No. 1054 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ?vuurwerk ontstak en wel te Arnhem by het openingsfeest van Musis Sacrum. Deze heer be leeft pleizier van zyne stichting. Al heeft hy zich reeds lang uit de zaken teruggetrokken, z\j verkeert op de door hem gelegde grondslagen nog steeds in grooten bloei en de heer Ruy'sch, de 70 lang voorbij, verheugt zich niet alleen daarin, maar ook in zyn eigen gezondheid, die hem veroorlooft op zy'n hoogen leeftyd, zich nog, op een rywiel gezeten, door de stad te bewegen. Sodalo, Minimin liiiinii Het internationaal congres voor arbeiflsIn Maart 1890 waren te Berlijn vertegen woordigers van verscheiden europeesche regee ringen bijeen, om onder de auspiciën van den jongen duitschen keizer de maatregelen te bespreken, die de regeerende klasse noodig acht, opdat den arbeider een mensen waardig bestaan worde verzekerd. Men is naar huis ge gaan met de bedoeling, na eenige jaren opnieuw te vergaderen, en dan althans de grondslagen te leggen voor een intern, arbeidswetgeving, waarover thans slechts de voorbereidende be raadslagingen konden worden gehouden. Aan den Zwitserschen bondsraad werd opgedragen, den arbeid voort te zetten. Maar deze, meest democratische en meest van gemeenschapsplichtsgevoel doordrongene aller europeesche regeeringen, is bij haar taak op moeilijkheden gestuit, waarvan de bijzonderheden ons wel niet bekend zijn geworden, maar wier aard toch voor niemand kon verborgen blijven, die zich rekenschap geeft van de beleekecis n der huidige regeeringen, n van de arbeiders beweging, voor de beschavingsgeschiedenis. De twee vormen als het ware haar beide polen. In de regeeringen zijn vertegenwoordigd de machten van een afloopend tijdperk, zelf aflevend, maar nog gestut door de wetten die zij te harer vollediger ontwikkeling hebben veroverd en bevestigd; de arbeidersbeweging is de komende macht, die in het bolwerk der volgens den tegenwoordigen stand van zaken bevoorrechten reeds hier en daar bressen heeft geschoten en niet zal rusten, voor zij haar doel: brood aan allen, heeft bereikt. Zoolang nu in de menschheid het egoïsme een sterkere factor blijft dan het altruïsme, Jigt het voor de hand, dat de Europeesche regeeringen, hoe verlicht en vooruitstrevend ook een enkele van haar op een zeker oogenblik, door zekere omstan digheden gedrongen, moge zijn, in het alge meen niet met eene bijzondere voorliefde zich aan arbeidswetgeving zullen wijden; slechts de maatregelen zullen nemen, die haar door de arbeidersbeweging worden afgedwongen, en het internationaal belang ervan slechts laat zullen inzien. Zoo zou dan ook op het oogenblik van een tweede congres voor internationale ar beidswetgeving geen sprake zijn geweest, indien ?""'"" IIIHIIII HMIIIIIIIIIIMMMIIIIIIIIIIIlHIIIIIHIIIIIHIIIIIimÏM» iiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiniini niiiiiiiinniiiiiiiniiiiiiinniiiiii4iminnnii DE BOEDEL TARRADE, nttai' het Fi'anKck VAX MASSO.N?FORESTIER. De informatiën, die ik van u heb, mijnheer Quertier, zijn alleszins voldoeude. Maar ik wilde u toch nog even vragen: Is u gehuwd'r Xeeii. Geen liaison? Geen kinderen?" //Xeen, mijnheer, ik ben in alle opzichten vrij gezel." Best. Ik houd er altijd van t,e weten, dat mijn personeel goed kan leven; alles is natuurlijk be trekkelijk en een salaris waarmee de een kau rond komen, zal voor den ander misschien niet half ge noeg zijn; maar ik geloof dat een klerk, die de veertig gepasseerd is en geen familie tot zijn last heeft, toch wel fatsoenlijk zal kunnen leven van 2100 francs, zooals ik u aanbied." //Zeker, mijnheer." ... Zelfs al heeft hij vroeger betere dagen ge kend... want ik weet dat uw ouders..." ^?Ja, mijnheer,... maar dat is lang geleden, 't Was in 1S5S. Mijn vader, die bankier was in Langres, heeft tengevolge vau een crisis ... Ik heb nooit verplichting willeu hebben, zelfs niet aan mijn beste vrienden. Als jongste klerk op een notariskantoor gekomen, heb ik al spoedig het ge luk gehad mijzelf te kunnen bedruipen. Toen is mijn vader gestorven, mijn moeder kort daarna en beiden hebben mij geen andere erfenis nagelaten dan voorbeelden van berusting. Ik heb hen nooit hooren _morren... Maar dat alles zal u bijzonder weinig interesseeren, mijnheer Vasselot ?'' Ge vergist u; het versterkt integendeel den goe den indruk dien ik reeds van u had. U verkeert mijns inziens juist in de gewenschte omstandig heden om de verleidingen te kunnen weerstaan, die in ons vak zoo menig ongelukkig jongmensch het van de Europeesche regeeringen had moeten uitgaan. Maar de arbeiders hebben begrepen, het in den steek gelaten werk der machthebbenden te moeten voortzetten, en onder de bescherming van den hun wel gezinden Zwitserschen bondsraad de eischen te stellen, die de regeeringen weigerden als gebiedend voorschrift te erkennen. Mannen van allerlei richting waren te Zürich vergaderd. Moet een splitsing worden gemaakt, dan kunnen wij hen verdeelen in een sociaal-democratische en een christelijk-sociale strooming, de laatste weder onderverdeeld in een katholieke en een evangelische. Eendrachtig, schoon niet steeds eenstemmig, hebben zij zich uitgesproken over Zondagsrust, kinderarbeid, vrouwenarbeid, den normalen arbeidsdag, den nachtarbeid en den arbeid in voor de gezondheid gevaarlijke industriën, en ten slotte over de middelen en den weg ter verwezenlijking der noodzakelijk geachte maatregelen. Alleen in ruwen omtrek kunnen wij ze weergeven: een Zondagsrust van 30 uren; verbod van kinderarbeid tot het vijftiende jaar, met daarbij aansluitenden leerplicht; vaken herhalingsonderwijs voor 15?18 jarigen ; voor jonge arbeid(ster)ers van dezen leeftijd een maximum arbeidsdag van 8 uur, metlVa uur rust na hoogstens 4 uur arbeid; een maximum arbeidsdag van 8 uur, ook voor volwassen mannen, als einddoel, met, zoo noodig, een langeren, wettelijken arbeidsdag; voor vrouwen de onmiddellijke invoering van een maximum arbeidstijd van 8 uur per dag en 44 uren per week, zoodat zij een Zondagsrust van minstens 42 uur hebben: verbod van arbeid bij zwangerschap gedu rende minstens 8 weken, daarvan na de be valling minstens G weken; verbod van huis werk; algemeen verbod van nachtarbeid voor zoover die kan worden vermeden, en waar dit onmogelijk is, de invoering van drie achturige arbeidstijden; verbod van overwerk voor kinderen, jongelieden en vrouwen ; voor dezelfde kategorien verbod van arbeid in voor de gezondheid gevaarlijke industrien en bergwerken ; bij buitengewoon gevaar van een of andere grondstof, zonder dat die kan worden vermeden, verbod van de verwerking daarvan ziedaar de voornaamste punten, gelijk zij door het congres werden vastgesteld. De nadruk moet worden gelegd op den weg en de middelen tot verwezenlijking van het gestelde doel. De wenken, door de Zwitsereche regeering gegeven, toen zij haar taak als voorbereidster van een tweede congres neerlegde, zijn daarbij in acht genomen. Aan den bonds raad zal dan ook worden verzocht, het initia tief te nemen voor de oprichting van een internationaal bureau voor arbeidswetgeving, dat tot taak zal hebben a. de verzameling, uitgave en mededeeling aan de belanghebbende lichamen, even als de verspreiding door den boekhandel, van alle op arbeidswetgeving betrekking hebbende wetten en andere gewichtige amb telijke mededeelingen in de Engelsche, l'ransche, Duitsche taal en in de oorspronkelijke taal, wanneer deze geene der drie genoemde is; Itimiiiimumiiiiiiii doen vallen. Uw voorganger bijvoorbeeld; tien jaren lang heb ik hem hoegenaamd niets te ver wijten gehad en opeens is hij van den rechten weg afgeweken, 't Was, zoo als ik u zei, een goede jongen, maar een beetje ouuoozel, die razeiuïver liefd werd op een café-chantant-zangercs en zich heelemaal door haar liet inpikken. U is denkelijk de periode vau onverstandige verliefdheden al te boven." O, zeker." »Ziet u, het, is absoluut noodig, dat ik blinde lings vertrouwen kan stellen in deii klerk, die met de boedelbeschrijving en de regeling belast is. Mijn kantoor is een der voornaiimsteii van Lille eu ik heb altijd veel nalatenschappen te regelen. Ongelukkig kan ik, met mijn rheumatiek, heel moeilijk mijn kantoorstoel verlaten eu beu gedwongen den klerk, die in de sterfhuizen inzage moet nemen van de aanwezige papieren en stukken vau waarde, geheel aan zich zelf over te laten." //Maar als de boedel verzegeld is, vindt de kan tonrechter het dan goed, dat de notaris er niet bij is, als er ontzegeld wordt:" //In den regel ja. De heeren zijn nog al in schikkelijk. U'auneer zij, bij uitzondering, van oordeel zijn, dat niiju tegenwoordigheid niet ge mist kan worden, hijscli ik me zoo goed en zoo kwaad als 't kan in een rijtuig en woon het, be gin vau de formaliteiten bij, of wel ik verzoek een collega, mij te willen vervangen... U tornt dus, zooals gezegd, aanstaanden Maan dag ow de werkzaamheden te beginnen. U krijgt, dadelijk twee erfenissen te regelen de andere kunnen wachten eerst de inventaris I'errotin in l'ives (Fives is een soort voorstad vau Lille) in een steariuefabriek. Dat is om zoo te zeggen gesneden brood. Mevrouw l'errotin, de erllaatster, was weduwe. Haar drie kinderen kunnen goed met elkaar overweg, \vat hier anders ;;iet al te vaak voorkomt Och, mijnheer, ''t zal wel overal hetzelfde zijn." ...//Er is een vrij aardig fortuin; alles onbezwaard; u kunt u bovendien door den chef der fabriek, die volkomen op de hoogte is, en door den taxateur laten voorlichten bij het schatten, der aanwezige goederen. De andere is ingewikkelder, liet betreft de nalatenschap vau een soort zonderling, mijnheer Platon Tarrade, die voor omstreeks zes weken is overleden. Die oude vrijgezel, min of meer philosoof en een kuorrepot, woonde zeer afgezonderd 6. de internationaal vergeldende bearbeiding van de arbeidersstatistiek (of soci aalstatistiek in het algemeen); c. de samenstelling van een jaarverslag over door wetgevende of overheidslichamen voor den vooruitgang der arbeidswetgeving ontwikkelde werkzaamheid ; d. het verstrekken van inlichtingen en d e mededeeling van orienteerende litteratuur ; e. het uitschrijven van kongressen ter be spreking van den vooruitgang der arbeids wetgeving. Indien drie staten zich daartoe bereid heb ben verklaard, zal, zoo hoopt het congres, d e bondsraad dit bureau oprichten. Dat meer dan een dergelijk bureau op dit oogenblik kan worden verkregen, zal de vurigste sociale her vormer thans wel moeten ontkennen; tege lijkertijd zal erkend moeten worden, dat een instelling als de aangegevene in het belang van al wat de arbeidswetgeving betreft, veel kan verrichten. Met dit bureau aan den eenen, en de voortdurende opstuwende arbeidersbe weging aan den anderen kant, worden de regeeringen niet alleen onophoudelijk tot het nemen van elders nuttig gebleken maatrege len gedrongen, maar zijn zij tevens behoed voor het vervallen in meer dan de onvermij delijke, dikwijls gevaarlijke en reactionairwerkende proefnemingen. Het biedt tevens de basis voor internationale overleggingen van regee; ingswege, pendanten van de internatio nale vakcongressen der arbeiders, waar de nationale eischen der concurrentie met de internationale der arbeidersbeweging wellicht tot een compromis kunnen worden gebracht. Laat ons dus hopen, dat de Nederlandsche regeering tot medewerking bereid zal worden gevonden. De arbeidersbeweging zelf zal wel zorgen, dat dit bureau geen gebrek aan arbeid heeft. F. M. C. iiiMiiiiiiiimuiiiimiimiiiuiiiimiiiiiiiitiiimiiiiHiiiiimiiimiiiiui TÖNLLL^MVZiLK Esmoreft. Het Dordtsche congres behoort weer tot het verleden, en zoowel Dordt en zijn burgers als het congresbestuur en de verschillende commissiön kunnen er met voldoening op terugzien. Wat er van in de herinnering zal blijven is vooral het karakter van wel verzorgdheid, zoowel intel lectueel en artistiek als stoffelijk. Reeds de tocht door de stad, die hare versiering van het koninginnenbezoek had laten staan en ten deele opgefrischt, zoodat de congresleden onder eerepoorten en bloemslingers, tusschen Venetiaansche masten en groene dennen binnentrokken, bad iets ongewoon feestelijks. Wat er verder volgde, de groote en kleine vergaderingen, de welsprekendheid van beroemde Zuid-Nederlanders, het deelnemen van een aantal letterkundigen en van de voornaamste hoogleeraren der Noord-Nederlandsche universi teiten in de congresvakken aan de bespreking, de debatten over taal, tooneel, muziek en geschiebij den Zuiderwal, rue Philipps de Comines 84 iu ecu huisje, aan alle kanten omringd door een tuin, dien hij zelf verzorgde. Hij ging weinig uit; een enkelen keer kwam hij iu de bibliotheek, maar betrekkingen of vrienden hield hij er, voor zoover men weet, niet op na. Zijn eeuige erfgename is ecu zuster, mejuffrouw Viersot, die in Dordogne woont eu op 't oogeublik ernstig ziek is, zoodat zij niet bij het, ontzegden tegenwoordig kau zijn. Wat was hij vau zijn vak?" //Wie? Tarrade? Twaalf ambachten en dertien ongelukken. In zijn jeugd is hij meubelmaker ge weest, later heeft hij gewerkt in de mijnen in Amerika. Ik geloof dat hij wel wat nalaat, hoewel de kantonrechter, toen hij den boel kwam verzegelen, maar een paar honderd francs in zilveren wat centi mes daaronder heeft, gevonden. Maar verleden jaar is Tarrade mij eens komen consulteeren. Wij hebben een heelen tijd lang gepraat. Hij interesseerde me. De man scheen zich op laten leeftijd nog een tamelijk uitgebreide opvoeding te hebben gegeven. Hij toeval vertelde hij mij in den loop van het gesprek vau zijn familie, voornamelijk van ziju zuster, met, wien hij sinds verscheidene jaren geen omgang meer hield. Hij had weinig met haar op; hij hield haar voor gierig iu de hoogste mate ca was sterk van plan haar te onterven en zijn geld aan de eene of andere instelling te vermaken. Maar dat doet meu toch in deu regel niet," zei ik tegen hem, zijn nabestaanden onterven, die de wet als onze erfgenamen heeft aangewezen. 't Is in zekeren zin hen verloochenen. Dat zou ik u sterk afraden!" Eu toen hij mij daarna verbaasd zat aan te kijken, voegde ik er bij: zult zien, dat zal u ongeluk aanbrengen." Dat scheen indruk gemaakt te hebben, want toen heeft hij een heele poos nadenkend voor zich gekeken, daarna is hij opgestaan met de belofte dat hij ;<-/' ..i'-n en is nooit, weerom gekomen, zoo dat ik niet weet welke beschikkingen hij heeft kunnen maken. Er zal een onderzoek moeten worden ingesteld. Overmgs zal de kantonrechter u wel hel pen. Alleen dit kau ik u nog zeggen: Platon Tarrade heeft zijn geld ergens moeten verstoppen. Ik her inner me dat hij zich ouder het, spreken heeft laten ontvallen, dat hij zijn geheele vermogen bij zich thuis had, maar zoo goed verborgen, dat het, als hij onverwacht mocht komen te sterven, haast on mogelijk te vinden zou zijn. Xu is hij plotseling door een beroerte- getroffen. U zult dus al uw vindingrijkheid moeten aan wenden, om de bergdenis, de aanwezigheid van verscheidene schryfsters en spreeksters en belangstellende Dordtsche dames, de feesten en de gezellige b y eenkomsten, het is alles in de bladen uitvoerig behandeld. Zij hebben gesproken van de tentoonstelling, van Oud Dordt en den overstelpenden rijkdom van zyn museum; van den boottocht misschien hebben zy niet genoeg gezegd van de prachtig «werkende" lucht boven het mooie water, honderd tinten tusschen goudgrijs, vervloeiend zilver en loodgrauw ; zij hebben vermeld den statelijken »maalty'd", waaraan de eere-voorzitter, de heer S. M. Ilugo van Gijn, en mevr. van Gijn een tachtigtal genoodigden vereenigden; den dag daarna het con gres diner, de voordrachten en speechen, de geestige verzen en voortdurend de uitmuntende leiding van den voorzitter, Dr. Kiewiet de Jonge. Dit alles waren feiten ; maar wat vooral moet getroffen hebben en niet geheel is uitgesproken, was Tame des clioses, waarschynlyk de geest van het degelyke oude Dordt, die alles doordrong, sprekend uit al die groote oude huizen, met gebeeldhouwde gevels en ruime binnentuinen, uit die belangstelling van families, hunne hartelijkheid en gastvrijheid en vooral uit de volkomenheid, waarmede de voornaamste opluistering van het congres, de vertooning van het «abel spel van Esmoreyt'', was in orde gebracht. Wat mise-en-scène, stemming, opvatting betreft, kan aan de opvoering van dit tooneelstuk, en de twee vertooningen die voorafgingen en volg den, ieder gezelscha p een voorbeeld nemen. De ernstige Middelnederland sche liederen waren geëncadreerd in een voorafgaand tafareel, een bezoek van reizende zangers op een burchtslot; de vroolijke liedjes in een M eifeest en bruidsparty' met narrensotterny en dans; het oog had steeds wat te zien in harmonie met wat het oor hoorde, kleurig en afwisselend. Voor Esmoreyt werd alleen het proscenium gebruikt. De decoratie bestond uit een halfhoogen grijzen muur, met een gesloten poort in 't midden, en rechts en links een bank er tegen aan. Over den muur heen zag men de boomkruinen van een tuin; tusschen de poort en den rand van het proscenium stonden achter elkaar vier boompjes, die dus de smalle strook in tweeen deelden; achter de boompjes langs stappend kwam men van de linkerhelft, Sicilië, in de rechterhelft, Damascus. In den hoek links had de muur een vierkant raampje; wie om den muur heenwandelde, en achter dat raampje ging staan, was in de gevangenis; de Koningin van Siciliëheeft daar twintig jaar gezeten en is er toen weer uit gekomen omdat zij haren zoon zag. Bij het begin van het stuk zaten op de bank aan de eene zijde de Koning en de Koningin van Sicilië, met hun boozen neef; de scherprechter die in het laatste tooneeltje den booswicht zou ophangen, stond er reeds bij, in 't bloedrood gekleed, met touw en bijl in de hand. Op de bank rechts, in ->Damast", zaten de koning van dat land, de sterrewichelaar meester Platus, met de hooge puntmuts der astrologen op en den langen tabbaard, voorts 's Konings dochter en de jongeling Esmoreyt, ofschoon deze nog in Siciliëmoest geboren worden. Men ziet: de i;aieveteit der middeleeuwsche opvoeringen was volko men volgehouden. niHiiiiiiiiiiiiii plaats te ontdekken. Neem er gerust deu tijd vo )r. Doorsnuffel goed alle papieren die de man heeft nagelaten, om er de eene of andere nuttige vinger wijzing iu te vinden; zoek; 't Is een kwestie vau methode eu geduld, maar u moet slagen, lieken. er op, dat ge u in geval van een goeden uitslag de genomen moeite niet zult beklagen." * * * Itue Piiilippe de Comiues is een straat ergens iu de beurt vau het exarcitieveld en achter het goedeienstatioii. Q icrtier vond S/; gemakkelijk genoeg. Een lange laan tusscheu twee gemetselde muren voerde ua:ir het huis; daar stuitte men op een ijzeren hekje, waarachter het lage oude, met pannen gedekte baksteeueu huis lag. c tuin, die er zorgvuldig onderhoulen uitzag, scheen door sneden met een onnoemelijk aantal smalle met heesters omzoomde paadjes. Hier eu daar waren perken tulpen eu hyacinten iu vollen bloei. Terwijl Quertier de vroolijke kleuren der bloemen stond te bewonderen, hoorde hij iemand achter zich lo-opsn. Hot was de gnilin, een klein man netje, met een dikken buik, een witte das om eu een vreeselijk gewichtig air, die op de teeuen nader huppelde. Ilem volgden bijna op djn voet, de taxateur, de kantonrechter eu de zegelbewaarder. DJ kantonrechter, een lange, stijve verschijning ? met al het uiterlijk van een zich voelend magistraat, die, gedwongen tegen wil en dank ouder nietige lui te verkeeren, er op gesteld is den afstand te bewaren groette vormelijk. Niettemin verwaar digde hij zich bij deu klerk te iiifornieereu of men zijn patroon ook nog te zien zou krijgen. Neen ?. . . alweer verhinderd . , ." zei hij schert send, //nu we zullen het wel zouder hem stellen ... Pierre, gij, als conciërge vau het gerechtshof be waart of zijt ten minste aangesteld om de zesrels te bewaren ? . . . Heb je de sleutels ? . . . Doe dan open, alsjeblieft. Ga biunen . . . Meneer de griffier is 't u nog bekend, hoeveel zegels wij geplaatst hebbeu ':'' Drie, mijnheer." .?Ali! juist; ik herinner mij: een op de secr taire, een op de vleugeldeuren van de brisce naar de eetkamer, en het derde op de deur vau de kamer zelf... 't Zal per saldo een klein inveutarisje wezen . . . Hé' wat geurt die tuin . . . men zou zich haast verbeelden in Haarlem te zijn." Waar ?'" vroeg de taxateur, een gezet man, slordig gekamd, met een stiereuuek die zich bla