No. 1062 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. DAMEjS. ?l Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid. Het bestuur der afdeeling «Letteren en Weten schap" van de vereeniging N. T. v. V. heeft besloten tot de uitgave van een blaadje, dat tydens den duur der tentoonstelling, dat is ge durende Juli, Augustus en September 1898, drie maal 's weeks zal verschijnen. De bedoeling is om dit orgaan der vereeniging niet alleen te doen dienen als programma met opgave der concerten, congressen, voordrachten, openbare lessen, maar daarenboven voor mededeelingen over het in de verschillende rubrieken tentoon gestelde. De titel zal zijn Vrouwenarbeid. Het gespro kene in voordrachten en congressen zoude hierin kunnen worden bewaard, er zou geregeld verslag kunnen worden gegeven van de muziekuitvoe ringen op het terrein; bovendien vertrouwt de commissie, dat onze letterkundigen zich niet zullen onttrekken; maar dat tal van bedragen in den vorm van een gedicht, een sonnet, van eene kleine novelle, van eene critisch-litteraire of historische studie, van een fijn gevoeld of geestig feuilleton, zullen toonen, welke plaats de vrouw in onze dagen op letterkundig gebied bekleedt. Vervolgens doet de commissie een dringend beroep op allen, die iets kunnen mededeelen aangaande de werkzaamheid, waaraan zij deel hebben, de vereeniging, die zij steunen, het streven waaraan zij hare krachten hebben gewyd. Redactrice zal zyn mej. Johanna W. A. Naber, 5 van Eeghenstraat te Amsterdam. immiHlliiiiiiiiMiiftliiiiin Londen. Education Congress; de stichtingen van Lady Aberdeen en die van Mrs. Philipps. (Slot.) De eene Countess is de andere waard dat geldt, wanneer men zijne gedachte overbrengt van Lady Warwick op Lady Aberdeen. Voor haar, die belang stellen in de feministen beweging, is de Countess of Aberdeen een gewaar deerde persoon. Zij kennen haar als de stichtster der International Council of W omen, een vereeniging, die in '93 te Canada besloot, dat de volgende 5-jaarlijksche vergadering te Londen zou gehouden worden, voorafgegaan van een voorbe reidende meeting in den zomer van '97. Lady Aberdeen was ter plaatse. Zij en liaar geestver wanten vol van den weusch, dat zich in Engeland een National Council zou vormen en ge voelende, dat een zoodanige Bond, zal die werke lijk n a t i o n a l mogen heeten, tijd van wording en regeling behoeft, deden den voorslag de Aljemeene Vergadering een jaar te verdagen. Het voorstel werd aangenomen en daarna de volgende resolutie: The Jïxcentivc of l hèInternational Councit of Women kas resolced to convene a iiieetiiu/ of representatief, women itilhin a fei>:> i/ays to eonssider the formation of a National Council for this country with the assistance of the Excei/tive Commiltee of The Women s Instilute. Hoewel voor een vreemdeling niet van direkt belang, kreeg ik voor deze vergadering-, op 19 Juli vastgesteld, een uitnoodiging. In de drawing-room van The W o m e n' s Institute waarover later kwamen we bijeen. Aan zulke liigh-class vergaderplaatsen zijn wij, arme Nederlanders, niet gewend. De meesten van haar, opgeroepen als bestuurs lid van deze of gene vrouwenvereeiiigiug, hadden aan die stem gehoor gegeven. Lady Aberdeen leidde de vergadering en zette in haar openings rede de wenschelijkheid uiteen, dat zich in het Vereenigd-Koninkrijk een nationale Bond zou vor men. In de levendige discussie bleek, dat velen geen juiste voorstelling hadden van het plan, het welk, hoe ideaal ook, op zich zelf eenvoudig is, wenschende, dat alle op beschaving prijs stellende vrouwen zullen samenwerken ter bereiking van datgene, waarnaar allen verlangen: volmaking van het onderwijs, dit genomen in den uitgebreidsten zin; breideling van het drankmisbruik; wering der prostitutie; verbetering der wetgeving enz. Na verscheiden welsprekende pleidooien werd aangenomen, dat het bestuur van de Women's Institute te zamen met dat der National Union of W o m e n W o r k e r s de vorming van een provisioneel comitéop zich zou nemen. Het ijzer smedende terwijl het heet was, werden de leden aanstonds aangewezen en bepaald den Sisten samen te komen, daar Lady Aberdeen den daarop volgenden dag naar Schotland zou vertrek ken, waar haar, voor haar vertrek naar Canada, veel werk wachtte. Als tusschen haakjes kan ik Jiier mededeelen, dat die vergadering het gewenschte gevolg heeft gehad, en het meer dan waarschijnlijk is, dat het Vereenigd-Koninkrijk zijn X a t i o n a l Council zal krijgen. Daar voor een Eugelsche vrouw de inschrijving in liet huwelijksregister, wat haar meisjesnaam betreft, tevens de inschrijving in het vergcetboek is, weet ik niet, hoe Lady Aberdeen van zich zelf heet; wel, dat zij Schotsch is van geboorte en door een stichting haar vrouwelijke laudgenooten ten zegen tracht te zijn. Haar echtgenoot tot Lord-Luitenant van Ierland benoemd, liet zij zich onmiddellijk aan de lersche vrouwen gelegen lig gen door de vorming van T h e l r i s h Indus tries Association, wier arbeidsprodukten, zoo wel in de vrouwenafdeeliug der Earl's court Exhibition als in het depot, 20 Motcombstrect, Belgrave Square, te bewonderen zijn. Bedenkt men verder, dat Lady Aberdeen zich te Canada aanstonds is onledig gaan houden met de ver wezenlijking van haar plan om alle vrouwelijk gevoelende vrouwen te vereenijren tot een groot maatschappelijk werk, dan zullen wij het wel daarin eens zijn, dat haar naam behoort op de lijst der niet-alled aag se hen. The Women s Institute, reeds een paar malen in dit artikel genoemd, is een schepping van Mrs. Philipps naar aanleiding van de //tegen woordige dringende vraag van een steeds toene mend aantal vrouwen naar een central meeting place haar ten dienste, die werkzaam zijn in eenige tak van openbaar en professioneel werk als wetenschap, letterkunde, kunst en huishoudelijken arbeid." Om dit //Institute/'' dat gesticht is on strietly non-party line s, tot een werkelijk centrale vereenigingsplaats te maken, moest het gevestigd worden in een centraal gedeelte van Londen. Zulks geschiedde door het te bren gen in 15 Grosvenor Crescent, Hyde park Corner, wat dit echter zegt met het oog op huurwaarde, weet een ieder, die geen vreemdeling in deze wereldstad is En onwillekeurig denkt men verder: hoe rijk moet men wel wezen om, als Mrs. Philipps deed, niettegenstaande men een gezin heeft, dit kolossale huis voor het doel te doen vertimmeren en inrichten en de betaling der uit gaven gedurende twee jaren te garandeeren, het voor zeker houdend, dat daarna de stichting zich zelf zal bedruipen. The Womeus Institute, in het najaar te openen, zal bevatten een Reference Li b r ary,//die vol doet aan de behoeften van vrouwen betrokken in officieel werk;" een Society of Societies, ten doel hebbende «werksters in verbinding te brengen met alle vereenigingen, die gesticht zijn ten voordeele van vronwen of kinderen. Het voornemen is te werken in harmonie met de bestaande instel lingen; het doel, ze vooruit te helpen, terwijl voor geen enkel voorkeur zal worden getoond;" een Algemeen Inf ormat ie -Burea u ook open voor niet-leden, doch dan tegen betaling van SU cents per vraag; een Women's Lecture Department, waar alle onderwerpen opvoeding en onderwijs rakende, zullen behandeld worden door personen van naam; ook zal er zijn een Statistical Department, inlichting verschaf fen betreffende vrouwenwerk en vrouwenloon en een Women's Benefit Society waarschijn lijk in verbinding met een van de groote bestaande vereenigingen." Niet slechts Engelschen en kolonisten, maar ook vreemdelingen kunnen lid van de W o men's Institute worden, waardoor ze recht krijgen tot het stellen van vragen en op de hoogte ge houden worden van hetgeen er in de inrichting omgaat en voorvalt. In hetzelfde gebouw zal The Grosvenor Crescent Club worden geopend, teneinde een sociaal vereenigingspunt te vormen voor haar, die betrokken zijn in vrouwenwerk of belang stellen in de vragen van den dag. Er zal een Games department zijn, ook een voor roeien en wielrijden, terwijl er van tijd tot tijd gezellige bijeenkomsten zullen georganiseerd worden. In 's menschen materieële behoeften zal een uitstekende restaurant voorzien, die trouwens geen alcoholische draukeu schenkt. Eenige keuris ingerichte slaapkamers staan den leden van The Institute en van den club ten dienste. Heeren worden als gast toe gelaten, niet als leden dezer instelling. ELIXE A. H.uniiTox. imiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim iiriiuiiiiiuiiimiiiiiHiiiiiiiiiu Onbemiddelde taüaafde Trouwen eu nog iets. In mijn kinderjaren waren er vele vrouwen die onder bovengenoemde categorie gerangschikt konden worden. Dames?vooral uit officiers- en kleine ambtenaarsfamilies, die na den dood van »pa en moe" niet wisten waarheen en wat te beginnen. Zij leidden dan een soort nomadenleven, waren altijd uit logeeren: maakten veel visites vooral »au lendemain des diners" werden dan ook meestal op de »kliekjes" gevraagd, en ont vingen dankbaar de «afleggertjes" van ->moe's" vroegere vriendinnen. Zij slikten veel vernede ringen en glimlachten steeds, terwijl de hoop van nog eens een man te krijgen haar tot <JO jaar bijbleef. Dit afschuwelijk ras van parasieten is gelukkig, in Amsterdam althans, grootendeels uitgestorven. Persoonlijk heb ik een dame gekend die circa 40 jaar lang altijd uit «logeeren1' ging; zij was dikwiyls oorzaak van oneenigheid in de huisge zinnen; terwijl men allerlei voorwendsels moest verzinnen om haar weg te krijgen. «Beste Maria," zei men dan, «je bent nu al drie maanden bij ons geweest, zou je niet eens je neef I'iet, je oom Hein of je nicht Bertha gaan bezoeken V" Als 't arme mensen dan geen invitatie had, of bepaald een weigering van de haar bekende families, antwoordde zij: «Zeker, lieve, heel graag ; wanneer zou het je het minst derangeeren dat ik ging? want nu ga ik stellig niet, je zit met je wasch, je hebt pas een nieuwe meid ; neen dat zou al heel slecht van me zijn, als ik je nu in den steek liet, daarvoor heb ik veel te veel vriend schap bij je genoten". Men zuchtte en wachtte eenige dagen. »'t Is ellendig", zcide de echtgenoot -we zijn nooit meer vrij. nooit meer onder ons ; dat mensen is nu al bijna vier maanden bij ons; als jij haar niet begrijpelijk maakt dat ze weg moet, zal il,' het haar zeggen, en 't zal niet mals':h zijn ; ze heeft immers 1 of ;"> lamilies die haar wel eens willen nemen, waarom moeten wij haar langer dan een kwartaal houden V Ze schuiven haar altijd maar op ons en wij zijn niet eens familie." »Ze is toch wel ongelukkig ; ze heeft geen thuis en geen geld." »Wat drommel, ze is gezond, waarom steekt zij haar handen niet uit de mouwen." -Wat zou ze doen, ze heeft nooit iets ge leerd, ze was veel ie ib'/tig om iets te lecren waar je geld mee" verdient." »Mooie deftigheid ! Ik wil haar niet langer hebben; jij hebt haar niet noodig en ik heb lang genoeg op dat gezicht gekeken." »Nu, ik zal zien dat ik iets beuenk. . . maar als je blieft, geen scènes, geen brouille, 'k zal 't wel met een «zoet lijntje" gedaan krygen; zij is al zoo lang aan imjn familie be vriend." Onvermogende beschaafde vrouwen moeten wer ken! Daarvoor zijn zy beschaafd; die beschaving heeft haar de middelen aan de hand gedaan zich te ontwikkelen, die beschaving moet haar aller eerst leeren niet van anderen afhankelijk te willen zijn. Dat is eergevoel, dat is beschaving! De onvermogende vrouw uit den beschaafden stand behoort meestal tot die nuttelooze categorie wezens die zich of te deftig vonden om een vak te leeren, of te dom waren om iets anders te verzinnen dan het zich tooien in de hoop een man te vangen. Interessante vrouwen! En is het denkbaar dat »men" (?) het een «heerlijk doel" kan noemen en »het waarachtige belang der vrouw" om voor dergelijke. ... idioten een kapitaal te verzamelen als WiUielmina-Emma-fonds! De gezonden moeten werken, de zieken in verplegingen. »Notre siècle ist un siècle de travail." En er is geen enkele reden om dat hatelijke ras van deftige arme dames te schragen door een kapitaal, en zoodoende haar dwaasheid, haar leegloopen te steunen! Door de meeste dergelijke dames hoort men zeggen: »Wy' hadden nooit gedacht".... Wel, juffrouw, mevrouw, barones, al was uw vader, of echtgenoot, tienmaal millionnair (en hij heeft het misschien nooit verder gebracht dan 2500 gl. in 't jaar) geweest, u had moeten denken; iedereen kan sterven, iedereen kan arm worden, en, wij vrouwen, zijn aan ons zelve verplicht, voorzorgsmaatregelen te nemen tegen moge lijke désastres. Ik weet wel dat de ouders meestal schuld zyn. Ik ken dames die b.v. met man en twee dochters van 3 a 4000 gl. in 't jaar leven, en, als die dochters vragen om iets te leeren, om een cursus te volgen, een diploma te halen, zeggen die moeders gemelijk: »Wat behoeft dat 'l Ik hen er ook wel gekomen en heb nooit zoo iets mals uitgehaald." Doch ik herhaal, dergelijke domme moeders worden met den dag zeldzamer, vrouwen van alle standen zetten zich tegenwoordig aan 't werk, en de deftigste (de meest ontwikkelden) in de voorste rijen, zoodat over '20, 30 jaar een kapitaal ten behoeve van beschaafde onbemiddelde vrouwen geen verbruiksters van de renten meer zou vinden. * * * De a.s. Vrouwenarbeid-tentoonstelling zal weer een middel zijn om de »dames" wakker te schudden, en al deed zij verder niets, dan is zij toch reeds zeer nuttig. Het wil mij echter voor komen dat de benaming tentoonstelling veel be derft ; de eischen aan een tentoonstelling gesteld en de onkosten er aan verbonden zijn zoo groot. Een rroiiivencongrcf; dut zooveel mogelijk het gesprokene aanschouwelijk maakt zou dunkt me goedkooper zijn en gemakkelijker te volbrengen, dan was ook een eigen gebouw niet zoozeer noodig, ot wel het op te richten gebouw kon »;ipermanence" blijven staan voor een nijverheids of philantropisch doel . . . Daarbij ... de vrouwen /truien zoo graag. In elk geval: Moge de uitkomst de moeite loonen! * * * Naamloos. Eerloos. Eerloosheid maakt mij altijd erg boos. In een tweegevecht is het eerloos als men gemaskerd een open gelaat aanvalt. Het spijt mij vooral als vrouwen zoo iets doen. Na mijn optreden in de dagbladen tegen de anonieme», heb ik een reeks anonieme briefkaarten gekregen, zeker van elk der fenige JtollaitiiscJie fronteen". De mooiste is deze redenatie: «Tentoonstellingen bevorderen de uithuizigheid, het levensgeluk mag niet gezocht worden in uiterlijken glans; het stille huiselijk geluk is het edelste omdal men het onr/esioortl smoken kun!" Door dit citaat laat ik den lezer oordeelen over de intellectueele kracht van haar die zich teekenen «Eenige hollandsche vrouwen". Nu weten wij het »Een geluk dat men ongestoord smaken kan is het edelste!" Ge lukkig is Amerika ontdekt! En hebben de vrouwen geen stemrecht ! ('ATHAKLNA AI.HKUDI.NHK TUI.UI. NnimiiiiHitinHiiMiiiiMiiiiii De modestof, voor visitetoilet, voor bal, voor diner, voor oude dames en jonge vrouwen, is dezen winter niets dan moirc, of zooals men hier zegt moii'é. Maar onder dezen naam zijn dezen ! winter een aantal stoffen vereenigd, die geen andere overeenkomst hebben, dan dat ze uit ! betrekkelijk zware zijde bestaan, en duur zijn. Mun'e iniliijiic. muire broche*', jiékiiiéi'. a /«/<x, lnuiri'. zijn alle verschillend ; de inutre-reliiin'* onderscheidt zich van deze allen doordien de de grond geen zijde is, wat ook niet noodig is. Andere nieuwe soorten zijn de volgende: \ muire retaiim barree, niet smalle dwarsstreepjes en groot waterpatroon ; muire LUC met kleine ' golfjes en muire Océitn met grootere; muire rui/n', met witte streepjes op lichten moiré-grond ; moirc. i', /«/i's waarin moezen geplet zijn ; muire «Uiijatur, waarin liet afwisselen van breedere en smallere strepen eene lichtspeling geeft ; nioire iliamoiit met diepere en ondiepere golvingen ; de prachtige muire* /iVmii'.swwr en Impériale: deze alle kosten in de Kransche winkels van 11 tot l r> francs de meter, maar ze zijn meest ;V, cM. breed. Als garnitiiur zijn er bijzonder ; mooie gewerkte zijden stoffen, die mtt kant en borduursels overdekt schijnen; ze kosten 15 a l S francs, maar rnen heeft er niet veel van noodig. (ioedkoopere zijn oci'llé. by::nnlin en de vele /'c(</.s brocltén. * ?': Sint-Nicolaas nadert; men zoekt naar hand werken. Kon toeken des tijds is, dat het geduld afneemt; van de honderde s'eekjes tapisserie, point de Hongrie, gobelin, point russe, krijgt men ge noeg ; men wil artistieker doen en gauwer klaar zijn. Iets aardigs is dan een stel menu's met aquarellen, die maar heel klein behoeven te zijn, in n kleur, Delftsch, of in volle kleurenpracht. Men kan er toepasselijke spreuken en versjes in gewoon schrift of Gothische letters bij plaatsen ; het bedenken van deze is eene aardigheid op zich zelf. * * * In den Kreis Waldenburg in Silezië, te Seitendorf, is eene Landwirthschaftliche Schule voor vrouwen gevestigd, waar op eenvoudige maar practische wijs les wordt gegeven in de volgende vakken: L Melkbehandeling. ook volgens de centrifugaalmethode, bereiding van boter, fijne room- en andere kazen, verpakking van boter en kaas voor het verzenden. II. Behandeling van vruchten en groenten voor den verkoop. Drogen van vruchten, vervaardiging van marmelades, jams en geleien. III. Tuinbouw, wat een voudige bloemen en groenten betreft. IV. Koken, braden, bereiding van mayonnaises; opdisschen van vleesch, gevogelte en groente, tafeldekken, dienen, schoonmaken en ordenen van het keukengerei. V. Arbeiderskeuken. VII. Slachten, pe kelen, rooken, worstmaken. VIII. Wasschen, mangelen, stryken, vlekken wegmaken.IX. Melken, voederen van het rundvee, opkweeken der kal veren, samenstelling van het voeder met het oog op leeftijd en gewicht der dieren. X. Voeding en verzorging der varkens; mesten. XI. Hoen derfokkerij, mesten, slachten en inpakken met het oog op de postverzending. XII. Huiswerk: bedden opmaken, waschtafels schoonmaken, kachels stoken, lampen in orde houden, kamers doen. Facultatief is ook de oefening in kantoorwerk en boekhouden, met het oog op het boerenbedrijf ingericht. De meisjes die zich aanmelden, moeten minstens 17 jaar oud, gezond en sterk zijn, en een bewijs van goed zedelijk gedrag hebben. De cursus duurt zes maanden, of, met boekhouden, zeven; het kostgeld is 30 mark per maand, vooruit te betalen, het woongeld 30 mark voor den geheelen cursus; het onderricht is kosteloos, er komen ongeveer 10 mark voor boeken bij. Wasch en geneeskundige hulp vrij; langer dan een jaar mag eene leerling niet blijven; zij betaalt dan 300 mark kostgeld en GO mark voor inwoning. Dan wordt ook vacantie gegeven. Ook voor een enkel vak kan men hospitante worden, dan be taalt men 50 mark per maand en heeft niet de wasch vrij. * * * Hoelang zal het nog duren eer electrisch licht, electrische warmte en electrische beweegkracht in ons gewone dagelijksche leven alle concurrenten verdrongen hebben ? Volgens Dr. II Lange (in ? een artikel in Uieses JUatl gehort der Jlanx/ruu) is die periode niet heel ver meer. Op 'toogenblik is volgens hem de prijslijst van verlichting nog zoo : het duurste is kaarslicht, dan electrisch gloeilicht, gewoon gaslicht, petroleum, electrisch booglicht, gasgloeilicht. De vraag is nu vooral, hoe spoedig men het middel zal vinden om het electrisch booglicht zoo te verdeelen, dat het even als electrisch gloeilicht ook in kleine ruimten bruikbaar is. De voordeelen van het electrisch licht zijn bekm d genoeg: het verbruikt geen inademingslucht, het geeft geen hitte, de vlam is niet flik kerend en niet roud gekleurd, het brandgevaar is minder, de zorg van poetsen en schoonmaken is zoo goed als geheel weggenomen. Electrische warmte is op de Berlijnsche tentoon stelling in de «electrische keuken" toegepast; de pannen worden eenvoudig aan de leiding aange sloten, er is een soort van dubbelen wand waarin de hitte ontwikkeld wordt. Toch zal in Duitschland, waar zooveel met gas gekookt wordt, de electrische warmte, die duurder is, niet zoo spoedig ingang vinden. Indertijd werd beweerd, dat met electriciteit koken of braden onmogelijk was, omdat de boter door den electrischen stroom chemisch ontleed werd en onder het braden be dierf; hiervan vinden wij later niets gemeld. Electrische beweegkracht voor naaimachines, waschmachines, wringrnachines en allerhande verdere bewegingen, zooals zij in verschillende fabrieken reeds wordt aangewend, zal in groote gebouwen ook wel haar toepassing vinden; in dit opzicht geeft ons stelsel van woningen, ieder zijn eigen huis zeker veel bezwaren tegenover de buitenlandsche huurkazernes. * * Een lezer uit Schiedam doet ons opmerken dat van hei pelotaspel eene uitvoerige beschrij ving te vinden is in Pierre Loti's Humiiiilcho; volgens Loti zou het een oud Baski-cU spel zijn, geen wonder dus dat, nu het over Spanje ver spreid wordt, volgens onze bron de iiasken er de meeste vaardigheid in toonen. * * A)i)ilccake. Men kookt in een pan de appelen (reinetten) met een kwart glas water, een halve citroenschil en KiO gram suiker; als ze gaar zijn, zeeft men ze. en zet ze nog een paar minuten op met een stukje boter en een lepel aardappel meel. Koud geworden worden er vier eieren, dooier en wit, doorgeroerd; dan giet men het in een geboterden vorm en laat het daarin uu bain-rnane stollen. (!el<'.c du J.'ortiif/nl. Geschilde appelen worden gekookt eu gezeefd, dan weer te vuur gezet, drie kwartier lang, met een siroop van óou gram suiker; men voegt er een geraspte citroenschil en het sap van twee chinaasappelen bij, giet alles in een vorm en zet het in den kelder, ot in ijs. Men keert het eerst bij het opdiouen uit den vorm en geeft er als saus een weinig van de siroop bij. met een paar lepels rum aangemaakt. E -e.