De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1897 24 oktober pagina 5

24 oktober 1897 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 1061 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ~&~ II* DAMEjS. Londen, Education Congress; de stichtingen van Lady Aberdeen en die van Mrs. Philipps. 't Is bekend, dat de zon nooit ondergaat in liet rijk van koningin Victoria. Het gebied ligt over de geheele aarde verspreid, zoodat, nu hier dan daar, de wereldverwarmer hoog aan den hemel staat. Bij gelegenheid van het onlangs gevierde feest stroomden derhalve van alle kanten waardigheidsbekleeders toe om de Jubilaresse hulde en eer te brengen. Zelden of nooit zijn er zooveel kolonie autoriteiten tegelijk te Londen geweest ah in de maanden Juni en Juli. Dat was te verwachten en werd blijkbaar voorzien door het Comitévan de Woman's Work Section de regeling van het Education Congress, vastgesteld op 12,13 en 14 Juli, getuigt het. Gretig aanvaardende de ge legenheid nauwkeurige en betrouwbare inlichtingen te bekomen omtrent het peil en de uitkomst van het onderwijs in de koloniën, ten einde het verder van dienst te kunnen zijn, werd in het program aan de overzeesche bezittingen het leeuwendeel toegekend. ste dag 2.30. Education in the Colonies, presi dent Lord Loch; sprekers: The Marquis ofLorne, Canada; Hon. W. P. Rewes, Nieuw-Zeeland; en Sir W. Windeyer, Australië, 's Avonds 9 uur: Receptie der gedelegeerden bij de Countess of Warwick. 2de dag 11.30. Education in India, president Lord Hobhouse; sprekers Hon. H. M. Birdwood en Professor Gokhle. 2.30 's middags : Medical Training for Woman in England, presidente Mrs. Henry Fawcett, inleidster : Mrs. Garrett Anderson, M. D. Medical Women in India, ingeleid door Mrs. Scharlieb. M. D. //The Care of the Sight in Childhood and outh," door Miss Ellaby, M. D. 3de dag 11.30. Agricultural Education for Women in Great Britain and the Colonies, president llt. Hon. H. C. Plumkett, M. P., sprekers: Lady Georgina Vernon, Mr. Macan en anderen. Debat overal toegestaan. De eerste zitting heb ik niet bijgewoond, en er door evenveel bezoekers hoog over hooren opgeven, als het niet al te belangrijk hooren brandmerken, hetgeen opnieuw bewijst, dat een ongemotiveerd oordeel alle waarde ontbreekt. Den 2den dag, als den Isten, gaf de hooge regeering, gelijk verschillende besturen van onderwijs-instituten, blijk van belangstelling door hun afgevaardigden, mannen van beteekenis naar hun schitterende kleedij te oordeelen ; ook zaten er op het platform vele vrouwen van heinde en ver gekomen om den bestaanden toestand te schetsen, aanwijzende, waarin deze uitblonk en wat er in ontbrak. Voor mij echter had de middagzitting meer waarde. Mrs.Garrett Anderson, als tal van Engelsche vrouwen, spreekt bijzonder goed. Van hetgeen ze echter zei, ben ik lang niet alles eens. Zoo bijv. ried zij jonge meisjes aan om een medische school voor vrouwen te verkiezen boven een gemengde universiteit, als die van Londen. Op welken grond ? De vrouwe lijke studenten, vergeleken bij het getal manlijke, witte raven, voelden er zich, zij sprak uit ervaring, in haar vrijen tijd zoo eenzaam en verlaten, ter wijl haar in de speciaal voor vrouwen ingerichte scholen allerlei ontspanningsmiddelen: leeszaal, lawntennisveld etc. etc. ten dienste stonden. Dit lijkt mij een pover argument toe. Wanneer toch manlijke en vrouwelijke jeugd zich kan scharen in dezelfde colegezalen, werken in dezelfde operatie kamers, waarom zoa zij zich dan niet kunnen spijzigen aan dezelfde tafel, ontspannen in dezelfde reading-rooms of op dezelfde velden ? Voor mij vaststaande, dat onderwijs zonder groot opvoedend element steeds weinig zaaks zal blijken voor het leven, en voor opvoeding boven alle theoricn der boeken het verkeer tusschen man en vrouw gaat, ben ik een onvoorwaardelijke voorstandster van gemengd onderricht in alle perioden. Dat landgenooten van de inleidster mijn meening geheel of gedeeltelijk deelen, bracht de discussie aan het licht. Mrs. Garrett's bestrijdster, eenmaal aan 't woord, maakte van die gelegenheid gebruik om aanstaande medica te raden niet direkt na de high-school zich aan de studie te gaan wijden, maar ten minste een jaar vacantie te nemen ter werke lijke ontwikkeling van den geest en ter voorbe reiding voor het leven, daar de high-schools niet veel anders gaven dan oppropping met feitenkennis. Als die beschuldiging waarheid bevat, waarom de high-schools dan niet in een andere richting ge dreven, is de vraag, welke, hoewel voor de hand liggend, waarschijnlijk om een glibberig pad te ontkomen, niet door de inleidster werd gedaan, zich bepalende tot de opmerking, dat studie aan wier eindpaal een of meer examens staan, heel wat gemakkelijker gaat vóór dan na de 25 jaar. Mrs. Scharlieb sprekende over Medical W omen in India, maakte de opmerking, dat de vorming der meisjes vooral zou geschieden met het oog op de koloniën, hetgeen een ander deed zeg gen, dat ze daarin niet veel anders dan tijdverlies zag, daar de vertrouwdmaking met koloniale toe standen en koloniale moeilijkheden niet anders dan in de koloniën zelf kon geschieden. Een soortgelijke meeaing hoorde ik den volgen den dag uiten, nadat Agricultural Educa tion for Women in Great Britain and the colonies werd ingeleid door den voorzitter Rt. Hon. II. C. Plunkett, M. P., een Ier, van wien men getuigde, dat hij voor den landbouw van zijn geboortegrond in 25 jaar meer had gedaan dan de regeering gedurende een geheele eeuw. Aan de discussie werd deelgenomen door een lersche vrouw van veel ervaring, hoewel lang niet oud. Zij sprak met zeldzaam gemak en tintelend van gezonden humor. Toch verwierf zij niet de eer, welke haar toekwam. Hoe dat? Het ging haar als velen, zoo niet allen, die ik ooit heb hooren improviseeren zonder voldoende aanteekening; ze verdwaalde in bijzonderheden, zoodat ze tot de orde moest ge roepen worden, waardoor zoo min spreekster als 't gesprokene tot zijn recht kwam. Aan het einde van dit welgeslaagde congres, werd door meer dan een dank gebracht aan de Countess of Warwick, zonder wier krachtig initia tief het nooit tot stand zou zijn gekomen. ELIZE A. HAIGHTOX. iiiiiiiiitiiiimiiiiiiiiiiiiiiMiiiiifiimiiiiiiiiiiim Een fora Yoor aitiflzoeisters, Sinds lang is men het er over eens, dat de agentschappen en bureelen voor vrouwelijke werkzoekenden in alle deelen der wereld, vol komen onvoldoende zijn. Het is overbodig te wijzen op de gevaren en onaangenaamheden die, behalve de gewone gebreken, sleur, zorgeloosheid, afzetterij, daarbij te duchten zijn. In The Woman at Home zet Mrs. Tooley uiteen, welk plan door Sir Walter Besant is bedacht om aan de gebreken van die agentschappen enplaatsing-bureaux tege moet te komen. Het plan is bij hem niet pas opgeko men; de leidende gedachte was sinds lang deze : de vrouwen voort te helpen in de talryke vakken die zij tegenwoordig ter hand nemen, en vooral in het belang van de vrouw en van den man te zorgen dat zij niet er toe gebracht worden, onder den markt te werken. Sir Walter Besant heeft hier niet het oog op fabrieksmeisjes, win keljuffrouwen en dienstboden, daar wordt elders voor gezorgd; zijn plan betreft op dit oogenblik voornamelijk de dames-journalisten en tweedehand-schrijfsters, die voor spotprijzen werkenen het honorarium der mannen met het hare doen dalen. Het plan is dan, te Londen een hoofdbureau te vestigen, en in de provincie filialen; het eerst zou noodig zijn een zeer bekwame secretaris, met organiseerenden geest, of nog eer een secre taresse, want dames hebben, zooals ons bij de liefdadigheidsinstellingen blijkt, dikwijls veel meer talent voor organisatie, dan mannen. In de kleine steden en dorpen zou men honoraire secretaressen benoemen, maar in de groote steden, Manchester, Birmingham, Liverpool, zou het werk een be zoldigde vereiscben, die er al haren tijd aan gaf. Alle filialen zouden in gemeenschap zijn met het hoofdbureau, waar een compleet register zou zijn van alle vrouwen, die in deze vakken werk zochten. Gouvernantes, particuliere secretaressen, journa listen, voorlezeressen, vertaalsters, zouden zich tot het hoofdbureau wenden en de werkgevers zouden kunnen uitzoeken en precies krijgen wat zij noodig hadden. Het bureau zou zorgen dat een behoorlijk salaris voor behoorlijk werk werd uitbetaald. Er zou een uitgebreid informatiewerk bij behooren ; het bureau zou moeten zorgen dat niemand in de boeken kwam, omtrent wiens goeden naam en bekwaamheid geen goede inlich tingen verstrekt konden worden. Hetzelfde zou ook moeten gelden voor de werkgevers. Er zouden aan het plan kosten verbonden zijn; Sir Walter Besant meent die te kunnen bestrijden door twee dingen: een tijdschrift als orgaan, waarop ieder lid zich abonneeren zou, en waarvan hij in Londen en Manchester 10.000 exemplaren per week denkt te slijten, en een kleine jaarlijksche contributie, b.v. drie gulden, hetgeen veel goedkooper is dan hetgeen de verhuurkantoren of agentschappen nemen. Een koloniale editie en eene voor het vasteland zouden al spoedig er bij komen. Voor de oprichting van het bureau zouden dan ook geen giften of subsidies moeten gevraagd worden ; met een beetje voorschot zou het zich al heel spoedig bedruipen. Toch zou men al gauw voor groote kosten komen ; al heel spoedig zou het blijken dat men een rechtsge leerd raadsman noodig had, om de leden om trent wettelijke eischen en verplichtingen voor te lichten, haar te helpen om van failleerende uit gevers het geld te krijgen, of tegen onbillijke wegzending op te komen ; maar dit alles gaat bij de Authors Society evenzoo, en levert daar geen bezwaar op. Het plan van Sir Walter Besant is al in handen van uitvoerders. Het is aangenomen als eene afdeeling van de National Union for Workers, en zal door het »Womens' Institute" dat door Mrs. Wynford Phillips te Grosvenor Crescent wordt opgericht, voor practische uitvoering uit gewerkt worden. Te Philadelphia heeft een dergelijke damesvereeniging eene betere waterleiding voor de stad verkregen ; te Pittsburg heeft zij de rivier gered van verontreiniging door den afval der slachtplaatsen. Deze twee en eenige zustervereenigingen zijn zelfs bezig de nationale Amerikaansche gewoonte van het spuwen op openbare plaatsen tegen te gaan. Te Boston onderzocht eene vereeniging van «Collegiale Alumnae'' zonder eenige ofticieele opdracht de schoollokalen; zij ver klaarden dat slechts 13 van de 180 een voldoende hoeveelheid versche lucht verschaften, in 41 percent der gebouwen waren nooit de vloeren geschrobt. Toen zij dit in orde gebracht hadden, begonnen zij aan de winkels en fabrieken. Chicago heeft het eerst vrouwen als gezondheidsinspecteurs aangesteld. Vrouwen-initiatief. Wanneer in Europa huisvrouwen last hebben van een aschbelt, een poel, een stilstaande sloot of iets dergelijks, klagen zij er onder elkaar over, soms spreken zij er over met haar man, en vragen hem, aan het gemeentebestuur te schrij ven, wat hij niet doet; soms, bij toeval een gemeenteraadslid ontmoetend, vertellen zij het hem terloops, en hij belooft er iemand over te spreken, wat hij vergeet. In Amerika is dat anders. In New York City waren elf dames, die last hadden van de lucht van een vuilnisbelt; zij vormden in lss| een «Ladies' Health Protection Association" met elf le den en begonnen te werken, /ij hadden veel moeite met de Gezondheidscommissie, mot Publieke werken, met den Senaat van Alliany, maar na een paar jaar waren zij de ergerlijke nabuurschap kwijt. Toen begonnen zij met de slagers en dwongen hen in plaats van de ouderwetsche slachthuizen een model-abattoir te bouwen. Twee jaar later wisten zij «klein Italië'' te reorganiseeren, een overbevolkte dievenbuurt vol met krotten. Nu zijn zij bezig om de stalhouders te persnadeeren hun stallen netjes en zindelijk te houden, maar dat heeft meer moeite in. De autoriteiten die eerst tegenstrevend waren, berustten langza merhand in de bemoeizucht der dames en be gonnen haar de hand te reiken, zoodat haar invloed steeds wassende is. Jloeilcn en veeren. Vrijheid roor jonge meisjes. J'elotn. Hands of Hope. Opéra-comique. Tafelver&iering. Recepten. De overwinning der veeren schijnt volkomen te zijn. Struisveeren, Indische haneveeren, pelikaanveeren, zwaneveeren met wat fluweel en wat bont, is al wat de dames dezen winter op het hoofd zullen dragen. Wat den vorm van den hoed betreft, te Parijs ziet men drieërlei: een geheel vlakken vorm, met breeden platten rand, waarop de Struisveeren (gewoonlijk twee, met een gesp boven het voorhoofd verbonden) bijna glad om den bol van den hoed liggen. De tweede vorm was er dezen zomer al: de bol is hooger, de rand aan den linker kant hoog opgebogen, en daar door een dikke toutïe fluweel gesteund. Eindelijk de derde vorm, voorloopig de meest geliefde, de vorm van een ineengefrommelden baret, die zich uit den turban van verleden j aar ontwikkeld heeft; deze is ook van fluweel, moest versierd met fluweel in verschillende nuances en met veeren, die niet meer als messen of pluimen in de hoogte staan, maar zich meer dwars en achterover om het hoofd vlijen. De kleur is blauw, violet, rouge-IIérodiade, en warmbruin. Men heeft niet enkel al die slappe en gekrulde pluimen, maar ook wel vleugels, Walkyrenvleugels aan beide zijden van het hoofd of boven het voorhoofd door een kopje met snavel en juweeloogen vereenigd, als het hoofdsieraad eener Egyptische koningsdochter. Er was beloofd dat de groote hoed in den schouwburg verdwijnen zou, en vervangen worden door een klein kunstwerkje, een niets, een wonder van kant en juweelen spelden. Er is nog niets van te zien. De hoeden zijn misschien niet zoo hoog meer, maar breeder, zoodat het voor de achter de dames zittende hoeren op hetzelfde neerkomt. * * * Waar geniet het jonge meisje de grootste vrij heid V Volgens Mrs. Gertrude Atherton (in het Octobernummer van Womaii' «t llomc) niet in Amerika. In Europa meent men wel, dat het Amerikaansche meisje volkomen geëmancipeerd is, zegt Mrs. Atherton, maar dat is alleen toe te schrijven aan de horden luidruchtige j ongedochters van minder allooi, die jaar op jaar Engeland en het Continent overstroomen. In Amerika zelf is het anders. De publieke opinie is er eene Mrs. Grundy, niet minder streng en duizendoogig dan in Engeland en waakt met angstvallige zorg. liet is waar, het meisje van goede familie wordt in Amerika even vrij opgevoed als haar broers, zij kiest ook zelf haar man en weet waarom, zij krijgt evenveel zakgeld als de jongens en veel royaler uitzet, zij regeert haar ouders vaak met een ijzeren roede ; maar andere dingen staan daar tegenover. De meisjes, die een beetje de moeite waard zijn, worden niet minder goed bewaakt dan in Europa; ze komen gewoonlijk niet op straat of in een winkel, zonder gezel schap ; uit rijden te gaan met een heer, zonder oude dame als chaperon, zou uitsluiting uit haar kring tengevolge hebben; met hem te wan delen in een niet-fashionable gedeelte van de stad, zou dwaasheid zijn ; cadeaux aannemen, is geheel verboden. Als een aantal jongelui naar concert of schouwburg gaan, is er altoos een be jaarde dame bij. Mrs. Atherton bekent, dat zij zelf een heel onaangename ondervinding heeft gehad, /ij heeft zes maanden allerlei smaad en uitsluiting moeten lijden, omdat zij bij afwezigheid van haar man en zonder geleide, een gezelschap jongens en meisjes, beneden de zeventien jaar, meegenomen bad naar een kermesse d'ététe San Krancisco, en met den nachttrein met ben teruggekeerd Was. liet grootste onderscheid tusschen do Ame rikaansche meisjes en de Engelsche is dit, dat de eerste worden aangemoedigd, om haar eigen opinie te hebben en uit te spreken en de laatste niet. Waar is dan de vrijheid 'i In Noorwegen, volgens Anna llvoslef' in 'Vla' llinnnnHnriiin. De volkomen vrijheid der vrouw in .Noorwegen is oorzaak, dat vreemdelingen haar gedrag wel eens verkeerd uitleggen: de overijlde opmerker, die taal on gewoonten niet kent, vertrekt met een geheel onjuisteu indruk, liet jonge meisje wandelt alleen, waar 7,ij wil; zij gaat naar schouw burg en concert geheel alleen, /ij wordt van partijijos door niemand gehaald ; men kan baaidus 's nachts geheel alleen op straat tegenkomen. De oorzaak ligt misschien in de groote massa arbeidsters, ook onder de vrouwen; zij passen wel op zichzelf, de anderen ook. Dames dineeren geheel alleen in restaurants, drinken het een en ander in café's ; een jonge man, dien zij kennen, komt bij haar zitten, lang oi' kort, niemand be hoeft daaruit te denken, dat zij verloofd zijn. Ken gevolg is wel, dat de zoo opgevoede meisjes, veel minder op etiquette lettend en wat mindor verfijnd in manieren- wat minder dame;1, zijn vlnn de vrouwen irv andore landen ; maai1 ze lu'.blien daarentegen veel gezond verstand, veel kennis, veel lust en aanleg om in de wereld rond te kijken en meestal een onbedorven hart." * * * »Wie een nieuwen schotel uitvindt, bewijst aan de menschheid een grooter dienst dan hij die een nieuwe ster ontdekt," moet Brillat-Savarin of Piossini of een ander practisch philosoof ge zegd hebben. Eveneens wie een nieuw spel ontdekt. In Spanje is men zoo gelukkig geweest, en het spel heet »Pelota". liet behoort bij de soort waarin tennis, football en cricket beroemd .zijn. Het eigenaardige is, dat alle ballen »over eenige banden" moeten gespeeld worden; dat wil zeggen, men heeft voor het spel eene binnen plaats noodig met vier muren. De bal wordt tegen den eenen muur geslagen, zoodat hij terug vliegt naar den tweeden, het doel van beide spelers is, te maken dat hij den grond niet raakt. De pelota-hof moet liefst GO meter lang, minder dan 40 breed en de muren ongeveer elf meter hoog zijn; er zijn dus heele gebouwen voor noodig. De bal moet de muren niet hooger dan tien meter raken. De vloer, met asphalt bedekt, is afgedeeld in 15 a 20 vakken; wanneer de bal het eerst wordt opgeslagen, moet hij van den voormuur tusschen het vierde en zevende vak terugkaatsen. De spelers hebben een soort sikkelvormigen handschoen aan van mandewerk, die den geheelen voorarm bedekt; daarmee slaan zij den bal; deze is van leder of caoutchouc en weegt vier (Eng.) ons. Er zijn vier spelers, twee aan iederen kant; de ballen worden met verba zende snelheid geslingerd en eene partij, die soms wel 80 of 90 minuten duurt, vereischt de heftigste en inspannendste lichaamsoefening. De Basken zijn bekend als de krachtigste en vlugste «pelotaris". * ., * In Engeland wordt dit jaar het vijftigjarig jubilee van de «Bands of Hope" gevierd; de matigheidsgenootscBappen onder kinderen. Het denkbeeld ligt in de erfelijkheidstheorie, die door de stichters werd gezien, lang voordat zij mode werd. Mrs. Carlile, de oprichtster van de eerste «Band of Hope", bezocht gevangenissen; zij nam een aardig meisje van een der gevangen vrouwen bij zich in huis, om het op te voeden en te trachten het aan alle slechte invloeden te onttrekken. Het kind groeide heel lief op, maar op een dag, toen de meid een flesch brandewijn liet vallen, en het kind de lucht er van in den neus kreeg, kroop het er terstond op haar knieën bij en begon het scherpe vocht op te likken. Dit geval maakte een diepen indruk op de pleeg moeder ; zij besloot tot de oprichting van een Idnder-niatigheidsgenootschap. In November 1817 werd de eerste afdeeling gevormd. * * :'f Er wordt wel eens geklaagd dat de oude 1-Vansche opéra-comique in verval is, niet de dramatische tragische, die alleen opéra-comique heet omdat er in gesproken wordt, Curwen, JM'xjnon, maar de oude vroolijke opéra-comique die veel van een vaudeville had, en wier succes evenveel te danken had aan den amusanten tekst als aan de vroolijk-opwekkende of aangenaam teedere muziek, JM dame Manche, 7>c /lostilloit de Loiii/jiinieiin, JM fille tin regiment, en zoovele van Adam, Auber en anderen, dat men nog wel aardig zou vinden. De groote publieke instel lingen schijnen er geen nut meer in te zien, maar het genre leeft weer op in handen van dilettanten. Op de l'ransche kasteelen wordt nog gezongen en comedie gespeeld. Mme de Trédern, zelf een uit muntende zangeres, deed op het kasteel Brissac uitvoeren Lc Jïritru van Salvayre en Madame Tarlapin van Guiraud ; de hertog van Massa gaf op zijn kasteel Francoville twee stukken van Labiche, Mon Itsnihiic en 7/c.s 37 sous de Monsieur Montandoin, waarvoor hij zelf zeer verdienstelijke muziek geschreven heeft. De herfst met al de feesten op de buitens is weer begonnen. De jachtpartijen worden er af gewisseld met diners, races, en vooral ker messen d'été, waar zakloopen. mastklimmen, draaimolens, tietscircussen, hippodrornes en dergelijken aan de invites gelegenheid geven om hun vlugheid te toonen. * * * Iets nieuws voor tafelversiering is in Frankrijk ingevoerd, als afwisseling van de guirlandes van versche bloemen op tafel, waar oorwurmen uitj kruipen en die zoo gauw verwelken. Men laat j een gepolijst zilveren plaat maken zoo groot als de tafel, het is vooral toepasselijk op de diners en soupers aan kleine tafeltjes. en haar, als men wil. met een zilveren rand omgeven. De jonge meisjes knippen dan papieren bloemen, heel veel en zoo mooi mogelijk, en schikken die op de zilveren plaat, als losse bouquetjes. als guirlandes, los of in strengen stijl, regelmatig of wild. Dan wordt er esn glazen plaat van dezelfde grootte overheen gelegd, en de bloemversiering op den zilveren spiegelgrond doet zich uitmun tend voor. liet eigenaardige is, dat met het afnemen en schoonmaken der tafel, do geheele ordonnantie verstoord is, en men dus gedwongen is den volgenden dag een nieuw arrangement te bedenken. In plaats van de heele tafel te bedekken, kan men ook een ronde of ovale spiegelplaat in het midden leggen, met bijpassend glas in lijst er over heen. 'f- ':?'. Di/iit^tn i:/td'^c, De iltintxoi: is een Engelsche pruim: men maakt er een stijve nurrnelade van op deze wijs: do bodem van de pan wordt goed l vochtig gemaakt, tegen hot aanbranden ; dan laat ] de damsons er tot moes in koken dit duurt ] ongeveer oen uur - - en duwt ze door oen gvoven zeef. I!ij elk pond moes voegt men.'!/1 pond broodsuiker, laat alles nog zacht een uur in de i pan warmen, dan een half uur tlink koken, kraakt dan de pitten en voegt er de kernen van bij het tiK'os. E-e.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl