8 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1122 Echo d'Allemagne. (Caran d'Ache in den Figaro.) f^t ib»k m^r. Improvisation. Kerstfeestverrassing. (UIL) Een bewijs van sympathie, voor de plannen tot algemeene ontwapening van Europa. De Snaanscfl-Amertonscne Kersttalïoen, (Puck.) President der Vercenigde Staten : »'t Kalkoentje zullen wij wel gebruiken ; Spanje mag zich met de veeren vermaken." (Punclt.) GocKernante : «Neen Ilirry, je krijgt nu heusch geen plumpudding meer, je 2011 er ziek van worden." Ilitrry: »Héjuf! dat heb ik er wel voor over !" LLERLEI Een vronwén-aanrander in de vorige eeuw. In een Engelsch werk bladerende, dat over gewoonten en zeden in de 18e eeuw handelt, viel mijn oog op een illustra'ie, voorstellende een man, die een vrouw met een ir,es een wond toebrengt. Terwijl ik den daarbij behoorenden tekst eens doorlas, werd ik getroffen door de overeenkomst der gebeurtenissen, die toen plaats vonden, met de voorvallen, welke heden ten dage de burgerij van Amsterdam in beroering brengen. Daarom geloof ik uw lezers niet te vervelen met kortelijk weer te geven, wat 100 jaar geleden de burgerij van Londen veront rustte. Mocht men zich over enkele ideeën, gebruiken ot' uitdrukkingen verwonderen, men vergete niet, dat we aan 't einde van de 18e eeuw zijn en dat veel van 't volgende woordelijk uit de dagbladen van dien tijd overgenomen is. 't Was dan vroeg in 't voorjaar van 1790, dat zich geruchten begonnen te verspreiden van aanrandingen van vrouwen, die met een puntig voorwerp gestoken waren door een monster, in de gedaante van een mensen. Eerst hadden de dagbladen maar vage berichten en werd 't woord monster" nog met een kleine letter gedrukt, maar spoedig namen de berichten een vasteren vorm aan, groeiden de geruchten aan tot een storm en waren geen letters groot genoeg voor Set Monster''. n er was reden voor, want kort te voren, in Mei 1788, was een vrouw, een zekere Mrs Smitb, door een man in 't bovenste deel van haar dijbeen ge stoken. In Mei 1789, dus jui>t een jaar later, werd een andere vrouw op gelijke wijze mis handeld, terwijl een derde gewond bij haar huis werd aangetroffen. Nog weer een jaar verder was een zekere Mrs Blancy 't slachtoffer van de woede van den maniak. Nu werd 't toch al te erg en hoewel spaarzaam in 't begin, begon zich toch allengs meer en meer de publieke meening te uiten door ingezondenstukken in de dagbladen, enz. Wat echter den grooien stoot tot krachtdadig ingrijpen gaf was, dat ook de hoogere kringen der maatschappij zich met de zaak bezig begonnen te houden. En waaraan had men dat te danken ? Wel doodeenvoudig door dat een jonge dame, miss Porter, die in gezelschap van haar zusters van een receptie ten paleize huiswaarts keerde, óók op geheimzinnige wijze gestoken was. Deze aanranding was de eerste van een geheele reeks Gelukkig slaagde de misdadiger er nooit in zijn slachtoffers ernstig te verwonden. 1) Een aanzienlijk heer, mr. J. J. Angerstcin, van meening dat deze euveldaden nu lang ge noeg geduurd hadden, was van plan de geheim zinnige zaak nu eens flink aan te pakken. Hij opende een inschrijving om premiën uit te loven, enz., 't geen volkomen aan zijne ver wachting beantwoordde. Van alle kanten kwa men inschrijvingen binnen en de guinje's rol den in groote getale naar hem toe. Eindelijk begon ook de politie er zich mede te bemoeien j en vaardigde plakkaten uit van den volgenden l inhoud : j | Hoofd-Commissariaat, Bow-itreet j Donderdag 29 April 1790. i l j 1200 Gulden belooning. i Daar in den laatsten tijd verscheiden dames l onmeiiH'helijk gestoken en verminkt zijn door een individu, beantwoordende aan het onder staande Kigr.alrmcnt, zal diegene, welke hem gevangen neemt of zulke inlichtingen aan Sir Sampson Wright (Bowstreet) verchaft, die tot ele aanhouding van den misdadiger leiden, onmiililelijk bij diens gevangenneming 600 ijnlilen ontvangen van mr. Angerstein en later bij zijne schuldigverklaring nogmaals 000 gulden. Signalement.} Oiul.irdom circa 30 jaren, gemiddelde lengte, vrij mager, licht pokdalig, bleek, groote neus licht bruiii haar in een vlecht gedragen en bij de ooren kort geknipt en laag gekruld ; kleejing afwisselend zwarte of versleten blauwe jas, geelachtige broek, lage rijgs-choenen, hooge of rondu hoed me hoogen bol en gewoonlijk een rotting in de hand. Alle dicv^triiüisj.js worden verzocht zich te herinneren ut er ook een man in deze dagen bij hun huis gestaan liet ft zond. r eenige bepaalde reilen. Evenzoo bobben waschvrouwen op te letien of er zich op zakdoeken of linnen goed van mïihüi.-n bloedvlekken bevinden, daar de ellendeling bij 't steken gewoonlijk met bloed lievltkt word;. Verder of een man scherpe wapens bij zich draagt, in 't bijzonder degens. Men woidt er opmerkzaam op gemaakt, dat zulk een degen gewoonlijk in 't bovenstuk van een wandelstok zit en er plotseling nut een ruk uit wordt getrokken. Messenslypers ge lieven er op te letten r «Bemand, beantwoor dend aan bovenstaand signalement, zijn w»ptm zeer scherp geslepen wenscht te hebben. Om zooveel mogelijk bekendheid aan deze proclamatie te geven, werden alle bakkers uitgenoodigd van de uitgeloofle belooning mededeeling te doen aan de huizen, waar ze brood brachten, terwijl Mr. Angerstein nog bovendien 250 Gulden uitloofde voor elk, die indirect bijgedragen had tot de ontdekking van het monster. De meeste ruchtbaarheid aan de zaak werd echter gegeven door de opvoering van een nieuw komediestuk met zang in Astley's schouwburg, getiteld Het Monster", 't welk natuurlijk een reusachtigen opgang maakte. Dat ook de humor zijn aandeel in deze gebeur tenissen zou nemen, was wel te voorzien. Toen 't dan ook bekend werd, dat een zekere Mrs. Walpole gelukkig genoeg was geweest aan den aanvaller te ontkomen, doordat zijn wapen op een appel in haar zak afgestuit was, gaf "dit aanleiding tot de volgende poëtische ont boezeming : 2) ,,Eve, for an apple, lost immorlal life: I'Yom yoii au apple turnM tlie Monster's knifcl Cau grcatei' pi'oof, since Kve, be givcti Ot' diabulic striib, Oi' inteqiosing Heaven?" The apple was, in days of vore, An Agent to the Devil, AVheu Eve was tempted to exploi'e The sense of good and evil; ,? But present uhrouicles can p;'e Au in&tance quite uncominon, How tliat whick rirned Mot her Eve Hath saved a modern Woinan." Ja zelfs in de Anti-Slavernij Vereeniging" maakte 't Monster" een onderwerp van debat uit. Op verzoek van enkele dames werd de volgende vraag behandeld: Wat is grooter schande voor de menschheid: de barbaar, die de Afrikaansche vrouw van haar familie, haar stamgenooten en uit haar vaderland wegvoert, of 't Monster, dat onlangs te dezer stede tal van vrouwen verwondde of een doodelijken schrik op 't lijf joeg V" Jammer genoeg ia de conclusie niet aan 't nageslacht overgeleverd. Intusschen zat 't monster zelf ook niet stil en bijna elke dag bracht een nieuw slachtoffer. Ter meerdere veiligheid richtte men buurtvereenigingen op, o. a. een in St. Pancras Parish met het doel de buurt van af een half uur vóór zonsondergang tot elf uur 's avonds te doen surveilleeren ter bescherming van die sexe, welke een monster of meerdere monsters, in strijd met de wetten der natuur en der menschheid, durft of durven aan te vallen in teugelloosheid en vreedheid". Uit bovenstaand blijkt, dat men meende met meer dan n misdadiger te doen te hebben, welke meening nog versterkt werd door een manifest, dat de onvermoeide mr. Angerstein in 't licht gaf. Door 't geheimzinnige en 't on zekere van de geheele geschiedenis geraakte de burgerij langzamerheid in een staat van opwinding, die gevaarlijk begon te worden. 't Spreekt van zelf dat nu en dan geheel on schuldige personen gevangen genomen werden. Zoo een heer, die bijna door 't volk vermoord was en wel alleen ornaat eenige menschen op straat hem nageroepen hadden: Daar gaat 't moi ster, hij hectt juist een vrouw gestoken". Meer was natuurlijk niet noodig om in een oogwenk een vervolging op groote schaal te doen plaats hebben. Had ien niet eenige heeren hem in een rijtuig geholpen en naar 't politiebureau gebracht, waar hij onder bescher ming, 's avonds laat, toen de woede van het volk wat bedaard was, naar zijne woning ge transporteerd we-d, hij ware zeer z°kpr een slachtoffer van de algemeene' opwinding ge worden. Bij rader onderzoek bleek 't, dat een bende zakkenrollers hem van alles beroofd had en op boven omschreven wijze de aandacht van zich afgeschoven en een goed heenkomen gezocht had. Ik vraag vergunning (om nog een enkel staaltje van de algemeene zenuw achtigheid te dier dage te geven) 't volgende uit een der groote dagbladen over te nemen : 't Monster is nu geen mi-dadiger meer van een alledaagsch type. Onmenscheiijk op zich zelf, worden allen van 't zelfde geslacht be schouwd als behept met dezelfde manie en als de bron van alle vrees, schrik en ontzetting. 't Is wezenlijk treurig om tegen den avond door de straten te wandelen. Elke vrouw ziet ons aan met wantrouwenden blik, wijkt huiverig ter zijde bij onze nadering en verwacht een ponjaard om te doo'steken, datgene wat rid derlijkheid en alles wat man is, als geheiligd beschouwt. Er moet ergens een zeer misdidadige zorgeloosheid zijn, anders zouden deze eller.dige lafaards allang de beleediginjr, der menschheid aangedaan, met hun dood bekocht hebben." Maar Nemesis liet niet met zich spotten ! Eindelijk komt er licht in de duisternis. Eén der slachtoffers Miss Porter op een Zondag met eenige kennissen in St. Jame's Park wan delende, herkent plotseling in een man, die passeerde, haar aanrander. Een barer begeleiuVrs', in r. Coleman, snelt hem na en heeft 't geluk hem na een vrij lange jacht in te halen. Hij gaf als reden van zijn vervolging op, dat hij (i!-.! achtervolgdt) eenige dames, die ond r bescherming van hem (mr. Colemari) stonden, beleedigd had en nu voldoening eitchte. 't Monster (zeer bereidwillig blijkbaar) stelde voor elkaar in eeu of ander Lol Ik huis te ontmoeten en gaf' als zijn adres op .F>2 Jermyn Street". Mr. Coleman vond 't echter voorzichtiger hem niet meer ii't 't 005 te "erliezcn en vroeg hem mee te gaan naar mr. Porter's huis, dat niet ver af was. 't Monster stemde toe (weer zeer bereidwiH'gV). Nauwe lijks herkend zijnde, vielen twee dar dames Porter onmiddellijk in onmacht, maar verklaar den, na weer bijgekomen te zijn, zonder aar zeling, dat hij de aanrander was. Na in ver zekerde bewaring gebracht en verhoord te zijn, bleek 't, dat hij in Wales geboren was, Renwick of Rliynwick Williams heette en ongeveer 2,'i jaar oud was. Jong i aar Londen gekomen zijnde, -«as hij eerst leerling bij Sir John Gallini geweest om balletdanser t u worden. Eeu misverstand, naar aanleiding van liet zoek raken van een horloge, maakte een einde aan doze bezigheid en deed bom v. nier oen zeer avontiiu-lijk leven leiden. Korten tijd voor zijn aanhouding was bij klerk bij oen adv.-kaat, maar daar do/e betrekking slach's van tijdelijken aard v/as. geraakte hij sp.tedig weer in m<>e;olijkiicd:n. ;c Laatst was hij werkzaam bij mr. Mitchell, die hem 't bloomi-nmaUon leerde. Zijn voorkomen w»s gunstig en do iiorlri-tten, welke bij menigte van hem in 't licht gegeven werden, vertoonden eer een ceniyzhjs reoi'e.i jonger, man, dan een griezeligen moordenaar. Met Jij n gelaat en blteke kleur maakte hij zelfs een aangc'.amon indrnk. Ook op zijn kleeding viel niets aan Ie merken. Een blauwe gevoerde oveijas mot zeemleeren omslagen, vest tvenee.'.s van zeenileer en zwart satijnen pantalon schenen in tegenspraak met zijn moeielijke omstandigheden van voorheen. 't Recht vervolgde intusschen zijn w«g. Men nam uitvoerige maatregelen om den gevangene ? tegen de woede van 't volk te beschermen. Door 't nog nie dagewesene" van de misdaad , ondervond men groote moeielykheid bij 't op maken van de acte van beschuldiging en bij de toe te passen straf. Ten laatste besloot de rechtbank een artikel van de wet toe te passen, waarop een straf van 7 jaren deportatie stond. In hooger beroep gegaan zijnde, werd een speciale jury samengesteld, die de zaak-nog maals geheel zou onderzoeken en eerst Benige maanden later zijn zittingen een aanvang zou doen nemen. Onderwijl gingen er, hoewel uiterst bedeesd in den aanvang, stemmen op ten gunste van den gevangene. Zoo zegt 't dagblad The World: 't Monster ook maar in 't minste of geringste te durven verdedigen, heeft meer nadeelige gevolgen dan men zoo oppervlakkig meenen zou, omdat 't den schijn zou hebben, alsof men zijne wreede daden als zoodanig zou willen verontschuldigen." Dezelfde stroosaug viel waar te nemen in een der vele Oeoating Clubs waar de kwestie, on de volgende wijze gesteld, een onderwerp van debat uitmaakte: j, Vinden de laatste buitengewone gebeurtenissen, toegeschreven aan Ren wiek Williams (bijgenaamd 't Monster") hun oorsprong in een ongelukkige ontaarding, in een duivelsche neiging om de edele helft van de schepping te beleedigen of virden zij hun oorsprong in de verbeelding van enkele vrouwen, die zien vergissen?" De verdachte deed intusschen alles om aan den slechten dunk van zijn persoen \oedsel te geven en kon zelfs in zijn gevangenis niet rustig zijn. Te oordeelen naar 'c relaas in The Oracle scheen den heeren gevangenen veel vrijheid gelaten te worden. Genoemd blad schrijft onder 't hoofd 't Bal van het Monster" 't volgende: De ontaarding van dezen tyd bleek verleden week uit een zeer teekenend feit te Newgate (de strafgevangenis) .t Monster., zeker nog niet berucht genoeg naar zijn zin, zond een 2()tal invitaties rond aan tnkele vrienden, aan zijn broer, zusters (!), mede gevangenen, enz. Om 4 uur dronk't gezelschap thee, gevolgd door een concert van twee violen, begeleid door et-n fluit. De meeslepende tonen wekten natuurlijk op om de ledematen van de gasten en gastheer wat los te maken. Gedurende de vroolijke dansen werden de passen en lucht sprongen (!) van 't Monster zeer bewonderd, die een goeden indruk gaven van 't onderwys van Sir John Gallini, indertijd Williams' leer meester op dit gebied, zooals men zich her inneren zal. Te acht ure ongeveer zette het illustre gezelschap zich gezamelijk aan een koud avondmaal, besproeid met een keur van wijnen, waarvoor de meest royale gastheer zich niet had behoeven te schamen. Om 9 uur, 't gewone uur dat de deuren van de gevangenis gesloten worden, ging men uit n." Al zorgde dus door zijn gedrag 't Monster, dat de belangstelling in zijn faits et gestes" gaande bleef, toch nam ze wel wat af tot dat de tijd aar, brak, waarop de benoemde elf rechters een aanvang met hun onderzoek maakten. Om de lezers niet te vervelen met 't relaas van de rechtsgeleerde haarkloverijen, wil ik alleen vermelden, dat in hoofdzaak de aandacht be steed werd aan de vraag of de rechtbank met recht 't artikel der wet, waarop 7 jaar depor tatie stond, toegepast had. Na een aantal zittingen was de jury van oordeel, dat er geen reden bestond bedoeld artikel toe te passen, door welk oordeel de misdaad tot een gewqou vergrijp teruggebracht werd. 't Proces, weer terug verwezen naar de rechtbank, eindigde met de uitspraak dat nu slechts 3 aanrandingen volgens de wet konden geconstateerd worden en slechts 2 jaar gevangenisstraf te Newgate voor elke aanranding kon geè'ibc.ht worden. Aan 't einde van zijn 6 jaren, moest hij een borgtocht stellen voor goed gedrag gedurende 7 jaren, voor hem zelf een bedrag van 2400 gulden en voor twee borgen 1200 gulden elk. Wat er, nadat hij zijn tijd uitgezeten had, van hem geworden is, is niet bekend. Mr. Angerstein bood de uit geloofde premie mi s Porter aan, daar door haar bemiddeling 't Monster aangehouden was. maar zij weigerde de som aan te nemen. En hiermede geraakte de geschiedenis, die de gemoederen gedurende enkele jaren (17s8?'90) zoozeer in beroering had gehouden, in 't vergeetboek. 'Toeb was een klein voorval vele jaren later en wel in 1791), voldoende om de sluimerende herinnering weer helder te doen ontwaken en de geschiedenis van 't Monster weer in geuren en klturen voor ieders geest te stellen. In de Timen van 20 Dec. 1799 kan men lezen dat Een ander nieuw monster Woensdag zijn entree in de stad deed. Diens manie is echter dames de vit gertoppen en de teeneu ai te bijten." Meer wordt er niet van vermeld; 't was anders niet onaardig geweest eens te vernemen hoe bij daarbij te werk ging Vingertoppen laat ik nog daar, maar teenen, daar kan ik niet bij. Tot zoover mijn Engelsche schrijver, die me tot mijn genoegen in de gelegenheid stelde de menschen van heden met een prototype van den Amsterdainschen meisjes-steker" in kennis te brengen. Niet dat men zonder die kennis making er 2oor«el minder aan toe geweest zou i'.ijn, maar ze scheen me niet zonder belarg voor die menschen, die meenen dat gedegene reerde typen ah Jack the Ripper, Vachur. de onbekende Amsterdamsche misdadiger alleen maar producten konden zijn van onzen tijd of In n beschouwen als 't bewijs van de ontaarding van het tegenwoordige geslacht. Den Haag, Dec. 1898. L. C. K. 1) Zou (lat zijn bedoeling wel geweest ^ijn r VET?T. 2) Ik geef 't oorspronkelijke, daar 't zich slecht tot vertalen leent. VÜKT. Mark Twain als protector. Voor eoni'.-e jaren kwan: Mark Twain in bot consulaat van do Veroenigde Sinten te 'Frankfort n.d. Mam en vond tot zijn verbazing den cor.siil, kapitein Mason, bezig met het it pakken van zijn boeken, papieren en andere bozittingtn. ?What's up ??" vroeg Mark Twain. ->Mijn tijd is orn." antwoordde Mason opgeruimd. »Wij hebben een democratischer! president, en daar ik republikein ben, moet ik inijn plaats afstaan n ui een goed democraat, die spoedig voor Frankfort /".l worden benoemd.'' »Maar dat is Kclia.nl (M ij k!" riep Mark Twain uit; hij verliet het consulaat en ging naar zijn hotel, waar hij den volgenden brief schreef aan lltith Cleveland, het njarig dochtertje van den president: »Lieve Kuth ! Ik behoor tot de »Mugwumps'', en een van de strengste regels van onze orde