Historisch Archief 1877-1940
N®. no3
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
AUX DAMES
Nous avons Thonneur cl'informer notre honorable clientèle que nos
nouvelles créations en Robes riches et légantes pour toilettes de cour
de Cérémonie, de Soiree etc., devant servir aux fêtes du Couronnement
viennent de rentrer,
;t3»**
Ces modèles spécialement crés a eet effet, forment un ensemble
que nuile autre maison ne saurait offrir.
Choix incomparable de Soieries riches unies et brochées pour Robes
de cour et de Cérémonie depuis 0,95 jusqu'a 15 florins Ie mètre.
imiMniimmiiiiiimimiiinimiii
Italiaanse Pruflfls.
L'Itiilia una, ma non c unificata," schreef
Lombroso eenige jaren geleden en zelfs den
vreemdeling valt zulks op, wanneer bij alvorens
den Italiaanscben bodem te verlaten van uit
Venetië, Milaan, Turijn of Genua, een laatsten
groet zendt aan het zonn'ge Zuiden en zijne
gedachten nog eens bliksemsnel het land door
vliegen, waar hij voor een oogenblik genoot
van het mooie leven.
Duidelijker dan bij den aanvang van zijn reis,
valt hem thans het groote onderscheid op
tusschen het gemoderniseerde Koorden en het
middeleeuwsch gebleven Zuiden; tusschen die
streken, waar reeds de moderne beschaving met
al hare voor- en nadeelen is doorgedrongen en
de andere waar nog «in of meer een natuur
volk woont.
Dit slechts evtn aangestipt om te bewijzen,
dat men niet spreken kan vaa d<i Italiaanse/te
f'rouw, zooals men b. v. wel spreken kan van
de Hollandsche.
Italiëis als een mozaïek van velerhande
kleuren en om de vrouw in Italiëaan hare
zuster in het Noordea te leeren kennen, dient
men te schrijven over de meest in het oog
vallende typen, als de Siciliaansche, de Napelsche,
de Romeiijsche, de Tcskaansche, enz. enz.
Om te beginnen met de SICILIAAXSCIIE : deze
leeft nog in de grootste slavernij.
De moderne beschaving heeft, toen ze over
Zuid Europa streek, dit schoone eiland, evenals
het nog barbaarsche Sardinië, dat tercauwernood
eene Italiaausche provii eJ.e genoemd kan worden,
bijna onaangeroerd gelaten. Bovendien hield
een langdurig Spaansch bestuur alle ontwikke
ling op de eilanden en in Zuid-Ilaliëtegen en
de Siciliaansche vrouw, die toch reeds niet
leergierig i% droeg haar lot gedwee.
Arabische en Spaansche invloed drukten hunne
stempels op hare levenswijze eu gaven haar
temperament en karakter eene zeer eigenaardige
wending.
p de kleinere plaatsen, als b. v. te Girgenti
en in het binnenland, heeft het leven der Sicili
aansche dan ook veel overeenkomst met dat
der Arabische, terwijl daarentegen in de groote
steden, in Palermo en Catauia, het Spaansche
element overheerschend is.
Over het algemeen is de Siciliaanfche zeer
on-wetend, zoowel de vrouw uit den gegoeden
stand, als die uit het volk. Haar onderwijs
was uiterst gebrekkig, want de maatschappij
verbiedt veel ontwikkeling en hij de jonge
juffers heetscht gewoonlijk minachting voor de
school.
Het elementaire onderricht, gegeven door de
geestelijkheid, voltcoit hare opvoeding, en ver
stijken van verdere leiding c p een' leeftijd, dat
de behoefte daaraan juist het grootst is, komt
ze thuis eu verdrijft zich den tijd met het
maken van borduurwerkjes wat geest noch
hart verheft of wel ze leest klandestien
romannetjes, van niet al te best gehalte, om
hare op het geslachtsleven betrekking hebbende
nieuwsgieiisrl.eid te bevredigen, en op deze wijze
wordt liaar moraliteitsgevoel dat toch al niet
veel betee'kei,t, ten slotte nog door de zinnen
prikkelende lectuur bedorven.
Zoo bereikt ze haar zestien jaar en zouder
deselijken grond, zonder besef van pliehten en
rechten, onderwerpt ze zich aan het pastii'ce
//kiezeu" van een echtgenoot. Is ze evenwel
arm en leelijk, dan blijft ze als een OULut wezen
ten laste van hare familie.
Het fiere, onafhankelijke gevoel, dat den
Sicüiaan eigen is, -schijnt der Siciliaansche
vreemd te zijn, misschien ook : slechts m haar
te slapc;i! Men begrijpt, dat een aldus opge
voede vrouw moreel noch intellectueel veel
waarde heeft en de echtgenoot, die haar alleen
huwde uit een occonomisch oogpunt, voelt al
gauw, in file opzichten hare inferioriteit en dan
beciut hij, in navolging van de oude Grieken,
zijne Aspasia" te zoeken, onder de weinige
Siciliaanschen, die lachend om vooroordeelen,
het enge ciikeltje, dat om haar getrokken was,
verbraken en zich ontwikkelden.
Ook het huis van de Sici'faau gelijkt, vooral
op de kleinere plaatsen en in het binnenland,
op dat van den Arabier.
Wel is waar bestaat er geen afzonderlijke
vrouwenzaal, maar toch is er een gedeelte, waar
het nieuwsgierige oog van den vreemdeling
nimmer doordringen kan.
De jonge vrouwen vertoonen zich bijna nooit
en eeuige Italianen, die langen tijd bij
Sicilianen de grootste gastvrijheid genoten, verzeker
den mij, dat ze nimmer de vrouw des huizes,
noch de dochters gezien hadden. Wel hoorden
ze soms, door een openstaande deur, het ge
heimzinnig ruischen van een vrouweukleed ; wel
zagen ze een enkele maal een schitterend,
schichtig oog turen door de reten van een
zonneblind, maar daarbij bleef het. Toch zij» er
gevallen, dat de gastheer den laatsten dag van
't vreemdelingen verblijf hem, als hooge gunst,
de in zijn huis wonende vrouwen loont.
In prachtig, bijna oostersch gewaad, komen
ze d&n binr.en, scharen zich om de tafel, maar
nemen geen deel aan het gesprek, want ze weten
niets en hebben geen opinie ; de ouderen kun
nen zelfs niet le:e,>.
Een SpaaLsch gebruik op Siciliëwil, dat de
gastheer hij al wat de vreemdeling luide
bewomlert, dadelijk zegt: ,,èvostro", doch alleen
waar men van zijn mooie vrouw spreekt, wacht
hij zich die oveidreven beleefdheid te uiten,
thans voor het eerst wellicht vreezend, dat de
vreemdeling die woorden eens ernstig opnemen
kon.
De Siciliaansche is mooi : het git-zwarte, zeer
weelderige haar omgeeft een gelaat, waaruit twee
vurige oogen u tegen 11 kkeren, oogen, die spre
ken van liefde en hartstocht eu een indruk
nalaten, zelfs in het minst ontvankelijke ge moed.
En aangezien de huwelijken op S.ciliënimmer
gesloten worden uit genegenheid, veikeert de
echtgenoot steeds in het gevaar, dat een ander
de liefde doet ontbranden in het hait van zijne
vrouw. Hare trouw is dan ook slechts re-latief
en alleen een gevolg van haar opgesloten leven.
Als bij alle volken van het Zuiden wordt de
hartstocht snel in haar opgewekt en dit weet
de hevig jaloersche Siciliaau.
Maar gelukkig kan de alzoo opgevoede en
streng bewaakte vrouw natuurlijk nitt zijn.
Lucht, licht, bewegii g, alles is haar ontzegd:
ze leeft als een gevangene en dit alleen, wijl
ze het ongeluk had van als vrouw" geboren
te worden.
Toen ik 's avonds te' Girgenti eens wandelde
in den maneschijn, treffen mij plotseling eenige
zeer melancholieke turen, welke gesmoord door
leuren en opgesloten vci.st.ers, tot me doordron
gen eu ik kou niet nalaten te meeiien, dat die
droevige klanken kwamen uit de ziel van eeii
jonge schoone, die al de
opgesloten leven, al de
onbevredigde verlangens,
haar instrument.
In oproeren heeft de Sic.liaansche vaak büjk
gegeven van groote wreedheid. In iMlii b. v.
in de droeve d;u>en van den opstand ti; Palermo,
waren het, de vrouwen, die st.ukfgcwijze de
lichamen der «Carabinieri" verkochten eu wat
ons bijna oiigeloe.llijk toeschijnt .. . dat vleesch
werd door haar gegeten.
Zulke daden getuigen na'uurlijk van een nog
in vele opzichten barbaarsch temperament: van
eene haatuiting die alleen aangetroffen wordt
bij natuurvolkeren: van gevoelens, die thuis
behooreu in lang voorbijgegane eeuwen.
Rfjmt'. YoLAXDA.
bitterheid van haar
weemoed vau haar
toevertrouwde aan
iiittttiiiiiuiittliiiiiiiunniiiniinliinittniiinitnintnitiiiintnntnniiniH
Ecu vroweiiliötfil,
In Amerika en elders zijn tal van pogingen
gedaan om te verkrijgen wat toch in de
toekomst aangewezen schijnt, coöperatieve
vrouwenhótels. Vrouwen zijn zuinig, matig,
goede adtninistreersters, volhardend ; waarom
zouden eenige handwerkende vrouwen al deze
eigenschappen niet door aaneensluiting tot
gemeenschappelijk voordeel aanwenden. In
The Arena geeft do heer Rol e-rt Stein een
schema voor het organiseeren van zulke huizen.
Zijn bedoeling is iiiet juist, ze voor arme
handwerksters te maken, maar op bescheidener
of weelderiger voet kan de inrichting ongeveer
dezelfde zijn.
Het gebouw zou reusachtig zijn. maar niet
onelegant, in het drukste gedeelte van de stad.
Aan de rez-de-chaussée een publieke eetzaal,
open voor dames en heeren; de dames die
het verlangen kunnen afzonderlijke eetkamers
krijgen. De opbrengst van deze eetzaal moet
dienen orn het hotel grootere inkomsten te
verzekeren en aan keukenmeiden en
kellnerinnen werk te geven.
liet huiswerk is tevens oefening voor de
huishoudschool, die onder een bekwame
huismeesteres als leerares staat. Voor de leerlingen
van die school is eene spreekkamer waar men
helps kan komen huren, door bemiddeling
van deze huismeestrre*. Dienstboden buiten
betrekking kunnen in bet hotel opneming
vinden, en gelegenheid om lessen te nemen
in wat haar ontbreekt-. Cursussen in naaien,
stenographie, typewriting, boekhouden,
retoucheeren, letterzetten, kunnen eraan verboLden
worden.
Kamers worden voi.rfs verhuurd aan schrijf
sters, artisten, boekhoudsters, klerken en
andere dames, ook, wanneer zij willen, aan
alleenwonende dames zonder betrekking. Voor
ve!e van deze is het aangenaam, in de
leesen conversatiezalen in aanraking te komen
met intelligente vrouwen en vrouwen van
naam. Zij kunnen ook in het Lö.el salons
vinden om haar jour te houden, logeerkamers
voor vriendinnen ; er zijn kamers voor lezingen,
cursussen, danslessen, een groote zaal met
tooneel, een groote en kleine concertzaal;
zwembassin, badkamei? en gymnastieklokaal.
Volgens het plan vuii den heer Robert Stein
zouden er veel jonge meisjes in het hotel
komen, en oudere en jongere heeren zouden
gaarne lid worden van de diverse amusementen,
en druk de conversatie- en leeszalen
frequenteeren. In dit opzicht schijnt men in Amerika
nooit voor adders onder het gras te vreezen.
Een bestuur van respectabele heeren zou
natuurlijk kunnen toezier, dat alleen respec
tabele heeren lid worden.
Het hotel zon ook een buitenplaats bezitten,
een villa met bosch en velden, boomgaarden,
tennisterrein, een kreek en vijvers voor bootjes;
een stal met paarden, een koetshuis met
rijtuigen, eene rivier of zee met badgelegenheid.
Dit is een ideaal; de reeds bestaande gele
genheden, een vijftigtal in de Vereeniyele
Staten, zijn op veel bescheidener voet. Maar
de meeste zijn reeds C( operatief en dat schijnt
de toekomst te zijn. Te ATe w-Vork heeft men
de »Women's Apartrnent House Association",
onder leiding van miss Janet C. Lewis, die
zich secretaresse noemt, maar de leidster is.
Zij is buiig een hotel op te richten van tien
verdiepingen, met kleine appartementen, enkele
kamers, ateliers, een restaurant, clubkamejrs,
Russische, Romeinsehe en Turksche baden.
liet zou speciaal dienen voor vrouwen van
opvoeding, die voor zich zelve zorgen, en voor
meisjes eiie in de stad lessen volgen. Er is
reeu's meer aanvraag dan het huis zal kunnen
bergen.
Het tweede van dien aard is van miss Alice
L. Woodbridgp, secretaresse van de »Working
Women's Society.'' Zij hoopt een tehuis te
kunnen stichten voor arbeidsters, maar be.,int
alleen met dienstboden die lijdelijk buiten
betrekking zijn. liaar plan is. bet huiswerk
te laten doen door deze tijdelijke bewoonsters;
iedere diens1.bode zorgt zelt vueir haar kamertje ;
die een maand voor de keuken zorgen, mogen
gratis een zekeren tijd wonen; om beurten
dienen allen als kellnerinnen, enz. liet doel
is niet, de arbeidsters zooveel goedkooper te
doen wonen, maar haar zindelijke slaapkamers
en gezond eten te geven \oor hetzelfde geld
waar ze anders een treurig onderdak voor
krijgen. Ze krijgen ieder baar huissleutel en
mogen op behoorlijke uren hun vriendinnen
ontvangen. Van godsdienstige gezindte is
geen sprake.
l'it Trouville wordt aan de l-'i-ini!,/nrlcr
geschreven, dat ondanks het heerlijke weer
het is dus niet overal zooals hier het be
zoek der badplaats nog niet talrijk is. Toch
wordt er veel aan toilet gedaan. >Men her
kent aan het toilet terstond de nationaliteit
der draagster," zegt de correspondent. ;A1
kleedt eene Duitsche zich ook nog zoo apart,
eene Parisienne is haar toch een saizoen
vooruit. Van do op het Continent reizende
Engelschen kan in dit verbai.d geen sprake
zijn; baar devies is : duurzaam en onver
woestbaar. Korte rok. hemdblouse, hooge
staande kraag, klein hoedje, zoo zijn er do
zijnen, a'le uit dezelfde fabriek. Daarentegen
de Parisienne. wat heeft zij een coupeur en
wat doet zij haren coupeur eer aan.''
Het snit eler rokken schijnt nog nooit zoo
sierlijk te zijn geweest als dit jaar. De rok
wordt zeer lang gedragen, van voren uitstaand,
van achter een weinig slp)end; van boven
nauw aansluitend, aan de knie heel wijd, meest
met den bekenden volant en forme. De slui
ting draagt n rij knoopen, of twee rijen met
lussen.
Zeer' modern is het wit piquéjacquet, dat
hij alle rokken, foulard, witte serge, donkere
stof, gedragen wordt. Wit piquéis zeer
en vogue ; ook lichtblauw en grijs linnen. De
capes zijn langer geworden, en worden ook
met een volant omgeven. De veerenboa wil
nog niet verdwijnen ; in alle kleuren, maar
het meest gedistingeerd is lichtgrijs. Zelfs bij
Afrikaansche hitte zou eene dame zich zonder
boa onvoldoende gekleed achten. De hoeden
en bloemen van korenaren; ondanks al de
vogelbeschermings-vereenigingen e!ragen ook
dames gansche volières op de hoeden. Het
kapsel gaat steeds meer in de hoogte; niet
meer atffeler aan het hoofd.
Bij de lichte toiletten behooren wit leeren
schoentjes; de witte handschoenen blijven
nog; hetzij glacé, zeemleer of' l d'écosse. De
voiles worden meer geborduurd dan vroeger;
eigenlijk jammer voor mooie gezichtjes, maar
voordeelig voor wie wat passée is en een
mooi figuur heeft, zooals vele der elegante
badplaatsbezoeksters.
* *
*
Te Weenen is een groote
zedelijkheidsquaestie behandeld, naar aanleiding van een
kleedingtentoonstelling. De meester schoen
maker Josepb Pruil had in zijne vitrine een
zeer fraai paar dameslaarzen geëxposeerd,
van eenigszins zondarlingen vorm. Zij hadden
namelijk dertig knoopjes, reikten tot de knie
en mouleerden een t'raaien beenvorm ; daaren
boven hadden ze zoo nooge hakken, dat de
draagster bijna geheel op den teen loopen moest.
De voorzitter van het syndicaat der weener
schoenmakers liiUa zag deze iaarsjes, liet zich
de sleutel der vitrine geven waarin ze geplaatst
waren, en coniiskeerde ze. Toen Piiill zijn
eigendom opeiscbte, werd geantwoord, dat de
botünes onzedelijk waren en hij ze eerst terug
zou krijgen als hij beloofde ze niet weer te
exposeeren. Priill bracht de zaak voor de
rechtbank; Bitza bracht de laarzen mee en
wilde die den rechter tonnen, om van punt tot
punt uit te leggen hoc en waarom ze onze
delijk waren. Maar de rechter wilde het debat
niet daarheen leiden. Hij gaf den advocaat
van l'iüil het woord, om te betoogen dat deze
in zijn eigendomsrecht zoowel als in zijn
artistieke belangen geschaad was.
De laarsjes toch waren een kunstwerk, be
stemd orn aan danseressen het instudeeren der
..pointes" gemakkelijk te maken. Bitza's advo
caat voerde aan dat tallooze bezoekers door
de onzedelijkheid dezer laar-jes gekwetst
waren, en dat men, nu de keizer weldra de
tentoonstelling bezoeken zou, diens vorstelijke
oogen niet mocht laten beleedigen door het
schandelijk gezicht van deze voorwerpen.
Intusschen werd ontdekt, dat Uitzo, ofschoon
president van het syndicaat, geen enkel ol
cieel ambt op deze tentoonstelling had, en
zonder een schijn van recht gehandeld had.
De rechtbank moet haar vonnis nog uitspreken
en men is nieuwsgierig of de laarsjes nu
zedelijk of onzedelijk zijn.
* * *
Te Leipzig heeft een weldadige vrouw, mevr.
Theretn lïossbach, het initiatief genomen tot
een grootsche onderneming, en veel mede
werking gevonden. In de voorstad
Sellerhausen EaJ zij een stel arbeiderswoningen laten
bouwen; zij heeft er zelf llO.ooo mark voor
gegeven en toen gezorgd, dat de rest bijeenkwam.
Men is met het bouwen begonnen en
baaiberekening is de volgende;
Uitgaven terrein, oIMo _ m.
a :l!4 mark !L'O,OOO.OO
Piioleering, straataanleg, etc. . 50.l)()().00
Zeven gebouwen .'!,~>o,ooo.oo
f)JO,ooo.OO
Verkrijging van dit kapitaal.
Van l-'rau Thereso lïossbach . 100,000.00
:! pCt. Leening van gelijkge
zinde personen i'OiyiOO.o
lieleening van dit kapitaal van
.'50000000 m. tegen -/i van de
Landesversicherungsbank te
Dresden tegen 3 pCt. en 1/2 pCt.
amortisatie na aflevering der gebouwen -!-5 000.00
525,000.00
Jaarlijksche uitgaven :
i> pCt. rente van 52.%000 m. .
Onderhoud, belastingen, assu
rantie, waterleiding, administratie,
berekend ;'t 15 pCt. der huur . .
7'iO.OO
pCt. amortisatie .
1.
211.
Jaarlijksche inkomsten:
Huur van 7 gebouwen . . .
Huur van 5l> tuintjes a 10 pf.
's weeks en 11 waschkeukens a 10
pf'. daags
?_>-!. i iO.VJO
Uitgaven 20, (ja.oo
Saldo 4.01000
De inrichting is zoo :
Ieder der zeven dubbele huizen heeft op
iedere tage 4 kleine woningen (huiskamer,
twee slaapkamers en keuken) met twee afzon
derlijke kamers, of 4 groote woningen (huisk.,
twee slaapk. en keuken).
De kleine woningen kosten 's weeks;! mark,
de groote 4 mark, de kamers l mark, de beide
benedenverdiepingen ieder 10 pf. 's weeks
meer. Kelder en zolder behooren kosteloos
bij elke woning.
In verband met de plannen, onlangs door
Mej. Caih. Alb. Thijm ontwikkeld, zal het
zeer de moeite waard zijn, de resultaten in
het streven van l'rau Rossbach na te gaan.
* *
*
Te Parijs is een bronzen standbeeld ont
huld van Maria Deraismes; het is van IJarria»,
staat op het square des Epinettes, en stelt de
moedige spreekster met opgeheven arm in de
houding van een welsprekend betoog voor.
* *
*
In het Zwitsersche kanton Waadt (Vaud)
is door de synode der Vrije Kerk aan de
vrouwen het stemrecht in kerkelijke zaken
toegekend, zoodat zij onder anderen de
predikanten zuilen kunnen helpen kiezen.
In het kanton Ziirich is een wetsontwerp
aangenomen, dat aan vrouwen het recht geeft,
als advokaten en procureurs op te treelen.
In Rusland zijn tal van vrouwen bij de
posterijen en telegraphie aangesteld, zoowel
voor den bureau- als voor den guichetdienst ;
op het platteland zijn tal van brievenbestelsterp,
die in 't algemeen minder slordig en minder
dronken zijn dan de briewenbestellers aldaar.
Xu zijn er ook bij de spoorwegen vele vrouwen
aangesteld, zoowel in de bureaux als bij bagage
en bestelgoed, bij rangeeren, signaal en
wejwachtersdienst, en zelfs als coneluctrices.
Wonderlijker klinkt het, dut ook bij de admi
nistratie der marine tal van vrouwen
;iangObteld zijn.
* *
*
Sommigen meenan dat bet voor rozeboomen
goed is, wanneer men de rozen e^aan verwelken
laat. Xiets is onjuister. Op den tijd dat de
roos verwelkt onttrekt zij het meest kracht
en voedsel aan de plant; de roos moet dus
afgeknipt worden op het oogenblik van
baaivollen, schoonsten bloei; zij kan afgesneden,
in de rustige karnerlucht, zelfs veel langer
goedblijven dau op de struik, aan zon on wind
blootgesteld. Wanneer men alle rozen op t ij j
afsnijdt, brengt de plant steeds nieuwe knop
pen voort.
* *
#
In Engeland verkoopt men tegenwoordig
«gfiglaceerde boter", die lang versch blijft en
beter smaakt dan de op .gewone wijs gecon
serveerde. Het procédéis uit Canada afkomstig.
Men brengt de boter in den vorm van ballen,
die eenigen tijd in de ijskast gelegel worden.
Dun lost men een lepel suiker in heet water
op en bestrijkt haastig den bal ijskoude boter
aan allo kanten met een penseel met de heete
suikeroplossing. Een zeer dunne bovenlaag
van de boter verbindt zich dan met de suiker
tot een dun blinkend glazuur, dat terstond
hard wordt en voor de lucht ondoordringbaar is.
* * *
l'erziïgdei. Drie blaaeljes witte gelatine
worden in koud water geweekt, uitgedrukt en
in een kopje heete melk opgelost. Acht rijpe
perziken worden geschild, door een zeef ge
drukt en met een kopje poedersuiker vermengd ;
en dan het moes met de gelatine en 1A liter
slagroom dooreen in een glazen vorm te stollen
gezet. ^ E-e.