DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1094 Waartoe, zoo werd van sommige zijden be weerd, een nieuwe commissie naast de bestaande commissie van toezicht, hoewel deze laatste, wat haar wijze van samenstelling betreft, wel een verandering mocht ondergaan. Wie zoo oordeelen, hebben het verschil tusschen de ?beide commissies uit het oog verloren, waarvan de eene een blijvend karakter bezit, terwijl de andere van tijdelyken aard is. Omtrent de algemeene werkzaamheden van het tooneelrerbond, getuigde de voorzitter op de voorlaatste vergadering te Dordrecht ge houden er was niets te doen en er is niets te doen." Op die wijze maakt men zich de taak gemakkelijk en wordt het tevens begrijpelijk dat er naast het tooneelverbond een bond van tooneelspelers is verrezen en naast de tooneelschool een conservatorium voor de beoefening der dramatische en vocale kunst is ontstaan. Op de tooneelschool, zoo ?beweerde men toen, moet aller aandacht worden gevestigd, maar dan behoort ook dit .-?kweekbed der toekomst" aan zy'n roeping te beantwoorden, dat thans door het duinzand eener dorre paedagogie gedeeltelijk bedolven, een treurigen aanblik oplevert. Zou het misschien aan den grondslag" liggen, zooals de tuinlieden gewoon zy'n zich meer plastisch dan nauwkeurig uit te drukken ? In ieder geval is de zaak belangrijk genoeg, om een nader onderzoek te rechtvaardigen. J. E. BANCK. UltlllllllllllllllllllMlIIMIIinillllütlllllll Muziek in fle Hoofdstad. Zondag 5 dezer had de reeds lang van te voren aangekondigde uitvoering plaats van Mendelssohn's Elias" door de //Oratoriumvereeniging"; eene vereeniging, welke zich ten doel stelt het volk te doen genieten van de groote koorwerken, ons door de beroemde meesters geschonken. Uit den aard der zaak zal, bij de keuze van werken die voor bovenvermeld doel in aan merking kunnen komen, steeds gelet moeten worden op het bevattingsvermogen van Let publiek hetwelk men zich voorstelt van deze uit voeringen te doen genieten. Daarom kan men de keuze van «Elias" in alle opzichten eene gelukkige noemen; doch tevens ligt, hierin op gesloten, dat men van deze uitvoeringen niet mag eischen een grooten invloed op de muzikale beweging van onzen tijd, veeleer eene poging tot ophifiing der lagere standen, door den vertdelenden invloed der oratorium-muziek. Vallen daarom deze uitvoeringen misschien niet geheel in de rubriek mijner beschouwingen, zoo wil ik toch deze uitvoering niet onbesproken laten, aangezien het hier geldt eene eerste uitvoering eener pas opgerichte vereeniging. Aangenaam is het mij aanstonds te verklaren dat deze eerste uitvoering aan hooge artistieke eischen voldeed. Men had zich de medewer king verzekerd van een aantal dames en heeren die blijkbaar met lust en liefde de wenken van den directeur, den heer Anton H. Tierie hadden gevolgd gedurende de voorbereidingen en die dan ook op den concertavond de verblijdende resultaten daarvan konden doen opmerken. Zonder eenige aarzeling kan ik hetgeen het koor gepresteerd heeft grooten lof toezwaaien, want al liet, in een paar moeilijke attaques de zeker heid een weinig te wenschen over, waar zooveel goeds geboden werd in nuanceering en klank, mag men daarmede niet al te zeer rekening houden. De solopartijen werden vervuld door de dames Oldenboom?Lutkemaun en Tilly Koenen, en de heeren Rogmans en van Duinen; terwijl in de solo-ensembles nog medewerkten mej. Lina Wygers en eenige ongenoemde». Men verwachte hier niet van mij eene uit voerige beschouwing over hunnen zang. Zij zjja allen goede bekenden en droegen allen naar hun vermogen bij om ook het sologedeelte goed te doen slagen. Vergis ik mij niet, dan beeft het publiek den heer Rogmans wel den eerepalm toegekend en daarin had het geen ongelijk. Doch ook mej. Koenen met haar schoon orgaan en mevr. Oldenboom met haar uitstekende voor dracht, verwierven veel toejuiching; indien de gang van het werk had gedoofd, dat na de basaria Het is genoeg" een kleine pauze had kunnen intreden, zou het publiek den heer van Duinen zeker eveneens een warm applaus ge. schonken hebben, hetwelk hem trouwens voor zijn andere aria's niet onthouden werd. Waarom echter werden meestal de toejuichingen onder drukt? Waarom zou men het volk niet de gelegenheid geven onmiddellijk zijn dank te uiten als het werk er zich niet tegen verzet; dit toch gebeurt -wel in de concertzaal! Het voortreffelijk Utrechtsche stedelijk orchest kweet zich op hoogst lofwaardige wijze van de bege leiding. De uitvoering was een groot succes voor den heer Tierie en van harte heb ik ingestemd met het spontaan uitgebroken applaus, hetwelk na ieder der beide deelen losbrak. De //Arena", waar de uitvoering plaats vond, was geheel bezet. Het bleek dien avond welk eene voortreffelijke acustiek dit gebouw bezit. Evenals onlangs bij het Deutsch 3S Requiem" van Brahms in de Luthersche Kerk moest ik ook thans weer de opmerking maken, dat de groote zaal van het Concertgebouw voor kooruitvoe ringen met orchestbegeleiding, in acastisch oog punt te kort schiet. Het tekstboek gaf den, in goed Hollandsch overgebracbten tekst weer, benevens eene korte geschiedenis van het oratorium en eene be knopte beschrijving van het werk. Tot zoover over de uitvoering. Ik zou nu hiermede kunnen volstaan, ware het niet dat ik meen nog het een en ander in het midden te moeten brengen over de middelen die het Bestsur der Oratoriumvereeniging heeft aan gewend en misschien in de toekomst denkt te blijven aanwenden, om het beoogde doel te berei ken. Ik ga hierbij uit van het begrip dat men dit doel in de eerste plaats moet in het oog houden, maar tevens de belangen der kunst in het algemeen in onze slad niet moet schaden. Tot die belangen der kunst, beschouw ik het concentreeren van alle beschikbare zangkrachten in ne vereeniging, die dan voor de kunst onschatbare voordeelen kan afwerpen. Uit den aard der zaak is hiertoe de Zangvereeniging onzer Afdeeling der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst het aangewezen lichaam. De Zangvereenigiug j-Excelsior" toch heeft iu de laatste twee jaren geen levensteeken meer gegeven. Zou het nu niet op den weg der Oratoriumvereeniging" gelegen hebben met het Bestuur der Toonkunstafdeeling in overleg te treden, ten einde hare uitvoeringen b.v. acht dagen later te herhalen voor het volk ? Welk een goede gelegenheid ware dit tevens, om dan jeugdige zangkraehten uit den lande, veelbelovende lèves vaa Conservatoria ea muziekscholen, in staat te stellen in zulke groote werken de solopartijen te doen vervullen. Ik weet wel dat er ook bezwa ren aan zijn verbonden b.v. het zingen in het Hollandsch, doch die zouden toch wel te over winnen zijn met wat goeden wil en liefde voor het doel. Ook zijn niet alle werken, welke door ^Toonkunst" uitgevoerd worden, geschikt om dadelijk bij het volk ingang te vinden; doch een overwegend bezwaar bestaat er m. i. niet tegen het kiezen van jaarlijks een werk dat voor het beoogde doel kon dienst doeu. Wil men versnippering van zangkrachten en daarvoor bestaat gevaar, ia aanmerking genomen het feit dat er niet zoo heel veel goede zangers en zangeressen zijn, die veel tijd aan voor bereidingen kunnen opofferen, dan ga men op den ingeslagen weg voort; zoo niet, dan trachte men eene oplossing te vinden, waarbij het gevaar hetwelk de beoefening der koormuziek in grooten stijl hier ter stede dreigt, afgewend worde. Maar eerst daüzal de Oratoriumvereeniging vol en goed werken, wanneer zij er in slaaft een »vo]kskoor" op te richten. Een koor, saamgesteld uit het volk. Wie mijner lezers, die wel eens in groote werken heeft rneegezongen, heeft niet dagen lang den grooten invloed ondergaan, welke onze heerlijke meesterwerken op hem wisten uit te oefenen? \Vie onder hen, heeft niet dikwerf na-genoten, wanneer de schoone melodiën uit die werken bij voortduring wederom in zijn geest opwelden? Er bestaan hier ter stede volkszangvereenigingen voor mannen en vrouwen. KuLnen die zich niet combineeren? En waar blijven voorts de vruchten van het verbeterde zangouderwijs op do lagere scholen? Waar blijven de resulta ten van de Vereeniging tot verbetering van den Volkszang? Men trachte dai'ir de elementen te zoeken en te vereenigen tot een groot en machtig geheel. Zij in de eerste plaats zullen genieten, reeds bij de voorbereidende oefeningen; maar ook zullen zij hunne omgeving doen deelen in het genot; zij zullen in hunne omgeving spreken van dat, waar zij vol van zijn en dan eerst zal de kunst in volle mate veredelend werken op het volk. Thans moet, bij eene betrekkelijke zeldzaam heid eener uitvoering, de iudruk wel van kortstondigen duur zijn. Bij de meesten zal zulk een concert beschouwd worden als een aangenamen ?uitgaansavond. Eerst wanneer door het volk die kunstwerken worden levend gemaakt, dan kau er een krachtigen stoot gegeven worden aan de be schaving en veredeling van dit volk. Zoolang dit niet geschiedt, wordt slechts half werk gedaan. Als de fÖratoriumvereeniging" zóó haar taak opvat dan vervult zij hare roeping op heerlijke, grootsche wijze. Hare leuze zij dus: »Dekunst door het volk, voor het volk!" ANT. AVERKAMP. ?wniiiiiiiiiimiiiiiiMiiiiinmuii urn MIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIII Een IIoll mdsche Prentkunst, onder redactie van R. N. ROLAND HOLST en JAN VETE, Ie Jaargang, Amstetdam, Scheltema & Holkema's boekhandel, 1898. Toen eenigen tijd geleden over de ontbinding van »de Xederlandsche Etsclub" gefluisterd werd, en niet lang daarna een bijster-geestige, goedgeteekende prent van Bauer in »de Kro niek" dit feit, als voldongen, kwam bevestigen, zijn er stellig in den lande geweest, die deze mare mei leedwezen hebben vernomen, omdat velen van hen inzagen, dat zij waarschijnlijk in de naaste toekomst verstoken zouden blijven van een zoo bij uitstek interessante wit- en zwart-publicatie, als het Ets-album, door ge noemde Vereeniging sedert enkele jaren ge trouwelijk uitgegeven, nu eenmaal bleek te zijn, Doch aan den anderen kant stond 't ook te verwachten, dat van een zoo krachtige uiting, als de hierboven bedoelde, niet dadelijk alle sporen konden worden uitgewischt, en dat te eeniger tijd, zij 't ook op andere wijze en in eenigszins anderen vorm, aan een wederopbloei in deze lijn ernstig zou worden gedacht. En thans ligt voor ons de eerste aflevering van Jfollandsche Prentkunst, onder redactie van Roland Holst en Jan Veth, die ten volle de getuigenis aflegt, dat een opgezet plan door een glorieus bereiken werd gevolgd. In hoeverre deze aflevering in wezen van de vroegere Etsclub-albums verschilt, kan m. i. het best blijken uit het korte voorwoord dat door de redactie »in margine'' op het titelblad ge plaatst werd, en aldus luidt: «Deze uitgave beoogt een eenvoudig doel. Er worden in ons land jaarlijks verscheiden prenten gemaakt die hunne onbekende vrienden niet vinden, maar die saamgebracht de lief hebbers gemakkelijker zullen bereiken. Van daar deze portefeuille die een tiental bladen inhoudt welke geen ander onderling verband houden, dan dat zy elk op zichzelf misschien niet in oplage gedrukt zouden zijn. De redactie stelt zich voor op deze wy'ze elk jaar een uitgave van prenten van Nederlandsche artisten in het licht te zenden, in hoofdzaak telkens van anderen. Velen verdedigen tegenwoordig de meening, dat alleen eene uitgave welke een organisch geheel poogt te zijn, recht van bestaan heeft, maar tot het mogelijk maken van zulke boeken of bundels is eene uitgave als deze juist dienstig. Uitgevers, redacteurs of schrijvers kunnen slechts gebaat zijn met eene gelegen heid om de krachten der Hollandsche teeke naren te monsteren. En dan, men misgunne elke prent, deel uitmakend van dit slechts tijdelijk geheel, toch ook het recht niet te getuigen van het eigen leven, waaruit zij ge boren werd." Een korte inhoudsopgave moge hier een plaats vinden. Aan een uiterst gevoelige ets van Joseflsraëls, een rondtastenden op kruk geleunden grijzaard te zien gevend, is tereeht de eereplaats ingeruimd. Daarop volgt een serieuse bijdrage van Bauer, straat in een Oostersche stad ; dan, een intiem dorpshuisje van Ed. J. Karsen (waarvan de afdruk mij echter ietwat zwaar voorkomt, vooral in de boomparty); een bizonder gedetailleerd weergegeven boom stam van Van der Valk; een stemmig en toonvol brokje stad, oude geveltjes, door Willem Witsen, dat afzonderlijk en sober geëncadreerd, aan den wand wellicht nog meer tot zijn recht zal komen. Van W. de Zwart meen ik mij marquanter werk te herinneren dan de beukenboom, waarmede dit zestal etsen wordt besloten. Haverman gaf ditmaal een belangrijke bij drage, een in rooden tint gedrukte litho, een zoogende moeder voorstellend. Ojk Van Hoytema is zeer gelukkig in zyn hoenderafbeelding te noemen; vooral de liggende, witte haan. met wijsgeerig-gesloten oog en luttele spichtige staartveeren, is goed van expressie, terwijl het rustig-gehouden donkere fond van zonnebloemen een juiste, stemmige achtergrond vormt. Aan een bloeiend boompje van Moulijn zou ik wel de eerepalm willen uitgereikt zien. Deze artist bezit een zeldzame gave om den lithogratischen steen te bewerken, en er is in dit landschap bovendien iets heel teers ge bleven, dat aan een zijner gevoelige oorspron? kelijke krytteekeningen denken doet. Van Roland Holst eindelijk een dorp^geval, twee strak-geteekende boerenvrouwen, bezig met een streng garen te ontwinden. Bij aandachtige beschouwing van dezen bundel zal men tot de conclusie kooien, dat Trademark THEETradernark KOLDmiJ&COBBËRE, »ft L El D SC H KST«,.<JA *V AJMSTKJKOA.JM. «W Groot Beddenmagazgn. Groote collectie Wiegen, Klnderledikanten, Luiermanden, Bah) tafeltjf s, Lfiibjbam-ules, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. Dr. E. J. P. JORISSEN. Transvaalsche Herinneringen, 1876?'96. We sluiten dit hoek met de overtui ging dat wij zijn inhoud geen recht heb?ben doen wedervaren. De stijl en inhoud is zoo boeiend, dat men het boek bijna ?niet kan nederleggen voor men het ge?heel doorgelezen heeft. Dr. JOKISSEN verdient den dank van allen, die belang stellen in de geschiedenis van Zuid: Afrika, voor deze herinneringen. (Ons Land, te Kaapstad.) Onderlinge Verzekering Maatschappij JTTV'EIETTTJS", gevestigd te JLnisterdam. Opgericht f§7. Directeur: G. DE KIP, Kantoor Den Texstraat 41. Afd. L Milftle-Onkostenverzekerlng, met kapitaal-uitkeering, onafbankeiyk van al of niet pe-'sooulyk dienen. Afd. II. Huwelijks-Uitzetverzekering. Uitkeering van kapitaal bij Huwelijk of later op een vooraf vastgestelden leeftijd. Bij vóórovcrlijden worden alle gestorte premiën terugbetaald. <§rospecttiuen, gaiieren ea alle ialichtiagea worden gzarae dom de ginct ea de Agenten verstokt TEGEN RUIME PROVISIE kunnen nette ea soliede Agenten en Agentessen worden aangesteld. Bonn a/d Rijn. Verblijf voor Dames met of zondfi Pension. Comfortabele Kamers. 10 AUGUSTU3STRASSE 10 in den Hofgarten. PfflLIPPONA KETELAAR, S£AI?VERSTRAAT 166, AMSTER*>^:rS. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden. Eenigste Band bestand tegen GLAS en SPIJKERS. J. M. B O AS & Co., Amsterdam, N. Heerengracht 41. o HELMKOLDETOJ & CORBIÈRE, 30 Leidschestraat, AMSTERDAM. .Grootste specialiteit VAN Slaapkamer Ameublementen. Men vrage geïllustr. catalogus. MAYPOL verft goederen in alle kleuren. KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ. Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzncht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a ? 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a / 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H, NANKING, Den Haag. DRINKT Gevesligd te Amsterdam, Damrak 74, rd bij Koninlilijlt Jlisluit tan 3 llcccmlcr 1^9."., .A"°. 38. Maatschappelijk Kapitaal/ 1,800,000. Directeuren: Mr. C. L. SCOTT en Mr. I'AUL I,. MULDER. Commissarissen: W. J. GEERTSEMA, Amsti-rilam; JOAX II. SCHMITZ. Amsterdam; Pr. Ju. VAN OEUXS, Amsterdam; J. C. VAX GOEXS. 'sCfrarcitha-gr; Dr. S. J. HALBERTSMA. Jtotterdam; J'rof l'v. \V. KAPTEIJX, Utrecht; Mr. J.jLuDEX, Amsterdam; I'rof. Dr. J. A. C. OUDEMAXS, l'trt'ckt, Jlir. F. VAX REEXEN, Zeist en E. W. SCOTT, Amsterdam. mff* De Maatschappij verzekert pensioenen, uit te betalen zoo dfkwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. BE II.UGSCIIE BROODFABRIEK" 139 Bilderdijkstraat, 's-Gravenhage, terzendt na ontvangst van postwissel, franco door geheel Nederland: Divers G e b i k in trommeltjp* en LUXK TROMMELS waarvan Prijs courant op aanvrage wordt verzonden. LUXE TROMMELS inhoudende Zoute Krakelirgen of Zoute Bollen 90 cents; Zoutstengeh 95 cents; Bitterkoekj Js f 1.50; Zandkoekjes (Theario) ?1.70. SPECl'LAAS Frlesche ?1.20, Ie soort ?1.10, 2e soort ?0.95. N.B. 2 trommeltjes HAAGSCHE Beschuitjes 95 cents, 2 trommeltjes ALij^beschuitjfts ? 1.15. J. ROETERS v. LENNEP, Directeur.