Historisch Archief 1877-1940
No. 1100
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Financiële en oecoHOiselie intik.
Samenwerking. Een sympathieke audiëntie.
Ned. werk. g. Spanjaarden.
Portttgeezen. Tabakktn.
fttrolewmwaarden. Mijnen. Amenk. sporen.
Baltimore & Ohio. Trammen.
Correspondentie.
In aansluiting aan mgne beschouwingen der
?vorige week omtrent samenwerking, wys ik
allereerst op het bericht, dat door de vereeniging
van belanghebbenden bjj de kof'fiekultnur in
Nederlandach-Indië, het voorloopig comitétot
?definitief bestuur gekozen 'is. Het bestaat nu
uit de heeren G. Kramer, C. Eoch, P. A. M.
Cramer, B. G L. Bonricins, H. van Lennep,
G. Birnie, J. D. van Dorp, mr. Gericke en den
secretaris der vereeniging, den heer Morren.
Zoo gaat het goed. Een meer of minder
bindende vorm van samenwerking zal ook de
cultnnrondernemingen ten goede komen, óók
in hare belangen tegenover den fiscus te Batavia.
Men moet zich door het buitenland niet
laten overvleugelen. DMr gaat men in de
bedoelde richting voort. Daarvan getuigt ook
weer de Anglo Belgian Sugar Trust, die by
net Comptoir d'Escompte te Brussel en b\j de
Londen Joint Stock Bank te Londen, de in
schrijving op 48000 aandeelen van £. l heeft
opengesteld.
Deze M(j. is opgericht om de patenten op
het raffineeren van beetsuikers van de firma
L. Jansseng & Co., te Brussel, ia België,
Frankrijk, Engeland, Duitscblanri, Rusland,
Oostenrijk, Hongarije, Spanje en Portugal over
te nemen.
Berichten omtrent bedoelde patenten luiden
zeer gunstig.
Krachtig en kloek moet worden opgetreden
door de nederlandsche kooplieden,
indu«trieelen en landbouwers, voor hunne ge
meenschappelijke belangen in buiten- en bin
nenland. De werkzaamheid van de hoogst
practische vereeniging «Het Buitenland" moet
meer bekend gemaakt en meer van alle kanten
gesteund worden. Steeds grooter aantal breed
ontwikkelde nederlandsche jongelieden, moeten
naar alle windstreken eigen en hollandsche
belangen dienen.
Voor dat alles kan een reorganisatie van de
vertegenwoordiging van handel en nijverheid,
in de richting van algemeene samenwerking,
zeer nuttig werken. Nijverheid, in hare vele
en velerlei vertakkingen, en handel doen de
bronnen van Nederland wellen. Daarom was
zeker voor zeer velen met m\j, de dezer dagen
te Soes t d ij k gehouden audiëntie, waarbij de
beide koninginnen zich bevonden niet te
midden van sabeldragende heeren maar van
déafgevaardigden van de groote kringen uit
het oeconomische leven des volks, zoo bijzon
der sympathiek. Kranig sprak de wakkere
voorzitter van de amsterdamsche kamer van
koopb. en fabrieken, de heer Aug. Hendrichs,
om de aandacht van hare majesteiten in hooge
mate op de reorganisatie der bedoelde kamers
over het geheele land te vestigen. Veel
belovend antwoordde de regentes; het vol
gende onderhoud der beide koninginnen met alle
leden der deputatie, verhoogde het vertrouwen
in de gedane beloften.
Een goed werk is hiermede gedaan. Wat
nijverheid en handel begunstigt, verhoogt het
crediet van staat en maatschappij, komt ten
goede aan de binnenlandagh
Brolïelde de koers der 2X pCt. n. w. s. wat
af, die der nieuwe leening ging iets vooruit,
ondanks d« groote massa stukken die nog uit de
portefeuilles van het syndicaat moeten ge
plaatst worden. Om vroeger uitvoerig ver
melde redenen, waarbij ik het oog richtte op
de engelsche markt, vertrouw ik dat op den
duur steeds hooger noteering mag verwacht
worden.
Aan het trotsche, maar ongemotiveerd voor
uitloopen der Spanjaarden, gedurende de vorige
week, is een eind gekomen. Santiago is ge
vallen en daarmede de noteering der extérieurs
' gedaald, voor de groote stukken van 3654 tot
tot 34J4, voor de kleine van 35/4 tot ruim
34. Er is reden voor.
De buren der Spanjaarden zoo goed als
onveranderd. Andermaal tracht de portuyeesche
regeering de meergemelde schuldregeling te
doen slagen. Voor 3 pets. stukken van 20 pd. st.
ontvangt men 3 pCts stukken van geiyke grootte
maar in portugeesche milreis uitgedrukt en
waarvan de coupons, onder aftrek van 30 pet.
belasting, in papieren milreis, waarvan l O
eerst gelijk zijn 100 milreis in goud (!) vol
daan worden. De liefhebbers die van deze
conversie (sic) gebruik willen maken, kunnen
hunne stukken vóór den 2den October aanst
inleveren. Zou er zelfs n houder komen ?
't is niet te verwachten. Zóó zal het portu
geesche parlement wel te verstaan gegeven
tllllllltllllllllllHIHII
IMMIIIIMIIIIIMIMIIIIHIIIIIIMIIIIHIIIIIIIII
8ste Jaargang. 17 Juli 1898.
Redacteur: R u d. J. L o m a n.
15 Avenue Road, Regent's Park, London >". W.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adrej te lichten.
MMiliiiiiiiiiiililliiimiiiiHiiiiiiiiiilliiiinniiHiitiimmiunmiiiiiiiiiiiiii
TWEEDE NAT. CORRESP. WEDSTRIJD.
Overwinnaarsgroep.
Acht-en-twintigste zet van Zwart.
Partg Partij Partij
No. No. No.
10 ab5: 21 h5 35 T f3
U D f6 25 P e5: 36 R e8
12 P g4 27 P el: 37 R h5
13 T e3: 28 R f5 39 P f3 f
14 D hG 30 P d3 40 P fl
15 D d5 31 D g6 f 42 T f8
19 f4 32 ba3: e.p. 44 T ac8
20 T e2 f 33 P c7
De 28e zet van Wit was in 27 K c2 en ia 44
K gl.
De volgende week verschijnt, met het oog op
den wedstrijd, geen opgave.
J. J. S.
Oplossing van No. 436 van Konrad Erlin, Weenen.
l D a5 enz.
Opgelost don- C. Kockelkorn, Keulen (2); L. A.
Koijers, Amsterdam (2' o); Jch. M. Keuning,
Beettterzwaag (2l/2); A. Korst, Bergen op /oom (3);
H. Mendes da Costa, Amsterdam (l' ); B S. te
Appingedam ; P. F. J. G. de Goede, 's Heereuhoek.
Beoordeelingen.
Sehr einfach und leicht, doch auch gefiiilig in
allen i Varianten.
C. Kockelkorn.
Er zijn goede verleidingszetten zooals l D d6
en l D e7. Bovendien zijn de matstellingen zui
ver, maar de sleutelzet ligt tamelijk voor de hand
en Zwart heeft weinig zotten om D a7 =f te pareeren.
L. A. Kuijers.
worden dat de houders, voor een werkelijke
conversie, wel andere voorwaarden verlangen.
Of het vél zal helpen ?
De overige staatsfondsen onveranderd. Zoo
ook de pro».- en gemeenteleeningen. Op n
uitzondering na de aand. Kasvereeniging
verbeterden van 159 K tot 160 - geldt dit
ook voor de bank en eredietinstellingen, voorts
voor de hypotheekbanken. Hetzelfde kan mee
gedeeld worden van de koloniale waarden, als
ik wijs op de verhooging van l M pet voor
de aand. N. L Handelsbank, zoowel als voor
die van de N. 1. escompto Mij. De ver
betering van de N. I. Handelsbank-aan
deelen staat wellicht in verband met de ge
gronde verwachting, dat de werkzaamheden
op de petroleumvelden, die indirect hare be
zittingen zijn, spoedig zullen hervat worden.
Tabakken uiteenloopend. Aanst. vrijdag zal
alhier de inschry'i'ing van 15531 pn.
Sumatra-, 2175 pn. Borneo- en 465 pn.
Mexicotabak plaats hebben. Deze partyen behooren
voor het grootste gedeelte aan de Deli-my.
en aan de Senembah-my.
Van de Pctroleumwaarden werden wederom
de koninklijke" aandeelen het meest verhan
deld. De noteering dezer stukken waarvan
ik de vorige week een daling van 470 tot 430
had te vermelden is heden gemiddeld eenige
percenten hooger. Wellicht zijn eenige inkoopen
tegen de verlaagde koersen gedaan door hen,
die een kantje willen wagen om de «konink
lijke verliezen" (uitdrukking van een
ongelukkigen aandeelhouder) op de aandeelen tegen
hooge koersen gekocht, zoodoende te dekken.
Over 't algemeen zyn de petroleumstukken
wat vaster.
De mijn-aandeden in verschillende richting
veranderd De transvaalache mijnen zyn schier
zonder uitzondering hooger gewaardeerd door
de engelsche beurs. Evenals petroleumwaarden
aan beduidende koersvariaties onderhevig zyn,
worden ook mijnwaarden nog al afwisselend
genoteerd. Vele bieden evenwel ook goede
kansen. Maar het blijven kansen. De goud
opbrengst gaat in de Transvaal steeds vooruit
over 't algemeen. Buitengewoon groote goud
productie is voor dit jaar. tot nog toe althans,
te constateeren.
Aan het verslag door den directeur der
NoordGelebes my'n-my. ontleen ik het volgende:
Tot administrateur-vertegenwoordiger werd
jhr. A. H de Stuers benoemd.
De terreinen der vennootschap zijn zeer
gunbttg gelegen aan de Woeboedoe-rivier
op pi. m. 500 meter afstand van de zee.
De vooruitzichten der maatschappij zijn
alleszins bevredigend te noemen. Door de
omstandigheden moest er echter geduld ge
oefend worden, wat betreft den verderen gang
van zaken.
Op 13 Maart, dus na 6 weken op Celebes
vertoetd te hebben, mocht de ingenieur Mills
er in slagen, de beide aders der Soemalata
Mijnbouw Maatschappij, die tot aan de
\Voeboedoe rivier geconstateerd zyn, en waaruit
deze My. thans hare ertsen van goed goud
gehalte verkrijgt, op onze terreinen terug te
vinden op pi. 80 meter van de rivier.
Een voorloopig gegraven proefschacht toonde
aan, dat de Zuid-ader aldaar ongeveer n
meter breed was.
Het feit, dat de bekende rijke aders van
Soemalata op onze terreinen zyn geretraceerd,
is voor onze My. van groote waarde te achten.
De werkzaamheden zy'u thans in vollen gang
en worden inet.Jttacht voortgezet,-voor zoover
de omstandigheden van het oogenblik zulks
toelaten. Met vol vertrouwen kunnen w\j de
toekomst te gemo t gaan.
De Aand. N. Zuid Af f. Spiv.-My 2 pet.
hooger.
Wie een ry'zing verwacht mocht hebben
voor de amenkaansche sporen, vindt zich te
leurgesteld, 'k Zou willen zeggen voorloopig,
omdat vermoedelyk de markt gedrukt wordt
door speculanten, die hun krachten zyn te
boven gegaan.
Den houders van aandeelen Baltimore &
Ohio zy bericht dat de eerste termijn op de
storting in geld, ten bedrage van het vierde
gedeelte van de verschuldigde W pCt. van het
nominaal bedrag der aaudeelen, vóór of op den
20 Juli behoort gedaan te worden. Deze
storting bedraagt f 125 voor de Certificaten
van D 1000. Da bystorting is niet gering.
Toch schijnt de groote reorganisatie waarvan
ze het gevolg is, nog al wat te beloven. De
bybetaling der 20 pCt. geeft de volgende rechten:
de houders van tweede preferente aandeelen
ontvangen voor hun oude stukken: 20 pCt.
nieuwe preferente en 150 pCt. nieuwe gewone
aandeelen;
de bezitters van gewone aandeelen, 20 pCt.
in nieuwe preferente en 100 pCt. in nieuwe
gewone aandeelen.
iiiiiiitniiiiMin
Oplossing van No. 437 van Pastor J. Jespersen,
Svendboj g.
l D h8, K e4 2 D a8 f, d5 3 D a3 enz.
P «3 2 T d3 f, K e4 3 D h4 f
P fa 2 D e8, P dS 8 D b7 j
c2 2 T d3 f, K c4 3 D cH f ,
e4 2 T f5 f, K c4 3 D c8 f
Opgelost door L A. Kuijers (3); H. Mundes da
Cosia (3 o).
De geoefende oplosser vindt spoedig den sleu
telzet. 't Verdienstelijke van 't probleem is gele
gen in 't prijs ge»en der velden c4 en e), doch
't varianteuapel ia eentonig door 't herhaaldelijke
D 08. L. A. Kuijers.
BÏS3ISCHE PARTIJ.
Wit Tarrasch. Zwart Marco.
l et, e5 2 P f3, P f6 3 P e5:, d6 4 P f3, Pe4:
5 d4, R e7 (door Alapine aanbevolen) 6 R d3,
P f6 7 0-n, 0-0, 8 IS, R e6 9 c4!, c6 10 P g5,
P a6 11 P c3, P c7 12 f4, h6 13 l' f.3, D c8
14 D c2, T b8 15 fó, R d7 16 R f4, b5 17 b3,
cö18 d5 (18 dc5: zou een pion hebben gewon
nen), b4 19 P e2, aö20 g4, P h7 21 h4, D dS
22 B g3, a4 23 K hl, T a8 24 T ael, P tS 25
P f4, R f6 26 P e61, ab3: 27 ab3:, D bC 28
P f8:. K f8: 29 g5'., hg5: 30 h«5:, P g5: |R g5.?
dan 31 ffi!) 31 D h2!, K g8 32 P g3:, R go: 33
f6, g6 3i R g6: Zwart geeft op.
FBANSGHE PARTIJ,
Wit Tschigorine. Zwart Blackburne.
l e4, e6 2 D e2, b6 (op P cS speelt Wit't best
3 g3 en op 2?R e7 dan 3 b3. Ook 2?d5 3 edü:,
D d5: komt in aanmerking) 3 P c3, R b7 4 Ph3,
P c6 5 d3, g6? 6 R g5! R t7 7 D d2, B go:,
8 P g5:, D e7 9 f4, 0-0-0 10 0-0 O, f6 11 P 13,
P h6 12 d4, d5 13 e5, f5 14 R b5, a6 15Re2,
P f7 16 h3, h5 17 T hgl, T gd8 18 g3, K b8
19 K bl, K a7 20 K al, P b8 21 T bl, P d7
22 b4, b5 23 a4, c6 24 D cl, T a8 25 a5, T ag8
26 P a2, g5! 27 D e3, P f8 28 P cl, h4! 29
gh4:, gf4: 30 D f2, T gl: 31 D gl:, T h6 32
P <13, P g6 33 h5, P hl 34 P hl:, D Ii4: 35
D g7, f3 36 P 13:, D d4: f 37 T b2. P d6 38
D h6:, P c4 39 D f4, D c3 40 hG, c5 41 h7,
cb4: 42 h8 (D), b3 43 D f8?, bc.2: 44 D c5 f,
K a8 45 D fd4'.'? en Zwart geeft mat in 3 zetten
De verkoop der nieuwe preferente aandeelen
kan een groot gedeelte .der storting doen
terugontvar gen. Aanraden zou ik den verkoop toch
nog niet
Trammen vast. Kediri wat hooger. Blijkens
een door de directie ontvangen telegraphische
mededeeling is de aangevraagde concessie voor
een zy'ly'n tot verbinding van Djengkol en de
suikerfabriek Kwarassan met Goerah, door de
regeering verleend.
*«*
K. te H. Den vorigen keer was het antwoord
van mr. B. waarnaar ik verwees uitge
vallen. Het volgt nu hieronder.
Mr. B. U kent de wet voor den prijs van
land en effecten: de kapitaalwaarde van de
jaarlyksche netto-opbrengst. Deze
dividenduitkeering was echter nooit netto-opbrengst.
De bronnen blijven niet altyd wellen. Dat
schenen reeds enkele te getuigen. Daarom
moet de dividenduitkeering steeds beschouwd
worden, voor een niet gering gedeelte, als gedeel
telijke teruggave van kapitaal. Bovendien be
hooren veel grootere afschrijvingen gedaan te
worden op eenige balansposten.
Ook mag de toenemende concurrentie niet
vergeten worden alsmede het laatste bekende
besluit, waarbij de aandeelhouders zich hebben
laten kortwieken.
Op die gronden acht ik uw middenpry's
veel te hoog.
Hoe de verdere koersloop zal wezen ? Op
den duur is de kans op daling grooter dan
die op ry'zing, al zullen de aandeelen nog
wel hooge waarde behouden. Dit volgt uit het
voorgaande.
Dank voor uwe waardeerende woorden.
Vriend van L. te S. Ge kunt koopen 3 pCts.
oblig. Louisville en Nashville tegen 65 pCt.
Elk stuk kost ongeveer ? 1625 waarvan ge
ruim 4X pCt. interest geniét.
Ook komen vooral in aanmerking 5 pCts. 1ste
hyp. oblig. Western New-York Pennsylvania en
Ohio. Deze stukken zyn ook duizend dollars
groot en kosten tegenwoordig tegen 107 pCt.
/ 2675 waarvan jaarlyks twee coupons groot
elk D. 25 geknipt worden, opbrengende on
geveer f 123. Ge geniet dan ruim 4,'4 pCt.
Verruiling van uw 3 pCts. n. w. s., als dit
fonds tenminste niet te groot gedeelte van uw
vermogen omvat, tegen beide soorten, kan voor
uw doel dienen.
S. te L. Ik heb jaarverslag, balans en
winstrekening vau de »S" gevraagd. Ook de
laatste balans van de opgeheven mij. De vol
gende week zal ik u antwoorden.
J. C. G., den Haag. Voor de gewijzigde
verhouding is, in verband met de coupon
opbrengst, wel reden. Ruiling heeft nu geen
beduidend belang meer.
De aflossing van de 2de hyp. Manitoba heeft
reeds in 1909 plaats.
De 4'/^ pCt. China '98; zie voorts antwoord
aan vriend van L. te 8.
W. te U. Welzeker doe dat en wil my het
antwoord mededeelen. Broekman & Honders,
alsmede de Commissiebauk zyn adressen voor
incourante fondsen.
W. B. te B Ik zal het onderzoeken.
De Fiets, Het geheele verslag nog te ver
geefs gewacht.
De abonnenten gelje;
de 4edaetiévaiï= dSz
streeks te richten aan
kade 4.
A m s t, 20 Juli 1893'.
.eïeiuyoor
id',
recht:
AlexanderD. STIGTEB.
HMiiiMiiiiiifitiiiiMiimiiiiiiiiMiiiiiimiiiiiMiiimiiiiiiiiiiiiiiitiuiii
m
De Tooneelschool.
Men schryft uit Amsterdam aan het Dagblad
v. /,. en 's Gr. :
De uitslag der examens aan de Tooneelschool,
hetft by de verschillende kringen, die met
deze instelling in betrekking staan, niet alleen
verwondering, maar ook misnoegen verwekt,
waardoor tiij velen de overtuiging wordt ge
vestigd, dat de leiding der school in verkeerde
handen berust. Zoo werd een leerlinge der
tweede klasse in de hoogste klasse bevorderd,
onder de verbindtenis, dat zij het volgend jaar
tot het eindexamen zal worden toegelaten.
Men had dus deze leerlinge even goed nog
een jaar in de tweede klasse kunnen laten.
Een andere leerlinge werd uit de eerste klasse
in de tweede bevorderd tot de Kerstvacantie,
bij wy'ze van proeftijd, om over haar aanleg
en geschiktheid te kunnen oordeelen.
D a5: f 4üT a2, D el f 47 P el:, cl D f
tableau!
FALKBEER GAMBIET.
Wit Tschigorine. Zwart Pillsbury.
l e4, e J 2 f4, d5 3 ed5:, e4 4 E b5 f, c6
5 dcG:, bcü: (Tanasch geeft aan P e6: de
voorkeur, Lasker liaan nlegen aan bc6:, later gevolgj
door l' d7 en P bti) 6 R cl P f6 7 d4, K d6 8
P e2, O O 9 0-0, c5 10 do, P bd7 11 U b3, c4
(om i2 e4 te voorkomen, wat 't witte centrum te
zeer zou versterken) 12 R c4:, B c5 f 13 K hl,
P t6 14 R b3, I' g4 15 D el, P d5: 16 h3,
P dt-S: 17 B e3:, P e3: 18 P bc3!, P f 1:
19 P t4: B bö20 D fl:, B b7 21 P 2c3, D h4
22 P do (veel s'erker was B do), T ae8 23 P g5,
hti 24 P f3, D g3 25 P e5, H e3 26 P d3, T e4V
(Beter was T d8) 27 D f3, D f3: 28 gf3:,Tet8
29 K g2 (T el was sterker), B d4 30 c3, B do :
31 H d5:, T e2 f 32 K g3, T d7 33 cd4:, T d3:
34 T cl, T dl: 35 T c5 (Beter ineens B b3>, T d8
30 B c4, T d2 37 b4, gü38 b5, K. g7 39 ai, h5
?10 a5??, Ii4 r en Zwart geeft op. Op K h4: volgt
T g2 42 T ha! ghó : en wint.
Behalve deze iwee partijen verloor Tschigorine
in de afgeloopen weuk zijn partijen met Lipke en
Caro door nog krassere flaters. Ook vele andere
spelers, de onvermoeide IHirne niet uitgezonderd,
beginnen de krachten te begeven en Steinitz moet
in een zoodanig overspannen geestestoestand
verkeeven, dat niemand zich in zijn nabijheid waagt,
uit vrees van hem in zgne overdenkingen Ie storen,
want 't minste of geringste brengt hem in de war.
Dr. Tarrasch haalde zich in alle onwetendheid een
hevig verwijt van den ex champioa op den hals,
door 't afstrijken van een lucifer, terwijl Steinitz
aan den zet was! De belangstelling van 't publiek
in dezen eindeloozen strijd begint ook zeer af te
nemen en iedereen schijnt genoeg van de zaak te
hebben en te snakken naar 't einde. Tarrasch
heeft zijn kans op den len pi ijs veel verbeterd
door 't winnen van zijn partij tegen Pillsbury,
wien hij daardoor n halve punt is voorgekomen;
hij heeft echter nog sterke tegenstanders te be
strijden *), terwijl Pillsbury zijn zwaarste pai tijen
achter zich heeft. In de volgende rubriek
\erschijnt 't eindverslag van dezen wedstrijd.
*) Hij verloor den volgenden dag aan Janowski.
Wanneer zich daaromtrent by' de commissie
nog geen oordeel heeft gevestigd, zal dit ook
in die weinige maanden tjjds niet geschieden.
Onder dezelfde voorwaarden werd ook een
leerlinge uit de tweede klasse tot de derde
of hoogste klasse bevorderd, dezelfde die bjj
den pry'ifkamp door de jury de eerste prjjs
voor de voordracht werd toegekend.
Zy zal den proeftyd niet afwachten, daar
zy reeds by de Vereenigde Tooneelisten te
Rotterdam een engagement heeft verkregen.
Een andere leerlinge uit dezelfde klasse, aan
wie de eerste pry's in het drama werd toe
gewezen, is, zooals men ons mededeelt, met
twee andere gezelschappen in onderhandeling
over een plaatsing. Het bekronen der leer
lingen van de tweede klasse bevordert dus het
tusschentyds verlaten der school, waartegen
het reglement zooveel mogelyk, hoewel met
weinig resultaat, tracht te waken. Daarentegen
werd aan een vrouwelyke leerling der derde
klasse, in stryd met het eenparig advies van
directeur en leeraren, geen diploma toegekend.
Zooals de zaken nu staan, bezit het verkrygen
van een pry's, die als reclame dienst doet,
voor de leerlingen meer waarde dan een di
ploma, dat de belooning behoort te zyn voor
langdurige vly't en studie.
illMiiilliiiiiiiiiiitlllliiiiiiiiilimliliiiiiiiiimiMilltiiiiiiiiiliilililHi
De parochie van St Jan bij Laren,
in hout gesneden door P. H. VAN MOERKERKEN.
Eenigen ty'd geleden verscheen by den uit
gever S. L van Looy alhier, »De legende
van het kerkhof St. Jan by Laren." Deze
legende, die we in 1564 opgeteekend vinden
door Lambertus Horteftsiua,verhaalt de geschie
denis der stichting van het St. Janskerkhof
en de wonderbare verschijnselen, die daarby'
plaats vonden 1). Bovengenoemd boekje, dat
geheel in hout gesneden is door den heer
P. H. van Meerkerken Jr. werd reeds vroeger
hier besproken 2). In verband echter met zyn
nu uitgekomen houtsnede van de St. Jans
processie lykt het me niet kwaad er nog even
op terug te komen,daar er tegenwoordig een zeer
te apprecieeren beweging onder de jongere kun
stenaars heerscht, om verschillende «productie
procédé", die in handen zyn van alleen tech
nisch bekwame werklieden, zelf uit te oefenen.
Hiervoor is echter noodig, dat ze met hun
kennis smaak en gevoel voor verhoudingen,
gewapend, zich de technische vaardigheid, als
het ware het handwerk zelf, geheel eigen
maken. Alleen door geheel meester te zijn
van het materiaal m. a. w. door grondig het
vak te kennen is het mogelyk dit als zoodanig
te verheffer..
Uit het eerstgenoemde boekje nu bleek my
dat hoe 'n mooi denkbeeld er wellicht aan ten
grondslag lag, en hoe 'n aardig aspect zoo'n
zwarte pagina ons gaf, de heer van Meer
kerken te weinig techniek van houtsnyden
bezat, om met zoo iets moeielyks, als letter?,
een goed resultaat te bereiken. Daar kwam
by dat hij zich, waar het met de maat van een
regel niet uitkwam, de vryheid veroorloofde,
woorden midden in een lettergreep af te breken
of letters weg te laten, al gaf hij dit door een
liggend streepje aan; een vryheid, die leidde
tot volslagen onleesbaarheid, dat toch zeker
de hoof vereischte van een bo<jk moet bly ven.
In aansluiting met het verhaal van dit boekje,
dat eindigt met de woorden : «En nog in deze
tijden gaan manhen en vrouwenven maagden
derwaarts ter bedevaart", vervaardigde de heer
van Moerkerken nu een nieuwe houtsnede,
die een voorstelling geeft van deze St. Jans
processie.
Deze houtsnede in twee kleuren met even
een goud kruis, is, als de processie zelve, in
drieën afgedeeld. Voorop gaan de vrouwen
met den dorpspastoor, dan volgt de priester,
die het Allerheiligste draagt, onder een bal
dakijn, voorafgegaan dooi jonge meisjes, terwijl
de stoet besloten wordt door de mannen.
Het geheel is aangenaam van kleur, de
figuren komen licht uit tegen een donkerder
omlijsting; er gaat min of meer een bekoring
van uit, die ons onwillekeurig aan Derkinderen
herinnert.
Het middengedeelte met een in goud gedrukt
kruis er boven, waarnaast in een vrij goed
lettertype: «Ave Maria gratia plena ; dominus
tecum ; benedicta tu in mulieribus ; et
benedictus fructus ventris tui Jesus"3), is mooi
van compositie en evenredig van verdeeling.
Ook de beide andere gedeelten, waarvan de
breeduitstaande boomen ons zeer gelukkig
geslaagd voorkomen, wijzen op een ernstig
streven.
Evenals by zyn vorig werk, tracht de heer
van Moerkerken echter meer te geven, dan
hem, met de capaciteiten waarover hij beschik
ken kan, mogelyk is. Zijn figuurtjes hebben
dan ook door misteekening het devote, dat
zoo'n processie kenmerkt, hier en daar geheel
verloren. Ook als kleurhoutsnede, waarvan de
aansluiting natuurlyk zeer nauw luistert, schiet
het soms wel wat te kort.
We hopen, dat uit het volgende werk van
den jeugdigen kunstenaar bly'ken mag, dat hy',
de technische moeilijkheden geheel overwon
nen hebbende, zich meer heeft toegelegd pp
juistere teekening der figuren, waardoor zyn
werk bjj de charme, die het nu heeft, een
meer blyvende bekoring zal krijgen.
R. W. P. JR.
1) L. C. F. Bigot. De St. Jan processie te
Laren. Eigen Haard, 16 Juli No. 29.
2) Weekblad de Amsterdammer 8 Mei 1898.
3) >Wees gegroet Maria vol van genade;
de Heer is met u; gezegend gy onder de
vrouwen; en gezegend de vrucht van uw
lichaam, Jezus.
MtlllltllllllllllHIIIHMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMII
Tweede Jaarboek der Scalden.
Antwerpen: DE Vos en VAN DER GROEÜ.
Men is geneigd by het eigenaardig mengel
moes van goede en slechte kwaliteiten in dit
boekje, zich af te vragen of hier niet oor
zaken buiten den drukker om, in 't spel zijn
geweest, die verhinderden hier eei goed ge
heel tot stand te brengen.
En er zyn gegronde redenen voor dit ver
moeden omdat die gedeelten van het werk,
waar uitsluitend de drukker aan het woord
is, veel beter van opzet zyn dan andere zooge
naamd versierde bladzijden. De drukker kan
toch moeielyk aansprakelijk gesteld worden
voor enkele allermalste dingen, zooals, om
maar iets te noemen, de versierde initiaal bij
den franschen titel in het begin van het boek.
Zonder gebruikmaking van interlinies en
van eenl aangename letterzwaarte zyn blz. acht
en twintig en blz. negen en twintig wel de
beste proeven van drukkunst, en van de daarbij
toegepaste versierseltjes zyn,uit de ter drukkerij
voorhanden zijnde voorraad, wel de minst
slechten gekozen. Toch ware het geheel nog
zuiverder geworden zonder deze dingen en
ttellig had men het gebruik maken van een
ander lettertype voor de verschillende hoofd
stukken moeten vermijden.
Dit laatste is het geheele boek door, zeer
hinderlijk en evenzoo het niet overal even
zwart aandrukken van de inkt, terwijl onnauw
keurigheden als het dan weer te hoog, dan
weer te laag plaatsen van de rood gedrukte
aanvangskapitalen en het scheef zitten van
den titel »Tannbauser" ergerlijk zijn.
't Is wel jammer, dat een werkje op zulk
soliede Hollandsen papier gedrukt en waarin
welgemeende bedoelingen niet te miskennen
zyn, door het niet tijdig overboord werpen
van zijn heterogenen ballast, in hoofdzaak
moest stranden op de klip der versieringskunst.
J. G. V.
Tentoonstelling »Sint Lucas".
Toen we nog heel jong en op de Academie
waren, plachten we 's avonds bij elkaar te
komen en in onze diepzinnige gesprekken
o?er alles en nog war, werd dau het chapiter
kunst eens duchtig onderhanden genomen.
Als wy maar «erst aan het woord kwamen !
Dan zouden we eens laten zien wat er moest
gebeuren om oude glorieuse tyiperken te doen
wederkeeren, en wij zouden de wereld eens
toonen hoe er moest gewerkt worden en wat
eigenlyk oprechte kunst is.
Maar later, toen wet tot
zelfonderzoek.kwamen, wisten we wel beter en begrepen dat
kunst juist het allerlaatste is, wat onder een
glas bier met beweringen te behandelen is.
Dergelijke dingen spoken iemand een beetje
door het hoofd als hy de reden tracht op te
sporen van het samengaan van eenige jongeren
die, au fond toch eigenlyk niets bijzonders,
of althans niets belangrykers in het hier te
ziene zeggen dan een middelmatige
Arti-tentoonstellicg pleegt te doen.
Dit moet gezegd worden, dat de beide
zaaltjes heel rustig aandoen en dat het ple
zierig is te zien met hoeveel zorg de plaat
sing van alles overwogen is.
Van de inzenders in olieverf zijn Frankfort,
Briët met een grijs-wazig landschapje, Andringa
en Bodife wel de besten. Het opmerkelijke
dat door de jonge Hollanders meer bereikt
wordt in hunne teekeningen, komt ook hier
uit. Deze afdeeling is de meest geslaagde
en dingen, zooals die avondstemming van Van
Horssen, een pastei (Dorpsachterbuurtje) van
Hanau en een aquarel vati Breman al is zoo'n
woonschuit in die vlakke eentonigheid wel
wat suf gewerkt, zijn bezienswaardig.
Van van Oort zijn er grappen, beesten en
straatscènes, maar zoo'n levendig dorpsbuurtje
met joelende kindertjes pikkende kippen en
HMltlimilllUllllllllmlmnlMIIMIMI MllllllflItlllllllllllllMMMMHIMIMnillMMIII
Overzicht van
den wedstrijd
te Wrenen
na tl e
34ste runde.
S. Alui'inc.
D. (i. Bainl. O l | l O O O j o O .'. O ! O O 00 .', O l .', .', l O l O o j O 11 l O O l O O j l .', O l l l .'. l
l l l ' l l ' " l l l l l l ' l * |
110 10 17
J.1I. Blackbu
urne.] Ju l - j i | O !. ; j l ', | ? l | O J | J O ] O O ? '. | l 5 !, O J ? j !. .', ; | 11 j f: J | u!.
A. B urn.
H. Caro.
D- Januw^ki.
10 10 18
l .1 l l
00
l i O
o o nj
l l j 13
1111101 111 22
(i. Marco. *
01 .', O 11
E. SAïuVrs.
i l 15
, l l .', ' l O l
i O j l i 01 O
J. W. Sliowa'ter. l l
101 j l l 000 u O i l O U .;
W. Steiuitz.
Dr. S. TiirrJS'h. .; j l l
i l l 00
111.'- 10
H. \V.Trcn,-bard., 01
14 J
i O l l
l l 19
J O 'J O O l l
11 ;
11 Hi
; l j 1U
10 21;
24
M. Tsehigurme.
o i o;. i o 10 i oooo 10 i 0101
11 100 11 19 lei
1. A. Wall>rodt. [ 10
i»
; . 1 l 10
1 1
000 | 1 ;
o ; j ; i i o '. o
0 0
o .; j 10
i |ir
10 j | 14J
Do partij JJnrn?Ilalprin duurde 11"; uur en telde 130 zetten, die tus>chen Baird en Wj.P)tv.Mit 132 ! PPZO
partij-']! werden Zondag j.l. beöiiidi^d, tegelijk inet die tusschon Blackburne en HteiniU eu J u u'nv .ski er: Halpria
r esp. 03 eu 90 /elteu ! De naineu m u t * gemerkt hebben in>£ sk'cliU 3 partijen te spelen, de 'j'.'en^ou i.