DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1096 klarinetten, direct denken doend aan muziek van Mozart en Haydn, vooral van Mozart; maar dan toch nog uitgelatener, als door een verrukten geest, dronken van licht en kleur. Van Haveman vraagt het groote portret van Dr. 3. B. in de eerste plaats de aandacht. Dat is niet ontroerend mooi, maar degelyk, stevig en ernstig. Hier is een man aan 't woord, die zyn tegenwoordige plaats in de Hederlandsche kunst bereikt heeft door pnverpoosden arbeid en voortdurende oefening. 't Is zeldzaam doorwerkt, beschaafd, markant; maar het mist alle genialiteit. Men zal niet licht zeggen, dat h\j Veth in zijn beste werk op zjjde komt. Veth doorziet zijn personen meer. We z\jn ten einde. Ddt is de kunst voor dezen tijd, dat is werk, waarnaar men later oordeelen zal en dat oordeel schijnt me toe kunnen we in alle gerustheid tegemoet zien. En ten slotte verdient het vermelding, dat mevr. Oldenzeel zich b\j voortduring verdiensteljjk maakt en ons Rotterdammers aan zich verplicht. Goede kunst komt hier slechts al te zeldzaam en een kleine collectie als deze K een buitenkansje, waarvan we van harte hopen, dat zeer velen zullen profiteeren. R'd a m, 8,6 '93. A. VAN VEEN. IIIMIillllllllllllllMllllltllllllliltHIIIIIIIIIIIIIIJflMllllimillllllllllHIIIIIII» Voor fle Knust," De sculptuur is, als elke der kunsten, los geraakt uit de groote nheid die in de midden eeuwen der menschen uitingen verbond, en 7\j staat nu verlaten in de anarchie van dezen tjjd. Ook dit is weer te wyten aan het gemis van vroom-geloovige overtuiging en de, tenge volge daarvan, zich gelden doende individueele wereld-stelsels. De sculpturale deelen der cathedralen waren bloeieels van louter schoon heid door het nheids-begrip dat leidend was bij hunne schepping. En hoezeer de kunstenaars zich aan de ontzaglijke grootschheid van het bouwwerk en de daardoor verzinnelijkte idee onderworpen voelden, bly'kt wellicht ook uit deze kleine bijzonderheid, dat de naam der beeldhouwers steeds ontbreekt; zij .bezaten de kostbare gave der bescheidenheid en waren zich bewust van eigene kleinheid tegenover de eeuwige levensgeheimenissen. Wel is er tussehen het werk van Constantin Meunier en de middeneeuwsche ^harmonie des arbeids'1 geen innerlijk verband (en in deze onze tyden móet het wel alleen staan); maar kiemen voor een nieuwe geestelyke levenseenheid ziet men reeds in zijn stoere figuren, die, niet de sereene geloofsrust der oude heiligenbeelden, maar een zwaar en zwart nood lotsbegrip in hun beenige koppen en somber- bewegende lichamen omdragen. Mochten ooit latere geslacMBi een tempel van de kracht des arbeids bouwen, zouden dan niet beelden dezer mannen moeten staan in de nissen der poort ? En leeft in dat eene beeldje, het oude mynpaard uit Germinal, niet dezelfde fataliteit als in de donkere trekken der mannen uit de zwarte streek der Borinage? Op de tentoonstelling van de Utrechtsche vereeniging >Voor de Kunst" kan men deze bronzen van Meunier bewonderen. Hoezeer nu ook de beeldhouwkunst eene op zichzelf staande levens-veraangenaming voor de menschen is geworden (en als zoodanig wel van zeker nut), ziet men in de bronzen van Charles van Wijk, die eigenlyk sculptuur van schilderij-gevalletjes zy'n. De staande figuurtjes dunken mij de beste van zy'n werk, en vooral het kleine visschersmeisje. Van mpj. Mina Bosch Reitz is er eene «Madonna Laura", die vooral in profiel gezien zeer fraaie gedeelten vertoond. Een klein bas-relief ziet men hier van Pander; en ook een van Odé, waarvoor zoetsappigheid en vulgariteit de beste woorden z\jn. Maar de aarden beeldjes van Mendes da Costa zijn weer uitstekend werk, vooral de aapjes; en ook het koperen doodshoofdaapje Ijjkt mij byzonder goed van expressie. Utrecht. v. M. lllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllHllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH Afflsterflaiscli KrasMenws, In gespannen verwachting heeft ieder kunst vriend de vruchten van de reis naar Voor-Indi j van onzen Bauer tegemoet gezien, daar de levendig geschreven schetsen, welke de Kroniek van hem publiceerde, veel sehoons deden ver wachten. De begaafde kunstenaar stelt ons niet te leur, de firma E. J. van Wisselingh & Co. mag trotsch er op z\jn, de nieuwste creaties van den vergetogene te bezitter. Verscheiden teekeningen zyn dan ook onmiddellijk verkocht; op 't oogenblik bevinden zich in het bekende lokaal op het Spui twee waterverfteekeningen en eene groote ets. Niemand verzuime deze in oogenschouw te nemen. Als de stemming welke de kunstenaar aan het werk verleent, als het diepste deel zy'ner uitingen mag beschouwd worden, moet M. Bauer tot de grootste artiesten van zijnen tijd. gere kend worden; want in dat niet te omschrijven, geheimzinnige iets bereikt hij eene hoogen trap van uitdrukking. Wel is de graad der bereikte stemming in zijne vroegere creaties ongelijk, en dit is ook het geval in de zaken, welke wij nu mogen bewonderen. Dit bewyst echter alleen, dat dat geheimzinnige weer te geven tot het moeielijkste der kunst behoort. Aan frischheid en grootheid van blik op de natuur blijft M. Bauer ons ook ditmaal niets schuldig. Eene der waterverfteekeningen, ongeveer CO bü40 centimeter metende, geeft ons Palitana, eene stad geheel uit tempels bestaande, te zien; eene fijne kleurenharmonie is over het geheel uitgespreid, welke zich het sprekendst in ver scheidene figuren, welke zich op den voor grond vertoonen, kenbaar maakt. Niet minder schoon is eene kleinere teekening: Interieur van een Moskee. E^n fijn gestemd waas ligt over dit mooie aantrekkeIjjke werk; op eene der treden van den breeden opgang staat een priester; eene tweede be weegt zich naar de achterzijde des tempels, welks deels open dak door ry'k geornamen teerde zuilen gedragen wordt en waardoor de blauwe hemel zichtbaar is. Veel adel van opvatting beheerscht de geheimzinnige stem ming van het bedehuis. De belangrijkste nu tentoongestelde arbeid van Bauer is eene ets, welke meet 53 bij 66 cM., van welke slechts honderd exemplaren, alle op Japansch papier gedrukt onder toe zicht van den maker in den handel gebracht worden. Morning at the Huly Ganr/es is het betiteld. W\j zien een deel van Benares, dat ongetwyfeld tot de weeJderigst gelegene plaatsen der wereld gerekend moet worden. Op deze ets is heel wat te betrachten, want de scenerie is ry'k met figurengroepen gestof feerd. Over 't geheel ligt eene noblesse van opvatting en eene teerheid van gevoelen, die slechts het eigendom is van bevoorrechte kunstenaars. Gaarne overziet men daarom hier en daar eenige zwakte in de teekening der figuren voor het genot dat de vertolking van het imposante stadgedeelte aan de heil'ge oevers van de Ganges biedt. Ojk in deze creatie doet de weergave van eenige groepen denken aan Rembrandt's wyze van uitdrukking, dat, zooals bekend, ook meerdere vroegere werken van Bauer kentsehetst. J. H. S. heeft hy verzameld en, dank zij zy'n penseel, vele aquarellen zy'n door hem gemaakt en als een atlas byeen gegaard, waardoor oudAmsterdam voor het nageslacht aan de vergetelheid is onttrokken. Tot op het laatst z\jns levens was hy nog bezig met aquarellen naar zjjne vroeger ge maakte schetsen. IIIIIMItlHIIMMIIIIIIIMIIIIIlmlIHI iiiMnnini'iii J. G. L. Rieke. -f Onze zeer bekende stadgenoot den heer Johan George Lodewijk Rieke is op 17 Juni 18!)8 in den ouderdom van 81 jaar overleden. Voorzeker was hij de oudste teekenonderwyzer ter dezer stede en zeer vele ingezetenen zullen zich uit hunne schooljaren herinneren, teeksnonderwys van hem te hebben genoten. Vele portretten van Amsterdammers en nietAmsterdammers zijn van zijne hand. Zy'n jeugd en jongelingsjaren heeft hij als lève doorgebracht op het atelier van J. W. Pieneman of in de zalen der Koninklijke Academie van beeldende kunsten. Als echt Amsterdammer heeft hij zich doen kennen door belangstelling te toonen voor wat de stad zy'ner inwoning aanging. Veel Naar aanleiding yan een niew Tijflsciirifl. Ti/jdschrift voor Onderwijs en Opvoeding, onder redactie van dr. A. van Berkum, G. J. Boys, J. van Dam. dr. J. J. A. A. Frantzen, dr. J. H. Gunning Wzn., dr. H. F- Jonkman, dr. G. W. Kernkamp, G. Meyer, mr. H. Smeenge, F. WesseJing. (Amst, W. Versluys). Ie Jaar gang, Ie aflev. Gaandeweg wordt de belangstelling in ons Hoger en Middelbaar onderwijs algemener. Diiarvan (niet enkel van meningsverschil) ge tuigen de brosjures, de tijdschriftartiekelen, de ingezonden-stukken-in-kranten, die de aan dacht vestigen op gymnasiën en hogere bur gerscholen. Er is belangstelling. Maar geen, ? die zich uit in bravo-geroep. De tevredenheid l is niet bijster groot. Men wil wijzigen, ver anderen, herscheppen. De twyfel of wy op de goeie weg zijn, spreekt luider en luider. Men is het er over eens, dat de wet op het Hoger onderwijs moet worden herzien. Die op het Middelbaar nog eerder. Wat is er al zo, dat men aan te merken heeft 'l Daar is allereerst de veelbesproken Cover lading" 1), volgens sommigen de moeder en voedster van al!e andere schoolkwalen. Jongens en meisjes, zo zegt men (en ik voel mij niet geroepen om het tegen te spre ken) worden geplaagd met te veel vakken, te veel lesuren, te veel huiswerk. Gaat het aan voor de levenslustige jeugd, zes uren op school te moeten stilzitten en dan nog enige uren thuis ? Om op Woensdag en Zaterdag van negenen tot ene, of later nog, op te letten, aan n stuk door ? Men wil (zeer terecht'.) dat onze jongens zullen leren met lust, met toewijding. Maar dat kunnen ze niet. Ze krijgen te veel. En ze gooien 't op een akkoordje met hun plicht. Ze werken voor 'n groot deel slordig, ze Ieren hun lessen maar half. In de klas werden ze onoplettend ; afgetrokken of woelig. Ieder leraar weet hoeveel zwaarder de laatste uren van een dag wegen dan de eerste. En ; zo vraagt men dan verder is het eigenlik wel nodig, dat er zoveel, zo velerlei, wordt gedoceerd ? Zou er zonder nadeel niet wat af kunnen ? Want... men beweert ook dat er in den regel op de rezultaten niet zo biezonder te roemen valt. Wel komen verreweg de meesten. die eindeksamen doen, er ook dóór, maar over dat eindekgamen worden vreemde noten ge kraakt. De heer Buys schrift er over in het tydschrift dat voor ons ligt: «Herhaaldelijk leest men in de verslagen van sommige pro vincies, dat het schriftelijk werk der meeste (van soms meer dan honderd) candidaten. voor een der vakken onvoldoende of in het alge meen slecht was, terwy'l tegelykertyd uit de toegekende eindcyfers bly'kt, dat bijna alie candidaten (80 a 90 pCt.) voldoende behaalden." Voor de anderen is de kans ook nog niet verkeken; want »(het) geschiedt niet zelden, dat het diploma uitgereikt wordt aan cnndidaten, die voor by'na de helft van het aantal vakken een onvoldoend examen aflegden." In verband hiermee is de volgende verzekeringvan de heer Buys opmerkelik: »La mortsans phrase verbanning uit toekomstige com missies is het vonnis, dat den examinator treft, die zy'n overtuiging uitdrukt in cy'fers, die het leven van een aantal zwakke candi daten in gevaar brengen, hoe juist zyn oordeel over hun ontwikkeling ook geweest moge zy'n" 2). Al mochten wy nu ook aannemen dat er in bovenstaande klachten iets overdrevens is, duidelik schijnt het, hél dnidelyk, dat er verandering moet komen. Maar ... helaas ... als men begint over het hoe, verkeert de eenstemmigheid der klagers in krijsende tweedracht. Want ooi overlading met z'n gevolg van oppervlakkigheid, tegenzin, onoplettendheid, woeligheid enz. enz. te weren, is het nodig het programma te beperken, is het nodig vak ken af te schaffen. En dtórtegen komt men nu weer van alle kanten op. Men beweert dat het achteruitgang zou zijn; 'n daling van zó- en zóveel sporten op de ladder der schoolvolmaaktheid. Men wil weten (en daar heeft men gelyk in) welke vakken het veld zouden moeten ruimen. Men toont aan, van ieder vak dat als kandiedaat op de dodelyst wordt geplaatst, dat het een belangrijk vak is, waarvan de kennis ontegenzeggelik waarde heeft. In het vuur van de strijd hoort men zelfs opperen dat het program ma met een of meer zeer belangrijke en zeer nuttige vakken behoorde te worden uitgebreid. Trademark THEE - E. Trademark EMIim&CORBIÜtE, L KITJHCH w -AJVUSTKKUAM. <» Groot Beddenmagazfjn. Groote collectie Wiegen, Kinderledikanten, Luiermanden, Babytafeltjes,Babybascales, eto. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. HUW£LIJK. Een gefort. Heer, ruim m. 1., besch. en oitw. mati, net voork., P. G., sterk gestel, goed wielryder, jager en ruiter, die gaarne reist in binn.- en buitenl, voor natuur en kunstgenot, z. k. m. eene goed gefort. Dame of Wed. z. k. , befch. en uit deft. stan*1, net voork., ongev. 50j.o., om na vold. kennism. een w. huwel. te sluiten. Met vol vertr. kunnen eigenh. geschr. br. m. inlicht, en portr. ingez. worden onler lett. X Y Z, bur. Weekbl. de Amsterdammer. Geheimhouding verekerd maar ook gevraagd. Cacaofabriek Mexico". Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. KINADRUPPELSvanDr. DE VRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoort&en) algemeene zwakte, bloedarmoede en Weekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a ? 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a / 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H. NANNING, Den Haag. KOLBEWIIJ & CORBIÈRE, 30 Leidschestraat, AMSTERDAM. O' i Grootste specialiteit VAN Slaapkamer Ameublementen. Men vrage geïllustr. catalogus. PHILIPPONA KETELAAR, 3t A I, V E tt S T K V A T 166, ^ M S T E II l» ^ M. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden. Onderlinge Verzekering Maatschappij MAYPOL Dr. E. J. P. JORISSEN. Transvaalsche Herinneringen, 1876?'96. We sluiten dit boek met de overtui ging dat wy zijn inhoud geen recht heb ben doen wedervaren. De stijl en inhoud is zoo boeiend, dat men het boek bijna niet kan nederleggen voor men het ge heel doorgelezen heeft. Dr. JOEISSHN verdient den dank van allen, die belang stellen in de geschiedenis van Zuid: Afrika, voor deze herinneringen. (Ons Land, te Kaapstad.) DE HAAGSCHE BROODFABRIËK" 139 Bilderdijkstraat, 's-Gravenhage, verzendt na ontvangst van postwissel, franco door geheel Nederland: Divers Gebak in trommeltjes en LUXE TROMMELS waarvan Prijs courant op aanvrage wordt verzonden. LUXE TROMMELS inhoudende Zoute KrakeliEgen of Zoute Bollen 90 cents; Zoutstengels 95 cents; Bitterkoekjes ? 1.50; Zandkoekjes (Theario) ?1.70. SPECUL.AAS Friesche ?1.20, Ie soort ?1.10, 2e soort ?0.95. N.B. 2 trommeltjes HAAGSCHE Beschuitjes 95 cents, 2 trommeltjes Anijsbeschuitjes ? 1.15. J. ROEIERS v. LENNEP, Directeur. HOFFOTOGEAAF. Galerij 48, achter het Paleis voor Volksvlijt. Speciale Inrichting tot het Vervaardigen van ONVERANDERLIJKE YERGROOTINGEN gevestigd te Amsterdam. Opgericht 1887. Direcleur: G. DE KUP, Kanloor Den Texslraat 41. Afd. I. Militie-Oiikostenverzelierlng', met kapitaal uitkeering, on afhankelijk van al of iilet pe^soonl^k dienen. Afd. II. Huweiyks-Uitzetverzekering. Uitkeering vaa kapitaal bij Huwelijk of later op een vooraf vastgestelden leeftijd. Bij voóroveriyden worden alle gestorte premiën terugbetaald. giospictussen, ^mieren en alle ialichtiagea wotdea giarae dooi de giiectie en ie jAgentea verstrekt TEGEN RUIME PROVISIE kunnen nette en soliede A.genten en Agentessen worden aangesteld. verft goederen in alle kleuren. 't Wordt meer dan tijd om EEN VLAG te koopen, omred&a het niet mogelijk is elkeen de laatste 14 dagen te bedienen. Beste kwaliteit Vlaggen, kant en klaar, van Katoen 235 cM. by 4 El ?2?, iedere % EI langer 20 Cent. Wol '235 4 5.75, M 67 Katoenen Wimpels 4 0.52, ]4 , 5 Wollen 4 1.20, % 15 Stalen franco op aanvraag. H. II. KOL/TIIOF, Fabrikant, Almelo. Dr. E. J. P. JORISSEN. Transvaalsche Herinneringen, 1876-'96. Denkwürdigkeiten aus der Feder eines Mannes, der mitten in den Zeitereignissen stand und eine hervorragende Holle gespielt hat, werden stets die Aufmerkaamkeit weiter Krei?e beschaftigen. (Rölnische Zeüung). Bonn a/d Rijn. Verblijf voor Dames met of zonder Pension. Comfortabele Kamers. 10 AUGUSTUSSTRASSE 10 in den Hofgarten. De hoofdbronnen: GcorgYictor Bron en HeU'iiaBrou zijn sinds lang be_^___^__^_-_______ ml (ioor hunne onover troffen werking bij ^ier-, Bla -s- en Steenziekten, Maag- en Dannkatcirrhen, als bij storing der Bloedsomloop, zooals Bloedarmoede. Bleekzucht, enz Ia 1MJ7 verzouden 9(M>,7WO flesschcn. Uit ge. n enkele bron worden zouten gediatüleerd; het in den handel voorkomende ,,Angebliche Wildunger Salz" is een kunstmatig, voor oen deel onoplosbaar fabrikaat. Getuigschriften gratis. Inlichtingen over de Badplaats, het Badhotel en het Europaïscher Hof" geeft: Bij ujecÜOtt tó WillUïei MiMial Actien-Geseiscïaft. Dr. E. J. P. JORISSEN. Transvaalsche Herinneringen, 1876 - :96. To all wbo are interested in the inner history of Soutb-African questions, this lit:le volume should prove exceedingly welcome. This testimoriy is of value, and we believe it to be bot accvirate and sincere. It seems a pity that a book containing so much that is of interest to Engii hmen, should not be publishedin English. (Manchester Guardian). Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, Goedgekeurd bij KoninUijlt Besluit fan 3 December 1895, N°. 38. Maatschappelijk Kapitaal ? 1,800,000. Directeuren: Mr. C. L. SCOTT en ilr. PAUL L. MULDKR. Commissarissen: W. J. GEEBTSEMA, Amsterdam; JOAN H. SCHMITZ, Amsterdam; Dr. Jn. VAX P.EUXS, Amsterdam; J. C. VAN GOEXS. '.«(fi'arenJtagf; Dr. S. J. IÏALBEKTSMA, llotterdam; Prof. Dr. W. KAPTEUX, Utrecht; Mr. J. LrnEX, Amsterdam; Prof. Ur. J. A. C. OUDEMASS, Utrecht; Jlir. V. VAX PiEEXEN, Zeist en K. W. SCOTT, Amsterdam. iW De Maatschappij verzekert pensioenen, uit te betalen zoo dikwijls en zoolang de verzekerde doop invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. I10LLA " TAFELWATE».