De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1899 15 januari pagina 4

15 januari 1899 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1125 meerdere). Betaling aan de gehuwde vrouw is geldig, tenzij de man zich daartegen verzet, eene bepaling die onzes inziens tulen redelijken grond mist. Als de vrouw werkt, Weeft de vrouw recht op't loon, niet de man. Wil deze zrjne vrouw afzetten, late hjj dan den langen weg der rechten opgaan! Is de arbeider onder de 18 jaar, dan kan hem 't loon voor zoover 't in geld bestaat alleen dan worden uitbetaald, indien vader of voogd schriftelijk daarin toestemmen: het is gevaarlijk jongelieden te veel geld toe te vertrouwen. Is het loon in anderen vorm uitbetaald, dan waarin het wettig is vastgesteld, dan kan de arbeider, zelfs al was 't met zijne toestemming geschied, niettemin het bedon gen loon vorderen. Is die vordering be vredigd, dan men denke hier vooral aan in_ betaling geven van bons voor levens middelen of brand dan kan het bestuur der Gemeente (?gemeenteraad 134Gem. W.) deze bons of het in betaling gegevene opeischen en dit ten bate van noodlijdende arbeiders-in- de-gemeente aanwenden. Wanneer meetnet loon worden uitbetaald? Loonen van minder dan 3 gld.-per-dag telkens per week, maar, hoewel bij schriltehjke overeenkomst of bij reglement anders bepaald kan worden, in elk geval moet eens in de 16 dagen uitbetaling plaats vinden. Loonen van meer dan 3 gld. p3r dagen alle loon en van inwonende arbe'de 's, mobiel en participatieloon of in ovei eenkomsten, waar de arbeider slechts een klein gedeelte van zrjne arbeidskracht beschikbaar stelt, worden voldaan op termijnen bij overeen komst, wet, gebruik aangewezen. Ontbreken deze gegevens, dan gelden de termijnen, waarin het loon is wstjestdd, 't zrj week, maand of kwartaal. Is 't loon niet uiterlijk op den derden dag na den vervaldag voldaan, dan heeft de arbeider recht op eene verhooging van 5 /0 per dag, en na den achtsten, zonder betaling verloopen dag. op n procent per dag, met dien verstande, dat deze verhooging in geen geval meer mag bedragen dan de helft van het loon. Van deze bepaling mogen alleen afstand doen arbeiders wier loon meer is dan 3 gld. per dag, alsmede zij, die alleen mobiel of participatieloon genieten. Dit wat betreft het wezen van 't arbeids contract en de verplichting tot voldoening van het loon. In een volgend artikel hopen wij te spreken over de rechtsmiddelen op het loon toepasselijk, verderen inhoud van't contract, en de wijze van het te nietgaan der arbeids overeenkomst. A m s t, 11 Jan. '99. ISIDOEE HEX. Hiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Vorsten als tüeaterpnleL Over dit onderwerp heeft het Neue Wiener Journal een artikel van Helene Odilon gegeven, waaraan het volgende is ontleend: Voor de kunstenaars moesten er eigenlijk alleen dankbare en ondankbare toehoorders zyn. Maar zy', die zich zoo gaarne een democratisch volkje hooren noemen, wachten toch vol ver langen den dag der vorsten af en ryzen of zg het bekennen of niet door de aanwezig heid der hooge en hoogste personen, aanzienlyk in hun eigen achting. Ik heb my altyd geïnteresseerd voor de wyze, waarop de byvalsbeiuigingen der verschillende gekroonde en ongekroonde hoofden werden uit gedrukt, en deze is dikwyls zeer merkwaardig. Koningin Victoria van Engeland byvoorbeeid, die zich dikwyls door buitenlandsche zelden door Engelsche kunstenaars en kunstena ressen iets in haar eigen vertrekken laat voor spelen of zingen, is zeer muzikaal en begeleidt met het hoofd en levendige blikken den zang of het pianospel gedurende het eerste gedeelte. By' het tweede gedeelte van het programma beweegt zich haar hoofd nog wel, maar haar oogen beginnen te knippen. Wanneer deoogen van den kunstenaar toevallig die van de koningin ontmoeten, glimlacht z\j vriendelijk, en onder het laatste deel valt zy, gebukt door den last der jaren, werkelyk in slaap; wanneer ik niet hang was, my' aan majesteitschennis schuldig te maken, zou ik de waarheid gestand doen en zeggen: zy snu kt zacht. Mijn hemel, waarom zouden koningen en koninginnen niet snurken ? Wanneer dan haar hoofd op haar borst valt, maakt de hofhouding van dit oogenblik gebruik, door het ah een teeken van tevredenheid en byval te beschouwen, en dadelijk wordt door iedereen met het hoofd geknikt, wat men in plaats van het genadige applaus als blyk van groote tevredenheid kan opvatten. Het gaat heel anders, wanneer de troon opvolger, de prins van Wales tegenwoordig is. Hy uit zyn tevredenheid door een langgerekt: .Hol Ho!" en steekt met zyn luide toejui chingen het geheele gezelschap aan. De prins van Wales is de ongegeneerdste, luidruchtigste maar ook dankbaarste toehoorder. Voor hem bestaat de strenge etiquette aan het Engelsche hof eenvoudig niet. Hy lacht luid en hartelyk, wanneer een tooneel of een woord hem daartoe aanleiding geven, en geeft dan met een vroolyk gezicht zyn buurman een zachten stoot met zyn lichaam, dat voortdurend in beweging is. Keizer Frans Jozef toont in zijn byvalsbetuigingen een groote mate van fijngevoeligheid en is een van de meest oplettende toehoorders. Hy ziet het gaarne, dat de aartshertogen en de leden der keizerlyke familie dikwyls de verschillende theaters bezoeken, waardoor zulke ondernemingen gesteund worden. Als keizer Franz Josef vroeger een première bezocht, was hy, volgens ieders getuigenis, de beschermer van de schrijvers, die met hun werken fiasco maakten. Zoodra in het publiek een zekere onrustigheid onts'ond, en men op eene by'zondere wyze begon te hoesten, werd de keizer plotseling oplettend, en wanneer de beweging voortduurde, boog hy' zich een weinig over de leunirg, zoodat ieder hem kon zien, en luis terde verder aandachtig. Hy bleef ook nog een oogenblik in deze in het oog vallende houding, als het gordy'n vieJ, en het publiek aanstalten maakte, het den armen auteur te laten ontgelden. Langzaam klapte hy dan eenige keeren in de handen en stond op. Men bleef dan gewoonlyk rustig, want menigeen ward van beleedigende uitingen teruggehouden door de tegenwoordigheid van den keizer, die allen scheen te overzien. De keizer verlaat nooit den schouwburg, Hpnder den kunstenaar zyn da k te laten overbrengen. Zelfs voor mislukkingen heeft keizer Franz Josef een verontschuldiging, en hierin gelijkt hy pp den gestorven kei zer Friedrich van Duitschland, die, wanneer hy in den schouwburg was, geen oog van het tooneel afwendde, luid applaudisseerde, iedere scherts met een hartelyken lach beantwoordde en gedurende de voorstelling zyn omgeving op bijzondere schoonheden opmerkzaam maakten. Toen hy eens, nog als kroonprins by vorst Plesz was, om te jagen, werd op zekeren avond i in de residentie van den vorst een feestvoorstelling gegeven, die de kroonprins ook bezocht. De directeur stond met een wit vest aan den ingang van het geïmproviseerde theater; Nu, krijgen wy iets moois?" vroeg de kroonprins aan den tamelyk corpulenten directeur. Tot tot?," stotterde de man verlegen. De kroon prins, die het angstzweet op het voorhoofd van den directeur zag staan, liet hem niet uitspreken, maar klopte hem goedhartig op zijn dikken buik en zeide: Pas op, anders zou uw Mont-Blanc kou vatten in dit regenweer. Zyn zoon, keizer Wilhelm II toont zich als toehoorder, als een ingewijde, die een blik achter de coulissen heett geslagen, en de geheimen van het tooneel bestudeerd. Vroeger bezocht hy dikwyls repetities, las veel tooneelstukken, ook die waartegen de censuur bezwaar maakte, liet zich de door de regeering ver boden stukken voorleggen en las ze zelf door. Zoo zou een werk van Gerhard Hauptmann, waartegen bezwaar werd gemaakt nooit op gevoerd zyn, wanneer keizer Wilhelm II het stuk niet, om zoo te zeggen, gunstig gecritiseerd had, nadat het reeds verboden was. Iemand uit de naaste omgeving van den keizer heeft medegedeeld, wat deze zeide, toen hy het stuk had gelezen. Het stuk is zeer opwindend; men kan er niets tegen hebben, dat ook op het tooneel de ellende voor pogen wordt gevoerd, die onge twijfeld in sommige streken heerscht tengevolge van omstandigheden waarmede men dan ook rekening moet houden; men moet het volk echter niet onnoodig opwinden, maar tegelyk met het beeld der ellende ook de verstandige middelen aangeven, die de ellende kunnen bestryden, zonder de orde en de rechten van anderen 'te benadeelen." Keizer Wilhelm is in den schouwburg een streng beoordeelaar, hij merkt niet alleen op als toehoorder, maar ook als vakman, die op de hoogte is. Zyn op- en aanmerkingen zyn gegrond, en hy slaat dikwijls den spy'ker op den kop, hij oordeelt met een verbazende vakkennis. Ook de tegenwoordige Czar van Rusland moet evenals zyn grootvader veel van het tooneel houden. Hy wordt geschilderd als een opmerkzaam toehoorder, die, wanneer hy enkele I)uitsche uitdrukkingen niet begry'pt, de hulp van zijn vrouw inroept. Het paar geeft den acteurs dikwyls ry'ke geschenken, en bedankt hen voor de voorstelling. De schijnbaar onoplettendste toehoorder is koning Karl I van Roemenië, die, in tegenstel ling met koningin Elisabeth, niet van het tooneel houdt. Terwy'l de koningin geen oog van het too neel afwendt, teemt de koning het publiek op met zyn ky'ker van buitengewone afmetingen. Als de laatste scène van het stuk komt, neemt het gezicht van den koning een uitdrukking aan, alsof hy wil zeggen: Goddank, dat is alweer by'na afgeloopen." De onrustigste toehoorder is de jonge koning Alexander I van Servië; hy trommelt gedu rende de voorstelling op den rand van de loge met de vingers; het behaagt hem dikwyls, de maat er op te slaan. Hy houdt alleen met deze bezigheid op, wanneer iemand, die hem interesseert, laten wy zeggen een aar dige jonge dame, op het tooneel komt. Dan schuift hij zyn lorgnet met een ruk op zyn neus recht, en buigt ver over dtn rand heen. In die houding bly'ft hy, tot de bewuste persoon weer verdwijnt. Dan begint het ge trommel opnieuw, maar altyd in de maat. Inziet in de Hoofdstad, Donderdag 5 dezer had het eerste abonne mentsconcert van het pas ingetreden jaar plaats in het Concertgebouw. Harold Bauer, de bekende pianist uit Parijs, die ook in het vorige seizoen eenigen tijd in ons land concerteerde, was de gast dien avond. Hy had tot hoofdnummer gekozen het eerste pianoconcert van Brahms eene keuze die eerbied afdwingt. Voor die virtuozen toch, die in de eerste plaats zich zelven zoeken is dit geen nummer om clat mede te maken. Het is zoo door en door ernstig en verheven en ligt zoo totaal van den grooten weg af, dat het slechts toegankelyk is voor hen die dien grooten weg willen verlaten en dieper willen doordringen in de geheimenissen van het zieleleven, ons geopenbaard in een der meest geïnspireerde werken van den nog steeds diep betreurden Brahms. Doch ook voor hen die alleen willen is het nog niet altyd weggelegd die tallooze schoonheden tot op hunne uiterste diepte te kunnen peilen. Men moet de natuur van Brahms met zijne echt Noordduitsche gestreng heid (Herbheit) geheel doorgronden, men moet er in slagen met den in zich zelven gekeerden kunstenaar en zyn stijl geheel vertrouwd te geraken en men moet de gave bezitten op congeniale wyze de poëtische gedachten van den meester weer te geven. Dat nu Harold Bauer, de pianist, in de fransche school gevormd, en levende in eene metropole waar de kunstuitingen zeker hoe genaamd geene verwantschap bezitten met de typeering van wat men Noord-Duitsch zon kunnen noemen op muzikaal gebied dat nu Harold Bauer er in geslaagd is Brahms, zooals hij is en leeft in zyn d-mol concert, weer te geven, zou ik niet grifweg durven beamen. Laat ik echter dadelyk er bijvoegen, dat Bauer een zeer hard klinkenden en slecht gestemden vleugel gebruikte van Erard. De dorre en onsympathieke klank van dien vleugel nu, is al zeer ongeschikt om zich te vermengen met de weelderige geluidgolven, welke door ons prachtvolle orchest over den toehoorder werden uitgestort. Het orchestrale gedeelte van dit opus heeft my dan ook veel grooter bevrediging geschonken. Trademark THEE - E. BRANDSMA. Trademartc KOLDEWEIJ & CORBIÈRE, W AJVUSTKKU.A.M. Groot Beddenmagazftn. ?=>£^s> t? _-^ ES Groote collectie 'Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafeltjes, Babvbascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. Cacaofabriek Mexico", i FRAME» & Go., Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. Yerschenen: HANDLEIDING BIJ HET laken m m papier en DOOR E.M.AjanOnsenoord-Oüo. TWEEDE DRUK. iïtet MO f laten. Prijs f i.?. Naamlooze Yenn. HYGIÉA", te AMSTERDAM. Goedgekeurd Wj Kon. Besl. van SI Mei 1897, No. 63.) Kantoor, Fabriek en Hoofdmagazijn: ROKIN 128 o.d. iNett. Bank (Telephoon 1884). Magazijnen: CONSTANTIJN HUYGENSSTRAAT 98, Uoek Overtoom (Telephoon 1349). RAADHUISSTRAAT 30, o/d Winkelgalerij (Telephoon 1979). HEILIGENWEG 21, naast de Badinrichting. Speciale inrichting voor verkoop en verhuren van ARTIKELEN VOOR ZIEKEHÏERPLEGINB als Ziekenledikanten, -stoelen, -wagens, enz. j> statie- en tSpecalumtafels en gtoelen, Chirurg, jnstmmenten eaz. Aseptisehe en Antiseptisehe Verbandstoffen. Breukbanden. Buikgordels. Gezondheidscorsetten. Lncht- en Waterknssens en dito Matrassen, enz. enz, TRANSPORTDIENST voor het vervoer van Zieken en Gekwetsten per Raderbrancard (met luchtbanden) volgens tarief, zoo buiten- als binnenlands en onder geleide van speciale beambten. PHILIPPONA KETELAAR, Kalverstraat 166. Van af Maandag 16 tot en met Zaterdag Januari a.s. Buitengewoon Voordeelige Aanbieding eener groote partij onfrissche modellen en onparige getallen Ondergoederen, Restanten Ser vetgoederen, Lappen Linnen enz., tot uiterst lage prijzen a contant zonder eenige korting. KINADRUPPELSvanDr. DE VRIJ. Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flacons a f 1.?, voorzien van nevensstaand fabrieksmerk. Men lette daarop. Bg ovennaking van een postwissel a ? 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek van H, NANNINGK Den Haag. DRINKT HOLLANDIA" TAFELWATER. Instiluut-Hagenbeek, DEVENTER. Opleiding voor alle Examens. HANDELSSCHOOL. Een boek roor iedereen die belang stelt in zijn gezondheid. Heden verscheen: die men kan voorkomen, DOOR Dr. Pb. KOOPERBER6, Arts. JPrijs /"J..Alom voorhanden. HELM-CHOCOLADE. o o l cc Lu -J LU I m r O O 'ONiaand-iAnHH Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, Goedgekeurd Uj Koninklijk Besluit van 3 December 1895, AT". 38. Maatschappelijk Kapitaal/ l,800,000. Directeuren: Mr. c. L. SCOTT en Mr. PAUL L. MULDER. Commissarissen: W. J. GEERTSEMA, Amsterdam; JOAN H. SCHMITZ, Amsterdam; Dr. JE. VAN GEUXS, Amsterdam; J. C. VAN GOENS, 'sGravenJiage; Dr. S. J. HALBERTSMA, Rotterdam; Prof. Dr. W. KAPTEIJN, Utrecht; Mr. J. LÜDEN, Amsterdam; Prof. Dr. J. A. G. OUDEMANS, Utrecht; Jhr. F. VAN REENEN, Zeist en B. W. SCOTT, Amsterdam. fj^~ De Maatschappij verzekert pensioenen, uit te betalen 200 dikwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten. Kraepelien en iloliu's SALMIAK-PASTILLES, j algemeen erkend als het feesfe wiirf- j <W by Hoest en Verkoudheid, j l Het is een slijmoplossend en verI zachtend middel by uitnemend- | ! heid. Verkrygbaar by de meeste | , Apothekers en Drogisten. Prys per j | fleschje 20 Ct. _ Alleen echt in O fleschjes,! | voorzien van etiquet, waarop de j | handteekening van KRAEPELIEN & HOLM, Zeist, Hofleveranciers. sasasaszsEsasHSHSHS Een nieuw werk van Manna van Wonde. Verschenen: VORMEN. HANDBOEK VOOR DAMES door JOHANNA VAN WOUDE. Prys ingenaaid ?190; in prachtband ? 2.50; gebonden in satyn ? 2.90; in gewatteerden band ?3.50. Een uitvoerig Prospectus met inhoudsopgave wordt gratis toegezonden door de Uitgevers VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl