Historisch Archief 1877-1940
No. 1069
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Kathreiner's
Malzkoffie
wordt door vele Doctoren aanbevolen als het gezondste middel om de zenuwopwindende Koffie te
vervangen. Door de eigenaardige wijze van fabriceeren bezit zij wel den smaak en geur der Koffie, doch
niet hare schadelijke bestanddeelen. Kinderen en zenuwachtige menschen moesten derhalve alleen pure
Malzkoffie drinken; ook als Koffietoevoegsel is Kathreiner's Malzkoffie een milde drank die goed bekomt.
Verpleegsters.
Het volgende adres is verzonden aan de
Tweede Kamer:
Ondergeteekenden bestuurderessen van de Vrye
Vrouwenvereeniging te Amsterdam, in deze op
tredende voor genoemde vereeniging, gezien heb
bende in de memorie van antwoord van den
minister van binnenlandsche zaken, dat u zal
worden voorgelegd een voorstel tot uitbreiding
van het aantal verpleegsters in het Academisch
Ziekenhuis te Leiden, verzoeken u met
verschuldigden eerbied gunstig te beschikken op dit
voorstel en tevens daaraan toe te voegen zoo
danige bepalingen, dat voor den vervolge geen
der by' de verpleging dienstdoende zusters
tegelykertijd zal mogen belast worden met eenigen
huishoudelijken arbeid van welken aard ook.
Voorts verzoeken zy u aan de rijksziekenhuizen
te verbinden een cursus, waardoor de leerling
verpleegsters na voldoend afgelegd examen
kunnen halen het diploma van ziekenzuster.
Bovendien geven zij u in overweging de open
bare ziekenverpleging te brengen onder eene
rijkswet, zoodat de ziekenhuizen, zoowel parti
culiere als gemeentelijke, komen te staan onder
rjjkstoezicht en zich hebben in te richten naar
uniforme bepalingen, zoowel voor wat aangaat de
patiënten als voor het corps, met de verpleging
belast.
ooneeltoiletten. - Zangeressen. Bloeiende
takken m den winter, In en om de
keuken. Een nieuw handwerk.
Het komt niet zelden voor, schry'ft het Wiener
Journal, dat goede actrices en zangeressen naar
het café-chantant overgaan. Dit is eenvoudig
een geldquaestie. Men kan daar van zy'n gage
wat overleggen, op het tooneel niet, omdat het
toilet daar alles verslindt. Zonder de luxe in
kleeding, zou menige diva, die nu onder woeker
schulden gebukt gaat, een vermogen bezitten.
Men kent de artikelen van Alexandre Dumas fils
daarover; in Weenen is het op zijn minst even erg.
Wanneer de eerste heldin van het Volkstheater sen
satiejaponnen draagt, eischt de directeur van het
Carltheater evenredige luxe van zijn eerste dames
en deze zien het zelf ook wel in. De soubrette in
het Josephstadttheater volgt van zelf. In de eerste
ateliers te Weenen zijn overigens de actrices niet
zulke gewaardeerde klanten, als menwelmeenen
zou. Naarmate ze meer talent hebben, betalen
ze slechter, en niet uit vergeetachtigheid. Een
paar jaar geleden werd een actrice die getrouwd
was, voor 17000 florynen aangesproken voor
toiletten, die zij in twee maanden had besteld.
Eene andere beproefde zelfmoord; zij had in drie
jaar voor 48 000 florynen aan toiletten noodig
gehad. De prijzen zijn toch zoo
verschrikkelyk hoog niet; een négligé200 a 300; een
wandeltoilet 150 a 200, een baltoilet 400, een
first class receptietoilet GOO il 800 florijnen;
maar n stuk eischt vaak vier of vijf toiletten,
en de sorties, mantels, hoeden en dergelijk komen
er by'. Een operette-zangeres, die er over geïn
terpelleerd werd, dat zij voor een première 4000
florynen aan toiletten besteld had, antwoordde:
Als ik eene koningin moet voorstellen, moet ik
mij als een koningin kleeden.
Nu meent het Wiener Journal te weten, dat
de werkelijke koninginnen zich lang zoo duur
niet kleeden. De toiletten van de jonge koningin
van Holland, schrijft het, worden in Parijs ge
maakt, maar kosten niet meer dan 200 a 300
francs. Aartshertogin Marie Valerie en
aartshertogin Gisela dragen gemiddeld japonnen van
200 a 300 florynen ; het is waar dat zy altoos
al de kant die zij dragen, van hare grootmoeder
keizerin Elizabeth krijgen. Het groote receptie
toilet dat onlangs te Weenen voor de keizerin
van Duitschland gemaakt werd, mocht maar 600
florynen kosten. Dezer dagen werd in hetzelfde
atelier een zwarte wollen japon voor keizerin
Elisabeth afgeleverd, blousevorm met smalle kraag,
die 180 florijnen kostte.
* * *
In Maart van dit jaar verscheen in een Weener
blad de volgende advertentie: «Mooie jonge meis
jes uit Weenen, met stem, worden tegen hoog
salaris gezocht voor een concerttournée door
Spanje, Portugal en Amerika. Aanbiedingen
poste-restante aan den impresario A. Durand."
Hierop meldden zich tal yan meisjes aan; de im
presario zocht er vijf uit, noemde ze »the fice
sisters Barrison" en maakte een contract met
hen. Aan de zy'de der vyf meisjes bevatte dit
maar n bepaling: ze zouden 100 mark per
maand kry'gen; daarentegen bevatten zeven arti
kelen de rechten van den heer Durand Wie
vóór afloop van het contract, Juni 1898, de
troep wou verlaten, moest 100 peseta's betalen ;
terwijl Durand ieder terstond mocht ontslaan.
Wanneer het optreden der troep door politieke
redenen, politieverbod, slechte wegen enz. ver
hinderd werd, behoefde Durand niets te betalen.
Nauwelijks had het gezelschap den
Oostenrijkschen bodem verlaten of Durand liet zien wat
zijn bedoelingen waren. De »concerttournée" be
doelde voornamelijk lokalen waar matrozen en
dergelijke kunstvrienden kwamen, en de meisjes
mochten van hun intimiteiten niet schuw zijn;
Durand was zelfs ook in dit opzicht impresario.
Het honorarium werd niet uitbetaald; en toen
de meisjes beproefden te vluchten, werd als haar
bewaker een neger aangesteld, die de meisjes na
de opvoeringen in haar kamer opsloot en geheel
als serailwachter dienst deed. Brieven schrijven
was verboden; toch gelukte het een van de
«Barrisons", Rosa Paschker, een brief aan haar
moeder, een uitdraagster te Weenen, weg te
smokkelen. De ouders hadden haar dochters reeds
als verdwenen betreurd, nu maakten ze er werk
van by de politie. Deze stelde zich in verbinding
met de Oostenrijksche consuls in Spanje en Por
tugal. Te Oporto kreeg Durand lucht van de
zaak en reisde plotseling naar Coruna af; de con
sul aldaar had een onderhoud met hem, maar
Durand liet zy'n contract zien, en hield vol dat
dit alleen na betaling der boete kan ontbonden
worden. Toch vertrok hij ook al weer spoedig
van Coruna; volgens de laatste berichten was hij
te Barcelona en op het punt naar Zuid-Amerika
te vertrekken. Gelukt hem dit. dan zal men
voorloopig van de arme Weenerinnen wel niet meer
hooren.
In de stad kan men alles krijgen wat men ver
langt, orchideeën en bloeiende rozen op Kerst
avond, leliën der dalen op Nieuwjaar. Maar buiten
is het aardig, op de feestdagen of in het voor
jaar wat groen en bloemen binnenshuis te hebben.
Hiervoor zijn van een aantal bloeiende voorjaars
struiken de takken zeer geschikt. Een warme
kamer, een aantal glazen of flesschen, waarin de
afgesneden takken eerst in het donker, daarna
in het licht gezet worden, zijn voldoende om de
proef mee te nemen. Reeds in December krijgt
men zoo de takken der hazelaars in bloei, in
Januari de takken van sommige wilgen, onder
anderen de honigwilg, in Februari de afgesneden
takken van kersen en wilde kersen. liet gemak
kelijkst bloeien Daphne Mezereum en Forsythia
viridissima; reeds acht a tien dagen nadat ze
in het glas staan, ziet men haar roode en goud
gele bloesems. In de kamer, waar de lucht droog
is, moet men na eenige dagen de zwellende knop
pen van het hulsel helpen bevrijden; tusschen
dubbele ramen doen ze het wel van zelf. Ook de
sleedoorn, de prunus chinensis, de prunus padus,
de prunus triloba, geven mooie, meest witte
bloesems. Ook Turksche vlier en azalea pontica
gelukken wel.
Men snijdt de takken 30 a 40 centimeter lang
af, liefst die, waar veel bloemenknoppen aan
zitten; bij de meeste planten kan men gemakke
lijk de bloesem- van de bladknoppen onder
scheiden, ze zijn dikker, ronder. Het beste is er
een winterigen dag voor te nemen, maar ook bij
vriezend weer kan het wel, als men dan de takken
maar niet dadelijk in de warme kamer brengt,
liever zet men ze eerst een half uur geheel onder
water, dan in een koude kamer, en eerst na
eenige uren in de woonkamer of de serre. Eerst
snijdt men lederen tak weer een eindje af, vult
dan de glazen of flesschen met water tot 18 gra
den Reaumur en vult lederen dag met warmer
water by tot 30 graden Reaumur. De eerste vyf
a acht dagen houdt men de takken in bet don
ker, dan in een beschaduwd hoekje aan hot raam,
en eindelijk na 14 dagen in vol licht,
Het tijdschrift In en om de keuken, waarvan
wij de vorige week den inhoud bespraken, wordt
niet te Groningen, maar te Gorinchem uitgege
ven, Naar de uitgevers ons melden, werd een
gedeelte van de oplaag met een oude inhouds
opgave gedrukt. Het exemplaar dat wij ontvin
gen behoorde juist tot dat gedeelte.
t *
*
Een handwerk, dat niet geheel nieuw meer is,
en toch nog weinig hier gezien wordt, is het
»0ostersch spijkerwerk", het versieren van glad
wit hout met verschillende kleuren, waarna er
spijkers met allerlei schitterende koppen inge
slagen worden. Het werk leent zich voor grootere
en kleinere voorwerpen, lijstjes, scheurkalenders,
borstelbakjes, postzegel- en sigarenkistjes, maar
ook voor zitbanken, muziekstanders, koranstan
ders, boekenkasten, bahuts. Al wat kan gebrand
worden, laat zich ook op deze wijze versieren.
Het werk is daarom te dankbaarder, omdat
bontheid er volstrekt geen kwaad aan doet, en
men alle Moorsche patronen, met hun cirkels
en schelpen, hun waaiers, kraallijsten, krullen,
driehoeken, dooreengeslingerde lijnen en golven,
er voor gebruiken, en vooral er gemakkelijk op
overbrengen kan. Men teekent de vormen op
dun carton, knipt dit uit en gebruikt het als
Schablone, volgt de omtrekken met dun potlood
en kan zoo de meest gecompliceerde samenstel
lingen van figuren aanbrengen.
Is het figuur zoo, bleek maar correct, op het
witte hout aangebracht, dat niet het mooie witte
hout uit den kunsthandel behoeft te zijn, maar
ook timmermanshout mits blank en glad mag
wezen, brengt men er met waterverf de vier
Oostersche kleuren op aan, rood, zwart, geel en
blauw, (in plaats van blauw ook groen, maar
nooit groen n blauw); het is toegelaten, met
naturelbruin in te vullen, alsof dat de kleur van
het hout was. De waterverf moet niet dun zijn,
omdat zij anders te veel vloeit, en de eene kleur
moet droog zijn eer men aan de naastliggende
begint. Men kan natuurlijk ook andere kleuren
nemen, rose, hemelsblauw, celadon, citroen, lila,
maar dan verliest het werk het Oostersch karakter.
Voor het bruin, als men dat wil aanbrengen, is
het best bruine sepia, of in beet water opgeloste
notenhoutbijtse. Nu komt de zwarte streep, waar
mee alle vakken en figuren omlijst moeten wor
den alsof het een adertje ebbenhout was; deze
zwarte streep moet volkomen correct zijn; zij
geeft het cachet aan degeheele teekening. Wan
neer dit goed gedroogd is, wordt het hout in de
was gezet, hiervoor raadplege men een schrijn
werker, en zoolang gewreven tot het mooi glanst.
De sierspijkers waarmede nu de figuren als met
juweelen bezet worden, zijn tegenwoordig in
alle kleuren en vormen te krijgen. Sommige zijn
heel duur, maar men behoeft niet enkel fijn
geslepen diamantknoppen er voor te gebruiken,
eene afwisseling met goud, koper, roodkoper,
zilver, brons, geeft, oordeelkundig aangebracht,
prachtige effecten. Alleen : bij het Oostersch werk
wordt niets aan het toeval overgelaten ; tegenover
een bronzen spijker in de eene punt is geen
zilveren in de andere punt toegestaan, alles
mathemathisch.
Om de spijkers in te voegen, drukt men eerst
met eene els een gaatje waar men het hebhen
wil, en zet er dan den spijker in, dien men met
een houten lepeltje, waarin de spijkerkoppen
passen, aandrukt; de meeste sierspykers verdra
gen geen hamerslag, liet beste hout om te ver
sieren is lindenhout, waar de spijkers gemakkelijk
ingaan.
E-e.
u
Onze St, M
Den geheelen dag is het feest geweest; 's mid
dags zijn 150 kinderen bedeeld; 's avonds ont
vingen al mijn opgenomenen nieuwe bovenklCeren
en werden ruim getrakteerd. Dit alles heb ik
kunnen doen, dank zij de vele gaven die inge
komen zijn op mijn St. Nicolaas-aanvraag in de
couranten.
Door mij werd ontvangen:
14 wollen omslagdoeken; een kist met speel
goed; acht pakken gedragen kléeren; een kist
met dito; een wieg en kinderwagen: een kist
St. Nicolaasgoed van den banketbakker
Koopmans; een dito van den banketbakker Griive.
Voor het kinderontbijt werd mij gezonden ot
gebracht: ,
Van een werkman l gl.; Silentium (Rotterdam)
GO gl.; v. d. H. (Baarn) 50 gl.; P J. M. V,
25 gl.; N. 100 gl.; R. T. 2.50 gl.; uit G. 10 gl.;
mevr. B. 10 gl ; mevr. C. 10 gl.; onbekend 2ogl.;
schooljongen 2.50 gl.; twee kleine meisjes 2.5') gl.;
mej. G. 5 gl.; mevr. L. 20 gl.; S. 25 gl.; A. K.
T 5 gl ? hongerige kindertjes 2.50 gl.; onbekend
10 gl.; mevr. X. 5 gl.; uit H. 10 gl.; mevr. H.
K) gl.; N. N. (Hilversum) 11 gl.; N. N. l gl.;
F M. en B. te II. 3 gl.: den heer P. l gl.; V.
S. l gl ; wed. v. d. V. 2.50 gl.; P. 25 gl.; V. O.
(Berlijn) 10 gl.; Luit. M. 5 gl.; onbekend 2.oOgl.;
W. S. 25 gl.; M. W. B. 1.231/2 gl.; van den
heer K. 400 brooden.
Het kinderontbijt voorziet in een ware behoefte
het wordt dan ook dagelijks voltalliger. Ter ge
legenheid van het Kerstfeest hoop ik dat het
«kindje" in het kribbetje een paar vriendelijke
harten zal nijgen om mij te zenden: eenige
kinderledikantjes en hooge kinderstoelen. Ook zou
den een aantal oude koffers en kisten, voor mijne
opgenomenen, (die wel zonder iets komen doch
gelukkig niet zonder iets weggaan) zeer welkom
Zyn. CATHARINA ALBBBDINUK TUIJM.
..MHnHIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIlmlIlllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIII
f ie van zich doet spreken, laadt
veranl
woortlelpeiil on zien.
Noblesse o b l i g e zeer zeker; maar
eveneens: reputatie verplicht.
Meent iemand in gemoede goed van ons te
kunnen spreken, dan zijn wij als het ware ver
antwoordelijk voor die woorden en dienen wij
ons uiterste best te doen, dat de lofredenaar niet
blijkt geweest te zijn onwaarheidverkondiger of
leugenprofeet.
Dit indachtig leze men, wat naar aanleiding
van onze aanstaande Nationale Tentoon
stelling van Vrouwenarbeid staat in
een Engelsch-Israëlitisch orgaan.
?Vrouwen van velerlei godsdienst en velerlei
nationaliteit hebben haar hart en ziel gelegd in
het arbeidstervraagstuk; zij zoeken het lot te
verbeteren van al diegenen, welke in eigen
oiiderhoud hebben te voorzien, en het misplaatste aan
te toonen van dooddoeners als: «onvrouwelijk,"
«bohoort het gezin" enz. De groote menigte be
gint in te zien, dat opkomen voor de arbeidster
niet beteekent: de partij nemen van haar, die
in excentriciteit haar kracht zoekt. Arbeidsters
zijn zij, die op welke wijze ook, en al of niet
door geldelijke omstandigheden gedwongen, werk
verrichten, dat haar zelf en de gemeenschap ten
goede komt; men vangt aan te erkennen, dat
ook de vrouwen er recht op hebben het voor en
het tegen te leeren kennen van werken voor
geld. Wat ook ontbreke, niet de Joodsche vrouwen
in de arbeidster-legioenen, welke zich in de
laatste jaren gevormd hebben en vandaar, dat
het stellig ook haar belang inboezemt te ver
nemen, wat er door vrouwen van andere lauden.
wordt gedaan.
De vrouwen der Nederlanden hebben een groote
zaak ter hand genomen; een, welke onze aan
dacht ruim waard is, daar zij groot kan zijn in
haar gevolgen. In den zomer van het volgende
jaar, enkele weken voor de troonsbestijging der
jeugdige koningin, zal er in den Haag een Nati
onale Tentoonstelling van Vrouwen
arbeid geopend worden. Door deze tentoon
stelling hopen zij het publiek te doen ZICH, dat
er, niettegenstaande de onvolledige gelegenheid
tot vakopleiding, reeds goed werk door vrouwen
wordt verricüt, en tot de occrtiiiyini/ te breuycn,
dat goed werk recht heeft op goed loon, hetzelfde
of het verricht wordt door man dan door vrouw.
De toebereidselen voor deze tentoonstelling zijn
in vollen gang, en in aanmerking genomen, dat
er in de Nederlanden 400.000 arbeidsters zijn
van den 4den stand en dezen als de anderen
een oordeel over haar werk zullen vragen, kan
men nagaan, dat de onderneming geen kleine is."
Het werk van tenminste 400.000 paar handen
zal op onze tentoonstelling worden vertegen
woordigd zoo staat gedrukt. Dat ieder onzer
het hare doe om dit getal tot waarheid te maken l
ELISJÏA. HAWUTON.