DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1096 vaardige rechtspleging voor inlanders even goed als voor Spanjaarden ; gelijke wetten voor de kolonie en het moederland; de deelneming van het inlandsch element aan de rechtspraak en aan de administratie ; de regeling van de belastingen en van de kerkelijke goederen ten gunste van de inboorlingen; de erkenning van persoon lijke vrijheid, van persvrijheid en van het recht tot vereeniging. Al deze hervormingen zouden binnen driejaren worden ingevoerd. Generaal Primo de Rivera nam de voor waarden aan en Paterno kreeg voor zijn tusschenkomst een douceurtje van n millioen. Bedongen werd van Spaansche zijde alleen, dat enkele punten voorloopig zouden worden geheim gehouden, vooreerst de ijnancieele zijde der transactie en in de tweede plaats de uitzetting der monniksorden en de verbeurdverklaring der kerkelijke goederen. Aguinaldo werd in allen vorm erkend als hoofd der opstan delingen en als president der »Tagalische Republiek"! Het duurde intusschen niet lang eer Aguinaldo bemerkte, dat de gouverneurgeneraal Primo de Rivera allerminst voor nemens was, ook slechts ne enkele van de toegezegde hervormingen feitelijk in te voeren. Natuurlijk rekende hij zich nu ontslagen van de verplichtingen, die hij zijnerzijds had aangegaan. De opstande lingen grepen opnieuw naar de wapenen, en het geluk was hun dezen keer bijzonder gunstig. Tusschen de Amerikaansche vloot en het zegevierend leger van Aguinaldo zit Primo de Rivera in een val, waaruit hij niet kan ontkomen. De val van Manilla kan niet uitblijven, en dan zal Aguinaldo stellig de »Tagalische Republiek'' proclameeren. De groote vraag is dan, of de mogend heden die Republiek zullen willen erkennen. Wij hebben er vroeger reeds op gewezen, dat gezaghebbende stemmen in de Ver. Staten hebben verklaard: de bevolking derPhilippijnen is niet rijp voor zelf beheeer. Dus een Amerikaanscb. protectoraat, of wel eene regelrechte annexatie ? Daartegen zullen de overige groote mogendheden zich wel verzetten, en de Vereenigde Staten kunnen zich de weelde niet veroor loven, om met zulk een verzet geen rekening te houden. De Philippijnen zijn een begeerlijk en begeerd bezit, dat niemand een ander onverdeeld en ongestoord zal gunnen. Komt er werkelijk nog eens eeue»Tagalische Republiek", dan zal deze hare schijnonaf hankelijkheid wel moeten koopen, door raet kwistige hand aan alle liefhebbers havens en kolenstations uit te deelen. auiililHiliiiiiiiiiiiiiiMiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiinMiiiiiiiiiiimiiiiiii Sociale, a De eeuw van den arbeid. Een wanhopig strijdmiddel. Een slachter en een politie agent, De lithografen in Amsterdam, Een gebouw op de heide. De cngelsche ongevallemvet. Goed, beter, beat. De eeuw van den stoom ; de ijzeren eeuw. Onder dien naam hebben velen de negen tiende eeuw ingeschreven. De omvangrijke werkzaamheid ten bate der levens- zee-, brand- en landbouwverzekering in hare groote verrassende verscheidenheid, de in progressieve mate toenemende samenwerking tusgchpn onder nemers en fabrikanten van hetzelfde vak, vorderen, niet ten onrechte, voor haar den naam van de eeuw der omlerlinge assu rantie, op. Vergis ik mij evenwel niet, dan past voor haar boven alks de aanwijzing: ceuiv van den arbeid. Zijn hooge waarde voor het (^economisch leven is in geen vroegere tijdkring i.uó juist, zoo wetenschappelijk verklaard, na stipt nauwkeurige analyse. Geen century bracht zooveel teleurstelling voor den arbeid als de 19de; zij begon immers onder een veel belovende reorganisatie als geen andere. Daarom de worsteling van den arbeid, met een onweerstaanbare krachten volharding, als nooit te voren, om erkenning overeen komstig den adel van zijn aard en be stemming. Een strijd die eerbied verdient, waardeering verwerft, sympathie opwekt, al is niet alles goed te keuren. Vele weken, reeds enkele maanden, geeft de oorlog tusschen de mijnarbeiders, niet behoorende tot de groote Minors Federation, en de mijneigenaars in South Wales, ons wederom een oeconomisch slagveld te zien waarop de zwakste partij, als bijna altijd, het allereerst der menschen sympathie op wekt. De strijd loopt, behalve over ver hooging van loon, over het al of niet handhaven van de sliding scale of wages. Onbeschrijfelijk is wederom de smart, net leed, liet ziel s verdriet van hongerlijdende ouders en kinderen. Waar blijven nu de autoriteiten, de machthebbende colleges, de invloedrijke staatslieden, de groot machten der engelsche kerk tot het bewerken van verzoening of althans tot het onderwerpen van de brutale macht van don sterkste aan de uitspraak van een onkreukbaar eerlijken scheidsrechter? De werkstaking is het strijdmiddel der wanhopigen. Het kwetst, _het pijnigt vooral hen, die het gebruiken, in den vorm van honger en ellende ook voor onschuldige kinderen in de lente des levens! ?Een slachter te Cardiff betrapte, enkele dagen geleden, een arme weduwe op het wegnemen van een stuk lever. De man volgde haar en wenkte een politie agent om hem te vergezellen. Toen de vrouw haar woning was binnengegaan vlogen de kinderen op haar toe om het stuk rauw lever als hongerige roofdieren te verslinden! De politieambtenaar, ontroerd, geschokt, vraagt den slachter of hij de arrestatie van de arme moeder verlangt. »My God no" is het antwoord van den vleeschhouwer die, inplaats van vervolgen, de arme ziel twee shillings in de hand stopt, and so did the policeman. Wat is toch zoo hard noodig? Rechtspraak onder waarborgen voor een billijke rechtsbedeeling onder dwingend recht. In die richting verlangt het practische leven de uitbreiding van den werkkring van de councils of conciliation and arbitration. Rechtspraak in de vele en velerlei ge schillen in het oeconomisch leven is een eerste vereischte. Dat is zou ik willen zeggen niet op goeden grond tegen te spreken. De Staat zelf heeft immers er kend en erkent andermaal door de in gediende ongevallenvcrzerzekeririg dat de vrije toestemming van den kant van den contractant ter andere zijde, gewoon lijk aan vogelvrijheid doet denken. Om die reden heb ik eenigszins uitvoerige ruededeelingen gedaan omtrent de kamers van arbeid, onlangs bij de wet geregeld. Met bijzonder veel genoegen ontving ik nu ook het bericht van de vereeniging van lithografen alhier dat zij 11. dinsdag een ver zoekschrift tot instelling van een kamer van arbeid aan den minister van water staat handel en nijverheid heeft verzon den. Zij heeft tevens aan verschillende drukkersvereenigingen hiervan kennis ge geven om tot navolging te prikkelen. Op gunstig anl woord mag met, grond fehoopt worden. Daarom mogen de betroken arbeiderskringen wel reeds beginnen om de verkiezingen van de leden van de arbeidskamers voor te bereiden. Die arbeid is omvangrijk, vordert veel overleg en be leid. De samenstelling toch der k. v. a. beslist voor een groot deel over haar succes. Zij «zal de opvoedende kracht kunnen leveren die noodig is om patroons en ge zellen te leeren, te gewennen, als twee ge lijk gerechtigde paiüjen te oi.derhandelen. Zoodoende kan de uitbreiding van den werkkring der k. v. a. voorbereid worden tot scheidsrechters wier uitspraken, zoo noo dig, dwingend gezag hebben. Werkstakin gen zullen dan wellicht niet meer noodig wezen; de oeconomische oorlogen zouden door arbitrage vervangen zijn. ** * Toen Richard Cobden voor de eerste maal als handejsremger eloor Ierland trok schreef hij aan zijn broer Frederik o. m.: er schijnt geen middenklasse in Ierland te wezen. Benige gehuchten, die men steden noemt, doortrekkende, zag ik steeds een arme be volking, wonende in hutten van klei,waarin slechts een vertrek, dat tevens tot verblijf plaats van het varken dient. Nu zulke din gen gelooft men, met het oog op de be kende persoonlijkheid van den schrijver ea den tijd waarop het bericht betrekking heeft. Dat zulke omstandigheden nog zou den voorkomen en wel in ons Nederland, welke stedeling zou dat nog vermoeden. Daarom vestig ik de aandacht op het vol gende : De heeren M. Ettema, R Landheer en H.Snaedes, allen te Surhuisterveensterheide, P. J. Troeistra, den Haitg, voorzitter, dr. H. Gorter, Bussum, secretaris, en J. G. Jansonius, Drachten, penningmeester, heb ben op ruime schaal een circulaire ver spreid, waarin zij hulp vragen voor hon derden medeburgers, die in droeve omstan digheden leven. In het Oosten van de provincie Friesland, op de heide die zich ten Noorden van Drachten uren ver naar den kant van Groningen uitstrekt, dus wordt in deze oproeping gezegd wonen, hier dichter opeen, daar meer verstrooid, honderden gezinnen in ellendige hutten van zooden en aarde. Elke hut heeft n, hoogstens twee kamers of holen, elk hol sn zeer klein venster; slroo en lompen dienen voor bed, de rook van het vuur vult de ruimte binnen: de beesten, het varken of de geit deelen het verblijf' met de menschen. De man trekt daar in lente, zomer en herfst naar de venen en de kleistreken, en ver dient er een ellendig loon ; het stukje grond dat bij zijn hut behoort, ontgint hij zoo goed als het gaat, de slechte, niet voldoende bemeste grond brengt hem zeer, zeer weinig op. Hoe Ie toestand van vrouwen kinderen, met die verdienste van altijd minder dan 2''O gulden 'sjaars, met die opbrengst van den grond moet zijn, hoeveel armlastigen er zijn, hoe karig de bedeeling, hoe groot de kindersterfte, men kan het vermoeden. Toch is de bevolking er nog krachtig, ruwheid en onzedelijkheid heersenen natuur lijk wel onder haar, maar n blik op eene vergadering dier mannen en vrouwen zou u, lezer, duidelijk doen zien dat van dat ras nog alles te maken is. Om te bereiken v.at voor hen noodig ware, is meer dan wij kunnen. Al brachten wij tienduizenden bijeen, het zou die heidebe woners hoogstens door n of twee winters heenhelperi. Wij hebben daarom een ander plan opgevat. Wanneer zij zich zei ven konden organiseercn,wanneer zij als het ware n lichaam van zich zelven konden maken, dan gelooven wij, dat zij geestelijk, zedelijk, en ton slotte daardoor misschien ook lichamelijk in een beteren, mentchwaardiger toestand zouden kunnen komen. Wanneer hunne dochters rog wat onderwijs konden ont vangen in handwerken, hun zoons zich kouden vereenigt-n tot muziek- en andere gezelschappen, vannec-r zij politieke- en vereciiigirgen van grondarbeiders konden vor men, dan zouden /ij aan zich zelven en aan het leven hoogere eischen gaan stellen eu allengs misschien ook iets meer van het leven verkrijgen. Het is tcch,_ naar ons in zien, zeker, dat hun rampspoedige en slechte toestand wd in de eerste plaats aan om standigheden ligt geheel buiten hun macht en wil, maar ook zeker, dat zij, door zich te vereenigen, reeds iets op die omstandig heden zullen vermogen. Ons plan is daarom in een der_ dichtst bewoonde gedeelten dier heide, de Surhuisterveensterheide, een lokaal Ie bon/ren, waarbinnen zij tot dit doel kunnen samen komen. Tot r.u toe ontbreekt zulk een lokaal geheel, zelfs de beste woning, de grootste herberg, is nog niet veel meer elan een hut, en ruimte ontbreekt ook daar. l Naar onze berekenirg zijn daartoe een l -0<A) a 2.">00 gulden noodig. Helpt ons, l landgenooten, 'dat geld bijeen te brengen, opdat voor de winter weer komt en de arbeiders terugkeeren van hun werk, hun een verblijf wacht, waar /.ij althans een enkel uur der weck zich wat meer kunnen voelen leden en deelhebbers aan on/c negentiende?eeuwsche maatschappij en be schaving. Zij zelven zijn van plan door middel eener kleine contributie de onderhouds kosten van het gebouw, dat ook zeer een voudig zal worden gebouwd en ingericht, te dragen. Het is zeker overbodig hier bij te voegen, dat het voor sprekers van tlke godsdienstige of maatschappelijke gezindheid zal openstaan. Men wordt verzocht zijne giften te willen doen toekomen aan een eler drie laat te ondergeteekenden. De ingekomen giften zullen in een der bladen worden verant woord. * * * Den eersten van de volgende maand treedt in Engeland ele nieuwe ongevallen wet, die voor de arbeiders veel gunstiger is, dan de oude, in werking. Volgens de raming van de regeering zal zij van toe passing zijn op omstreeks 3 GOÜ.OOO werk lieden in fabrieken, dokken en werven ; 730.000 in mijnen, 405.000 op spoorwegen, 104000 in steengroeven. Bovendien zullen omstreeks 700000 bouwlieden en metselaars en 800000 grondwerkers en algerneene arbeiders onder de wet vallen. In het ge heel bedraagt het aantal beschermde werk lieden ten minste 0.000000. Zij behooren tot de gevaarlijkste beroepen en waar schijnlijk zullen de bepalingen der wet ook tot andere bedrijven worden uitgebreid. Volgens vergelijking tusschen de nieuwe wet en de vorige (van 1880) zijn de volgende bepalingen veranderd: 1. De werkgever is alleen aansprakelijk voor een ongeluk, veroorzaakt door de achteloosheid van hemzelven of van zijn verantwoordelijken vertegenwoordiger of door gebrekkige methoden, werktuigen en inrichtingen. Daarvoor komt nu in plaats de bepaling: Werkgevers zullen verantwoordelijk zijn voor alle ongevallen, zelfs indien zij niet veroorzaakt zijn eloor verwaarloozing of gebreken. 2. Achteloosheid of kennis van het gevaar bij den getroffene kan een reden zijn voor vrijspraak van den patroon. Thans staat hiervoor: Zulk eene achtelqosheid ontlast den patroon niet, tenzij in geval van ernstig en opzettelijk wangedrag van den man, wien het ongeluk trof. 3. Een man, elie door de schuld van onverantwoordelijke medewerklieden een ongeluk krijgt, kan nooit schadeloosstelling verkrijgen. Dit vervalt geheel ?1. Aangifte van het ongeluk moet binnen ZPS weken bij den patroon worden gedaan. Vervangen door: Vroegere aangifte bij den werkgever is niet noodig, tenzij deze door vertraging schade zou lijden. 5. Schadevergoeding voor ongelukken of dood beelraagt ten hoogste 8 jaar loon. Thans: a. Schadevergoeding bij dood opgrond slag van 3 jaren loon, maar niet minder dan 150 pd. st. of' meer dan 300 pd. st. b. Wekelijksche schadevergoeeling voor een ongeluk zal bedragen het halve week loon, maar niet meer dan l pd. st. per week, en ingaan eerst nadat de man twee weken latig niet heeft kunnen arbeiden. c. De duur der schadcTergocding is onbegrensel. Zij kan jaren aanhouden en meer bedragen dan 1000 pd. st. 0. Werklieden van tien onderaannemer kunnen geen vergoeding krijgen van den aannemer. Nu: Werkgevers zullen verantwoordelijk zijn voor ongelukken, overkomen aan mannen va.n onder-aannemers. 7. Afzonderlijke verzekering der werk lieden wordt niet verboden. Nieuwe wet: De patroons kunnen hunne werklieden tegen ongelukken verzekeren, mits de goed keuring vragende van den Registrar der »Friendly Societies." Zulk een verzekering moet echter even gunstig zijn voor de werk lieden als de bepalingen der wet. Een werkman kan op grond van de nieuwe wet evenzeer als met beroep op elie van 18SO een eisch tot schadevergoeding indienen. * * * Moge het door ons ministerie ingediende wetsontwerp omtrent de geldelijke nadeeien van ongevallen in en door den arbeid voor zoover noodig verbeterd spoedig behandeld en afgedaan worden. Maar.... men wordt wat, bang voorliet ministerieele leven. De dienstplicht-regeling hè'ft het ministerie wat verzwakt, de leerplicht bedreigt zijn leven. Zou ik werkelijk gelijk gehad hebben toen ik vroeger zei : persoonlijke dienstplicht is g >ed, leerplicht is beb r, oeconomische wetgeving is het beste. Zoo ja, ware dan de regcering maar mtt het, befte begonnen. Zou het, beste nog niet vóór kunnen gaan? A m s t., '2'2 Juni '!)S. I). STH;TKII. miiiiiiEiiiiitii M f "l Toontet-ffiazieifeest Bussum. Ter geleger.heiel elcr jaarlijksche Alg. Ver gadering der Maatschappij tot Bevordering eler Tooi.kunst in bovengenoemde plaats, word op 18 en l!) Juni een twecelaagsch muziekfeest gegeven, hetwelk zeer belangrijk afweek van vroegere Toonkunst-Muziekfecsten. Er werd toch voor het eerst in den kring der Maatschappij ccn dramatisch werk uitge| voerd. Heeft men hierin een vingnrwijziging te zien voor de toekomst, of staat dit feit uit sluitend in verband met do eigenaardigheid, dat zich in ele nieuwe Concertzaal Concordia" te Bussum, aan ele cenc zijde een tooncel l aan de andere een concert-podium bevindt? In ieder geval is hot van belang dat de grootste en machtigste vereeniging op muzikaal gebied hier te lando, zich ook met de daad op dramatisch gebied is gaan begeven en wel bij gelegenheid van een harer oliicieele leesten. | De Maatschappij t. b. d. Toonkunst is het aan | zich zelve verplicht hooge eischen te stellen aan de kunstbeoefening. De kritiek is dan ook gerechtigd veel van haar te mogen ver langen. Of nu deze eerste dramatische op voering aan werkelijk Lo"ge eischen heeï't vol daan ? De volgende regelen zullen hierop het antwoord geven . Er zijn van die werken op dramatisch en op muziek-dramatisch gebied, welke zoodanig door n persoon gedragen worden, dat men veilig mag beweren dat eene uitvoering dier werken met de vertolking van zulk een party staat of valt. Wat zou men b.v. zeggen van een Manfred-ultvoering (dier te lande door Possart meermalen gegeven), waarbij de speler van de titelrol niet de absoluut noodzakelijke stemmiddolen bezit, om die zeer zware partij in al hare uittenloopende schakeeringen en accenten, benevens bare beurtelings bittere, sarcastische, verheven en vooral sombere intonatiën volkomen tot gelding te kunnen brengen ; wanneer zulk een speler riet, hetzij van nature hetzij door een passende grime, in staat is om de trekken, en de figuur van den ongelukkiger! edelman zoodanig ons voor oogcn te brengen dat wij zijn leven mede leven en zijn lijden medelijden ? Zou men zulk een Manfred dan kunnen billijken ? Ook het miuiek dramatisch werk, hetwelk 1.1. Zaterdag te Bussum tot uitvoering kwam, O r p h e u s van Gluck (niet Glück, zooals wel eens gezegd wordi) rust geheel op de draagster der titelrol. Onoiu beerlijk voor de vervulling dit-r rol, zijn een klankvo), edel en machtig orgaan, rijk aan scbakeeringen van allerlei aard en een kop met een nobel, klassiek profiel, dat ons zooveel inogel.^k de illusie van waar heid geeft. Dat nu mejuffrouw Corn. van Zanten, de draagster dezer titelrol, in volle mate aan deze eischen beantwoordde, moet ik belaas ontkennen. Wel bezit mej. v. Zanten genoeg kracht, doch die kracht gaat liet gepaard met rijkdom en adel van sonoren klank; die kracht werkt vermoeiend, omdat er niet tegenover staat weekheid en mildheid in teedere passages. Dat mej. van Zanten art ste is weten wij allen en dat was ook meermalen merkbaar aan den ge>eden wil en aan de intentie om iets goeds te bereiken, doch dat alleen is toch nog niet voldoende! Toen mej. van Zanten in Seleneia" van v. Brucken Fock optrad, heb ik haar op treden levendig toegejuicht, omelat zij daardoor als waarachtig ariiste de uitvoering van een hoogst belangrijk werk heeft, mogelijk gemaakt; thans, in den Orpheus, acht ik haar optreden uit een artistiek ttandpunt niet gerechtvaar digd, aangezien er geen behoefte bestond aan de uitvoering van dit werk. Ook in de grime mi~te ik dat streng gelijnde, ernstig smartelijke, waarmede ik mij den half god Orpheus voorstel. In het spel waren hier en daar voortreffelijk dramatisch opgevatte momenten aanwezig; hoewel het mij voor kwam dat de beiekening niet geheel tot natuur was overgegaan. Zonder eenig voorbehoud is te loven, het geen mej. Van Zanten op het gebied der regie heeft verricht. Het waren werkelijk zeer smaakvol saamgestelde koorgroepen, die zich voor het oog ontplooiden; ook waren de be wegingen der dames en heeren van het koor, zeer tretf -nd door soberheid en eenvoud; dit moet nog te meer gewaardeerd worden, als men in aanmerking neemt, de kleine ruimte waarover mer. op het tooneel te beschikken heeft. Hoe schoon zou het geweest zijn. indien raen eene kunstenares als Charlotte Huhn of Brama, had geëngageerd voor de titelrol en de tooneclscbikking toch aan mej. Van Zanten had opgedragen! Mevrouw Tijssen-Bremerkamp vervulde op zeer schoone wijze de Eui ydice. Hare tengere gestalte en expressieve, mij zeer sympathieke stem, leencn zich bij uitstek voor het weer geven elier teedere partij. Mej. Sohns zong de rol van Amor eveneens zeer klaar en helder, echter een weinig te »derb" in uitdrukking. Meer distinctie zon in die omgeving beter ge past hebben. Het koor hield zich met uitzonde ring van het eerste nummer, dat sterk leed aan detonatie, Hink Er waren hier en daar zeerechoone oogenblikken. Allen lof daarvoor komt den heer Fre.l. J. Roeske too, die zich zeker veel moeite zal getroost hebben, om dit eloorgaans schoone resultaat te hebben kunnen bereiken. Of r u het werk op zich zelve gepakt heeft? Ik ki,n mij maar niet onttrekken aan het denk beeld, dat Gluck's beteekenis als componist wel eenigszins overschat wordt. Naar mijne meening mag men hem niet op n lijn stellen met onze allcrgroottte meesters. Wil is zijn kunst opvatting in hooge mate rein en vaar en zijn streven om alle, door onverstand en valsche smaak. lanj:zamerbarid ingewortelde misbruiken uit te, roeien, hoewel eerst door Wagner een eeuw !a<er volkomen bereikt, zeer hoog gedacht; doch ais zuive-r muzikaal kunstenaar wordt hij overtrollen door zijn omniddellijken voorganger G. !?'. IH'u-del, in wiens laatste 4.">-tal jaren levens zijne eerste vielen, en eindeloos verre voorbij gestreefd door den zooveel later geboren zon niger. Mozart, die hem echter slechts vier jaren overleefde. Dii tweede dag van het muziekfeest was gewijd aan kleinere werken. Het voornaamste r.ummer was de ballade ..Snowa" van den vlaam:-cben dichter Pol Do Mon*", met muz;ek van S. van Milligen. lle componist is er uit nemend i'i gf-slaagd den juistf n toon te trc-llor. Menigmaal woult de ste-mnüng van het ge dicht wezenlijk verduidelijkt, door bet natuur lijke en oi.eedwongcne van 's comronisten schrijfwijze; ook de instrumentatie, met het i oog "p do kleine zaal hier en daar ietwat, te vol klinkend, droeg zeer veel bij tot veihooging van den pnëtischen indruk. Het koor hield z;ch in dit werk voor'reii'elijk, niet minder de solisten; trouwens hunne namen mevr. Tijssonlircmcrkamp o u de heer Mess.chaert, zijn ons hier» oor borg. De beer irl. Loiuan uit Londen trad op als pianist niet de Variatior.s ericuses" van Mend Issohu en een paar werken die ik r.iet meer hoorde. De heer Loinau is een pianist met zeer goeele eigenschappen ; als daar zijn ge zonde muzikale opvatting, degelijke techniek en rust in de vo.a-dracht. Daarmede behaalde hij groot succes. Had zijn toon ;iu nog meer variëteit in aanslag rc'.iad en had hij het be gin ec-ner nieuwe variatie in rhythmisch op zicht nog duidelijker doen uitkomen, dan zou zijn spel zeker nog aa.n volkomenheid gewon nen heliben. Van don heer A. D. Loman Jr. werd een orchest voor;pel uitgevoerd voor eene nieuwe opera: Twee Koningen". In dit nieuwe werk geeft de heer Loman heslist blijken van talent. Enorm veel heeft hij j met zijn YioJanfa" en na zijn Vioianta" ! al geleerd. De instrume: tatie is rceels aanj merkelijk beter elan in zijn eerste werk. Ook 1 is er thans een streven naar polyphon.ic merk baar. De heer Loman hoede zich echter voor i al te vee! tertsen- en -extengangen: daarmede verkrijgt men nog geen veelstemmighcid. Ook zij de lieer Loman er op bedncht zijnen thema's i plastische afgoror.dheid en karakter te ver| locnen. Een eUiiuiticf oordeel wil ik echter op! schorten to! na de kennismaking met het geheele werk; dan eerst zal men eene vaste meening kunnen uitspreken o er een en ander. Als ik nu nog vermeld dat het Utrechtsche s*edel\jk orchest met een Marchen" voor gtrijkorrhest, van Fred. J. Roes-ke, den componist vele toe juichingen verschafte en dat het onder leiding van zy i eigen dirigent, den heer Wouter Hutschemuyter, op schitterende wijze met het voorspel (3d acte) van Lohengrin zrjn uitmun tende medewerking aan dit muziekfeest de kroon opzette en dat ten slot'e door mevr. Tijssen, mrj. Sohns en de heer Messchaert een keur v»n liede-ren, d >or Ncderland-iche compo nisten getoonzet, werelen gezongen, dan meen ik mijnen lezers een getrouw baeld gegeven te hebben van het muzitkfeest te Bussum. De afdeeling en haar bestuur en volijverige direc teur mogen met veildoenirg terugzien op het geen zij hebben aangewenel tot het doen slagen. van het feest. ANT. AVERKAMP. Sir EdwarüBnrnc Joncs. t 't Waren noch familie-traeUties, noch aller eerste bestemming, die den pas gestorven grooten Engelschen schilder-teekenaar, tot den kunstenaarsloopbaan brachten. Geboren uit een»* eenvoudige familie in Wales, werd hij in 1852 naar Exeter-College in Oxford gebonden om zich voor te bereiden tot den geestelijken stand; op een zelfden dag, dat, door een gril van het lot een andere jonge man, ook uit Wales afkomstig en even eens bestemd voor den d-enst der kerk, zijn intrede deed in hetzelfde College. Deze jonge man, die later Burne Jones' trouwe vriend en medestander zou worden, was William Morris; en 't kon niet uitblijven dat deze jonge menscher, nog eenzaam te midden van hunne woelige confraters, gedrukt door de leege verlatenheid van een vreemde om geving, elkaar vonden en weldra in bunne jonge vriendschap onscheiJbaar, een band sloten die slechts door den dood verbroken zou kunnen worden. En langzaam opbloeierd als vreemde planten in een heerl.jk zonnig land, kwamen tot hen do eerste symptomen van het vermoeden van het bestaan eener andere wereld, een droom wereld van veelkeurig stralende lichten, van grondeloos geheimzinnige diepten, van wóndervolle kleurschakeeringen, een heelal van schoon heid, wien het slechts enkelen bevoorrechten ge oorloofd was te betreden. En toen hun, door het zien eener houtsnede van Dante Gabriel Rossetti, in een boekje met gedichten van William Allingham, daadwerkelijk werd gegund een blik in het land der verbeelding te slaan, voelelen beiden dat de kunst en niet de kerk hun arbeidsveld incest wezen. Het was in het College for Working Men te Londen, dat de jonge Burne-Jones met RosMIIHIIUIIIIIIIIIIIIIIIIHIIttllMIMHIMMIttlmlIIIIII 40 cents per regel. iiiiiiiiiiiimiiiMiiiii Foulard-Zijde GO et. tot f3.35 p. Meter. Japansche, Chineesche enz. in de nieuwste dessins en kleuren, alsmede zwarte, witte en gekleurde HennebergZU«le van 35 et. tot f 14.05 p. Meter (ffen, gestreept, geruit, gewerkt", damast enz. (ca. 240 vtrscb.. qual. en '2000 verscb. kleuren, dessins enz.) Franco en vrij van Invoerrechten in huis. Stalen omme gaand. Dubbel brief porto naar Zwi'serland. G. Henneberg's Zijde-Fabrieken (k. & k. Hoflever.), Zürich. MEIJROOS & KALSHOVEN, Arnhem. Piano-, Orgel- en Muziekhandel. Ruime keuze in Huurpiano's. llooffl-Oepöt VAN Dr. JAEGER'S ORIG. Homiaal-Hartelei. K. F. DKUSCHLE-IijiNGKR, A mater -am, Kalverntr. 157. Eonig specialiteit in deze artikelen in geheel Nederl. Dagelijks vertrekt van de RUYTERKADE naast de Kettinsboo1 's inorg'>ns 10 uur eon Stoomjarht raar 31 AR K. EX via KKOKtv IX WATERTAXI) en J OXXUiEXJ»A>I, en terug over de ZUIDERZEE. Aankomst AMSTERDAM ca. 4 ."O n.m. DE HAVENSTOOMBOOTDIENST. Kronings-ÜHenus! Met de nieuwste beeltenis van H. M. de Koningin! Het nieuwe Koninginnewapen en gouden kroon (en relief). Rijkejuitypering !^Origineel Echt vorstelijk! Voor Gelegenheids- en Officieele Diners! Overtreft alles wat cp dit gebied geproduceerd is! Bizonder geschikt voor fijn e Hotels. Vroegtijdige bestelling aanbevoJèn! 40 en 50 Cts^ per stuk. Tegen inzending van het bedrag bij enkele exemplaren verkrijgbaar. Stoom Eoek- en £teendrukkeiij_ B .v. MANTGEM, Hofleverancier, Singel 562, over de Munt, Amst.