DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1063 Wat is Kathreiner's Malzkoffie? Een op bijzondere wijze toebereid mout, dat door eene eigenaardige behandeling Koffiesmaak en geur krijgt en daarmede de goede eigenschappen van het mout vereenigt. Bekende wetenschappelijke autoriteiten bevelen derhalve Kathreiner's Malzkoffie aan als het gezondste middel om Koffie te vervangen of te vermengen, vooral voor vrouwen, kinderen en "lijdende personen. Men lette op den naam Kathreiner". DAMEjS. Licbt en Schaduw. O die volksconcerten in Amsterdam! Ik zou zoo gaarne hier in 't publiek zeggen welk dank baar gevoel mijne opgenomenen en my vervult als zij Zondags zoo'n heerlijke muziekmiddag hebben Voor 10 centen uitmuntende muziek, een goed gekozen, met zorg en liefde bewerkt program, keurig gedrukt op uitstekend papier. Ook de onderdeelen van 't program hebben mij bijzonder getroffen; de zorg waarmede de biographische schetsen geschreven zijn, de beleefdheid van toon, in n woord 't is een verheffend en edel werk. * * * Naast dit licht een groote schaduw. Als ik het adresboek van Amsterdam opensla, lees ik: Hygiënsch toezicht op bebouwde erven. Ontsmettingsdienst. Vereeniging tot ver betering der huisvesting van de min gegoede volksklasse. Bestuur van het aangroeiend fonds tot verbetering der volkshuisvesting Amsterdamsche Vereeniging tot het bouwen van ar beiderswoningen. Al deze verschillende philantropische, sociale, hygiënische vereenigingen, voorzien van besturen, commissarissen met klinkende namen en klin kende beurzen. Wat is Amsterdam toch een ijoede sta'd ! Wat doet men er veel voor 't volk! Wat worden de armen verzorgd en gesteund! Geen wonder dat de behoeftigen uit de provincie hierheen stroomen als naar het luilekkerland. Alle gegoede stad bewoners kunnen 's avonds hun hoofden kalm neerleggen, zonder gewetenswroeging, de misdeelden zijn goed verzorgd, zij hebben gezonde woningen: daarvoor zorgen en waken al die eerste heeren. Heerlijk'. * * * 't Is 's avonds O uur, er wordt aan mijn deur gescheld, een meisje van 14 a 15 jaar: »0ch, Mevrouw, ik heb een tante, zij heeft 5 kleine kindertjes, verwacht het zesde binnen drie maan den, zy is ziek; haar man heeft af en toe werk, dan is hij uit van 's morgens 7 tot 's avonds (i en er is niemand om 't eten klaar te maken en voor de kinderen te zorgen; ik heb vandaag een pan eten gebracht, maar ik ben zelf loopmeisje en woon op Kattenburg, en moe is dood, en va nooit thuis, en 't is zoo ver voor me." »'t Is goed kind, we zullen er voor zorgen." Den volgenden morgen om zeven uur daar heen! »3-hoog achter" trappen die recht staan en zóó uitgesleten zijn dat men ze alleen met levensgevaar op en af kan gaan; gelukkig dat het vuil er dik op ligt, dan plakt men nog een beetje; een stank zoo ontzettend dat de woorden mij ontbreken 't te beschrijven; op elke ver dieping een open emmer met uitwerpselen omdat in 't geheele huis geen w. c. is; n van die emmers omver geloopen, waarvan de inhoud u te gemoet stroomde; noch licht, noch lucht op de trap. Over den toestand van 't gezin, van die 5 on verzorgde kinderen, met zieke moeder zal ik niet uitwijden; dergelijke gevallen komen te dik wijls voor, maar ik vraag het: Wat baten al die vereenigingen, dat quasi toezicht, als het zich niet uitstrekt tot de wezen lijk arme buurten, stegen, gangen enz ? Er zijn in Amsterdam minstens 500 dergelijke woningen: 't is een schande voor de stad ! Wat helpen al die namen, al die vereenigingen, commissies en commissarissen indien er zoo weinig gedaan wordt ? Eén mensch met een licetjc middelen, ontwik keling en goeden wil zou voldoende moeten zijn om 50 a 60 misdeelden te helpen, doch het om gekeerde gebeurd: Vereenigingen metBeschermheeren en -vrouwen, talrijke leden en vergade ringen ziet men rechts en links verrijzen, die met hun (dien tien kinderen verzorgen! * * * De werkeloosheid staat weer voor de deur. Er zouden maatregelen genomen moeten worden. liet is niet billijk dat n gemeente de lasten over neemt van alle f/emeenlen. Het is niet billijk dat terwijl Amsterdam met moeite de eigen armoede steunt, het platteland van andere provincies zijn armlastigen ook op Amsterdam uitstort, terwijl er daar gemeenten xi.ix die de armenqeJden laten oploojien omdat ~ij zi' niet besteden KI XNKX rrr CT.JJREK aan armen? ! Het is bijna ongeloofelijk en toch is het zoo ; ik v-eet het zeker. Amsterdam trekt daarbij aan, zooals alle groote centrums. Van de arme vrouwen die ik als dak loos opneem, zijn 5o pCt. uit de provincie en in de gasthuizen, in 't armen-huis en elders zal het wel 't zelfde zijn. Het helpt niet of de diaconie onderstand weigert aan allen die niet eenige jaren in Amsterdam gewoond hebben; dergelijke maatregelen ontlasten de stad niet, rerplautsen eenvoudig de nooden ; zelfs, al zouden alle liefdadige instellingen en particulieren dezen regel volgen, dan zou men hongerigen en dakloozen vinden tot last van andere armen en zou men niet anders kunnen doen, dan helpen. Er is slechts i'én ircg mogelijk: (zoolang de sociale toestanden blijven zoo als zij zijn) een politie-rerordening dat alle menschen die geen middel van bestaan hebben en b.v. nog geen zes jaar in deze gemeente wonen, gedwongen worden naar die gemeenten terug te keeren waar zij geboren zijn, of waar zij het langst vertoefden. Bestaat wellicht een dergelijke verordening en wordt ze alleen niet streng uitgevoerd '! Want, het is niet het beste maar het uitschot van de provinciale bevolking dat Amsterdam krijgt: verloopen bedelaars, ontuchtige meisjes, onkundige werkers en werksters. Er zijn zelfs plattelands-burgemeesters die graag het reisgeld betalen, en nog wel ruim . . . om verloopen volk uit hun gemeenten weg te krijgen, en de overstroomende armen die thans in Amsterdam dwalen, en die de edelmoedige Amsterdammers zoo graag willen helpen, zijn grootendeels in de laatste zes jaar uit de pro vincie gekomen. Het zijn toch ook menschen en ze moeten dus ook geholpen worden: zeker! Zoolang er hulp noodig is moet die gegeven worden doch met regel en rcehtraardigheid. Dus: ofwel de plattelands en provinciale arm lastigen moeten terug gevoerd worden naar de gemeenten die ze verlaten hebben, of wel die gemeenten moeten hun armengelden aan Amster dam overdragen. Ik zou tientallen van voorbeelden kunnen geven om te bewijzen wat ik zeg, doch wat zou dit zijn in vergelijking van de duizenden armen die dagelijks door nieuwen toevoer vermeerderd worden en niet ten laste komen van de rijken, doch meer ten laste van de reeds uitgeputte arme Amsterdamsche volksklasse. Ik zou willen voorstellen: Ie. Ontruiming van 2e. Alleen hulp te verstrekken aan die werkeloozen welke A de werkeloosheid niet als am bacht . . . voortdurend uitoefenen, B die, toen zij verdienden buiten machte waren te sparen. Ik ken werklieden, die b.v. zomers 11, 1<>, 18 gulden in de week verdienden, en, ofschoon zij wisten in den winter geen werk te zullen hebben. toch niet trachtten te sparen voor de moeielijke tijden. Een behangersknecht, die veel te groot en te ruim woonde, en die zelf bekende, eiken winter zonder werk te zijn, vroegen wij. waarom hij niet liever ?1.50 in de zomer verwoonde, in plaats van ? :i.50 (in de week), dan had hij tegen den winter een kleine ? 5(1 kunnen oversparen: »H ja, daar hadden zij niet aan gedacht," de ver trekken waren bijna leeg, alles was verkocht of naar den lombard gebracht. Zou men op de volksscholen niet wat meer kunnen leeren denken't Ook eenig zedelijkheidsbegrip kunnen aankweeken 'i Liegen, bedriegen, stelen.. . mag niet! En nog andere dingen mogen ook niet. . . doch die durft men niet te noemen en laat het kwaad liever voortwoekeren. Helaas ! Arm, arm volk ! Arme kinderen ! Er zijn ook andere gezinnen: zoo kon ik een metselaarsknecht, die in den zomer altijd de huur voor den winter vooruitbetaalt, en 's winters de kleeren en schoenen voor zichzelf en zijn jongens maakt: «Dat heb ik onder dienst geleerd," zegt hij met rechtmatigen trots. Als ik de armen der wereld overzie, dan wil het mij schijnen, dat leerplicht en voedsel voor kinderen tot 11 jaar een groote uitkomst zou geven, voor 't volk der toekomst; het gehalte der toekomstige ouders zou dan naar ziel en lichaam beter worden en de derde generatie na deze zou dan zeker niet meer kunnen wijzen op 5000 jaarlijksche minderjarige misdadigers in zoo'n klein, land als 't onze. In afwachting.... zou op philantropisch gebied meor saini'nwerJcini/ noodig zijn en ik hoop van harte dat bij de a.s. >Vrouwenarbeid-congressen" de aniien~or(j een hoofdplaats zal innemen. CATIIAIUNA AI.I:KRI»N<;K TIII.I.M. lllüliiirmiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiii iniiMiiiiiniiii Het St. Nicolaarfeest. Gaarne vestigen wij de aandacht op de onder staande circulaire : »lteeds menigmaal hebben wij dat feest gevierd. Sedert 1*71 heeft ons Comité, bijgestaan door de Vereeniging tot Veredeling van het Volksvermaak, om het andere jaar een St. Nicolaasfeest kunnen geven aan 4000 kinderen der Openbare Lagere Scholen Ie klasse; en het begint een traditie bij hen te worden dat wie trouw school komt en goed oppast mee mag naar het feest in het Paleis voor Volksvlijt. »Kan die traditie gehandhaafd blijven? het kost telkens meer moeite het benoodigde geld bijeen te krijgen en toch geven wij zoo gaarne ieder kind een warm kleedingstuk en een cadeautje mee naar huis. Helpt ons dit jaar nog eens en zendt uwe gaven liefst vóór 15 November aan een der on derstaande adressen. »Met grooten dank zullen zij ontvangen worden." Het Dames-Comitévoor Kinderfeesten: Mej. K. (',. II Muller, Kerepresidenlc, l'. C. Hooftstraat ?Jl ; mej. A. M. Bienfait, Presidente, Sarphatistraat 45 ; mej. A. ter Meulen, Vicepresidenle, Heeren gracht 252 ; mej. E. Boissevain, Secretaresse, Hee- j rengracht i>86 ; mej. E. Spakier, Vicesecreiaresite, j Prinsengracht 51)0; mej. G. Smit, l'cnningmeeste- i rosse, Den Texstraat 5; mej. J. E. Beuker, Vicelienningtn., Beaulieu, Baarn; mej. M. J. Bake. Keizersgracht l>8 ; mej. A. Beetz, Keizersgracht ;V.H ; mej. J. I). Boissevain, Willemsparkweg 05; mej. C. J. ten Bosch, Marinepaleis; mej. H. Enschedé, Heerengracht M; mej. A. C. V. Geertsema, Heerengracht 51; mej. M. Guepin, Ileerengracht IS21; mej. A. II. Wichers Hoeth, Willemsparkweg 102; mej. J. E. van Ileukelom, Heere i gracht 18; mej. V. E. Hooft van Vreeland, Vondelstraat 2S; mej. C. E. Hooglandt, Tesselschadestraat 11; mevr. Josephus Jitta?Wertheim, Keizersgracht SOS: mej. M. Kalft', Vondelstraat 10; mej. C. A. Klees, Prin sengracht G3; mej. A. S. II. Kruimel, Heeren gracht 27(>; mej. J. v. Marwijk Kooy, Heerangracht 474; mej. II. Krüsemann, Ileerengracht 202; mej. J. Everwijn Lange, Heerengracht 4!IL; mej. S. Lefébure. Kloveniersburgwal 47; mevr. Lugt?Verschuur, Tesschelschadestraat 8 ; mej. E. ter Maten, Keizersgracht 448; mej. E. Philips, Prinsengracht 101!>«; mej. C. Portielje, Keizersgracht 451; mej. 10. A. PJnappel, Heerengracht Kil; mej. M. van Kinkhuyzen, Von delstraat !)(); mej. E. Scholier, Keizersgracht .'>!!> ; mej. S. Scokvis, Den Texstraat 17; mevr. De Vries?Blom, P. ('. Hooftstraat 82; mevr. v. d. Wall Bake?Kraijenhott' v. d. Leur. Willems parkweg l Ui; mej. S. v. d. Wall Bake, Heerengractit 55i; mevr. Wertheim- Enthoven, Roemer Yisscherstraat 41; mej. E. W. S. Zur Miihlen, Keizersgracht 217. Amsterdam, November 1SH7. De Hertogin van Teek. De thans overledene hertogin van Teek was misschien de meest populaire van alle vorstelijke personen in Engeland. Zij moet iets buitenge woon innetaends gehad hebben; het is ook aan haar persoonlijke eigenschappen te danken, dat zij, getrouwd met een morganatischen prins uit het huis van Wnrtemberg, een hooge positie aan het Engelsche hof kon bekleeden en hare dochter met den toekomstigen koning van Engeland kon doen trouwen. Zij was bekend als onvermoeid weldadig, ofschoon zij niet rijk was, en naïef-vriendelijk. Van haar jeugd af was zij een beminnelijk en vroolijk kind; er zijn verhalen uit den. tijd toen zij op het slot te Neu-Strelitz woonde, waar zij met liaar mooi roodblond haar en blanke teint niet enkel een der mooiste, maar zeker het vroolijkste, plaagziekste en hartelijkste van de jonge meisjes was. Later in Engeland gaf zij het vijfde deel van haar civiele lijst, die toch zoo groot niet was (5000 pond), aan do armen; zij was presidente van 50 liefdadige vereenigingen en nam al die plichten ernstig op, sprak zelf met de menschen, zag de rekeningen na, onthield gezichten en bijzonderheden, wist hoe alles verdeeld werd en wat ieder nog noodig had. Op White Lodge bij Hichmond, het kasteel dat zij van koningin Vic toria in gebruik had. had zij een groot kleedingmagazijn; zij liet het gaarne aan haar bezoekers zien en wist van allerlei verwanten, zelfs van den prins van Wales, bijdragen ervoor te krijgen. Op aanvragen in de couranten kwam gewoonlijk een brief van de hertogin van Teek om inlich tingen ; zij had eene reusachtige correspondentie en was tot in haar laatste levensdagen onvermoeid in het dicteeren van brieven. Haar liefdadigheidszin kwam te meer uit, om dat zij van betrekkelijk beperkte middelen, wegens haar positie aan het hof en de gunst waarin zij bij hare germain-nicht koningin Victoria stond, een hoogen staat moest voeren. Alles werd uit gerekend; prinses Mary, nu hertogin van York en toekomstige koningin van Engeland, is in groote zuinigheid opgevoed. Diamanten. Wetten tegen de iceelde. Iroorsnijden. Jfac/'scltildcren. Oaertulligi: organen. Bij het huwelijk van prinses Iledwig de Ligne te Brussel, rnet den hertog van Aremberg, werd opgemerkt dat de bruid, ofschoon zeer jong, buitengewoon veel diamanten droeg, hetgeen tot nog toe voor een bruid niet passend werd ge acht. Het is te opmerkelijker omdat de beide familiën zeer streng katholiek zijn ; bij hen geldt dus het kerkelijk huwelijk als het eigenlijk huwe lijk, zoodat de reden, die bij meer vrijzinnigen kon gelden, dat het huwelijk voor den burger lijken stand reeds voorafgegaan is en zij in de kerk dus reeds »jonge vrouw" is, daar wel aller minst in aanmerking komt. Prinses Hedwig, een twintigjarige, had een geheel plastron vaT diaman ten, een herto^sdiadeem boven het voorhoofd, een diamanten pijl in het haar om den sluier vast te houden. Bij den trousseau werd de groote massa echte kant opgemerkt; beide familiën hebben groote bezittingen in Vlaanderen, Henegouwen en Brabant. Er was bijna in 't geheel gee;i ge kleurd linnen of batist bij, wel bij het huishoudgoed. Alles was geborduurd met de wapens der Arembergs en de Lignes met de deviezen: »Quo res cunque cadunt semper stat linea recta" en sChristus protector meus". De hertogen van Aremberg zijn van ouds een tak van het huis de Ligne; beide familiën hebben allianties met de aanzienlijkste huizen van Europa. * * De wetten tegen de weelde hebben meestal. ook in hare redactie, iets draconisch, ruws en tyrannieks gehad, dat als van zelf tot overtreding prikkelde, (iunstig steekt daarbij de gemoedelijke patriarchale toon af, waarin hertog George van Saksen-Meiningen. die in 180 i overleed, zijn