder de plannen die Richepin ook heeft, be hoort dit: een gemeentelyken schouwburg te stichten, geheel alleen aan de glorie van Pary's gewijd, en dien doorhem alleen te laten verzorgen met groote volksdrama's uit de geschiedenis der stad, die hy achtereenvolgens sehryven zou. Achter volgens zouden al de tijdvakken der geschiedenis hierin gereconstitueerd worden, dan drama's, dan 'arces, dan soms, als Shakespeare, beide ;egelyk. De praal van den Louvre en de »parades-' van den Pont-Neuf, veroveraars en koorddansers, Napoleon en Tabarin, en al de beroemde en seruchte vrouwen van Pary's zouden er in verschynen. »Maar dat is voor den ouden dag", zegt Richepin. Na Le Chemineau, dat nu in het Odéon ge speeld wordt, komt La Martyre in de Comédie Franchise. In dat werk hebben de beide Mounets rollen, die voor hun persoonlijkheid geschreven zijn. Mounet- Sully zal een apostel zijn, een Boort van Christus, heel edel en heel rein. Paul Mounet wordt maar een gladiator, maar wat voor een gladiator! Sedert Diocletianus is er zoo een niet te zien geweest. Ik hoop, zegt Richepin, dat de censuur niet zoo schandelijk kleingeestig zal zy'n, hem tricot voor te schrijven! Het publiek moet zijn prachtige borst, zijn dijen, zy'n spieren, in natura zien! En laat ze nu niet aankomen met hun »pudeur". Paul Mounet, naakt, is zoo mooi als een antiek beeld. En het schoone is niet inde cent " Dus La Martyre heeft iets nieuws voor het publiek. Maar het heeft ook iets nieuws als historisch werk, zijn actualiteit. De handeling speelt eenige honderden jaren na Christus; zich heen. Clo was blij dat de generaal haar had uitgekozen om hem te helpen pagaaien; want zij was een levendige, goed ontwikkelde jonge dame, die lawntennis met voorliefde beoefende en niet wars was van wielrijden; zij had bij die felle zon be hoefte aan beweging, om de hoofdpijn van zich af te houden. II. Dat was een mooie race, generaal!" riep een heldere stem over de sloep met de gele jonge dames heen. Het was een muzikale stem bijzonder zuiver en krachtig. De generaal richtte zich in zijn volle lengte op. Hij had als rechtgeaard Eugelschmaneen aangeboren afkeer van hardop in het publiek te worden aange sproken en verwonderde zich, wie drommel de onbe schaamdheid had hem zoo familjaar als ^generaal" aan te schreeuwen. Hij zette zijn lorgnet op en keek den indringer strak aan. Ook Clo wendde zich naar hem om. Hij was een flinke jonge man met een bruinen knevel en bijzonder scherpe, doordringende oogen van een bepaald knap voorkomen. Dat was alles wat Clo in het eerst aan hem opmerkte een gentleman, jong en forscli, in een flanellen sporthemd met een groote blauwe B er op gebor duurd. O, ben jij 't Lothrop?" vroeg de generaal, na hem terdege door zijn lorgnet te hebben opgeno men en een weinig milder gestemd, nu hij zijn man had herkend (zie je, je kunt niet verwachten, dat die lui zich op en top als Englishmen zullen gedragen). //Ja, 't was een goede race, een ver duiveld goede race! Je weet, onze overwinningen, zooals Wellington zei, wenden het eerst van al op de speelplaatsen van Eton bevochten." De jonge man weerhield de vraag die hem op de lippen zweefde: En uw nederlagen, generaal ?" want hij was een afstammeling der strijders die ons in een eerlijk gevecht te Saratoga roemrijk overwonnen. Maar daar hij een beleefd jongmensch was, nam hij alleen zijn pet af voor mevrouw Hambledon, met de volgens zijn idee internationaal-onaanstootelijke opmerking, dat het een prachtige dag was. Mevrouw Hambledon verwaardigde zich minzaam toe te stemmen, dat het een bijzonder prachtige dag was, waarna zij vervolgde met den jongen man op den lunch in haar tent te nooden. Richepin heeft met zorg het milieu en de periode bestudeerd, het verval van de Romeinsche maatschappy, en hij verzekert dat zij met onzen tyd een treffende overeenkomst vertoont. Het waren misschien niet dezelfde zeden, wy zy'n wat minder bloeddorstig en niet op dezelfde wy'ze verdorven maar dezelfde fouten en dwaas heden. Toen zooals nu, hadden de groote lui er pleizier in, voor schrijver te spelen, en de groote dames, op de planken te komen en daar haar persoon en talent te laten bewonderen. Er waren toen ook al «Bodinières," waar de patricische dames zich lieten toejuichen door een gemengd publiek; er waren al zoo iets als flve o'clocks, waar precieuze verzen werden voorgelezen. Zoo hebben de oudwordende maatschappijen gemeen schappelijke trekken, symptomen van de komende itormen. Het is toch onmiskenbaar, zegt Richepin, dat er een vreeselijke opruiming moet komen, die ons allen van het dek veegt l Op dat oogenblik zal hem en zy'n- zonen de ithletenontwikkeling te pas komen. Maar ook ? de poëten zijn lievelingen der goden?misschien zal de storm, die komt, wel over het huis in de rue Galvani, waar de deugd woont, en den tuin vol rozen, waar gefietst wordt, heenblazen. v. L. Clo verbeeldde zich een oogenblik, dat de jonge man weifelde, 't Speet haar, want hij was een knappe jongen; en wel, een jongmensch is een jongmensch; en als ge een jong meisje van twintig waart, zoudt ge weten, dat een lunchpartij met een jongmensch er bij, heel wat interessanter i dan een luuchpartij in gezelschap van vijf andere jonge dames, generaal Hambledon en zijn vrouw en twee getrouwde heeren van in de veertig Daarom sloeg zij een ondeelbaar oogenblik haar oogen op en ving geheel onopzettelijk den blik van den jongen man op. Ik weet niet of haar oogen onwillekeurig de half gevormde gedachten uitdrukten, die in haar omgingen, maar de jonge man scheen zeer zeker van af dat oogenblik niet langer te weifelen. Dank u, gaarne," zei hij schielijk en genoeglijk lachend, ,,met het, grootste genoegen. Onze coach laat ons vandaag volkomen vrij; we mogen gaan waar willen. Hij is de inschikkelijkste van alle instructeurs. Met die woorden ging hij op zijde om plaats te maken voor een paar bootjes die probeerden voorbij te komen en was het volgende oogenblik in de dobberende, door elkander krioelende msssa verdwenen. Zoodra hij uit het, gezicbt was overviel Chloia een zonderling gevoel van schroom. Stel me als 't u blieft niet, aan dat jonge mensch voor"; vroeg zij aan hare gastvrouw op fluisterendcn toon. En laat me bij den lunch niet naast hem zitten." Zij wist zelf niet waarom misschien omdat zij vaag besefte hem te hebben laten, merken, dat zijn bijzijn bij den lunch haar niet onverschillig zou zijn; maar zij was nu bang om hem te ont moeten. Nonsens, Clo!" antwoordde mevrouw Ilanibledon. Meisjes moeten niet zulke dwaze grillen hebben. Hij is een heel net jongmensch, vau uit stekende familie ; en 't, is niet goed voor je, zoo overdreven bedeesd te zijn. 't Is ziekelijk, kind ziekelijk !" 'Vau ziekelijkheid belicht te worden is ceu zware beschuldiging; Clo zweeg dus, maar roeide dapper voort. Niettemin bloosde zij geweldig en in stilte wenschte zij, dat de knappe jonge man zon aan gewezen worden o:n een der dikke Misses llo'jinson bezig te houden. (Wordt vervolgd). aanmelden by de Regelingscommissie, voor den feestmaaltyd is aangifte noodig voor 25 Augustus. Vele aanvragen om logies zy'n reeds by de Commissie ingekomen. Het is gewenscht, dat zy, die, hetzij in een hotel, hetzij bij particulieren wenschen te logeeren, zich voor 15 Augustus aan melden by de Regelingscommissie, omdat, met het oog op de beperkte gelegenheid, de sub-com missie by' latere aanvraag, niet kan instaan voor logies - verschaffing. Voor hen die groepsgewyze hoogst eenvoudig en goedkoop (voor l a li/g franc) doch zindelyk willen logeeren, zal, als zy zich vóór 15 Augustus aanmelden, in een of meer openbare gebouwen gelegenheid worden verschaft. De kunstavond van 24 en de boottocht van 25 Augustus zy'n toegankelijk voor de congresleden met een dame, het concert in >Kiinstmin" voor de congresleden met dames, terwyl de tentoon stelling toegankely'k is voor de congresleden op Woensdag 25 Augustus des avonds. De verschillende sociëteiten in Dordrecht zy'n eveneens voor de congresleden toegankely'k. NIEUWE UITGAVEN. DAHN. Wat is liefde 'l Warendorfs FELIX Novellen- Bibliotheek. Amsterdam. Aphorismen van koningin Natalie. De watersnood-litteratuur staat, niet ten onrechte., in een kwaden reuk, maar de kleine letterkundige bydrage, waardoor de ex-koningin van Servi beeft willen medewerken om den nood van de slachtoffers der overstroomingen daar te lande te lenigen, verheft zich boven het peil der alledaagschheid. De aphorismen der koninkly'ke schryfster dragen een zeer persoonlijk karakter en verkrygen eene dubbele beteekenis voor hen, die hare geschiedenis kennen. Men oordeele: »Een oogenblik van apathie kan een geheel leven vol energie nutteloos maken." «Het is tien jaren levens waard, van eene illusie te worden genezen.'' «Wie te veel heeft geleden, wordt egoïst." »De vrouw kan altijd slechts dien man lief hebben, die in staat is haar te beheerschen." »Eene hartstochtelijke vrouw zal iets groots verrichten, hetzij terwille van een denkbeeld, b.etzy' om iemand te behagen. Hoe schitterend zouden hare daden zijn, als die beide beweeg redenen zich vereenigden!" «Werkzaamheid is voor sommige vrouwen de ware levensbehoefte-" »De hartstochtelijke vrouw stry'dt tegen haar lot, maar ten slotte moet zy er toch voor zwichten." »Het meisje is een engel; pas op, dat ze als vrouw geen duivel wordt!" »Een te zwaar beproefd hart verstaat niet meer de kunst, gelukkig te zijn." «Onafhankelijkheid is niet altijd een geluk." »De ry'ken hebben slechts ne verontschul diging: het weldoen." Het slot van de kleine collectie wordt gevormd door eene verheerlijking van het leger: »Voor iets schoons te sterven en voor iets goeds te leven is de droom van ieder braaf soldaat." »De soldaat sterft voor zy'n vaderland, gelijk eene moeder voor haar kind." «Voor ieder land is het leger datgene, wat de engelen zijn voor den troon Gods." Als Natalie met dezen patriottischen bombast een sloteffect heeft willen bereiken, dan is zij, naar het ons voorkomt, niet heel gelukkig ge weest. Du s/Mime an ridicule .. . Maar de smaken verschillen, en over den Servischen smaak kunnen wij niet oordeelen. Nederl Taal- en Letterkundig Congres te Dordrecht. Het programma voor het congres is ter perse. Wij zijn in staat gesteld daarover het volgende mede te deelen. Maandag 23 Augustus ontvangst der congres leden ten stadhuize, door burgemeester en wet houders; des avonds te 8 uur concert in de buitensocieteit Kunstmin, aan de congresleden en hunne dames aangeboden. Dinsdag 24 Augustus des voormiddags half tien opening van het congres met een rede van den voorzitter der regelingscommissie Dr. II. J. Kiewiet de Jonge; samenstelling van het bestuur. Van elf tot een uur vergadering der 3 afdeelingen, te twee uur algemeene vergadering, te S uur kunstavond waarop zullen worden gezongen liede ren uit de middeleeuwen, opgevoerd het »abelspel van Esmoreyt", tableau vivant enz. Woensdag 25 Augustus van 'l tot lO'/s uur vergadering der i! afdeelingen, van 10'/., tot 12'/2 uur Algemeene Vergadering. Te half drie boot tocht op de rivier voor Dordrecht, te S uur invitatieconcert en feestelijkheden op de ten toonstelling. Donderdag 2<> Augustus te !i uur vergadering der ,'! afdeolingen, te 2 uur algemeene vergadering. Daarna sluiting van het congres en te (i uur feestmaaltijd in de »llarmonie", daarna concert in die sociëteit of in «Kunstmin". Waar niet anders is aangegeven hebben de vergaderingen en feestelijkheden plaats in de sociteit Kunstmin. Als sprekers hebhen zich reeds opgegeven: dr. E. Laurillard, prof. II. Kern, prof. Paul Fiédérie<i, dr. C. J. Vinkestey'n, mej. C. van Zanten, J. Vercoulie, dr. M. Sabbe, prof. dr. J. te Winkel, Pol de Mont, J. Anspach, J. Bouchery, J. H. Coers, dr. II. v. d. Linde, T. Tal, II. v. d. Casteele, dr. J. F. Corsten, B. J. T. Varenhorst, dr. D. C. Ny'hoff, J. Winkler Prins, mevr. YpesSpe^t en anderen. Voor het lidmaatschap kan men zich dagelijks Nederlandsch Volksliedereriboele. Samengesteld door Daniël de Lange, Jhr. Mr. J. C. M. van Riemsdijk en Dr. G. Kalft'. Uitgave van de Mpij tot Nut van 't Algemeen. Tweede ver meerderde druk. Amsterdam S. L. van Looy. """""" """""IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllHlllllllllllllllllllllllimilHllllli cffaeianm. 40 cents per regel. Foulard-Zijde eo cent tot f3.35 per Meter. Japansche, Chineesche enz. in de ni< uwste dessins en kleuren, alsmede zw&rte, witte en kleurige Henneberg-Zyde van 35 et. tot f 14.O5 per Meter effen, gestreept, geruit, gewerkt, damast enz. (ca. 240 versch. qual. en 2000 verscb. kleuren, dfssms enz.) Franco en vi-y van Invoerrechten in buis. Stalen ommegaand. Dubbel brief porto naar Zwitserland. G. Hermeberg's Zijde-Fabrieken (k. & k. Hoflever.), Zürich. Hoofd-Depót VAN Dr. JAEGER'S ORIG. Soraaal-Wolartitóeii. K. F. DEUSCHLE-BENGER, Amsterdam, Kalverstraat 157. Eenig specialiteit in deze artikelen in geheel Nederland. H. RAHR te Utrecht. Pianofabriek. Binnen- en Bnitenl. Mnziekhandel. Amerikaansche Orgels. Ruime keuze in Hnnrpiano's. MEIJROOS & KALSHOVEN, A r n h e m. Piano-, Orgel- en Muziekhandel. Ruime keuze in Huurpiano's. Dagelijks 's morgens 10 nur, via Broek in Waterland en Monniken dam. Afvaart de Riajierkade naast de Kettingboot. o 0[> ii-erMayen zijn yezelxt'/Mjisbiljetten, ti>f/en /Belangrijke reduetir, <>[> aanvrage. rerkrijijbaar. De Havenstoombooldienst. Voor het maken hiervan is een prachtig ingericht stoonijachl dagelijks TE HUUR. Te bevragen: Kantoor Havenstoombootdienst, I;i7 O. /,. Voorhurgn-a l Amsterdam. Telefoon (384.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl