De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1898 11 december pagina 3

11 december 1898 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 1120 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Zeer tot mijn leedwezen was ik verhinderd dan lieder-amnd bij ts wonen, door mevrouw Noordeweer Reddingius op 2 dezer gegeven, met medewerking van den heer Aut. Tierie. Daarom zeer tot mijn leedwezen, daar ik weet dat beider groote talenten een exquis genot waarborgen ; maar voor ook omdat mevr. Noor deweer hare keuze had laten vallen op een aantal nienwe of weinig bekende werken. Hoe goed begrijpt daardoor mevrouw Noordewier de groote opbouwende kracht, die er van reproduc tieve kunst kan uitgaan. Haar programma bestond uit twee liederen van Wagner, een vaa Fauré, twee van Henriette Coclet, twee Mélodies Bretonnes door Bourganet Ducoudray bewerkt, twee liederen van Brahms en een zevental van A. Diepenbrock. AST. AVERKAMI'. HMHIMIII*HIHIIItHnmnHHIIIIIIIIHHIH»IIM»HIHmilllllllMIIIHH«tm» 1.1 «t. Uittreksel uit den Catalogus of Naamlyst van Schilderyen van Hoet en Terwesten, door E. C. Rahms, met aanteekeningen van Jhr. Mr. Flugi van Aspermont. Deel I. Verkooping 9 April 1687 Amsterdam. Kommer 100 Rembrant, zijn eigen conterfeytsel ? 6 Verkooping Johan van Tongeren VGravenhage 24 Maart 1692. *59 Een Stuk van liembrants lijnde een Kerstnacht. Zeer fraey . . 152. Dit stuk komt onder verschil lende benamingen op deze lijst voor (overal waarvoor * staat). Het bevindt zich thans in 't B u c k i n g b a m P a l a e e. Het is gedateerd 1657. Zie Vosmaer blz. 577. Verkooping 22 September 1694 Amsterdam. 62 Een naakt vrouwtje vau llernbrandt 73 Een naakt mannetje van Kem brandt * 0.15 st. Dit kan zijn bet studietje voor een Christus in 't bezit van A. van Carstanjeu te Berlijn, volgens Bode geschilderd om streeks 1616. Verkooping 16 Mei 1696 Amst. 45 Een tronie van Rembraud . . v 7.05st. Verkooping Philip de Flines 20 April 1700, Amsterdam. 30 Hanna ouderwvzende haersoontje Samuel, van Rembraud van Kijn 300. Volgens Bode geschilderd om streeks 1650, bevindt zieb thans in de E r m i t a g e te Si. Peters burg. Werd vroeger ook wel ge noemd St. Anna aan de heilige Maagd de Schriftuur uitleggend of de non m::t hel kind. Tevoren bij lord Walpole eu baron Crozat. 100 Een Kapitael Stuk, van Kembrand van Rijn » 90. Verkooping 8 October 1700, Amsterdam. 35 Een trony, van Rembrant . , 7.5 st. 36 Een kleine van dito. . , 8. Verkooping Jan Agges, 16 Aug. 1702. Een trony van Kembrand . Verkooping Hr. Schepen Piefer Six, 2 Sepl. 1704, Amsterdam. 50 Venus en Cupido, van Rembraut 65. Te Parijs in het L o n v r e. 't Is waarschijnlijk het portret van Heudriekje Stoffels met naav kind Cornelia, dat jeugdig gestor ven is. Volgens Bode geschil derd omstr. 1661. 51 Een Morin, van dezelfde. . . 16. Verkooping Jan de Vale Heer van Ankeveen, 12 Mei 1706. 15 Kembrants conterfeytsel, door hem. geschilderd n 30. Verkooping Hitrmen Zwol, 20 April 1707, Amsterdam. 15 Een Ambassadeur van Moscoviei), door Kembrandt krachtig geschil derd 49. Geschilderd in 1637; te St. Petersburg in de E r m i t a g e. In de oude catalogi der Ermitage heette dit tükporti-et van Jolian 211 Sobieski, konimj van Polen, anderen berkenden er in Etienne Bathori (eveneens koning van Polen). De onmogelijkheid van beide onderstellingen blijkt al dadelijk hieruit, dat Sobieski ige(boren in 1624) in 1637 12 of 13 jaar oud zou zijn geweest en dat Bathori toen al reeds lang dood was (hij stierf in laSö'), ?IIIIIIIIilllMllliiiiiillillliiiillliniiiiiitiniiMiilii 1.05 MHIIIIIIHIIIIIII Schetsen en typen DOOR JAN ERKER. I. De binnenplaats der Amsterdamsche Universiteit. Doe uwe voetzolen af, want de grond waar gij staat is heilige grond." Wat Notre Dame is voor een Franschman, St. Pauls voor 't Engelsche volk, de Dom te Keulen voor de Duitschers, wat de Eiffeltoren is voor den wereldling, dat is de Plaats voor den student: het heilig oord van. bedevaart en devotie. Gelyk die bouwwerker, voor hun pelgrims zijn, het steen geworden Verleden, zoo is deze gewyde ruimte de hof der Toekomstige wijsheid. De ingewijde Pythagoreër hoort hier de heilige harmonie der faculteiten; hier klatert voor hem de wonderbron, die altijd, schoon ze allen alles geeft, over heelt:" de bron waaruit het wetenschappelijk wijwater welt, dat de geloovigen meedragen naar de ?windstreken; dat bevochtigen zal de kiemen der toekomst op den akker van het geestelijk leven; hier houdt de Wijsheid den langzaam opslangelenden fakkel in de hand, waaraan devote satellieten schuchtere waskaarsjes ont steken, die den komenden tijd verlichten zullen. Doch, oningewijde ! of al voor U die harmonie niet ruischt, die bron niet bruischt, die fakkelvlam niet omhoog laait ik behoef U toch geen ontzag te gebieden; gij gevoelt ontzag, van stonde aan, dat gij hier uwe voeten zet. Verkooping 11 Mei 1707, Amster dam, Isaak vau den Hluoken. l De besnijdcnis Christus (zijnde een capitaal stuk vau Kembrandt) ? 230. In 't bezit van den E a r l of Spencer. Huig op de Kembvandltentoonstcllin:; ouder No. 115. 2 De Graflegging vau dezelve, on gemeen fraai 290. Ecne in 1639 afgemaakte, doch waarschijnlijk ived» in 1034 be gonnen schilderij, in de koninkl. Pinakotheek te Munehen, werd geschilderd voorFmlerik Hendrik, vertoefde lot na 170i' op Hotiselaersdijk, werd vóór 1716 door keurvorst Johann Wilhelm vau de Palts aangekocht \ oor liet kabinet te Dusseldorp, met 't laat ste in 1806 naar Mimcheu over gebracht. Het hierboven bedoeld stuk is eene ateliersherbaliiig van 't voorgaande, doch in lateren tijd (1653) door Kembraudt gedeel telijk breeJer overgeschiUerd. Gekocht op veil. douair. vau den Sanden-Munter voor ? 1038 door Soimier (vóór 1752). Veil. Willem Sorrnier te 'sGraveuliage!763 gekocht door Koning August 111 van S.iksen. Thans in 't Museum te D r e s d c u. Verkooping 6 Maart 1708, Amst. 17 Joseph, Maria, Christus enz., van Kembrant 70. Verkoaping 22 April 1711, Arasterdam, js.iak van Thije, Heer \au Opmcs. l Jos'ph eu Maria met het kind Jezus aen baer boescui, koustig vaai Kembrant 900. Onder de ruim 400 schilderijen, die de gruo te Amsterdam sche kunstkooper Jobannes de Remaliae te Amsierdam, bij zijn dood in 1657 achterliet eu welke door den kunstschilder Adam Camerarius en deu kunstkenner eu verza melaar Marlen Kretzer getaxeerd werden, \verd een Maria en Joseph voor ? 30 getaxeerd. /ie Amsterdamscb Jaarboekje 1891 1),; Kunsthandel te Amsterdam in de Xl'IIe e,nut; door Dr. A. Bredius. Misschien is dit 't zelf Ie stuk als bovengenoemd eu bc\iudt zich tliaus in de l* i u a k o ! b e e k te M u n e h e u. Geschilderd in 1631. Verkooping 19 April 1713, Am sterdam, Laureus van der Hem. 13 De ontmoeting van David eiv Jonathan, vau Kembraut . . 105. Thans de verzoening ran iavid en Absalon genoemd; ccue nieuwe aanwinst van de K r m i t a u1 c Vroeger ook wvl Esau eu Jacob genoemd. Gedateerd 1642. L it Peterhof afkomstig. Verkoopiug 10 Mei 1713, C'ovnelis vau Dijck te 's Hage. 72 Een Onne Vrouw» Trony, geschil derd door Kcmbvaut, zijnde bet origineel in bet jaar 1637 ge schilderd, wonderlijk schoon eu fraai 19. Verkooping 11 April 1714, Utrecht, Gerard van Sijpes. l Jonge Turkiu, van Keuibraudt . 30. Verkoopiug 17 April 1715 Hoorn, Burgemeester Nicoiaas van Suchtelen. 45 Een Manuetrony, koustig geschil derd Rembrant . ?/ 15.15 st. Verkoopiug 17 Mei 1715. Amst. *1 E>:n kapitaal stuk, verbeeldende de Drie Kunimj -K uil kei (Jaste)/, heerlijk eu krachtig geschilderd door Kembraut van zijn beste trauf ,, 2010. l Een Out Man, vau deu/.elvcu . 62.?? Verknoping i t April 1710, Anist. 33 Den Arend, opnemende Oaniinedes, leveusgrnote, kraehtigeu sterk geschilderd door Kembraut vau Kijn, hoog O voet, breed 4l/g breed 173. 'i'e 1) r e s d e u. 34 liet ('oulert'cytscl, leveusgrootc van Kiel, donr denz< ldeu, hoog 4 voet breed 3 voet 76.?? Verkoopiug O Mei 1716, Amst. 90 Een Trouy, door Kembrau) . . ,, 28.?? 9 Kembraut zijn eijgcu l'ortrait van dito 20. Verkoophïg- 13 Mei 1716, Amst. Jan vau Beuuiugen. *39 liet amense Stuk. di: A,iiiljiddi?,j der il ij~i'n, 12 figuren, liong -l en ecu vierde voet, breed 4 voet, vau Kembrand vau Kijn .... 1500. niiiiiitnniiiliiniiMiMMiiiini In 't vierkant, om de Plaats heen: vier statige gevels van deftig, behouwen hardsteen, met eenvoudige vensters en hooge breede poor ten. Hardsteen, niet koud, biauw, pas gebikt, doch donker, dons mossig groen, in duistere schaduw van dicht, vol kastanjeloof. In het midden het Mi.ierva<>eeld op zijn zuil, in een rond, uaar het voetstuk stijgend bloem perk. In de hoeken, tegen de muren aan, ondtr de hoede der hooge boomen, heesterperkeu. De grond bestraat met gele steentjes, onder een waas van changeant-groen. Gevels en plaveisel beide gelijk gemarmerd met gele wemelende plekjes zonneschijn. Onze plaats kan er heel verschillend uitzien. In de vacantie moet men er niet komen; dan hangt de vrouw van den pedel o profanatie ! aan lange lijnen waschgoed te drogen; dan is 't er niet stil maar verlaten. Dof en stolfu; het kastanJL'loot; de bloemen in 't perk verdord en verschrompeld. Aan de borden voor otiieiëele kennisgevingen en in de glazen kasten der studentengezelschappeti, ter weerszijde vau de hoofdpoort, zijn de aankondigingen achteloos uitgescheurd ; gele papiervlekken kleven nog op 't zwarte hout. Op de bovenverdiepingen zijn de ven sters dicht, de gordrjnen toegeschoven. Neen, kom hier niet in de vacantie, maar aan het eind van den cursus; het is hier goed in de geurige voor-zomerdagen. Op en om de banken bij de aanplakborden zitten en staan studenten in groepjes. Hoogleeraren, die anders altijd tij lens 't professoraal kwartiertje verdwenen zijn in de sombare facul teitskamer met hooge hailiichtvenstcru, donkere oude portretten en oen preut :ch-groene tafel onder logge looden inktkokers, ook Hoogge leerden hebben zich gewaagd op de Plaats, en stappen in druk gesprek over weer en warmte om het Minervaperk. Daar komt de kleine Cohn ook aan; hij heeft den hoed al afgenomen voordat n Mienherr" notitie van hem neemt; h j voegt zich bij zijn collegaas; doet zij a best om met vee! te groote stappen in den pas te komen, en weet niet dadelijk een aandeel in 40 David en Jonathan, hoog S l/g voet, breed 21/a voet door deze] v-) ? 51i>sehien in de E r m i t a g e. 41 Een M.msnonrtrait van dezelve . 42 Een Vrouwtje met een Hondje, vau dito Verkooping, 23 Maart 1717,Amst. O una» \Vitsen, Scheepen enz. 104 Ei-u Kloeke ileysjes Trony, door KembranJt 105 Et-u plaisant Ijaiulsekapje . . w 101) Een landsi'hapje met beeldjes . VerkuophiK 18 October 1719, Rot terdam, Quirijn van Bicsnm. (J3 Een meisje, door Kembrant van Hijn 197 Ken manstronuje, door Ketnb.'iind 198 Een vromvaportraitje door denzelven Vcrkooping 23 Juni 1722, Ainsterd.un, van De Amory. 87 Een niedueïend Philosooph, door lisnibrand Verkonping 9 Sept. 1722, Rotiprilam, Jntjucs Meters. *168 T)- drie A'on'nyen met hntlcind Je;ns in cli-n sta/, door Kembraifdt, een zeer fraai stuk en zeer bekend door zijn stroo dakje met Wuerdenselie pannen, boog 3 voet IL duim, breed 3 voet 41/2 duim. Verkooping 4 April 'l 724, Amster dam. Pieter Pellieorne. 29 Een ilauatrouilje, door Renibttmd Vcrkjoping 4 Juni 1727, Amst. **4 Euzii'iis opwekking, kapitaal, door Kembrant Komt tweemaal voor op deze lijst (gemerkt niet **). In 't bezit van C h. T. Vertes te KewYork. Geselrlderd + 1(130. 5 Een laml^-hnp va:) dito, onge meen eu goed Verknoping 3] .Minrt 1729, Amstei'tbiH, Gdiivert Loutt-n. 7 Een Turkse Vorst et' Primo Vizier, duur Item'jru'it koiistig en kraelitig geschilderd . . . In t b.-zit vau M e k. T w o inb l v, New-York. Verkoeling 10 Mei 1730. l Eeu K;ip:t;iel Stuk, van Rembnuit valt Kijti, uu-t vecscuctde figuren konstig geschilderd . . » 30 Keu bespotling Cristi, door liembrnndt Waarschijnlijk te I) armst a d t. Verkuoping (i September 1730, liütlerdum, Josua van Uellc, Heer vau St. lltuberts Gereebt. J] Ken -Mans|;oijrlj';iit, met een bonte muts, door Kembrant, boog l voet 9 duim. breed l voet 5 duim Portrd vau Xieolaas Kuts vau 1631. M a r q u i s B o u i d e C a s t e l l a n e Ie Parijs, l embrdmltteiHoonstelliug No. IS bis. Verknoping 7 Maart 1731, Am sterdam, Antliouy Deut/., C Een Munspoititrait door Kembrant van Kijn, puik goed . . Verknoping 11 April 1731, Rot terdam, Conielis "Wittert, l k-ere vau V.'ilkctibiirg. 08 Een Dauster met een luit, door Kembraudt van U'jn. . . Vci'kojping 24 .Maart 173S, Hoorn, iiilgoiula (.'omneta Wed, Jan Hoterpot. l Een Vroiiwetroiiy. zeer fraai door Kembrand van Kijn . . . Verknoping 7 April 1734, Amst 5 Ken l'ouïtrail vau Ucinbriuult vau Kijn met tuee handen tut de knieën toe, Jeveiisg-oole. krachtig eu heerlijk gesduMerJ, breed 2 voet 9 duim, btiog 3 voet 6' duim . a Kan zjn dat bij Lord IIc h c s t e r. Verknoping 11 Augustus 1733, Adriaan Hout, rna-l eu agent, V(iravenhage. 80 Abraham en lla<j;av, door KembrauiH, zeer uitvoerig Lreschilderd, boog 221/2 'luim. brceü301/2 d:iim Die \an C o u s t. A. .) o u ides te Hrigliion vnn 1640iiiug op Je Kcnïbr. teuf ouder ,\o. 40. 81 Jsiseph. Maria eu Int kiudje, krachtig en uitvoerig geschilderd, lioog 40fo duim, b;'eed 51 duim ***82 Siiuwiu in den Tempel, curieus eu uitvoerig geschilderd, vol beel den, vau zijn aldcrbeste en uit voerigste tijd, boon- 23 duim, breed ISI'o duim a MlllllllllilllMIlnitlllltllllllllMIIIIII 80. 16.10 st. 16. 7.15 st. 2.2 st 5.15 st. 18. 10. 6.5 st. 15. 180. 13. 105. 71. 200. l S. 5 st. 16. 12. 40. 110 105. 150. 't gesprok te krijgen, hoewel hij door gewichtig hoofdschudden doet of hij au fait" is. Na het kwartiertje verdwijnen de heeren: eerst de p-iestns, ilan de leorknapen; een enkele lantkomcr klap-stapt door de stilte; dan: rust! De geluiden van de Oiulraanhuispoort gaal liings de Plaats hoen: 'c geschuifel der voet gangers, 't knarsen van d F n sehaarsliep, 't schreeuwen der boekeijo ten, 't galmen vanspelende j>nigd. IS'u en dan \va:rcn zich kinderen op de Plaats; hummels die anders geen grom en geen planten zien dan in de bloempot]?*, thuis op het tenntsrrek, van hun b .wen-achterkamer, en langs de grachten aan do schrale iepies." Een wagge lend wurm op kromme beenen houdt met een verheerlijkt gezicht een touw in de meer poezelige dan zindelijke handjes, waarvan het andere uiteind'"! door een wijs oudste-zusje wordt geslingerd; een paar mei-jos uit haar straat spangen otu de beurt. Wie in 't touw trapt is at'. Die springt telt, ademloos op 't laatst, als ze 't al tot GO of 70 brengt elk getal wordt een onverstaanbaar geblaas; eindelijk: ik ken me meer: vijfennegentig!" Na een poos zet 't touwzwaaistertje een reirein ir, met een schelle, teemende stem, dat voor eik springstertje ns wordt afgezongen. Frauw. sjeg, je mot ra hois toe, Want je man die is sjiek! Issjie s-ji-iek! Kimraeti-iek!'' .... TIei, hei, zulle jullie wel eens maken dat j; wegkomt.V" Een schriele, tchrale piepstem aan een der deuren ; een vale dienstmeid, niet magere bloote armen, een IKxMermuts op en eou boezelaar niet een brandvlek aan, achteroverloopend en, pas voor pas, schommelend. De meisjes pakken het sprir.gtouw en het waggelende kind met de O-bccnen bij elkaar en sleepen 't weg de Oudmanliuisjioort in. Na een poosje weer andere kinderen: jongetjes, die op 'n bank zitten te sollen met een hondje; dan^ gaan £c krijgertje spelen dwars over 't Thans in het Maoritshuis. Komt tiveemaal voor (gemerkt met ***). 152 Ecu stukje van Rembrant . . ? 47. (Wordt uerroltjd). Uit UtrecDt. Men schrijft ons uit Utrecht: De Regentenzaal in het BartholomeïGasthuis trekt, nu zij door het bestuur welwillend koste loos ter bs/iichtigiiig toegankelijk is gesteld, veel bezoek. Het fraaie geweven behangsel van den Delfuschen tapjtwever van dw Gueht, dat drie wadden dtr groote zaal bedekt, wekt de bewondering ook van de vele vreemdelingen, die het komen beschouwen en ook de andere merkwaardigheden, waaronder het portret van den ouden heer Jan Kuiper bijgenaamd Jan Practise" die, te Delft geboren, hier op 111 jarigen leeftij l in het St. Jobs Gasthuis over leed, genieten veel belangstelling. De restauratie van het behangsel heeft, wel is waar, aan de regenten van het Gesticht een niet noemenswaardig bedrag gekost, doah het valt niet te betwijfelen dat de Utrechtsche kamerbehanger Van Leeuwen, die in de Jans kerk, onder de deskundige en belangelooze voorlichting vaa de antiquaars Frenkel ongeveer een jaar lang met dit herstellingswerk bezig was, wel niet meer naar zoo'n tweede karweitje begeerig uitziet. Dat men wi*>t welk een kost baar kunstwerk men hij die herstelling onder handen had kan wel bet best daaruit blijken, dat jaren geleden door genoemde ant'quaarsfirma reeds achtduizend gulden voor het be hangsel geboien was. Het is niet te verwonderen, dat door het meer bekend worden van deze merkwaardigheden in een onzer vele gestichten ook de aandacht getrokken wordt tot de schatten, die nog in andere oude stichtingen hier tor stede op ge stapeld liggen. Eeiie eerste plaats daaronder wordt ingenomen door het zoogenaamde fundatiehuis, de stichting van de V n uwe van Ileuswoude nati het eind der Lange Nieuws'raat. Deze stichting, waarin tJechis de meest belovende verpleegden uit het daarnevens gelegen Arubachts-Kinderhuis wor den opgenomen, ter voorbereiding voor bijna eiken maatschappeüjken werkkring tegen woordig zijn er drie en het grootste aantal gelijktijdig opgenomenen is tien geweest staat onder het bestuur van dertien regenten, die evenals by de zustersdchtingeu in den Haag en Delft verantwoording schuldig zijn aaa een auditeur, den burgemeester van de plaats waar de stichiing is gevestigd. (Alleen in den Haag wordt die functie tegenwoordig bekleed door den wethouder Kvers omdat, toen wegens den geregelden loop der administratie een auditeur noodzakelijk benoemd moest worden, de resi dentie zonder burgemeester was). In vroeger tijd was het de gewoonte dat de regenten bij de aanvaarding hunner betrekking huu eig«n vtijiuoe-intr en zilveren lepel eu vork medebrachten, die aan het Huis verbleven. Men kan zich dns voorstellen welk een kostbare verzameling van deze meest met wapens en symbolische voorstellingen gegraveerde voorwer pen in den loop van een paar eeuwen hier bijeengebracht is. De kast in den muur der regenteakamer, waarin het glaswerk is opgeborgen, schittert «, als zij geopend wordt, tegen van het fijnste en kostbaarste kristal, dat daar tusschen Iraai antiek ziherwerk op de planken staat. Daar ontbreekt niets va-i wat in een welingerichte huishoudirg noodig is: zoomin het, de begeerte van lederen oudheidkundi.e prikkelende, zil veren olie- en aaijnstel, fiat dienen moest om de spijzen te kruiden, als het zilveren vuurbalija waarin de hè. ren na den maaltijd hun goudsche pijp konden ontsteken (op een tafeltje naast de Vast staat nog de thans ledige mahonie houten pijpenlade met twee tabaktkistjes). Het kostbaar porselein, waarop de maaltyden waren voorgediend is geborgen in een kast aan de andere zijde der Kigentenzaal, waar vijf of zes breede planken zijn beladen met stapels kunstig in kl«r.ren beschilderde borden en schotels en ander tafelgerij. En elk stnk dier onschatbare verzameling, van het sauskoinmetje en peper- en zoutbakje af tot de soepternne en viscnschofels toe, zijn, evenals de talrijke kwispeldoors (waarvan de oude heeren zich na den maaltijd onder het rooken ijverig schijnen bediend te hebben) zijn ver sierd mot het wapen van de Vrouwe van Kenswoude. In een kast daarnevens wordt tusschen veel antiek ziiverwerk een kleinete, maar misschien nog kostbaarder verzameling aangetroffen van het zoogenaamde Haantjes porcelein, waarvan HHimi iiiMiniiiiiiiimiiiiiiiMiiiiiimiiiMiniiiiimiiiHHiiiiitiiiiiiiiiii middenperk. Wat kunnen hun de stijve moza ykdiieho^ken scholen; ze zijn er veel te vroohjk voor: uitgelaten jooien, aardig kraaien, eventjes krieuwen. Fik l jij bent'em." 't Is nietes." 't Is welles." Je liegt." Smeerlap." Die 't sjeit," i'as op; daar komt de boe man ! Die kwajongens, in mijn prachtige perk!" 't Is de pedel, van Pommeren, waardig, gekleede-jast, gestijve dast; een bi-vroren gezicht, rechtvaardig borstel-haar, uitstaande grijze bakkebaarden. Het is de man die, in de waardigmakende anibtstabbaard, en met den staf in de hand, door zijn plechtig hora" den ban verbreekt, waarin de proffe wreed en de prooi machteloos is. Er is examen geweest. In afwachting van den uitslag rolde de examinandus naar buiten tusscheu de opdringende vrinden. Hos was 't?" Zou je der zijn?" Heefti je dat gevraagd V" Ik wist er geen bal van." Het belletje! Met vertrokken trekken in 't gezicht gaat hij weer naar binnen, en komt dan met een papiertje naar buiten; een breed juichend gelaat, glanzende oogen. Bij satanisch geschreeuw valt de lauwerkrans om zijn hals. Hanüjesgevend komt hij naar voren. Andere gelukwenschers staan op de plaats, lui die pas een vriend hebben ontvangen die met drie maanden" naar huis is gestuurd, en uit hun humeur zijn omdat ze de fuif missen. 't Gaat langzaam, door de Poort, naar de rijtuigen op den Klover.itr&burgwal. Op de gracht rijden ze langs een paar examen professors. Beleefd gegroet der studenten; een der deftige mannen doet populair-jong, met een lossen zwaai van zijn hoed naar 't feestvarken" toe; de ander loopt er verstrooid groetend naast. Op de Plaats is nu weer rust. Deze of gene verschijnt even, kijkt wat er aangeplakt is over zijn colleges, of speldt in een der kastjes een bericht aan, en verdwijnt weer. sommige voorwerpen ook met schitterende paradijsvogels zijn versierd. .*. ^..--$j De regentenzaal zelve maa\t een imposanten indruk. Bo.en den hoogen, grysmarmeren schoorsteenmantel welks zuilen tot aan het plafond reiken praalt tusschen vele kleurige wapens het portret op jeugdigen leeftijd vaa de Vrouwe van Eenswoude, met een latijnsch onderschrift in gouden letters, vermeldende enkele levensbijzonderheden en de data van geboorte en overlijden. Tegen den wand, aan de rechterzijde der Vrouwe hangt het portret van haar derden en laatsten echtgenoot en aan hare linkerzyde nogmaals hare eigene beeltenis. Het plafond is in het midden met een groote en aan de hoeken met klei;.ere medaillonschiidermgen versierd (de laats.e voor eenigen tyddoor den heer Viveen alhier gerestaureerd). Langs de wanden spiegela met lusters, waaurin was kaarsen en in een fraai vergulde lijst (slyle Louis XV7!, zooals alles in de zaal) een af beelding der wapens van de regenten der laatste jaren, benevens nog een merkwaardige wandklok in denztlfden stijl. In het midden der zaal, om een groote met groen kleed bedekte tafel, eikenhouten zetels, die ook altijd de bewondering van deskundigen trekken en tot wier oudheid men eenigszins kan besluiten, uit de sporen die daarvan de overtrekken dragen, welke met de grootste zorg worden bewaard en onderhouden. Slechts nmaal 'sjaars worden al die schat ten van porcelein en glaswerk aan het licht gebracht, als de regenten van hun boetepot voor het verzuimen van of te laat komen op hunne vergaderingen, een gezamanlijken maal tijd houien; en daa nog nmaal om de vijftien jaren, als de beurt aan Utrecht is om niet de regenten der Delftsche en Haagscbe stichtingen en de auditeurs gastvrijheid te verleeaen voor de vijfjaarhjksche gemeenschappeiylie bijeen komst der besturen van de driu stichtingen van de Vrouwe van Renswoude. In een vertrek voor aan da straat, ingericht tot kantoor van den directeur, zijn de wanden bedekt met de portretten van vroagere regenten en in een andere zaal, achter groote groene schruifgordijnen, hangen twee regentenstukken van (^'linkhard en Van der Meer. Opditlaaste valt vooral in het oog de opvallende wijze, ?waarop de handen der portretten in verschillende gebaren zijn geteekend. Bij dit stuk buhoorende, bestaat nog een lijst van de personen, geteld van af het raam, die er op worden voorgesteld; doch bij de onzekerheid waarin men verkeert of het schilderij bij het opmaken dier bjst, gehangen heeft bij het raam aan de Westzijde of aa^i de Oostzijde van het vertruk verkeert men omtrent die personen toch in het duister Alleen daarover verscaaft het lijstje zekerheid dat de beida uiterste portretten op de schilderij voor stellen den deurwaarder en den valer (directeur tegenwoordig) van het gestich1'. Nog een andere bijzonderheid is aan deze schilderij van Van der Meer verbonden. De zeer fraaie breede l\jst namelijk moet door den schilder zelven uit donkerkleurig hout gebeeldhouwd zijn. Dat hij de lijst geleverd heeft is althans zeker. Maar toen het op betaling aankwam verwezen Regenten hem naar het Gemeentebestuur en dit laatste hem naar Ragenten, met het gevolg dat evenals de twee Poolsche studenten van Heinrich ,Reii,e : keiner von den beiden zahlte" zoodat de erven-Van der Meer nog altijd een vordering op een van de beide collegies hebben. De verzameling etsen en platen, die het Fundatiehuis rijk is en die, nauwgezet op geborgen in laden en kasten, aan het oog der kunstminnende wereld | onttrokken zijn, moet ?werkelijk van or.schatbare waarde zijn, wat s.iet te verwonderen is, als men bedenkt dat zich daaronder stukken van Rubens, Rembrandt, Ruysdaal en anderen moeten bevinden. Op den zolder treft men een verzameling aan van modellen, door jongelui, die de in richting verlieten, als bewijs hunner bekwaam heid in een of ander handwerk, geleverd. Doch daarnevens vindt men ook tal van stukken achteloos opgehangen, die zeker menige oudheidkundige nog een betere plaats 2ou waardig keuren. Naar de bovenvertrekken wordt men geleid langs een breede trap met eikenhouten leuning, die echter, helaas, met een dikke veiflaag is bedekt, wat vooral te bejammeren is voor het fraai gebeeldhouwde detl van die leuning, langs de trap, die naar de Regentenzaal voert. Op de Tentoonstelling voor VrouweaarbeiJ in den Haag, zijn dit jaar verschillende voor werpen uit het Fundatiehuis alhier geëxposeerd geweest en door de weldra hier te houden expositie van de Vereeniging voor de Kunst, is aanzoek gedaan om eenige zeer merkwaar dige stukken daar te mogen tentoonstellen. Wederom stilte. Boven den ingang tot de Poort is de koffie kamer. DB vensterdeuren zijn opengeslagen; een enkel gezicht vertoont er zich voor, soms ook Jacob, de pedel van het corps, tevens de waard der koffiekamer. Daarboven is 't meestal stil; nu en dan loopt iemand op, orn een kop koifie te drinken ot een borr.-l, ooi zitten er veel lui te whisten of te skaten, maar gewoon lijk is 't er stil. Alleen niet bij verkiezingen voor den senaat; dan is daar het stembureau en vrceselijk veel leven. De senatoren zitten druk de namen der stemmers op te schrijven en de briefjes te stempelen. Vau elke partij zitten er eenigen mee aanteteekenen tot controle, om te weten ?wie opgekomen zijn, en wie nog gefleurd kun nen worden en om de kansen te benaderen. Er komen partij-mannen aan, met zelfingeno men gezichten en gewillige stuks kiesvee; er staan anderen voor het raam om op te letten wie er op de Plaats verschijnen. Op de gangen en de trappen geloop naar boven en naar beneden. Gauw; er zijn er al 60 geweest; je stemt toch op Jaap." Misschien." Als de uitslag vastgesteld is hollen een paar intimi van den gekozene weg; hun vriend zit met gedwongen-leuk gezicht in de restau ratiekamer van het Leesmuseum voor het ven ster over een krant heen naar den mond van het straatje te loeren, waaruit bij zijn succes verwacht. Intusschen gaat, op de koffiekamer, de over winnende partij spoedig weg; de andere blijft in groepjes nog wat napraten. Was Hein er nog maar geweest; had ik dinges nog maar eens aangepord!" Maar ook zij verdwijnen geleidelijk, slente rende over de Plaats, en nu zwijgt er weer de stilte, die drijft op het galmend geruisch in de Oudmanhuispoort.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl