DE AMSTERDAMMEK, WEEKBLAD VOOB NEDERLAND. No. 1059 zyn, de vrucht is niet van een capricieus zoeken naar nieuwigheden, maar van een diep, ernstig onderzoek naar den inhoud van het te ver tolken kunstwerk. Voor den ontwikkelden en met aandacht volgenden hoorder is 't dan ook b\jna altyd dadelyk merkbaar, waarom bij in zijne vertolking van 't gewone afwijkt, en wat meer is: logisch blyft Nikisch altijd en overal. Eéne kleine schaduwzyde wil ik niet verzwygen; my komt het voor dat N. in zyn yver om den bouw en de instrumentatie van het werk dat hy uitvoert, zoo duidelijk en plastisch mogelyk voor te stellen, somtyds te ver gaat en aan min der belangrijke middenstemmen eene beteekenis geeft, die ze naar voren brengt ten koste van de hoofdzaak. Behalve aan de zoo druk besproken hoornpartjj in de Tannhauser- ouverture, denk ik hier aan eene passage in het Andante van de 5e symphonie, waar eene geheel onwezenlijke 2e vioolparty, zoodanig te voorschijn werd gebracht, dat alle verhoudingen plotseling omgekeerd werden. Maar ik herhaal, die schaduwzyde is slechts gering, want aan den anderen kant weet de kun stenaar juist door zijn streven naar plastisch uitbeelden aan sommige zaken een buitengewoon relief te geven, terwyl zijn breken met de tra ditie hier en daar een nieuw licht over het kunstwerk doet opgaan. Welk een enorme k- achtsuiting wordt in de Leonore-Ouverture de stormende aanloop der strykinstrumenten, voor 't eerste trompetsignaal, wanneer die passage, zonder het traditioneele ritenuto, zoo woest daarheen stormt. Hoe buiten gewoon .duidelijk en sprekend waar ook, hoe poëtisch werd in het Andante van de Unvollendete de intiem-fluisterende teruggang naar het hoofd-thema, door het op den voorgrond brengen van enkele gewichtige tonen. Voorbeelden als deze waren er nog met dozijnen aan te halen, en daarom zij 't nog eens gezegd: wat Nikisch anders deed dan anderen, was, be houdens kleine uitzonderingen, mooi en artistiek. Hem te hebben bijgewoond als dirigent, zal een ieder, al betreurt hy met my de aanleiding tot zyn komst, als een onschatbaar voorrecht moeten beschouwen. WOUTER HUTSCHENRUIJTEK. Zangwedstryd »Orphéon." Volgens de bepalingen van het reglement voor den wedstryd van 20 en 21 ]S"ov. a.s; zijn thans de officieele invullingslijsten en verdere beschei den van deelnemende Vereenigingen in het bezit van het Uitvoerend-Comité. Tengevolge der groote deelname zullen de 2e en 3e afdeelingen gesplitst worden in sectiën A en B met behoud voor elke sectie, der pryzen en premiën aanvankelijk voor de afdeelingen bepaald, met by voeging van eenen 4en prijs in edere sectie der beide afdeelingen. De loting regelende de volgorde van optreden, by den wedstrijd zal plaats hebben op Zondag 10 October a.s. te l'/a uur in het Paleis voor Volksvlijt. «liinii i IIIIIIIHI immuun iiiiiiiii i i iiuiii L ST er, LLTTCltN Ernst Siginl Witkamp t. Een nauwgezet, degely'k, ontwikkeld en veelzydig kunstenaar is door den onverwachten dood van Witkamp aan de kunst ontvallen. Pe drie-en-veertigjarige schilder, die na een arbeidzame en welbesteede, maar betrekkelijk rustige jeugd, een kalm hoekje had betrokken liiiiiuiiiiiiiiiiiiiMitiiiiiiiiiiiiiinimiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiniiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiii Je moet mij je laten helpen," zei ze. Je moet morgen weerom komen en bij me lunchen. Ik ik veronderstel dat je er niets tegen hebt om te werken ?" Dat denkbeeld was nooit in mij opgekomen. 't Was geen slecht idee. »Wel, ik kan het althans proheeren, Mary." Omdat ik geloof, iets voor je te zullen kunnen krijgen. Het zal zwaar werk zijn, Harry. Het zou wezen och, word niet boos Ilarry om den tooneelknecht te helpen coulissen versjouwen." ]k werd niet boos.Weer overkwam mij een zonder linge gewaarwording, dat ik trachten zou een nieuw blad om te slaan. Waarom niet? Mary had mij lief en scheen er belang iu te stellen, hoe 't mij ging. Misschien, als ik een eerlijken werkkring had en haar lief hebbende zorg, kon ik ... /.Ik zal er over denken, Mary. Je hebt mij ge lukkiger gemaakt, dan ik me sinds maanden heb gevoeld. Ik denk dat ik om jouwentwil mijn best zal doen, een beter mensch te wordpn." Toen nam ik mijn hoed voor het eerst van mijn leven voelde ik mij beschaamd. Je komt morgen weerom, niet waar Harry ? Ik heb je zoo lief laat mij je niet voor de tweede maal verliezen." Terwijl ik naar mijn nederig verblijf terug wandelde, voelde ik inij beter, gelukkiger, dan ik ooit te voren was geweest. Mary had mij wat geld in de hand gestopt. Ik kocht een avondblad de eerste courant die ik sinds geruimen tijd had gekocht en zag het bij het licht van een winkelraam in. Ik doorliep de advertentie-kolommen. De tweede annonce trok dadelijk mijn aandacht. Kom dadelijk terug alles is vergeven. Ik ben stervende J. A. E. Devonshire." in het stille Museum Fodor, en daar met zijne eenige zuster samenwoonde, scheen een lang en gelukkig leven voor zich te hebben. Zy'ne be trekking liet hem tijd genoeg om zijne kunst y'verig te blijven beoefenen en om zijne zeer gezochte en gewaardeerde lessen te geven; de positie, die hy zich langzamerhand had veroverd, was die van een hooggeacht en tegelijkertijd bemind man, op wiens adviezen men grooten pry's stelde en in wiens vriendschappelijken omgang men zich verheugde. Eene zeer kort stondige ziekte heeft dien nuttigen werkkring afgebroken; 't was hier in letterlyken zin: in drie dagen «gezond en dood." Witkamp heeft zijn eerste onderwijs in het teekenen gehad op de ambachtsschool in de Westerstraat, van welks bestuur zijn vader secretaris was. Zeer veel heeft hij, en hebben velen met hem, te danken aan den toenmaligen directeur der school, den voortreifelijken Jacob Olie, die nog in leven is en die zich thans met weemoed zal herinneren, hoe hy byna 30 jaren geleden d<m veelbelovenden knaap op zijn atelier nam en hem daar met woord en daad aanmoe digde. In 1871 werd Witkamp, tegelyk met Van der Waay, die toen reeds zijn beste vriend was, toegelaten tot de Bijksakademie voor Beeldende Kunsten. Hij bleef er zes jaren, en verwierf er tal van onderscheidingen; in het laatste jaar was hij pensionnaire van Z. M. den Koning. Op de Akademie waren Wynveld en Alleb Witkamp's leermeesters. Eene zeer eigenaardige school heeft hy, ook nog lang nadat zy'ne eigenly'ke leerjaren waren verstreken, doorloopen door zyn voortdurend samenwerken met zyn vriend Van der Waay, den tegenwoordigen Hoogleeraar aan de Akademie. Het was eene wederzijdsche opvoeding, die tot de beste resultaten leidde. Een eerste vrucht van die samenwerking was de bekende groote schilderij »Alva's laatste rit", waarbij den jongen schilders voorgeschreven was, eene schets van Rochussen zoo getrouw te vol gen, als bij het uitwerken van eene vrij kleine teekening tot eene kolossale schilderij mogelijk was. De proeve van samenwerking slaagde uit muntend. Vooral op het gebied der decoratieve kunst is zy door vele andere gevolgd. Van der Waaij en Witkamp zijn als het ware een iirma geworden, als men in de kunst van zoo iets prozaïsch als eene firma moge spreken. Tot in de kringen, die met de kunst niets te maken hebben, was de bekendheid met Let moderne Dioskuren-paar doorgedrongen. »0, is u de zuster van Van der Waaij en Witkamp '/" vroeg een juffrouw, die «getuigen" van een dienst bode kwam halen, aan Witkamp's zuster. Over de wijze van samenwerking der beide vrienden schreef D. van der Keilen Jr. in J'ii.cttcr'n Maandscltri/t: «Hoe men zoo te zamen kan wer ken is my steeds een raadsel geweest, en ik vermoedde, dat de een de compositie maakte en de ander meer deel aan de uitvoering had. Dit schy'nt echter niet het geval te zyn en 't is vermakelyk, Witkamp te hooren vertellen, hoe ze soms samen aan dezelfde schets zitten, soms de een weer uitveegt, wat de ander gedaan heeft, al naar de ingeving spreekt. In elk geval moet men wel zeer goede vrienden zijn, om daarbij de eendracht te bewaren." Behalve tal van wand- en plafondversieringen in particuliere woningen en openbare gebouwen schilderden de beide vrienden samen twee kolossale doeken, waarvan het onderwerp was ontleend aan de Hel en het Paradijs van Dante. In l S!H.) zijn die stukken in het Panorama-gebouw tentoon gesteld ; bij den eersten brand op de Arnhemschen tentoonstelling zyn zij verongelukt. Dat de zelfs tandigheid van Witkamp bij deze samenwerking niet is teloor gegaan, bewijzen tal van eigen werken, waarvan vele in particuliere //üevonshire" mijn tehuis! J. A. E " mijn vaders naam " ik moest het verscheidene malen overlezen, eer ik mijn gelu'k kon begrijpen. Mijn vader, de kranige oude kolonel, was ster vende. Zoo haveloos als ik was riep ik den volgenden morgen een rijtuig aan en nam een kaartje naar Devonshire met liet geld, dat Mary mij bevend in de hand had geduwt1. Terwijl de trein mij voortvoerde, voelde ik mij zelf reeds een rijk man. Geen enkele gedachte aan Mary kwam in mijn hoofd op. Ik kwam tijdig genoeg om den ouden man te zien sterven. Hij lachte mij toe, toen ik mij over hem heenboog, eu toen. . . . Toen werd ik de eenige bezitter van hel heercuhuis, het groote park, de uitgestrekte landerijen en verscheidene honderdduizend ponden. Alles wat ik hier nu zit te schrijven gebeurde vijf jaren geleden. Ik zou nooit meer aan die dagen van ellende en gebrek, toen ik op het punt stond een eind aan mijn bestaan te maken, ge dacht hebben, maar toevallig kwamen de oude, sjofele kleeren, die ik toenmaals droeg, me in lianden eu vond ik in een van de zakken een vijfshillingstuk met een brief je: Vergeet niet monreii te komen. Ik zal zien je te helpen. Je kleine Mary." Ik heb na dien tijd geen oogenblik verder om baar gedacht. Menschen in mijn positie kunnen zich met geen balletdanseressen eu dat soort lui ophouden. verzamelingen, enkele ook in onze Musea wor den gevonden. Typisch voor zy'ne wijze van schilderen, uitmuntend door juistheid van tee kening en soberheid van kleur, is zijn schildery ->In 't veld'', dat in het Rijksmuseum is geplaatst door de »Vereeniging tot het vormen eener openbare verzameling van moderne kunst." Als illustrator heeft Witkamp zich mede van zeer gunstige zijde doen kennen. In de beste van onze geïllustreerde tijdschriften kan men daarvan de bewijzen vinden. Dat het Witkamp niet aan onderscheidingen heeft ontbroken, spreekt van zelf. Bekroningen, medailles, lidmaatschappen en eerelidmaatschap pen, hoe konden ze uitblijven bij een man van zijn talent, van zijn ijver en van zijn werkkracht ? Wij zullen ze dan ook niet vermelden, evenmin als dit geschied is bij zijn begrafenis, die een voudig en hartelijk was. Wat daar gesproken is, was natuurlijk ook eene lofrede op Witkamp's vele gaven, maar ook en bovenal op zijn beminnelijken eenvoud, zijn groote bescheidenheid, zijn trouwe vriendschap Het zal aan zijn roem als kunstenaar geen afbreuk doen, dat hij met die eigenschappen in veler harten blijft voortleven. P. Oude muurschilderingen. In de overbekende Eusehius-kerk te Arnhem zyn voor eenigen tijd oude muurschilderingen ontdekt. Bij de in de laatste jaren ondernomen restauratie van dez-i merkwaardige basiliek zijn ze te voorschijn gekomen, als altijd, van onder een dikke laag witsel, en de kerkeraad heeft de zeer te ioven en zeer voor navolging aan te bevelen voorzichtigheid gehad, niet meer over te witten, noch te laten restaureeren, maar er groene gordijntjes voor te hangen, die mak kelijk verschuifbaar zijn, en de schilderingen aldus alleen maar toonen aan dengene, die om kunsthistorische of andere redenen, die gordijntjes voorzichting opzijde trekt. Dit is een zeer wijze schikking. De voorstellingen komen voornamelijk in het koor en de zijbeuk voor en zijn gedeel telijk in de velden van de gewelven aangebracht. In het zuider transept vindt men eenafbeelding van St. Franciscus, in het het Noorder Maria, de tocht raar Egypte, en vele teekeningen die op de gilden betrekking hebben. Dit is wér een beetje, bij h t overigens toch al weinige, van wat er op dit gebied in Neder land is overgebleven. Th. MOLKENIJOKR. Kunstveilingen. Kr is er in deze week een geweest, in de Brakke Grond. Het was een collectie door een artist zelve nagelaten, door E. B. Verboeckhoven, en de mees'e nummers waren dus werken van hem. Eu Dinsdag, den l K October zal het atelier vau Job. M ton ICate Mzn., onder leiding van de bekende nna Roos, onder den hamer worden gebracht. De kijkdagm z;jn Zaterdag, Zondag en Maandag, l(i, 17 en IS Oct. De met zorg gedrukte en geïllustreerde catalogus noteert 112 schilderijen en schetsen van den overledene, benevens een belangnjke collectie ander moderne werken. Th. M. Bij de tirma F. Bohn, te Haarlem, is van de hand des heeren Vaarzon Morel een album uit gekomen, het tweede dat deze zeer handige teekenaar bij denzelfden uitgever het licht doet zien. Voorloopig zij gezegd dat deze in rood en zwart geteekende prenten, van niet te grooten omvang, nu en dan bijzonder geslaagd zijn, en alleszins een eenig soort werk hier in Holland genoemd mogen worden. Th. M. Het tweede deel van »La vie de Jésus-Christ" van Tis^ot, dat hij Alfred Mftrne et fils te Tours verschijnt, zal binnen kort bij de enkele boek handelaren hier in 't land, die dit prachtige werk hebben, te zien zijn. Men colporteert nu met de banden, waarvan vier verschillende modellen gemaakt zijn. Een album met etsen. Bij Frans liutïa en Zonen, te Amsterdam, is een album verschenen met zes etsen van W. O. J. Xieuwenkamp en J. M. Graadt van Roggen, die de stad Dordrecht tot motief hebben, en die er prachtig uit zien. Een volgende maal hierover meer. Th. M. In «Voor de Kunst" in Utrecht opent nu een tentoonstelling van wit en zwart. De Arl Journal van Ootober begint met een artikel over ,]. Mac Xeill Whistler, opgeluisterd met eenige reproducties naar schilderingen van dien meester. Hetzelide nummer bevat een studie over drie merkwaardige portretbusten van de vroeg-Italiaansche renaissance. Dat is een prachtig terrein voor vergelijkende studie. De heer U. W. P. de Vries te Amsterdam heeft een catalogus doen verschijnen van oude Aliniiittd'/ceit, 'l'ij<l.i<j/i'i//eit' en C///tntnten, waarvan com plete en minder complete serieim tegen aangegeven prijzen bij hem verkrijgbaar zijn. Onder de Almanakken zijn heel belangrijke en zeldzame exemplaren, ook de oude Jaarboekjes »aan be valligheid en deugd gewijd", vindt men goed vertegenwoordigd, de oude Almanachs de Gotba, de Gottiiiger Taschen-Calender en de Koninklijke Almanac de la Cour van 1809, te Amsterdam verschenen. Een droevige processie vormen al die doode tijdschriften. Aalraea, l>e JJanier, Apolliiuteiiin, Jiajihne en hoe ze meer heeten mogen, die t>f maar enkele jaargangen of maar enkele afleve ringen geteld hebben. Ook wie zijn collectie van de Gids, van Nederland, van het Leeskabinet, de oude nog bestaande tijdschriften, wil aanvullen, kan zich hier voorzien. Een afzonderlyke afdeeling vormen de uitgaven van genootschappen, een andere de spectatoriale geschriften en po litieke tijdschriften uit het eind der 181e eeuw, eene andere de studentenbladen en tydschriften. De firma begint ook een serie bulletins »Elk wat wilsj', catalogen van oude boeken; het eerste nummer is aan Grieksch, Latijn, Middeleeuwsche litteratuur en Linguistiek gewyd. niiniimiiiiiiiiiiiiii ................ i ...... iiiiHiiiiiiniiiiiiiiimiiiiiiiiiii ..... 40 cents per regel. Henneberg-Zijde alleen echt, indien direct van my'a Fabrieken betrokken, zwart, wit en kleurig van 35 et, tot f 14*65 per Meter effen, gestreept, geruit, gewerkt, damast enz. (ca. 240 versch. qual. en 2000 versch. kleuren, dessins, enz.). Franco en vrij van Invoerrechten in huis. Stalen ommegaand Dubbel briefporto naar Zwitserland. G. Henneberg's Zijde-Fabrieken (k. & k. Hofiever.), Zürich. H. R AHR te Utrecht. Pianofabriefc. Binnen- en Buitenl. Muziekhandel. Amerikaansche Orgels. Ruime keuze in Huurpiano's. MEIJR003 & KALSHOVEN, Arnhem. Piano-, Orgel- en Muziekhandel. Ruime keuze in Huurpiano's. 8 KONINGSPLEIN 8, hebben de eer de Opening aisoen te berichten, en bevelen zich beleefd aan. SINGER'S NAAIMACHINES. Op grond Viin een breedvoerig rapport op verzoek van de Jury der helaas door brand ontijdig afgcloopeu Gcldersche tentoonstelling van Nijverheid en Ilamlel uit gebracht door een onzer beste deskundigen op het gebied vau werktuigkuude heeft genoemde Jury eenstemmig de hoogste ondersehei-.ling een eerediploum toepend aan de expositie van de alom bekende Singer-Maatsehappij. Wat dezi: in ons land door meer dan 30 eigen maga zijnen vertegenwoordigde \\ereldfirma tentoongesteld had, was echter de ontvangen onderscheiding ook alle-zins waard eu heelt in bijzondere mate de belangstelling van de meeste bezoekers Betrokken; want er waren niet slechts verschillende naaimachines voor huishoudelijk gebruik, maar ook machines voor de meest ni'eruhmpende imln-trieelc doeleinden gec.Nposccrd. zooals bijv. naai machines voor het vervaardigen van knoopsgaten, voor het aannaaien van knoopen, voor het stikken van rorsetten met ~ naalden tegelijk, voor het verrichten van borduurwerk, voor schoen- en zudelmakerswcrk enz. enz. Vijf van deze machines waren o|> eene enkele lange tafel gemonteerd, zooals men ze wel in fabrieken ziet en wer den gezamenlijk door mhldc) van een kleinen clcctrrmoior in beweging gebracht. Daarbij w;-s de iurichtinïv an een en ander toch zóó, dat elke machine op zichzelf door een kleine voetbewegiiiu; van de persoon, die ze bediende, op den steek af kon worden gestopt. De meeste attentie trok overigens eeue prachtige col lectie van op de Singrrmachiue geborduurde VOOL .vcrpcn, alsmede eene kleine machine voor huishoudelijk L^ebruik, die eveneens door eleetriciscit in beweging werd gebracht, maar zonder dal men den haar drijvende» eledromotor kon zien. omdat deze opgesloten was in bet . liegvviel der machine. Hij dames, die buizen bewonen, voorzien vau clcetriseli licht, zullen deze nieuwste naaimachines der Singer-AIaatschappij bepaald veel opgang maken; want eeue mér aangename en gemakkelijke manier van naaien of borduren dan door middel van deze nieuwe Singermachiiie kan men zich wel niet voorstellen.