De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1897 3 oktober pagina 7

3 oktober 1897 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No 1058 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Boek en Tlsclirift Ons land heeft niet veel tydschriften die brilleeren door licht en luchtig werk. Ons volk is degelyk en verstandig en dat kenmerkt de tydschriften ook. Meestal zwaarwichtigheid, of studie-litteratuur. Vaak heel knap en kranig, maar voornamelyk bestemd om ernstig en lang durig, woord na woord, overwogen te worden. Een vlinderlichte, delicate aflevering is een bizondere zeldzaamheid. Bijna geen enkel num mer is nu eens geschikt om te worden gelegd of gelezen in een salon. Er zit daarvoor te veel gewicht en diepe ernst in, te veel langdradig heid en te weinig leven. Het tijdschrift Woord en Beeld wilde eenige verandering brengen. Menig aardige aflevering is al verschenen. Maar hoeveel beter zou 't nog kunnen zijn als men ook ddarin onze beroemde langwyligueid wat meer wist te mijden. Gewoonlijk geeft Woord en Beeld een karak terstudie by het portret van bekende menschen, daarbij komt dan een schets, een beschry'ving en ten slotte een stukje muziek. Zeker is er wat voor te zeggen om de aflevering met niet meer dan drie onderwerpen te vullen. Het komt zelfs geheel overeen met onze degelijkheidszin. Maar men vergeet dat onze revues allemaal zoo in degelijkheid uit willen munten. Wel wil Woord en Beeld ook wat vorm en in deeling betreft, eenigzins een Salon-tijdschrift wezen, maar 't blijft nog te veel by de allures. In de aflevering van September b.v. vinden we een bespreking van den heer Tal over het Joodsche volk en de Joodsche letterkunde. Daarnaast een beschryving van den heer Willem van Leer over den heer Tal. (Zeker heel interessant en ver dienstelijk werk). Alleen gaat dan vooraf een schets van Jonkvr. Anna de Savomin Lohman, die niet goed is en ook nog wordt voortgezet in een volgend nummer. Dat is allemaal nog lang geen licht werk, dat men even ter hand neemt, kan lezen terwyl men wacht op andere dingen, dat men later nog eens leest en telkenmale wil overlezen, omdat men het zoo ineens kan overzien en het niet behoeft af te breken. Het moet geen oppervlakkig en makkelijk werk zijn, allén de zwaarte kan worden vergeten. Een biografie over Couperus door Frans Net scher in -de Augustus-aflevering, kan b. v. tot het goede gerekend worden. De heer Netscher heeft daar in niet .meer dan vijf pagina's heel Couperus uitgerafeld, ons laten voelen in enkele sterke zinnen al het curieuse van dezen schrij versziel. Maar daarnaast worden we al dadelyk ontnuchterd door een beschrijving over Paramaribo, ook zeker goed en degelyk geschreven, maar toch beter op zy'n plaats in tydschriften als »De Aarde en haar Volken". Er kon op gevolgd zy'n een kleine, lichte causerie b. v. En waarom niet liever kleine genre-stukjes, stukjes van twee, drie, of r.og beter van n pagina geplaatst V Als er maar ongeveer 30 pagina's zijn te verdeelen en er is plaats noodig voor een uitgewerkte karakterschets, dan moet met het andere wel heel zuinig worden omgegaan. Een schets of genrestukje van een of twee pagina's is naar verhouding heel wat minder dankbaar dan een breed gedetailleerde novelle. Het moet gecondenseerd werk zijn. Elke zin, ieder woord dient juist gekozen, zuiver gevoeld. Eén enkele misse stropte en het stukje is vrijwel waardeloos. In groote stukken, als de lezer meer onder den indruk is gekomen, merkt hij dat niet zoo op, en ook de schryver komt by groote stukken in betere stemming. Gewoonlyk schrijft hij bijna in denzelfden tijd een schets van tien pagina's als een van twee. 't Is dus te verklaren dat goed, beknopt werk Minniiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ui iiiiiiiiiiiiim 7de Jaargang. 3 October 1897. Redacteur: R. J. LOMAN, adres: Stonehaven Streatham, L o n d en S. W. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Vervaardigd voor den 6n Halfjaar]. Internationalen probleemwedstrijd in dit blad. No. 402 van P. D v. Zeeburgh, te Groningen. Mat in drie (3) zetten. abcdefgh Wit 7, zwart 3 stukken. Oplossing van no. 400 füendes). l P a4, K b5 2 P c6 enz. K ei 2 D b8 K ai: 2 D b K a3 2 D d4 OpgeKst door C. Koekelkorn, Keulen (2); L. A. Kuijers, Amsterdam (2l'2); C. T. v. Ham, Kralingsche veer iS1'?); W. Albregls, Amsteidam (3); A. S. K. te Beverwijk (2l'o); B. v. Krimpen, Itotterdam (2'/9;; H. H. v. d. Goot, Harich (il i); P. D. v. Zeeburgb, Groningen (2); D. L. A. Heïnsius, Hoorn (3); Joh. M. Keuning, Beetsterzwaag (2); 11. S. Schortinghnis, Finsterwold (3); G. Hovinga, Fmsterwold (21 3); W. Beekhuis, Groningen. Nog goede oplossingen ontvangen van no. 899 van A. S. K. te Beverwijk. Beoordeelingen (Xo. 400). Der erste Zng liegt nahe, doch ist die Aufgabe recht geftillig, wenn auch fur ein Turnier etwaa leicht wiegend. C. Koekelkorn. niet overvloedig voorkomt. Als de redactie daar echter rekening mee houdt en ziet dat 't nuttig en noodig is om haar tijdschift geschikter te maken, moet zij ook geen enkel middel verzuimen om onze auteurs meer lust te geven dat subtiele, kleine werk te kunnen leveren. Het honorarium voor litterair werk berekend men meestal per vel. Gaat het nu aan, kleine stukjes, waar in verhouding zooveel mér werk en waarde in zit, óók op die manier te berekenen? Dat is noch in 't voordeel van 't tijdschrift, noch van auteur. Voor ons publiek zou een ty'dschrift waarin 't voornamelijk de taal zou kunnen waardeeren om de taal zelve en niet meer om het verhaal of intrige, waarin men zou gaan lezen om te lezen, waarin lust en liefde voor litteratuur zou worden opgewekt, wel noodig worden. Men zou zoo een tijdschrift kunnen lezen om zich desnoods artistiek te verpoozen. Woord en Beeld zou zoo'n tijdschrift kunnen worden, maar is 't nog niet, nog lang niet. En geen enkel tijdschrift is volkomen in dat opzicht. lseeier dat zooiets goedmoedig bedoelde, staat litterarisch te laag. In de Vlaamsche School is wel het willen maar niet het kunnen. Neder land is geen salon-tijdschrift maar kan eigenlijk nog 't beste van dat genre worden genoemd, ofschoon er wel wat meer in gezift mocht worden Ia er dus werkelijk geen plaats voor een eenig zins luxueuse, superieure salonrevue, die wel het goede maar niet het zware en taaie en dorre en droge van onze tijdschriften overneemt ? F. R. lltUllimilMIIMIMIIIIIMIINMMIIMIIMMMIIMIIIII tTLNSCHAP Eene Nederlandsche uitvinding: Tooraiplioii Sarepta. (Ingezonden). De advertentie der bovengenoemde mineraal watermachine in uw nummer van ~Ï2 Aug. 11. De vele vluchtvelden van den zw. k. maken 't pro bleem interefesant. Jammer, dat zw. een paar keer tot een bepaalden zet gedwongen wordt. L. A. Kuijers. Hoewel 't thema oud is, moet de bewerking sober en elegant genoemd warden. Bepaald mooi is de var. l K c4 met den vrijen 2en zet D b8. Trouwens in geen enkele var. wordt f geboien op den 2en zet. Tot 3 maal toe zijn zeer geschikte gedwongen zetten voor zw. aangebracht. C. T. v. Ham. TWEEDE NAT. C011RE8P. WEDSTRIJD. Overwinnaarsgroep. Achtste zet van wit. Partij No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. J. J. c8 D d2 S* P e5: R e2 P do K hl D e2 gh6: f4 el 6: B *4 0-0 D d2 cd4: Partij No. 16. 17. 18. 19. '.0. 21. 22 23^ 24. 25. 26. 27. 28. 2!). 30. b.3 D d3 0-0 Rd3 P e2 R c4 f3 P e5: T el P g3 P da 0-0 deö: R f7:f Partij No. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. (14 O-O-Of de5: a3 R b7: P d-2 0-0 R f6: c4 0-0-0 R f6: c4 P f6: f P 15 K. In partij 4 is uw bedoeling zeker P e5: Zoo niet s. v. p. direct belicht aan uw tegenpartij. W. F. In partij 24 speelt u zeker met het paard van gl, zoo niet s. v. p. bericht. J. J. S. Do volgende partij is een der opmerkelijkste die zich tot dasver op 't congres te Berlijn voordeed. Schlechter laat een officier schijnbaar bij ongeluk instaan. Jsadat Walbrodt, die de z^ak ook voor een abuis hield, 'c stuk had genomen, had hij slechts ou zot tot zijn beschikking die verlies kon afwenden. Dit was een buitenkansje voor Walbrodt, want hij kwam t erst tot deze ontdekking na zeer lang nadenken, een bewijs dat hij van Schiechter's geniale combinatie niets begrepen had. SPAANSCHE PARTIJ. Wit. Zwart. C. A. Walbrodt K. Schlechter (Berlijn). (WeenenJ. l «4 e5 3 K l>5 -M 2 P f S P c6 4 R a4 P m bracht mij de beschrijvingen van enkele Neder landsche industrieën in uw blad in herinnering. Werd daarin de aandacht gevestigd op groote iabrieken van eerste levensbehoeften, het schijnt mij de moeite waard thans de opmerkzaamheid te vestigen op een niet minder nuttig artikel, dat hoewel voor het meerendeel niet in groote fabrieken gemaakt toch van groot belang is, n. 1. mineraahvater. Dat het een belangrijk artikel is, blijkt uit de groote massa's, die gebruikt worden, en wel onder den naam van spuitwater, kogelwater, sodawater, Victoriawater, Apollinariswater enz. De statistiek wijst uit, dat de laatstgenoemde soorten jaarlijks bij millioenen flesschen verkocht worden. En bij de tegenwoordig steeds dringender wordende vraag naar een goede en goedkoope volksdrank en naar zuiver, in tijden van epi demie vooral, volkomen vertrouwbaar drinkwater, zal het mineraalwater een steeds belangrijker plaats innemen. Het is dus niet te verwonderen, dat er tal van machines uitgevonden zijn, die ten doel hadden tegen billijken prys z g. mineraalwater te maken. Doch niet alleen mocht het gefabriceerde water slechts weinig kosten, het moest volkomen zui ver?d. i. vrij van bacteriën, metalen en andere schadelijke stoffen zijn; daarenboven, bij de soms plotselinge overgroote vraag in tijden van buitengewone warmte, in groote hoeveelheden te fabriceeren zijn, en ten slotte: de behandeling moest eene uiterst eenvoudige zijn, gezwegen daarvan dat, volgens den tegenwoordigen algemeenen eisch, de machine zelf niet hoog in prijs mocht zijn. Op een werkelyk verrassende wijze is dit vraag stuk in alle deelen door den heer Beins met zijn nieuwste toestel opgelost. De naam daarvan: »Seins' Tooversi{ilion Sarepta" geeft alreeds aan, wat van de machine (of beter gezegd het «toestel", want «machine" doet steeds aan iets ingewikkelds denken, waarvoor dit toestel te eenvoudig is) verwacht kon worden. De naam »Beins" toch is niet alleen ten nauwste verbonden aan de koolzuur-industrie, waarbij een aantal van zijn vindingen dagelijks overal in toepassing wordt gebracht, doch in ons land overbekend door ziju onvermoeid werken op het gebied van Mineraalwater. Ik herinner my nog de beweging die ontstond, toen hij zijn toestellen voor de bekende kogelfleschjes mineraalwater in den han del bracht, en het succes, dat daaraan verbon den was. Doch : de eischen worden grooter, en de om standigheden om daaraan te kunnen voldoen gunstiger. Wat onmogelijk was bij de invoering der kogelfleschjes, is thans gemakkelijk aan te brengen; bijv. het vloeibaar koolzuur, in de be kende langwerpige stalen reservoirs of flesschen, was toen nog zeldzaam en duur, en aan een al gemeen gebruik waren groote bezwaren verbonden. Langzamerhand heb ik de Tooversiphon zien worden en van het begin af de verbeteringen, die die telkens en telkens weer aangebracht werden, gevolgd. Want, wanneer men een toestel ziet, dat door zijn groote eenvoudigheid uitmunt, kan men zich niet voorstellen, wat een hoofdbreken het kost om juist die mate van. eenvoudigheid te bereiken, en zoo is dan ook dit toestel de vrucht van jarenlange ervaring en arbeid. Omdat de fabricatie zoo uiterst eenvoudig is, en het gepro duceerde mineraalwater in een siphon stroomt, waaruit het naar believen wordt afgetapt, is de naam Tooversiphon van zelf op de lippen geko men, en onwillekeurig denkt men aan de kruik in het bekende Bijbelsche verhaal, wanneer men ziet, hoe de uit Siphon getapte hoeveelheid koolzuurhoudend water daarin onmiddellijk weer aangevuld wordt, oogenschy'nlyk vanzelf. De werking van het toestel is hoogst eenvoudig: 5 D e2 b5 6 R b3 R có Deze ongewone var. deed zich ook voor in een partij tusschen Bird en Mackenzie, congres te Parijs 1878. T b8 abö: b4 0-0 P d5: P d4 R d4: c(J d(> R e6 fe6: D c8 D d7 D b7 c5 ! Dit kost schijnbaar den raadsheer. 7 a4 8 aba : 9 P c3 10 P d» 11 d3 12 R da: 13 P d4: 14 0-0 15 R b3 16 K hl 17 R e6: 18 T a 19 T a4 20 D el 21 R d2 22 c3 bc3: 23 bc3: R f2: f'! Walbrodt hield dit voor een noodsprong en nam den R. zouder aarzeling. 24 T f2: T f2: 26 D f2: D blf 26 D el U el? dan T f8 27 D e2, D c2! en wint. Of 27 D gl, D d3: enz. 26 27 R el: 28 K gl 29 K f2 30 T a6 31 T d6: 32 T d7t T c7 c5: h4 T bó D el: T bl T el: 33 34 T 35 36 37 28 S» T c5 T T K K T T T T T cl c3: f7 f6 d3: a3 al hl al remise. ALLGA1EK GAMBIET. Gespeeld te, Rotterdam 23 Sopt. jl., bij gelegenheid van een bezoek van den bekenden Schaakmeester Itosenthal uit Parijs. Wit /wart. S. Kosenthal. N. N. Zonder T al. l e4 e5 l* gl'4: D h4: 2 f 4 ei'4- 15 p e3 p (l7 ?« i> r* .,**' 1(S R «:! D e7 A f l* «?> 17 p (4; 4 Il4 g 4 Dreigt mat op hó! 5 P «5 h6 17 h5 (> P f7: K f7: 18 R h4! P 1'65 7 d4 (15 D e8 was de eenige 8 R f'4: R d<5.' zet. Bijv. D e8 19 11 go, De beate voortzetting D gti : 20 P g(i : K g(i : is de4: 21 D d3 f, K g7 22 D e3 9 e5 R e7 T )»; (»'>'t P f» wegens ]0 ir3 ('6 23 D g5f, P go 24Tfli, 11 R (13 Re6 £ f5:1239,DTf6:Jer >2? 12 0-0 K g7 D e(> :) 23,D S5t' K b7 ,0 T> » ? l , t 13 P c3 R «4:? c «: 1O f?. Een doelloos otter. Zvv. \'' e :T ' c5 moeten spelen '20 p fl. JT l'*' D d<) door een pasteurfilter, gevuld met koolzuur van jetrekkelijk hoogen druk, wordt water gefiltreerd, jy welke bewerking het onmiddellijk met kooluur verzadigd wordt, en in de bovengenoemde siphon stroomt. Het hiervoor benoodigde koolzuurgas wordt verkregen uit een zoogenaamde flesch, gevuld met vloeibaar koolzuur, die aan gekoppeld wordt, terwijl men in plaatsen, waar de waterleiding een druk heeft van 2 Va tot 3 atmospheeren, de leiding eenvoudig aan het toestel te verbinden heeft. Als dan verkrijgt men, zonder eenige moeite, bijna geheel automatisch zooveel zuiver en krachtig mineraalwater als men verlangt, voor den prijs van ... nog geen halve cent de liter. Heeft men geen waterleiding, welnu, de koolzuurdruk levert in dat geval de kracht, benoodigd om het water do.or den filter te persen. Eenvoudiger machine laat zich moeielyk denken en men ziet onmiddellijk, dat voor de mineraal water-industrie deze machine van zeer groot belang is. Maar onschatbaar worden haar diensten in ty'den van epidemie, om volkomen vertrouwbaar drinkwater te leveren voor inrichtingen waar veel personen by'een zijn, zooals : kazernes, ziekenhuizen, hospitalen, weeshuizen, werkinrich tingen, fabrieken enz. Dan levert Sarepta, door zijn filterinrichting en zy'n koolzuurinpregnatie, dubbelen waarborg voor een van alle ziektekiemen viij, en toch verfrisschend water, dat in dit geval zelfs nog geen vijfde van een cent per liter behoeft te kosten. Voor de Geheelonthouders-beweging is Sarepta een groote, niet te overschatten aanwinst. Met citroen, vruchtensappen, essences enz. zyn daar mede gemakkelijk verschillende smakelyke dran ken te bereiden, die meer dan eenig andere alcoholvrije drank geschikt zy'n voor volksdranken, vooral daar geen andere zoo billijk te verkrijgen zijn. Stel den werkman in onze haven- en fabrieksteden, die by'groote ploegen in zomerhitte werkt, in staat voor een paar centen een flinken, verfrisschenden dronk krachtig mineraalwater of limonade te genieten, zou hij er dan geen ge bruik van maken ? Wordt het niet reeds eenigermate bewezen in landen, zooals Zweden en Engeland, en in groote steden, zooals Parijs, Berlijn, Weenen, Brussel enz., waar het mineraalwater betrekkelijk goed koop in kiosken enz. verkocht wordt, dat het gewild is V Wanneer men het nog goedkooper en smakelijker maakt, en nog meer gelegenheden openstelde, waar het verkrygbaar is, is het Mi neraalwater de eenige drank, die in staat is met goed gevolg den strijd tegen den alcohol aan te binden. Het zou mij te ver voeren, alle voordeelen te behandelen, doch hun, die belangstellen in de Volksgezondheid ia den uitgebreidsten zin van het woord, hun wordt Sarepta ten warmste aan bevolen. Rotterdam, 24 Aug. '97. J. P. Vis. NIEUWEljITGAVEN. Sopltocles' Oedi/iitfi te Colonus, vertaald door Mr. Gr. H. BET/, 's Gravenhage, Martinus Nijhoff. Warendorfs Novellen-Bibliotheek. .Een Visscherskind, door 1 IIKRKSK HOVEN. Ver/oren Geloof, door FJIKHEIUC BRETON. 2 dln. Amsterdam, H. J. W. Becht. Inhoud van Tydschriften. Jtyen Haard, No. 40: De Zandhoeve, door Truida Kok. 1. Het Rijwiel ten dienste van het leger, door J. C. Sommer, Ie Luit. der Inf., met afbeeldingen. I. Een Aalmoes, naar de schilderij van. E. Noir. Een Aalmoes (bij de plaat). De blinde passagier, naar het Spaansch van Vicente Blasco Ibanez. Bernard Zweers, door Dan. de Lange, met portret. Verschei denheid. HiitilMlimHlmiiiMimiimmilljliiilllMHllllllllMliiiininiliilllllllllimilllin liosenthal speelde in 't geheel te Rotterdam 3 par tijen met torenvoorgift i hij wilde op geen andere wijze spelenj met 't resultaat dat hij 2 won en l verloor. Jammer dat hij 't met deze voorgift ook niet eens in Amsterdam beproefde! 't Zou hem dan waar schijnlijk eyenzoo zrjn gegaan als in 1867, toen hij in de Kégence" te Parijs even voor 't Internat. Con gres aldaar zijn ouden schoolvriend Wuiawer ont moette en zich zeer verbaasde over diens vermetel heid aan een dergelijken wedstrijd te komen deelnemen. Ten einde den onnoozelen Winawer van zijn dwaze plan af te brengen bood hij aan eenige paitijen met torenvoorgift met hem te spelen, welke vernedering Winawer zich op zijn gewone lakonieke wijze liet welgevallen. Dat Kosenthal geweldig klop kreeg behoeft natuurlijk niet vermeld, wanneer men bedenkt dat Winawer in den bewuston wedstrijd den 2en prijs behaalde! Stand van 't Congres te Berlijn na de 14de ronde. Nog te spelen met: Tschigorine . 101/2 Charousek, Schiffors, Cohn. Burn, Janowski, Walbrodt, Caro Zinkl. Blackburne, Schiflers, Alapine. Blackburne, Cohn, Albiu. Trtchigorine, Caro. Zinkl, Winawer. ',)! -2 BUckburne, Caro, Marco, Metger, Schlechter, Cohn. Burn, Süchting, Winawer, Albin. Janowski, Metger, Süchting, 81'j Teichmann. Janowski, Marco, Schlechter, Süchting, Winawer. Burn, Caro, Teichmann, Zinkl, Winawer. Jauowski, Tschigoriiie, Metger, Teichmanu, Cobn. 71.1 Blackburne, Janowski, Charousek, Schiftere, Süchting, Albiu. 7 Marco, Metger, Alapiue, Caro, Albin. De overige spelers komen niet meer in aanmerking voor een prijs. Wij geven daarom alleen 't aantal behaalde punten. Zinkl C''c (1), Teichmann 6 (4), Winawer 5 (C), Cohn 5 (5), Albin 3 (ö). De cijfers tusschen de ( ) geven 't getal der nog te spelen partijen aan. Engliach trok zich terug. Blackburne Burn Walbrodt Charousek Janowaki Alapine Marco Metger Schiiïers Schlechter Caro. . . .Süchting . 10 ? wat 't witte spel onhoud- '-1 R f 6: f K g8 baar zou hebben gemaakt. 22 R e5 Opgegeven.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl