Historisch Archief 1877-1940
No. 1120
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Zeer tot mijn leedwezen was ik verhinderd
dan lieder-amnd bij ts wonen, door mevrouw
Noordeweer Reddingius op 2 dezer gegeven,
met medewerking van den heer Aut. Tierie.
Daarom zeer tot mijn leedwezen, daar ik weet
dat beider groote talenten een exquis genot
waarborgen ; maar voor ook omdat mevr. Noor
deweer hare keuze had laten vallen op een
aantal nienwe of weinig bekende werken. Hoe
goed begrijpt daardoor mevrouw Noordewier de
groote opbouwende kracht, die er van reproduc
tieve kunst kan uitgaan.
Haar programma bestond uit twee liederen
van Wagner, een vaa Fauré, twee van
Henriette Coclet, twee Mélodies Bretonnes door
Bourganet Ducoudray bewerkt, twee liederen
van Brahms en een zevental van A. Diepenbrock.
AST. AVERKAMI'.
HMHIMIII*HIHIIItHnmnHHIIIIIIIIHHIH»IIM»HIHmilllllllMIIIHH«tm»
1.1 «t.
Uittreksel uit den Catalogus of
Naamlyst van Schilderyen van Hoet en
Terwesten, door E. C. Rahms,
met aanteekeningen van
Jhr. Mr. Flugi van Aspermont.
Deel I.
Verkooping 9 April 1687 Amsterdam.
Kommer
100 Rembrant, zijn eigen conterfeytsel ? 6
Verkooping Johan van Tongeren
VGravenhage 24 Maart 1692.
*59 Een Stuk van liembrants lijnde
een Kerstnacht. Zeer fraey . . 152.
Dit stuk komt onder verschil
lende benamingen op deze lijst
voor (overal waarvoor * staat).
Het bevindt zich thans in 't
B u c k i n g b a m P a l a e e.
Het is gedateerd 1657. Zie
Vosmaer blz. 577.
Verkooping 22 September 1694
Amsterdam.
62 Een naakt vrouwtje vau llernbrandt
73 Een naakt mannetje van Kem
brandt * 0.15 st.
Dit kan zijn bet studietje voor
een Christus in 't bezit van A.
van Carstanjeu te Berlijn,
volgens Bode geschilderd om
streeks 1616.
Verkooping 16 Mei 1696 Amst.
45 Een tronie van Rembraud . . v 7.05st.
Verkooping Philip de Flines
20 April 1700, Amsterdam.
30 Hanna ouderwvzende haersoontje
Samuel, van Rembraud van Kijn 300.
Volgens Bode geschilderd om
streeks 1650, bevindt zieb thans
in de E r m i t a g e te Si. Peters
burg. Werd vroeger ook wel ge
noemd St. Anna aan de heilige
Maagd de Schriftuur uitleggend
of de non m::t hel kind. Tevoren
bij lord Walpole eu baron Crozat.
100 Een Kapitael Stuk, van Kembrand
van Rijn » 90.
Verkooping 8 October 1700,
Amsterdam.
35 Een trony, van Rembrant . , 7.5 st.
36 Een kleine van dito. . , 8.
Verkooping Jan Agges,
16 Aug. 1702.
Een trony van Kembrand .
Verkooping Hr. Schepen Piefer
Six, 2 Sepl. 1704, Amsterdam.
50 Venus en Cupido, van Rembraut 65.
Te Parijs in het L o n v r e.
't Is waarschijnlijk het portret
van Heudriekje Stoffels met naav
kind Cornelia, dat jeugdig gestor
ven is. Volgens Bode geschil
derd omstr. 1661.
51 Een Morin, van dezelfde. . . 16.
Verkooping Jan de Vale Heer van
Ankeveen, 12 Mei 1706.
15 Kembrants conterfeytsel, door
hem. geschilderd n 30.
Verkooping Hitrmen Zwol,
20 April 1707, Amsterdam.
15 Een Ambassadeur van Moscoviei),
door Kembrandt krachtig geschil
derd 49.
Geschilderd in 1637; te St.
Petersburg in de E r m i t a g e.
In de oude catalogi der Ermitage
heette dit tükporti-et van Jolian
211 Sobieski, konimj van Polen,
anderen berkenden er in Etienne
Bathori (eveneens koning van
Polen). De onmogelijkheid van
beide onderstellingen blijkt al
dadelijk hieruit, dat Sobieski
ige(boren in 1624) in 1637 12 of
13 jaar oud zou zijn geweest en
dat Bathori toen al reeds lang
dood was (hij stierf in laSö'),
?IIIIIIIIilllMllliiiiiillillliiiillliniiiiiitiniiMiilii
1.05
MHIIIIIIHIIIIIII
Schetsen en typen
DOOR
JAN ERKER.
I.
De binnenplaats der Amsterdamsche
Universiteit.
Doe uwe voetzolen af, want de grond waar
gij staat is heilige grond."
Wat Notre Dame is voor een Franschman,
St. Pauls voor 't Engelsche volk, de Dom te
Keulen voor de Duitschers, wat de Eiffeltoren
is voor den wereldling, dat is de Plaats voor
den student: het heilig oord van. bedevaart en
devotie.
Gelyk die bouwwerker, voor hun pelgrims
zijn, het steen geworden Verleden, zoo is deze
gewyde ruimte de hof der Toekomstige wijsheid.
De ingewijde Pythagoreër hoort hier de heilige
harmonie der faculteiten; hier klatert voor hem
de wonderbron, die altijd,
schoon ze allen alles geeft,
over heelt:"
de bron waaruit het wetenschappelijk wijwater
welt, dat de geloovigen meedragen naar de
?windstreken; dat bevochtigen zal de kiemen
der toekomst op den akker van het geestelijk
leven; hier houdt de Wijsheid den langzaam
opslangelenden fakkel in de hand, waaraan
devote satellieten schuchtere waskaarsjes ont
steken, die den komenden tijd verlichten zullen.
Doch, oningewijde ! of al voor U die harmonie
niet ruischt, die bron niet bruischt, die
fakkelvlam niet omhoog laait ik behoef U toch
geen ontzag te gebieden; gij gevoelt ontzag, van
stonde aan, dat gij hier uwe voeten zet.
Verkooping 11 Mei 1707, Amster
dam, Isaak vau den Hluoken.
l De besnijdcnis Christus (zijnde
een capitaal stuk vau Kembrandt) ? 230.
In 't bezit van den E a r l of
Spencer. Huig op de
Kembvandltentoonstcllin:; ouder No.
115.
2 De Graflegging vau dezelve, on
gemeen fraai 290.
Ecne in 1639 afgemaakte, doch
waarschijnlijk ived» in 1034 be
gonnen schilderij, in de koninkl.
Pinakotheek te Munehen, werd
geschilderd voorFmlerik Hendrik,
vertoefde lot na 170i' op
Hotiselaersdijk, werd vóór 1716 door
keurvorst Johann Wilhelm vau
de Palts aangekocht \ oor liet
kabinet te Dusseldorp, met 't laat
ste in 1806 naar Mimcheu over
gebracht.
Het hierboven bedoeld stuk
is eene ateliersherbaliiig van 't
voorgaande, doch in lateren tijd
(1653) door Kembraudt gedeel
telijk breeJer overgeschiUerd.
Gekocht op veil. douair. vau den
Sanden-Munter voor ? 1038 door
Soimier (vóór 1752). Veil.
Willem Sorrnier te 'sGraveuliage!763
gekocht door Koning August 111
van S.iksen. Thans in 't Museum
te D r e s d c u.
Verkooping 6 Maart 1708, Amst.
17 Joseph, Maria, Christus enz., van
Kembrant 70.
Verkoaping 22 April 1711,
Arasterdam, js.iak van Thije, Heer
\au Opmcs.
l Jos'ph eu Maria met het kind
Jezus aen baer boescui, koustig
vaai Kembrant 900.
Onder de ruim 400 schilderijen,
die de gruo te Amsterdam sche
kunstkooper Jobannes de Remaliae te
Amsierdam, bij zijn dood in 1657
achterliet eu welke door den
kunstschilder Adam Camerarius
en deu kunstkenner eu verza
melaar Marlen Kretzer getaxeerd
werden, \verd een Maria en Joseph
voor ? 30 getaxeerd. /ie
Amsterdamscb Jaarboekje 1891 1),;
Kunsthandel te Amsterdam in de
Xl'IIe e,nut; door Dr. A. Bredius.
Misschien is dit 't zelf Ie stuk
als bovengenoemd eu bc\iudt zich
tliaus in de l* i u a k o ! b e e k te
M u n e h e u. Geschilderd in
1631.
Verkooping 19 April 1713, Am
sterdam, Laureus van der Hem.
13 De ontmoeting van David eiv
Jonathan, vau Kembraut . . 105.
Thans de verzoening ran iavid
en Absalon genoemd; ccue nieuwe
aanwinst van de K r m i t a u1 c
Vroeger ook wvl Esau eu Jacob
genoemd. Gedateerd 1642. L it
Peterhof afkomstig.
Verkoopiug 10 Mei 1713,
C'ovnelis vau Dijck te 's Hage.
72 Een Onne Vrouw» Trony, geschil
derd door Kcmbvaut, zijnde bet
origineel in bet jaar 1637 ge
schilderd, wonderlijk schoon eu
fraai 19.
Verkooping 11 April 1714,
Utrecht, Gerard van Sijpes.
l Jonge Turkiu, van Keuibraudt . 30.
Verkoopiug 17 April 1715 Hoorn,
Burgemeester Nicoiaas van
Suchtelen.
45 Een Manuetrony, koustig geschil
derd Rembrant . ?/ 15.15 st.
Verkoopiug 17 Mei 1715. Amst.
*1 E>:n kapitaal stuk, verbeeldende
de Drie Kunimj -K uil kei (Jaste)/,
heerlijk eu krachtig geschilderd
door Kembraut van zijn beste trauf ,, 2010.
l Een Out Man, vau deu/.elvcu . 62.??
Verknoping i t April 1710, Anist.
33 Den Arend, opnemende
Oaniinedes, leveusgrnote, kraehtigeu sterk
geschilderd door Kembraut vau
Kijn, hoog O voet, breed 4l/g breed 173.
'i'e 1) r e s d e u.
34 liet ('oulert'cytscl, leveusgrootc
van Kiel, donr denz< ldeu, hoog
4 voet breed 3 voet 76.??
Verkoopiug O Mei 1716, Amst.
90 Een Trouy, door Kembrau) . . ,, 28.??
9 Kembraut zijn eijgcu l'ortrait
van dito 20.
Verkoophïg- 13 Mei 1716, Amst.
Jan vau Beuuiugen.
*39 liet amense Stuk. di: A,iiiljiddi?,j
der il ij~i'n, 12 figuren, liong -l en
ecu vierde voet, breed 4 voet, vau
Kembrand vau Kijn .... 1500.
niiiiiitnniiiliiniiMiMMiiiini
In 't vierkant, om de Plaats heen: vier
statige gevels van deftig, behouwen hardsteen,
met eenvoudige vensters en hooge breede poor
ten. Hardsteen, niet koud, biauw, pas gebikt,
doch donker, dons mossig groen, in duistere
schaduw van dicht, vol kastanjeloof.
In het midden het Mi.ierva<>eeld op zijn zuil,
in een rond, uaar het voetstuk stijgend bloem
perk. In de hoeken, tegen de muren aan,
ondtr de hoede der hooge boomen,
heesterperkeu. De grond bestraat met gele steentjes,
onder een waas van changeant-groen. Gevels
en plaveisel beide gelijk gemarmerd met gele
wemelende plekjes zonneschijn.
Onze plaats kan er heel verschillend uitzien.
In de vacantie moet men er niet komen;
dan hangt de vrouw van den pedel o
profanatie ! aan lange lijnen waschgoed te
drogen; dan is 't er niet stil maar verlaten.
Dof en stolfu; het kastanJL'loot; de bloemen in
't perk verdord en verschrompeld.
Aan de borden voor otiieiëele kennisgevingen
en in de glazen kasten der
studentengezelschappeti, ter weerszijde vau de hoofdpoort,
zijn de aankondigingen achteloos uitgescheurd ;
gele papiervlekken kleven nog op 't zwarte
hout. Op de bovenverdiepingen zijn de ven
sters dicht, de gordrjnen toegeschoven.
Neen, kom hier niet in de vacantie, maar
aan het eind van den cursus; het is hier goed
in de geurige voor-zomerdagen.
Op en om de banken bij de aanplakborden
zitten en staan studenten in groepjes.
Hoogleeraren, die anders altijd tij lens 't professoraal
kwartiertje verdwenen zijn in de sombare facul
teitskamer met hooge hailiichtvenstcru, donkere
oude portretten en oen preut :ch-groene tafel
onder logge looden inktkokers, ook Hoogge
leerden hebben zich gewaagd op de Plaats, en
stappen in druk gesprek over weer en warmte
om het Minervaperk. Daar komt de kleine
Cohn ook aan; hij heeft den hoed al afgenomen
voordat n Mienherr" notitie van hem neemt;
h j voegt zich bij zijn collegaas; doet zij a best
om met vee! te groote stappen in den pas te
komen, en weet niet dadelijk een aandeel in
40 David en Jonathan, hoog S l/g
voet, breed 21/a voet door deze] v-) ?
51i>sehien in de E r m i t a g e.
41 Een M.msnonrtrait van dezelve .
42 Een Vrouwtje met een Hondje,
vau dito
Verkooping, 23 Maart 1717,Amst.
O una» \Vitsen, Scheepen enz.
104 Ei-u Kloeke ileysjes Trony, door
KembranJt
105 Et-u plaisant Ijaiulsekapje . . w
101) Een landsi'hapje met beeldjes .
VerkuophiK 18 October 1719, Rot
terdam, Quirijn van Bicsnm.
(J3 Een meisje, door Kembrant
van Hijn
197 Ken manstronuje, door
Ketnb.'iind
198 Een vromvaportraitje door
denzelven
Vcrkooping 23 Juni 1722,
Ainsterd.un, van De Amory.
87 Een niedueïend Philosooph, door
lisnibrand
Verkonping 9 Sept. 1722,
Rotiprilam, Jntjucs Meters.
*168 T)- drie A'on'nyen met hntlcind
Je;ns in cli-n sta/, door
Kembraifdt, een zeer fraai stuk en
zeer bekend door zijn stroo dakje
met Wuerdenselie pannen, boog
3 voet IL duim, breed 3 voet
41/2 duim.
Verkooping 4 April 'l 724, Amster
dam. Pieter Pellieorne.
29 Een ilauatrouilje, door
Renibttmd
Vcrkjoping 4 Juni 1727, Amst.
**4 Euzii'iis opwekking, kapitaal, door
Kembrant
Komt tweemaal voor op deze
lijst (gemerkt niet **). In 't bezit
van C h. T. Vertes te
KewYork. Geselrlderd + 1(130.
5 Een laml^-hnp va:) dito, onge
meen eu goed
Verknoping 3] .Minrt 1729,
Amstei'tbiH, Gdiivert Loutt-n.
7 Een Turkse Vorst et' Primo
Vizier, duur Item'jru'it koiistig
en kraelitig geschilderd . . .
In t b.-zit vau M e k. T w o
inb l v, New-York.
Verkoeling 10 Mei 1730.
l Eeu K;ip:t;iel Stuk, van
Rembnuit valt Kijti, uu-t vecscuctde
figuren konstig geschilderd . . »
30 Keu bespotling Cristi, door
liembrnndt
Waarschijnlijk te I) armst a d t.
Verkuoping (i September 1730,
liütlerdum, Josua van Uellc, Heer
vau St. lltuberts Gereebt.
J] Ken -Mans|;oijrlj';iit, met een
bonte muts, door Kembrant,
boog l voet 9 duim. breed l voet
5 duim
Portrd vau Xieolaas Kuts vau
1631. M a r q u i s B o u i d e
C a s t e l l a n e Ie Parijs, l
embrdmltteiHoonstelliug No. IS bis.
Verknoping 7 Maart 1731, Am
sterdam, Antliouy Deut/.,
C Een Munspoititrait door
Kembrant van Kijn, puik goed . .
Verknoping 11 April 1731, Rot
terdam, Conielis "Wittert,
l k-ere vau V.'ilkctibiirg.
08 Een Dauster met een luit, door
Kembraudt van U'jn. . .
Vci'kojping 24 .Maart 173S,
Hoorn, iiilgoiula (.'omneta Wed,
Jan Hoterpot.
l Een Vroiiwetroiiy. zeer fraai door
Kembrand van Kijn . . .
Verknoping 7 April 1734, Amst
5 Ken l'ouïtrail vau Ucinbriuult vau
Kijn met tuee handen tut de
knieën toe, Jeveiisg-oole. krachtig
eu heerlijk gesduMerJ, breed
2 voet 9 duim, btiog 3 voet
6' duim . a
Kan zjn dat bij Lord
IIc h c s t e r.
Verknoping 11 Augustus 1733,
Adriaan Hout, rna-l eu agent,
V(iravenhage.
80 Abraham en lla<j;av, door
KembrauiH, zeer uitvoerig Lreschilderd,
boog 221/2 'luim. brceü301/2 d:iim
Die \an C o u s t. A. .) o u
ides te Hrigliion vnn 1640iiiug
op Je Kcnïbr. teuf ouder ,\o. 40.
81 Jsiseph. Maria eu Int kiudje,
krachtig en uitvoerig geschilderd,
lioog 40fo duim, b;'eed 51 duim
***82 Siiuwiu in den Tempel, curieus
eu uitvoerig geschilderd, vol beel
den, vau zijn aldcrbeste en uit
voerigste tijd, boon- 23 duim,
breed ISI'o duim a
MlllllllllilllMIlnitlllltllllllllMIIIIII
80.
16.10 st.
16.
7.15 st.
2.2 st
5.15 st.
18.
10.
6.5 st.
15.
180.
13.
105.
71.
200.
l S. 5 st.
16.
12.
40.
110
105.
150.
't gesprok te krijgen, hoewel hij door gewichtig
hoofdschudden doet of hij au fait" is.
Na het kwartiertje verdwijnen de heeren:
eerst de p-iestns, ilan de leorknapen; een
enkele lantkomcr klap-stapt door de stilte;
dan: rust!
De geluiden van de Oiulraanhuispoort gaal
liings de Plaats hoen: 'c geschuifel der voet
gangers, 't knarsen van d F n sehaarsliep, 't
schreeuwen der boekeijo ten, 't galmen
vanspelende j>nigd.
IS'u en dan \va:rcn zich kinderen op de Plaats;
hummels die anders geen grom en geen planten
zien dan in de bloempot]?*, thuis op het
tenntsrrek, van hun b .wen-achterkamer, en langs de
grachten aan do schrale iepies." Een wagge
lend wurm op kromme beenen houdt met een
verheerlijkt gezicht een touw in de meer
poezelige dan zindelijke handjes, waarvan het
andere uiteind'"! door een wijs oudste-zusje
wordt geslingerd; een paar mei-jos uit haar
straat spangen otu de beurt. Wie in 't touw
trapt is at'. Die springt telt, ademloos op
't laatst, als ze 't al tot GO of 70 brengt
elk getal wordt een onverstaanbaar geblaas;
eindelijk: ik ken me meer: vijfennegentig!"
Na een poos zet 't touwzwaaistertje een
reirein ir, met een schelle, teemende stem,
dat voor eik springstertje ns wordt afgezongen.
Frauw. sjeg, je mot ra hois toe,
Want je man die is sjiek!
Issjie s-ji-iek! Kimraeti-iek!'' ....
TIei, hei, zulle jullie wel eens maken dat
j; wegkomt.V"
Een schriele, tchrale piepstem aan een der
deuren ; een vale dienstmeid, niet magere bloote
armen, een IKxMermuts op en eou boezelaar
niet een brandvlek aan, achteroverloopend en,
pas voor pas, schommelend. De meisjes pakken
het sprir.gtouw en het waggelende kind met
de O-bccnen bij elkaar en sleepen 't weg de
Oudmanliuisjioort in.
Na een poosje weer andere kinderen: jongetjes,
die op 'n bank zitten te sollen met een hondje;
dan^ gaan £c krijgertje spelen dwars over 't
Thans in het Maoritshuis.
Komt tiveemaal voor (gemerkt
met ***).
152 Ecu stukje van Rembrant . . ? 47.
(Wordt uerroltjd).
Uit UtrecDt.
Men schrijft ons uit Utrecht:
De Regentenzaal in het BartholomeïGasthuis
trekt, nu zij door het bestuur welwillend koste
loos ter bs/iichtigiiig toegankelijk is gesteld,
veel bezoek. Het fraaie geweven behangsel van
den Delfuschen tapjtwever van dw Gueht, dat
drie wadden dtr groote zaal bedekt, wekt de
bewondering ook van de vele vreemdelingen,
die het komen beschouwen en ook de andere
merkwaardigheden, waaronder het portret van
den ouden heer Jan Kuiper bijgenaamd Jan
Practise" die, te Delft geboren, hier op 111
jarigen leeftij l in het St. Jobs Gasthuis over
leed, genieten veel belangstelling.
De restauratie van het behangsel heeft, wel
is waar, aan de regenten van het Gesticht een
niet noemenswaardig bedrag gekost, doah het
valt niet te betwijfelen dat de Utrechtsche
kamerbehanger Van Leeuwen, die in de Jans
kerk, onder de deskundige en belangelooze
voorlichting vaa de antiquaars Frenkel ongeveer
een jaar lang met dit herstellingswerk bezig
was, wel niet meer naar zoo'n tweede karweitje
begeerig uitziet. Dat men wi*>t welk een kost
baar kunstwerk men hij die herstelling onder
handen had kan wel bet best daaruit blijken,
dat jaren geleden door genoemde
ant'quaarsfirma reeds achtduizend gulden voor het be
hangsel geboien was.
Het is niet te verwonderen, dat door het
meer bekend worden van deze merkwaardigheden
in een onzer vele gestichten ook de aandacht
getrokken wordt tot de schatten, die nog in
andere oude stichtingen hier tor stede op ge
stapeld liggen.
Eeiie eerste plaats daaronder wordt ingenomen
door het zoogenaamde fundatiehuis, de stichting
van de V n uwe van Ileuswoude nati het eind
der Lange Nieuws'raat. Deze stichting, waarin
tJechis de meest belovende verpleegden uit het
daarnevens gelegen Arubachts-Kinderhuis wor
den opgenomen, ter voorbereiding voor bijna
eiken maatschappeüjken werkkring tegen
woordig zijn er drie en het grootste aantal
gelijktijdig opgenomenen is tien geweest staat
onder het bestuur van dertien regenten, die
evenals by de zustersdchtingeu in den Haag
en Delft verantwoording schuldig zijn aaa een
auditeur, den burgemeester van de plaats waar
de stichiing is gevestigd. (Alleen in den Haag
wordt die functie tegenwoordig bekleed door
den wethouder Kvers omdat, toen wegens den
geregelden loop der administratie een auditeur
noodzakelijk benoemd moest worden, de resi
dentie zonder burgemeester was).
In vroeger tijd was het de gewoonte dat de
regenten bij de aanvaarding hunner betrekking
huu eig«n vtijiuoe-intr en zilveren lepel eu vork
medebrachten, die aan het Huis verbleven.
Men kan zich dns voorstellen welk een kostbare
verzameling van deze meest met wapens en
symbolische voorstellingen gegraveerde voorwer
pen in den loop van een paar eeuwen hier
bijeengebracht is.
De kast in den muur der regenteakamer,
waarin het glaswerk is opgeborgen, schittert
«, als zij geopend wordt, tegen van het fijnste
en kostbaarste kristal, dat daar tusschen Iraai
antiek ziherwerk op de planken staat. Daar
ontbreekt niets va-i wat in een welingerichte
huishoudirg noodig is: zoomin het, de begeerte
van lederen oudheidkundi.e prikkelende, zil
veren olie- en aaijnstel, fiat dienen moest om
de spijzen te kruiden, als het zilveren
vuurbalija waarin de hè. ren na den maaltijd hun
goudsche pijp konden ontsteken (op een tafeltje
naast de Vast staat nog de thans ledige mahonie
houten pijpenlade met twee tabaktkistjes).
Het kostbaar porselein, waarop de maaltyden
waren voorgediend is geborgen in een kast
aan de andere zijde der Kigentenzaal, waar
vijf of zes breede planken zijn beladen met
stapels kunstig in kl«r.ren beschilderde borden
en schotels en ander tafelgerij. En elk stnk
dier onschatbare verzameling, van het
sauskoinmetje en peper- en zoutbakje af tot de
soepternne en viscnschofels toe, zijn, evenals
de talrijke kwispeldoors (waarvan de oude
heeren zich na den maaltijd onder het rooken
ijverig schijnen bediend te hebben) zijn ver
sierd mot het wapen van de Vrouwe van
Kenswoude.
In een kast daarnevens wordt tusschen veel
antiek ziiverwerk een kleinete, maar misschien
nog kostbaarder verzameling aangetroffen van
het zoogenaamde Haantjes porcelein, waarvan
HHimi iiiMiniiiiiiiimiiiiiiiMiiiiiimiiiMiniiiiimiiiHHiiiiitiiiiiiiiiii
middenperk. Wat kunnen hun de stijve moza
ykdiieho^ken scholen; ze zijn er veel te vroohjk
voor: uitgelaten jooien, aardig kraaien, eventjes
krieuwen. Fik l jij bent'em." 't Is nietes."
't Is welles." Je liegt." Smeerlap."
Die 't sjeit," i'as op; daar komt de boe
man !
Die kwajongens, in mijn prachtige perk!"
't Is de pedel, van Pommeren, waardig,
gekleede-jast, gestijve dast; een bi-vroren gezicht,
rechtvaardig borstel-haar, uitstaande grijze
bakkebaarden. Het is de man die, in de
waardigmakende anibtstabbaard, en met den staf in
de hand, door zijn plechtig hora" den ban
verbreekt, waarin de proffe wreed en de prooi
machteloos is.
Er is examen geweest. In afwachting van
den uitslag rolde de examinandus naar buiten
tusscheu de opdringende vrinden.
Hos was 't?" Zou je der zijn?"
Heefti je dat gevraagd V"
Ik wist er geen bal van."
Het belletje! Met vertrokken trekken in 't
gezicht gaat hij weer naar binnen, en komt
dan met een papiertje naar buiten; een breed
juichend gelaat, glanzende oogen.
Bij satanisch geschreeuw valt de lauwerkrans
om zijn hals.
Hanüjesgevend komt hij naar voren.
Andere gelukwenschers staan op de plaats,
lui die pas een vriend hebben ontvangen die
met drie maanden" naar huis is gestuurd, en
uit hun humeur zijn omdat ze de fuif missen.
't Gaat langzaam, door de Poort, naar de
rijtuigen op den Klover.itr&burgwal. Op de
gracht rijden ze langs een paar examen
professors. Beleefd gegroet der studenten; een
der deftige mannen doet populair-jong, met
een lossen zwaai van zijn hoed naar 't
feestvarken" toe; de ander loopt er verstrooid
groetend naast.
Op de Plaats is nu weer rust. Deze of gene
verschijnt even, kijkt wat er aangeplakt is over
zijn colleges, of speldt in een der kastjes een
bericht aan, en verdwijnt weer.
sommige voorwerpen ook met schitterende
paradijsvogels zijn versierd. .*. ^..--$j
De regentenzaal zelve maa\t een imposanten
indruk. Bo.en den hoogen, grysmarmeren
schoorsteenmantel welks zuilen tot aan het
plafond reiken praalt tusschen vele kleurige
wapens het portret op jeugdigen leeftijd vaa
de Vrouwe van Eenswoude, met een latijnsch
onderschrift in gouden letters, vermeldende
enkele levensbijzonderheden en de data van
geboorte en overlijden. Tegen den wand, aan
de rechterzijde der Vrouwe hangt het portret
van haar derden en laatsten echtgenoot en aan
hare linkerzyde nogmaals hare eigene beeltenis.
Het plafond is in het midden met een groote en
aan de hoeken met klei;.ere
medaillonschiidermgen versierd (de laats.e voor eenigen tyddoor
den heer Viveen alhier gerestaureerd). Langs
de wanden spiegela met lusters, waaurin was
kaarsen en in een fraai vergulde lijst (slyle
Louis XV7!, zooals alles in de zaal) een af
beelding der wapens van de regenten der
laatste jaren, benevens nog een merkwaardige
wandklok in denztlfden stijl.
In het midden der zaal, om een groote met
groen kleed bedekte tafel, eikenhouten zetels,
die ook altijd de bewondering van deskundigen
trekken en tot wier oudheid men eenigszins
kan besluiten, uit de sporen die daarvan de
overtrekken dragen, welke met de grootste
zorg worden bewaard en onderhouden.
Slechts nmaal 'sjaars worden al die schat
ten van porcelein en glaswerk aan het licht
gebracht, als de regenten van hun boetepot
voor het verzuimen van of te laat komen op
hunne vergaderingen, een gezamanlijken maal
tijd houien; en daa nog nmaal om de vijftien
jaren, als de beurt aan Utrecht is om niet de
regenten der Delftsche en Haagscbe stichtingen
en de auditeurs gastvrijheid te verleeaen voor
de vijfjaarhjksche gemeenschappeiylie bijeen
komst der besturen van de driu stichtingen
van de Vrouwe van Renswoude.
In een vertrek voor aan da straat, ingericht
tot kantoor van den directeur, zijn de wanden
bedekt met de portretten van vroagere regenten
en in een andere zaal, achter groote groene
schruifgordijnen, hangen twee regentenstukken
van (^'linkhard en Van der Meer. Opditlaaste
valt vooral in het oog de opvallende wijze,
?waarop de handen der portretten in verschillende
gebaren zijn geteekend. Bij dit stuk buhoorende,
bestaat nog een lijst van de personen, geteld
van af het raam, die er op worden voorgesteld;
doch bij de onzekerheid waarin men verkeert
of het schilderij bij het opmaken dier bjst,
gehangen heeft bij het raam aan de Westzijde
of aa^i de Oostzijde van het vertruk verkeert men
omtrent die personen toch in het duister Alleen
daarover verscaaft het lijstje zekerheid dat de
beida uiterste portretten op de schilderij voor
stellen den deurwaarder en den valer (directeur
tegenwoordig) van het gestich1'. Nog een andere
bijzonderheid is aan deze schilderij van Van
der Meer verbonden. De zeer fraaie breede
l\jst namelijk moet door den schilder zelven
uit donkerkleurig hout gebeeldhouwd zijn. Dat
hij de lijst geleverd heeft is althans zeker.
Maar toen het op betaling aankwam verwezen
Regenten hem naar het Gemeentebestuur en
dit laatste hem naar Ragenten, met het gevolg
dat evenals de twee Poolsche studenten van
Heinrich ,Reii,e : keiner von den beiden zahlte"
zoodat de erven-Van der Meer nog altijd een
vordering op een van de beide collegies hebben.
De verzameling etsen en platen, die het
Fundatiehuis rijk is en die, nauwgezet op
geborgen in laden en kasten, aan het oog der
kunstminnende wereld | onttrokken zijn, moet
?werkelijk van or.schatbare waarde zijn, wat s.iet
te verwonderen is, als men bedenkt dat zich
daaronder stukken van Rubens, Rembrandt,
Ruysdaal en anderen moeten bevinden.
Op den zolder treft men een verzameling
aan van modellen, door jongelui, die de in
richting verlieten, als bewijs hunner bekwaam
heid in een of ander handwerk, geleverd. Doch
daarnevens vindt men ook tal van stukken
achteloos opgehangen, die zeker menige
oudheidkundige nog een betere plaats 2ou waardig
keuren.
Naar de bovenvertrekken wordt men geleid
langs een breede trap met eikenhouten leuning,
die echter, helaas, met een dikke veiflaag is
bedekt, wat vooral te bejammeren is voor het
fraai gebeeldhouwde detl van die leuning,
langs de trap, die naar de Regentenzaal voert.
Op de Tentoonstelling voor VrouweaarbeiJ
in den Haag, zijn dit jaar verschillende voor
werpen uit het Fundatiehuis alhier geëxposeerd
geweest en door de weldra hier te houden
expositie van de Vereeniging voor de Kunst,
is aanzoek gedaan om eenige zeer merkwaar
dige stukken daar te mogen tentoonstellen.
Wederom stilte.
Boven den ingang tot de Poort is de koffie
kamer. DB vensterdeuren zijn opengeslagen;
een enkel gezicht vertoont er zich voor, soms
ook Jacob, de pedel van het corps, tevens de
waard der koffiekamer. Daarboven is 't meestal
stil; nu en dan loopt iemand op, orn een kop
koifie te drinken ot een borr.-l, ooi zitten er
veel lui te whisten of te skaten, maar gewoon
lijk is 't er stil.
Alleen niet bij verkiezingen voor den senaat;
dan is daar het stembureau en vrceselijk veel
leven. De senatoren zitten druk de namen der
stemmers op te schrijven en de briefjes te
stempelen. Vau elke partij zitten er eenigen
mee aanteteekenen tot controle, om te weten
?wie opgekomen zijn, en wie nog gefleurd kun
nen worden en om de kansen te benaderen.
Er komen partij-mannen aan, met zelfingeno
men gezichten en gewillige stuks kiesvee; er
staan anderen voor het raam om op te letten
wie er op de Plaats verschijnen.
Op de gangen en de trappen geloop naar
boven en naar beneden.
Gauw; er zijn er al 60 geweest; je stemt
toch op Jaap."
Misschien."
Als de uitslag vastgesteld is hollen een paar
intimi van den gekozene weg; hun vriend
zit met gedwongen-leuk gezicht in de restau
ratiekamer van het Leesmuseum voor het ven
ster over een krant heen naar den mond van
het straatje te loeren, waaruit bij zijn succes
verwacht.
Intusschen gaat, op de koffiekamer, de over
winnende partij spoedig weg; de andere blijft
in groepjes nog wat napraten. Was Hein er
nog maar geweest; had ik dinges nog maar
eens aangepord!"
Maar ook zij verdwijnen geleidelijk, slente
rende over de Plaats, en nu zwijgt er weer
de stilte, die drijft op het galmend geruisch in
de Oudmanhuispoort.