De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1898 4 september pagina 6

4 september 1898 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

6 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1106 Spanjes laatste nnr OB liet westelijk halfrond. (Judge.) Het einde ra een wereldrt (Lustige lUMter.) Koning AI.I-ONSO : »Zie eens, mama. hoe snel nu de zon in mijn rijk ondergaat !" Vrede! - en flan? (Punch 't SPAN.ir: liot L'ncle N-o») : .Nou heb je hem ; ja ti'O'idl fco-ru hebben, ik wer.sch je veel pleizier met hem !" Onze Milderen. fl'nnch.) Loitisïille' & Naflwille, Norfolk rC- Western, St. Louis [ i£ San Irm,cisco, Southern en Woliash. -5?i-^£Omtrent de Koek Island verklaarde de pre sident dat de ontvangsten steeds goed blijven ; al is het nog te vroeg om het cijfer der ont vangsten over Augustus te noemen, toch mocht nu reeds gezegd worden dat vermeerdering, ook voor die maand, zou worden aangewezen. Betrtffende den tarievenstiijd waarbij, in het bijzonder de (.anadian Pacific en de Grand Truuk betrokken zijn, gaf de vice-president van laatstgenoemde maatschappij bemoedigende berichten. ;>. j- «<-? > In de mijnwaarden trokken de Beers nog altijd de meeste attentie. Overigens stil. * ,. * Goud blijft niettemin nog altijd voor velen wat Columbus het reeds heeft genoemd: het voortreffelijkste aller dingen. Hier, in 50 Ludgate Hill E. C., verdringen de menschen zich steeds voor de uitstalling van een volledige uitrusting voor liefhebbers van het rijke goudland Klondyke. Kleeding, schoeisel, voedingsmiddelen, gereedschappen, alles wat noodig is ligt klaar om zich het leven dragelijk te maken in het veelbelovende land. De tent en het rustbed, dat een kloeken, blijkbaar gelukkigen «goudzoeker" draagt, zullen vele avontuurlijke gemoederen niet weinig prikkelen, naar ik vermoed. Voor een j sixpence verkoopt de vriendelijke bureauliste een volledige Guide to the New Dorado. Menigmaal heb in deze rubriek al geschreven over de Bank of England, dat schier almach tige centrale punt van de geheele geldwereld. Daar ga ik morgen voor de tweede maal heen. Een Hollander vindt er bijzonder vriendelijke menschen onder de vrienden van de Bank. Niet te verwonderen. De stichtirg toch is een aangename herinnering aan de regeering van lloliand's grooten stadhouder als koning van der Britten Staat. Wat was de aanleiding van de oprichtirg dezer Bank der Banken ? De groote geldnood waarin de regrering van Wil lem III voor den oorlog met Erankrijk ver keerde. Wie zou het revolutionaire gouver nement, dat eerst zes jaar gevestigd was, willen helpen in zyn strijd tegen James, die hulp vond bij Lodewijk's hof? Godsdien stige, diepgevoelde overtuiging en politieke werschen gaven aan de Dissenters de kracht tot zelfverloochening die noodig was om, ondanks gemis van vertrouwen, toch hun geld aan het gouvernement te leenen. De vereeniging der geldschieters ontving, bij Royal charter, de bevoegdheid tot uitgifte van bil jetten tot het bedrag der tegen acht percent geleende som van l' .-, millioen pond sterling onder staatsgarantie. Het was een waagstuk, voor dien tijd. Enorm groot is het succes geweest. De konirginnedag zal hier ditmaal buiten gewoon luisterrijk gevierd worden door de Ilollandsche club. Jammer dat ik van de vriendelijke uitr.oodiging van een der vele oud-leerlingen der Amsrerdamsche openbare handelsschool geen gebruik kan maken. Lee aren en vea van die vinden tegen woordig in alle werelddeelen introductie. Dat j is te danken aan de vroede mannen van Amsterdam die 's lanJs regeering vóórgingen ? in de zorg voor opleidirg voor den handel. j Moge de Staat spoedig volgen ! j De volgende week, of reeds vroeger per afzonderlijken brief', zal ik voor de corresj pondentie zorgen. i D. STIGTUB. imMiMMnuimmiiiiiniMiiHimimimiimiiiiiiniiniitm (i[[enn MA.MA (tot Tl/mini/ die Jini/lj: «Zoo, doet het. zoo zeer, ventje ! och heer, hoe is dat gebeurd ? ' TIOIJJY: »'t Is niet gebeurd, ma dcê't expres." Boek en Tijdstiirift. De Arbeid. In ifl. i van dit tijdschrift der Jongeren is eeu gedicht ./Morgen" van Alhert van Twazel. De verfstructuur gciuigt wel vau helderen zin, klare klank eu reine Vloeiing, maar de stem ming vervaagt door het neutral!? ci-ren van de verzen ouderling. De slot-indruk is daardoor zwak. Van P. C. Hamburg Jr. is er een vinnigscherp epistel, met veel rake zetten over liet verloopen van de schilderkunst naar liet teeken. gedoe van het alliche, die nu leeft van lijnen'rek ken eu vau brutale kleuren zoo van den fabri kant afkomstig. Pan wordt in dit epistel geht keM Int niets-zeegende en IK g mindervoelei.de gelief hebber vau in ledigheid emancipcerende 'vrouwen, die r.u ons opkomend kunsthandweik gaat bewetkcn als een ijdele tijdvulling. Xoo goed als het socialisme in de letterkunde een ii-clamc-achtergrond dreigt te worden, zoo bedreigt, dit dilletantisme ook de werkelijke opbloei \an het kuustvak. Alleen jarenlange arbeid in 't vak zelf, waarvoor dau altijd noodig is kennis, v: ak spieikraehf, tech nische ontwikkeling eu hoogere, gedistingeerde geest, kunnen oi,s brengen artistii ke emailleui s. houtsiiijdeis, goudsmeden, pottenbakkc rs. En men is dan niet tcvei.s iiettrijdsUr en leerlinge eeni r kookschool. Vau Ed. Verbum!) is er het eerste gedeelte van 01 u tooneelspel De Apotheose van Jezus Christus". Vau tarel Scharten twee verzen uit deu Cyclus Sti mmii gen". Verder bespreekt Scharten nog Ent s Roosdorp (iu memoriam) waarvan hij o. m. zegt : $&*. . -.,, .,-? ,,]?'.( n op-zich-zelt'-staand artist hebben we iu lioosuoip verloren. . ? '*».Voor zoover hij niet zijn wilde, wat hij niet ?«?iS is er bij hem vwi gcenrrleijlccadeiitisme sprake geweest. Hij kei k Int Leren aan, en gaf het zooals hij liet zag, scherp, he.ld< r en vricndeiijkMaar de Sf/i<H,tiei</ had htm slechts uiterlijk brrotrd, ai wat, diep in alle dingen is, de pcëzie, de tet-dtve lichting, die, alles ttheritsch omïteft (at ging hem voorbij. Hij was feu nalitt en een zuiver woordkun stenaar, maar geen a'iflilrr. Eu waar hij"d:chter vilde zijn of over dichters f-pnkui daar is liet Jifin niét gelukt. liet zacl't-droev'g-gestemde voor de dooden, r ij ?. t ons zoo gaarne tot teedeic waardeeriug, laat ons hen eigenschappen toedichten, die ze niet ladder. Hoe lidlijk bedoeld, is dit, beneden de liGOglu id van den geest." En dan ve.'dcr : ,. K'iosdo'p zal ons altijd bij-blijven als de met liii.tn !]>i;de woordcn-vertaler vau een aardig gezien' joi g\ leven, <n die te v roos gestorven nu t zijn «'dit kunnen eu groote lieldc \oor de Kunst uo<* veel goeds en eigei.s s.an oi:ze litte ratuur had kunnen schei keu. Verder is er nog vau Scharten, de torste van een rnks kronieken over Nederlandsche Litte raire Knust, die ais inleiding i iet overal even gla^ieldi r is. Dan van J. Saks eeu frissche Sceiale kroniek (socialistische kroniek is niet duideiijktr, maar geeft de beteekenis duidelijker aan) en van den Redacteur, Ed. Verburgh is er een stukje fragmentarische polemiik over v. Deyssel, Verweij en liet litterair liberalisme in de N. Rotlenlamsrhe Courant. * * # De Vlaamse School. In de Vlaamse School" van Juli eene vcnereerend artikel van Maufits Sabbe over Alex. Hannot'au, die hij roemt als een door-en-door Vlaamsch kunstenaar. Zyn gevoelige schilderijen en teekeningen van de verborgen hoekjes en het doode leven van het oude Brugge zeggen dat wel het sterkst. Het is opmerkelijk hoeveel zorg in dit tijd schrift wordt besteed aan het technisch ge deelte : het drukker, zoo nu weer de reproductie van Hannotiau's schilderijen. Verwonderlijk slecht daarentegen is een atdnik van lletuIrandt's De goede Samaritaan". Er zijn in deze t.tl. nog gedichten van B. A. Meuleman (Nijmegen) en van Jcf Mennekens (Brussel), dan boekbcoordeelingen en een opstel over de De Skalden", een vereeiiiging in 1880 opgericht door jonge kunstenaars, nisar, di-e nu hervormend zich toelegt de Gebruikskunst" als toepassing te doen herleven en begrippen dienaangaande ineer algemeen te verspreiden. * * * De Levende Natuur. Dat is een tijdschrift wat wel wat meer be kend mag gemaakt worden. Drie hooiden van scholen, de hoeren: E. Hciinans, J. Jaspers Jr. en Jac P. Tbijsse redigeeren het, en maken er ook de meeste teekeningen bij. Uitgever ia de heer W. Verslny.s. Wat zij beoogen is Helde te wekken voor de natuur, kennis van plai t, bloem en dier. Zij doen dat door in gemakkelijk leesbaren vorm allerlei mededeelingen te doen, bovenal door eigen uitstapjes en rondzwervingen te beschrijven. Dat gedeelte van een causerie door E. Ileijmans getft over hun wijze van opnemen wel eenig begrip : Sapperloot! wat was het benauwd in den trein. Juist toen we afreden begon bet fijntjes te regenen, en wij keken elkaar maar niet aan, mijn vriend de teekenaar Koekoek en ik. Ik had dat dingetje wel thuis kum:en laten, zei Koekoek verdrietig op zijn schetsboek trom melend het uitkijken, door tle bedrtippelde raampjes begon blijkbaar hem te vervelen; maar op hetze;fde oogenblik kwam een waterig. gele zonnestraal op zijn harden. Wat blief? Dat kan nog goed worden '." meteen duwde hij het portierraam omlaag. Gunst meneer, doe 't weer dicht, mo.-t elat wurm nou kou vatten, 't is r.oorelewind!" Je kunt vandaag nog lucht ge r, of g happen, troostte ik mijn met gezel, die een wanhopige poging deed een moeder te overtuigen, dat iïis.cbe lucht ge zonder is dan tabaksrook voor menschen en voor een zuigeling in 't bijzonder. Of b. v. dit ov.r het vind.n va:i een half volwassen rups : Hier, vriend! nu ben je gowaper.d met de arglist en de scherpzinnigheid vau een mensch, die pai mimicry in werking hcoft gezin. Hier heb je een takje van de wegedoorn. Op dat takje zit een rupj, zoo dik als een dunne griffrl en zoo lang als je halve pink. »l)est', zei Koekkoek OT> ze te zich in postuur, je mag niets zoggen en niets wijz n. Ik wil die rups nu zelf ontdekken. Geef me maar vijf iinuttn tijds." Goed, uianr je mag het takje i.iet aanraken, waut dan laat het dier zich misschien vallen ; al heb ik 't nooit bemerit bij rupsen van de citroensoort, 't is toch mogelijk !;' Ik zie de rups r.itt," mompelt mijn kameraad. De bladeren zijn groen, dus de rups is ook groen.'1 Hij bad g'lijk, m&ar die logische redencering hielp niet; zijn vijf rn.ii.utcn waren al lang om. Dan zal ik stergehjs voor stengeltje, blad voor blad afzoeken, want vinden wil ik 't dier; er zijn ook maar 8 blaadjes aan een takje van een handlei gte. Let vooral op de jongste bladeren" zoo ried ik, want 't duurde mij rijkelijk lang. Nu zag ik Koekoek voorzichtig met zijn vingertop een blaadje aanraken; hij wilde blijkbaar door 't gevoel onderzoeken, of hij met een plant of dier te doen had. Ik heb hem zei hij, 't is merkwaa;dig. Deze manier van doceeren is goedkoop eenigszins banaal, maar het is bevattelijk en pakkend. Zoo'n tijdschrift dient met recht j voor oud en jong, is leerzaam en tevens prett;g te lezen, brengt liefde voor de natuur en | eigen onderzoek. Zeer juist is het gezien niet te wachten op de hel-mooie dagen, maar ook naar buiten te gaan, ook als er wat regen hangt. In deza all. is tevens een interessant artikel van de bekenden ornitholoog mr. R. baron Sr.ouckaert van Schauburg over de Noordsche Stern" als nieuwe bioeehogel in Nederland. G. v. H. BOEKAANKONDIGIIVG. In het Polderland. Schetsen van het landschap en den plantengroei in de omstreken van Rotterdam, door B. P. VAN i.r.i:V<!o. Amsterdam,W.Versluys.'ÜS. Het is nu juist dertig jaar geleden, dat het bekende werkje van E. W. van Eeden: »De duinen en bosschen van Kennemerland," het licht zag. liet was toon ter tijde een waagstuk, zulk een werkje uit te geven, want het aantal beoefenaars der plantkunde was zeer gering en bepaalde zich bijna uitsluitend tot pharmaceuten en tot die personen, welke zich op de studie der medicijnen toelegden. Sedert die dagen is er heel wat veranderd. De kennis der planten is een algemeen goed geworden. Niet alleen op de middelbare scholen, maar ook op de lagere reeds, wordt de jeugd de plantenwereld ingeleid. Verschil lende werken op natuurwetenschappelijk gebied. ook voor kinderen geschreven ik noem slechts »de levende Natuur/' vinden veel aftrek en wordt met graagte gelezen ! liet is lang geen zeldzaamheid meer, dat men aankomende knapen en meisjes op de wandeling tegen komt, met een Botaniseerbus gewapend, die niet tot het medenemen van proviand, maar werkelijk voor bet doel waaraan zij haar naam ontleent, gebruikt wordt. Nu eerst, nu de liefde voor de natuur er reeds bij de kinderen in komt, worden zulken werkjes als van Van Eeden naar waarde geschaf, en wil men ze voor geen geld meer missen, als men ze eenmaal in zijn bezit heeft gekregen. Het wandelen in de vrije natuur moge op zich zelf reeds eer, genot zijn, wanneer men een open oog heeft voor de schoonheden der natuur, en vooral wanneer men die overal weet te ontdekken, wordt dit genot nog veel grooter. Iemand, die ons voortdurend op al het schoone opmerkzaam maakt, die het verband weet aan te geven, dat er tusschen al het geschapene bestaat, die bijzonderheden weet te vertellen van alles wat ons oog waarneemt, zoo iemand, is een niet genoeg te waardeeren wandelgezel. Zulke mensehen zyn er niet veel. Van Eeden is een der zulken en ook den heer De Voo, de schrijver van het bovengemelde boekjo, heb ik leeren kennen als iemand, die er uitstekend slag van heeft om wat bij weet op een aangename en boeiende wijze mede te deelen. Op het voetspoor van Van Eeden, geeft hij schetsen uit het polderland in de omstreken van Rotterdam. Van dit vlakke tot wandelen weinig aan trekkende land weet hij zeer veel te vertellen, hij vindt er zooveel schoons en merkwaardigs, dat men geneigd zou zijn, zelfs van ver gele gen oorden, er heen te trekken om er te gaan botaniseeren. Van elke streek van or.s ors kleine vaderland moest er zulk een werkj i bastaan; wat zou men dus veel opmerken, dat thans over het hoefd wordt gezien. Het werkje is van mooie illustraties voor zien, die vervaardigd zijn door den heer Heyenbrock. R. Een Diercnkolonie in een groote sta<i, door M. J. Biiusst-:, geïllustreerd door VAABZON MOREL, 's Gravenhage, Loman en Eunke. Dit aardige boekje heeft zijn ontstaan te danken aan de weetgierigheid en de bijzondere opmerkingsgave van een leek op dierkundig gebied. De beer Brusse vervaardigde losse schetsen van alles wat hij in de Rotterdamsche diergaarde waarnam en van de verschillende personen, die aldaar met de zorg dt-r dieren belast zijn, te weten kon komen. Deze schetsen verschenen achtereenvolgens als feuilleton in bet Zondagsblad van de Rot terdammer Courant en nu zijn ZP, in een net boekske vereenigd, bij Loman en Eunke uit gegeven. Wij hadden vroeger reeds met veel genoegen enkele dezer schetsen gelezen en namen daarom het werkje toen het verscheen gretig ter hand, ons voorstellende daarmede eenige prettige uren door te brengen, en onze verwachting werd niet beschaamd; wij hebben genoten van de leuke opmerkingen, geestige vergelijkingen en humoristische beschrijvingen die elkaar in bonte verscheidenheid afwisselen. Wetenschappelijk is het werkje niet, de schrijver maakt daarop ook geen aanspsaak. Op enkele plaatsen zou men wel wlilen vragen of de oppasser den schrijver goed heeft inge licht; maar over het geheel genomen wordt er veel in veiteld, dat voor de bezoekers onzer zoologische tuinen wetenswaard is. De illustraties zijn den tekst waardig. Ze geven de verschillende dieren in hun typische houding goed wtér. De teekenaar heeft niet alleen met een scherpen blik waargenomen, maar bij bezit ook de groote gave om het karakter der dieren met enkele trekken weer te geven. Wie dit boekje aanschaft, is zeker niet bekocht. 11. Handboei; voor deu verzamelaar run Vlin ders, door D. TUK HAAK. Amsterdam, W. Versluys. 1>S!)S. Voor liefhebbers van het verzamelen van vlinde.-s is bovenstaand werkje een ware uitkomst. Zij worden daarin volkomen op de hoogte gebracht van alles, wat bij het maken van een vlindercollectie te pas komt. Verder wordt hun aang«reven, hoe ze hun verzame ling op wetenschappelijke wijze kunnen rang schikken, terwijl, als aanhangsel, een alphabetische lijst is toegevoegd van alle soorten van vlinders met 4e synonymen, die in Nederland voorkomen. Aan zulk een werkje bestond gebrek en daarom zal het zijn weg wel vinden. R. Bij de heeren Van Ilolkema & Warendorf is verschenen een handig boekje, inhoudende de beschrijving van den Historisch-Allcgorischen Oj/todit, gehouden te Amsterdam ter gelegen heid der inhuldiging van H. M. Koningin Wilhelmina, September 18SI8. De heeren A. N. J. Eabius en A. Reijding zorgden respectievel^k voor de tekst en de illustratie. De zegewagens, groepen van beroemde en bekende personen zijn in autotypie afgebeeld en een menigte merkwaardige zeldzame por tretten *) versieren het boekske, dat zich aan genaam laat lezen, want de tekst is door den. heer Eabius in niet te drogen vorm gegoten, zoodat hij geen bloote opsomming geeft van de verschillende groepen, wagens, enz. enz., maar een zeer lezenswaard historisch overzicht vau de tijdvakken, door den optocht afgebeeld. Het geheel is een boekje om te koopen en te bewaren. M. *) Da portretten zijn verzameld uit de collectiën van de heeren Ered. Maller & Co , R. W. l', de Vries, Amsterdam, A. J. Nijland te L'trecht. Het Rijksmuseum, Prentenka binet, enz. enz. Ortn ji'bloesew* u-it de gcdenlMaden run Ntt'i'landis Lsntï'l door T. TAL. Uitgave van Creveld & Co. te Amsterdam. Dit zeer lezenswaarde, aangenaam en goed geschreven boek bevat de beknopte geschie denis der Israëlieten onder de regeering der verschillende vorsten uit het huis van Orarjp, Met warme dankbaarheid brengt de schrij ver hulde aan de welwillende sympathie.,. waarmede Orarje steeds Israël waardeerde j door zeer vele merkwaardige historische feiten en herinneringen wijst bij er op, hoe van af de regeering van Prins Willem I tot op den huldigen dag de Israëlieten in Nederland en in de Koloniën de meest volkomen vrijheiJ genoten; hoe in. tegenstelling met andere landen, zij niet werden vervolgd, maar be schermd en geëerd en van hun kant met onwankelbare trouw en gehechtheid aan den Oranje-stam, die goede gezindheid wisten ta waardeeren. Hij eindigt met de zegenbede voor onze jeugdige Koningin Wilhelmina: »Een klank van liefde en dankbaarheid, van vereering en toewijding van heilige, blijvende trouw." Wij wei schen dit boek in veler handen. v. M. NIEUWE UITGAVEN. T)rr>//><!i isonicetny en onschuldig veroordeeld .' De bewijzen, door JEAN JAUKÈS, door G. V.,. II. Masereeuw, Rotterdam. De, bewoners der creeuule werelddeelen, door Du. II. BLINK. Amsterdam, Uitgevers-Maat schappij »Elsevier". Inhoud van Tijdschriften. Kifjcn Haard, No. l!(5: Wilhelmina, PrinsesKroonprinses-Koningin, 31 Aug 18:0- 31 Aug,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl