No. 1079 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD YOOR NEDERLAND. DAMEjS. ?l Aieitaansclie Vronwelle SMenten. Zooals men weet, worden in Amerika de jongens en meisjes te zamen opgevoed. Dit is zeer natuur lijk in een land, waar de ouders vroeger al heel blij waren, als hun kinderen ook maar eenig on derwijs konden gemeten. In oude tijden werd de jeugd dikwijls vereenigd in een zoogenaamd loghoase, niet veel meer dan een schuur, waar ze dikwerf door een rondreizend onderwijzer werden geleerd. Geen wonder, dat men er later niet aan gedacht heeft, de beide geslachten te scheiden. En waarom ook? De meisjes werden flinke vrouwen door den dagelijkscheu omgang met de jongens, en op den meer wilden aard van de laatsten, werkte het gestadig verkeer met meisjes zeer gunstig. Zij leerden haar beschouwen als hun kameraden, en dachten er niet aan, te zeggen of te denken: ,Ze is maar een meisje!" Natuurlijk waren en zijn er nog tegenstanders van het eo-educatie-systeem; maar diegenen die ruim denken en een helder inzicht hebben op de wereld zooals die is, zijn van oordeel dat het niet anders dan gunstig werken moet. Dit neemt niet weg, dat er nog velen zijn, die voor het Hooier Onderwijs liever de vrouwen en mannen gescheiden zien. Verschillende Universiteiten zijn voor vrouwen gesticht, waarvan de voornaamste zijn: Te BrynMaur door dokter Taylor; te Northampton door Miss Sophia Smith; dicht bij de Hudson door Matthew Vassar, terwijl niet ver van Boston het beroemde Wellesley-college door den heer en mevrouw Durand is gesticht. Wellesley ligt op een bekoorlijk plekje te midden van hoog geboomte. Veelal is men in Europa van oordeel, dat het onderwijs in Amerika vrij oppervlakkig is. Ten bewijze, dat degenen die zoo denken dwalen, diene, dat op de Bryn-Maur Universiteit niet minder dan honderd twee en zeventig wetenschappelijke tijdschriften zijn te vinden. De bibliotheek te Wellesley bezit niet minder dan twee en veertig duizend wetenschappelijke werken, uitgezonderd de talrijke brochures en handschriften. Wat de werkzaamheden aangaat, deze zijn geheel dezelfte als die der manlijke studenten. Alleen zijn de meisjes verplicht, drie kwartier van eiken dag te besteden aan huishoudelijken arbeid. Waarschijn lijk heeft deze bepaling haar oorsprong te danken aan de schaarschheid van dienstboden in geheel Amerika. De studenten kunnen zelf bepalen waar zij zich willen huisvesten, en zijn geheel vrij uit en in te gaan. Een eigenaardigheid, die den bezoeker van een der vrouwelijke universiteiten terstond moet opvallen, is, dat zelfs in den tempel der wetenschap, de tegenwoordigheid der vrouw iets poëtisch meedeelt aan de omgeving. Overal vindt men na'melijk bloemen, die met de meeste zorg worden behandeld. De maaltijden worden gemeenschappelijk gehou den 'en daarbij heeft men weder alle gelegenheid op te merken dat de aangeboren zin voor het schooue haar bijblijft. Terwijl manlijke studenten zich over het algemeen weinig zullen geneeren als zij Hunier sich" zijn waar het hun kleeding betreft, komen de jonge dames aan tafel in de meest gracieuse toiletjes. En toch vervullen velen van haar den post van dienstbode. Zij dekken de tafels, doen in de keukens het eten op en zorgen verder voor de geheele be diening. 's Morgens om half acht vangt het werk aan. Dan zijn sommige studenten druk bezig met het in orde maken van de lokalen waar college zal worden gehouden. Anderen moeten in de keuken arbeid verrichten, en degenen die vrij hebben lezen hare couranten. Op dat echter allen op de hoogte zullen blijven van hetgeen er in de wereld plaats heeft, zijn de voornaamste gebeurtenissen geschreven op een groot bord. Zij behoeven dus maar een enkel oogenblik te besteden, om kennis te nemen van het politieke overzicht. Een zeer praktische maat regel, voorwaar! Om acht uur is er dienst in de kapel, waar de La^y Principal een paar hoofdstukken uit den bijbel voorleest. Alle leeraren wonen de gods dienstoefening bij. Daarna beginnen de lessen die den gebeelen dag met korte tusschenpoozen duren. Het onderwijs omvat vele vakken die in Europa niet worden gedoceerd: Afdeeling Maatschappelijk werk. Over de oplossing der sociale quaestie, over den toestand van. de arbeiders, de wetgevingen in de fabrieken, het huisgezin, de echtscheiding, het pau perisme, de liefdadigheid, krankzinnigheid, mindaad, het gevangeniswezen, de emigratie, de verschillende fodsdiensten en hun oorsprong, over de tegenstrijdigeden in het Oude Testament, het Oud-Grieksch, het bestudeeren der brieven van Clemeus Romanus, Ignatius, Polycarpus etc. en het leveren van zelf standige kritiek daarop. De theorie van Hegel over het scboone, de evolutieleer, het wetenschappelijk socialisme van Karel Marx en de leer van Louis Blanc en Lassalle. Voorts de botanie, wetenschappelijke zoölogie, insectenleer, het bestudeeren van Darwin's theorie en die van Spencer, Wallace, Weisman, etc. Het Sanskriet, Hebreeuwsch, chemie, weten schappelijke politiek, sterreknnde, embryologie enz. Aan het eind van hare studies, promoveeren ze op stellingen, en gaan dan toegerust met de noodige kennis vol moed de wereld in. De reden waarom Matthew Vassar de universi teit heeft gesticht voor vrouwen, die men toen nog voor haar gesloten wilde houden, heeft de edeldenkende man met de volgende woorden medeHet schijnt me toe, dat daar de vrouw van haren Schepper, dezelfde intelleotueele vermogens, beeft ontvangen als de man, zij ook hetzelfde recht heeft op geestelijke ontwikkelen als hij. Ik hoop met de stichting van deze instelling het werktuig van de Voorzienigheid te zijn, en daardoor dezelfde gelegenheid tot studie aan onze jonge vrouwen te openen, die reeds sinds zoovele eeuwen bestaat voor de leden van het mannelijk geslacht!" En wat nu de zedelijkheid betreft, van de vrou welijke zoowel als van de manlijke studenten in Amerika: bij het betreden van de studentenwereld, wordt van beiden een certificaat gevorderd van goed gedrag, (good moral character). Dit bewijs moet worden afgegeven, door iemand die de algemeene achting geniet; het is dus niet alleen voor den vorm. Het is geheel onnoodig dat een jonge man of vrouw waarop iets te zeggen valt, zich aanmeldt. Onverbiddelijk worden ze afgewezen, aan welke universiteit hij of zij zich mochten aan melden. Een dronken student wordt beschouwd als te zijn een schande voor het corps; vandaar ook dat degene die zich overgeeft aan het misbruik maken van sterken drank, algemeen wordt gemin acht. Er zijn dan ook zeer veel teato tallers onder de studenten. Als ze niet vlijtig werken, dan wordt hun na verloop van eenigen tijd een waarschuwing toege zonden. En als dit niet helpt, dan wordt de schuldige eenvoudig van de Universiteit verwijderd. Voorts wordt er door het bestuur van de Univer siteit op toegezien, dat de jonge man of het jonge meisje een tehuis krijgen bij een familie wier repu tatie onbesproken is; en verder wordt er zeer gelet op handel en wandel gedurende de studie jaren. De studenten zijn dus in Amerika onder disci pline gesteld, hetgeen zeker ten goede zal komen aan hun studie. En nu het resultaat van het streven om de vrouw geestelijk hooger te ontwikkelen. Van 1830 tot 1860 hebben in Amerika niet minder dan 45000 vrouwen een brevet aangevraagd om de door haar gedane uitvindingen te mogen exploiteeren. Onder die uitvindingen zijn verscheidene, vooral in deze dagen die eigenlijk behoorden tot het terrein waarop tot nu toe de man werkzaam was. Onder anderen eene machine om de velgen der wielen beter te kunnen zagen, een roskam, een hoogoven, een nieuw model oorlogschip, een rookverdrijver voor een locomotief, enz. Dat er in Amerika vrouwelijke advocaten, rechters, architecten en dominees zijn, en dat die allen met grooten ijver haar post vervullen, is van algemeene bekendheid. De woorden door zoovelen uitgesproken: De vrouw is veel te oppervlakkig om diep door te denken," zijn reeds dikwerf schitterend gelogen straft. De statistiek in 1890 opgemaakt, heeft bewezen, dat het aantal vrouwen dat van haar arbeid moest leven bedroeg: Oostenrijk-Hongarije.... 3.500.000 Frankrijk 3.750.000 Engeland 4.000.000 Duitschland 5.500.000 De Vereenigde Staten . . . 2.700.000 Wanneer men nu al deze vrouwen, willende arbeiden voor een eerlijk bestaan, blijft verwijzen naar de enkele vakken, die tot nu toe voor haar openstonden, dan zou dit immers hetzelfde zijn als haar moedwillig prijs te geven aan de ellende! VEKA. i IIIIIMIIIII nu min iiiiiiiiiiiiiiini nniiiiiiiiiiii Sarah Grand. De schrijfster van The Heavenly Ttcins staat vooraan in de rij van haar die de tragedie der vrouw hebben geschreven, het treurspel, veroorzaakt door ongelukkige en immoreele huwelijken. Hoewel haar artistieke en poëtische natuur veeleer geneigd is de romantische zijde van de dingen te beschrijven, heeft zij den moeilijken weg gevolgd en een tendenzroman gemaakt, onverschillig voor de verwijten en zelfs den laster dien hij haar aanbracht. Zij heeft inderdaad de scherpste kritieken er over moeten hooreu, maar de laatste jaren begint men meer sympathie voor haar te krijgen en haar meer te waardeeren, zoodat er nu maar weinigen zullen zijn die in Sarah Grand's geschriften niet een groote en edele bedoeling zien, ontstaan uit diepgevoelde sympathie voor de lijdende en verongelijkte vrouw. Zelfs de minder goede ontvangst, aan haar jongste werk, The Beth Book, ten deel gevallen en haar wel wat smakelooze gevoeligheid daarover, konden hieraan niets afdoen. Gij kunt geen kamer vegen, die het noodig heeft, zonder stof op te jagen," zegt zij. De zaak is, het stof weer te laten neerkomen, en het dan weg te nemen." Sarah Grand's jeugd werd in het noorden van Ierland doorgebracht, waar zij, als kind van Engelsche ouders, te Donaghadee werd geboren. Zij was de dochter van Mr Bellenden Clarke van Bally Castle, Graafschap Mayo, een zeeofficier, maar daar hij stierf toen zij zeven jaar oud was, ver huisde haar moeder met het gezin naar den omtrek van Scarborough om bij haar bloedverwanten te wonen. Sarah Grand vertelt zonder spijt, dat haar opvoeding zeer onsamenhangend en vluchtig is geweest, maar, al had zij weinig schoolroutine, zij leefde in een zeer ontwikkelde omgeving, las Dickens, Scott en Thackeray zooveel zij wilde, zag het leven in de hutten der lersche boeren, vulde haar hoofd met romantische legenden en folklore, en het tragische in haar natuur, zoo voor indruk ken vatbaar, werd opgewekt door verhalen over den Baushee en andere akelige verschijningen, die de bijgeloovige lersche bedienden haar vertelden. Zij zelf ontwikkelde reeds vroeg een poëtischen geest en talent voor muziek en gaf ook blijk van drama tische begaafdheden in de vertelsels vol griezeligheden" die zij 's avonds tot groot genot van haar zuster in bed verzon. Toen zij veertien jaar was, ging zij voor het eerst naar school en bleef daar maar twee jaar. Nauwelijks zestien, trouwde zij met een officier en bracht de vijf volgende jaren in China, Japan en de Straits-Settlemejits door, waar zij meer en meer lust kreeg zich aan de letteren te wijden en ijverig begon te studeeren. Over haar eerste pogingen op dit gebied sprekend zeide zij: //Ik schreef een aantal novellen, waarvan de meeste door de uitgevers werdeu teruggestuurd en in vlammen opgingen. Mijn eerste uitgegeven verhaal was Mamma's Music Lesson voor een kinder courant. Mrs. Annie Keary, de schrijfster, zag het manuscript en zeide dat ik het moest laten drukken. Ik zond het aan verschillende tijdschriften zonder succes; toen ik eens 's middags weer op het onge lukkige manuscript zat te staren, kreeg ik plot seling een ingeving om een bijbel, die dicht bij mij op een tafel lag, op te nemen en er troost in te zoeken. Het eerste wat ik las, toen ik hem geopend had, was de trkst: The stone which the builder rejected.shall become the bead of the corner." Dat gaf mij hoop. Ik deed mijn vertelsel weer op de post, aan het adres van Miss Gathy, de redactrice van Aunt Judy's Mat/azine en zij" nam bet aan, met eeu heel vriendelijken brief om te zeggen dat het verhaal de //oprechte bewondering van haar zwager, een uitstekend musicus," had opgewekt. Na dien tijd tobde ik niet meer over mijn déveine, en ofschoon bijna alles wat ik aau uitgevers zond weer werd teruggestuurd, werkte ik steeds met het gevoel dat alles nog wel terecht zou komen. Mijn eerste belangrijke poging was Ideala; dat zwierf ook heen en weer, totdat ik eindelijk besloot het zelf uit te geven. Ofschoon sommige mijner vrienden een beetje bromden toen ik hun verzocht voor 2 p. 10 per deel te teekenen, werd het goed gerecenseerd en heel goed verkocht, zoodra het uitkwam. Toen er een tweede editie van verscheen, werden er tienduizend exemplaren van verkocht op den dag zelf." Sarah Grand heeft twee stiefzoons, beiden in het leger, die zeer aan haar gehecht zijn. Het was een van deze die haar beroemd pseudoniem koos uit een lijst die zij had opgemaakt. Onder dezen naam schrijft zij nu geregeld. Ik moest een naam hebben," zeide zij, die eenvoudig was; ik houd niet van een vreemdsoortigen nom-de-plume. Ik bad er geen idee van dat er ooit een werkelijke Sarah Grand had bestaan, maar kort na het verschijnen van The Heavenly Twins zeide een heer op een avond na het diner tot mij : het verbaast mij dat pij den naam van Sarah Grand hebt genomen. Misschien weet u niet dat het een beruchte schoon heid is geweest, die eindigde met de vrouw van Talleyrand te worden." Ik had dit nooit te voren gehoord," vervolgde Sarah Grand, en heb mij sinds dien tijd dikwijls moeite gegeven om iets meer van de oorspronkelijke Sarah Grand te weten te komen, doch tot nog toe heb ik niet veel ont dekt." Na het verschijnen van haar veelbesproken boek The Heavcnly Twins, werd Sarah Grand beroemd. Evenals in fdeala zijn twee der drie heldinnen de slachtoifers van ongelukkige huwelijken, die dan ook al heel treurig zijn. Toen Sarah Grand het boek schreef, kon zij geen geschikten naam vinden voor een harer heldinnen en vroeg Mr. Arthur Clement Smith, toen een schooljongen en de zoon van een barer vriendinnen, of hij niet een ongewonen naam *;oor haar wist. Als een echte schooljongen keek hij zijn Grieksche klassieken nog eens door en schreef er een lijstje goedklinkende namen uit over. Hieruit koos Sarah Grand den naam Evadne (die behaagt). De vermenging vau vroolijkheid en poëzie en de openhartigheid waar mede de schrijfster hare meening te kennen geeft over de vrouwenvraagstukken, in Tfie Heacealy Twins, is geheel een terugkaatsing van haar eigen belangwekkende persoonlijkheid. Een en al poëzie en rijke verbeelding is die idylle in het boek The Tenor and the Boy"; dan komt weer de hervormster boven, die zonder vrees de zedelijke quaesties be handelt. De combinatie maakt soms den indruk van barok en ouharmonisch te zijn, maar Sarah zegt dat zij dit expres heeft gedaan. De komische daden der Twins" en de liefdesgeschiedenis van »The Tenor and the Boy" zijn de suiker die de pil moeten verzoeten van het kwaad, voorgesteld in de treurige geschiedenis van Evadne zoowel als in die van Edith. Sarah Grand houdt van niets zooveel als van het rustige landleven. In den laatsten tijd heeft hare woning in Kensington weinig van haar ge zien en de bekoring van hare tegenwoordigheid heeft men in Londen in gezelschappen moeten missen. Soms verdwijnt zij naar een of ander stil plekje tusschen de heuvels van Surrey, en brengt den tijd dien zij over heeft al fietsende door. In den winter trekt zij naar de Eiviera; de vorige lente en zomer heeft zij doorgebracht in het bosch van Montmorency, waar zij veel van het volk zag. Ik vind nog evenals in mijn jeugd de menschen belangrijker dau de boeken,1' vertelde zij Ofschoon zij-zelf zeer welopgevoed en hoogst be schaafd is, elegant in kleeding en optreden, schrikt zij er niet voor terug in aanraking te komen met minder goed bedeelden, want haar hart is vol van sympathie, door al haar nadenken over de mysteriën in het leven. Zij schrijft haar werk eerst met potlood, telkens als zij een weer nieuw denkbeeld heeft, en later schrijft zij het over en werkt het bij totdat het naar haar secretaris gaat, die het met den typewriter copieert. Het volgende boek zal eenige herinneringen uit haar jeugd bevatten, van haar leven in Ierland, en is, naar men zegt, geen vraagstuk" roman. iniiiiiMiiiiiiniiiiiiMiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiniiiiiii Grissini. ? De slavenketen. Een eeredoctoraat. . Menelik en de ijdelheid. Pleegzusters. ? Vrouwenarbeid. Koningin Victoria heeft een aantal eigenaar digheden. Bij de Londensche bakkers by' voorbeeld is zy niet populair, want zij lust geen Engelsch brood. Vele jaren geleden werden haar te Turijn een gewoon soort van Italiaansche broodjes, grissini, voorgezet, en de koningin vond ze zoo smakelyk en voedzaam, dat zy bevel gaf, ze ge regeld voor de koninklyke tafel op te zenden. Het bericht werd spoedig verspreid en een be kwaam (ynssmi-bakker zette zich te Londen neer en verkreeg de leverantie. Waar de Koningin zich ook bevindt, hij moet haar het Italiaansche brood nazenden. Te Nice, in de Amerikaansche kolonie, is als cotillonflguur de «slavenketen" ingevoerd. Eea lange keten van bloemen en bladeren beeft van afstand tot afstand ruimte waar men het hoofd door steken kan. De dame die met haar cavalier den cotillon leidt, gaat heeren uitzoeken, laat hen het hoofd in de keten steken en zet hun dwaze pistachemutsen op. Dan gaat ze met haar koopwaar, in eene soort polonaise, naar de jonge dames, laat ze een heer uitzoeken, maar vult terstond de ledige plaats weer met een ander aan, tot zij vindt dat genoeg heeren hun beurt gehad hebben. * * * Aan prinses Therese van Beieren is dezer dagen door de Universiteit van München het doctoraat in de philosophie honoris causa ver leend. Zy is de eenige dochter van den prinsregent van Beieren, prins Luitpold ; reeds zyn twee prinsen van haar familie doctoren in de medicijnen, de eene een beroemd oogarts. Prinses Therese is in 1850 geboren, en heeft haar jeugd doorgebracht met reizen en het beschryven van reisondervindingen. In 1885 ver scheen onder het pseudoniem Therese von Bayer een groot werk van haar, Reise-Eindrüeke und Skizzen aus Rusland, dat onafhankelijk van de positie der schrijfster zeer geprezen werd. In 1888 volgde daarop hare reis door Brazilië, die tot het boek Meine Beise in den Brasilianisehen Tropen leidde. Sinds lang is de prinses eerelid van de Beiersche Academie van wetenschappen; curieus klinkt het dat zy er den titel van abdis van het Damenstift zur Heiligen Anna in Mün chen mede vereenigt. Sedert Abyssiniëin de ry der groote Staten getreden is, wordt het van alle kanten door de beschaving, ook in haar nederigste vormen, bestormd. Of er al wijnreizigers zyn, wordt niet gemeld, maar de kooplieden in fantasiejuweelen en vergulde koperen sieraden hebben er reeds reusachtige zaken gedaan. Schepen vol parures van klatergoud en glas, tooneeldiademen, armbanden en colliers van blik en simili zyn er geledigd; Duitsche en Fransche fabrieken hadden er al bloeiende filialen. Keizerin Taitou heeft zich hierover bezorgd gemaakt en er haren man over gesproken, en keizer Menelik heeft een echt Middeneeuwsche weeldewet uitgevaardigd. Uit vrees, zegt hij, dat de lust tot weelde en versiering bij de vrouwen ten slotte ook de zeden zijner dappere krygers zal verweekelyken en verderven, beveelt hij dat van dit oogenblik af geene Abyssinische van een vreemdeling eenig tooisel meer koopen zal. En, als boete voor de reeds bedreven misdaden van dien aard, zullen over twee maanden vier plech tige bede- en boetedagen gevierd worden, waarna de vrouwen al hare sieraden zonder uitzondering, oud en nieuw, aan 's konings schatmeester zullen uitkeeren. Dit laatste heeft een dubbel doel. De nieuwe sieraden toch zyn kermisgoed en operettepronk, maar de oude stukken, van massief goud, met echte juweelen rijk versierd, zullen den negu» een aanzienlijke oorlogsreserve voor zy'ne schat kist leveren. * * * Een nuttig boekje, by de tirma Wenk e» Birkhoff te Rotterdam verschenen, is een ver taling van dr. Witthauer's Handleiding voor siekenverpleegsters in gestichten en in het huisgezin. Naar het schy'nt bestond er behoefte aan; in elk geval het werkje is heel eenvoudig en helder ingedeeld en gesteld. Eenige eenvoudige plaatjes geven de noodzakelijke verduidelijking. Het ia natuurlijk, en dit wordt zelfs in het voorbe richt aangegeven, dat geen theoretische hand leiding in plaats kan komen voor de praktyk, maar terwijl zij haar praktische lessen volgt ea naderhand, wanneer zy over het een of ander in twy'fel is, kan menige ziekenverpleegster, hetzij pleegzuster of leek, gaarne naar het vade mecum grypen. Heel weinig geleerde namen worden in het boek genoemd; opmerkelyk is het, dat de be werker, de bacillen behandelend, als autoriteit alleen prof. Koch noemt. De eerste jaarcursus van de >Wirthschaftlich* Frauenschule" te Nieder-Ofleiden by Homberg, Oberhessen, is nu afgeloopen en men kan over de resultaten en dus ook over het programma en de indeeling ervan tevreden zijn. In der ty d deelden wij het uitvoerig mede; het omvat keuken, wasch, huishouden, tuinbouw en hoen derhof, benevens onderricht in eenige weten schappelijke vakken, hygiëne, plantenphysiologie, boekhouden, enz. De leerlingen werden, naar de verschillende vakken, in vijf groepen verdeeld, die telkens wisselen; in den loop van het jaar heeft men eene bewaarschool voor kleine kinderen en eene klasse voor boerenmeisjes er bijgevoegd, waarin de leerlingen der school zelf onderwijs moesten geven. Voorwaarden van toelating zyn: 18 jaar, eind diploma van eene hoogere burgerschool, kost en leergeld 250 mark per drie maanden. Aanmelding bij Frl. von Kortzfleisch, Hanover, Hildesheimerstrasse 23 of aan Freifrau Schenk zu Schweinsberg, Xieder-Ofleiden by Homburg ad Ohm, Ober hessen. Vijf dames van den eersten cursus zullen in April examen doen om daarna zelf als leeraressen op te treden. Door eenige ministerie-afdeelingen, landbouw, domeinen, boschwezen, justitie, zyn subsidiën toegestaan om eenige onbemiddelde jonge meisjes, dochters van ambtenaren, in staat te stellen den cursus te volgen en zich dus eene nuttige onaf hankelijke positie te verwerven. E-e.