DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1087 bestuur op de mogelijkheid van een afloop als nu had plaats gehad, niet was bedacht geweest. Wij houden ons er dan ook van overtuigd, dat de zaak bij den heer Gort v. d. Linden tegen Treub c. s. geen kwaad bloed heeft gezet. Intusschen zijn wij na deze »treurige ge schiedenis", waarschijnliJK voor goed van den zotten inval af, om een minister bij het doen van benoemingen overleg te laten plegen met het bestuur eener particuliere vereeniging, tot welke eeu deel der belang hebbenden behoort. Doch misschien is een nog veel grooter voordeel behaald. Nu de heer Treub zich teleurgesteld ziet door de Broederschap, waarvan hij zoolang voorzitter is geweest, zou het mogelijk zijn, dat hij op middelen ging zinnen om, langs anderen weg, dan door ontwikkeling van het vereenigingsleven, de candididaat-nota rissen te gerieven. De heer Treub, is voorstander eener hervorming van het Notariaat tot bezoldigd staatsambt. Tot dus ver heeft hij zich als zoodanig weinig krachtig betoond. Van eene door hem gewekte beweging in deze richting geen spoor. En toch zou door een hervor ming van het notariaat een zeer groot aan tal candidaat-notarissen aan een betrekking zijn te helpen, beter gesalarieerd dan die van predikant, ontvanger of onderwij zer; want ten bate van het publiek ten platten lande kon het aantal notarissen mis schien wel verdubbeld worden. Maar zelfs al let men niet op de bijzondere belangen van candidaat-notarissen, een hervorming; van het notariaat is reeds gedurende zoovele jaren wenEChelijk geacht met het oog op de belangen van het publiek, hetwelk verplicht is van zijn diensten gebruik te maker, dat het inderdaad verwondering moet wekken, iemand als mr. Treub, den notariaats-specialiteit, zich geheel te zien wijden aan de bekende Broederschap. Wie weet of hij,buiten elke Broederschap staande, niet veel eer er toe zal komen, zijne kennis en zijn talent ten voordeele te doen strek ken, behalve aan de belangen van de candidaat-notarissen, ook aan de zoo veel meer beteekenende van de geheele Nederlandsche burgerij. Actief als altijd, zag men hem nu naar den heer Gort v. d. Linden gaan, om ter eigen verontschuldiging zich te beklagen over de stompzinnigheid van broederscandidaten, die maar niet begrepen, welk een kracht het verenigingsleven is. Hoe veel ir drukkender zou zijn optreden te 's Hage zijn geweest, als men hem, den deskundige, daar voor een Excellentie had zien yeischijnen, ter bepleiting van de her vorming eener zoo gebrekkige en veroucleide instelling als het Nederlandsen^ notariaat. Dat men zoo iets weldra ook eens beleve! Spanje en de Vereenigde Stalen. De vraag: »oorlog of vrede? ' is voor een oogenblik naar den achtergrond gedrongen doot het conflict tusschen den Senaat en liet Representantenhuis in de Vereenigde Staten. President Mac Kinley heeft klaar blijkelijk eene groote fout begaan, toen hij de geheele quaestie der betrekkingen tusschen Spanje, Cuba en de Vereenigde Staten aan het oordeel van het Congres onderwierp. In tijden van spanning is het dubbel noodig de bevoegdheden zoo zuiver mogelijk gescheiden te houden. Misschien is het den president alleen te doen geweest om tijd te winnen, hetzij hij dien tijd wilde gebruiken om het dreigend oorlogs gevaar af te wenden, hetzij hij dien wilde besteden, om de met koortsachtige haast begonnen, maar nog bij lange na niet vol tooide oorlogstoerustingen van de Veree nigde Staten tot een goed einde te brengen. Zijne omvangrijke boodschap aan het Con gres voldeed niet aan de eerste en noodigste voorwaarde, die van duidelijk te zijn en eene scherp geformuleerde vraag te stellen. Dit bleek uit hetgeen de Senator voor Maryland, de heer Wellington, die een voorstander is van eene vredelievende op lossing, in den Senaat opmerkte. De boodschap van den president was, volgens hem, geheel verkeerd opgevat; zij was geen beroep op het Congres om den oorlog te fanctioneeren, maar juist het tegendeel daarvan. »De president is, naar il; meen, van oordeel, dat een oorlog onnoodig is." Jammer, dat dit »naar ik meen," niet de noodige zekerheid gaf. Nu was het Congres aan zijn eigen wijsheid overgelaten, en het is geen wonder, dat het zich begaf op terrein, dat het niet betreden mag, en zich niet stoorde aan de zeer juiste opmerking van den Senator Citfr'aty uit Louisiana, dat de erkenning der onafhankelijkheid van Cuba een recht was van de uitvoerende macht en niet van de wetgevende macht. De door den Senaat aangenomen niotiën luidden als volgt: l' dat het volk van Cuba het recht heeft, vrij en onafhankelijk te zijn, en dat het dit behoort te wezen ; 21' dat de oorlog, dien Spanje in Cuba voert, noodlottig werkt op de handelsbelan gen ' en de eigendommen der Vereenigde Staten, en daarbij zoo wreed, zoo barbaarseh en zoo onnienschelijk is, dat het de plicht is van de Vereenigde Staten te eischen gelijk de regeering hierbij eischt dat Spanje onmiddellijk zijne strijdkrachten te zee en te land uit de Cubaansche wateren en uit Cuba zal terugtrekken, 3" dat den president hiermede de mach tiging en de aanwijzing wordt gegeven, zoo noodig, de gezamenlijke strijdkrachten te land en ter zee van de Vereenigde Staten te gebruiken, om deze resolutien uit te voeren; 4°dat wij ons verklaren voor de onmiddel lijke erkenning der Cubaansche republiek, zooals deze op het eiland georganiseerd is, als eene vrije en onaf hankelijke souvereine Mogendheid onder de natiën der wereld. Voorts werd nog aangenomen eene motie van de Senator Davis uit Minnesota, dat de Vereenigde Staten geenszins ten doel hadden, cenige souvereiniteit, jurisdictie of conti ole over Cuba uit te oefenen ten zij in het belang der pacificatie, en dat zij, zoodra die pacificatie was tot stand gekomen, de heerschappij over het eiland aan de inlandsche bevolking zouden over laten. Zooals men ziet is deze verklaring, in verband met het in de eerste en de vierde clausule uitgesprokene,in alle opzich ten wat men in de taal der diplomaten een protocole de désintêressement zou noemen. Het Representantenhuis moest nu een oordeel uitspreken over het besluit van den Senaat. Met eene meerderheid van 24 stemmen (179 tegen 155) Vereenigde het zich met het voorstel van den heer Dingley uit den staat Maine, om uit het bedoelde besluit de erkenning der Cubaan sche republiek als het wettig gezag op het eiland weg te laten. Het moet erkend worden, dat hier eene formeele fout werd goedgemaakt. Maar de Senaat verwierp het amendement met 40 tegen 32 stem men, en verklaarde zich tevens tegen eene inter-parlementaire conferentie. Zoo kwam het besluit terug bij het Representantenhuis, dat zijnerzijds het voorstel-Dingley handhaafde. In deze critieke omstandig heden gaf de Senaat gehoor aan het ver zoek van het Representantenhuis, om de zaak te stellen in handen eener commissie uit de beide takken der Vertegenwoordi ging. De discussiën duurden den geheelen Maandagavond ; eerst in den vroegen mor gen van Dinsdag kwam men tot de con clusie, dat de erkenning der Cubaansche republiek moest worden opgegeven, en denzelfden dag vereenigde zich de Senaat en het Representantenhuis met deze ziens wijze: de Senaat met -12 tegen 35, het Re presentantenhuis met 310 tegen G stemmen. Het verdient opmerking, dat de oor spronkelijke redactie van het Senaatsbe sluit nog andere wijzigingen heeft onder gaan. Niet slechts wordt van Spanje geëischt, dat het onmiddellijk zijne strijd krachten van Cuba en uit de Cubaansche wateren zal terugtrekken, maar ook, dat het tegelijkertijd afstand zal doen van zijn gezag en zijne regeering op Cuba. Voorts luidt de derde alinea als volgt: »dat de president der Vereenigde Staten ontvange, gelijk hij door deze verklaring ontvangt, het b^vel en de volmacht om alle strijdkrachten te land en ter zee, in dienst der Vereenigde Staten, te gebruiken en om de militie der verschillende Staten onder de wapenen te roepen, tot zoodanige sterkte als noodig zal zijn om aan de tegenwoordige resolutie volledige uitwer king te geven.'' Zoo als men ziel, heeft het besluit van het Congres een zeer scherpen vorm gokregen en kan de president, die het heft uit handen heeft gegeven, zich nu ook niet meer beroepen op een inbreuk op zijne bevoegdheid (liet erkennen eener buitenlandsche regeering) om zijne onderteekening te weigeren. Voor dut deze regelen onder de oogen onzer lezer zijn gekomen, zal dan ook de onderteekening wel hebben plaats gbha<l en het, stuk door tusschenkomst van generaal Woo Hord, den Atnerikaunschen gezant te Madrid, aan de Spaanschc regeering zijn medegedeeld. Maar dat is i.og geen oorlogsverklaring. Ongetwijfeld zou de Spaansohe regeering het volste recht hebben, om deze eischen met eene oorlogsverklaring te beantwoor den, maar alles schijnt er op te wijzen, dat dit haar taktiek »iei is. Spanje wil de oorlogsverklaring afwachten, of althans eene beslist vijandige handeling, zoo als het zenden van Amerikaansche troepen naar Cuba ongetwijfeld zou zijn. »De houding van Spanje" schreef KI Inklarend eene week geleden »zal zich geheel richten naar die van de Yereenigiie Staten. O ndat d.iar do oorlogs toerustingen met allen ijver worden voort gezet, zal het niemand bevreemden, dat hier hetzelfde geschiedt.1' Ivi de corres pondent van de Fninkl'tirle.r Zi'itun// schrijft uit Madrid aan zijn blad, dat liet voor uitzicht op een ernstig conllict de Span jaarden niet bang maakt. ?*lon maakt zich volstrekt geen illusiën; men weet, dat Xoord-Amerika tienmaal sterker is dan Spai'jo, maar men wil zich niet in het slijk laten trappen. Cuba zal verloren gaan, de Spiiansche, vloot zal in den grond geboord worden, maar ook Xoord-Amenka zal op pijnlijke wijze moeten ondervinden, wat het kost, een eerlievend volk als Spanje onrechtvaardig uit te dagen. Ivi wat de Spanj'iuadon betreft, zij hebben liever eer zonder oorlogsschepen, dan oor logsschepen zonder eer. Dat is mooi gezegd, eene kranige houding bij een drei gend ongeluk; 't is alieen maar jammer, dat het ongeluk zoo dubbel en dwars verdiend is. Wat Spanje aan zijne kolo niën heeft gezondigd, is met geen pen te, beschrijven en met geen held nmoed goed te maken. Aan de belangeloo>heid der politici te Washington gelooven wij niet; trots hun j/rutüfolr; dn dcxtii/i'i'CH.iri/ifit/, maar al moge eene annexatie van Cuba bij de groote Republiek juist geen liartewensch zijn van Cuba's Spaan.-che bevol king, zij is zeker verre te verkiezen boven de namelooze ellende, die het moederland over de ongelukkige kolonie heeft gebracht. L'U April. inmiiMMiiiiiiiimii Sociale izOzn De />/I>O'H 'in congres rercniif/d. I)c prni'hicin/e nlntm trui ~,r/,-rrc pi'orint'ic. liet l'ftnxi-li-conrfresdi'.r licl/jixclif sor.inlifitiwliP: irerl.'hcilfii. Leren ruit Uüinind en >./jn con/intern. Er is hce] wat werk in de ministerieele bureaux geweest voor de samenstelling van j de nieuwe kieswet. Denk voor het begrip hiervan slechts aan de verzameling, orde ning, groepecring der huurs.ommen, de taxatie van de waarde van het verleenen van vrije kost, kost en inwoning, vrije in woning alleen, in de verschillende gemeen ten, verspreid over het geheele rijk, alsmede van de normale loonen der »gezeten" werk lieden in alle gemeenten waar 7, tot die waar 45 raadsleden over de communale politiek beslissen. Van die uitvoerige tabel, bij de kieswet gevoegd, heeft de permanente commissie tot uitvoering van de besluiten door het typografen-congres in 1896 genomen, een goed gebruik gemaakt. In verband met de cijfers in die tabel, voor de verschillende gemeenten vastgesteld, heeft genoemde com missie, voor alle plaatsen waar een druk kerij en zetterij gevestigd is, een minimum loon voorgesteld. Voor de kleinste en «goedkoopste" gemeenten is een minimum loon van f 9, voor Amsterdam is dat op ? 12,50 per week bepaald. O >k zelfs voor alle andere gemeenten, waar nog geen zetterijen opgericht zijn is, in overeenstemming niet die tabel, het minimumloon voorgeleid ; in 't kort,een algemeen «landelijk Joontarief" is ontworpen. Dat is een verdienstelijk werk, een ver standige arbeid. Wie gelijkmatige beloo ning wil bevorderen, die moet bedacht zijn op de groote fout die gemaakt wordt, wanneer gelijke voorschriften voor oHgelijke toestanden worden gegeven. Daarop is de bedoelde commissie bedacht geweest. Als in de kleine plaatsen een behoorlijk loon gewaarborgd is dan bestaat er minder reden voor de (3'po's om »bij dozijnen" naar de groote plaatsen te trekken die met hare kazernewoningen van l, 2 ?'!, 4 hoog, achter en voor, voor de arbeidersbevolking in vele opzichten niet te verkiezen zijn. En om een normaal minimum-loon in de groote steden te handhaven is het voor deze ook noodig dat die toestrooming worde gekeerd. Een regeling voor liet geheels land is ook gewensoht ten opzichte van de belangen der patroons. Onderlinge concurrentie be hoeft hen dan niet te beletten om bij de vaststelling van hun prijscourant het voor allen geldende arbeidsloon tot uitgangs punt van de berekening te nemen. En op der patroons belangen hebben de t3rpo's ook wel degelijk gelet. Uitmuntend. Het algemeen loontarief is na eenige wijziging op voorstel van de afdeeling Vlaardmgen met algemeene stemmen aangenomen. Dat belooft veel goeds, vooral omdat, in het algemeen, op medewerking van de zijde der patroons mag wordtin gerekend. De normale arbeidsdag werd bepaald op 10 uren. Het besluit tot afschaffing van zondagsarbeid werd nitt groote meerderheid geno men. Flink zoo. Z'-s dagen zult gij arbeiden en al uw werk doen; den zevenden dag zult gij rusten zegt reeds Mozes' wet en zegt nog altijd de hygiüiie. Moge de publieke opinie ten opzicht-?/ van de handhaving- der zondagsrust haar alvermogenden invloed allengs meer doen gelden. Mogen autoriteiten in deze richtng een goed voorbseld geven. Dat mist nog \\el eens. Dit althans is het geval zegt bovengenoemde commissie?bij de Staten van z.'K.ere provincie, die, om des maandags morgei ^ s bij hun ontbijt h u n i. e rede voeringen te kunnen ceni:.'eeren ze zondags gezet willen hebb-.n. Welke Staten-provinciaal zouden dat Zijn ? Wie 't weet, moet 't zeggen. Voorts werd tot stichting van een fede ratief verbond van alle typograii-che vereenigingen in het gansclie land, besloten door alle vertegenwoordigde vereenijiingen. Een btliingiijk besluit vooral, omdat hiertoe werd medegewerkt door typo's van alle politieke richtingen, van verschillende godsdiensten, door protestanten en roomschen ! Moge dit een goed voorteeken zijn. Te, lang werden de werklieden van ver schillende godsdienstige gezindheid van elkaar verwijderd gehouden; te lang reeds heeft verschil in godsdienst gemeen schappelijke regf.liiig verhinderd. Jvi dit is u lui noodig. D.-, godsdienst van iedereen, van rootnscheii en protestanten, is in onzen htaat, wat de vrije uitoefening betreft, ge steld onder de hoede van de vu>,t, van de toepassing van het recht, van interpellatie en van de ministerieele verantwoordelijk heid. Alie godsdiensten genieten gelijke bescherming. De belijders der onderschei dene godsdiensten, hebben gelijke aanspra ken o]) het bekleedeu van waard,glieiien, ambten en bedieningen. Voortreffelijk. leder rechtgeuuid hcderlander behoort voor cieze uitmuntende grondweisvour.-chriftcii, zoo noodig, ter verdediging gei eu! te slaan. Dat vordert ook de \\uardeei injïvan der voorvaderen snijd. Dj overwinning in dien strijd, laat nu evenwel ook toe dal. de werklieden, dat de nijvere bijen in onze samenleving, gemeenschappelijk optreden voor d e iiemeenj-chappclijke belangen. Dat is noodig, dat, is mogelijk. Luisuii men naar (L- wetenschappelijke verklaring van <K' ooizaken der sociale vragen, door dr. Kuyper, ui'door dr. N uyt-ns of door prof. (,> iack, 't komt allos op het zelfde lieer, al is het, in wat undere woor den : de gn/ote Frnni-che revolutie heeft de met r of nni der sociaal georganiseerde maatschappij tot een ana;el;i.-u.-cu indivi dualisme jiidc oi.üaniseerd. :-II''t Verbai,d heeft, ten doel: ;(. De totstandbrenging van een minimum loontarief en maximum arbeidstijd; ?'b. afschaf!!.ig van Zonda^sar'oeid ; ' i', erkenning van liet recht tot vercenigen en vergaderen '. De middelen ter bereiking van het doel zij n: ?'"(. Een overeenstemming te (reilen tusschen patroon on gezel, omtrent de rege ling van loon en arbeidsduur. b. Door gebruik te maken van die mid delen, welke iedercn Nederlander bij de wet gewaarborgd zijn, n.l,: het recht van petitie aan Kroon, Regeeiing, Gemeen ie enz. ? c. J5ij weigering van den patroon, zelf standig op te treden, zoo lang mogelijk langs den weg der rede". Vertegenwoordigd waren de vereeniginge.n: »Voorzorg en Genoegen ', »De Ned. Drukpers", »Dniiigt elkanders Lasten", »De Katholieke I'ers', allen van Amsterdam; = Xut en Genoegen.", l'trtcht; ->Door Samen werking n'', Arnhem; R K. Typ.-Gdde >St. Joannes", Arnhem; ljuurens Koster", Deventer: R. K. Typ. Gilde >St. Thomas van Ai|iiine"'. Nijmegen; id. Thomas a Kempis". Rotterdam ; Adelphismus", Schie dam ; St. ViUis'', Win&choten; Typ. Com missie, Vlaai-dingen; Typ. Jor.gcl. Ver. E. M. M., Amsterdam; id. Rotterdam; id. Nijmegen; id. Schiedam; R. K. Pers, Haarlem; »St. Lebriuus", Utrecht; Hoofd bestuur Alg. Ned. Typ. Bond ; Afdeelingen Nijmegen, Purmerend, Rotterdam, Schiedam, Twente, Utrecht, Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Delft, Dordrecht, Gouda, Gorlnchem, Hardinxveld, 's-Gravenhage, Gro ningen, Haarlem, Hilversum, Hoorn, Mid delburg, Vlaardingen, Zwolle en 's Hertog-enbosch van den Alg. Ned. Typ. Hond. Men noemt nog al dikwijls de typo's de meest ontwikkelde werklieden. Hun hou ding, hunne besluiten op de paaschdagen geeft hiervan wel een bewijs. Het ga hun goed l * * * Volledigheidshalve behoor ik ook nog melding te maken van het congres der belgische werklieden te Verviers op de | dagen waarop de christenheid het paaschfeest vierde. De fusie tusschen de groepen der »\Vacht" en van de «Werker" heeft plaats gehad. De partij zal het iniatief nemsn om een bond op te richten van socialistische Coöperatieve Vereenigingen. De partij streeft naar opheffing van de huisindustrie; als eerste maatregel beveelt zij aan her, uitbreiden der arbeidsinspektie tot, over die huisindustrie. Dn parlij verklaart zich nogmaals tegen het stukwerk. Besloten wordt een kongres van texlielarbeidersvereenigingen te beleggen, ten einde te komen tot een landelijke orgasatie van textielarbeiders. Er was een voorstel van den Bakkersbond om te vragen den Sarigen werkdag in te voeren in de coöperaties. Bjsloten werd de coöperaties uit ie noodigen in die richting te werken, maar tevens de bakkers uit te uoodigen zich krachtiger te prganiseeren ten einde van de kapitalistische broodfabrieken dezelfde hervormingen af te dwingen, daar anders de coöperaties in te nadeelige positie komen. In de discussie bleek dat in de «Maison du Peuple" te Brussel de bakkersgezellen 05 centiems per uur verdienen, terwijl in menige andere bakkerij voor 30 centimes gewerkt wordt. Dit onderscheid is te groot. De bakkers gezellen moeten eerst de kapitalistische inrichtingen onder handen nemen. K.-n besluit werd genomen ten gunste van weerstamlskassen in de vakvereenigirsen. Onderdeel van het besluit is dit: Werkstakingen zullen niet goedgekeurd worden : >?«. als de kas der vakvereeniging niet noemenswaard voorzien is; b. als er slapte heerscht in het bedrijf; c. als zij voor motief hebben het ontslag van een persoon, tenzij deze een slachtoffer van da vakbew^ging-propaganda is." De, afgevaardigden in de Kamer zullen een wetsontwerp indienen tot,onmiddellijke beperking van den arbeidsdag op 10 uur, met bijvoeging d vit. een krachtige agitatie zal worden gevoerd voor verkorting tot ] op H uur. De vakbeweging op het platte land zal zoo mogelijk bevorderd worden. Ten opzichtu der metaal-industrie wordt een gelijk besluit; genomen als hierboven gemeld werd voor de textielnijverheid. j D-j 2j sectie neemt, een niotie-I'\m!emont aan, waarin wordt goedgekeuid een socia]:stisch-!ib(>raal kartel, enkel voor de ver- i overi.ng van algemeen kiesrecht en even redige vertegenwoordiging. Ter zake van hef drankvraagstuk wordt besloten : in alle publieke lichamen waarin socia listen zitten worden door de/.e voorstellen gedaan tot verlulfmg der publieke genoe gens als museums, tentoonstellingen, thea ters enz. Jv'u voortdurende agitatie tejjen het idkcholisme zal onderhouden worden. Het congres spreekt den wentch uit dat de coöperaties geen alkolisehe dranken zullen vtikoopen iu de vergaderlokalen". De houding der afgevaardigden in liet, parlement wordt, na verdediging van Anseele, met groole g<-i.-sldriii. goedgekeurd. De ';>: sekt ie behandelde slechts (['.mesties van inwendige orüani.-al ie. De -l- cektie benamlelde de agrarische quaestie. In de algemeene zitting werd medegedeeld de ontvang?!, van het volgend telegram: »I)e sociaal-democratische Arbeider-partij in Ncdiihiiid, in c >i.grt'S vergaderd te AniHeidam, zendt hare Belgische zuster partij haar hartelijke groeten en wenscht haar schitterend succes bij de aanstaande verkiezingen. Vliegen". Nog: wordt besloten niet. 1!H tegen 92 stemmen en 27 onthoudingen, in te t lék ken Int besluit dat, de Kamerleden ii'iwi frs. van Iran tiaktement a 4n:io iVs. moeien aiVtaan aan de pai lijkas. Ken soort van boete' /.ai eeliler opgelegd worden aan die afgevaardigden, die van de zittingen wegblijven. Als m<-;: l,-' op de verani woordintr die vtin de socialistische kamei leden hvr en elders 'pvraa'jd wo.dt, op de critiek d'e vrijeliik up hun doen en laten vundt uitgeoeï'iini. dan kan men wel /eggen dat de beoont''ciiiig van de werkzaamheden der kamerleden doo;- van lïommel's vriend, den notaris, zeker niet, juist is ten opzichte van de socialistische leden. F.n ds ministor van Waterstaat is op bezoek geweest naar de lueiteivfabriekeu waarover, enkele \\eken geleden, ook de fii'tifnr zulke diep bedroevende mededeel;ng;en heeft gedaan? Gelukkig. Zou dit v, at beloven ? Zou Z. Kxc. ook niet eens op visite gaan bij de gedwongen winkelnering, bij die schandelijke verkrachting van de, vrijheid. zelfs in huishoudelijke aangelegenheden? Wellicht volgt nu ook spoedig, door den invloed der vrijzinnig-democratische kamer leden, de indiening van het klaarliggende wetsontwerp der vorige regeering, legende geldelijke nadeelen van ongelukken in fabrieken en werkplaatsen. Kn als dan daarbij gevoegd wordt een wetsvoorstel tot pensionneering van invalide en oude ridders van den arbeid, alsmede een tot regeling van het arbeids contract, dan zou werkelijk getuigd mogen worden: Inderdaad niet van Boemel maar van Bommel is gekozen ; hij, die retel s vóór tien jaren heeft gezegd: Het schip van Staat mag niet langer ten zeilschip blijven, het moet voortaan varen niet s'toomvermogen! Dan gaan we waarachtig nog roepen: L'ïveii van Bommel en zijn collega's ! A nis t., 21 April 1Ö9S. D. STK;TJ:R. Brieyen nit Utrecht door Jan van 't Sticht. Acht weken lang acht lacge, lange weken ben ik (buiten mijne schuld, maar door welke omstandigheden doet er minder toe) het slachtoffer geweest van het mis verstand, dat den heer D. B'omberg bewogen heeft in het Weekblad van Zondag 27 Febr. het verwijt tot iv.vj te richten als zoude ik een geheel corps van ambtenaren" hebben beleedigd. Ik ging gebukt onder dat onverdiende verwijt er. mijn dochterken, dat ik anders zoo gaarne naar school bracht of van daar afhaalde, durfde ik niet meer begeleiden uit vrees van in de blikken der vele onderwijzers, die ik de eer heb te kennen en voor wie het steeds mijn. streven was en is aan de jaugd erkentelijkheid en eerbied in te boezemen, hetzelfde verwijt te lezen! Wat, heb ik mij dan zoo verkeerd en onbe grijpelijk uitgedrukt, dat de onderwijzers zich door enkele zinsneden in mijn artikel over den heer D. de Groot kunnen gegriefd rekenen? Maar het is mij niet mogelijk geweest het, ook na herhaalde herlezing van inijn opstel, te ontdekken! Het is vooral de aanhef van het artikel dat den heer Blomberg geërgerd heef:, al schijnen ook de letlers met krullen uit den tijd der veeren pennen niet geheel vreemd aan zijne verontwaardiging. Doch laat ik er dan op wijzen, dat ik toch begonnen ben met te /eggen dat de heer de Groot drie of vier en zeventig jaar oud is en ik aan die mededeeling de waarschuwing verbond om niet het eerste het beste oud?, waanwijze kereltje voor onzen kranigen school opziener aan te zien. Met het oog op dien leeftijd toch zou misschien menigeen geneigd zijn er nog een van den ouden ? stempel1' te verwachten, zooals de heer Blomberg vermoedt, dat er nog enkelen op het platteland te vinden zijn. Want al zegt de heer B. dat hot al wel honderd jaar geleden is, dat de onderwijzers mijn oordeel" ? zooals hij het noemt ver dienden ik moet hem dit laatste baslist tegenspreken. Van het thans levende geslacht zijn er nog velen, die den goeden ouden school meester zooals zooveel uit den goodsn ouden tijd zich nog best herinneren en ikzelf, ofschoon nog een heel eind van de honderd verwijderd, heb ook r.og droevige heugenis behouden aan de veeren pennen en de zuinig heid van Monsieur, die da kunst verstond om ze tot op het vleesch toe te vermaken" tot nog bruikbare schrijfinstrumenten. L)e plak is in mijne tegenwoordigheid nooit aan den lijve toegepast; die ken ik alleen vai zien en hooren zeggen. In mijn jaugd was de beschaving al zoover doorgedrongen, dat onzo kwajongensstreken met een draai om de ooren beloond werden. Dut gebeurt tegen woordig ook al niet meer, geloof ik, en mijn respect voor de tegenwoordige onderwijzers neemt toe, wanneer ik zoo uit enkele staaltjes oprncik, dat de jmgens van dezen tij:l nog preck-s zulke galgestroppen zijn als ia mijn onvergetelijke j'ugd eu hunne leermeesters onder al hun geplaag de kracht bezitten om zicli te beheer^chen en hun gemoed niot eens even aan de ooren van zoo'n bengel te koelen. O Gudé, o Liese, gij, die mij al voor langen tijd zijt voorgegaan naar die gewesten, waar peen jongens u meer zullen p'a^en, gij zult iit't mij niet kwalijk neaien, nietwaar? dat ik over den tijd, waarin gij schoolmeester en ik u*r weinig-hclovei.de leerling was, een weinig schertsend spreek. Het zou mij spijten als ht t a'durs v^, want ik denk aaa u nog altijd met groote piëteit en al suizen mij soms de ooren nog, bij de herinnering alleen aan de welgemeende en niet minder goed uitgevoerde meppen oru mijn gehoororganen, nog altijd blijf ik u (iankbiar herdenken en belijd ootnv>ecliglijk, dat ik door eene, alleen langs bnonnatuurlijken weg te veiklare i, genade aan nog verschei dene welverdiende oor-berispingen bon ontkomen. Eu het heeft ooit nooit kwaad bloed tusschen ons gezet, niet waar V Al w;is de verhoud ng soms een paar dagen een bac-tja gespannen, als ik mijn bMt maar weer deed en toonde den oorvijg vergeten te zijn, welnu dan werd Van 't Sticht ook weer spoedig op zijne beurt voor liet bord geroepen oru bewijzen van zijn vorderingen af te legden. Ku aU dan uw geboortedag aanbrak, Mon sieur Godé, dan was het groota vcrzoendag, dan kregen zelfs dj ondeugendste bengels, waar in 't geheel gflen huis mee te houden was" een Lartelijken handdruk en des avonds chocolade met bi'seliui'j^s. (.) julirouw Godé, als ik iiu nog eens een enkelen keer chocolade drink, (dat vermaledijde Beierich bier verdrijft al die goede gewoonten van vroeger dagen) dan komt mij nog uw vriendelijk b c r-1 d voor den geest, zooals het (laar met theebladen vol kopjes choeolado de school bianorkwam en als om elk ander oordeel alvast te voorkomen tot de juichende kinder^cbare riep: 't is heerlijk hoor! Nu kun jelui smullen l Huik ze eens ru'ken !" Jvi dan werd er gesmuld en g-ni'an-it en gezongen alles ter eere van den j'irioy, tot dat de meid kwam om ons te halen en in de gang of d'j keuken ook een kopj." chorolaad kreeg. Merkwaardig was dat tehuis gekomen er altijd verschil van gevoelen bestond tus'-ehen de kinderen en de meid over de i[ua.liteit van de choeolaad. De eersten ondankbare jeugd beweerden dat er niks an" w.is 't leek wel water" en de meid hield vol dat ze net zoo goed was als we ze hier drinken." Voor vaders en moeders was dat een moeilijk dilernna om in te beslissen, totdat de meid hen uit die moeilijkheid red ie door de wijsgoerigc opmerking: ten minste, die ik gehad heli!" Dan zeiden de moeders: nu ji 't is ook niet goed voor kinderen, zulke sterke ehoeolaad dan slaap je 's nachts niet" en daarmede gingen de kinderen naar bed... en sliepen uitstekend. Ku, ben ik zoo waarlijk weer in den ouden tijd verdwaald geraakt, maar ik hoop toch dat ik nu daardoor de ergernis van den heer lüomberg en zijne collega's niet zal hebben gaande gemaakt. Dat zou zeer tegen mijne bedoeling- zijn. Zoowel bij het schrijven over den heer de Groot als thans, wer.schte ik slechts te doen uitkomen hoe gelukkig de onderwijzers van den tegenwoordigen tijd zich onderscheiden van den schoolmeester" van voorheen. Met opzet gebruikte ik dan ook het woord schoolmees'er om wel te doen blijken dat ik het oog had op den goeien ouwen tijd en niet op de onderwijzers onzer dagen. Dat men dan ook r.èg denkt dat er van de honderd onderwijzers maar n niet waanwijs is. is een dwaling van den heer Blomberg; het spreekwoord noemt uitdrukkelijk honderd schoolmeesters en die had ik op het oog, die goeie ouwe. waarvan de heer de Groot althans n sieraad was.