DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. HU e M M Hen E Verteer te Jemalei, in te tien floer flen Mitsdien Keizer. De DnMe Keizer op reis naar Jerusalem, (Ch. Leandre in den Figaro.) De terugkomst van Dreyfns ((iliihUehter.) '«At ^ of het einde van den Ge.ieralea staf. De smarten oer Remie. (Humoristische Jlli/tter, AVienJ FKAXKHIJK : »Als je dit beest den staart wilt afsnijden, doe het dan in eens." BKISSON : »Ik doe het bij kleine beetjes om hem niet zoo zeer te doen." firma van Haekeren & Go, ahmed* door den beer W. Kanow zal gevoeld worden. Het maatsehftppelyk kapitaal is b\j de. statuten op 600 dui zend gulden vastgesteld. Daar evenwel voor den inbreng ISO aand. worden uitgekeerd aan dea heer AV. Kanow, werden slechts 570 sand. voor de inschrijving beschikbaar gesteld. Bo vendien ontvangt de eigenaar der door de mpij overgenomen tabaksonderneming »Namoe Tongau" / 390,000 in contanten. Dat het ver trouwen in de onderneming zou verhoogd z$n indien de eigenaar-medeoprichter genoegen had genomen met hetzelfde bedrag, verdeeld in 390 aand. en 130 duizend gulden in con tanten is duidelijk. Niettemin mag de inschryving, gedaan onder bescherming en intro ductie van genoemde heeren, verzekerd geacht worden. De vorige week schreef ik: Met belangstelling zie ik nadere berichten aangaande de alge meene vergadering der Moeora-Enim te g«moet. Deze zijn gunstig. Het voorstel van de bestuurders tot uitgifte van vier millioen gulden aandeelen tegen 118 pet, met het tweeledig doel: Ie om het agio te besteden tot geheele of gedeeltelijke betaling der koopsom van het recht van vergunning tot mynbouwkundig onderzoek op een terrein, gelegen in de resi dentie Palembang, groot 57800 bouw en bekend onder den naam »Babat" ert 2a versterking van de financieele kracht der vennootschap, werd, zonder eenige oppositie, door 50 a 60 aanwezigen, uitbrengende 223 stemmen, goedge keurd. Niet te verwonderen. Een goed koopman ziet vooruit. Dat wordt hier gedaan door bereids een gunstig bekend terrein als reserve ter beschikking der rapij te stellen. Zulk een «reservefonds" is van groot belang voor een petroleum-onderneming; dergelijke belegging van het avans op de uittegeven aandeelen is ongetwijfeld aanbevelenswaardig. Ter uitvoering van het besluit der algemeene vergadering is de inschrüving op 16000 aand. k ?250 tegen 118 pet. op Woensdag 2 Nov. a.s. opengesteld bij de bankiersrirma Libouchere Oyens & Co alhier en bij de Amsterdamsche succursale der Banque de Paris et des PaysBas. De storting moet op Vrijdag 18 Novem ber gedaan worden. Wie twee dagen vóór dien datum daarvan kennis geeft, behoeft op ge noemden datum slechts / 100 per aandeel van / 250 te voldoen en kan de verdere betaling uitstellen tot uiterlijk Vrijdag 1:5 Januari 1H85). De aandeelhouders hebben preferentie voor de inschrijving ten bedrage van 70 percent en de eigenaren der oprichtersaandeelen tot 30 percent van het geheele bedrag der uit gifte. A'oor de eersten is dus 2,8 millioen; voor de laatsten 1,2 millioen gereserveerd. De koers van uitgifte geeft, vergeleken met den beursprijs een uitlokkende marge. Als bewijs van voorkeursrecht, als claim, zal divi dendbewijs no. l gebruikt mogen worden. Na 2 November den inschrijvingsdag heeft het geen waarde meer. De koers der oude aandeelen was heden, Donderdag, 12S pc. Een aand., groot / 250 met dividendbewijs no. l, dat als claim gebruikt kan worden, kost dus Tegen inlevering van het bedoelde dividendbewijs kan een nieuw aand., groot / 250 verkregen worden tegen 118 percent, derhalve voor. . . . Twee aand. zonder right kosten dus of een » » claim kost . . een aand. met right - 320. De waarde van dividendbewijs no. l zou dus kunnen gesteld worden op. Zooals ik de vorige week deed opmerken is de Moeara-Enim op gezonden grondslag opgericht, wat lang niet van elke petroieummpij kan gezegd worden. Aran de verkregen olie zijn verschillende proefllesschen ter be schikking gesteld. Dat de mpij meer kapitaal dan de aanvankelijk gestorte vier millioen zou noodig hebben, heeft ze reeds bij de oprich ting verklaard, toen het aandeelenkapitaal op tien millioen werd vastgesteld. Het tijdstip der verdere uitgifte, nu een belovend «reserve fonds'' op voordeelige wijze kan gecreëerd worden, is gelukkig gekozen. De gezindheid tot samenwerking die de Moeara-Enim van hare oprichting heeft getoond pleit voor hare praktische opvatting. De voorwaarden moeten evenwel zoo billijk, moeten zoo gunstig wezen, dat buitengewoon voordeel wordt verkregen. Ter verkrijging daarvan is groot weerstands vermogen wenschelijk en dat zal nu grooter worden. Ook voor de eerste Siberische portland cementfabriek »Kamyschet" wordt geld gevraagd. Dat is totnogtoe een treurige zaak voor de aandeelhouders geweest. II-tt bestuur dernederl. vereeniging ter behartiging van de belangen van houders van bewijzen van aandeel dringt ten sterkste aan bij de houders van door haar uitgegeven certificaten tot het doen van een derde storting van ? 50 per certificaat. Tot en met 31 October is daartoe gelegenheid bij de Ontvang- en lietaalkas. Als de onmisbare '.'> Ie storting niet gedaan wordt zijn de aandeelen zoo goed als geheel waardeloos. Wat schiet er dus anders over .... dan krachtig inedewarken om te behouden wat nog te redden is vooral nu inderdaad op betere toekomst mag worden gehoopt. Dat bleek op de vergadering van Donderdagavond. Tevens stelt het bestuur bij genoemde financieele instelling de inschry ving tegen (15 pet. open op Kb 300000 5 pets. pref. aand. allosbaar binnen l H jaar ,i pari. En hoe staat het na zoovele mededeelingen over nieuwe waarden in het algemeen met de koersen der reads bestaande, der oude stukken ? Veel zaken werden er over 't alge meen aan de beurs niet gedaan. De Fashodakwestie, de Dreyfus-zaak, ze prikkelen, ze agiteeren. En de geldmarkt? De verhooging van den geldkoers was in de laatste weken vrij algemeen. De engelsche bank bracht hem op 4, de duitsche rijksbank op 5 a (i, de russische van 4k; tot 5K, die van OostenrijkIlongarije van 4 op 4 Va pet. En de fransche bank die den discontovoet totnogtoe op 2 pet het laagste van alle had gehouden, heeft eindelijk, uit voorzichtigheid op mogelijke ge beurtenissen, binnen- en buitenslands, het voor beeld van verre gevolgd. Belangrijk zijn inder daad de balansen der circulatiebanken van Europa in het laatste jaar gewijzigd. Haar goud voorraad verminderde met ruim 25') millioen gulden en de bankbiljetten-circulatie met ongeveer 10;» millioen. Onder al deze omstandigheden ontmoet ik de staatsfondsen, over het algemeen toch op onver anderde of onbeduidend gewijzigde noteering. De Spanjaarden die dezer dagen wederom duchtig aan hun nederlaag door de Amerikanen herinnerd werden, brokkelden l a 2 pet. af. ('oliimbianen, en Yeiwziiëlamn volgden dit verkeerde voorbeeld, huns ondanks. De geld nood is ook daar bijzonder hoog gestegen. Als het kan, is dit nog erger het geval in de Doininicaansche republiek wier papieren nog wat meer in waarde verloren. :2 5./G15. -307.50 / 13.50 Da koloniale crediet- en cultuurinstellingen over 't algemeen gelukkig heel wat beter De Icotoniak Bank a«nd. verbeterden van 41% tot 4>i, Nederl. indigche Handelsbank van 83 tot 85, Javasehe cultwur van 04 tot 74, Kalioog StuJeerfabriek van 35 tot 37 Vs pet. D« alge meene toestand verbetert wat; de suiker wordt weer wat zoeter. De Nederlandsch-IndriseJie Crediet- en bankvereenif/ing h«eft in het afgeloopen boek jaar, blijkens het ontvangen verslag, een goed jaar gehad. Toch hoopt zy eerlang, door ver grooting van haar werkkapitaal, in progressieve mate op nog gelukkiger uitkomsten te mogen rekeneu. Een dividend van pet. kan worden uitgekeerd nadat 10 pet. der netto-winst in het reservefonds is gestort. Puttvleumtvaardm weinig veranderd. De Koninklijke verbeterden gelukkig van 212 a 220 tot 23-5 a 248 en de Suinutru-Paleinbung van 8G tot 93. Dekkingen en weer opgewekte hoop. Zou er, blijkens ingezonden stukken in de bladen, weer wat zelfvertrouwen b\j sommige aandeelhouders om te streven naar herneming van hun gezag, komen ? De spoorioe/jen van Amerika wat uiteenloopend veranderd. Beter: ^tcfet'soti; aand., Chicago JV. W. pref. aand. l'itttbtirg F. W., Misyouri Kansas Te.ras; minder: Baltimore 0/8('o, Cl. Akron, 1ste pref. Krie, eerste htjp. Kansas C'ttj l'. & G., Michigan ('., Xorthern Pacific. Arolgende week hierover uitvoeriger. * * ?& A. H. T. AVil mij eens uw aankoopkoers berichten. O te K. Het zal u bekend zijn dat de soliditeit van den borg tegenwoordig zeer veel te wenschen overlaat. Dat is de reden van de door u genoemde »zenuwachtigheid". De koers gaat weer wat vooruit. Nog houden. Mevr. H.?M. Van de u aangeraden stuk ken vind ik de meeste, voor uw doel, niet aanbevelenswaardig; wel een pandbriot' der door u genoemde hypotheekbank. Neem ook een 3'/o pCt. oblig. Amsterdam en voor het restant "3 pCt. N. W. S., die kans op rijzing hebben. Steeds tot advies voor u bereid. J. M. Eigen Hulp heeft u goed geadviseerd. Volg haar raad. H. J. C. G. E. Te laat voor dit nummer. De volgende week. * * Brieven voor deze rubriek aan mijn adres. Amst, Alexanderkade 4, 27 28 Oct. '93. D. STUITER. HIIIUIIIIIfIMIIIIIIMIIIlltllMIIUI imiuimmimmitii iiiiiiuiui Voltsimmor iüliet sjrooKje, Toen de heeren Da Cock en De Mort in l silo faun sprookjes in tiet licht zonden, vermoedde gewis niemand, dat zij ons nu reed», pas twee j w later, met een nieuwen bundel zouden kom-'-n verrassen. En toch ligt de tweede danr voor ons, lijvi^er dan de eerste. 1) Het vorige boekdeel bracht s!echta wondersprookjes. en wie zelf gedaan heeft aan het opzoeken van folklore, kon weten dat de verzamelaars veel meer dan dat in hun cartons moesten bezitten. liet volk dat het vertellen nog niet vergeten is kent immers nog andere dingen dan verhalen omtrent reuzen en kabouters, menscheneters en feeën. Het rijk van het wonderbare is zelfs het gebied, dat het 't minst van al betreedt. Onder de sprookjes zijn de wonderbare de oudste, tevens de verst afgelegen van onze moderne kultuur en derhalve ook het moeilijkst los te krijgen. Eenigszins gemakkelijker en ook overvloe diger, was de oog^t in de overige rubrieken. der traditioneele vertelling. Zoo groeide het aantal nummers spoedig aan tot een kleine '200 en werd de bundel even belangrijk als de MiihrcUen van Grimm, belangrijker dan welke verzameling ook in Frankrijk, in Dtütschland, in Scandinavië. En dat in deze Vlaamsche sprookjes alles echt i», getrouw geboekt uit den mond des volks, daarvoor staat borg de naam der auteurs, uitstekend geplaatst allebei om den traditioneelen schat, nog aanwezig in de volksfantazie, te hebben uit eerster hand: de een sedert jaren verblijf houdende te Denderleeuw, de ander geboortig uit AVambeek, twee gemeenten uit het zoogenoemde llopkwartier. Geen betere centrums voor de studie van het volkslaven dan derge lijke districten, waar de uitgeoefende nijverheid de arbeiders van beide geslachten uren achter elkaar bijeenbrengt. Van zulke samenkomsten wordt in de voorrede een knap geteekend tafereel opgehangen, met een interessanten kijk op den beschavingstoestand der vertellers. Het verband tiisschen dezen beschavings toestand en het materiaal hoeft men niet ver te zoeken: hoe minder aangeleerde wetenschap de arbeidende klasse in het hoofd heeft, des te uitgebreider is de traditioneele kennis welke omwaart in haar verbeelding. Het bestaan van vele folklore wijst op een beperktheid van den verstandelijken gezichteinder. welke niet gaat zonder een zekere gematigiheid aan intellectueele eischen, een zekere kalmte van gemoed die doet denken aan het Evangelie : Zalig zijn zij die.... En zeer zalig moet derhalve wel zijn de volksklasse in Vlaanderen, indien zij ]de bevrediging vindt voor haar geestelijke behoeften in de vertellingen, welke thans vóór ons liggen. * * AVanneer men zich eenmaal heeft losgemaakt van de koortsachtige overspanning eigen aan ons intellect»-menschen, en ingewerkt in dve gemoedskalmte, noodig om een sprookje te begrijpen, dan is men tevens in staat de erin geschetste toestanden mee te leven, en zal men vaak hartelijk genieten van de schalkschheid welke steeds op den voorgrond treedt als een der hoofdtrekken van de volksziel. Is het niet eigenaardig teekenend voor de volks psychologie, dat in deze verzameling de rubriek der ^Grappige vertelsels" 15 nummers bedraagt, veel meer dan al de overige '.; En tot dezelfde soort moeten gerekend worden de kwel-, leugen-, hekel- en spotvertelsels, wat het totaal brengt op een 70, zonder dan nog in aanmerking te nemen die, verspreid onder andere rubrieken, en waarin mede de zucht naar spot zich niet onbetuigd laat. Het volk kenmerkt zich daarin als een voortreffelijk humorist, die in alle toestanden niet een zeldzame scherpte van blik het grappige en belachelyke weet te onderscheiden, en nooit de gelegenheid laat ontsnappen om de note puur rirc aan te slaan, 't z\j het komische ontstaat uit menschelijke zwakheid, 't zij uit ongewilde en aangeboren domheid. De domoor of «onnoozelaar", zooals ons Ylaamsch landvolk zegt, is de gunsteling bij uitnemendheid van het sprookje. Voor zyn 1) Dit zyn Viaamsche Vertelsels, uit den volksmond opgeschreven (met 30 teekeningen van DOUDELET. Deventer, Kluwer (4)2 p.) goedig domme streken vindt men. altijjd eea gewillig oor. Groot is het aantal der sprookjes, waarin de sul ten tooneele rerset^jnt. ZJjn sprekendste karaktertrek bestaat hierin, dat h\j een gegeven raad of berel steeds letterJyk opvat. Hjj neemt d& deur mee op zijn rug, wanneer hy »ze achter zich moet trekken"; hy snydt de koe de vier beenen af, om ze »tot den buik in 't gras te zetten". Terechtgewezen, belooft b\j het »den volgenden keer alzoo te doen". En hij houdt woord. In deze echt kinderlykeuitdrnkkingswijze vindt het fantazeerende volk aanleiding tot het scheppen van een gansche serie tooneeltjes, waarbij de held van het. verhaal steeds woorden, welke niet gaan dan met den vorigen toestand, toepast op den volgenden. Nu wil het toeval die groote macht in het sprookje dat de op elkaar volgende tooneeltjes onderling een diep con trast aanbieden. Een jongen ziet een man zaaiende en verneemt dat hij moet wenschen dat het zaad goed zal opbrengen. Een paar stappen verder komt hij echter in een weide waar een herder aan 't worstelen is tegen een wolf; en zóó als het hem door den zaaier is voorgezeid, herhaalt hij ook thans: »'k wensch er u wel duizend!" De herder verbetert, »'k wou dat de duivel hem oppakte!'' Doch nu spreekt de dommerik deze woorden uit bij, een begrafenis. En zoo gaat het door, met een echt populaire ingenomenheid voor het sprookje dat de incidenten op elkaar stapelt, de zoogenaamde cumulative story elk bekend door de geschiedenis yan het vrouwje dat een houten duitje vond en waarvan de oudste uiting te vinden is in den Talmud. Een ander type van naïaiheid ia de jongen die tot loon voo* a>*ven jaar dienst van zijn meester een paard krijgt, het paard ruilt tegen een koe, de koe voor een zwijn, enz , ten laatste den slijpst--en die hem zou rijk maken» door zijn onhandigheid in, de bron laat vallen en altijd door onbezorgd en opgeruimd de wereld inkijkt. Hans t/n Glück! Dergelijke armen van geest, die, volgens de pittoreske zegswijze, van achter stonden toen het verstand werd uitgedeeld neemt het sprookje gaarne onder zyn bescherming,. zonder er zich in 't minst om te bekommeren of hun principes wel altijd overeen zijn te brengen met de strenge eischen van den ge schoolden zedemeester. List overwint macht!' Aldus het spreekwoord, d. i. de quintessence der levenservaring opgedaan door het volk in den loop der eeuwen. In het sprookje geldt dan ook deze regel. en door het sprookjesverhalende volk wordt hij niet veroordeeld als onzedelijk. Al de litteraire uitingen welke een populairen oor sprong hebben, bewijzen dat het volk steeds voor de listigheid bij kleinen en geringen een goed oogje heeft gehad. lïsinaert en Uilen spiegel zijn twee incarnaties van deze philosophie, en daarom staan ze beiden in zoo algemeene gunst: met onverdeeld genoegen weidt het sprookje dan ook uit over de goede grappen, door de misdeelden van het lot aau machtigen en grooten gespeeld. (Slot tolyt.) Acu. GITTÉE. NIEUWE UITGAVEN. CD. BUSKEX HUET. liet Ltind van A'einltrand. geïllustreerd onder toezicht van F. II. AV. Unger. Derde druk. Deel I en II eerste stuk. Het laatste stuk van deel II verschijnt binnen enkele weken. Haarlem, II. D. Tjeenk Willink. De vrome en de icet. Opmerkingen v.aar aanleiding van mevr. Goekoop's roman »Hilda van Suylenburg", dgor Mr. D. S. van Einden. Utrecht, Beijers, ]>ibüotheek voor Jongens en Meisjes, onder redactie van NI-.I.LIE. I. Vrienden van allerlei slag, uit het Engelsen van Mary Bamford, geïllustreerd door .lan van Oort. Uit verre L'tnden. I. De geschiedenis van de kleine Eskimo Kudlago. door N. VAX NICIITEHEN, geïllustreerd door II. en AV. van Schaik. Amsterdam, S. L. van Looy. Slot lleinsrode. Een oorspronkelijk meisjesboek, door SIV.K ANDRIESSKN. Met illustraties van Henriette de Vries. Amsterdam, C L. G. Areldt. Tliera, door EGB. C. VAX wat MATHEI.E (Leo Luttel). Schrijfster van »Zusterzielen" en »Een. Professorsvrouwtje." Atist^rdam, H J. AV.Becht. Helbeck vati Jiinnisdide, door Mrs. Hoii'iiuy. WARM. Uit het Engelsen door Mevr. Wn.LEi'MiKii. Haarlem, De Erven F. Bohn. 'l'iceede ?Jaarlijksch Verslag van liet Geschied-, Taal-, Land- en \'oll:enkiindig Genootschap, gevestigd te Willemstad, Curar-to. Amsterdam, J. II. de Kussy. Heeft Nederland de Kaap verkocht ? Eene lezing door Mr. J. E. HEEKES, te Delft. Am sterdam?l'retoria. J. II. da Bu--sy. Geïllustreerd Handboek der Pluimveeteelt door A. C. E. BAI.MAMVS. Naar den derden druk voor Nederland bewerkt door J. II. Beekman Bjn., redacteur van »Avicultura". Met 235 Afbeeldingen. Verslagen der Congressen, gehouden by ge legenheid van de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid. I Vakopleiding voor vrouwen van 11?11 Juli ISilS. Amsterdam, AV. Arersluys. xAVarendorfs Novellen-Bibliotheek". Astrid., naar het Noorsch, van HIOJ.UHE LASSEN. Auist., Aran Holkema & AVarendorf. Inhoud van Tijdschriften. Ki/jnn Haard No. 44: Viva, door M. S. de Meerulaer, II. De Inhuldigingsfeesten te Batavia, door Bintang Dekat, met afbeeldin gen. Sihrijftaachines, met afbeeldingen. Onderwijstoestanden in den Gelderschen achter hoek vóór 200 jaar, door Dr. C. te Lintum. Oji en bij de groote stad : De Kostverlorenvaart, naar eene teekening van S. H. de Roos. Feuilleton. CORRESPONDENTIE. In ons volgend nummer geven wij een por tret van den overleden opperrabijn Tal, met een artikel van den heer Dunner. HEI». ?mfiniiMiimmmiiiiimiiimiiMHiiiiii HtTSJES De CoiiËctenr. Nnar het Duitxch van LOUISE TODTENIIAUPT. Kleine buitenhuisjes met bescheiden tuintjes,. bloeiende vruchtboomeu, uitgestrekte weiden cu akkers; in de verte een steil naar boven gaande straat met onaanzienlijke huizen. Eind station van de paardentram. Tien minuten rust voor den conducteur. Drie kleine kinderen zitten reeds sedert een kwartier op de smalle houten bank op vader te wachten. Eindelijk t De kinderen loopen hem tegemoet. liet oudste,