8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1080 yan haast al onze Hollandsche damesschryfsters ?gewoon zjjn. Voor de sociale beweging heeft 't waarde, vooral om bjj velen het gemeenschapsgevoel te vergropten. Dan heeft 't tijdschrift behalve de massa illustratiën nog de kleinere rubrieken: Eevue der Tijdschriften; Belangrijke onderwerpen en Wereld geschiedenis. * * * De Paradox, door ALBXANDEE COHEN. (Den Haag, Chasséstraat 41a). Tweemaal per maand wordt dit miniatuuruitga vet j e volgespot en volgehekeld door den par lementairen anarchist Alexander Cohen, overal verjaagd, daarom thans wonende in de Chassé-straat. Hjj gooit dus niet met bommen, maar met para doxen, die ook raken kunnen. De heer Cohen weet ze geestig te zeggen, maar is ook wel eens overdreven en grof, wat zoo'n ontevredene licht kan gebeuren. De heer Cohen is kwaad op de maatschappij en de maatschappij op hem, maar hy houdt zich goed en geeselt de heele santekraam op gezellige en onderhoudende manier. Zjjn stjjl is vaak kern achtig en spontaan, zyn ideeën zy'n niet nieuw maar brutaal en frisch. Ook is het boekje 'tkoopen waard, omdat de heer Cohen litteraire verdiensten heeft. Een felle impre sie van Londen, met o. a. deze goede observaties, bewjjst het duidelyk: >Fletse w\jven, met de geveerde hoeden scheef op het hoofd, en gore geruite shawls, afhangend langs de lynlooze lijven, op afgetrapte slofschoenen". «Omnibussen laveeren op de grauwe menschenrivier, en brengen er wat kleur in met haar groene en gele en roode grilheid, smakeloos gebarioleerd door de witte, bruine, blauwe reclames voor Pear's Soap, Mellin's Food, Thomson's Tea en Beecham's Puls". Zoo gaat 't voort en 't stukje geeft een sterke impressie van vale misère. F. R. en Het bestuur der Moeara-Enim. De toe neming van het aantal truts. Het belang der Indische petroleum-ondernemingen. Spanjaarden. Venezuelanen. Tabak. De rate-war. Madridsche en russische loten. De Probolingo-stoomtram. Antwoorden aan abonnenten. Boekbeoordeeling. >En hy had succes" schreef ik de vorige week, betreffende het spoedig ontvangen ant woord op het schrijven van den heer Th. Gil lissen alhier aan het bestuur der «koninklijke". Bovendien wees ik op de wenschelijkheid van samenwerking voor de Indische petroleummaatschappijen in het algemeen, indien samen werking met of toetreding tot de Standard Oil Trust, door het financieel voordeel der aandeelhouders, mocht worden gevorderd. Men verlieze toch nimmer uit het oog dat het financieel belang der aandeelhouders van de Moeara- Enim door de directie in de allereerste plaats behoort behartigd te worden met voorbijgaan van allerlei opgewonden fraserijen omtrent vreemde indringers, den grooten slokop e. d. Volgens de circulaire, dato l dezer, door het bestuur der Moeara Enim aan de aan deelhouders gericht, schijnt het inderdaad uitsluitend op dat doel de aandacht gevestigd te hebben. Wat toch wordt voor het verkrijgen van een gunstig saldo op de winstrekening der Sumatra petroleum-maatschappijen ge vorderd ? Niet alleen een ruime en goedkoope productie van petroleum van goede kwaliteit maar bovenal het zoo voordeelig mogelijk te-gelde-maken van het product. Daarvoor is noodig deel te nemen aan den handel op de wereldmarkt en daartoe is ook noodig speciale ervaring, ook op het gebied van transport alsmede last but not least, veel geld. Onder deze HIIIIIIIIIMHIIIIIII1HIIIIIIHIIIIIIIIMIII1IIIIIIIIII 8ste Jaargang. 6 Maart 1898. Redacteur: R u d. J. L o m a n. 15 Avenue Road, Regent's Park, London X.W. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. iiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiniiiniiiiiiiiiiiiiiii Probleem No. 422. Mat in vier (4) zetten. abcdefgh Wit 6, zwart 3 stukken = 9. Probleem No. 420 van Max Feigl en Ottmer Nemo te Weenen is gebleken incorrect te zijn. Auteur'sopl. l P e5 enz. Nevenopl. l D h8 enz. lie heer Kockelkorn maakt ons opmerzaam, dat ook No. 119 ««n nevenopl. toelaat «n wel: l P e6 f. omstandigheden werd het bestuur der Enim van de zijde van het machtigste handels lichaam, het rijkste aan geld en m ervaring vanwege de Standard Oil Trust gunstige voorwaarden aangeboden; correct was het dus van het bestuur die aan de aandeelhouders in overweging te geven. Om die voorstellen in het algemeen tékunnen beoordeelen was het noodig de practische wijze van wterken der groote wereld-trust, in het belang van alk aangesloten ondernemingen, te kennen. Daar om vestigde ik de aandacht speciaal op deze gelukkige bepaling, dat alle aangesloten vereenigingen precies evenveel dividend genieten heizij ze hebben gewerkt ofwel, in het belang van het behoud van een goeden marktprijs, op hooger bevel hebben stilstaan. Van verschil lende kanten was om deze reden wel wat al te veel «geschermd" met: de Enim wordt met handen en voeten gebonden overgeleverd aan den grooten slok-op. Dergelijk ongemotiveerd geschrijf kan slechts voortvloeien uit de pen van hen die onbekend zijn gebleven met de practische wijze van werken der tegenwoordige steeds talrijker wordende wereld-organisaties, waarvan de Standard de reus onder de reuzen kan worden genoemd. Hij werkt met een kapitaal, tegenwoordig 250 millioen gulden groot, met een uitmuntend geoefend en georganiseerd personeel van 25 tot 30 duizend personen en beschikt over ongeveer 63 pCt. van de geheelepetroleumproductieder Vereenigde Staten, óver 1896 keerde hij winstaandeelen van 31 pCt. uit. Bedenkt, men bovendien, dat het bestuur gelijk heeft als h<§de meening uit spreekt dat het bij de bestaande wettelijke voorschriften onmogelijk zal zijn de Stan dard op den duur uit Indiëte weren als zijn belang, d. w. z. het voordeel van al de aange sloten vereenigingen en ondernemingen, het tegendeel vordert, dan blijkt des te duidelijker, dat het bestuur getoond heeft zijn taak te kennen en daaraan uitsluitend te willen vol doen. Hierbij moet ik nog doen opmerken, dat het bestuur mededeelingen doet, waaruit blijkt, dat op samenwerking met, op mede werking door de «koninklijke" niet veel hoop, niet veel verwachting bestond. Eer het te gendeel. Daar de voorstellen nu door de Konink lijke voorloopig en in het algemeen gedaan nog voordeeliger dan die van de Standard zou den zijn, heeft het bestuur de voorloopige onderhandelingen met de trust afgebroken. In orde. Dit is met de wenschelijkheid, de vorige week meegedeeld, geheel in overeen stemming. De peconomische evolutie wijst op de nood zakelijkheid van samenwerking zoowel aan de zijde der werklieden als aan den kant der patroons en der ondernemingen. De oorlog van allen tegen allen moet plaats ma ken voor samenwerking van allen voor al len ter behartiging van aller belangen, ter voorkoming van onnoodigen arbeid en onnoodige kosten uit moordende concurrentie voorvloeiende. Laten de nederlandsche pe troleum maatschappijen door onderlinge sa menwerking beginnen om aan de eischen van de praktijk van den tegenwoordige wereld handel en van de wereldmarkt, in haar ge meenschappelijk belang te voldoen! Dan kan aansluiting aan de groote wereld orga nisatie om de anarchie in productie en afzet door orde en regel in aller belang te doen vervangen, des te beter besproken en geregele worden; dan is er te meer te kans dat aansluiting van enkele nederlandsche zaken, waarvan de bestuurders met hun tijd meegaan, niet ten nadeele van anderen achtergebleven nationale ondernemingen, komt. De Standard weren uit Indië, ik herhaal 't, het zal niet gaan als het algemeen belang van de petroleumnijverheid ook de samen werking der indische ondernemingen vordert. En, vergeten we 't niet dat kan ook in haar belang zijn. In de verdere mededeelingen doet het bestuur duidelijk uitkomen dat het inmidCORRESPONDENTIE. H. Mendes te A. Wij kunnen volgens de bepalin gen slechts 3 problemen van ieder inzender publiceeren. Hartelijk gegroet. C. T. v. H. te K. Wij wenschen u van harte spoe dige beterschap. D. B. te A. De beloofde mededeelingen zien wij verlangend te gemóet. H. D. B. M. te A Tegen uw voorstel hebben wij noch de uitgevers 't minste bezwaar. Denkt u aan 't overzicht der wedstrijden! Hartelijk gegroet. UIT DE SCHAAKWERELD. De match om 't kampioenschap van Amerika en een inzet van 1000 dollars nam Vrijdag jl. te NewYork een aanvang. De eerste partij, die meer dan 60 zetten telde, werd, na een hardnekki^en strijd en na vele iüteresf-arite momenten, door Showalter gewon nen. De opening ging aldus: l e4, e6 2 dé, d5 8 P c3, P c6 4 e5, P f d 7 5 1'4, c5 6 dc5:, P c6 7 a3, a5 iets nieuws, 8 E e., R c5: 9 B c5:, P c5: 10 D g4, 0-0. P.llsbury speelde nu 0-0-0, waarmede hij zich oen gevaarlijken aanval op den rokadevleugel op den hals haalde. Zooals onze lezers zich wellicht zullen herinneren, speelden de beide meesters den vorigen winter een match, die met 10 tegen 8 ten voordeele van Pillsbury uitviel. In onze volgende rubru k hopen wij een of twee dezer matchai tijen onzen lezers te kuuuen voorleggen. Da geniale en ondernnnende speeltrant der beide Amerikaansehe koryplieeën waarborgt een interessanten strijd. Indien deze match even rijk aan mooie en spannende partijen is als de vorige, dan zullen de toeschouwers geen reden tot klagen hebben. Las-ker gaf 13 Februari te Leipzig een simultaanvoorstelling van 22 partijen, die van 4 uur tot half 2 duurde. Lasker won 19 partijen,verloo; 2 bij l remise. Yan Leipzig vertrok hij naar Dresden, waar hij op 15 Februari 28 partijen speelde, met 't schitterende resultaat dat hij 24 partijen won en de overige 4 remise maakte. In Boedapest had onlangs een hoogst belangrijke vierkamp plaats. D» vier sterkste Hongaarsehe spelers dels krachtig is voorgegaan om de exploi tatie en het vervoer te bevorderen. Daarvoor was dan ook alle reden. Toetre ding tot de trust heeft, overeenkomstig de wijze van werken der trust, ten gevolge dat de orga nisatie van iedere toegetreden onderneming geen verandering ondergaat en dat de betrok kene besturen geheel op dezelfde wijze de zaken voortzetten en dat voortvarende en bekwame bestuurders ten hoogste gewaardeerd worden. De koers der Moeara Enim is ± vier per cent lager dan de vorige week; die der Ko ninklijke is inmiddsls 30 pCt. gestegen. Het eigenaardige bericht, door de directie van de Japara Petroleummy gepubliceerd, geeft voor de aandeelhouders nog weinig hoop en volstreekt geen blijde verwachting. Om eenigszins een denkbeeld te geven van de toeneming der trusts geef ik hieronder het volgende bericht. In de maand December wer den de volgende trusts opgericht: 1. De vakvereeniging der kristalfabrikanten van Enge land ; 25 ten honderd maken er deel van uit. 2. De brouwers van Chieago en van Milwaukee, die reeds een trust gesticht hadden, hebben de amenkaansche brouwerij-Co., die de sterktste van de Vereenigde Staten is, doen besluiten er deel van uit te maken. 3. De spoorweg-compagniën die lijnen tusschen Chicago en Saint-Lauri en de Rotsgebergten exploiteeren, zijn overeengekomen om de tamelijk hooge tarieven, heden in zwang, staande te houden. 4. De afgevaardigden der groote staalfabrieken hebben zich met elkander verslaan, om hunne belangen in over eenstemming te brengen en het uitgestrekte grondgebied der Amerikaansche Unie voor Inm debiet onder hen te verdeelen. 5. De eerste stappen zijn gedaan met bet oog op het samensmelten der drie grooie huizen die de biscuitfabricatie in de Vereenigde Staten «pluiteeren; het kapi taal zou 75 millioen gulden bedragen. 6. Een Engel»ch syndikaat beeft zich gevormd om al de inrichtingen aan te koopen waar men den visch bereidt, langs de boorden van de Maiue tot aan Chesapeake. De olie, welke uit den viscli zal bereid worden, moet men naar Frankrijk sturen om daar bewerkt te worden, om vervolgens tip de markt der Vereenigde Staten als olijfolie aan den man te worden gebracht!! l 7. De voornaamste kruideniers der Amerikaansche Unie hebben te Chicago een voorloopig onderhoud gehad om voor de verdediging hunner belangen en die der verkoopers in 't klein de grondslagen te leggen van een uitgestrekt synd.kaat. 8, De spoorweg-compagniën zijn bezig een syndikaat te vormen om het monopool van het kaoaal der Erie te bemachtigen. 9. De papierfabrikanten van verscheidene staten der Unie hebben een syndikaat gevormd met het doel de daling der prijzen tegen te houden en om de voortbrengst met de behoeften der markt overeen te brengen. De laatste aflevering van Hildebrands Jahrbücher deelt eenige berichten omtrent enkele reeds bekende trusts mede. De Sttf/artrust, de suikertrust, beschikt over ecu kapi taal van 390 millioen gulden en geeft sinds 1891 jaarlijksche winstaandeelen van 12 pCt. buiten de 7 pCt. aan de bevoorrechte aandeelcn toegekend. Hij raffineert ongeveer 8.800 millioenen eugelsche ponden (4ü4 gram men) suiker per jaar, die een waarde van 450 miilioen gulden vertegenwoordigen. De American- Tabacro Conipam/ doet voor 75 millioen gulden zaken. Zij brengt jaarlijks 3 milliards sigaretten voort en heeft in de jaren 1892 tot en met 1895, dooreen genomen, 11 millioen gulden winst gemaakt. De Collon Oiltmst, met een kapitaal van 37'/2 millioen, bewerkt ongeveer 530.000 tonnen olie op een totale voortbrengst van 700,000 tonnen, en verplaatst jaarlijks een kapitial van 50 millioeu gulden. Eindelijk de General E/ectric ('ompany, handelend met een kapitaal van 125 millioen gulden, heeft in 1895/96 ongeveer 12 000 machines verkocht, 500.000 paardenkraelit vertegenwoordigende en 88.000 electrische vervoertuigen voor tramways alsmede ongeveer millioen gloeilampen. * * Van de europeesche staatsfondsen vragen alleen de Spanjaarden vermelding om hun af brokkeling van 34 pCt.; sedert drie weken ging de noteering, 2 pCt. achteruit. De oorzaak zal wel de spanning met de V. S. zijn. Oorlog zal zeer vermoedelijk toch niet komen. De geldmarkt is niet goed gedisponeerd daarvoor en men weet 't: geen geld, geen oorlog. De bankiers in de U. S. hebben nu wel wat anders te doen. speelden allen met elkaar een match van 4 partijen. Den uitslag veraanschouwelijkt de volgende label. Deelnemers. R. Charousek. G. Maroczy '01 O l G. Exner JOOUO A. Havasi lo l O l/2 1010 OH/30 '?!-2 O U U i») w 1111 10 1/5 1 0001 M 1 0 1 l/o '/a 1 1 1110 o 8./2 8 4I/o 3 In de correspondentiepartijen zijn de volgende zet ten geschied, zie voiigo rubriek. Weenen. Petersburg, Petersburg. Weenen. 17 T adl ciJ 20 f5 21 P bd2 GEWEIGERD E VANSGAMBIET, gespeeld in het ,.Hauptturmei" te Berljjn, 17 Septernbur '97. Wit. Zwart. A. Heinrichsen, D. Bleijkmans, Berlijn. Amsterdam, l e4 e»5 Zwart in 't voordeel) 11 ?A l» f"1 I» nft h4! Sh5: 12 hS5:- p e8 A M- I «* r CO 13 K4 gevo]gd door T a2 3 K C 4 K. t*5 en T ah2 en Zwart zit 4 b4 11 1>6 zi^ in den val' 0_0 & a4 a6 R e6 dan 9 P a3 enz. 6 c3 d6 9 R go 7 d3 P f6 Sterker is 9 R e3, R a7 Zukertort speelde in 10 D b3, D e7 11 T a2 zijn beroemde partij met enz. Tschigoriiie (Londen 1883) 9 K e6 R g4, gevolgd door D f 6 JQ p ^föjjg en P *e7. 1 1 R h4 X ft ft _ """ ,. Beter was R e3. 't Nu Een eigenaardige va- yol de p.offer blpt 10 f3, hG? (P d8 brengt P08U19' Een mooie rente geven de Spanjaarden op de tegenwoordige koersen. Maar voor hoe lang ? * * * Venezuelanen verzoeken het bericht van hun vooruitgang met bijna 2 pCt. Volgens parijsche berichten is het alles plotseling anders ge worden. Het zou zoo iets zijn van een hoorn van overvloed. Maar waarom blijft dan nog altijd voldoende storting voor de 3 pCts buit. schuld achterwege? 't Is maar een vraag. Tabakswaarden over 't algemeen vast. Vol gens het laatste jaarverslag van de Deli Langkat tabak maatschappij is een prachtige oogst, tegen lagen productieprijs, gemaakt. De bezittingen der maatschappij staan pro memo rie op de balans; op den inventaris konden belangrijke afschrijvingen plaats hebben, aan de reserve kon ruim 22 duizend gulden wor den toegevoegd, terwijl 45VïpCt. dividend beschikbaar is! Op rekening hiervan werd reeds den len November een interim-dividend van 25 pCt. tegen inlevering van dividend bewijs no. 7, beschikbaar gesteld. Amerikaansche sparen weinig veranderd; eer wat lager dan beter. Omtrent den lariefoorlog tusschen de Grand Trunk en de Canadian las ik: The prospects of peace are poor. Van de Loten zijn de madridsche wat hooger. De Spaansche ministerraad heeft de overeen komst, door de hoofdstad met hare crediteuren gesloten, goedgekeurd. Een nieuwe leening van 20 millioen francs zou spoedig te wachten zijn. De premiën, het vorige jaar uitgeloot, zouden worden betaald; de met 100 francs aflosbaar gestelde stukken zouden bij de conversie in nieuwe 3 pCt. oblig. worden bijbetaald. Nous verrons. Beduidend lager zijn de Russiche loten 1864. Den houders van Russische loten 64/6 kan ik zeer aanraden deze tegen die van de russische staats hypotheekbank voor den adel (russische rijks adels-agrar-bank) welke voor plm. 145 percent te koop zijn, te verwisselen. De volgende week hierover meer uitvoerig. Trams haast onveranderd. Veel genoegen deed mij in het belang der aandeelhouders van de Probolingo Stoom tram-Mij, het bericht van den directeur, de vorige week opgenomen. De opgegeven ont vangsten zijn werkelijk bevredigend. Eenig tegenbericht was inderdaad noodig. Voor de aandeelhouders doet 't me genoegen daartoe te hebben uitgelokt. Herhaaldelijk toch komen nog ongunstige ingezonden stukken en entrtfilets in de indische bladen voor. Kan de directeur ook geruststellende mede deelingen doen aangaande de tijding uit het Bat. N. de vorige week gepubliceerd? En hoe staat het met de kosten van aan leg en van exploitatie? Wordt op degenen die den aanleg hebben aangenomen behoorlijke crontrole, ook om trent de deugdelijkheid der materialen, ge houden? Heeft de chef van aanleg wel veel taak? * * * Mevr. L. Utrecht Wil mij nauwkeurig de nommers uwer loten opgeven, dan zal ik om trent de uitloting een onderzoek doen. Mag ik U evenwel doen opmerken dat slechts op onderteekende brieven van abonnenten ge antwoord wordt. * * * Voor belanghebbenden bij de steeds talryker wordende effecten in de zeer aanbeve lenswaardige Gids bij de prijscourant van de vereeriiging voor den effectenhandel, van den bekenden uitgever J. H. de Bussy alhier, verschenen. De gids heeft een vriendelijk voorkomen en wat nog meer zegt, hij is be trouwbaar. Amst. 4 Maart 1898. D. STIGTEK. 12 P go: Beter was 12 R g3, P e7 13 d4, R c4: 14 P c4:, P e4: 15 de5:, de5: 16 D c2 met goed spel voor WitJ 12 hg5: 13 R gB: K c7 14 D f3 T h8 15 K hl? Om na R g4 en D gS den f pion vrij te krijgen. De sterkste voort etting was o. i. 15 T fel, gevolgd door P f l, P g3 en event. h4 en h5. 15 D e7 16 E do? T h7 17 hl T ag8! Met 't oog op R g4 19 D g3, K f8 waardoor 't paard bevrijd wordt. 18 R c6: bc6: 19 P c4 R c4: R g4 ging nu niet meer, wegens 20 D g4:, P g4: 21 R e7:, f6 22 R f6:, en Zwart heeft in zijn 3 pionnen voldoende equi valent voor den geofferden officier. 20 dc4: D e6 21 R f6: D f6: 22 D f6: f K f6: 23 g3 T g4 24 T ael K e6 25 K h2 Om na f5 den toren met f 3 te kunnen ver drijven. f5 T g8 K. f5: K e6 T hg7 beletten. R a? 25 26 f3 27 ef5: 28 g:4 f 29 K g3 Om f4 te 30 a5 31 T e2 b5 cb5: 32 83 c5 K do 34 T e4 c4 ! 35 T bl K c5! Deze en de volgende zei ten zijn 't natuurlijke gevolg van 34?c4. Zoo als men zal zien, is de combinatie zeer aardig verzonnen. 36 T b4 37 T e5: 38 T fó 39 K h3 40 T b2 41 T d2 42 T a2 43 cb4: a6 a? 44 45 dr, c6! R b8 f cb5: H c7 T d7 b4 K b4: c3 T a8 Wit geeft op.