DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1122 het volk zich bij het zien van den snel toenemenden voorspoed." Ei zijn meer zaken . gedaan dan ooit te voren.' Pat bet optimisme van de presidentieele boodschap niet overal wordt gedeeld, blijkt ui t de artikelen van vele oppositie bladen. Zoo doet de New-Yorksche Nation duidelijk uitkomen, hoe de liberale democratie door het imperialisme wordt bedorven. Het blad protesteert ernstig tegen de oneerlijkheid, die van een zoogenoemd menschlievenden of althans uit menschlievendheid onder nomen oorlog, een veroveringsoorlog heeft gemaakt; het wijst op de gevaren van Eet toenemend militarisme, dat door de annexatie der Philippijnen onvermijdelijk is geworden ; op de noodzakelijkheid om de , beginselen van de grondleggers der Amerikaansche Constitutie getrouwelijk te handhaven; op de aanmerkelijke verhoo ging van belastingen en lasten van aller lei aard, die het gevolg der expansie-poli tiek zullen zijn. Maar voor zulke vertoogen is de meer derheid doof. Zij juicht de bepalingen toe van het vredestractaat, waardoor aan Spanje ook de laatste druppels uit den bitteren kelk der vernedering niet bespaard zijn gebleven. En vóór de lezing van Mac Kinley's boodschap spreekt de »chaplain" van den Senaat een gebed uit, waarin hij zegt: »Wij smeeken, o Heer, Uwen zegen af voor de Koningin-Regentes van Spanje, voor Haar jongen Zoon en voor de Spaanscbe natie. Moge Uwe hemelsche genade dit zwaarbeproefde volk steunen en op richten!'' Die zalvende woorden zijn onstichtelijker dan de ergste opruiingen van de beruchte »gele pers." ???WMtmuiiHiimiiiiMiiiiiiiilHHiiiiiiiiitiniiiiiHiiniiiiilniimiiliilill Sotiala Een bureau voor sociale aMezen. Den 27 dezer zal te Utrecht, des na middags, ten l ure, in het Haagsche Koffiehuis, een vergadering worden ge houden tot stichting eener Vereeniging, van welke zal kunnen uitgaan de organi satie van een Centraal bureau voor Sociale Adviezen. De heer Eringaard, ditmaal het denk beeld aan de orde stellende, herinnert er aan, hoe mr. Zadok van den Bergh reeds vroeger van een dergelijk plan zwanger is gegaan ; bepleit het nut van zulk een bureau, en geeft in het Sociaal Weekblad van 19 Nov. jl. eenige woorden tot toe lichting van de wijze, waarop dit naar zijne meen ing zou moeten werken. »Hoe dit «Bureau voor Sociale Adviezen" zou moeten zijn samengesteld, en hoe het zou moeien werken? M. i. niet, althans niet in hoofdzaak, op de wijze, zooals Mr. V. d. Bergh in 1890 zijn taak omschreef: deze wilde van de sociale commissie maken cene commissie van algemeene enquête naar arbeiderstoestanden, die van tijd tot tijd de vruchten dier enquêtes in boek vorm aan de wereld zou mededelen. Ik daarentegen zou de commissie nog meer praktisch willen laten werken, haren arbeid van meer dircJct nut willen doen zijn.'1 Het doel zal dus in hoofdzaak wezen : werklieden, of werkliedenvereenigingen, en ook patroons, bezield met don wensch een ondersteuningsfonds, een coöperatieve vereeniging voor comsumtie of productie, zieken- en begrafenisfondsen eaz. enz. op te richten, van advies te dienen. »Ik stel mij voor," zoo schrijft de heer E. verder »dat de belangstelling der leden in het genootschap, waartoe zij zullen behooren, niet weinig zal worden verhoogd, indien dit, evenals de Vereeniging voor Staathuishoudkunde en Statistiek, ook van tijd tot tijd brochures, prae- ad vlezen en sociale statistieken doet verschijnen, we'.ke bij het geven der adviezen door de nieuwe instelüng tevens als «leerboeken" zouden kunnen dienen. In de eersle plaats echter zal het Bureau, ik herbaal het, »v]> bestel ling" moeten werken." Een bureau dus dat practinch wil werk zaam zijn, en alleen theoretisch in dienst der bedoelde praktijk. Van alle kanten ontving de lieer E. betuigingen van ingenomenheid, n na tuurlijk. Men behoeft er geen woord over te zeggen, ieder gevoelt dat zulk een Cen traal bureau nut kan stichten mits de zaak van den beginne af goed wordt aan gepakt. En ook hierop bestaat alle kans, nu de heeren Eringaardt, J. C. v. Marken en mr. Treub alreeds een concept hebbeu ontworpen van Statuten en huinltonddyk Reglement der Vereeniging voor Soclde Adviexen." Hierin wordt het doel als volgt om schreven : AKTIKKI, 1. De YeiveDJgiiig Jra.igt il? naam van Centraal Bureau voor Sociale Adviezen" eu stelt licli ten doel: a. het verstrekken van gevraagde raadgevingen ten opzichte van de oprichting, organisme, leiling en administratie van instellingen, welke ten doel ot' mede ten doel hebben, de arbeidende klasse in liare pogijigei» tot verbetering harer economische positie op eenigerlei wijze f" steunen; l. de verspreiding van gegevens omtrent sociale cu andere economische toestanden ; c. de vorming vau eeae centrale bibliotheek, be vattende werken over de sociale kwestie in haar verschillende vertakkingen." In hoofdzaak, zeker juist. Misschien echter beperkt het woordje »gevraagde" voor «raadgevingen" onnoodig al te zeer den werkkring. Een dergelijk bureau toch zal, kennis verkrijgende van wolbedoelde, maar alt onkunde verkeerd aangewende ofaverechtsche pogingen, allicht het betreuren zich het recht ontzegd te zien een on gevraagd advies te geven. Ook zal het meermalen kunnen voorkomen, dat het patroons- of werklieden-vereenigingen tot iets zou willen opwekken, hun het een of ander onder 'toogzou wenscben te brengen, waartoe het nu, door déze bewoordingen den pas wordt afgesneden. Ook zou het wat punt b. en c. betreft, o. i. overweging ver dienen, deze zich nauwer bij punt a. te doen aansluiten. Zal het Bureau, gelijk duidelijk te verstaan wordt gegeven, practisch werkzaam zijn, dan is het alleszins noodig, dat »de verspreiding van gegevens" en »de vorming der bibliotheek" ten zeer ste verband houden met de onder letter a omschreven werkzaamheid. Vooral in den beginne, mede opdat het doel ten dui delijkste blijke, is zelfbeperking aller nood zakelijkst. En bij de enge begrenzing van het gebied, waarop men voorstelt zich te zullen bewegen zal dit aanvankelijk, zoo wel »voor de verspreiding van gegevens'' als voor »de vorming van een bibliotheek" nog meer dan ruim genoeg zijn. »De sociale quaestie in haar verschillende ver takkingen'' plaatst een bibliothecaris op eens zoo ongeveer voor de heele wereld tegelijk. Laat het doel, zoo zouden wij zeggen nog iets scherper, als een praclisch doel uitkomen, door de te verspreiden ge gevens en de te vormen bib'iotheek te be perken tot hetgeen met de oprichting, organisatie, leiding en administratie van bedoelde instellingen rechtstreeks verband houdt, en men zal drieërlei voordeel hebben : ten eerste, wat bij alle begin, dat moeielijk is, niet versmaad mag worden van al zijn kracht aan een en dezelfde zaak te kunnen wijden, 2e zich niet te laten afleiden naar zijpaden, die op dit gebied zoo talrijk kunnen zijn, en 3e zich te behoeden voor het gevaar, dat de neigingen voor het theoretische het practisch karakter der instelling bederven of in verdenking bren gen. Immers het Bureau van Sociale Adviezen zou zeker een mislukking zijn: wanneer het een theoretisch-wetenschappelijk-sociaal-bureau werd, en alzoo nood zakelijkerwijs tot een /w/y'-bureau zich ontwikkelde. Hoe er voor te zorgen, dat het CentraalBureau voor sociale adviezen geen partijbureau zal worden, het moet dunkt ons wel de eerste aller overleggingen zijn, die den heer Eringaard bezighoudt. Hij heeft het voorrecht onder hen, die adhaesie betuigden, mannen van allerlei politieke en sociale richting te tellen. De kaneen om zijn doel te bereiken schijnen dus gunstig. De eenige weg, langs weiken de ontwerper zich dit resultaat verzekeren kan, is natuurlijk het stichten van zijn Vereeniging te doen uitgaan van personen van verschillende richting. Een zeer navolgenswaardig voorbeeld, gat' in deze het Nut, dat »eene centrale commissie tot het geven van adviezen van juridischen, oeconomischen en ook algemeen technischen en financieelen aard, betreffende het woning vraagstuk, wen echt in 't leven te roepen. Het zocht daartoe de samenwerking van de volgende personen en lichamen: »H. L. Drucker, afgevaardigde van het Congres voor openbare gezondheidsregeling' E. Fokker, M. W. F. Treub, D. W. Stork, afgevaardigden van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen; B. H. Held t, afge vaardigde van hel Algemeen Nederlandsch Werklieden-Verbond; K. Kater, afge vaardigde van Patrimonium; W. C. J. Passtoors, afgevaardigde vau den Nederlandscheu Koomsch-Katholieken Volks bond ; W. H. Vliegen, afgevaardigde van de iSociaal-Djmocratische Arbeiderspartij; G. E. V. L. van Zuijlen, afgevaardigde van de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst.'' Deze riepen nu de belanghebbende ver eenigingen op tot een vergadering op 10 Januari e. k. ilier ziet men dus van den aanvang af' samenwerken, en aan het werken leiding gevende liberalen, radicalen, socialisten, katholieken en a/i!i-i'ei.'olnttonctircit. Uit i.s o. i. de oiiiüisbare voor waarde oai te slagen. Ken inueau voor sociale u d v'ijiun, dat i, iet ih.tL iyk xic.li doet kennen, ais geheel boven de partijen staande, en dat, dus niet kan rekenen op afgemeefie uaai'dt eri/i^ en sfeun zou zijn een doodgeboren kind. Hoe zal nu de heer Eringaard met, zijn vrienden, de heeren Van MarUcn c;i l\ea'i, op de. Vergn/lenn!' van l)insd;ig a.s., er vuur kunnen zorgen, dat aan uie levensvoorwaarde worde vol daan? Wij nu.enen op geen andere manier, dan door uit, hen, die t-ympai.hiu met het plan betuigd hel>l>en een couiiiéte doen vor men, bestaande uit personen, die, evenals de leden der Commissie voor het wonin"vraagstuk, de vijf sooiale-gioepen vertegen woordigen ; opdat i(ir, comiic zich in be trekking kunne stellen met. pitroons- on werklieden-vcreenigingen, en wanneer deze hunne medewerking althans voorloopig heb ben toegezegd, en tot liet houden eener conStitutere/ide veigaiiering het, be.-luit neme. He,o nuttig hei o^k zij, dat eeidge der genen, (hèmet, net pla:i van den heer Eringaan! synpn! !iie hebben betuigd, eens te Utrecht, bijt" nl-omcn om hem te heipen een begin van uitwring dsiiir.ian te geven, een vergadering van voor het meren deel thcoi'cih-che ^txsien, waaiin <!.-partijgroepen als hi] loeval minder i.f meer sterk vertegen u'Mudigd zijn, schijnt ons niet de geschikte kring om een Bureau voor Sociale ailvie/en te stichten en het reeds ('ndc-Hik ??? < S'ututeti en een Huis houdelijk R.gimenl. te Vnoivien. Wij achten het d"t\!;l» < H zelf' te goed, om het met zulk een h;m-t in een daail te be lichamen; lui is een kalint , nauwge zette Voi.rherei; i,.g waard, een ernstige beliandciii <r; <??!? <lai te meer, uid de ge~ ' ' ? r varen, die liet 1> v< n van In t kin,K kézullen bedreigen, zt-kt-r niet gering /ijn ie lellen. En wie zou niet wenschen, dat zulk een nuttige instelling een blijvjrtje zal mogen wezen, waarvan de heer Eringaard, die zoo moedig er voor gestreden heeft, tot in lengte van dagen genoegen beleeft? Wat ons betreft, wij hebben ons zeer verheugd, zoowel over de samenstelling van het centraal-comité, hetwelk de ver eenigingen van alle richtingen oproept met het oog op het woning-vraagstuk gemeen schappelijk te werken, als over het verschij nen van adhaesie-betuiging aan Eringaard's plan. uit de meest verschillende politieksociale groepen. Wat belooft meer voor de bevordering van de arbeidersbelangen, en ook voor de zuivering van den politieken strijd, dan het feit, dat katholieken, antirevolutionairen, radicalen, socialisten en liberalen de handen ineenslaan op practisch sociaal terrein? Laat dit hoe langer hoe rneer, bij het vurigst ijveren voor eigen idealen, een neutraal terrein worden, en werke ook dr. Eringaard's stichting in de toekomst daartoe ten krachtigste mee. BOEKAANKONDIGING. liet Leven en Werken, liet Lijden en Streden, door onze Fabrieksarbeiders, door MARIE SI-AKNAAY. Drukkerij «Vrede", IbOS. Voor het pompeus opschrift waarmede mejuffrouw Sparnaay gemeend haar pennevrucht te moeten benoemen, is dit boekje te veel een romannetje, te veel een laat ik het woord in den eigenlijken, volstrekt niet af keurenden zin gebruiken onnoozel verhaaltje. Onwillekeurig doet een titel als deze, Germical of 't ijslijk Happe-Chair voor onze herinnering bloedrood opdoemen, en dan doen de brave Grietjes en Kaatjes ons bepaald hoogst onaangenaam aan. Doch dan doen wij de schrijfster een onrecht dat ze allerminst verdient, want, dit moet ik er dadelijk aan toevoegen, dit boekje heeft wel zeer degelijke qualiteiten. Het wil zijn, als ik wel heb, en is pok geworden, een zeer practipche handleiding, vol lessen en goeden raad, voor dat rus teloos maar rustig doen, dat zooveel leed verzacht en zooveel ellende kan voorkomen. Voor dat «doen wat de hand vindt te doen", zooals de geliefde uitdrukking luidt. Maar ik denk daarbij altijd aan het feit dat het toch de voorkeur verdienen zou wat verder te zien dan het voor de hand liggende; wat de hand vindt, of het hart vindt, daarbij kan het hoofd niet altijd gemist worden. Met de hand vindt men de ge zinnen, met het hoofd, de klasse- En het dunkt mij bij een boekje als dit, dat wij, door de enkele handleiding die het zijn wil, verstoken worden van een zeer onmis baar element. Een degelijke voorrede zou niets hebben geschaad. Maar dan ware wederom het boekje ook innerlijk van aspect te veranderen geweest, en Imdde het :'.';.'h in ikn g^est iL; !,oi,i';lstukKen IX XIV moeten uitbreiden, en de andere weglaten. Want werke-ijk, de personen die, er in voorkomen inten^.-'orpn ons absoluut nie;s. }*?-; wonderkind Grietje, verdwaald uit dai. oiui.ügenauni soort ver halen, dat we O;,s gevu-nd hebben nimmer uit te lezen, doet ons telkens denken, dat wij met de werkelijkheid al heel wciüig contact hebben. En dat bederft ook den invloed dien het boekje hebben wil en kan. 1-iiefdewerk zonder behoorlijke diepte, zonder verdere strekking dan den dag van morgen : het ecne gezin helpen, en morgen een ander, en zoo voort, zonder einde, omdat men een eii digen van het bestaan onder deze voonvaarikn niet, als mogelijk vooropstelt, het is een iiuitig, m),><!ig en hoogst prijzenswaardig wei k, maar op den duur ontmoedigend op dou duur verschrik kelijk. liet is een goed l>»eXJe, nuuir 't kon beter zijn! L- elk govs.l is (!?; tit?l o n ge permitteerd. Oi' ',,- 't om ons te vangen? \Vaarlijk, mejuffrouw dien t i.'d rijn w'j, geloof ik, te, boven, en ee.i sei itu- inensch houdt van zuike trucjes niet. M.;i-ir met dat al. voor v,1 i e pr.,c' ?. ch w :\ k/.:r.im i-* m''t on onder arbeiders is dit backte i <>n;>st. lezenswaardig. v. G. iiimniiiiiiltiiiliiiiittw »Het repertoire brengt zelden iets nieuws." In het saizoen 1897?1898 waren nieuw, be halve een aantal kluchten en blijspelen, Zons opgang, Ein kriezis, De candidatuur van Bom mel, Dominee Bmse, Het lichten der zee, Vasantasena, en klas,iek DJ Maagd van Orleans, De vrek, Veel leven om niets en Antigone. In 1800?l S97 vinden wij onder anderen De Atheensche vrouw, Friiz, De getemde feeks, Oedipun, John Gabriel Borkman; in 1895 189G onder anderen De Atonturierster, De lioeede mevrouw Tanqneray, Dioomen, Om de ki'ojn. Zoo als de ouden zongen, Marcelle, De vrouw der sec, Strocco, om van de blij spelen van minderen rang geen melding te maken. Bij al deze onjuistheden intugschen komt den heer Banck de eer toe van n zeer jaiste opmerking; wij willen niet verzuimen dit te erkennen. »De repetities worden soms in eene schuur op de Passeerdergracht gehouden, door som migen »de loods" genoemd." Dit is waar; de Stadsschouwburg biedt, helaas, ondanks de hooge pachtsom die geeischt wordt, geen vol doende ruimte voor decoratie-atelier, magazijn, leösfoyer en repetitiekamers. In het atelier kon slechts de helft van een achterdoek uitgelegd worden ; in den artistenfoyer is noch ruimte noch licht voor lezingen ; voor repetitie is alleen op het tooneel plaat". De Vereeniging heeft daarom in de br.ai-t een gebouw moeten laten zetten, wa^ivan de bovenverdieping voor decoratie-atelier, de benedenverdieping voor magazijn dient. In deze benedenverdieping is ook eene kamer met bybehoorende wachtka mer voor repetities ingericht. Welken naam men aan dat gebouw geven wil, is aan ieders vindingrijkheid overgelaten ; toch is de naam «schuur" wellicht niet billijk toe te passen op een steenen gebouw, dat 17000 gulden gekost heeft. Men mag zich verwonderen, dat Mr. J. E. Banck op eenigszins verwijtenden toon deze bij zonderheid vermeldt, en er »IIet Xed. Tooneel" een grief van schijnt te maken. Inderdaad zou de Kon. Ver. gaarne alles voor hare artisten vorste lijker inrichten ; wanneer de heer Banck schrijft, dat het »op die manier comprornitteerend wordt, de rol van Maecenas te spelen", dan zou het aanbieden van een fraaier gebouw voor dit doel een heel eenvoudige wijze zijn om het Maecenaat minder compromitteerend te maken, en eene Vereeniging mag zonder bezwaar zulk een geschenk, waarmede de Maecenas zich noch in haar streven, noch in haar richting mengde, ook van een maar half-sympathiek begunstiger aanvaarden. Met het opnemen van deze regelen zult u verplichten Uw Dw. Dnr. De Jiiutil van Jldice' der lïon. Ver. lltt -\ed. Tooneel. TA ;\ ',: C , ' i ,,,,.». (f .< - ', - ?- . i-, V <. '-t* (!wMc. i:,:dacltc! In de ar;lk;'.!.'i v:in .ü,-. J. I). B^;ic!; A.C ^Vertheim f n do kunst,", ko.i'.en, on:!er iiïi'ei' slouto bcvvei'.nti'n, i-i-k IÜTII^H 01 jinsiut.uon vr.iir. ;.- i!-: K.-r.. Ver. -lli-t Nfd. Toonecl ' r;iet onL"'rc.',til! ? vrd ' '~\:', ' :!'"!. ?«ll.'.t Xi'..i. Too..iel b i1 c f t 'iok Je Fjvn-chf. Opera voni' ^ija i', :.i i,:..g i:!o?-ieii iiüiuun". Onjuist; i'.ili'fii is ii.'paai-t dat. na nlloop van een speels;.i/.'/ei,, wa.jti'ier in itat s;iizoe;i de Kon. S.'hcuwluii'g te 's (.'-.ivenlei;;,1 niet door een Fiai scti Op' r;'.-t:"zi l r'':n]> is b'-spi-cld, bet (ii''me(;iitebi"-;iu;r iK' !i:j\'> ^l'ii.ul lii'.'itj o::; do co; cessie op te '/.t-^s'?'.',. »De jongere iirtisteu riiVn en niets uit.''' In de laatste jaren k;ui het Xnil. l'ooneel wijzen op .M'-j de Vriiw, ilie tal Min hcoi Iroilén ge speeld heef, op Müv. van O-lufVm, Mi-j. Sohp)r'->r, Mt-j. Klaasen, de 11.11. T^-une en v;in der llilst, w;o niou ^cl-:-'r g 'ji. ro j-.'üL',:UJu-i lc;. Locii, op M.j. IIoji.'i;'!', .'il-; .<o.; ii,,;.'ing.-) iii Dont au titeh'ol vervnidt', on di-n liei-r Ko vau Uijk, wien in hei o.ir-iun-k" ij1-- stuif /.i>n<iijt'i<nnj de jong;1, hoot'lrol iverj f-n". nrtrou <??(]. »De Ij.-er S.'!,:,li di' :.^. 1:; J'; roün in Duitsche k'.iii'litui, «He lüi-niroe,! door c«u ba»coniiijMüge,-p-«'j l iii)i)i]i^n worden, onder te gaan." 1),-: h:-;T ;Sci"ii/.i' -|n'"-ii!e in ])t' Aron/iiiiernler Don Anin -;il, iu Dt! ('nitdulutiinr run ]li>»uiit:i do titi iroL i" 1)?, ('iurhxi i!°n ndfnii'iKil, in S ?i^-.-'-ji M''--- )Vr/ teren out ttu'l Knnppil. ii: M i (':??'? l r< '.' -icn kok-koetsier, 't algeindOii o-,k i., nn-t i^u tuci.'B .«tiikk.-in de voornaam-ie. of ten der voor .aiiniste ho<>gkomische, r.f'g meer dan t^ig-komische rollen. Inzie! in de Hoofisiai. Bij het optreden van den heer \V. Mengel- j berg nis directeur der zangvereeniging van j To.mkur.st, acht, ik het r* l t ongepast met een enkel woord ,ien heer Julius Kü.tgen te her denken, die gedurende een twaalftal jaren den dirigeersfaf in hir.dcti hal en wiens door en door miuikaal-artistieke zin ons menige uit- j voering geschonken heeft, welke ah lichtpunt ! aan onzen iriuüika'en horizont mag aangemerkt ! worden. Ik bcliuci' s cchls te herinneren aan . de beide uitvoeringen der Hohe Messe" van , J di. Sot). Bicii, vóór Kontgeu no,; nooit hier Ier stede ten gehooro gebracht. Met ^e uit- j voering van df zo Mis heef,, Uöi.tge-n ziju schoonste daad als dirigent volbracht. Zijn naam zal stee is met dit belangrijke f'.'it op het nauwst ' vorbond'.n bïlj'-'eri. Voorts zijn het nog d; uit- j voeringen vau Fra ck's ISiatiin-ies en Biahnis' j I!'-f[u:em in de Luth. Kerk, weli-.e mij o. a. als j hy:i>el..,ke g''l.n-.nni!iiiss''ii voor de;i geest zweven. Hot mag eene g 'mkkig,.' gedachte genoemd , wor'Vn van den h "er ^lar^jff-liicr^, om zijne ? wi'r!vza:;iii'.i!;d ais liiivr der Toonkunst- , nitYi'C.ri.'jjeu te bc-nü.ca met een aantal j nieuwe v.'irkci', zij hot dan ock vi'n een niet j oiiÏR iiMi-.l e.:inp:uii.-,t. I'ücnv.e woiv.eii toch, al , birkon zij f>«k niet in alle (k-eien aan de > ino;.i>.tc i'isoh.-i, te, kunnen b.-antw,. ordrii. oefe- ! r,i u op d.'U ciiisil en uiü/kkvii ml ecu grootc : at 11 lic'J'1 u'-' en zei-r zeker /ai ieder in span- j >;'ng 0cv,"CLi,t zlji. u,er de j ".igute opera" ; van <!,?;,, ;.;r;-;z";i nioc-t.';r \ci\ii. \ O..;ai;:;i-r.baar n- Vr.idi ecii dt-r e:genaar- j d:gs!e ku s'o1 fiar-1'unren dezer eeuw. Zijn h'i ?;.'!?: ;'f'vil (s."i j-, r) d'^'t hom 'ij Igenoot zij'i van al.'e g oote munr.eu uit b ide huli'ren !i 'riioï, ,M,';..!;.'l :,:;!;::, Srhi::;^:]!:., \Vagner, J.is.it. ^'. a., h;-. i; i:'j z ; a'liii mogi i, overleven en w,t' iinn>," /c;j'. h't W'?ia,;: eu sirC'/en va;i enk':!'n hu', ir 'aob'jen i.iut i,ageU?tc:i op il-j i', glot (l,'..iil jii kal,aan een gnc/ieii indruk 5'ói'p !-? het dar» ook te vnkli-en. dat de air.cur vau lüqohtto, il TrovaUirc. ia Traviata, | c..z. de wu K v..sr.ist bivfi r.: ?! een A'Ma, , !ii-"t (;(-.'? O'h'-lli, j-i, ii ot een F.i^'idl'. misschien j b",f gr: -.i:'-- c !ü.' ??<?'?? uur/. ol'.W'-i l d-r la-.tste \ij( en t«int:g jaren, /óó i-, liet. te v iki'.ret', dat (ie n:iar roem .'inrstc' de ni"ester i'.iclj aangetrok ken voi'l! tot --«'n g-wijnen tck-t en iu d« wóndervoile inv-i-k va'i bof .,K'4".i 'iv' b-.nredi'.'ing 7,o"kt voor zijn i-ch-ppi'.^sdi'.'i:;g Zóó is tiet te . verklaren i!;if -ie f-yrBp-.thi !-e gv;,sa-ird, den ; stüjl des levens ui! g'.-s'ri'den !i', blii'üj" en thanu ! ii,-f ,,v'»',''MU:" il - ''.artc-i'"ii va .la: o -one da Tiiili f':.'l F--].'!(K;'I ("i :i!'r lïe.i r:;!-cn,lcn Aml)ro>;Ma'i-c(ii!ii z''g(!?ang ( !'" Riim hiniianius ,';;':!?:Ü7); '::c':",v"*l:rn. -vc1 o'"' i? '?'- ''H'; nitco':lnop'.':.d kiit-akter, (och b i.lcn -:at cigcn den lit^ri'is Ve.rdi gewo:id is i:i v.ijt'C teksten te vinden. lieoo (!<?(?'( u-n nu h ivenwnoe'i'ile werken i-. v'-"-"'.i " ??( n- i-'.-??-!?? --ar v-"r 'i, dan is men verra-t o»'er de niib'"s-c i>i den stijl weiki; ct'ü(??"iiponis* ten ilii":.,'f t tn i <nn xicli in 7,\] - stc.f re vcnfi'-'p'.'fi. l »? H»' ??>?> v*o het Te Dciirn iu'' ?!??. u; guria -..sctif. I.I.'.OIIP s er Ot'n ',vcisin,-,i ?! il iu-wiïs van. 'i''(: '-t 'Mt men xe c.cl.ii r i.n u- hetgivn de tr-k " ("(vif, vraagt men i-.icii al «i <1 s. ar.TI di hij ie !:c,h'er^ der oudheid en dor middeleeuwen piiid i-, M.) Ve-di ia gel\jke mate weerklank vonden, dan moet het antwoord neen" luiden. Juist het diep zinnige, wonderteere, roerende van het SUbat" druischt in tegen het g'ansvolle en het van licht stralende in de schrijfwijze van Verdi. Afgescheiden van enkele momenten, zooals o ». de aanhef, is er niet de expressie in die de woorden in hunnen edelen eenvoud vorderen; men vindt verblindende kleurenpraal, waar men eene zekere sobere matheid zou ver langen. Het Te Deum" s'aat in mijne schatting hooger dan het Stabat", niet alleen wegens het hoogere streven, dat er in te be speuren valt, doch mede wijl de grondtoon van dien lofzang niet zoo strijdig is met het eigendommelijke van Verdi'a talent. Zoo is dan de muziek niet uit de woorden gegroeid, maar geeft zij slechts het beeld weer van de reflexies, welke Verdi's ziel onderging Lij het componeeren dezer heerlijke btrophen. Zou Italiëhet land zijn, waaruit een her leven der ware kerk-muziek te verwachten is? Italië, welks volk zijn grootsten zoon, Palestrina, verloochent en diens muziek naar Divitschland verwijst (musica tedesca)! De geschiedenis zil hierop antwoord g«reii. Tusschen beide nummers ia v.ürd gezongen een lofgang Alla Vergin" Maria" uit Dante's Paradiso", voor vicmemmig vrouwenkoor a cappelia, .o_u zeer lief stuk, doch een weinig mono'uon in stemming, misschien wel door de bomophone bewerking. Wat nu de uitvoering aangaat deze was in menig opzicht goed geslaagd. Men kon be speuren dat er werk gemaakt was van uitt-praak en nuanceering. De kla~k van het koor was over het algemeen mooi, hoewel te zwak voor het aantal personen dat op het podium stond; en wanneer dan het orgel zijn machtige klan ken over de hoorders uitstortte, had het er wel wat van, of het van zins was het koor te verzwelgen. Dat de hooge b's niet rein werden geintoneerd mag wel verontschuldigd, doch niet verzwegen worden ; evenals dat het a cappellavrouwenkoor op onwillekeurige wijze, zoo lang zamerhand van G naar F gemoduleerd was. In het tweede deel werd Beethoven's mis in C uitgevoerd. O )k hier viel veel goeds waar te nemen ; hoe wel er nog veel te doen overblijft, vooral ten op zichte der zuiverheid. Het Sanctus" b.v. waar van het begin a cappelia gezet is, werd trots dat de heer Mengelberg dit liet begeleiden, nog niet geheel rein geintoneerd. Een onver deeld genot leverde mij de uitvoering dezer mis niet op, daar de heer Mengelberg de tempi nu en dan zeer langzaam i,eemt; het geheel verkrijgt daardoor iets sleepends voor mijn ge voel. Nu moge men zeggen dat dit een kwes'ieis van opvatting ; echter rte willekeurige tempo-ver anderingen .?soms tweemaal zjo langzaam zullen toch moeilijk te verdedigen zijn. Het soloquartet in de Mis was niet zeer gelukkig saamgesteld. Mevrouw U^ielli heeft niet meer de frischheid van weleer en is toch ook wel nooit de bijzondere figuur geweest voor Beet hoven's Mis. Mej. Ilöfken, alt, documenteerde zich als een zeer stumperig zangeresje, met dilettantachtige manieren; de heer L'tzinger was eens een zanger met een wel is waar kleine, doch sympathieke stem ; thans echter zou hij zeker overtrofl'en geworden zijn door eenige tenoren die ik in het koor opmerkte; en Messchaert rui ja Messchaert was en bleef Messchaert, de voortreffelijke zanger met breede opvatting en zoo zeker van zijn zaak dat een gebrokki^o bczetti g der audu. e partijen hem in het minst niet den ernbt voor zijn eigene jartij deed verliezen. Heeft misschien de uitvoering van B-.ethoven's Mis gedeeltelijk gefolJen, den geboortedag van Beetho.en te herdenken (16 Dec), geheel was dit het geval met het programma der matinee op Zondag 18 de/er. Uitgevoerd wer den de 8e en 3e hyo'phonie, benevens de Egmont-ouveilure. Ik woonde de uitvoering niet bij. Wel kan ik nog met een paar woorden me;ledeelen dat de derde uitvoering hier ter stede van Sirauss' Also sprach Zarathustra" op Donderdag 15 dezer, zeer zeker de beste, klaarste en duidelijkste v,-a«, die er van plaats vond en dat het orchest tha- s zoodanig tegen over het werk begint te staan, dat het met de moeilijkheden kan spelen. De fymphonie fantast i i[ue van Berlio*: berokkende mij een kleine teleurstelling. N;0t wat aangaat de uitvoering, waut die was subliem, doch de inhoud vau liet werk vermocht mij niet meer zoo te boeien, als weleer. Un bal, de Marche au Kupplico" en (ie hcksensaboat asin het slot, wisten nog belangstelling af te dwingen, doch de andere deeien kwamen mij voor reeds te gaan verwelken ! \Vauneer i* nu nog relfveor de laatste van de drie duor Uö.ngen en Mts chaert gegeven seancts, welke sk tot mijn leedwezen met heb kunnen b. wo:;on, d ,ch die. evenals de beide voor.":f ??".'.; Tii', zi>k,'-r e.-:n groot -.;enot zal hebben opgeleverd, en wanneer ik dan rog vermei l, dat de hi-.er Tierie. met medewerking van solis en, nijue o'geihespelir gen in de Vrije gemee: te heelt hervat (eene volgende matinee h )üp ik ie besproken) dan weten mijne Ijzers wat ii; <ie dfgoloi pen week de belangstelling iu muziek ht-uli guande gebonden. lIllllllllllllMlinlIMIIIHIHIlHIIIIMIIMlIlM Ds heer de Stners als referenflaris yolgens fle lieer Hofclefle fle Groot. Bij lx liandelino; van boofd.-tuk V der S!nnt:-lii ^''oo'itiE heeft de hf er (ie Savornin L'iliriiiii' weo?(l:'n gesproken, die zeer de aandiiclit Betrok ken hebben. Zij betroffen de vi i 'ioii'1'ii^ tu-selM'ii de.ti Referendaris voor Knielen- en NVet^iischappm en de Diicc: u't u onzer groote l;.uiistaiuse:i's. \\'ij IK???.?iniH ren slechts a:in het volgende : i D- .M'.nslH1 i.s de <'h;u', en ?\viiimcer hij als zootliihi^ "i i kiMtvi,.|iaiirs o!' kunstkenners in direct \vrb,:mi vaai. ilatl kun ile x.iak Lfo^it IHai'rlu'cl'ell. Maiir de Mininti'i' kan x.ii'li natum'lijk niet iiikiin.-lijuu.'s ;cn \ i-j'.i n j) u, i-u 1111 \vui'ilt. lu'iar til' b.j 0113 lii-lii'ü'.ki uj'.e (iiua!;i>atie \aii ilt- Dt-fiarleinentt n, de lir'Kddc ] )} ' (!i;d'i;ui iM'cciT'Jatni aan ei-n re/^i'i'n(Ini'ix. i'-n n- ?'<> ir i!i':a (iiiiliii'int n- jY,t slijk Muiter r,i,t A/;,/.v,, ;/ ,,; //V/, //,yr/////7^;j tcorrll, na/'~ U/itff,r, u/i~(!-:';(hti>!r t>ti ui zuuci ITI! tik fi'iny rmat ? Gitvervntinionli'l' /,-.'' ,,t)i' M nlsttT bc'iioiirt mee^tei' te blijven vau do l