Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1123
(Postülon.)
De vroolijke (?) vrouw van Windsor: »Kom er uit als je durft!"
Madame La France: »AIs ik maar niet zoo'n vuile wasch
te beredderen had, zou je reis wat zien t"
Vretfe op aarde!
(Ulk.)
Waarschuwing : In de nabijheid van het kruitvat mag niet ge
rookt worden; overtredingen worden met gevangenisstraf bestraft.
Onbestaanbaar, misschien, maar er zijn twee partijen waar
mede rekening moet worden gehouden !
Byzantiom ca ie feesten
(Uil:)
Southern, half jaar, l pet., de Lake Shore &
Michigan Southern, half jaar, 3 pet., de
Michigan Central, half jaar, 2 pet., de Denver
& Rio Grande betaalt 2 pCt. (tegen l pet.
in Januari en l % pet. in Juli 1.1.).
***
De veranderingen in de europeesche staats
fondsen zjjn haast niet noemer swaard. De
Portugeezen zyn iets beter. De regeering
schijnt onderhandelingen aangeknoopt te heb
ben met de comité's die de schnldeischers
vertegenwoordigen. De betaling van het '/3
gedeelte van het bedrag van den
Januaricoupon is geannonceerd door de firma
Lippmann, Rosenthal & Co. alhier, die tevens een
supplement van / 1.09K per honderd pd. st.
uitbetaalt. Ook voor de Portugeesen was '98
gunstig. Na vele koersvariaties is de tegen
woordige noteering toch ongeveer 4 pet. hooger
dan in December van '97.
De Spanjaarden konden de hoogere noteering
van de vorige week niet geheel handhaven.
Niettemin staan ze toch nog 3 a 4 pCt. beter
dan voor 14 dagen. De groote koersslingerin
gen die deze stukken gedurende '98 toonen,
zijn veroorzaakt door de oorlogstoestanden en
vooral door het veranderlijke papier-disagio.
De peseata was in Januari fr. 0.74, in April
fr. 0.70, in Juli fr. 0.50, in Sept. fr. O.GO,
fr. 0.66 in October en fr. 0.70 ;\ 0.73 in deze
maand waard. Hoe groot zijn daardoor de ver
schillen in de couponopbrengst ! Een coupon
b.v. groot 7 pesetas kon in Januari voor fr. 4 98,
in April voor tr. 4 90, in Juli voor fr. 3.78,
in Sept. voor fr. 420, in October voor fr. 4.82
en thans voor fr. 4.90 a 4 95 verzilverd wordec.
Sussen steeds vast. Omtrent de nieuwe
leening nog geen definitieve berichten.
Egyptenaren ook onveranderd. De
financieele adviseur van den onderkoning, de heer
J. L. Gorst. concludeert, na ingesteld onder
zoek van het budget voor 1899, dat het oude
land der Pharao's getoond heeft de geldelijke
zorg voor de administratie van Soedan te
kunnen dragen zonder de normale ontwikke
ling van het land te verstoren. Aiettemin is,
voor den aanleg van productieve publieke
werken, buitengewonen tinancieelen steun
noodig geweest. Als gevolg hiervan zal het
budget in de eerste jaren met een belangrijke
som bezwaard moeten worden. Moeilyk zal
die last niet te dragen zijn, nu de openbare
werken de draagkracht inderdaad hebben
verhoogd.
De kosten, noodig voor verdere administra
tieve regeling van Soedan, zullen niet ten
laste van de egyptische belastingschuldigen
behoeven te komen en wellicht zal dat land
later niet langer een geldelijke last wezen
maar een bron van inkomsten kunnen worden,
Vergeten mag evenwel niet, dat de belasting
druk toch zóó groot is, dat ondanks de ver
meerdering van de draagkracht, verminde
ring zeer gewenscht is.
Onder deze gunstige omstandigheden kon
den dan ook de freuni/iceerde zoowel als de
(feprmligeerde hun koers gedurende '9S band
haven; de laatst genoemde mochten zelfs nog
iets stijgen.
Mexicanen iets zwakker, daarentegen mag
voor de Funding Loan Braziliënog eenige
verhooging gemeld worden.
Van de hypotheekbanken vragen de waarden
der N. W. <l> Pac. hijp.bank, door verdere rijzing,
wederom op aangename wijze de aandacht.
Den houders wachtten nu de vette jaren.
Voor de kol. cred. en cultuuronder nemingen
zijn betere veranderingen dan de vorige week
te eonstateereri, voor Vorstenlanden, Koloniale
Bank, iVerf. Ilandelmjrij, Kaliboy.
Ook tuuaksiuaarden voor het meerendeel
verder in de goede richting van de vorige
week. In de buitengewone algemeene verga
dering der Deli Tabakmpij op 4 Jan. aanst.
zal wellicht worden voorgesteld, het preferente
aandeelenkapitaal groot f 075,000 te brengen
op een millioen. Den houders van gewone en
van pref. aand. zou recht van voorkeur op de
inschrijving worden toegekend.
De petroleumstukken maken ook een goed
figuur. De Moeara-Enim klommen ruim 10
percent en bereikten nu reeds den koers dien
ze vóór de kapitaalvergrooting hadden. De
koopers van en de inschrijvers op de nieuwe
stukken maken goede zaken, wat de Groene
z. a. meermalen gezegd, verwacht had. De
houders van Koninklijke en Ptilembinirj kunnen
ook wat verhooging noteeren. Voor hoelang ?
Mijnen zwakjes. De eert. van aand. Associated
Gold of W. A. waren Donderdag nogal veel
gevraagd tegen / 80 a / 81X door betere
engelsche kooporders. De houders van oblig.
Sucmnlatu. zijn opgeroepen tegen ',) Januari
ter bespreking van .. . conversie der
obligatieleening.
Trammen over het algemeen vast. Aan
staanden Dinsdag is gelegenheid tot inschrijving
tegen den koers van 100K pCt. op (iOÓ
4/4 pCts. oblig. a/1000. Eerste Nederlandsche
Electrische Tramweg-maatschappij te Haarlem,
ten kantore van de Haarlemsche
Bankvereeniging te Haarlem, H. Oyens en Zn. alhier
en Lissa & Kann te 's Gravenhage. De totaal
ontvangsten zijn geraamd op / 177,050, de
exploitatie-kosten, inclusief de vernieuwings
fondsen, worden door de directie op / 90,000
geraamd, zoodat rente en aflossing der
geldleening ruimschoots gedekt zouden zijn.
Vóór 1904 zal de Maatschappij geen ver
vroegde atlossing doen.
* *
*
Oosterpark. Betrefi'ende P. K. kunt u een
rapport verkrijgen ten kantore der Maatschappij,
Rokin 74. alhier. Ik blijf verder attent. Zoo
spoedig mogelijk zal ik uw briefje beant
woorden.
Mevr. K. te A. Jammer dat u niet geheel
juist gelezen hebt. Neem in plaats van de
aandeelen, een 5 pCts. hyp. oblig. van dezelfde
Maatschappij en behoud dat stuk. Ik zal u
nader schrijven.
* *
*
Brieven, prospectussen en verslagen voor
deze rubriek te richten aan
D. STIGTER.
Amst, Ale.xanderkade ?!, 29..'50 Dec. '98.
tilMiiiiiiiiiiiiiiimiiiiniHliinumimiimiiiiiiiiiii
De Sultan tot zijn schuldeifchers: »Ik heb werkelijk niets !
Maar heb geduld ! Ik zal me een parlement aanschaffen/''
, J-, IPIROOST.
1874?1899.
Heden l Januari 1899 herdenkt de heer
M. J. Proost den dag waarop hij voor
vijt'-enj twintig jaar bij de Amsterdamsche Brandweer
j in dienst trad. Wie kent hier ter stede den
l hoofdbrandmeester met den langen baard niet,
en wie verheugt er zich niet over dat de
wakkere man gedurende een kwart eeuw met
kracht en opgewektheid werkzaam is kunnen
zijn tot nut van zyn medeburgers ? In 1874
werd de heer Proost, toen "M jaren oud, met
elf anderen bij de toen in wording zijnde
brandweer aangesteld. Op 15 Aug. 1874 trad
de nienwe brandweer in functie en reeds dien
zelfden nacht werd zij gealarmeerd een
loos alarm echter! Feitelijk bluschte de brand
weer op 18 Aug. den eersten brand, een
binnenbrand in de wynkooper(j van den heer
P. Verschuur op den Kloveniersburgwal. Sedert
heeft de jubilaris tal van branden, groote en
kleine helpen blusschen. In 1892 werd hy tot
hoofdbrandmeester bevorderd en hoewel hy
dikwijls in groot gevaar is geweest, wa* de
fortuin hem gunstig en heeft hij de flinke
man rekent kleine schrammen, verwondingen
of kneuzingen niet mede nooit een ernstig
ongeluk gehad; wel was hij een paar malen
hevig ziek door overspanning en vermoeienis,
maar zijn krachtige natuur kwam alles ge
lukkig te boven en hij is nu na 25 jaren dienst
nog in zijn volle mannelijke kracht een sieraad
van de Brandweer.
H. M. de Koningin schonk hem een paar
jaren geleden de zilveren medaille van de
Oranje Nassau-orde, en heden wordt hem
door een commissie van heeren bestuurderen
van het Amsterdamsche Brandweerfonds een
cadeau aangeboden, benevens een album,
waarin de namen vermeld staan van hen, die
aan dit huldeblijk deelnamen. Dit geschenk
is echter uitsluitend door particuliere bewijzen
van sympathie te samen gebracht en gaat dus
geheel buiten het Brandweertbnds om. De
heer Beckeringh zal met een toepasselijk woord
aan den jubilaris het geschenk overhandigen.
Wij hopen dat de heer Proost, die zeker
dezen dag, met groote vreugde en erkentelijk
heid zal doorleven, nog vele jaren even krachtig,
met evenveel toewijding en even tlink onze
brandweer zal mogen aanvoeren tot haar
menschlievend en nobel werk.
liiimiiiiiiimiiHiiiiiiiiiiiHiiiiiiinimitiiui
iimiiminmtiii
MUTSJES
DG ToMol-clul] te Rome.
Naar liet Dititsch
van
Dr. AI.BERT ZACKER.
De afgevaardigde Pompili, die in de
Italiaansche kamer Perugia vertegenwoordigt, be
hoort tot de beroemde contereuzieri", dio
gewoon zijn, hun vaderland van tijd tot tijd
bekend te maken niet de letterkundige bewe
gingen in het buitenland. Zoo had hij eens
een jaar of zes, zoven geleden, in een der
tallooze academies van Korae een lezing over
'folstoi gehouden, die zeer in den smaak van
zijn publiek was gevallen. Den volgenden
morgen was hij niet weinig verbaasd, toen een
bekend Roraeinsch journalist hem uit naam
van de Italiaanscho Tolsfoi-club uitnoodigde
tot het bijwonen van een diner van dankbe
tuiging. Aangenaam verrast over het feit, dat
zijn voordracht zoo op prijs werd gesteld,
rnaar tegelijkertijd een weinig beschaamd
erover, dat hij als Tolstoi-keni.er niets fcad ge
weten van het bestaan van een
Itahaanschen Tolstoi-club, nam de afgevaardigde de
uitnoodiging aan. In zijn blijdschap bevreemdde
het hem niet, dat het diner eigenlijk geen
diner was, doch alleen maar een
carciofolata" (een artisjokken-maal) en dat het werd
gegeven in de vuile, maar bescheiden woning
van vader Abraham" in de oude Jodenwijk.
Al die uiterlijkheden zonken in het niet tegen
over het feit, dat bijna de geheele Komeinschc
pers te zijner eere was verschenen. Na het
eerste en eenige gerecht stond Pompili op en
betuigde zijn dank in een toast, waarin bij
vol geestdrift de denkbeelden en daden van
den Uussisctien. Apostel prees. De aanwezigen
luisterden met groote belangstelling en er
heerschte een plechtige stilte in de feestzaal.
Maar toen de redenaar vertelde, dat hij, om
zich voor zi>n lezii g vooi te bereiden, zistig
boekdeelen had moeten doorlezen, stond plot
seling het oudste lid van d<n club. Durantini,
redacteur der clericale \~oce dtlle \~erila op,
en slingerde in diepe verontwaardiging den
verbluften journalist du volgende, op donderen
den toon uitgesproken woorden in het gelaat:
Onorerolu .' tii) beroemt u op het lezen van
een onr oo«ele zestig boekdeelen ! En dat tegen
over OHS, dio ons geheele leven in de Tolsto
bibliothetk doorbrengen, die de beste uitgaven
kennen, en niet honderden, maar duizenden
boekdeelen 1/estudeerd hebben.1'' PompiJi keek
verbluft rond, maar toen het stilzwijgen der
anderen hem deed begrijpen, dat allen het met
den ouden man eei s waren, wierp hij een
smachtende ! blik op <le deur, en verdween niet
lang daarna uit het geleerde gezelschap.
Zoo vertelt Aldo Chierici in een werkje over
de Iloineitisdiu pers *)( dat binnenkort het
licht zal '/.ion. lliiinoristt'H zyr; echter slechte
gcschie:lseiirijvors, en daar Chiuici in zijn
jeugdige overijling ter wille van den hu.nor
zich aan ee.iiige ounauv,keunghedf\i heeft schul
dig gemaakt, zij het mij vergund, volgens
oiliciëeli' gegevens de geschiedenis te beschrij
ven van een club, die 01 s een blik doet slaan
op een g.iUulto van het leven te. Home, dat
een vreemdeling a:.ders nooit te zien krijgt.
*) Ai.iu Chierici. Il cjuarto potere, Rassegna
mii.uzio.sa d.-i giornali e dei ginrnaiisti Komani.
Knrico Voghere-, Editore. lionia.
De wyza waarop de club ontstond, was eer*
noodzakelnkheid; de wyze, waarop zij zich
ontwikkelde, was alleen mogelijk in het schoone
Italië, in het land van goedhartig scepticisme..
van yroolijke zelfbespotting, van onschuldige
opsnijderij en van geheime rereenigirgen.
Dat zij moest ontstaan begrypt iedereen die
den toestand van de pers in Italiëkent. De
meeste ItaliaanBche dagbladen kunnen niet veel
kosten maken, en daarom bevinden redactie,
administratie en drukkerij zich dikwijls in het
zelfde lokaal. Dat is onaangenaam, en daarom
verschijnen redacteurs en reporters slechts dan in
de keuken", wanneer zij een gerecht hebben af
te leveren. Overigens houden zij zich op in
de nabijheid van hun arbeidsveld, in een café.
in een osteria of op de piazza. Ook de grootere
dagbladen, die zich de weelde van ruime lokalen
kunnen veroorloven, behoeven er niet op te
rekenen, hun redacteurs vast te houden, vooral
niet des avonds, want de luchthartige Romeinen
haten het cellulaire systeem en gaan liever naar
hun vrienden, om, a^s Ai nood aan den man is,
weer naar hun plicht terug te keeren. In deze
bijeenkomsten, die gehouden worden op ver
schillende plaatsen in het centrum der stad,
alle in de schaduw van de zuil van Antonius,
gaat het natuurlijk vroolijk toe; er wordt
zelden kaart gespeeld, redeneeren,
geestigheden vertellen en drinken zijn meer geliefde
bezigheden. Maar men kan niet altijd drin
ken, en niet altyd geestig zijn, vooral niet,
omdat het praten en disputeeren in twisten
kan ontaarden. Daarom zochten de geestigste
ridders van de pen naar een vorm van tijd
verdrijf, die den omgang tusschen alle collega's
van verschillende partijen des avonds, of ook in
de onvruchtbaarste periodes van langdurige ka
merzittingen, zou kunnen verschaffen boven de
leêge eentonigheid van de gewone conversatie.
Een jaar of tien geleden had men als ge
meenschappelijke basis voor de avondbijeen
komsten de philosopbie" uitverkoren. Een der
oudste journalisten van Rome, Bonaldi, is een
ernstig man, de luidrmhtige feestelijkheden
ontvlucht. Hij hield zich des avonds gewoonlijk
op in een 0-tteria op de Piazza Colanna, die
een tuin" had van dezelfde soort, die in
Duitsche restaurants in het voorjaar op de
binnenplaats worden neergezet. Daar de ernstige
Bonaldi, wanneer bij als oud Garibaldist niet
over vechten en soldaten sprak, gaarne diep
zinnig philosopheerde, noemde een zijner col
lega's de vier potten met planten van zijn
lievelinge osteria spottenderwijze de tuinen
van den Akademos", en de academie was
klaar. Wet lang daarna lo'- te de rijpe schoon
heid der mollige Lora Felicetta den
onvermurwbaren jonggezel Bonaldi naar haar Osteria,
waar de redacteurs die den nachtdienst voor
de ochtendbladen hadden, gewoonlijk bij elkaar
kwamen, en zoo ontstond uit de Academia
Bonaldi" de Academia Feliciana''. De couranten
gaven geregeld berichten over het doen en laten
dezer academie, tot groote veroutwaardig ng
van de authentieke academies. Het voornaamste
onderwerp, van de met alle philosouhische
kracht, die hun ten dienste stond, gedane
onderzoekingen was het uitvorschen der
grondprincipes van het wereld bestaan. Na een half
jaar te hebben gewerkt, werd het resultaat aan
de onderzoekingen van de leden der academie
vastgesteld in de volgende formules: Ten
eerste : God bestaat. Ten tweede : De mensch
is een roofdier, L'uomo cacciatore". Na dit
resultaat was de academie overbodig, en men
moest naar een nieawen vorm van gezellig
heid zoeken.
Eerst stichtte*men, als bespotting van de tal
looze vereenigingen van ex krijgslieden (reduci)
en deelnemers aan bepaalde veldslagen de
vereeniging der veteranen der academiu
feliciana". Maar die htichtirg bleek geen levens
kracht te hebben. Daarna schiep men een
vereeniging tot opsporing van Torre" naar het
voorbeeld van het Livingstone-comité. Torre was
de nieuwe hoofdredacteur van de Riforma", en
daar niemand hem persoonlijk kende, moest men
hem natuurlijk met vereende krachten zoeken.
Maar helaas werd Torre toevallig gevonden, toen
een opgewonden lid der vereeniging op een avond
na afloop van een levendige vergadering op
straat: Evviva Torre!'' schreeuwde, en de ge
roepene, evinals Samiél, plotseling te voorschijn
kwam.
Nn was goede raad duur. Meer dan een maaml
lang doolden de brave journalisten doelloos
door het leven. Maar plotseling kwam er licht,
Fraschetti, de theater-criticus van de Voce
deila Verita" had opeen avond in het jaar 1891
dienst in het Teatro Valle" en haalde zijn
liberale collega's Faelli en B'stolfi van den
Don Chisciotts" over, met hem mee te gaan
naar een osteria in de buurt, om een verster
king te gebruiken. Want hij had hard werk
voor den boeg, daar Tolstoi's Macht
deiduisternis" werd gegeven. Na het eerste be
drijf kwam de grappenmaker weer terug bij
zijn wachtende vrienden en verzocht hun, met
hem mee te gaan naar zijn loge, daar de
critiek zeer moeilijk was en minstens de
kracht van drie mannen vereüchte. Na de
voorstelling gingen zij met hun drieën in
de osteria zitten om te beraadslagen over
het vreemde stuk. Nadat het ernstige werk
gedaan was, kwam de Canzonatura" (de
blogite) aan de beurt, en o. a. werd het feit
geconstateerd, dat een der hoofdpersonen van
het drama, Dimitrich, die op het programma als
.,de oude werkman" werd omschreven, in het
geheele stuk geen woord te zeggen had, docb,
voortdurend dronk en sliep. Hierdoor kwamen
zij tot <\e logische gevolgtrekking:
weikmandrinkeboer. Den volgenden morgen stond er
in de Fokhetto een oproeping, gericht aan
al de veteranen der Academia feliciana, tot
een vergadering op de gewone plaats van
bijeenkombt, die ten doel had het constitueeren
van een Cinolo Tolstoiano Dimitrich fra i
recelii laroratori (Tolstoi-vereeniging Dimitri
der oude werklieden). De opgeroepenen ver
schenen en besloten onmiddellijk op het voor
stel der drie stichters in te gaan en de nieuwe
secf e op te richten met de volgende proclamatie:
Wij zijn Tolstoianen, omdat wij de macht
der duisternis erkennen. Wij zijn echter alleen
Tolsfoianen als Dimitrichs." Dadelijk daarna
werden de verschillende waardigheden verdeeld.
want in Italiëbegint iedere nieuwe regeering
haar werkzaamhedsn met de verdeeling van
allerlei baantjes en sinecures. De taak van
de isieuwe geheime vereeniging bestond voor
namelijk daaruit, in dienst van de
duisternis"verlichting (in de geheime taal werd met elk
woord het tegendeel daarvan bedoeld) de zwak
heden der profane wereld te bespotten. In het
kabii.et werden de volgende personen opge
nomen : Faelli, de bekende anti-clericale
stokehrand Cimone" als Gran Dimitridt. Bistolti,
de Dragomanno" van Don Chuciotte" als
(>'run Khtschik, De ciericale Fraschetti als O ::
of Osteiiografo, want als geboren Romein en
ais vriend der geestelijken, kon men geen
beteren geschiedschrijver (storiografo) der
osteria's vinden. Casalengo, de plaats\ervangende