Historisch Archief 1877-1940
l
No. 1095
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Poëzie in deze aflevering werd geleverd door
Safir, Marie Boddaert en H. A. v. Gogh.
***
De Hollandsche Revue.
Op krachtige en vaardige wyze bespreekt de
heer Netscher in zyn karakterschets de mili
taire loopbaan van den Lombok-held J. A.
Vetter. Omstandig worden hier het voor en
tegen van deze expeditie uiteengezet, de aan
leiding daartoe nauwkeurig beschreven en de
verguizing en de vergoding waaraan deze
kry'gsman heeft blootgestaan in herinnering gebracht.
Per saldo, zegt hy, is de ty'd om kritiek te
oefenen nog niet gekomen; de beschuldigingen
en beschouwingen van anonieme schrijvers zyn
zonder groote waarde. Eerst de historie zal
een oordeel over den generaal vellen, die
door goedgeloovigheid veel verloor, maar door
moed en dapperheid alles terugwon, ja, tot
het eind het volle vertrouwen van den Gou
verneur-Generaal behield.
Behalve de gewone overzichten en bespre
kingen is er ook een goed geslaagd portret
van den socialistischen Afgevaardigde ter
Tweede Kamer, H. H. van Kol.
***
De Tijdspiegel.
De Tijdspiegel heeft behalve zijn gewone
rubrieken een zeer opwekkend artikel tot
stichting van volkscredietbanken, door L. van
Zanten Jzn. Indien de wetgever blijft weigeren
rijkshulp te verleenen, dit is de conclusie,
zou het idee des heeren Franok, het oprichten
van een groote Volksbank, ondersteuning ver
dienen ; zoo'n zaak zou evenwel een handels
zaak worden, wat op zichzelf niet zoo'n be
zwaar zou zijn, als prikkel om [de Staat te
nopen het algemeen belang te bevorderen.
Verder is er van prof. W. C. van Manen
een gedetailleerde bespreking over de geheimen
van het boek Henoch, een vervolg van «Joost"
door H. G. v. Roodhuyzen en een schetsje
«Schaamte" uit den vreemde medegedeeld
door mevr. Van Westhreene. In de bespreking
«Poëzie uit Noord en Zuid" wordt aangetoond
dat de Walen in hun poëzie dichter by de
Vlamingen dan by' de Franschen staan.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiimiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiniiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiii
La cathéilrale."
Gry's staat het steenen gebloemte der
cathedraal van Chartres en ontvouwt breed' zy'n
vormen en beelden, spreidend over het groene
?omringende land zijn hooge beteekenis.
Zy is geklommen uit den grond in vrome
tyden, toen de pausen van Rome waren de
vorsten der aarde en de opperste rechters in
aardsche geschillen. Zij is langzaam gegroeid
«it het geloof der voortijden en is rustig
blijven staan, terwyl de muren der steden vie
len, terwijl menschengeslachten verrezen en
terugkeerden naar het stof. Opeenvolgende
geslachten stapten over den bodem der kerk,
zy hebben hem uitgesleten en hy' kuilt in een
sponsachtige oudheid. Hy' is gereten en ge
scheurd, doch bly'ft hy' dragen de hooge ge
welven. Donker schemerend in zwaar gloeiende
kleuren staren aan de zuidzyde de oude
vensterglazen. Zy spreiden den vrede met
nooit teruggevonden harmonie over de gebogen
hoofden, over de gevouwen handen der aan
dacht, zy' spiegelen in de geheven oogen zachte
lichtakkoorden ' eener suizende extase. Want
in haar ruimte en tegen muren, pylers en
gewelven hangt eene zachte schemering. Af
geweerd is het schelle zonnelicht en zwy'gend
turen in het halfdonker de beelden der heiligen.
Hier is de stille koele verrukking en verkoelen
de nietige passies der menschen en hun strij
den de begeerten.
Hierheen vluchten zy die eenzaam en ver
laten zy'n, zij die dorst hebben naar de wateren
«ens hoogeren levens, dan dat aandruischt
met holle klanken van wagenraderen en ijdele
schreeuwen van buiten tegen de bemoste muren
en contreforten. Want zeer schoon is dat
groeien van het mos in de hoeken op de
spuiers, in de bogen der vensters, langs de
torens, op de daken, 't Is of het er bij hoort
en zonder dat is een cathedraal niet »af ', zoo
als de schilders zouden zeggen.
Binnen in een der zijbeuken staat een
Mariabeeld op een pijler omgeven met de
vlammetjes van vele kaarsen als gouden
lichttranen van boete geweend ter eere der moe
dermaagd, door de stille heen en weer gaande
scharen, die schuifelen, neerzijgen en opstaan
in gedempte devotie.
* *
*
Over deze koningin der vroege Gothiek heeft
Huysmans een boek gemaakt, dat zoo het al
Sc/iaa&p&l.
8ste Jaargang. \-> Juni 1898.
Redacteur: R u d. J. L o m a n.
15 Avenue Road, Ilegent's Park, London N.W.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
iiiiuiiiiiiiiiiimiiiiMlmiiHiiii
TWEEDE NAT. COEBESP. WEDSTBIJD.
Overwiunaarsgroep.
Zes-en-twintigste zet van Wit.
Partij
No.
10
11
12
13
14
15
18
19
R f5 f
ed4:
P h6:
T edl
T f4
R e5:
Partij
No.
20
21
25
27
28
30
31
32
K f2
R f6:
T d2
c3
K f2:
T e4
K e2
T c2
Partij
No.
33
35
36
37
39
40
42
44
fe6:
Kg2
T bl
R c6:
T gl
h4
K g2
J. J. S,
d4 OPENING,
Wit Halprin (Weenen). Zwart Pillsbury (New-York).
l dé, d5 2 P f3, P fG 3 e3, c5 4 b3?,
cd45 ed4:, P 06 6 c4, B g4 7 K e2, e6 8 0-0, dc4:
O bc4:, T c8 10 E b2, E el 11 P bd2 0-Q 12
D b3, D c7 13 T acl, T fd8 14 D e3, B dB 15
g3, D a5 16 II d3, D h5 17 P g5, 65! 18 d5,
P d4 19 h4, b.6 20 P ge4, P e4: 21 P e4:,
P f3 f 22 K g2, B b8 23 T hl, f5 24 P c3,
e4 25 B e2, T e8 26 P b5,f4! 27 D aS, e3 28
d6, P e5 29 B e5:, f3 f 30 K b2, T e5: 31
B d3, B d7! 32 fe3:, D g4! 33 E fl, T ha 34
T c2, T b5: 35 T d2, T e5 36 D b2 T e3 ? 37
D b7:, B 06 38 D b2, f2. Wit geeft op.
niet zy'n beste werk is dan toch onder zy'ne
meest belangryke behoort. La Bas, En Route,
La Cathedrale. Wat prachtig monment heeft
meester Joris Karl zich daardoor gesticht,
belangwekkend zeker, dan Lourdes, Rome,
Paris, waarin de dichter Zola dikwijls gedaald
is tot een praatzieke theoreticus, terwyl Huys
mans is gestegen tot de stille bergtoppen van
een gezuiverd zieleleven. Wat kunnen hem
nu schelen de spelen der litteraire kabouter
mannetjes in de lage dalen aan zijn voet,
terwyl hij staat daarboven in het maagdelyk
zonnegloren van een nieuwen dageraad, zijn
passen laat dwalen door de ongerepte rose
sneeuw van nieuwe gedachtenvelden.
Zy mogen dan vechten die kaboutermanne
tjes over het »vers libre", over socialisme, zich
groepeeren tot goede en waarde kameraden,
collegialiter ronddansen in »de togas" hunner
letterkundige waardigheid. Zy mogen hun
artistieke kopjes verheffan, onder gekrenkte
ydelheden of willen pontifieeren in wankelende
tempeltjes van onsterfelijkheid.^ Wanneer hy
in de hoogte schrijdt over de afgronden,
verdoft voor zijne ooren de knal hunner ijdele
schermutselingen in de modderpoelen der verre
valleien. Want hy' kent zy'n kracht en weet
dat een trap van zijn voet genoeg is om la
winen van gedachten te doen rollen over de
ydelheid hunner ijle hoofden. En al kruipen
ze fay' elkander om te zamen gedachtenreeksen
te zoeken, die zij alleen niet meer kunnen
vinden, al trachten zy allen te zamen den
socialen dans der schoonheid te dansen, onder
de wapperende doeken hunner tentjes, er is
nog genoeg sneeuw op de hoogten om ze allen
te doen verdwijnen.
Als een trotsche herder laat hij om de ruggen
der bergen en over de groene valleien de
klokjes zijner gedachten klingelen; hy zendt
ze uit en verzamelt ze naar zy'n welgevallen.
* *
*
Zuiver artie=t is Huysmans niet. Daarvoor
is zijn stijl te droog, zijn kleur te mat, maar
onder de verdroogde aschen van zijne
woordenvlakten voelt men den onderaardschen gloed
zyner hevige ziel, den ry'kdom van zijn ruim
hart, kan zelfs luisteren naar de branding
van een wilden waterval. Want vrij is zijn
ziel in haar loop in de kronkelingen door
landschappen van sentimenten en hij stoort
zich weinig aan de bordjes met «verboden
toegang" die zwakhoofdige wereldwijzen trach
ten te plaatsen op zy'n weg. Vroeger volgeling
van Zola is hij zelf meester geworden en
terwy'l zijn oude meester is blijven staan is
hy doorgestapt tot boven de nevelen en dampen
dezer wereld en de lusten van haar vleesch.
Hy' is de eenige homme de lettre, die deze
stappen heeft durven doen zonder aan zijne
roeping ontrouw te worden.
Zoo heeft hij »de cathedraal" die voor ons
dood scheen op waardige wijze gerestaureerd
en is dat misschien wel de eenig gelukte
restauratie van den lateren tijd. Hoevele van
die herstellingen zijn niet mislukt ? Hoevele
prachtige gebouwen zijn er in de laatste 25
jaren niet verknoeid van buiten door allerlei
knutselwerk en van binnen door de onwaar
dige polychrome ?
Waarom moet het oude steeds vernieuwd
worden, waarom getracht den tijd vooruit te
loopen, waarom niet de ty'd zelf heer en
meester te laten over het maaksel onzer han
den ? Hier wordt elk gewilde verbetering eene
verslechting. Wat zou men zeggen als wij de
Nachtwacht eens gingen overschilderen of
de armen van de Venus van Milo gingen
byplakken ?
L'archéologie et l'architecture n'ont execut
que des besognes secondaires ; elles nous ont
revele simplement l'organisme Ie corps des
cathédrales, qui nous en dira Tame ? vraagt
Durtal-Huysmans.
Het is waar, wij 19de eeuwers staan in
stomme verbazing voor deze oude encyclope
dieën in steen en wy' begrijpen niet meer. De
namen der bouwmeesters zijn onbekend en
zijn verdwenen in den nacht der tijden zooals
van vele groote werken van schoonheid en
wijsheid. Wie was de dichter der Ilias en
wie die van de navolging Cristi ? De grootte
van het werk schijnt den schepper te verplet
teren onder zijn macht.
Wy' staan voor die steenen geweldenaren
als we zouden staan voor de pyramiden van
Egypte.
Daarenboven moesten die kerken gezien
worden in een omgeving die men heeft ver
nietigd, zij waren omringd door huizen, die
bij hen pasten en wij waanwijzen doen alles
om ze zooveel mogelijk te isoleeren, zij moeten
naar onze begrippen vrij worden, op open
pleinen met grasperkjes verrijzen. Zoo leiden
we ons begrip verder en verder af. »Au fond
»nous trëbuchons, nous avanrons au hasard,
»nous ne savons rien, rien."
FBANSCHE PAETIJ,
Wit Steinitz (New-York). Zwart Showalter (X.-York).
l ei, e6 2 d4, d5 3 e5, e5 4 dcö:, P cö5
P f3, B c5: G E d3, P ge7 7 0-0, P gG 8 T el,
II d7 9 c3, a5 10 a4, D b8 11 D e2, II b6 12
P a3, 0-0 13 P bó, P a7 14 B e3, 11 o3: 15
D e3:, P b5: 1G ab5:, bG 17 P dl, fa 18 14,
P e7 19 D i'2, D d8 20 T c3, gG 21 T b3 T f7
22 K hl, K g7 23 P f3, h6 24 T g!, b3 25
D g3, D b8 26 P ga, T ffS 27 D b4, P gs 28
04!, dc4: 29 E c4:, T fe8 38 T d3, Ta7 31
T d6, T b 7 32 T gdl, K c 8 33 P eG: f, K eC:
34 B tG;, D h7 33 d7 f. T el 36 T c7 :, P
o737 D f6 f, K- M 38 T d8, T cl 39 U3. /.wart
geeft op.
GEWEIGEED DAME GAMBIET.
Wit Showalter (Xew-York). Zwart Tndiigoriue
(Petersburg).
l d4, d5 2 c4, eG 3 P c3, cG 4 P f3, P d7
5 a3, del: G II g5, D aö' 7 ei, b5 8 Ee2, E e 7
8 E f4, P gfö10 0-0, E b7 11 P d2, 0-0 12
a4, b4 13 P ei:, D d8 15 eó, bc3: 15 efC, P fö:
16 bc3:. P d5 17 E d2, c5 18 T bl, D c7 19
P e5, T ad8 20 R d3, R aS 21 D c2 i'5 22
T fel, B f6 23 T ba, cd4: 24 cd4:, U c2: 25
E c2:, P c7 26 T c5, P aG 27 T a5, T d4: 28
E c3, T dG 29 E b3, E d5 30 E do;, ed5 : 31
B d4, T c8 32 f4, T c4 33 B a7:, T f4: 34
P f3, B c3. Wit geeft op.
FBANSCHE PAETIJ.
Wit Schleohter (Weenen), Zwart Showalter (N.-Yorkl.
l e4, e6 2 d4, d5 3 E d3, P f6 4 e5, P fd7
5 P f3, c5 6c3,Pc6 7 0-0, D bG 8dc5:,Bc5:
9 b4, E e7 10 T el, a6 11 D c2, bC 12 D e2
D c7 13 P bd2, P a7 14 B b2, P b6 15 T acl,
P a4 16 B al, b5 17 P d4, E d7 18 D g4, go
19 c4, bc4: 20 E c4:!, dc4: 21 P c4- T cS 22
P d6 f, B d6: 23 T c7:, B c7: 24 D dl, P bfl
25 P f5!, P d5 26 P d6 t, K dG: 27 ed6:, 0-0
28 D dl, f6 29 D a7:, T f7 30 D a6: Pbl: 31
D bl, P d3 32 T bl, P f4 33 B fG:, T c2 34
D ei, T e2 35 T b8 f, T f8 36 T f 8: f. K f8:
37 D bl, e5 38 h3, e4 39 D b8 t, K f7 40
D d8, II e6 41 D el f, K 86 42 D g? f, K h'j
43 E g5:, T el f 44 K h2. Zwart geeft op.
Wy vergeten de groote waarheid dat alles
er slechts nmaal kan zy'n. Doen wy het over
dan is het mis.
Zoo mogen we dan bly zy'n dat de auteur
ons dit zy'n laatste bo«k heeft geschonken.
Al valt ons het avancaeren daarin soms moeiy'k,
al hinderen ons tot vervelens toe soms talry'ke
bijzonderheden die de middeleeuwen zouden
hebben verheugd, maar waaraan wy' zy'n ont
wend, het geheel vertoont zoo een goed in
zicht in die labyrinthen der voortyden dat we
ons devoot neerzetten en luisteren naar zy'ne
stem.
Zelden heeft hy zich vergist. Is hy' niet
de eerste geweest die het publiek heeft ge
wezen op Degas, Chéret, Verlaine ?
Hier wy'st hij naar den porche Royal. A coup
sur, la plus belle sculpture du monde est en
ce lieu, zegt hy. Geleerde kunsthistorici, ge
wend aan elkander trouw na te schryven, heb
ben er in hun boeken gewag van gemaakt, er
moest een man komen, die meer was dan ge
leerd, die ze verlichtte met de stralen van zijn
zielvol oog, die blies over dien kouden steen
zyn warmen adem en ze opriep tot nieuw leven.
Wie zal nu de pelgrims tellen die zy's. boek
naar het noorden van Frankryk zal drij
ven naar Chartres, Rouaan, Amiens, Reims,
Tours, Beauvais, Bourges, om te zien wat de
bouwkunst vermocht ? Die niet ten minste een
of twee dezer kerken heeft aanschouwd zal
van evenveel genot verstoken blijven als hy'
die de Nachtwacht of de Staalmeesters nooit
heeft gezien. Nergens ook ter wereld is een
streek waar op een beperkte ruimte zooveel
gebouwen vol grootschheid en macht geboren
werden, dan wel in het noorden van datzelfde
land, dat in alle takken van menschelijk weten
en kunnen tot nu toe voorop is gegaan in de
ry'en der volkeren.
In een volgend boek belooft de auteur ons
meer speciaal de schoonheden van den
plainchant te ontvouwen. Reeds in Eu Route heeft
hij daarover uitgeweid maar in het nu vol
gende l'Oblat zullen wy Solesmes en zijne
kerkzangen krijgen.
* *
*
Zoo maken zich schrijvers en schilders van
alles meester. Er blijft op het laatst geen
hoekje meer over dat niet geschonden is door
hun voet; voor den eenzamen man om er
het ongeschreven boek zijner eigene ziel voor
zich allén te schryven. Dit is de keerzijde
der kunst; als ze zich dan nog maar meester
maken ! Meestal is het slechts kladden.
F. E.
Inhoud van Tijdschriften.
Eigen Haard No. 25: Leonie, door Louise
B. B., V. De Pedir-expeditie (Selimoen),
door Bintang Djaoeh, II, met afbeeldingen.
Volendam, I Oude Visschers, met portretten
naar teekeningen van Franz Althaus. Eerst
ontmoeten, door Marie van Scaldem. I.
Een Kerk-IIospitaalschip ten behoeve van de
Nederl. Visscberij, door Dr. J. A. Portengen,
arts, Off. van Gez. Ie kl. van Hr. Ms. Zeemacht,
met afbeeldingen. Een praatje over hoofd
deksels en over moffen. I. Feuilleton.
Weekblad Insiilinde : Particuliere correspon
dentie uit Indië(Militaire Causerie door
Sowidjojo II) Beeldende kunst in Indië.
Heeft de zending op Nieuw-Guinea fiasco
gemaakt ? Een dreigend gevaar voor de
volksgezondheid. Kennis van inlandsche
talen. Indiscfee.Rechtspleging. De pest.
iiiiiiiiMiiMimiuiniMiiiiimiinHiMiiiMiimiiiHiiiiMMmmiiiiiiiiimmii
De staatsleening. Brazilië. Xederl.
liankencredietvereeniginf/ voor Zuid-Afrika.
De javasche hypotheekbank. Rot
terdam-Deli. De Langkat tabakmy.
Santa-Rosa. ? Petroleum.
Vastowoaand. Amerik. sporen. ? Trammen.
Nationale levensverzekeringsbank te Rotter
dam. liet >,Ncderlandsche veem" alhier.
Correspondentie.
Er is veel geld; er is evenwel ook veel
vraag. De uitgiften volgen in toenemenden
spoed op elkander, als: 4 pets. Rjasan-Uralsk
spoor, ten bedrage van ruim 50 millioen gulden,
?'! pets. oblig. Amat. voor ruim ?17 millioen,
l pet. oblig. hollandsche electrische spoor tot
een som van l Y<. millioen ; voorts werd geld
gevraagd voor de Kedirie stoomtram, voor de
Banque auxiliaire de la Bourse te Brussel,
voor een paar tabakmaatschappijen en ten
slotte voor de Indrapoera mijn-mij.
Weldra zal de Staat der Nederlanden om
55 millioen komen vragen tegen 3 pet. In
schrijvingen op de leening zijn ingekomen door
een combinatie bestaande uit de Kederlandsche i
Handelsmaatschappy, de firma's Hope & Co.,
de Amsterdamsche Bank en de Amst. succ.
der Banque de Paris et des Pays-Bas en door
eene groep bestaande uit de firma Wertheim
& Gompertz, de Twentsche Bankvereeniging
en de firma Gebr. Teixeira de Mattos, deze
laatste mede namens de firma Speyer Brothers
te Londen.
Naar ik hoor, is de leening aan de laatste
groep gegund tot den prijs van 95,13 pc.
Even als de amsterdamsche gasleening zal
ook dit fonds op de Londensche beurs
geintroduceerd worden. Uitmuntend.
Straks komen nog de Vereenigde Staten 200
millioen vragen tegen 3 pCt. obligatiën als
oorlogsleening waarvan de inschrijving, naar
verwacht wordt, een groot succes zal hebben.
Van de bititenlandsche Staatsfondsen doen
de spaansche alsof er geen oorlog is. Zou er
veel in blanco verkocht zijn ?
De Brazilianen retireerden nog wat.
De Times ontvangt het volgende bericht uit
Rio de Janeiro: Hier wordt medegedeeld,
dat de regeering een overeenkomst heeft ge
troffen met zeven binnenlandsche en vyf
buitenlandsche banken, waarbij de conversie van
de 4 pCt. Goudleening van 1880 in 5 pCt.
Currency bonds wordt gegarandeerd. Houders,
dia de voorstellen van de regeering aanvaarden,
ontvangen een bomts van 25 pCt.; zy die
weigeren, zullen de nominale waarde van hun
aandeel ontvangen.
Het bedrag, dat op het oogenblik uitstaande
is, bedraagt 12,465,500 milreis gangbaar geld,
waarvan de interest ongeveer G,000;000 milreis
in goud bedraagt.
Verwacht wordt, dat een decreet de con
versie zal verklaren, den len Juli van kracht
te doen zijn. De operatie vermindert
belangryk de rente en de verplichtingen der schat
kist met even veel, als ze de couponknippers
benadeelt.
***
Onder de industrieele en fin. ondernemin
gen vragen de aand. nederl. bank en
credietvereeniging voor Zuid-Afrika ernstig de aan
dacht door hun daling tot 97 pCt. Vóór 14
dagen stonden ze nog op 104. Wat de reden
moge zyn 'i
Men weet dat het kapitaal, aanvankelijk
groot / 2,400,000.?, in 1895 verhoogd is tot
? 4,800,000.?, waarvan 1,945,200.?uitgegeven
is en dat het geheele kapitaal vóór l Januari
moet geplaatst zijn.
Zou wellicht verkoop uit de eerste hand,
m. a. w. het klasseeren der aandeelen dereden
zijn ? Dan zou wellicht vooreerst niet heel
veel hoop bestaan op verbetering.
De winstuitdeeling bedroeg over 1888-'96 :
O, 6, 3, 4, 4, 4, 5, 6, 5K, terwijl voor 1896
?15.30 per bewijs van oprichtersrecht werd
uitgekeerd.
Het doel dat deze Maatschappij beoogt ver
dient voorzeker medewerking, 'k Hoop later
meer bijzondere berichten te kunnen geven.
* *
*
Hypotheekbanken geruststellend en bemoe
digend vast.
De directie der Javasche Hypotheekbank heeft
zich het genoegen bereid om den aandeelhou
ders de uitkeering van 2 pCt. dividend voor
te stellen. Een directie komt niet gaarne met
leege handen. Dan volgt critiek, dikwijls on
gegrond. En een bestuur dat ruime dividenden
voorstelt, het is meermalen gebleken, heeft
geen op- of aanmerkingen te duchten al is
daarvoor goede reden aanwezig.
Verklaarbaar is dan ook zeker het voorstel,
dat door de algemeene vergadering bereids is
aangenomen, al zou een scherpe criticus wel
licht willen doen vragen of er inderdaad winst
behaald is. Hij zou dan misschien wijzen op
de twintig duizend gulden gemaakte onkosten,
die volgens de balans eerst nog ver
diend moeten worden voor er van werkelijke
winst sprake kan zijn; art. 49 W. v. K. zegt
immers: De uitdeelingen geschieden uit de
inkomsten, na aftrek van alle de uitgaven.
De onpartijdigheid vordert evenwel te doen
opmerken, dat over het afgeloopen jaar reeds
ruim dertien duizend gulden op de gemaakte
onkosten zijn afgeschreven.
Een andere vraag werd mij ook gedaan.
Volgens het jaarverslag was het totaal der
hypothecaire vorderingen op 31 December 189t>
f 278,071.05. Kwam de directie nu niet in
strijd met het laatste gedeelte van art. l der
statuten dat tot doel der vennootschap o. m.
aanwijst »het uitgeven van pandbrieven tot
een bedrag hoogstens gelijk aan dat harer
hypothecaire vorderingen", toen reeds in
Januari 1897 een emissie van f 500,000 4 pCt.
pandbrieven werd uitgeschreven ? Op het
einde van 1897 evenwel was blijkens de
balans het bedragder hypotheken ?501,569.71
en dus grooter dan dat der pandbrieven
waarNiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiuii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiiiimiimiiii
Overzicht van den wedstrijd te Weenen na de 8ste ronde.
amen
ckT
','s l l
l l l;
JiLirorzv.
ScltiH'urs.
VS j
Dr. Tiirrasi-h.
6'fc
WaUirnit.
0
Va j
h
l
i i
i
MM
1"
3' .
voor f 462,600 is uitgetrokken. Dat is dus in
orde.
Voor de ontwikkeling van het hyp. crediet
zal de bank nog veel kunnen doen in het
belang van credietnemer en credietgever. Moge
zy haar voorzichtig beleid daartoe steeds doen
strekken.
De berichten van den directeur betreffende
zijn onderzoek op Java, persoonlek ingesteld,
zy'n gunstig.
De certificaten van de JV. W. & Pac. hyp.
bank kenden, in verband met de voorgestelde
regeling, van 61 tot 63 opkomen. Wellicht
wordt het voorstel de volgende week definitief
goedgekeurd.
* *
Tabakken over 't algemeen hooger. Er is
reden voor; zie my'n vorig artikel.
Ook Rotterdam-Ddi avanceerde van 114 tot
117. In de op 11 dezer gehouden algemeene
vergadering van aandeelhouders bleek, dat de
balans en de winst- en verliesrekening over
1897 sluiten met een saldo verlies van
/ 87,313.43. De nieuwe oogst, die in 1898 is
aan de markt gekomen, ofschoon in quantiteit
gering, is in hoedanigheid veel beter dan die
van 1896 en grootendeels verkocht tot prijzen
die kunnen doen verwachten, dat de exploitatie
van 1897 niet onwaarschijnlijk het verlies ge
heel of ten deele zal dekken.
De heer A. Ruyter heeft zijn eervol ontslag
aangevraagd als vertegenwoordiger der ven
nootschap in Deli, hetwelk hem onder dank
betuiging is verleend. Met ingang van l Febr.
jl. is hy vervangen door den heer H. C. Carsten,
laatstelyk waarnemend administrateur der Am
sterdam Deli Cie.
Aan het bestuur werd machtiging verleend
tot onderhandschen verkoop van een gedeelte
der concessie van de Maatschappij. De balans
en winst- en verliesrekening werden goedge
keurd, terwy'l de heer J. E. Henny herkozen
werd als commissaris.
De Langkat tabakmij verbeterde van 162
tot 164K. De toewyzing op de inschrijvingen
voor / 415000 aandeelen B heeft tegen den
koers van 115 pet. plaats gehad.
Santa-Rosa niet veranderd. Aan het verslag
der directie ontleen ik het volgende: De oogst
1896:97 van eigen aanplant bedroeg 7300aroba'g
(l aroba is gelijk '23 pond), terwijl werden
opgekocht 5965 aroba's. Dit leverde eene
quantum op van 1817 pakken tabak met een
uitleverend gewicht van 229,000 pond, wdlke
tot circa 111 centen werden gerealiseerd. De
eigen aanplant leverde een kleine winst op,
de opkooptabak daarentegen een beteekenend
verlies. Volgens de winst- en verliesrekening
is het saldoverlies f 17,642.99 Y- nadat het
nog op oprichtingskosten staande bedrag van
/ 4000 is afgeschreven, terwijl het op de
reserve voorkomende bedrag van / 4844.62 in
mindering van het verlies werd gebracht. Deze
minder gunstige resultaten zijn grootendeels
het gevolg van het ontijdig ontslag van den
vertegenwoordiger der Maatschappij in Mexico,
hetwelk samenviel met eene tydelijke, onge
kende vraag naar werkkrachten, waarin
direct niet kon worden veorzien. Ook de
aanplant van dit jaar moest daardoor be
langrijk worden verminderd, terwijl de exploi
tatiekosten niet in die mate konden worden
ingekrompen. De eigen oogst zal dit jaar
slechts circa 2000 aroba's bedragen, waarvan
de productieprijs onevenredig hoog zal zy'n.
Er is echter een belangrijk quatum bijgekocht
van de beste tabakken in de nabijheid van
Santa Rosa gewonnen. Het gelukte der Maat
schappij aan hare onderneming te verbinden
den heer Edmund Culin, die in Maart j.l.
het beheer aanvaardde en die gedurende den
korten tijd dat'hij voor haar werkzaam was
blijken gaf de rechte man te zijn om de
moeilijkheden betreffende het verkrijgen van
voldoende werkkrachten te boven te komen,
zoodat vertrouwd mag worden, dat onder de
thans veranderde omstandigheden de volgende
oogst geen reden tot teleurstelling geven zal.
Kof'/ie. De eerste kleine oogst wordt einde
van dit jaar gewonnen.
Citoii.tcliouc, Sedert eenige maanden ismen
begonnen met het winnen van caoutchouc op
kleine schaal; langzamerhand zal hieraan uit
breiding gegeven worden.
De gezondheidstoestand zoowel van het
Europeesch personeel als onder de werklieden was
bevredigend.
De aftredende commissaris, de heer E.
Hirschhorn werd met algemeene stemmen her
kozen.
* *
*
Petroleum waarden goed genoteerd. De koers
der aandeelen «koninklijke'' gemiddeld wat
l lager. Een dividend van 52 pCt. wordt uit
gekeerd, 't Is mooi, maar een koers van 590
Ct. is ook hoog. Ik zou zeggen te hoog.
Al is het bestuur gewaarborgd door de aan
neming der bekende voorstellen waarmede
ik het van harte heb gefeliciteerd ??dit is
niet met de aandeelhouders het geval. Eer het
tegendeel. Zou de bekende kundige rechts
geleerde mr. B. C. J. Loder in rechten optre
den, tegen het besluit der vergadering, waarin
de meerderheid der aandeelen niet vertegen
woordigd was'!
Raadt toch eens, lezer, wat de booze wereld
vertelt ? Er zouden heel wat hommes de paille
op de vergadering zijn geweest. Kunt ge dat
gelooven ?
De Xed. Piitro2ett.m-3Iaatichuppij geeft nog
niet veel te hopen. De koers dobbert op.34 ;'i
35 ; waarschijnlijk nog hoog genoeg. Nadere
berichten omtrent de reorganisatie of de «weder
geboorte" ontbreken nog,
* *
Russische sporen onveranderlijk vast.
De gelegenheid tot inleveren van de aan
deelen der Fastowo spoorweg-maatschappij ter
verwisseling in 4 pCt. staats-obligatiën, is van
af 13 dezer opengesteld ten kantore van de
heeren Lippmann, Kosenthal o; Co., alhier.
De aandeelen moeten worden ingeleverd,
voorzien van de dividend-coupon over 1897
no. 14, benevens de rente-coupon per 15/27
September 1898 en alle nog niet. verschenen
coupons en den talon.
In de plaats van vijf aandeelen van Roebel
100 zullen worden uitgegeven : Zes obligatiën
der 4 pCt. Russische Staatsrente, van Roebel
100 elk, met rente ingaande l 13 Juni 1898,
benevens eene soulte in geld, bedragende
Roebel 50 kop. of 64 ets. Xederl. Courant
voor elk aandeel van Roebel 100.
Voor alle aandeelen van nederlandsch zegel
voorzien, zullen de daarvoor uit te reiken
obligatiën der 4 pCt. staatsrente eveneens
voorzien zijn van nederlandsch zegel.
Ten einde de verwisseling zonder vertraging
te bevorderen, worden de aandeelhouders ver
zocht, hunne aandeelen zoo spoedig mogelijk
in te leveren. De op uiterlijk 25 dezer inge
leverde aandeelen zullen in de eerste uitgifte
van 4 pCt. obligatiën worden opgenomen.
De actions de jouissance zijn waardeloos.
De divtdend-coupon over IS'JG van
boven