De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1898 13 november pagina 4

13 november 1898 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1116 Vaas, eveneens K. K. geestelijke, is verdeeld in zes tafereelen, achtereenvolgens behandelende enkele voorvallen uit het leven van den H. Jpseph. De componist geeft, zooals gezegd, in dit werk blijk van een buitengewoon talent. Zeer schoon vooral is de behandeling van het vocale gedeelte; zoowel de talrijke koren als de solo's zijn zeer dankbaar geschreven. Maar wat vooral het werk zoo aantrekkelijk maakt is de eenvoud en oprechtheid, die er uit spreken. In het tweede tafereel, bij de woorden Juich, Joseph juich" weet de componist werkelijk vreugde'onen aan te slaan, die treffend ziju in hun kinderlijk vroom gejubel. In het derde tafereel is het vooral het begin, een allerliefste pastorale, dat de aandacht trekt, maar ook aan het slot, bij het koraal krijgt men een grooten indruk. Het vijfde tafereel Sterfbed van den H. Joseph" is wel het belangrijkste en diepst gevoelde van htt geheele werk. Zoowel in het solo- als in het koorgedeelte slaagt de componist er bijzonder goed in, den toehoorder te doen medegevoelen wat hij zich heeft gedacht. Ten slotte is in het laatste tafereel nog vermeldenswaard de inlassching van eene volksmelodie ter eere van Sint Joseph, welke melodie alle kenmerken bezit om populair te worden. Zooals ik reeds zeide, de compositie van den heer van Schalk is een eerlijk, oprecht werk, onopgesmukt en zonder pretentie. Wanneer de componist er in slaagt, ich de kennis en routine te verwerven, die noodig zijn voor eene moderne instrumentatie, eene niet te onderschatten eisch voor werken uit den tegenwoordigen tijd, dan mogen wij van zijn schoon talent nog menigen genrigen bloesem verwachten. De uitvoering had plaats in de groote Tivolizaal, onder leiding van den heer P. J. Jos. Vranken met medewerking van het Utr. Sted. Orchest en de heeren Karel Phlippeau en Jos. M. Orelio, als solisten. Allen deden hun best om de uitvoering goed te doen slagen, zoodat de componist zeker wtl tevreden zal geweest zijn over den uitslag. ANT. AVERKAMP. Stenn yoor we Kunstenaars. A'd a m, 8 Nov. '98. Geachte Heer Redacteur! Met dankbaarheid vermeld ik het feit dat mijn schryven in het Weekblad AA. 29 Oct. groote belangstelling heeft gewekt. Tal van brieven en bezoeken ontving ik, en vele voor stellen zyn mjj gedaan. Het z\j my echter vergund er op te wijzen, dat de weg tot ver betering ran den toestand door müin mün eerste schreven is aangewezen. Het steunen der Maatschappij Arti et Atnicitiae en der Ver. tot Bev. van Beeldende Kunsten, het zich abonneeren op Nederlandsche geïllustreerde tydschriften en het bij voorkeur koopen van werken van jonge kunstenaars op tentoonstel lingen en kunstbeschouwingen, dat is hetgeen m. i. hulp zal brengen. Myn oprechten dank aan hen die mij in staat gesteld hebben eenigen steun te verleenen, by sommigen den moed mede te ver levendigen »Sapristi ! als er weer eens iets verkocht is, de drie maanden achterstallige atelierhuur betaald zijn, als er stevig gedineerd is in de volksgaarkeuken, dan, ziet a ! dan is onze jonge schilder weer een reus. Dan zal bij toch dat ding gaan maken waarvoor by de krabbels al had klaar gemaakt, maar dat niet kon geschilderd worden omdat het doek en raam 12 pop kostte en zy'n voorraad kon tanten maar 12 centen bedroeg. Ha, wat zal er gewerkt worden. Hy rust niet totdat het klaar is." Och kunstliefhebber, als het u dan aange boden wordt, koop het dan, want waarachtig dan is het r et weer de hoogste ty'd. Schrik barend veel behoeft er niet betaald te worden. En vraag den jongen figuurschilder dan of hy soms ook portretten teekent of schildert. Natuurlijk doet i dat. Laat hem dan uw portret maken, en als het dan, laat ons zeggen, den sfamilietrek!' toont, wees dan tevreden, en overtuigd dat onze artist weer klaar is om te probeeren een berg te verzetten. Hoop en moed heeft hy dan weer. En zoo komt hy er. Zóó zy'n de meesten onzer groote meesters er gekomen. Laat men zich nu maar niet verdiepen in overdankingen van het vreeselyk gevaar om by gebrek aan »kunstkennis" by geval eens 40 il 50 gulden te hebben uitge geven aan een jeugdigen strever waarby het talent in den dop blijft. Dat geval is zoo akelig niet. Er is waarachtig meer gewonnen aan n echt kunstenaar die door tijdige aan moediging voor ondergang bewaard wordt dan dat er verloren wordt aan stakkerts die het niet verder brengen. Dat komt van zelf terecht. Naast n waarachtig kunstenaar kan ik best honderd prullen velen. Ik wil summa summarum hiermede maar aantoonen, dat de angst om door aanmoediging een kunstenaars-proletariaat te scheppen nie mand die de kunst van zy'n land liefheeft mag verhinderen de jonge artisten met de middelen die hem ten dienste staan te steunen. U nogmaals dankende voor de verleende plaatsruimte hoop ik dat de belangstelling in onze jonge kunstenaars moge aanwakkeren en een blijvende zal blijken, te zijn. CAHEL L. DAKE. Nog een Rembrandt in Nederland. Onder allen, wien Nederland dank heeft te weten, voor hetgeen zy voor de eer der oudvaderlandsche kunst, in 't byzonder die van Rembrandt hebben gedaan, mag Dr. A. Bredius zeker de eerste genoemd worden, zoowel om zyn studie aan de kunst gewijd, als om de offervaardigheid betoond. Reeds werden door hem naar het vaderland teruggevoerd zes Rembrandt's. De moeder v. R. van 1629; de vader v. R. van 1630 ; portret jong meisje + 1630. Verder oude vrouw 1656 en het zoozeer beroemde stuk Homerus van 1663. Thans weder werd hij door aankoop eigenaar van het groote doek Daeid harpspelende voor Saul, waardoor Nederland een schilderij ryker werd, van een thans hier te lande niet door Rembrandt vertegenwoordigd genre. Boven dien is de heer Bredius nog in het bezit van een stuk, dat door enkele bevoegden ook aan Rembrandt wordt toegeschreven. Langzamerhand zal reeds Bredius alleen met de gemeente Amsterdam in staat zijn de kern van een ver zameling voor een Rembrandtshuis aan te bieden. De Nachtwacht Behalve de heeren Le Comte, F. P. ter Meulen en Bles, wier meening omtrent een doelmatige plaatsing en verlichting men in de dagbladen heeft kunnen lezen, heeft ook de heer Michel de bekende uit het trio: Bode, Bredius, Michel zich over de Nachtwacht in het Rijksmuseum uitgelaten. Wij halen uit zy'n schrijven in het Handelsblad en de N. R. Ct. uit de Gaeette des Beaux Arts overgenomen, het volgende aan: »En 1889 l'habile nettoyage de M. Hopman avait rendu ?i la toile son aspect primitif; mais sous Ie jour sépulcral oüelle tait exposée, il tait absolument impossible d'apprécier l'efficacitétres-réelle de cette delicate op ration. La riche décoration de la Salie Rembrandt, au Rijksmuseum, les tentures, les inscriptions en lettres d'or dont elle est ornée, témoignent, il est vrai, du prix qu'on attach a la Ronde de nuit. Mais les essais réitérés de chassis de verre et de velums destinés a améliorer son clairage sont, jusqu'ii présent, demeurés inutiles pour lui assurer !a seule chose dont Ie tableau avait besoin: la lumière qui permettrait de Ie bien voir. On l'admire aujourd'hui au Musée municipal tel qu'il est, dans tout son clat, et l'impressipn qu'il produit est saisissante. Pour mieux juger du contraste, Ie jour méaie de l'inauguration, en sortant de l'Exposition Rembrandt je me suis rendu a deux pas de Ja, au Rijksmuseum, ou, une fois de plus, j'ai pu constater la tristesse, la pauvretéabsolue de l'éclairage. A deux heures de 1'après-midi, par un ciel sans nuages, au sortir des places et des rues ensoleillées, il semblait qu'on entrat dans une caverne." De heer Ter Meulen concludeert: »Den heer De Stuers moet worden toegege ven, dat de verlichting van »De Nachtwacht" in den allerlaatsten tijd op het Rijksmuseum (al is dan ook dat hooge licht uit het Noorden by blauwe lucht te blauw), goed mag genoemd worden, mits men daarby alleen denke aan de verlichting van het doek, niet aan den indruk, dien het schüdery' op den beschouwer moet maken. Maar »De Nachtwacht" kan, om bovenge noemde redenen, VOOR DEN BESCHOUWER nooit tot zyjn recht Jcomen dan door verlichting van links ter zijde". De heer Bles meent een goede verlichting gevonden te hebben; mits men aan deze drie eischen voldoe: l o. Dat de schildery 2 of minstens 1% Rgnl. voeten hooger geplaatst worde op het podium of voetstuk. Daardoor ryst het niet alleen nader tot het bovenlicht, maar staat dan niet langer geheel of byna gelijkvloers met den beschouwer. In geen enkel der voornaamste Europeesche Musea ontmoet men een kapitale schildery' met levensgroote staande of zittende figuren op den grond geplaatst! Misschien wel op een der zolders. 2o. Dat ook zooveel mogelijk van het bovenlicht gegeven worde, zooveel ah de soliditeit van den dakbouw slechts toelaat, en 3o. Ten einde de Nacht wacht" alleen meer licht te schenken (hoewel mij dit onnoodig voorkomt) een vrij kolossalen reflector boven in de zaal aan te brengen tegenover de schilderij, waarop alsdan de ge concentreerde lichtstralen zouden kunnen worden teruggeworpen. Werfc van Tb, MolMer. In het stedelijk Museum te Leiden blijft tot den 13en November een tentoonstelling geopend van schilderyen, teekeningen, lithographieën etc. van den heer Theo Molkenboer. Dat het nu reeds ty'd, en dat het hier ter be schouwing gegevene belangrijk genoeg was voor een eigen expositie, kan dunkt my met recht betwijfeld worden. Voor de portretten die de heer Molkenboer exposeerde, is het jammer, dat zy in de zaal dier fraaie triptieken zy'n geplaatst; want wie zich even van de onaangename rood-bruine krytkleur der beeltenissen van den jongen kunstenaar omwendt tot de onvolprezen schoonheid dier trekken op de schilderyen der 15deen 16de-eeuwers, hem zal het gemis aan fijnheid en diepere expressie in Molkenboer's werk terstond duidelijk worden. Men. kan hierin wel een uiterlijk streven onderkennen in de richting der groote Vlaamsche en Duitsche meesters, maar de essence dier kunst is op verre na niet bereikt. De Trademark THEE - E. BRANDSMA. Trademark KOLDEÏEIJ i COBBïlRE, »ft L, KI D S C H KBTR..»n »" AJMHX1CJK,L)AM. «*" Groot Beddenmagazijn. Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafelljes, Babybascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. 139 Bilderdijkstraat, 's-G EAVENHAGE, J. BOETERS VAN L.ENNEP, Directeur, verzendt, na ontvangst van postwissel, franco door geheel Nederland : Speculaas a ? 3-iS per Blik, ? 0.95 verpakt in luxe trommel. Ie soort 4.10 van i.io Friesch?4.70 3 K gr. 1.20 HAAGSCHE BESCHUITJES, 2 blikje*, ?0.95. Depots worden aan Concmestibleshan 'elaren verleend. PHILIPPONA KETELAAR, K A L, \ E R S T R A A T 166, AMSTERDAM. SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige Uitzetten en Luiermanden. Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden. Eerste Nederlandse^ Hfpotleeltirieföanl, gevestigd te 's-Gravenhage, Wagenstr. 43. Directeuren: J. ROOSENBURG & C. H. BIERMAN, De Bank verstrekt geld tegen matige rente {zonder vooruitbetaling) onder eerste Hypothecair verband op Huizen en Landerijen en geeft, zoolang de voorraad strekt, 4 put. Algemeene Hypotheekbrieven uit in stukken van / 1000.?, ?5 0.?, en ? 100.?, interest l Januari en l Juli. Door de overeenkomst die de Bank heeft gesloten met het «Algemeen Administratie- en Trustkantoor" te Rotterdam worden de houders van Algemeene Hypotheekbrieven onder meer gewaarborgd: dat de Bank geen hooger bedrag aan Hypotheekbrieven kan uitgeven of in omloop houden, dan de tot dukking daarvan strekkende waarden; dat de Hyp. inschrijvingen zonder medewerking van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor niet mogen worden geroijeerd en dat zij, bij deconfiture der Bank, zonder hun recht tegen de Bank te verliezen, een uitsluitend recht krijgen op de Hyp. vorderingen waartegenover Al g. Hyp.-brie ven zijn uitgegeven. Prospectussen en nadere inlichtingen zijn te bekomen bij den Agent Mr. J. C. BOAS, Amsterdam, Doelenstraat. 4 pCt. Algemeene Hypotheekbrieven verkrijgbaar by de Kassiers der voornoemde Bank, de Heeren CRAMERUS & THEIJSE. DRIMT IIOLLANDIA" TAFELWATER. Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, Goedgekeurd bij Koninklijk Jiesluit run. 3 JÜeeeinbcr lS9"i, X'0. 38. Maatschappelijk Kapitaal ? l,800,000. Directeuren: Mr. C. L. SCOTT en Mr. PAÜi, L. MULDER. Comni)"ïSarissen: W. J. GEEKTSEMA, Amsterdam; JOAN H. SCHMITZ. Amstenlum; Dr. JB. VAX fiiiUNS, .-inisti-nium; J. O. VAX GOENS, 'üGrueeithage; Dr. S. J. HALBERTSMA, Jliittcniam; Prof. Dr. W. KAPTEIJN, Utrecht; Mr. J. LUDEN, Amsterdam; Prof. Ur. J. A. C. OUDEMANS, L'trrcht; Jiir. V. VAX KBEXEJT, Zeist en E. W. SCOTT, Amsterdam. UBF" De Maatschappij verzekert pensioenen, uit te betalen zoo dikwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. Cacaofabriek Mexico". Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. KINADRUPPELSvan Dr. DE VRIJ Het krachtigst werkend middel tegec Malaria (binnenkoortsen) algemeen? zwakte, bloedarmoede en foleekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a f 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a / 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H. NANKING, Den Haag. Heden verscheen: De Candiüatanr-Van Bommel, DOOR IDOOTOR TTJiRlS. Derde druk. Met teekeningen van Joh. Braakensiek. Prijs f I.?, gebonden f i.JLO. Amsterdam, S. L. VAN[LOOY. HELM-CHOCOLADE. FONURS

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl