Historisch Archief 1877-1940
No. 1051
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
DAME£.
Londen,
Woman's Work Section.
(Slot).
De Art Schools Division bestaat uit de inzen
dingen van 15 scholen. Werk uit het begin van
het Jubilé-ty'dperk vindt men hier niet, om de
eenvoudige reden, dat de art-schools van jongeren
datum zyn. 't Is immers waar, wat Miss Terra
Mackenzie in haar inleiding zegt: »until the
last few years it was difficult for a man, and
impossible for a woman, to obtain training as
an art-stndent."
De vrouw in de muziek vormt de volgende
afdeeling. Hier vinden wy' de beeltenissen van
velen, die naam maakten, of wel haar handschrift,
alsook eenige der talrijke geschenken haar ter
huldiging door hooggeplaatste personen aan
geboden.
Het belangrijkste deel is echter, wat door de
vrouw als componiste is geleverd, hier geopen
baard in manuscript en uitgegeven muziek. Niet
omdat door haar als zoodanig reeds onsterfelijk
werk is geleverd, maar wijl door haar sedert den
korten ty'd, dat zy' opleiding in dezen tak van
kunst kan verwerven, genoeg is gedaan om te
breken met het geloof, dat aanleg voor toonzetting
in uitgelezen vorm slechts by' mannen kan voor
komen.
De Woman's Roll ofHonourRoom.
Hier vinden wy' herdacht een honderttal vrouwen,
die met in gevaarstelling van eigen leven anderen
aan een wissen dood ontrukten, door duidelijke
vermelding van naam en daad, benevens tentoon
stelling van medaljes_en eerbewyzen. De groote
GBACB DAKLING wordt echter nog op andere wy'ze
gehuldigd. Wy' zien haar beeltenis, alsook de
woning, waarin zy' werd geboren, leefde en
stierf. Om zoo te zeggen, alles wat in betrekking
tot haar stond, is waard geacht der vergetelheid
te worden ontrukt.
De Invention Division ligt nu aan de
beurt. De vindingrykheid der Engelsche vrouwen
is controleerbaar en ontwikkelt zich snel. Werden
er in 1885 twee honderd vijftig patenten genomen,
in 1896 bedroeg het getal twee duizend en zestig,
hetgeen, de elf jaar saamgenomen, een eerbied
waardig getal vormt. Te onzer aanschouwing
zyn door een Patent-Expertsfirma 118 vindingen
saamgebracht. Hoe dikwyls ik trouwens mijn
oog liet gaan of over den catalogus of over de
voorwerpen zelf, ik heb er niets onder gevonden
waardoor een grooter of kleiner deel der
menschheid zich op eenigerlei wijze beweldadigd dient
te gevoelen, 't Zyn allemaal zaken, die, als ze
niet waren uitgevonden, we thans geen stap minder
ver zouden staan dan we nu zy'n. Safety Purse,
Pocket Protector, Hat Pins, Floor Cleaner, Bed
Support, Grater, en soortgelijke vormen dealpha
en omega dezer afdeeling. Zoo iets in dubbelen
zin praktisch, door nut en. goedkoopheid, als een
potloodkokertje met een stukje gomelastiek aan
het uiteinde, is blijkens deze tentoonstelling door
geen vrouw bedacht, en geen harer zal dan ook
wel door haar vinding ryk zyn geworden. De
Baby Coop van Mrs. Pye deed mg' glimlachen.
Wie er zich een juiste voorstelling van maken
wil, denke aan een mand als waarin de poeliers
het gevogelte gestuurd krijgen, maar zonder bodem.
Die mand moet het kind over het hoofd worden
gedaan opdat het in die zeer beperkte ruimte
vrij zal kunnen spelen. Daar er stellig weinig
moeders zyn, die haar kleine op n ly'n stelt
met haan of hen, vermoed ik dat dit bedenksel
slechts beperkten opgang maakte.
De afdeeling Philanthropie staat onder
het presidentschap van Lady George Hamilton.
In de inleiding vinden wy: »Het tentoonstellen
van philantropie is werkelyk een moeilijke opgaaf
het mede-voelen, dat haar groote dryfkracht
uitmaakt, is niet aanschouwelijk voor te stellen;
dientengevolge was bezwaarlijk in beeld te brengen
het deel der vrouwen in dit groote werk. Een
hoofdtrek in de weldadigheidsschema's onzer
dagen is hun systematische organisatie Het
werk onder soldaten en zeelui wordt voorgesteld
door Miss Robinson's soldaten-huizen en Miss
Weston'g matrozen-instellingen... ? . Veel is in
de laatste 50 jaren gedaan ter verbetering van
het lot dergenen, die door lichaamsgebreken ver
hinderd worden deel te nemen in den stry'd om
het bestaan. Allereerst behooren daartoe de
blinden en wy' zyn in staat gesteld hier te toonen,
hoeveel voor hen gedaan werd door een
menschlievende vrouw, zelf blind, Miss Gilbert, de
stichteres van het Tottenham Court Bond
Institute Veel is er gedaan voor de doof
stommen, voor lichamelijk misvormde en onvol
komen verstandelijk ontwikkelde kinderen
Een «successful experiment" werd onlangs terecht
de Children's Happy
EveningsAssociation genoemd, en dit zal hier worden
voorgesteld door duidelijke modellen
Mrs. Meredith's werken ten behoeve van
vrouwelyke gevangenen verdient zeer de aandacht, als
ook Princess Mary's Village Homes, waar
de kinderen van gevangenen worden verzorgd
en opgevoed Verscheiden inzendingen om
vatten: de Brabazon Employment Society,
welke het leven der werkhuisbevolking zocht op
te vrooly'ken door het onderricht geven in werk
van nut of smaak; de Metropolitan A
ssociation for Befriending Young
Servants enz.
Kunsthandwerk. Dat voor een ieder
thans de kunstakademies open staan, heeft zijn
voor, maar ook zyn tegen, beweert Miss Tessa
Mackenzie in haar Art School's inleiding, want
dikwy'ls moedigen zy diegenen aan om zich aan
de hooge kunst te wyden, voor wie het heel wat
beter zou wezen, wanneer zy ontmoedigd werden
en zich toelegden op nuttige kunst in zuiveren
en eenvoudigen vorm, zoodat ze verfraaiden zoo
wel huiskamer als salon.
Wat kunst toegepast op handwerk vermag,
bewy'zen de twee zalen door deze afdeeling in
genomen. Als bezat het tentoongestelde de eigen
schappen eener magneetnaald die menschen aan
trekt, zoo onweerstaanbaar voel ik my telkens
opnieuw daarheen getrokken!
Zal onze aanstaande tentoonstelling op zyn
hoogst matige steun vinden bij onze
Industriescholen, hier is het anders; alle zijn vertegen
woordigd en dikwy'ls door werk dat mag gezien
worden.
Het kunstnaaldwerk in gekleurde wol van onzen
tijd wint het ver van de vroegere Victoria-periode.
Wie zou iets anders verwachten, nu zoowel de
borduurster als de ontwerpster der patronen
deugdely'ke opleiding krijgen in teekenen en
aanverwante vakken. Van gordijnen, portières,
kleeden en kleedjes is geen overweldigende hoe
veelheid aanwezig, maar menig stuk is indruk
wekkend mooi.
In deze zalen vinden we ook: Designs voor
behangsels etc.; Wood-carving; zilver, brons en
waswerk ; boekbanden, versierkunst, draaibank
producten en tal van andere zaken.
Nog is er een ding, en wel in ruimen voorraad,
van velerlei soort; een, waar men op onze ten
toonstelling zich voorzeker niet blind op zal
staren kant. Vitrines vol van de prachtigste
kant, zoo oud als nieuw of opnieuw gemaakt
naar oud patroon, voornamely'k afkomstig uit
Devonshire en Ierland. In de »Stalls" kan men
ze zien maken; ook worden daar fijne borduur
sels vervaardigd en ziet men de onverslijtely'ke
«Harris Tweeds" ontstaan. Er valt hier veel
hoog genot te smaken! wie meer van een
lagere soort houdt, kan trouwens zijn hart ophalen
in Oud-Engeland.
De laatste drie zalen omvatten de afdeeling:
o n d e r w ij s. De meesten dergenen, die een
lans gebroken hebben voor de verbetering van
het onderricht, vinden wy hier in beeld, en wat
het onderwys zelf betreft, de vooruitgang daarvan
bly'kt ons voor «en goed deel uit graphische
voorstellingen. De lagere school kostte in 1837
w£ 20.000; dit jaar bedraagt de som .£7.702.000.
De Kindergarten geeft een expositie van zyn
werk, terwy'l de huishoud- en andere vakscholen
de fotografen te hulp namen en openbare lessen
uitschreven.
De Industrial Division kreeg plaats
in de buiten-galery, en brengt ons tot de over
tuiging dat het den stoom, vooralsnog tenminste,
niet gelukt het handwerk te verdringen of over
bodig te maken. Waardevolle kant kan niet
machinaal worden vervaardigd evenmin bloemen,
die, gely'k hier bly'kt, niet uit Frankrijk behoeven
te komen om waarlyk fraai en natuurtrouw te
wezen. Parijs zal zelf ten deele door Londen
worden voorzien. Het hoofd van den
bloemenstall noemde mij naam en woonplaats der
Parijsche kunstbloemenverkoopster, voor welke
zy' arbeidt.
De andere industrieën in werking zijn:
stroohoedenvervaardiging; het maken van rieten
manden; het weven van zijden fantasie-fichu's
en doeken; het machinale deel van de
horlogeen klokfabrikatie der »01d En g l and" Watch
Company; het plakken en bewerken van
allerlei soort doozen; het borduren van kunstvol
borduurwerk en het proces van verven, spinnen,
pluizen etc. der British Weaving School.
De boekbanden en boekversiering der C h i
swick School o f A r t zien wij niet ontstaan,
maar aanschouwen wij in voleinden vorm.
De Woman's Work Section schreef een
Educational Congress uit daarover
een volgenden keer het een en ander.
Londen, Juli 1897. Er.isK A. HAIMITOX.
De kunstwee/school te Scherrenbek.
Zomermode. Vruchtloomen begieten.
Een schaduicstudie. Toekomsttafreèl.
Kleurige doctoressen. Practisch.
In allerlei streken, waar iemand niet zoo dadelyk
de »kunst"-industrie zou zoeken, begint men in
te zien, dat goed overleg het halve werk is, en
dat de toilet-historici gely'k hebben, wanneer zy
beweren dat de mensch begonnen is zich te ver
sieren, vóórdat hy er aan dacht, zich te bedekken.
In het strenge, stijve Sleeswy'k-Holstein, te Scher
renbek, heeft een verstandig predikant een
kunstweefschool opgericht, die al spoedig een zekeren
bloei bereikt heeft en het handwerk in den omtrek
heeft gereleveerd. Van ouds was er aan die West
kust onder het landvolk wel eenige
kunstvaardigheid ; er werd kant gemaakt, hout gesneden, eene
soort pluche en dekenstof met figuren geweven;
maar ofschoon men nog in kerken en raadhuizen
en by' oude families de overblijfselen ervan vindt
(verwantschap toonend met de Noorsche en Friesche
motieven, met het Markensch en Hindelopensch)
de liefhebbery' was verloren gegaan. Pastor
Jacobsen te Scherrenbek heeft getracht haar te
doen herleven. Hy' heeft in het stadje eene
kunstweefschool opgericht, voor de motieven de
stedelijke musea in den omtrek geraadpleegd en
voor de techniek een weefster uit Noorwegen
laten komen, en weefstoelen naar het oude lood
rechte model laten maken. Het werk vordert
veel ty'd en zorg, want de draden moeten met de
vingers een voor een door den ketting gehaald
worden, maar het heeft het voordeel dat men niet
bepaald is tot gebonden patronen, maar evenals
by' het gobelin vrije motieven, als schilderwerk,
kan aanbrengen. Voor de kleuren neemt men,
evenals in Scandinavië, enkel plantaardige verf
stoffen, die schitterend zijn en niet verschieten-,
voor het materieel enkel wol.
In de handwevery leert men drie technieken:
eenvoudig weefsel, half gobelin en gobelin; de
eerste is heel eenvoudig, maar by alle drie heeft de
maakster die eenigen artistieken aanleg heeft, al
spoedig gelegenheid om dit te doen bly'ken. Op
iederen tijd worden leerlingen aangenomen, maar
zy' moeten zich schrit'telyk verbinden, alleen met
toestemming van het bestuur het weefonderricht
naar de Scherrenbeker-methode verder te geven.
Die toestemming wordt alleen gegeven aan zeer
bekwame leerlingen, die dan ook van de school
het garen, de gereedschappen en de (wettelijk
beschermde) patronen ontvangen. Het naar die
patronen gewerkte wordt hun naar een vast
tarief afgenomen; in verschillende Deensche en
Noordduitsche steden zyn depots, en het industrie
museum te Kopenhagen heeft een prachtig
»zwanentapijt". van de school aangekocht.
Informaties kan men bij pastor Jacobsen te
Scherrenbek inwinnen; hy' bezorgt ook inwoning
aan meisjes van buiten, tegen 50 mark 's maands.
Het leergeld bedraagt 40 mark, de leerty'd on
geveer 4 a 6 weken. De weefstoelen kosten 35
a 45 mark.
* *
*
Een nieuwe stof, die aan fluweel en aan moir
doet denken, is voor kostbare zomertoiletten,
zpoals die van bruidsmeisjes by de jongste aan
zienlijke huwely'ken, in de mode gekomen.
Men heeft haar in verschillende lichte kleuren,
en ontkomt zoo aan het eeuwige surah met zy'den
mousseline, dat anders het gewone was. Een
costuum van dit «velours-moiré", van
gris-electrique, met oranje zijde en cru valenciennes,
schynt byzonder gedistingeerd te zyn geweest.
Voor de bruiden zelf heeft men, al was het
geannonceerd, den te langen sleep nog niet op
gegeven. Iets nieuws daarby was, de oranjebloe
sems van den eenen schouder tot op den rand
van den sleep als een gansene slinger van wit
en groen, schuin te drapeeren, en in verband
daarmede wordt nu ook de sluier hier en daar
op den rok met diamanten hoefijzers (die voor
porte-bonheurs gelden) opgenomen. Het geheel
is misschien wat tooneelachtig, maar kan toch
heel gracieus staan.
Wit in alle combinaties is dezen zomer hoofd
zaak. Een toilet te Trouville was wit batist op
geglaceerde lichtblauwe zy'de; bolero met bleek
blauwe zijden bloemen geborduurd, mouwen van
wit point de Venise, en hoedje van wit git met
een witte duif met robijnen oogen. Hierby een
witte parasol met vuurrood gelakten steel en
eivormigen knop van bergkristal. Witte parasols
van mousseline, neteldoek, faille, taf, met groote
plissés, worden voor pic-nics, voor garden-parties,
voor strandwandelingen veel genomen; gekleed
zyn ze niet. Voor grooter toilet en 's middags
neemt men ze eenvoudiger, zonder volants ; de
knoppen het meest in de mode zijn konijnen
koppen en ezelskoppen.
Over 't geheel is ook wit en zwart garnituur
nog het meest gewilde. Entredeux van valen
ciennes, door heel smalle ruches of plissés van
zwarte tulle geëncadreerd, worden in zigzag op
alle lichte stoffen geplaatst, vooral op lichtblauw
of rose-cérise, en staan heel goed. Men draagt
weer meer sieraden, een gouden collier de chien
om den hals, een lange dunne ketting met hier
en daar een pareltje, waaraan men alles by'een
ry'gt, face-a-main, miniatuurhorloge, beursje, enz.
De zwarte kousen schijnen gedaan te raken,
ofschoon ze byzonder goed staan, ook bij de lichtste
costumes, gaat men ze weer vervangen door die
in de kleur van het toilet, zelfs wit. De
demimonde draagt ze vreeselyk versierd, met pailletten
en borduursel, opengewerkt en bepareld, het is
dus goede smaak dat ten zeerste te vermyden.
* *
Als vruchtboomen in het midden van den
zomer hun halfrype vruchten laten vallen, is er
niet veel ondervinding noodig om te weten dat
de droogte daaraan schuld ia. Niets helpt eraan,
dan gieten, maar gieten is een lastig en ver
moeiend werk, en men doet het liefst niet meer
dan noodig is. Heeft men een werkman by de
hand, dan zou men hem veel liever voor de
volgende veertien dagen ineens laten gieten, dan
iederen avond een beetje. Dit is zoo onmogelijk
niet als het schynt. Het komt er maar opaan,
wd£r men giet. Men moet gieten als de natuur.
Wanneer net regent, komt de massa niet aan
den voet van den stam terecht, maar de kring
waar het van de kroon afdruipt, is duidelijk te
zien; en het is ook duidelijk dat de verstandige
boom de uiteinden van zyn wortels daarheen dry'ft
en zelfs nog wel wat verder, naar de open plek
er buiten. De greppel om het water in te gieten,
moet dus daar gegraven worden; wanneer de boom
wat omvang heeft, kan die greppel een reus
achtige cirkel zyn en een menigte water ver
zwelgen, het komt juist terecht waar het wezen
moet en kan een heelen ty'd strekken. Rekent
men dat de boom 50 liter per dag verbruikt,
dan kan men zoo wel de 700 liters, zyn voorraad
voor 14 dagen, aan hem kwijt worden. Wanneer
men met gieten aan een punt van den ring be
gonnen is, kan dit heel goed weer droog zijn,
tegen dat men er weer aan komt; de boom heeft
het dan geborgen en zorgt zelf dat hij het ge
bruikt wanneer hy er behoefte aan heeft.
* ?»
*
Een schaduwstudie.
(Punch.)
In een Duitsch blad vinden wij de volgende
parodie op een deel van Schiller's Lied von der
Glocke:
Zukunftsbild.
Der Mann muss hinein
Ins hiiusliche Leben,
Muss spinnen und weben
Und kochen und stricken,
Muss waschen und platten
Und zanken mit Jetten.
Und draussen waltet
Die tücht'ge Erwerbsfrau,
Die weibliche Aerztin,
Und redet weise
lm Reichstagskreise
Und lehret die Miidchen
Zu sein wie die Knaben,
Und wirket ohn' Ende
Für Frauen-Verblinde.
Und füllet mit Stimmen die Urne der Wahlen,
Und kandidirt in Versammlungslokalen,
Und sammelt auf machtigen Bücherstiindten.
Ihre Reichtagsreden in Leinenbiinden
Und fügt zum Erwerb des Ruhmes Schimmer,
Doch alles draussen und nichts im Zimmer !
* *
*
In den staat Louisiana is dezer dagen eene
negerin, miss dr. Emma Wakefield, tot het uit
oefenen der geneeskundige praktijk toegelaten.
Ook de dochters van Indianenhoofden doen aan
de academische studiën. Te New-York is doctoraal
gedaan door miss L. Singh, eene jonge koper
kleurige van echt-Indiaansche afstamming ; voor
ziekenverpleging werd een diploma gehaald door
miss l'hoebe Wood, de dochter van een
Pawneeopperhoofd; zij volgde 't voorbeeld van twee
andere roodhuiddochters, de eene van den stam
der Ottawa's, de ander van de Wyandotte's.
* *
*
De Engelschen zijn practisch; aan een
Londensch blad wordt het volgende gemeld: Voor
eenige dagen kwam een heer van ziekelijk
teringachtig uiterlijk het kantoor van eene drukkerij
binnen, en vroeg den bediende, of er ook iets
spoedig gedrukt kon worden, wat hij dicteeren
zou. De klerk nam de pen in de hand en de
bezoeker begon:
»Wees gerust; ik heb de voordeur geslo
ten " Hebt u het ?
Ja wel, maar ik begrijp niet ....
Dat doet er niet toe; wees zoo goed geen
aanmerkingen te maken voordat ik klaar ben.
Dus verder: »Ik heb het gas in de badkamer
uitgedraaid."
Uitgedraaid.
»De ramen in de keuken zijn dicht."
Dicht.
»De hond is in het sousterrain. De dienst
boden zijn alle thuis; de staldeur is gesloten,
de kat is er uit. De kranen van de leiding zijn
afgedraaid. Neen, ik ruik geen brandlucht en
geen rook; ik hoor niets, er wordt niet inge
broken. Neen, onze hond blaft niet, het is die
van de buren. Ik behoef niet meer te gaan kijken
of de kelderdeur gegrendeld is, want ik weet dat
ik dat gedaan heb. Er rammelt niemand aan het
raam; de wind speelt door de buitenjalousiëen.."
Nog iets?
»Ik geloof dat dat alles is. Ziet u; zoodra
ik begin in te slapen, maakt mijn vrouw mij
wakker en begint mij deze vragen te doen, altoos
dezelfde. Als zij nu het antwoord gcdnikl voor
zich ziet, zal zij mij misschien met rust laten,
en ik behoef niet, tot schade voor my'n gezond
heid, mijn nachtrust op te otteren. AVilt u die
lijst zoo gauw mogelijk, met een llinke letter,
laten drukken?" K?e.