DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1108 eindig beter te zien geweest en had deze teere materie in haar ragfijn gewirwar van gr\jswitte lijnen op een donker fond, beter tot den beschouwer gesproken. Er zjjn meer dingen in het tentoonstellings zaaltje niet goed te overzien, wat wel zijn oorzaak zal hebben in het feit, dat de com missie over niet genoeg plaateruimte kon be schikken en dit is te meer jammer, omdat zoo'n schat van allerhande mooie dingen hier aanwezig is. Zoo had ik heel gaarne de mooie volkskleederdrachten en sommige kanten hullen niet zoo opeengehoopt willen zien; de vitrine met kerkgewaden etc. is zoo overvol, dat men niet dan met de grootste moeite een afzonderlijk stuk zich in zyn geheel kan denken en dit is zoo jammer, want die witte kasuifel, waarop een geel kruis, gevuld met kraaltjes ornament, en die stola met een goud op oud rood en blauw bewerkten achtergrond, zijn toch te belangrijk om zoo op n onder n boven elkaar te worden gehangen. Het is een verblyde'd verschijnsel, dat waar vroegere tijden ons zoo hoopvol voorgingen, tegenwoordig weer sprake is van een deugdeIjiken wederopbloei der textiele en versierende kunsten, want de moderne afdeeling mag er gerust wezen, ik zie haar althans met heel wat meer genoegen dan de schilderijenat'd eling. Er is hier een mooi verzet op te merken tegen het alledaagsch gedoe van eenige jonge juffrouwen die hun handwerbje maken"" en het ernstig streven dat valt waar te nemen om tot zuiver geconstrueerde dingen te komen, geeft red n om te veronderstellen dat wij de alles versuffend-conventioneele periode te boven zjjn en dat wy een mooie toekomst van kunstvol vrouwenwerk tegemoet gaan. Wat mij onder het vele goede vooral is opgebleven waren een stoel en een kam rschut, welke beiden zoo logisch van opbouw en samenstelling waren en waarop de versieringen zoo direct verband houden met constructie en materiaal dat tiet menigen mannelijken kunstenaar te denken zal geven. J. G. V. Aisterflaiscli Knnstnienws. Wien het te doen is, om onzen grooten meester Jozef Israels in den vollen glans zyner gaven te bewonderen, die brenge een bezoek aan de kunsthandelaars A. Preijer en E. J. van Wisselingh. Bij den eersten is, uit Londen van een« expositie te huis komende, nogmaals het imposante, groote doek De Ankerdra^ers" te zien, dat in 18b9 voor 't eerst op de wereld tentoonstelling te l'arijs. later ook te München, Berlyn en Bud a-Pest geëxposeerd was. Naar omvang en blyvende kunstwaarde is dit schild|ry een museumstuk, en het ware te wenschen, ?ïat deze creat e ru voor goed in eene der stedelijke musea werd ingelijfd. De groote overtuigende kracht, welke Israels in dit schilder^ ontwikkelt, boeit niet minder als zyn schoonste interieur. B\j Prfyer ziet men slechts ten deele de groote werking, maar nog levendig is ons c?e indruk, welke De Ankerdragers" te Parijs op ons maakte, alwaar het van eene groote afstand zichtbaar was, en met de Nacht aan het strand te Schevemngen" van M s^ag aan de schoon e Hollandsche ver zameling grooten luister gaf. Wie ontfermt zich over I<rael's krachtige schepping ? ... . Maar niet minder boeiend is het kleine schil derij je van den meester, ongeveer uit 18ö7, waarvan de Firma E. J. van Wisselingh de bezitster is. Het werk stelt een naaistertje voor, dat voor het yenster in de kamer gezeten, een oogenblik schijnbaar hare arbeid staakt, daar naar vrouwelijken aard hare gedachten dwalen om zich pijlsnel te bepalen op andere, misschien liefelijkere dingen. Welk een onder scheid in de behandeling met het zooeven om schreven groote doek. Terwijl uit de Anker dragers" voornamelijk groote intieme werking spreekt, geniet men in dit kleine, aanvallige tafereel tevens uiterst gesoigneerd schilderwerk. Fyn en teer is het gevoeld en weergegeven, en toch grijpt, even als by de Ankerdragers", de onmiddellijk op ons inwerkende natuur zoo zeer aan. Een kleine arbeid, De Schelpenvisacher", verraadt niet minder de kracht des meesters. Niet minder belangrijk echter is een schilderij van Mauve, dat, ongeveer in 1880 ontslaan, jaren e'gendom was eener fransche collectie en hier onbekend is. De fijne kolorist doet ons een boomgaard met wijd verschiet aanschouwen, waarop het sterke zonlicht speelt; een blauwe hemel vormt den achtergrond; eenige hoenders verlustigen zich in het groen; eene vrouw is bezig de wasch te bleken. Niettegenstaande de sterk werkende verlichting van het geheel, ademt deze schoone creatie kalme rust, en ver tegenwoordigt treffend de vrolijkheid van een zonnigen dag in Holland. Het in warme, verzadigde tinten behandelde werk, bewast, dat groote talenten nu en dan ook een gebied kunnen behandelen, dat buiten hunne richting licht. Zoude misschien daarom De Ankerdragers" van Israëls geen kooper vinden, omdat de meester in dit wet k ons niet in een binnenhuis doet ky'keii ? In drie kleine schilderyen bewijst de zeven tigjarige Gabri-1 nog een fijn en pittig kunste naar te zyn; in een acbterhoekje in Drenthe en vooral in een blik op het Abkouder meer geeft hy hiervan voldoende rekenschap. J. H. S. Jacob Maris. Tot den 22en October zijn bij Van Wisselingh en Co. een collectie schilderijen en enkele aquarellen van Jacob Maris tentoongesteld. Het witte bruggetje met de melkvrouw op den weg is er in twee stukken, waarvan het kleinste in zyn rake vegen zeker wel te ver kiezen is boven het meer uitgewerkt grootere. In zijn landschappen toont de meester zich niet minder dan in zijn molen in de sneeuw of zyn prachtige stedengezichten, waarin al de woelige kleurenrijkheid van de dampige atmospheer van Holland's groote steden. Er is er n vooral, een landschap, van groote aantrekkelijkheid en frischheid. Dat Mam' zeeën heel wat anders zijn dan het drooge fabriekswerk van Mesdag, behoeft zeker wel geen betoog meer. De koele wind der zee, het altijd en altijd door ruischen en | de eeuwige kleurenwisseling der golven heeft i Maris op zyn talrijke strandgezichten op j onovertrfffelyke wy'ze gegeven. Maar laten wy vooral niet vergeten het kleine houtskoolteekeningetje, dat achter in de zaal in den hoek bij het raam hangt; dit kleine boschgezichtje is van zoo'n wondere schoonheid, zoo geheel in de beste kracht van den meester, dat wy er zijn fraaiste schilderij niet boven verkiezen zouden. ? v. M. Kunstnijverheid. Voor eenige weken is in den Haag (Kneuterdyk 10) door de firma John. Th. Uiterwyk & Co. eene permanente tentoonstelling van kunstwerken geopend, die zeer onze aandacht verdient. Holland'che, Belgische, Fransche, Engelsche, Duitsche en Amerikaansche kunste naars en firma's steunen deze jeugdige instel ling, alwaar op 't oogenblik hoofdzakelijk kunstindistrueele scheppingen de overhand hebben. Het meest boeit de Belg Van de Velde, van wien twee ameublementen en meerdere kleinere creaties geëxposeerd zijn. Van de Velde, voor heen schilder, heeft zich met alle kracht op de kunstindustrie geworpen. Hoewel niet met eene groote fantasie uitgerust, hebben alle zyne wer ken echter iets oon-pronkelyks, en de kunstenaar die zyne gedachten in mooie ly'nen weet neer te leggen, munt boven alles door karigheid en eenvoud van versiering uit. Zijne ameublementen voor eene slaap- en eetkamer zyn tegenover elkaar geplaatst en vormen beiden met stoelen vuurhaard, tapyten en plafond, een geheel. Het eerste in donker Australisch hout werkt ernstig, terwy'l het ameublement voor de eetkamer, in Afrikaansch materiaal vervaardigd, vroolijk stemt. Beide creaties zyn intiem gecomponeerd, en spreken van persoonlek overtuigende opvatting. De stoelen voldoen aan het eerste vereischte van gemakkelyk zitten; ook de vuurhaard met glasmosaïek, in roodkoperen beslag gevat, vol doet zeer. Niet minder sympathiek is de elek trische lamp. Zeer gedistingeerd werkt het groen-gryze behangsel der slaapkamer, dat in effen tint ge houden, slechts boven tegen het plafond, door een geornamenteerde rand van oorspronkelijke vinding wordt afgesloten. Ook kleinere creatit s van den Belg Van der Velde interesseeren; o. a. een inktkoker, een koperen deurslot met plaat en kruk, alle deze voorwerpen hebben type, en het is gemakkelijk den schepper ook in deze zaken te herkennen, die alle door aantrekkelijke eenvoud opvallen. De verzameling bevat verder: schoon glaswerk van de Amerikaansche firma Tiffany en van het Fransche huis A. Bigot & Co.; de groote achter zaal bevat tien kleine schilderyen van den Hollander Isaacson, deels bybelsche tafereelen voorstellende. Een ieder die zich voor kunstnijverheid in teresseert, zal met genot da tentoonstelling der jonge firma bezien wy wenschen haar een goede toekomst. J. H. S. Maatschappij Arti et Amicitia". Bestuurderen der maatschappij Arti et Ami citia mochten door tusschenkomst van den edelachtbaren heer Burgemeester van Amster dam ontvangen van Hare Majfsteit de Koningin eene gift van twee honderd vijftig gulden ten behoeve van het aan de maatschappij verbonden fonds voor weduwen en weezen van kunstenaars. millllilltillllllllllimiillllliiilliililiilMilniHHiiHilliiiiiimiimmiMiiiiii Mallaraé. Uit de gelederen der gedachtenreeksen te treden en naar willekeur wederom in te springen in den logischen voortgang van het denken en dan weer als het hem belieft de lijnen van gevoel en verstand te verlaten, is slechts aan den moedige gegeven, aan een gedachtenacrobaat van zeldzame kracht. Ia de hooge luchten' stapt hy over onzichtbare koorden van sentimenten en niet hem die daarboven stapt met den balanceerstok van zijn eigen ik, maar ons arme toeschouwers gry'pt de duizeling in de hersens en schy'nt ze te vervluchtigen tot ijle lucht. Een dier waaghalzen is Stephane Mallarm geweest. Geweest, helaas, want ook hy is nu dood. Charles Cros, Verlaine, Himbaud en nu Mallarmé. Hy wordt door eenigen gehouden voor den grootsten dichter die Frankryk in deze eeuw heeft voortgebracht. Door zich met de scha duwen van het onbegrijpelijke te omhullen, slechts enkele lichtpunten te ontsteken in zeeën van duister verstand, weet hy uitmun tend een geheimzinnige macht rondom zijne zielsvlam te scheppen. Het onbegrypelijke, het vage, het onlogische, het werkelyk onzinnige van zijn proza en verzen maakten dat hij door het gros der menschen voor een farceur en bedrieger werd versleten, en deze aan zijne verzen geen enkele waarde toekenden. Gesteld dat dezen gelijk hadden, dan nog is hij de eerste geweest die zoo iets beproefd heeft. Na hem zyn er meer deren gekomen dien in zijne manier zijn door gegaan. In een prozastuk heeft eenige jaren geleden by ons Jac. van Looy eene dergelyke manier aangenomen. Het is by'na tien jaren geleden, dat ik Mal larmébezocht in zyn appartement van de Rue de Rome. Het was op de derde verdieping en zyn woning bestond uit kleine kamers. Daar woonde hy' met zijn vrouw, eene groote, onbeduidende Duitsche, en zyne dochter, een fijn delicaat, maar pittig en geestig jong meisje. Hy pontifieerde gaarne en hoog en rhetorisch waren meestal zyne uitspraken, niettegenstaande zyne groote beminnelijkheid. Toen tegen middernacht de dames zich hadden verwyderd en de meeste gasten waren vertrokken, ver stoutte ik my eindelijk hem direct te lyf te gaan met de vraag: Nu, Mallarmé, wat wilt u eindelijk ? waarop hij mij antwoordde, dat de j essencie van zijn kunst was: pirouetter sur | une idee. Had hij eenmaal een idee vast dan kon het geen kwaad al maakte hij ook de dolste zijsprongen. Steeds hield bij ze vast, onbewust somtijds: ja. in het geluk van ze gevonden te hebben, vergat hij het logische denken. Hij bekende een groot bewonderaar van Flaubert te zijn, maar achtte Zola een min artiest, alhoewel hij bij het lezen van Nana de zachte huid van de heldin met zyn vingers dacht te voelen zooals hij zeide. Hij was een fijne geest en zijn gemoedsleven ging tot de meest subtiele hoogten. Hem na te volgen in zijne vluchten is uiterst gevaarlijk, dit bewyzen de gedichten van hen die getracht hebben te doen wat hy deed. Geen enkele j heeft ooit verzen gemaakt als deze: Tout j orgueil fume-t-il du soir. Torche dans un branle touffée, sans que l'immortelle fumée ne puisse a l'abandon surseoir enz. enz. Zijn dood, meer dan die van Verlaine, laat eene leegte achter in de fransche litteratuur, want Mallarméwas een centrum, van hem ging eene leiding uit en men erkende in hem een opperhoofd. Ook klonk zijn stem luider dan die van den auteur van »Sagesse", wiens eenvoud soms den grond te veel raakte, terwy'l de laatste in forschere rijzing hooger steeg. Niet allén in Frankry'k was zijn glorie groot, ook in Duitschland en Engeland werd hij door de geraffineerde geesten zeer bewonderd. Zoo zeide Stefan George by' zyn bezoek in Holland, dat iemand verhevener dichter is, naarmate hij Mallarmémeer waardeert. Het rhytme der sensatie te vinden, de klan ken te wiegelen, te deinen, te laten dry'ven door de opkomende nevels der hersens. Nooit bang voor de botsingen met de zuivere rede; de klank te laten klinken een-na-een zonder de alliage der nevenbegrippen. In plaats van bloot substantieven te geven, verbond hy de substantieven en andere woorden met vreemde bruggen van werkwoorden, bruggen die veelal hangen over afgronden waarin geen licht ooit zal schynen, zoolang de menschelyke intelli gentie in het tegenwoordig stadium blyft. Het zich inhouden wanneer de afgrond roept. Steeds meester over zijn stap. De weelde van den rhytmus voor onze oogen te spreiden, onze zielen te omhangen met de fluweelen mantels zijner donzige volzinnen om ons dan weer bang te maken met zyne klagenden mist hoorn en ons te doen varen in zware nevels. Dat alles heeft de dichter kunnen doen en heeft hem een plaats aangewezen in de litteratuur, waarop voor hem nog niemand heeft gezeten. De stoel is nu ledig. EEENS. Stepte lallarmé. Met Stephane Mallarmé's dood is weer het koningschap onder de Fransche dichters vacant geworden, een koningschap dat hy trouwens lang niet onbetwist voerde. Na Victor Hugo was de waardigheid, altoos een soort zwe vende waardigheid, vluchtig en wolkachtig als de poëzie zelve, overgegaan op Leconte de Lisle, daarna had men Verlaine de korte vreugde van scepter en stralenkrans gegund, na Verlaine's dood was Stephane Mallarmé, de stille leeraar in het Engelsen, xprince des poètes" geworden. De titel was wel niet offi cieel gegeven, maar toch had eene vergadering van jonge letterkundigen, in de bureaux van het tijdschrift La Plutne er voor byeengeroepen, by meerderheid van stemmen er over beslist. In Stephane Mallarméwaren zeer zeker twee naturen. Hjj was een uiterst correct, uiterst nauwgezet en braaf leeraar in het Engelsch aan de colleges Rollin en Condorcet, gaf z^:ne lessen consciencieus en voedde zijne leerlingen op in het flinke zuivere Engelsch, dat hun in later leven nuttig zou zyn. Daar entegen hield hy iederen Dinsdagavond voor minder jonge Franschen een privaatcollege over poëzie en taal, over symbolisme en instru mentisme, waarvan de resultaten in hunne en zijne verzen hem door de menigte, op een afstand, voor een gek of voor een kwakzalver deden houden. Zyn eigen verzen zijn van twee soorten; er zyn er bewonderenswaardig mooie bij, terwijl andere, als antieke raadsels, geheele geschiedenissen als oplossing behoefden, en de oplosser nog nooit zeker was, dat hij juist ha<l geraden. In een artikel van De Wyzéwa (Figaro 1892) vinden we deze curieuse be kentenis : »Er is een tijd geweest, toen ik er over dacht, een dik boek te schryven als commentaar op eei paar verzen van Stephane THEE - E. BRAIVDSMA. Trademark Trademark Nat. Tentoonstelling van Vrouwenarbeid te 's Gravenhage. Zie in de afdeeling Hygiëne de expositie van KOLMEIJ&COBBftRE, .AMKTB KUAM. " Verschillende Xouveauté's. talooze Yenn. HYGIÉA", te AMSTERDAM. Goedgekeurd bij Kon. Besl. van 31 Mei 1897, No. 63.) Kantoor en Hoofdmagazijn: ROKIN 128 o.d. Ned. Bank (Telephoon 1884). Magazijnen: CONSTANTIJN HUYGESSSTRAAT 98, hoek Overtoom (Telephoon 1349). KLOVENIERSBÜRGWAL 2, boek Nieuwmarkt (Telephoon 1979). Speciale inrichting voor verkoop en verhuren van ARTIKELEN VOOR ZIEKENVERPLEGING als Ziekenledikanten, -stoelen, -wagens, enz. peiatie- en .Speculumtafels en (Stoelen, enz. Aseptisehe en Antiseptisehe Verbandstoffen. Breukbanden. Buikgordels. Gezondheidscorsetten. Lucht- en Waterkussens en dito Matrassen, enz. enz. EEN I G ADRES voor het vervoer van Kieken en Gekwetsten per Raderbrancaril (met luchtbanden) volgens tarief, zoo buiten- als binnenlands en onder geleide van speciale beambten. O «D 00 trti-j CD e» "i O o en? S 00 o Cacaofabriek Mexico". Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. PHILIPPONA KETELAAR, KAL, VERSTRAAT 166, AÜSTERO^JH. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prysopgaven en modellen franco toegezonden. Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, (joedge&evrd bij Koniiililijli Besluit ran 3 Dcvi'mltcr lrt)5, A'°. 38. Maatschappelijk Kapitaal ?" 1,800,000. Directeuren: Mr. C. L. SCOTT en llr. PAUL L. MULDER. Commissarissen: \V. J. C4EERTSEMA, Amsterdam; JOAX H. SCHMITZ, Amsterdam; Dr. J n. VAN C.KUNS, Amsterdam; J. (,'. VAN GOEXS, 'xGiaccnhar/e; Dr. S. J. HALBERTSJIA, liottcraam: l'rof. \ir. W. KAPTKI.TX, Utrecht; Mr. J. LUDEN, Amsterdam; Prof. Dr. J. A. C. OUDKMAXS, L'tm-lit; Jl;r. F. VAX KEEXEX, /eist en K. W. SCOTT, Amsterdam. jjf De Maatschappij verzekert pensioenen, uit te betalen zoo dikwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. DRIMT HOLLANDIA" TAFELWATEK. KINADRUPPELSvanDr. DE VRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a f 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bg overmakicg van een postwissel a / 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H. N INNING, Den Haag. DE IIAVI.SI IIK IMiOOllFUÜtltk 139 Bilderdijkstraat, 's-Gravenhage, verzendt na ontvangst van postwissel franco door geheel Nederland: Divers Gebak in trommeltjes en LUXE TROMMELS waarvan Prijs courant op aanvrage wordt verzonden. LUXE TROMMELS inhoudende Zoute Krakelingen of Zoute Bollen 90 cents; Zoutstengels 95 cents ? Bitterkoekjes ? 1.50; Zandkoekjes (Theario) ?1.70. SPBCUL.AAS Friesche ?1.20, Ie soort ?1.10, 2e soort ?0.95. N.B. 2 trommeltjes HAAGSCHE Beschuitjes 95 cents, 2 trommeltjes Anysbeschuitjes ? 1.15. J. ROEIERS v. LENNEP, Directeur. Persoonlijke Dienstplicht. Onderlinge Verzekering-maatschappij J U V E W T IJ &", gevestigd te AMSTERDAM. Opgericht 1887. Afd. I: Verzekering tegen de onkosten en geldelijke nadeelen aan den Persoonlijken Dienstplicht verbonden. Billijke premiën volgens verschillende tarieven. Men vrage prospectus en verdere inlichtingen aan het Hoofdkantoor, DEN TEXSTRAAT 41, of bij de verschillende agenten. KrijfjsUst ran Mr. Cliaffie.. Mevr. Chaffie. »Lieve man, weet je ook een middel, om te maken, dat Betsie haar levertraan inneemt. Als ik haar zeg wat het is, zal ze 't niet opdrinken en als haar niet zeg wat het is, zal ze het ook niet doen." Mr. Chaffie. »Wel m'n goeie mensch, dat is voor zoo'n snoepachtig kind al heel gemakkelijk. Je zet het kopje voor haar op de tafel en zegt doodeenvoudig, dat ze er niet aanko men mag."