De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1898 19 juni pagina 4

19 juni 1898 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1095 zoo plotselingen dood is het my niet mogelyk met juiste woorden over zyn mooi talent te schryven. Waarschijnlijk zullen anderen nog wel aanleiding daartoe vinden. Ook Willem Kloos heeft in de Mei-aflevering van de «Nieuwe Gids" dit reeds zoo klaar gezegd. Roosdorp gaf reeds veel, en nog veel meer hadden w\j mogen verwachten. HJJ nam in de litteratuur een eigen plaats in. Zyn bundel «Kinderen" was de eerste van een reeks van tien. Hjj wilde in kleine schetsen en figuurtjes het onbewuste leven van kinderzielen ont leden, ons laten zien en voelen hoe kinderen voelen en zien. Niet de lievigheidjes en uiterlykheden van die kinderen, maar het innerlijke zieleleven van kleine kinderlevens was zy'n artistieke zoeken. Zyn laatste regels schrift heeft de heer Frans Netscher. Toen de dokter zich even gekeerd had, schrijft hq Frans Netscher, die zjjn portret vroeg voor opname in »De Hollandsche Revue", dat hy zich daartoe te jong voelde. Hy begon pas. Dat de heer Netscher iets over zy'n boekje wou zeggen, het beoordeelen als het boek van de maand, was hem aangenaam, maar voor het portret kon hij zy'n medewerking niet verleenen. Dit laatste teekent Roosdorp geheel, nivel leert voldoende de meening van hen, die door zy'n critiek geraakt, hem wel eens voor pedant en aanmatigend aanzagen. Het tegendeel is dan ook waar. Roosdorp was r bescheiden dan aanmatigend, nog eerder voorzichtig dan een flapuit. Maar wat hy zei, deed hy kernachtig en dat bracht bij sommigen wel eens een verkeerd oordeel. Wie de bedeesde, schuw-schuchtere jonge man leerde kennen, kon moeielyk in hem terug vinden de pittig-scherpe critiekschryver, die het hoogste en alleen het hoogste eischte en geen oog en nog minder hart voor poes-mooie, middenmatigheid kon hebben. Van zichzelf was hy altyd bang niet het allerhoogste te hebben gegeven, het nog beter te kunnen. Dat ingespan nen werken sloopte het al niet sterke lichaam. Als zooveel jonge menschen van dezen tyd overwerkte hy zich, putte zich uit lichamelijk. Hy had niet den tyd, om rust te nemen. En toevallig juist nu hy naar Scheveningen was gegaan voor frissche krachten, greep een felle ziekte hem aan. Het door intens werken afgetobde lichaam kon dien aanval niet doorstaan. In de lente van zy'n drie-en-twintigste jaar werd hy weggerukt, alleen nalatend een be scheiden deel van wat hy met zijn zuiver voelend talent ons nog had kunnen schenken. Met Roosdorp's dood is een kunstenaar heengegaan van zeer bizondere gaven. Er is nu een plaats opengekomen in onze zoo ry'k geworden litteratuur. Scheveningen. G. VAN HULZEN. iiiitiiiiiiiimiiiiiiMiiiiiuiiiiiiniiiiHiiiiniiiiiiiiiii Tijdschriften yan fie maanfl. Nederland. Maurits Wagenvoort heeft al heel wat ge schreven om ons tot betere begrippen te brengen omtrent het Oosten en zy'n bewoners. Ditmaal heeft hy het over Turksche zeden. Vooroordeelen, misverstand, laster, tot een berg opgestapeld, zegt hy, ziedaar de elementen die de publieke opinie van het Westen over Turkschheid samenstellen. Men heeft het altyd over de veelwyvery en kent niet het abc der dingen. Nog altyd stelt men zich zich een muzelman voor, op een divan lig gende, rookende zy'n nargileh, met mooie Circassische slavinnen in gaas en zy'de. Voor n van deze danseressen gooit hij dan zy'n zakdoek, ten teeken dat deze hem bevalt, en liefst is dit dan een christin. Dit geheele verhaal, zegt Wagenvoort, is uit de lucht gegrepen, want de Orientalen gebruiken geen zakdoek, en allén Europeanen, op reis in 't Oosten laten christenmeisjes voor zich dansen. De waarheid is, dat de vrouwen in 't Oosten veel minder te beklagen zy'n dan men in 't Westen denkt. Zy' genieten grootere voor rechten dan de Westersche vrouwen. En de uitspraak van Mohammed: »Aan de voeten uwer moeder zult gij het Paradys vinden," is niet de uitspraak van een godsdienst die de vrouw vernedert. Het is waar de Koran staat toe, dat een man vier vrouwen neemt, maar hij moet deze vier vrouwen ook behoorlijk kunnen huis vesten, kleeden en voeden en 't Muzelmansche huwelijksrecht staat toe, dat de vrouw zich op den Kadi kan beroepen, indien hy' hierin tekort komt. Zelfs de naaste bloedverwanten van den man worden hiervoor dan aange sproken. Daarentegen heeft de vrouw net vry'e beheer over hare goederen en kan ze desnoods tegen den wil van haar man, belasten, verkoopen, uitleenen. Alleen by verspilling en als er kinderen zijn kan de man een beroep doen op den Kadi, ten behoeve van deze kinderen. Gemakkelijk, zegt de heer v. Wagenvoort, wordt in 't Oosten een huwelyk gesloten, en even gemakkelyk, ja nog gemakkelijker wordt dit ontbonden. De man behoeft maar te gaan naar den Kadi, die in 't Oosten de geheele rechterlijke administratie vertegenwoordigt, en te zeggen: ik liquideer. Vindt dit gebruik goed of kwaad als ge wilt, er staat tegenover dat het drama van het overspel er zoo goed als onbekend is, de man moet alles teruggeven wat de vrouw meebracht, en alleen voor de kinderen zorgen. In het breede vertelt de heer v. Wagenvoort over het familieleven, dat hy' voorbeeldig noemt. Koffiehuizen, clubs of avondvermakelykheden zy'n er niet; na zonsondergang is de familie bijeen, met uitzondering van de maand Rama dan, wanneer over dag gevast, en 's nachts gebrast wordt. Hij zet verder uiteen, dat de woorden slaaf en slavin in Turky'e wel bestaan, maar niet in dien zin als men in 't Westen denkt. Zeker, de »slaaf" of >slavin" wordt gekocht, maar eenmaal in 't gezin is hij of z\; een lid ervan, zoogoed als de kinderen, tot zy' trouwen. Het huwelyk maakt de slaven vry. Aan 't slot zegt de heer Wagenvoort, dat wij de Orientalen beschouwen als lieden die ver bij ons ten achter staan, maar dat we van deze zelfoverschatting zullen terugkomen. Eens heeft het Oosten, door het christendom, het Westen verbeterd; er is geen sprake dat het Westen dit ooit het Oosten zal kunnen doen. Wy' Europeanen worden zoozeer teruggehouden door de dingen van lager orde, dat wy' de lessen van onzen oorsprong, die in 't Oosten ligt, niet bevatten. ^Herinnering" van P. Valkhoff; vertelling van een jongen en een meisje in den trant van »Het jongetje" van Borel, maar minder ge detailleerd, minder breed van opzet en ook minder sentimenteel en gekunsteld. Er komen mooie fragmenten in voor, alleen is de conceptie een beetje vaag. Flarderig en banaal, vol goedkoope effectjes is «Desillusie" van G. Heuvel man, een desillusie voor den lezer om met zoo'n banaal vrouwfignurtje te worden bezig gehouden. Conrad van de Liede probeert in »Angot" ons te laten meevoelen den angst vaneen jonge vrouw, die wachtend op haar echtgenoot, door den storm zenuwverschrikkingen krijgt en het ergste denkt. Het komt natuurly'k terecht, en dit verzoent den lezer. In historische schetsen uit de eerste helft der achttiende eeuw, toont Dr. D. C. Nyhoff, door een briefwisseling van een tydgenoot, een zekere Wierink, aan den heer van Hoek, hoe by den vrede van Utrecht ons land in min achting kwam na de groote periode van bloei, en hoe dit wel voor een deel de schuld was 't perfide Albion, maar voor een nog grooter deel onze eigen schuld. De Regentenmaatschappij en de ontzenuwende speculaties hebben ons vernietigd. Tradsmark THEE - E. Trademark KOLDÏIEIJ&COEBSBE, »{k L, 1CID SCH K H T K...»u Groot Beddenmagazgn. Groote collectie Wiegen, KIn dei-ledikanten, Luiermanden, Baby tafeltjes, Itabj bascule», etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. van KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzncht. Vraagt overal de [j verzegelde flacons a f 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a / 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek H. NANNING, Den Haag. Heden verscheen de 2e druk van: bevattende elf Kaarten, dus van elke provincie, met aanwijzing der afstanden van plaats tot plaats in Kilometers en vermelding der soort van wegen. Deze Atlas zenden wy franco per post (na ontvangst van het bedrag in postzegels of per postwissel aan ons adres) voor slechts S Vijf en dertig Cents. 2 Amsterdam, VAN HOLEEMA & WARENDORF. l KOLBEÏIIJ ft' COBBltRE, 30 Leidschestraat, AMSTERDAMGrootste specialiteit VAN Slaapkamer Ameublementen. Men \rage geïllustr. catalogus. PHILÏPPONA KETELAAR, fournisseur de la Cour. KALVEBSTRAAT 166, A GRANDE SPECIALITE POÜR Trousseaux & Lavet t es, Sur demande envoi franco de Devis et de model es. Onderlinge Verzekering Maatschappij gevestigd te Amsterdam. Opgericht Directeur: G. DE &UP, Kantoor Den Texslraat 41. Afd. I. jVIilitie-Onkostenverzelieriiig, met kapitaal-uitkeering, on afhankelijk van al of niet persoonlek dienen. Afd. II. Huwelijks- l/i tzetverzekering. Uitkeering van kapitaal bij Huwelijk of later op een vooraf vastgestelden leeftijd. Bij vóóroveriyden worden alle gestorte premiën terugbetaald. prospectussen, garievez ea alle inlichtingen worden gaarne door de girectit ea de .Agenten verstrikt TEGEN RUIME PROVISIE kunnen nette en soliede Agenten en Agentessen worden aangesteld. * AYPOL talooze Yenn. H\GIÉA", te AMSTERDAM. (Goedijekeurd bij Kon. Besl. van 2] Mei 1897, No. 83.) Kantoor en Hoofdmagazijn: EOKIN 128 o.d. Ned. Bank (Telephoon 1884). Magazijnen: CONSTANTIJN HUYGHE1VSSTRAAT 98, boek Overtoom (Telephoou 1349). KLOVENIERSBÜRGflVAL 2, hoek Nieuwmarkt (Telephoou 1979). Speciale inrichting voor verkoop en verhuren van ARTIKELEN VOOR ZIEKENVERPLEGING als Ziekenledikanten, -stoelen, -wagens, enz. peiatis- ea gpeculumtafels en (Stoelen, enz. Aseptisehe en Antiseptisehe Verbandstoffen. Breukbanden. Buikgordels. Gezondheidscorsetten. Lucht- en Waterkussens en dito Matrassen, enz. enz. E E N I G ADRES voor het vervoer van Zieken en Gekwetsten per Raderbrancard (met luchtbanden) volgens tarief, zoo buiten- als binnenlands en onder geleide van speciale beambten. Q 2: CC O S& o 0=3 ver oederen klenren. in Eenlgste Band bestand tegen GL.AS en SPIJKERS. J. M. BOAS & Co., Amsterdam, N. Heerengracht 41. Dr. E. J. P. JOR1SSEN. Transvaalsche Herinneringen, 1876 '96. To all who are interested in the inner history of South-African questions, this little volume skould prove exceedingly welcome. This testimony is of value, and we believe it to be bot accurate and sincere. It seems a pity that a book containing so much that is of interest to Engli*hmen, should not be publishedin English. Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit fan 3 JJccc-mlei' 181)5, JV°. 38. Maatschappelijk Kapitaal ? l,800,000. Directeuren: Mr. c. L. SCOTT en Mr. PAUL L. MULDER. Commissarissen: W. J. GBEBTSEMA, Amsterdam; JOAK H. SCHJIITZ, Amnti-nlam; Dr. JB. VAN GBUSS, Amsterdam; J, C. VAN GOESS, 'sGrarenhagr; Dr. S. J. HALBEKTSMA, Jtvttmiam; l'rof. Dr. W. KAPTEIJN, Utrecht; Mr. J. LUDEN, Amsterdam; Prof. Dr. J. A. C. OUDEMAXS, Utrecht; Jhr. F. VAN EEEJJEN, Zeist en E. W. SCOTT, Amsterdam. fj^p"1 De Maatschappij ver-zekert pensioenen, uitte betalen 200 dikwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. DE !IV\!,SI 111; BUOODFABRIEk" 139 Bilderdijkstraat, 's-Gravenhage, verzendt na ontvangst van postwissel, franco door geheel Nederland: Divers Gebak in trommeltjes en LUXE TROMMELS waarvan Prijs courant op aanvrage wordt verzonden. LUXE TROMMELS inhoudende Zoute Krakelingen of Zoute Bollen 90 cents; Zoutstengels 95 cents: Bitterkoekjes ?1.50; Zandkoekjes (Theario) ? 1.70. SPECl'L.A.AS Friesehe ?1.20, Ie soort ?1.10, 2e soort ?0.95. N.B. 2 trommeltjes HAAGSCHE Beschuitjes 95 cents, 2 trommeltjes Anijsbeschuitjes ?1.15. J. ROETERS v. LENNEP, Directeur. Een wondervolle Zeep. IVY-Z; 'ij drijft. Heden verscheen : Be Remplapt, DOOR Mr.LlJ.MerfeHrtlrM. (Xo. 101 van WA li E NDOEF's Novellen-Bibliotheek.) prijs l O cents. Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam. is il e fijnste, beste en aangenaamste Zeep die met mogelijkheid voor Toilet, Bad en algemeen huishoudelijk gebruik kan gemaakt worden. Zij wordt gefabriceerd van dubbel gezuiverde grond stoffen, xoodat voor volkomen onschadelijkheid wordt ingestaan. Haar merkwaardige eigenschap, dat zij drijft op liet water, voorkomt het lastig verloren gaan in badkuip of waschkom. Zij is altijd zichtbaar, en dicht bij de hand wanneer gij ze noodig hebt. Overal verkrijgbaar a _f5 CetttS per groot dubbel stak. Keurige Kinderboeken cadeau in ruil voor de Omslagen van MVY-ZEEF. GOODWINS, Amstel 140, AMSTERDAM. Dochter (yejaayd) : Papa, is Ilenri ik meen meneer Koks bij u geweest Papa (!(tJ;oniek) : Ja, maar ik kon niet goed begrijpen, wat hij wou; ik geloof, dat hij mijn hand kwam vragen en dat hij zei, dat jij genoeg had, om ons te onderhouden; ik heb hem naar huis gestuurd om het duidelijk op te schrijven. Jongen in een spekslagerswinkel: Mag ik voor vier stui vers leverworst, maar 'n groot stuk asjeblieft; 't is voor een zieke. Cacaofabriek Mexico". Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. IMII\K l J10LLA A" TAFELWA

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl