De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1899 1 januari pagina 6

1 januari 1899 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1123 r f Het eeuwige Vuur, Het eeuwige Vuur, door PETER ROSKGOER. Bewerking van W. ZAALBEHG. Amst., Van Holkema en Warendorf. Wie dit nieuwe werk van Duitschlands geliefden schrjjver Rosegger ter hand neemt, in de verwachting daarin te vinden een dergelijk vriendelijk beeld uit het Tiroler Alpenleven als ons in het vorige jaar in zijn «Eeuwig Licht" werd aangeboden, zal zich teleurgesteld zien. De weldadige bekoring, die trots de somberheid van het slot uitging van de beelden, daarin geschetst, bovenal van den pastor Wolfgang Wieser, wordt hier gemist; en al ontbreekt het ook in het «Eeuwige Vuur" niet aan idealistische naturen, aan edele karakters, meestal worden we door ontzetting aangegrepen over zooveel verschrikkel\jks als de schryver onzen geest voorby voert. Dat yeischrikkelijke bestaat daarin, dat de schrijver ons hier teekent een legen darische berggemeente uit zijn vaderland, die ten gevolge van het interdict der kerk geheel zon zijn ondergegaan. De aanleiding tot dat interdict, de banvloek zelf en zjjn gevolgen, zich openbarende in werkelijke, algeheele goddeloosheid der gemeente Trawies, zijn met zulke helle kleuren geschetst, dat ik niemand, wien zijn nachtrust lief is, aan raad, die voor het naar bed gaan te lezen. Gelukkig, dat de schrijver hier en daar tooneeltjes tusschenlascht, humoristisch en roman tisch genoeg geteekend, om nu en dan onze aandacht van al die verschrikkelijkheden te doen verpoozen. Toch komt hij telkens op die allertreurigste gevolgen en oorzaken van dat kerkelijk interdict terug en we hebben ons afgevraagd, of het loonend genoeg zou zijn Voor een lOeeuwsch beschaafd publiek, zich nog te vermeien in al die verschrikkingen, waaraan misschien slechts een klein gedeelte historische waarheid ten grondslag ligt. Op die vraag was ons eenig antwoord,dat dit geheele boek symbolisch bedoeld is. In onze dagen hebben andere fantomen, dan duivel en interdict, de menschheid in beslag genomen; nog beheerschen tallooze demonische vooroordeelen en dwalingen de menschheid. Rosegger spreekt dat ook op bl. 284 en 285 van zijn boek uit. En we zouden dan ook meenen. dat alleen zy met werkelijke voldoening dit werk kunnen lezen, die zich onophoudelijk andere hedendaagsche toestanden daarbij voor den geest brengen. Indien men b.v. weet te ontdekken in Wahnfred van den Oever den idealistischen anarchist onzer dagen, dan is ook dit werk van den veelzijdigen Duitschen schrijver zeer de moeite van het lezen waard. Van de vertaling zal ik niet veel zeggen. Op elke bladzijde blijkt het, hoe moeielyk die is geweest; doch de heer Zaalberg moest weten, dat het woord »eigendommelijk" telkens daarin voorkomend, absoluut geen Nederlandsch is. Dr. NIJHOFF. Elsevier's Maandschrift. De heer Lapidoth heeft in zijn redactierubriek een goed werk verricht. Naar aanleiding der congresverslagen (tentoonstelling v. vrouwen arbeid) wijst hij er op dat vakopleiding ook in de litteratuur noodig is. Te veel zijn er, die als ze maar een aardigen brief weten te stellen of gezellig kunnen vertellen ook al meenen heusche auteurs te zijn. Men denkt zich als schrijfster te kunnen improviseeren, en dan op aangename wijs een aardig duitje er mee te verdienen. Dames op gevorderden leeftijd, Jie nooit voor de pers werkten, gaan nu zeer lange novellen schrijven en komen er rustig voor uit, dat zij het doen om er wat bij te verdienen. Zij staan verbaasd als men hen vraagt waarom ze niet liever gaan schilderen. Dat hebben ze nooit geleerd, alsof men schrijven niet behoeft te leeren. Vakopleiding in dien zin zoekt de heer Lapidoth gelukkig niet in eea schrijversacademie, maar met het werken in-zich-zelf. Men moet zich zelf de opleiding geven. Het afschrikwekkend voorbeeld van jonge mannen, die zich geheel aan litteratuur ^aven en daarvoor in hun maag worden gestraft, schijnt voor meisjes en vrou wen weinig nut te doen. Zij schrijven er maar op los. De meesten denken dan ook: schrijven is een gave, en bedenken niet als ze iemand in-eens naar voren zien komen, hoeveel jaren inspanning daar soms achter zitten. Zelfs de van nature zeer begaafde auteurs moeten nog na-studeeren, en de vrouwen in onze letterkunde, die wat geworden zijn, hebben zichzelf de vakopleiding dan ook gegeven met inspanning van al haar energie. Van Cyriel Buysse is er in deze afl. een schets «Blanche", sterk herinnerend aan vroeger werk van hem. Het best geslaagd zijn de ge deelten waar hij in ons de sensatie oproept. Pol de Mont heeft er een zoete sproke van drie vrome, Brabantsche maagdekens en van de zoete vrouwe Maria, die hij begint met deze verklarende tekst: »Dit is een sprookje, een eenvoudig, onschuldig uit naïef-geloovige middel eeuwen overgebleven in dezen tijd van geestdrift dodenden twijfel, laag-bij-grondse stoffelikheid en alles overtreffende gewinzucht, als, soms, een enkele rode klaproos, midden in het reeds gure najaar, op het dorre, braakliggende akkerveld ...." Edmond van Offel teekende bij dit sprookje een vijftal prenten. De redactie verklaart in een noot bij uitzondering de z. g. vereenvoudigde spelling, waarvan Pol de Mont zich bedient, te zullen toelaten, omdat deze spelling naar de meening dezer redactie geen voldoende verbe tering is, en zóó de spellingseenheid in het tijd schrift wordt verbroken. Uitzondering wordt gemaakt voor medewerkers op wiens steun de redactie hoogen prijs stelt en dan nog maar alleen voor zuiver letter kundige bijdragen. In de rij der schilders wordt besproken Siebe ten Cate. Buleéwaarmerkt hem ons als een gevoelig natuurschilder, bovenal Nederlander, al woont hij ook 15 jaar te Parijs Een groot getal reproducties naar schilderijen van hem, in deze beschrijving opgenomen, geven ons wel een begrip van ten Gales werk. Dan is er nog een opstel «Middeneeuwsche steden" van J. G. Veldheer, 't Is een bespreking van de merkwaardige gebouwen van Gent tot Rouaan. Verder buitenlandsch overzicht," «boekbespreking" enz. Het is een zeer lijvige aflevering deze maand. . ** Woord en Beeld. //De verloren Freule," teekeningen en tekst vau J. H. Speeahoff, heeft iets eigens, bovenal iets vreemds. De teekeningen zijn bijna karika tuur, bijna, omdat ze ook iets mystieks hebben. Het proza is eveneens vreemd maar in ander opzicht: het staat er geschreven onnadenkendnaief, en toch weer zeer precies, 't Is het legen darisch verhaal van een freule, die ontvoerd werd op last van een geheimschrijver, die haar beminde, maar niet door haar werd bemind. Het verhaal maakt den indruk geschreven te zijn ter wille van de teekeningen, of liever om voldoening te geven aan de fantasieën van een vernuftig teekenaar, die ook wel goede zinnen kan schrijven. Samengegroeide kuust lijken tee keningen en proza nog niet. Het heeft meer van een caprice. Een portret, door Haveman geteekend, is er van mr. T. M. C. Asser, met waardeerend bijschrift van den lieer Smit Kleine. Verder een opstel over de Vasco de Gamafeesten met vele illustratiën toegelicht, een albumblad met ge dicht »In Boeien" door Catharina v. d. Veluwe, en een brokstuk beschrijving van het Ethnografisch Museum te Amsterdam. Het muziek stuk *Het Oosten" is van W. Robert. Gabriel schetste voor deze afl. een schets, »de villa Retraite" te Scheveningen. De Januari-aflevering is er dit keer al heel vroeg. Zij ziet er stevig en welverzorgd uit, begint met een schetsachtige novelle Tien jaar later" van den redacteur W. G. v. Nouhuijs, de gemoedstoestand van een meisje, dat haar vroegere beminde na tien jaren terugziet. Hij is nu een geposeerd artiest. Zij komt weer onder zijn bekoring, tot een kleinigheid, het springen van een snaar en zijn welbewustheid, haar tot de werkelijkheid terugbrengen. Het portret door Haverman geteekend, is van mr. H. Goeman Borgesius en het bijschrift erbij werd geschreven door Prof. Pekelharing. Een vloeiend tintelend opstel over Sevilla, de vreugde-dronket plek met zijn cigarreras, is van Frans Erens. Er zijn zeer goede teekeningen bij van Haverman naar bladen uit zijn schetsboek van 1889. De houtsnijkunst, bij ons zoo verwaarloosd, wordt weer in eere gebracht. Er zijn in deze afl. groote gravures uit het atelier van Enschede en Zoon, beiden naar teekeningen van Prof. Dake. Over de Oude Kerk te Amsterdam worden ons zeer belangrijke mededeelingen verstrekt door den heer R. W. P. de Vries. Knap-handige teekeningen, die bescheiden gemerkt zijn met de initialen H. K., maken den tekst meer aanschouwelijk. Een sonnet De Linden" is van Jeannette Nyhuis, terwijl het muziekstuk In der Ferne" een schepping is van P- G. van Anrooij. Bij Woord en Beeld" wordt voortaan ge voegd als bijlage een vertaalde novelle. Nu is bet Judith Fürste" van Anna Ravnkilde door mej. Meijboom in 't Nederlandsch overgebracht. ^een kwaad idee naast het eigen werk als toegift nog iets vertaalds erbij te geven. Het verstevigt het tijdschrift wel. De Vlaamse school. Het is altijd een lust te zien met hoeveel zorg dit tijdschrift gedrukt wordt. Zelfs het strookje waarop vermeld, dat door werkstaking in de meeste drukkerijen te Antwerpen, deze aflevering werd vertraagd, getuigt nog van artistieke op vatting. Een aantal zuivere reproducties naar schil derijen van den Brugschen meester Edmond van Hove, verlevendigen het door Medard Verkest Trademark THEE - E. BRANDSMA. Trademark KOLDITO&COBBIÈRE, LKIDSOH Groot Beddenmagazgn. Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babybascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. famlooze Umi. HYGIEA , | te AMSTERDAM. * Goedgekeurd bij Kon. Besl. van 21 Mei 1807, No. SS.) _ O> Kantoor, Fabriek en Hoofdmagazijn: pj ROKIN 128 o.d. Ned. Bank (Telephoon 1884). j= Magazijnen: *> CONSTANTIJN HUÏGENSSTRAAT 98, hoek g Overtoom (Telephoon 1349). g RAADHUISSTRAAT 30, o/d Winkelgalerg p. (Telephoon 1979). * HEILIGEN WEG 21, naast de Badinrichting. Speciale inrichting voor verkoop en verhuren van P ARTIKELEN VOOR ZIEKENVERPLEGING i als Ziekenledikanten, -stoelen, -wagens, enz. 0 - - * . jnstrumenten enz. gpeiatie- en (Speculumtafels en (Stoelen, | Aseptisehe en Antiseptisehe Verbandstoffen. Breukbanden. Buikgordels. Gezondheidscorsetten. $5 Lucht- en Waterkussens en dito Matrassen, enz. enz, « TRANSPORTDIENST voor het vervoer van Zieken en Gekwetsten per Ra tl er brancard (met luchtbanden) volgens tarief, zoo buiten- als binnenlands en onder geleide van speciale beambten. SGHEVEN1KGEN. Hotel Bella Vista, VAN STOLKWEG 14, blijft di:n gehceleu W Lu t er ge-opciul. Pension teguu matigen prijs. PHILIPPONA KETELAAR, fournisseur de la Cour. K A l, VK11M TUA AT 166, A M N T K R 1> A T* GRANDE SPECIALITE POÜR Tronsseanx & Layettes. Sur demande envoi franco de Devis et de modèles. Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 3 December 1895, N". 38. Maatschappelijk Kapitaal/ 1,800,000. Directeuren: Mr. O. L. SCOTT en Mr. PAUL L. MULDER. Commissarissen: W. J. GEEKTSEMA, Amsterdam; JOAN H. S^HHITE, Amsterdam; Dr. JB. VAN GEUNS, Amsterdam; J. C. VAN GOENS, 'sffrarenhage; Dr. S. J. HALBEBTSMA, Rotterdam; Prof. Dr. W. KAPTEIJN, Utrecht; Mr. J. LUDEN, Amsterdam; Pro*. Dr. J. A. C. OUDEMANS, Utrecht; Jhr. F. VAX REENEN, Zeist en E. W. SCOTT, Amsterdam. fj^- De Maatschappij verzekert pensioenen, uitte betalen zoo dikwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. (Warendorf's Novellen-Bibliotheek No. ±O8.) - Prijs 1O Cents. Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDOKF, Amsterdam. ini^iBliBl^iBlf^i^ilifafafaiafaillilif^ HELM-CACAO wordt door bevoegde autoriteiten geroemd als de beste, zuiverste en gezondste. 11 II ij l i i! II il 11 iiiinTiiiiNiiiiiiiiiiMiniMiiiiiiiiHiiiiiiiniiiiiininiiiiMiHHiniiiiiMHniiMMiiMiinuiiiiiiiiiniiMiiiiiiiiiiiiiiiiiMniiiiiiiiiiiiiiiiiMniiiiiiMiiiMiiiiiiiiiuii Het 2e Deel van «Ie verzamelde werken van lUJOSBOOMTOÜSSAINT met I'lateiii is aan de inteekenaren verzonden. Deze fraaie editie, met geheel nieuwe letter gedrukt op deugde lijk papier, is volgens oordeel der Pers, in verband met de fraaie uitvoering, bet goedkoopste tot beden in Nederland uitgegeven. Prospectus is bij alle Boekhan delaren gratis verkrijgbaar. Uitgaaf van D. BOLLE, te Rotterdam. DUNKT HOLLANDIA" TAFELWATER. Jg?oüs?PflAKKET-LEESBIBLIOTHEEK ** ^"^ IN VIER TALEN. 486 Siogei AMSTERDAM siogei 486 BIJ ABONNEMENT: 4 boeken tweemaal per maand geruild, Prijs per kwartool f 4. , p. halfjaar f 7.50, p. jaar f 14MEN ONTVANGT FRANCO, MAAfl ZENDT OOK fRANCO TERUG. Ijeze Bibliotheek Is geheet nieuw en bevat de nieuwste en beste Lectuur. fflen vrage de Cataloyiis (prijs 25 Cis. gratis voor aftontu!^}. Een nieuw werk van Manna van Woude. Verschenen: V O R M E N. HANDBOEK VOOR DAMES door JOHANNA VAN WOUDE. Pr\js ingenaaid ?1.90; in prachtband ? 2.50; gebonden in satijn ? 2.90; in gewatteerden band ?3.50. Een uitvoerig Prospectus met inhoudsopgave wordt gratis toegezonden door de uitgevers VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam. KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ, Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzncht. Vraagt overal de Q verzegelde flacone a f 1. , voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a ? 1.15 volgt franco toezending door df Chemische Fabriek van H, N A NNI N G, Den Haag. BOM's Humoristischen SCHETJRKALENDER voor het jaar 1899. = Prijs 35 Cents. ^ Alom voorhanden. Cacaofabriek Mexico". Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. Kraepelien en Holiu's SALMIAR-PAST1LLES, algemeen erkend als het beste mid- }fl del bij Hoest en Verkoudheid. "] Het is een slijmoplossend en ver- ui ju' zachtend middel by uitnemend- Dj heid. Verkrijgbaar bij de meeste jjl Apothekers en Drogisten. Prijs per f fleschje 20 Ct, H fl^* Alleen echt in Q fleschjes, til voorzien van etiquet, waarop de |3 handteekening van }{] Qj KRAEPELIEN & HOLM, Ej ru Zeist, Hofleveranciers. Cj

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl