Historisch Archief 1877-1940
No 1050
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Rosita Manri,
De eerste »ster" van het ballet van de Groote
Opera te Parys, »danseuse-étoile" is geen
vleierij, maar een technische term, een emplooi,
is Rosita Mauri. Zy wordt nog meer door
de abonnés als uitmuntende danseres en fraaie
gracieuse verschoning op het tooneel dan als
mooie vrouw buiten het tooneel gevierd; er zijn
tallooze portretten, busten, statuetten van haar
gemaakt; zy is ook tallooze malen geïntervieuwd.
Adolph Brisson heeft haar geïnterviewd een
paar uren voordat zy in een nieuw ballet, l'Etoile,
zou optreden. »0p het oogenblik dat hu in 't
vuur zal gaan, toont de soldaat zyn ware karak
ter," zegt hij.
Ik vond Rosita frisch en glimlachend in haar
stil vertrek. Ik ben niet bang, zei ze. Ik ben
vreeselij k zenuwachtig. Ik heb in twee nachten
niet geslapen. Nu, er was niets van te merken ;
de sefiora Rosita Mauri heeft nog steeds haar
bijzonder jeugdig uiterlyk en haar jeugdigheid
van geest gehouden. Haar oogen zyn guitig, haar
tanden zyn schitterend, en haar lichaam (de
abonné's zullen het niet tegenspreken) blijft de
gratie van de jonkheid met het aantrekkelijke
van wat voller leeftijd vereenigen. Nooit was
de beroemde ballerina mooier dan nu. En in
haar thuis, te midden van baar bibelots, haar
kostbare meubelen, haar oude prenten die La
Camargo en La Guimard voorstellen, haar voor
gangsters in de kunst, scheen zij my nog liever
dan op het tooneel. Ik verwonderde mij over
haar vrees; ze heeft toch met lastiger dingen
te doen gehad dan dat ballet l'Etoile, een rol
die voor haar en haar speciale bekoorlijkheden
geschreven is Bij de repetitie heeft iedereen haar
uitmuntend gevonden; haar collega, Mlle Sylva,
is haar bloemen en complimenten komen brengen
in haar loge; haar vader, in zijn Baskisch land,
heeft missen laten lezen om den zegen des hemels
op haar nieuwe creatie te krijgen; waar is zij
dan bang voor?
Ik weet het niet; toch beef ik, zegt zij; sedert
mijn zevende jaar heb ik niet op de planken
kunnen komen zonder Ie trac, de lampenkoorts,
te voelen. Ik ben nu te oud om het nog te
verleeren. Maar zoodra het gordijn opgaat, voel ik
niets meer, dan ben ik in my'n rol, en dan is
het overwinnen of sterven.
Zij spreekt met aardig Spaansch accent, ye souis
voor je suis.
Rosita Mauri heeft een heel gelukkige car
rière gehad. Zij is geboren op Majorca; haar
grootvader was van een aanzienlijke familie te
Palma, maar verspeelde alles en liet zyn gezin
in diepe armoede achter, zoodat Rosita's vader,
zestien jaar oud, zich door een troep zwervende
dansers liet meenemen. Hij werd een kunstenaar
in zyn vak, trouwde en vestigde zich te
Barcelona met vrouw en dochter. De kleine Rosita
kon nauwelijks overeind staan, toen zij al jet
sballers en kuilflikkers probeerde. De ouders
trachtten niet, deze vroegtijdige roeping te weer
staan en stuurden het meisje naar Parijs, waar
madame Dominique hare vorming op zich nam.
De opera van Garnier was toen nog in aanbouw
en weinig dacht Rosita, dat zij daar eens als
prima ballerina schitteren zou.
Toen madame Dominique haar als ongeveer
gevormd afleverde, nam haar vader haar mee
naar Italiëen werd zij aan de Scala te Milaan
geëngageerd, waar zij la Fantasca creëerde. De
directeur Halanzier kwam haar zien en bood
baar aan op mooie conditiën naar Frankrijk
imiiiuiiiiHiiiiiiiiiiiuiiiuii
llllllllllllllUIUtillllllHI
7de Jaargang. 8 Augustus 1897.
Redacteur: RUD. J. LOMAX.
Adres: Stonehaven Streatham Londen S. W.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiliniiiiiiiiiiiiiiiiimniiiniuiiiiiiMiiiiiiiiiilin
Vervaardigd voor den on Halfjaar!. Internationalen
probleemwedstrijd in dit blad.
No. 396 van pastor J. Jespersen, te Svendborg.
Mat in twee (2) zetten.
*ÜUL
abcdefgh
Wit 9, zwart G stukken.
Oplossing van No. 391 (Kuijers).
l D a7 enz.
Opgelost door C. Kockelkorn, Keulen (2); C. T. v.
Ham, Kralingsche Yeer (2); H. Mendes da Costa, Am
sterdam (H'a); B. v. Krimpen, Rotterdam (21/j); P. D.
terug te keeren. Z\j kwam en bleef er, de
Amerikaansche dollars en de Russische roebels heeft
zij afgeslagen. Zij houdt te veel van Parys, zy
is Parisienne geworden en hecht aan haar woning,
aan haar rust, aan haar geregeld werk, eigenlijk
aan alles wat strijdt met het luchtig en fan
tastisch idee, dat by een danseuse behoort. Er
komt bij, dat eene waarzegster haar allerlei
rampen voorspeld heeft, wanneer z\j de Académie
nationale de musique verlaten zou. De sefiora
nu is volstrekt niet bygeloovig, maar zulke waar
schuwingen, door het noodlot gezonden, mag
men niet in den wind slaan. In elk geval heeft
deze toovenaarster van de heeren directeuren der
opera zeker een vrijkaartje verdiend.
Het vak is niet in alle opzichten zoo aan
genaam. Het is een zeer veeleischend en
tyranniek vak. Het vordert meer wilskracht en
zelfbeheersching dan dat van den zanger of den
tooneelspeler.
U ziet, ik woon hier als eene kluizenaarster.
ik durf niet uit eten gaan, want ik ben bang
voor wijn, bang voor lekkere schotels. Ik durf
niet in een open rijtuig te gaan rijden, want ik
ben bang om kou te vatten. En verkoudheid
of slechte digestie, het een is al even erg als
het ander voor een danseres. Gister was het
stikkend warm, ik dacht met een zucht aan de
heerlijke frischheid van de lanen van het Bois
de Boulogne; ik heb er niet heen durven gaan,
en ben maar over mijn balcon gaan leunen, het
hoofd naar buiten, de beenen naar binnen, uit
vrees over rhumatiek.
Dus geen buitensporigheden; men moet hard
werken. Behalve n rustdag moet er iederen
dag twee uren achtereen gegymnastiseerd worden
om alles lenig te houden. Rosita zegt als de
violist Sivori: »Wanneer ik n dag niet oefen,
bemerk ik het zelf; wanneer ik tien dagen niet
oefen, bemerkt het publiek het." Na de
zomervacantie zijn er twee maanden noodig voordat
de danseuse haar volle veerkracht terug heeft;
de gewrichten zijn stijf; de voet is niet buigzaam ;
het is alsof men van watten is.
Tegen al die misère is het maar goed als men
van tijd tot t\jd een succes heeft. Maar ook:
zoodra de danseres voor het publiek opzweeft,
is z\j een ander wezen. Zooals de oude grena
dier die kruitdamp ruikt, stormt zij ten aanval.
Zij schreide misschien in de coulisse, zij is jeugd
en vrool^kheid en gratie voor het voetlicht;
hare voeten waren misschien pünlijk en zwaar
z\j is nu licht als Diana. Rosita Mauri heeft
gedanst met bronchitis en fijn in de zyde, zoodat
zij haast niet ademen kon. Dit heeft niet enkel
Rosita gedaan. By dezelfde generale repetitie voor
L'Etoile was er een van de andere danseressen,
die een leverkramp had en vóór de voorstelling met
morphine werd ingespoten; zy heeft haar pas
zoo mooi gedanst dat hy gebisseerd is, en hem
inderdaad herhaald.
Wanneer zal men toch ophouden ons voor
pretmaaksters te verslijten, mijnheer? besluit
Rosita Mauri. Degenen onder ons, die wat goeds
willen leveren, moeten bourgeoises zijn, echte
bourgeoises!
* *
*
Rosita, de vlinder, de fee, de zwevende libelle,
heeft een plan, humanitair en philanthropisch,
zooals andere rijk geworden goede menschen dat
hebben.
De opera heeft, zegt zij, op de dansklasse
dikwy'ls sujetten met uitmuntenden aanleg, die het
lang niet zoover brengen, als zyn moest. Ze ko
men met haar zevende jaar op de school,
werv. Zeeburgh, Groningen (IVs); H. H.v. d. Goot, Harich
(2); H. Hovinga, Oostwold; G. Hovinga, Finsterwold
(H'2); W. Albregts, Amsterdam (1"0; W. Beekhuis,
Groningen; R. W. v. d. Molen, Ten Boer (l'/.); D. L A.
Heinsius, Hoorn; Joh. M. Keuning, Beetsterzwaag (2);
B. S. Schortinghuis, Finsterwold (2'/s).
Beoordeelingen (No. 394),
Für den ersten Zug bleibt keine \Yahl nnd ebenso
ist der Zugzwang und die Bedeutung aller Steine
offeiibar. Die einzige gute Pointe ist das aufgeben
der Deckung des Bauer d5, doch ist in der so
Wichtigen Schlusswendung nach K d5: Dame und Lü'ufer
ausser Thatigkeit gesetzt. Für den Mangel an guten
Matstellungen ist die undankbare Idee verantwortlicll.
C. Kockelkorn.
Sleutelzet goed. In de matstellingen D dl werken
noch paarden noch R mede. Daarentegen de var.
l - K d5: en l?R b3 (b5) zeer goed. Twee van de
vier matstellingen niet zuiver.
C. T. v. Ham.
TWEEDE NAT. CORRESP.WEDSTRIJD.
Overwinnaarsgroep.
'Vijfde zet van Wit.
Partij
No.
1.
2
3^
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
e o
d3
d4
d4
ed5:
Partij
No.
16.
17.
18.
19.
to.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
2».
30.
R c4
d4
d3
R e3
P c3:
P g6
P c3
d3
c3
De ie zet van Zwart was in de
17, H g7; 30, R b6; 44, R e7; 45, P fö".
P c4
d4
P c3
f4
R e3
P c3
e
P c3
h3
Rd3
0-0
Rd2
de5:
0-0
P b6:
P ai tij
No.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
parlijen
P bc3
0-0
R c4
0-0
Ii3
0-0
d4
R e3
a3
d4
d4
d4
P c3
9, D e7
ken hard, en weten niet beter of dat behoort
zoo! Ze komen uit portiersterloges en gehoor
zamen nog liever aan den stok van mijnheer
Hansen den dansmeester, dan waschmeisje,
polisseuse of veerenopmaakster te worden. Als ze
wegliepen zouden ze op straat staan. Maar ze
worden zestien jaar, zien er aardig uit en
worden in de quadrille door oude of jonge
heeren opgemerkt. Dan komt de verzoeking;
ze zouden niet zoo gaarne den kwaden weg
op willen, maar het eten- is thuis schraal,
men biedt haar een kalm onafhankelijk leventje,
niet altoos zooveel weelde of dwaasheid, maar
een behoorlyke onbezorgdheid. Zy stemmen
toe, en haar toekomst is vry. Niet de demora
lisatie verderft haar, maar de welvaart. Zij
studeeren niet meer dan noodig is; zij ontwikkelen
haar gaven niet. »Men moet honger hebben om
goed te leeren dansen" zegt Rosita. Om dus
groote danseressen te vormen moet men zorgen
dat ze zoo lang mogelyk, kuisch en arm blijven.
Hierover heeft Rosita lang gedacht en zij wil
dan ook het vermogen dat zy hoopt na te laten,
bestemmen voor eene inrichting, een «sterren
instituut", waarin voor een beperkt aantal deugd
zame meisjes van grooten aanleg plaats is. Men
kan dat bij de kleine meisjes al zien, en zou
zorgen de allerbeste te kiezen. Die zouden in
het aterrenhuis tien jaar lang studeeren, onder
de uitstekendste meesters, en dan in ieder ballet
de hoofdrollen kunnen vervullen. Maar tot zoo
lang eenvoud en kuischheid.
Dus de school moest een klooster zijn ?
Absoluut een klooster! Ik reken er zelfs
op, dat er een godsdienstige geest zal heerschen.
Rosita Mauri is zelf heel vroom. Zy hecht
daarenboven zeer aan de Fransche dans-methode;
de Italiaansche is te overdreven, de Spaansche
te ruw, de Duitsche en Engelsche tellen als
balletkunst nog niet mee ; de Fransche is smaak
vol en gematigd. Het ideaal is een Spaanscbe,
die volgens de Fransche school heeft leeren
dansen en het vuur van haar ras heeft leeren
beheerschen, zonder het te verliezen, zooals
Rosita Mauri.
J. J. s.
niiiiuiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiniin
Boek en Tijdschrift
De Gids.
Mijn eerste Biecht heet het eerste stuk van 't
zeer litteraire Augustus-nommer De auteur die
zich * * * noemt, heeft getracht eenvoudig en
duidelijk de emoties en gedachten te weergeven
van een knaapje dat voor 't eerst uit biechten
moet gaan en denkt een groote zonde op zijn
geweten te hebben. Zal hij den priester alles
vertellen of nog grooter zonde doen en zwijgen ?
Van het onderwerp is een mooi, fijn stuk
zieleleven te maken. Uiterst moeielijk echter,
omdat het zeer zuiver en kinderlijk geschreven
moet worden. De auteur *** heeft niets
buitengewoons geleverd. Het ontbreekt hem aan stijl.
(ioud-zuivere zinnen, rein als een kinderzieltje
kunnen alleen de gewenschte diepe aandoening
geven en de auteur heeft niet meer dan kalm,
aangenaam en verdienstelijk verteld.
De wakkere Vlaming Pol de Mont haalt weer
eens een half vergeten grootheid voor den dag. Het
is ditmaal de dichter Guido Gezelle. Hij verhaalt de
heele litteraire loopbaan van dien Vlaamschen
poëet en schryft heel veel gedichten over. We
willen graag gelooven dat Vlaanderenland, waar
geen enkel groot dichter leeft, zich verheugen
mag met zijn Guido Gezelle en dat de heer Pol
de Mont rede heeft om er zich in banale kritiek
druk over te maken. De Noord-Nederlanders,
die 't echter wat beter gewend zijn, zullen dien
dichter toch niet meer dan een tweede-rangs talent
UIT DE SCHAAKWERELD.
Eren voor wij onze copie verzonden, ontvangen wij
uit Berlijn van zeer vertrouwbare zijde 't heugelijk
nieuws, dat 't langberaatude internationale
schaaktornooi ten slotte toch nog dit jaar zal plaats vinden.
't Congres zal op 12 September ek. worden geopend
en de prijzen zijn voorloopig als volgt vastgesteld:
Ie prijs ? 1200, '2e f 900, 3e ? 600, 4e ? 3«0 , 5e
? 440, 6e ? 120. Verder een prijs voor de mooiste
partij van ? 180, uitgeloofd door Baron von
Kothschild te Weenen en nog een prijs rau ? 60 voor
't beste resultaat tegen de prijswinuers. Alleen spelers
die reeds op internat, wedstrijden prijzen wonnen,
worden toi dit tornooi toegelaten. La*ker, die zich
op 't oogenblik te Heidelberg iu de hoogere mathesis
verdiept, heeft verklaard ia geen geval te zullen
meedingen : daarentegen kan ieu op de deelnemiu
van alle overige meesters vrij zeker rekenen. Enge
land zal door Anios lïurn, Ijlackbnrne en Teiehmann,
Amerika door Stemitz, Pillsbury en Hhowalter verte
genwoordigd worden, 't Zou ons niet verwonderen
indien dit congres een even groot succes te beurt
viel als zijn voorganger to Neurenberg. De afwezig
heid van Lasker zal allicht thans woorden vergoed
door d> elneming van de te Neurenberg ruankeerende
meesters : Burn, v. Bardeleben, Lipke eu Alapitie,
Do stand dei' mat-i-h te Londen was op 3 Aug. als
volgt: Lee 6, Bird 3, l remise.
Vereenigd Amst. Schaakgenootschap Caféde Koode
Leeuw, Vijgeiutam 22. Speelavonden Dinsdag en
Zaterdag, 8?12. Jaarl. contributie ? 6.
't V. A. S geeft voortaan toegangkaarten uit a ?3,
welke een jaar lang geldig zijn.
Amst. Schaakclub Do Karseboom", Kal verstraal
's Maandags, 8?12. Contributie ? 3.
College Zoemanshoop (Dam), alle middagen van
1 5 uur eu Zaterdag 's avonds voor ge
ntrodueeerden en buitenleden.
Het Kotterdamsch Sehaakgenootschap houdt bij
eenkomst des Woensdags en Zalerdagsavonds van
8 11 uur, in het Rutterdamsch Leescabinet. Daar
enboven dagelijks gelgenheid in de nainiddaguren
in bovengenoemd locaal.
De Nieuwe Kotterdamsche Schaakclub vergadert
Dinsdagavond en Zaterdagmiddag in Catu BondeeL",
Hoogstraat.
kunnen vinden. Zyn verzen staan ver beneden
die van onzen Gorter en v. Eedenb.v., een enkele
regel uitgezonderd.
Frederik van Eeden tracht uitvoerig de bezwa
ren, die men tegen zijn Rijkshoeven had aange
voerd, te ontzenuwen. Hy doet 't met klem
mende argumenten, die door de economen enz.
wel weer zullen beantwoord worden.
Volgt een Indische schets van II. Doeff, zonder
litteraire kwaliteiten. Het onderwerp is echter
boeiend genoeg om tot 't einde dóór te lezen:
een vader en moeder die 't langzaam sterven
meemaken van hun eenig kind.
Dan nog twee lichte, lieve liedjes van G. H.
Priem en een interessante Letterkundige Kroniek,
waarin Huets Lidewijde wordt herdacht.
***
De Nieuwe Gids.
De Nieuwe Gids, het eenige speciaal litteraire
maandblad dat we nu hebben, begint met verzen
van J. H. Leopold. Ze zijn zeer fijn en klankvol,
maar dikwijls te ijl.
J. B. Schepers vervolgt zyn groot gedicht
Bragi. Een mooi, idyllisch, frisch fragment, met
fijne bosch-lyriek.
Busken Huet en de nieuwere literaire Kritiek,
door H. J. Boeken. Zwaar, doorwerkt, prachtig
proza. Een zeer sterke verdediging van den
«eenzamen meester":
»Zoo heeft Huet onbewust ons de nieuwe ver
ten der Toekomst ingewezen. Maar het essentieele
verschil van zijne literatuurbeschouwing met die
van den nieuweren kritikus is te vinden in beider
verschillend Punt van Uitgang. Gene ging uit
van historie en begrip, deze gaat uit van het Woord.
En zóó komt men van zelf tot een tweede ver
schil, kenbaar in beider verschillende methode:
die van Genen was ontledend en ontnuchterend,
die van Dezen is tot nieuw leven opbouwend en
tot nieuwe droomen bedwelmend".
Ten slotte voortzetting van de vertalingen
Sophokles' Antigone door Klooa en Apulejus'
Gouden TSxl door Boeken.
De Hollandsche Revue.
Verschenen het Zomer-nummcr. Het is smakelyk
en degelyk en frisch als 't meerendeel van de
vroegere NOS. Zeer opvallend de versiering van
den heer Nieuwenhuis bij een mooi zomer-sonnet
van Helene Swarth.
Dr. W. J. Leyds krijgt een flinke, doorwerkte
karakterschets.
Het Boek fan de Maand is: »De Geschiedenis
van den oorspronkelijke mensch", door Eduard
Clodd. De heer Netscher praat in zijn interessante
recensie over de afstamming, de apen, de spraak,
de taal enz. met 't gemak als schreef bij een
litteraire kritiek.
Het lezen en bekijken ten zeerste waard: La
lielgicjiie, extra aflevering van de voortreffelijke
lieme encyclopedieue. De beste jonge kunstenaars
hebben bij hun portret of andere afbeelding een
opstel geleverd.
In de Mercnre de Frtmce alweer brieven van
Vincent van Gogh aan zijn broer Théodore.
Voor de September-aflevering ligt een nieuwe
roman gereed met een eigenaardigen naam : Les
Pierres i/«z plenreut, door Henry Bourgerel.
Het mooie, jonge revuetje La, Phime geeft op
't oogenblik een serie afleveringen, gewijd aan
den schilder A. Mucha, met afbeeldingen van zijn
mooiste stukken en bijschriften van de beste
kenners. F. R.
IIIIIII1IIUIIIIMII1IIIIIIIIII1IIIIIIII1IIIII1IIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIII11IIHIIIIIMIIIIIII
De volgende mooie partij werd onlang te Winschoten
gespeeld.
SICILIAANSCHE PARTIJ.
Wit. Zwart.
Mr. J. D. Tresling X. N.
(blindelings).
J C'4 c5 Zeer mooi gespeeld.
k> P f^t /ifi 18 D b2:
^ i 11) tiO v r^
Zwak gespeeld. P c6, 1!' fa P e8
gevolgd door eöof' g6 Noodig, daar anders f6
zijn de 't beat bevonden doodelijk is.
voortzettingenvoorZwarc. 20 10 P f6:
$ l* CjJ P t'(> Beter was P do:
4 d4 b(> 21 e5 P e8
Beter was ed4: l' d? <ï»n -- 06.
r, Re3 22 P 17: D a2:
Op 5 ea kon volgen Er dreigde D cl.
dc3: enz. 23 el'. P C'7
5 11 :i62 P f6.' Jan '24 T f G:,
6 K a«: P a6: sf<;: 25 D 81
t7 D e2 P «7 2i .,e' , T168
S T dl P d7 <,-,LpbldaU 2jTP
,CsZwart heeft thans e5 ^ £ «» i ',
te duchten. 26 D io D eb!
;, o-o e« 27 e8 D f T eS:
10 dc5: bc5: 28 P e8: T eS:
U R fi 29 T del D d6
In do hoop op wit IsonJigde mat in 4
|j gj zetten aan.
Zwart kon zich moeilijk 30 D f 7 f
etizmeer redden, P bO was Mr- Tresling merkt op
niet veel beter geweest, dat op 29?D d7 gevolgd
Biiv. P bfi 12 H du:, 11 (16: 'am zt)»: 3(J T tS : f,
13 e5 P e8 11 P el enz. D e8: 31 D b3 f, K h,S
12 H 65: P e5: 3? D f J- ^ HL 33) T f7:,
13 P e5: R e7 ^ ^ ^ Jj1' p '* 3j
14 l Co pe ggheele partij is
P b5 had tot t zelfde moeBt.erlijk door Wit
geresultaat geleid speeld. Ook al ware dn
14 V U( partij niet blindelings
15 P e7: D 67: gespeeld, dan nog zou
16 P b5 0-0 de combinatie vanaf den
17 P d(>: D e5 ISden zet Wit tot eer
-te j'.j. hebben gestrekt.