Historisch Archief 1877-1940
No, 1094
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD V ,.00 R NEDERLAND.
»Maar wie is de componist?
«Dat is nog niet bepaald, en daarmee komen
vij juist tot de hoofdzaak van het geheele geval:
de opera is nog in 't geheel niet gecomponeerd,
en juist daaruit construeer ik het succes. Ik
begin met in de pers een ballon d'essai op te
laten, van den inhoud, dat Mascagni bezig is,
de laatste hand te leggen aan zijn nieuwste
werk, dat den opzienbarenden titel van
Infun?ieria rustiuina draagt...."
// Dat zal Mascagni wel tegenspreken!"
«Zonder twijfel, dan heb ik dus al twee be
richtjes in de couranten. De pers zal natuurlijk
haar best doen, het eerste bericht te blijven
volhouden, en zal er bijvoegen, dat ook
Leoncavallo en Puccini dezelfde Infanterw
componeeren. Nieuwe dementia, nieuwe tegen-démentis.
Nu worden de namen der groote uitgevers er
ook bijgehaald: er wordt verteld, dat Mascagni
een proces heeft met Sonzogno, Sonzogno met
Leoucavallo, Leoncavallo met Rieordi, Ricordi
met Puccini, Puccini met Mascagai, ai fes over
de Infanteria. Daarna komen er berichten be
treffende verschillende opera-gezelschappsn, een
massa verhalen, waarin ttome, Milaan, Venetië,
Napels, Turijn, de Scala, San Carlo, Fenici,
Apollo, Teatro regio, Argentina met de namen
der componisten in alle mogelijke combinaties
roiiddwarrelen. Daarna kunt ge lezen dat de
teüoor A. met den tenoor B. heeft geduelleerd
om de hoofdrol, dat de Primadonca C. in Florence
haar contract zal verbreken om in Napels de
vrouwelijke hoofdrol van de Infanteria te kunnen
crtëoren, dat de kapelmeester D. van verrukking
over een der drie partituren krankzinnig is ge
worden, dat men nu reeds voor een loge bij de
eerste opvoering twee duizend francs biedt, en
ten slotte, dat ik zelf als impresario van de
Infanteria aan het onderhandelen ben met Berlijn
Londen, Weenen en Petersburg. Al die berichtjes
worden in Rome uitgebroeid, vliegen uit, en
fladderen binnen een paar dagen door de geheele
Europeesche pers."
«Dat klinkt alles heel mooi en vernuftig,
maar de onvermijdelijke tegenberichten komen
natuurlijk achterna hinken."
^Daaria vergist ge u. Wanneer de zaak dit
stadium heeft bereikt, zijn de heeren niet aieer
gewoon tegen te spreken; integendeel, zij laten
zich die reclame met pleizier welgevallen. Ieder
een spreekt over de Itifunteria de
nieuwsfierigheid is opgewekt, de sensatie in tallooze
iemen uitgestrooid."
//Kortom, gij hebt ket succes van de opera
bijna geheel gereed, alleen de opera zelf ont
breekt er nog maar aaan."
«Die komt van zelf! Zoodra de componisten
het in den neus krijgen, dat er een groote triomf
in de lucht hangt, komen zij op mij toe stormen,
de een biedt nog meer aan de ander om het
libretto van mij te ontvangen, en wie op dat
oogenblik het meest en vogue is, die krijgt het.
Tegen dien tijd zal de tekst ook wel klaar zijn."
Ik dacht, dat gij dien al hadt geschreven?"
,Den titel, den titel, het idee, waarop het
hoofdzakelijk aankomt; al het overige is maar
bijzaak. Het eigenlijke libretto laat ik natuur
lijkdoor een It.aliaanscben beroepsdichter maken."
«Met andere woorden, het doel van uw ver
blijf in Rome is de première vau een opera,
waarvan nog geen woord en geen noot bestaat.
Gij bebt voorloopig niets dan de natuurlijk
voortreffelijke entre-ft«t«. Maar aangenomen,
dat alles gaat, zooals gij denkt en hoopt, wat
doet ge dan met het werkf'
«Om te beginnen zorg ik yoor de mise-en-setne."
??Zou het niet beter tijn, dat over te laten
aan schrijver, componist, directeur en regisseur ?"
»Dat zou ik doen, wanneer ik noch uit een
materieel, noch uit een artistiek oogpunt bij
de zaak was geïnteresseerd. Maar daar ik de ge
heele exploitatie met aanzienlijke kosten op
mij neem', zorg ik natuurlijk ervoor, dat het
niet vau het begin af yerknoeid wordt. Gij
schijnt niet te weten, dat de grootste auteurs
der wereld mij dikwijls orsr de mise-en-scène
van hun werken hebben geraadpleegd. Zoo zat
ik bij de eerste repetitie van den Falstaff" m
de loge naast Verdi, en terwijl de kapelmeester
Mascheroni de ouverture dirigeerde, hield ik voor
den meester een voordracht over de
?mise-enscï:ne van zijn opera, die ik tot in de kleinste
dét.ails uit de partitnur had bestudeerd.
«Gedurende de ouverture ?"
Gedurende de geheele ouverture, vijftien
minuten lang."
Oat is bepaald bewonderenswaardig, voor
al, omdat de /ïalstaff" in 't geheel geen ouver
ture heeft."
t Wat zijt gij oreral toch goed van op de
hoogte! Het is algemeen bekend, dat elke
opera een ouverture heeft, dat elke opera er
een moet hebben, minstens een voorspel."
Met uitzondering van dagene, die er uu
eenmaal geen hebben. In den 1'alstafi"' gaat
het scherm bij de eerste tonen van het orkest,
dadelijk op, daaraan valt niets te veranderen."
Juist! Ik vergat, u te zeggen, dat Verdi
oorspronkelijk een ouverture had geschreven,
en ze later op mijn raad na die bewuste re
petitie eraf heeft gelaten. Dat heldert alles
op, gij hebt gelijk, en ik heb ook gelijk.
Gij moet namelijk weten, dat VerJi niettegen
staande zijn groot talent in de eenvoudigste
dingen hulp eu raad noodig he«ft. lij schrijft
zijn opera, en daarmee basta; van de
organiseering van liet succes heeft hij geen lUuw
idee, en in aangelegenheden, die de pers
betrtfffii, is hij een kind."
Gij gaat dus vandaag nog uw bezoeken aan
de verschillende redacties afleggen?"
Dat heb ik gisteren al afgedaan."
Dan heb ik u zooeven verkeerd verstaan,
ik dacht, dat gij vandaag eerst waart aange
komen."
Neen, eergisteren, liet bezoeken aan de
redacties stel ik mij natuurlijk niet tevreden;
ik heb de eebeele pers, alle radacteurs eu uit
gevers uit Rome voor vanavond om negen uur
geiuviteerd voor een souper in de groote zaal
van het Hotel Quirinal. .oo iets maakt in
druk, dat begrijpt, ge."
i En ik dacht dat gij vanavond om acht uur
weer wildet vertrekken F"
Morgen avond om acht uur."
Naar Palermo ?"
Wel neen! Ik ga van hier naar Madri],
waar ik met den beroemden stierenvechter
Guerrita een contract wil maken. In de eerste
plaats moet ik hem natuurlijk op mijn kosten
laten vormen."
«Nu, zeg eens, ik zou denken, dat die niet
meer gevormd behoefde te worden."
Ja, in zrjn speciaal vak natuurlijk niet;
maar ik ben erachter gekomen, dat, hij ceu
zeer goede stem heeft. Nu laat ik hem twee
j lar bij Mancinelli studeeren, eu dan moet hij op
een tournee door alle groote stede." den
]vcaruillo in de 'Carmen" zingen. De grootste
ec'ite stierenvechter ter wereld in den rol van
den Torero daarmee zijn millioeuen te ver
dienen !"
Een prachtig denkbeeld' Gij moest eigenlijk
ook den beroemden rooverhoofdm-iu Atlianas
De Verkiezing voor de Provinciale Staten in Amsterdam.
Mr. VAX TIENHOVEN (tot Mr. W. Bn. ROKLL) :
»Oók al bezet! Wat een onhebbelijk gedrang! Voor mijn beste Gedeputeerden schijnt hier geen
plaatsje meer open te zijn.
IHUUIMIIUlnll
HMHIIIIIIiniHUIII
engageeren en hem als ra Diavolo laten op
treden !"
Als ik hem maar kon bemachtigen. Ia ieder
geval is het principe juist: tegenwoordig is het
niet meer voldoende een huurkoetsier met een
mooie stem te ontdekken en hem als Postillon van
Lonjumeau rond te sturen. Het publiek is ge
blaseerd en verlangt opwindende specialiteiten."
Hoe reist gij naar Madrid? Over Livorno
en Marseille?"
*Neen, ik moet den omweg over Parijs maken,
waar ik een dag denk te blijven, om mij te
engageeren."
Zoo '( Dan wensch ik u geluk."
De dame in quaestic is de uitmuntende
coloratuurzaageres Brillautini. Zij verdient
ongehoorde sommen, waarvan ik, volgens mijn
contract met haar, helaas slechts tien percent
krijg. Dus blijft mij, om de overige negentig
percent te redden, niets anders over, dan met
haar te trouwen."
De zangeres vindt dat, hoop ik, goed'?"
«Zij weet er nog niets van. Juist daarom
ben ik van plan, een geheclen dag in Parijs te
blijven. In vier-en-twintig uur heb ik al dik
wijls heel wat moeielijker zaken tot stand ge
bracht. En in alle ernst, ik geloof niet dat
iemand mij een blauwtje za! geven."
Dat hiöld ik ook voor geheel buiten quaestie.
Want, de waarheid moet gezegd worden,
de impresario Lukas Cranacli is een man met
een bijzonder knap uiterlijk en onberispelijke
manieren, een specialiteit van den eersten rang
in zijn vak, en de wereld die zonder hem heel
wat kunstgenot zou hebbeu moeten missen,
heeft alle reden, hem vol dankbaarheid het beste
toe te wenscken. Daarom kan ik niet laten,
met liet oog op de verwezenlijking vau 7. ij u
verdere plai.ncn met Marli-t te zepgen: I/iaf,
ons hopen, lieve lezer!"
imilMUllmi
iiiiiiimmmiiiiiiiiiMuimiiiiiMMtmiiMiiiiiuiimiini
ALLERLEI.
Verslaggevers in het Engelsche
Parlement.
Menigeen, die de zeer uitvoerige
Purlementsverslagen in de Engelsche bladen leest, zal
niet kunnen onderstellen, dat het verslag
geven van de debatten in het Iloogerhuis en
Lagerhuis door een oude verordening ver
boden en als Lreitck <// jiririJcrjc straf br.,ir is
s'og in de 17e eeuw werden overtreders van
dit verbod met gevangenisstraf in den Tower
bestraft en de door hen gepubliceerde ver
slagen door den beul verbrand. In de l*e eeuw
kenden de uitgevers reeds middelen om bet
verbod te ontduiken, door bijv. bun verslagen
te geven als die van fictieve weggevende
lichamen, zooals dat van Lilliput.
Dr. Johnson schreef op eigen gezag becle
redevoeringen, die hij den conservatieven
staatslieden in den rnend legde. Nog in de
eerste :!"> jaren van deze eeuw, kwam bet voor,
dat verslaggevers de kamerboden omkochten
om toegang te verkrijgen tot de
vree-mdelingenloge, waar zij heimelijk luuine aanteekeningfm
maakten, 041 bet gevaar af van met de sterke
hand te worden verwijderd. Na dien tijd liet
men de verslaggevers oogluikend toe, maar
men dacht er niet aan, hun de taak te ver
gemakkelijken, zoodat Charles Dickens bijvoor
beeld nog de verslagen op zijn knie moest
schrijven, terwijl die arbeid in liet Hoogorhuis
staande, in een ellendig hoj.je moest worden
verricht.
In liet nieuwe gedeelte van bet Parlements
gebouw, dat van lbo,") dagteekont, is eene af
zonderlijke galerij aar.gcwtzen aan de rcj/oc/r/vj,
juist achter den zetel van den voorzitter
(speaker) en onder de zoogenaomde
»dameskooi". Ongeveer 2GO journalisten hebben het
recht om van deze galerij gebruik te maken;
in den regel zijn «r slocM? 11-O aanwezig. De
galerij is verdeeld in 29 afdeelingen, van welke
de Times er drie tezit, de Dailij Neio.i, de
Daily Teleijraph, do Standard, de Murning
Post, de Atormng Advertiser en de Ditily
Cltronicle elk twee, de Press Association en de
Central News ook elk twee en vier provin
ciale bladen elk n. De Times heeft 15 jour
nalisten in het Parlement; elk van hen steno
grafeert 10 tot 15 minuten en maakt dan zijn
aanteekeningen in eene andere zaal persklaar.
Daarenboven heeft het City-blad in het Par
lement een overeichtsohrijver en een afzon
derlijken reporter voor de cvuloirs. !
De Engelsche journalisten beklagen zich
over het verdwijnen der groote redenaars en
het overhand nemen van een slordigen, vaak
zeer ongrammatikalen conversatie-toon bij de
debatten. Gewoonlijk maken de partijleiders
een uitzondering op dezen regel.
Yoor het comfort der journalisten is tegen
woordig goed gezorgd ; zij hebben verseheiden
goede zalen, benevens een koffiekamer en een
eetkamer te hunner beschikking. In het
Iloogeruuis is de galerij der reporters nog
steeds klein ; men hoort er slecht, zoodat de
goede sprekers, die oen nauwkeurig verslag
wenschen, den Lord-Chanceïlor en zijn
wolzak den rug toekeeren en zich tot de
persgaleiy wenden. Een officieel Kamorverslag l
wordt in Engeland niet gegeven. Do zorg is
aan particulieren overgelaten (soms mot eejiige
regeerings-subsidie) maar in hoofdzaak aan de
groote Engalscho bladen.
Een landkaart van goud en
edelgesteemen.
De inschrijving, die op de l'bilippij'-.en, !
natuurlijk onder ile daar wonende Spaansche j
ambtenaren, "eopend werd. om de weduwe |
van den vermoorden Canovas, Dona .loaquina
de Osma. als erkenning van de verdiensten
van den grootan staatsman een geschenk te
gever, hc-i'ït de flinke som van 1!»0 oo.) prsetas
opgeleverd. Dit geld W3s bestond voor den
aankoop van een op zich zelf en uit een
artistiek oogpunt kostbaar voorwerp, dnt eenige
df'gen geleden in M:ul id is aangekomen.
Het is ren orogvaphisclie reüefkaart van de
3'hilippijnen, geheel van massief goud. De
sleden zijn door robijnen aangegeven. De
namen van do steden, rivieren, bergen, zeeën
enz. bestaan uit letters, die uit, ingelegde
saffieren zijn pamengfstcld. De letters van de
opdracht zijn gevormd uit prachtige brillar.ten.
Allen, die de in haar soort eenige kaart
gezi 'n Jiebben, kunnen de artistieke uitvoering
niet penopg prijzen. Mevrouw Canovas moet
van plan zijn, de kaart met andere kunstwerken,
die aan Canovas hebben toebehoord, in een
zaal v:in haar grootsrh, op de C.astellana ge
legen paleis ten toon te stellen en a:;n bet
jin'dipk tegen entree te laten bezichtigen. Do
opbrengst zal dienen tot vermcerderir? van
de nationale inschrijving.
Eens waarschuwing.
Amcrikaai^eLo artsen, die belast s ij n met
het oi.derzoek van de gi-sfliiktheid voor den
militairen dienst der vrijwilligers, hebben een
M'iihiige waarschuw «'g il o u u liooren. YAJ von
den i.amolijk bij jons'i'iii.'U'-'n, die aan wieler
sport di den, zei r dikwijls long- en
hartaandoeningr-n, wi'Jker ooi>prung ?ij eerst konden
verklaren, toen zij vernamen dat de personen
in ijuar>tie lie slechte gewoonte hadden, de
stuurhtarg zeer laag te zetten en dan m*;
voorovergebogen lichaam en gekromden rug
te rijden. Vele wielrijders verklaarden, dat zij
uit gewoonte urenlang in deze bouding hadden
gezeten, 't Is waar. dat men overal veel zulke
?nnonkeybaclc tcheeline-n", zooals het volk ze
noemt, ziet, en in Washington, dat door zijn
voortreffelijke asphaltstraten als het
wielrijdersparadijs bekend staat, is zelfs eene stedelijke
verordening tegen deze gewoonte afgekondigd.
Het verbod berustte daarop, dat de wielrijder,
»die met gebogen hoofd, als een bok. die tot
stooten gereed is," over de straat voortsnelt,
dikwijls de voorbijgangers niet ziet en daar
door ongelukken zou kunnen veroorzaken.
iMnrumujuiiiimiiiHii
llllimillMUIIMHHHIIIt
UI 111U H11111U11111
itiMiNiiimiliMliuMnmi
De Staflsflniïierij,
In het vorig nummer meende de heer Thierne
tegen mijn schrijven d.d. 2S Mei 1.1., waarbij
ik nis mijne meening uitsprak dat de basis,
waarop B. en W. bun voorstel gronden, niet
deugde te moeten opkomen. Ik blijf echter
bij mijne uitgesproken meening en word hierin
nu nog versterkt door den heer Thiemc zelf.
want m. i. za! hij wel de eenige sdeskiuidiyc"
zijn, die durft beweren dat drukwerk, dat
f.jl'.OOO kost in Je thans bestaande drukkerij,
in een beter ingericht en ruim gebouw f ^l(MH)
goedkooper kan gemaakt worden. Hoe het zij,
het bleek mij in de laatst gehouden raadszit
ting hoe Let vrij wel bij de loden van den raad
in confesso is, dat bet rapport van den heer
Thieme niet als basis voor een voorstel mag
worden aangenomen.
Hierom wordt d.it voorstel, ook al wordt
bet voorstel Wormstr en Stei'ck. waarin aan
besteding van bet gemeer.tedrulrwerk wordt aan
bevolen, verworpen, z°ker iriot aangenomen.
Dan zal natuurlijk een nieuw rapport van.
nieuwe deskundigen worden gevraagd en zullen
nieuwe voorstellen den raad bereiken.
Maar hoe ; deskundig1' dat rapport moge,
zijn, het is en biijit eene nieening^-uitspraak,
waarbij men niet de zekerheid heeft dat in
de praktijk de resultaten hiermede zuilen over
eenkomen.
Het voorstel Wormser-Sterck, waarbij zij
zeggen: iBestaed aan, en blijkt de uitslag niet
te zijn, zooals wij ons dien denken, blijkt die niet
in het financieel belang der gemeente, welnu
reconstrueer dan eer,>t de drukkerij,'1?is m. i.
dan ook het eenig aannemelijke voorstel.
Het komt mij zóó rationeel voor, dat ik mij
niet kan voorstellen hoe niet eik deskundige
bet toejuicht, tn de heer Gerritsen nog een
paar bekwame vakmannen (voorzitter en secre
taris van den Typografenbond) heeft kunnen
vinden, die j>er «' voortzetting van de
gemeente-rxpluitatie wenschon. Do eenige
ojilo.-sing daarvoor vind ik in iict bekende steeven
van den heer Gerritsen om pei'sonenlielangun"
voor te staan, vooral ais dit geldt arbeiders.
Hoe loiVilijk dit streven ook is, Let gekit
hier het geld van belastingbetalende burgers,
waarover beschikt wordt en il:;t niet mag
worden geroteerd om enkele personen in hun
bedrijf te laten, vooral als dat bedrijf blijkbaar
door de gemeente te duur wordt (ingeoefend.
Dat de bestuursleden van tien
Typognifenbond wel voornamelijk lij hun adres de
arlieiuersbelnngen op hot oog hebben, niemand
zal het hun, die streven naar iotsvciliütering
door iuonsverhoojjing, kwalijk nemen. Ta
gaarne verwezen zij telkens naar de loonen,
bij de stadsdrukkerij betaald, om niet met
kracht en klem voor het behoud daarvan te
pleiten. Voorts voelt de heer Gerritsen nog
steeds vrees voor eene coalitie. Het doet mij
leed dat niet direct krachtig protest tegen
eene dergelijke verdachtmaking is uitgesproken.
Hij wijst op de hqpge inschrijvingssom voor
de kiezerslijsten en meent misschien daarin
eenigen grond te vinden voor de door hem
uitgesproken vrees. Als de heer Gerritsen
echter eerst eens nauwkeurig had nagegaan de
wijze der inschrijving voor die kiezerslijsten,
dan had hij zeker de samenwerking der druk
kers, welke de gemeente in dezen wel wilden
helpen, geapprecieerd. Op de vraag, swanneer
hebben wij de totale copie?'' kon geen ant
woord worden gegeven; evenmin kon het aan
tal kiezers worden geschat. liet kon wel
80.000 wezen en het bleek 37.000 te zijn.
Waar zulke gegevens worden verstrekt, is het
wenschelijk dat de verschillende inschrijvers
niet elkaar samenwerken om elkaar voor schade,
tengevolge van onvoldoend verstrekte gege
vens, te vrijwaren en om elkaar eventueel bij
te staan wanneer soms het voor enkelen of
een hunner niet mogelijk bleek het werk tijdig
af te leveren door bet te laat verschaffen van
de copie.
De stereotypie acht de lieer Gerritsen niet
noodig op grond van het advies der heeren
deskundigen, door hem geraadpleegd. Als hij
dat advies niet neef* voorgezeten de meeninsr,
die zoovele sletterzetters" hebben, dat n.!, de
stereotypie oorzaak is dat minder letterzetters
werk kunnen vinden, en bet daarom in hun
belang is de invoering er van tegen te gaan.
verklaar ik dat die adviseurs omtrent de toe
passing der stereotypie niet detlnuidiii zijn.
In elke drukkerij van gemeente-drukwerk U
stereotypie, om van andere en betere methoden
niet te gewagen, van voel nut en van groot
financieel voordeel.
De bemerking in den raad gemaakt, dat de
gemeente zooveel extra-eorrectie had te ver
richten en de particuliere drukker die hooger
berekende dan de gemeente-drukkerij, heeft
slechts eenigen schijn van waarheid. Is er veel
extra-eorrectie dan moeten daarvoor
afzonJei'ijke menschen tijdelijk worden te werk
gesteld of moet ar worden overgewerkt, eu dit
kost meer.
Kost de extra ?correctie nu aan de gemeente
drukkerij niet extra, welnu dan is de conclusie
zeer logisch dat er te ree! personeel is voor
het gewone werk.
Extra-correctie zal bij eventucele aanbeste
ding stellig wel worden voorkomen, doordat
dan nauwlettend zal worden toegezien dat
wat de secretarie verlaat «persklaar" is. Of
't waar is, dat thans de copie eigenlijk eerst
goetl wordt gemaakt nadat een klad is
j;"ezet geworden, omdat dat zooveel
ueiiutkka!:jl;cr is, mag ik niet beweren; maar het groot
aantal uren voor extra-correctie doet zoo iets
wel vermoeden.
Ten slotte de wensch dat bij de beraad
slaging n.s. Woensdag de zaak snircr zal wor
den gesteld en in het belang der burgerij zal
worden beslist, hetgeen liet meest is in het
oeconomiseh belang van de stad. Dat tijdelijk
wachtgelden moet worden gegeven, mag bij
eene principieele beslissing in dezen niet van
overwegend belang zijn.
Enschede, ij.luni '08. K. A. v. n. WI:IM:.