v 't DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1133 De Czar en ie Me. (Kikeriki?Weenen). Ik ben de vrede ! De moeielijto me. (Caran d'Ache in den FigafO'.J Flirt by onstuimig weer. De groei yan linde i/e?New-York.) 1776 1803 1807 1898 Toeiomst-Ameritaiien. (Life?New-York.) Cm *'? --i-Jeu verkozen door de I'hilippijnen. instelling van een controle op de fimneiin door vertegenwoordigers der belanghebbenden in de verschillende Staten. Hiermede zon inderdaad het belang d«r crediteuren zeer gebaat worden, maar zon het gouvernement reeds zoo financieel zwak zjjn, dat het zich een internationale controle zon laten opdringen. Chineezen en Mexicanen zoo goed als onveranderd. Brazilianen wat zwakker onder den invloed van eenige gedwongen verkoopen. De 5 pet. Fundivg passeerde dezer dagen te Parus de noteering van 90. Van de nederl. bank- en credietinstellingen avanceerden de aand. Ameterdamsche Bank van 207 % tot 211, Ned. Bank van 206 tot 207 en de aand. Ned. B. en Credietvereeniging voor Zuid-Afrika van 96 tot 98 pet. Onder deze rubriek zullen wellicht spoedig de aand. der Buitenlandsche Bankcereeniging worden opgenomen. Het resultaat van het eerste dienstjaar van deze bankinstelling is inderdaad buitengewoon groot geweest. Het bruto winstbedrag is by'na 92 duizend gulden groot. Deze bijzonder gunstige uitkomst springt <e meer in het oog als men doet opmerken, dat het geplaatste maatschappelijk kapitaal- nog slechts een ton bedroeg. Na afschrijving van de geheele inbreng-rekening ten bedragen van 50 duizend gulden, kan 9 percent dividend uitgekeerd worden. Onder deze verbiedende uitkomsten heeft de algemeene vergadering, waarin balans en winstrekening werden goedge keurd, eenparig het besluit genomen om de 400 aandeelen in portefeuille, uit te geven. De koers van verkoop aanvankelijk vastgesteld op 135 pet. klom sptoedig een paar percent. De jeug dige instelling beschikt blijkbaar over uit nemende, theoretisch en practisch ervaren, bestuurd-ers en commissarissen. Vergeten mag evenwel niet worden dat het jaar 98 buiten gewoon gunstig was voor de financieele instel lingen in het algemeen en voor den arbeid der Buitenlandsche Bankvereeniging in het by'zonder. Zeer bemoedigend is ook het eerste jaar verslag van de Voorschotbank der eerste rotterdamsche mpy. van verzekering op het leven, tegen ongelukken en invaliditeit. Na afschrijving van ? 1121 S1X, zijnde 27 pet. van het geheele bedrag der oprichtingskosten, kon aan de aandeelhouders 6 pet. dividend worden uit gekeerd. Het verslag, de balans en de winst rekening dezer mpij., die zich ook van de controle van een accountant van het Nederlandsch Instituut heeft verzekerd, munten uit door duidelijkheid, soberheid en openhartigheid. Een specificatie van den effecten voorraad, met vermelding van de berekening voor de balanspost, is hiervan een voorbeeld. De uitkomst die deze ra pij reeds in haar eerste boekjaar mocht verkregen is weer een voorbeeld meer, voor my'n herhaalde bewering dat nog veel meer voor het verleenen van crediet, ook in landbouwkringen, behoort ge daan te worden in iet belang van credietgever en credietnemer. Tabakken, in verband met de naderende drukke tijden, over het algemeen gunstig. Voor de Petroleumwaarden mag ik verwijzen naar my'n vorige kroniek. De Sumatra-Palembang heeft een opgave van productie gedaan. Moge spoedig meer vernomen worden. Voor de iwdische mijn mpyen daagt wellicht beterejtjjd, nu de tnynwet in de Tweede Kamer aangenomen, vastheid van uitgangspunt voor berekening geeft. De aand. Socmalata stegen van 170 tot 180 tengevolge van de zeer gunstige berichten van den ingenieur. De Afrikaansche en Australische minwaarden worden nog weinig in Gy'sbrechts veste ver handeld en toch is daarin nog al wat geld te verdienen. Onder de Ned. spoorwegwaarden verbeterden Haarlem?Zandvoort van 50 tot 51, Ned. Ind. Sp. aand. van van 217 tot 219M en 2de hyp. Box tel-Wezel van 21% tot 22 J4. Daartegen retireerden de aand. Exploitatie mpij. van 113 M tot 112. De vaste stemming voor de italiaansche staatsfondsen had ook invloed op de spoor wegen. De 5 pets. oblig. drc. Etnea rezen van 26 Jïtot ruim 28. De Zuid-Italianen behielden den hoogen koers, dien zjj verdienen. Aand. Warschau- Weenen klommen ook en wél van 159 % tot 163. Dit goede voorbeeld werd door de spoorwegen van Polen's meester, van Rusland, niet gevolgd. Dat behoeft ook niet. De koersen dezer fondsen toch zijn reeds hoog geklommen en hebben groote soliditeit, die slechts weinig verandering in pry's toelaat. En nu de arnerikaansche sporen. De pref. Atchison zyn van de schrik, de vorige week vermeld, wat bekomen maar konden toch niet naar den koers van vóór 14 dagen terugkeeren; ze bleven nog 4 pCt. lager. Overhel algemeen is de noteering wat lager. Uitzondering hierop maken de Coalers. De Common Bries stegen tot 15K, de eerste pref. tot 39 % pCt. De Ontario's verbeterden zelfs van 26 M tot28:!4. Toenemend kolenvervoer, tengevolge van het zeer koude weder in Amerika en van de toenemende vraag voor de industrie, is de aan leiding. De ntario heeft, om haar transport te bevorderen, de mijnen toebehoorende aan den heer W. II. Richmann gekocht voor 750 duizend dollars. Deze mijnen leveren per dag 1500 ton steenkool. Als ik hierbij in herinnering breng dat de mijnen, die de mpij vroeger van Lackawana Steel & Iron Cy. gekocht heeft, 45UO ton per dag opleveren, dan b/ijkt dat werkelijk de Ontario een meer invloedryke plaats in het kolentransportinneemt. De 5 pCts Utah-Northern, die ik meermalen voor voordeelige geldbelegging aanwees, ver beterden verder van 1WA tot 112 pCt. Geen onbeduidende verbetering De Kansas City Pittsb. Gul f. 5 pCt. hyp. hebben, na eenige variatie in verschillende richting, haar koers der vorige week zoo goed als gehouden. De heer J. de Goeijen Jr. is een man van volharding. De aanhouder wint, schijnt zijn levensspreuk te zijn. De voorwaarden voor de regeJii.'g en de consolidatie door hem ge steld in het voordeel der houders, waaronder hij wel in de eerste plaats zal behooren, krygen allergs meer kans op vervulling, nu reeds van meerdere kanten, onder de haute finanee, toenadering blijkt. Naar ik vernam zal de heer De G. morgen reeds wederom naar Amerika vertrekken. ** * Amsterdam's vroede mannen hebben het besluit genomen tot stichting van een nieuw schoolgebouw voor den handel. Flink zoo. Verzorgiiig van goed handelsonderwys is middel en doel tevens. Ze is het middel ter bevorj dering van het doel: uitbreiding of vestiging l van handelsbetrekkingen onder alle hemelI streken. Tevens is ze doel: betere opleiding voor den talrijken handelsstaiid. die aan steeds 1 hoogere eischen heeft te voldoen. Vry'handel is over 't algemeen een goede zaak; maar vergeten mag niet worden dat de voet waarop, de voorwaarden waartegen d* internationale ruilingen plaats hebben, vsn groote betoekenm is voor onee welvaart. Ook daarvoor is betere, breedere en hoogere opleiding nuttig, noodig, ja, onmisbaar in onze dagen van internationale concnrrentie tot uitbreiding van debenehé's. Dat begrijpen ook de Engelsehen. Daarvan getuigde het dezer dagen verschenen Techirical Edncstion Board's Special-Sub-Gommittee's Report on Commercial Education. Dit onderwerp is van algemeen behmg. Mag daarom spoedig op staatszorg gehoopt worden ? De Staat deed voer den landbouw reeds zoo veel. Hy ga op dat gebied voort maar vergete het handekterrein toch niet. * * C. J., te Haarlem. i)e balansen ontvangen. De volgende week hoop ik beslissing te krygen van de instelling waarmede nu onderhandeld wordt. Wordt geen succes verkregen dan zal eer. ander adres worden opgezocht. Notaris. Over 1898 wordt een dividend vsn 3 tot 5 pCt. voor de pref. aandeelhouders ver wacht. Deze aandeelen worden op ongeveer 50 pereent geschat. Mr. S. Dank voor de inlichtingen. Mevr. K. te A. Louisville houden. Moeara, waarop u na ongeveer 10 pCt. kunt verdienen, zou ik ook nog niet wegdoen. Zie omtrent O. de Kronie*. Ik vind amerik. spoorweg-sandeelen (commons) voor u niet geschikt afs ik u goed begrepen heb. Maar hieraan begin ik te twijfelen. Het onderhoud schyat te kort te zy'n geweest. E. te T. Mocht H bjj di« crediet instelling niet slagen, dan kunt ge u wenden tot de Voorschotbank, in de kroniek van heden be sproken. J. B. te H. Met genoegen zal ik u aanst. Zondag tusschen half een en half twee wachten. P. V. te H. Koop 3 pCts. Lonisville en tot aanpassing Rykft- Adels-Agrar-Bank. Rotterdam. Uw brief te laat voor dit nummer. Brieven, verslagen, circulaires en prospec tussen voor deze rubriek te zenden aan D. STIGTER. Amst, Alexanderkade 4, 9 10 Maart '99. IIIHIHIfMIIIMIIIMtllïtIMIIIHIflinillllfUIIIHHIIIIIUIIIIMHIIMIMIIIIIIIIIIHI M ea Tüdirifl De Gids. Eigenly'ke litteratuur ontbreekt toevallig in dit nummer geheel. Dr. W. 6. C. Byranck wy'dt een in memoriam aan R. Fruin en vergely'kt hen» met Groen v»n Prinsterer; h(j ver telt welke invloed Bakhuizen van den Brink, Niebuhren K. Olfried Muller op den overleden historicus hadden en van zijn omgang met Donders en Opzoomer. Dr. L. S. Mey'er toont met cyfers aan in de »Prsycliiatrisdie beschou wingen omtrent de gevangenis en hare be woners", hoeveel krankzinnigen als misdadi gers werden veroordeeld en hoe door het bestaande strafstelsel menig ongelukkige veel meer dan in het gewone leven aan waanzinnig worden is blootgesteld. Hy' wenscht, dat de ontslagen gevangene een humane weder-opname vindt in de samenleving, maar daar blijft het by'; hy' geeft niet aau, hoe hij dit mogelijk acht. G. H. Marius voltooit de levensbeschrij ving van Johan Rutkin uit «Idealisten" van den man, die streed voor een harmonischer en artistieker leven tevens dan in onze, slechts snelheid en goedkoopte eischende wereld door de meeste inenschen wordt doorjaagd en doorschacherd. Van dr. H. T. Colen brander een droog, maar zakelijk hoofdstuk uit zy'n werk over de patriotteuty'd, dat by' Nyhoff over eenige maanden zal verschijnen, en dat Frankrijk en de Oost-Indische Com pagnie behandelt. Dr. Aletta H. Jacobs zond een artikel in, dat op pooten staat over «Het doel der Vrouwenbeweging". Volgens haar is het noch aan prof. Hector Treub gelukt te bewy zen, dat de vrouw in hét algemeen wel geschikt is voor de studie noch aan prof C. Winkler het tegendeel aan te toonen. Bovendien zegt ze van die laatste, dat hy het feminisme niet eens begrijpt, want by zou vrede hebben met de emancipatie als daarvan het doel ZOM wezen de verhouding van man en vrouw te adapteeren aan veranderde sociale toestanden. Alsof met die beweging iets anders bedoeld is ! In ^Beeldende Kunst" houdt N. J. Haveman nabetrachtingen over in Pulchri geëxposeerd werk: honderd zeventien-eeuwsche schilderijen uit de weinig bekende verzameling van C. Hoogendijk en over etsen van Zilcken en kunst van N. Bastert, H Kever'en Geo Poggenbeek. In de ^Letterkundige Kroniek" wordt de brochure van Anna de Savornin Lohman: sDe liefde in de vrouwenquaestie" slap van styl en soeperig van betoog gevonden en geprotes teerd tegen haar waan, dat slechts vrouwen het vrouwenhart kunnen beoordeelen. Geen man mag volgens haar spreken over de liefde-idee als de openbaring van het leven der vrouw bij uitnemendheid. Cornólie Huyghens wordt er daarentegen in geprezen, omdat die in haar vlugschrift »L)e liefde in bat vrouwenleven voorheen en thans" die vraag niet op zich zelf bekijkt, maar in verband met de econo mische verhoudingen. Ook wordt er in opgej merkt, wat zich niet moeilijk laat verklai ren dat juist de laatste, die wellicht met ', heel wat zwarigheden heeft te kampen gehad het Leven lief heeft, terwijl de andere op veel meer droefgeestige toon zich daarover uit, hoewel ze het waarschijnlijk steeds vrij wat beter heeft gehad dan de autrice van Barthold Meryan. * * * De Nieuwe Gids. Gelyk de treinen thans de witte en lila seringen aanvoeren uit het Zuiden, zoo brengt ons de N. (ftds nu bloesems van poëzie uit de lente-landen der jeugd, werk van jongeren: «Verzen" van Lucia Broedelet: Verzuchting, stil-droef, maar Speling, stil-blijde. Ze had er evenwel op moeten letten, dat de sterren, die in de eerste strofe van het eerste gedicht onveranderlijk flonkeren, in de tweede niet kunnen twinkelen, want dit duidt onrustig flikkeren aan. In de verzen van J. Keddingius veroorzaakt o. a. de rhytme van II een zeer sterk slot-effect. Ook de quaestie van Wereld vrede, waar na het manifest van den czaar zoovelen niet slechts van droomen, maar waarvoor nu ernstiger dan ooit gestreden wordt, heeft Edw. B. Koster gezet tot het schrijven van sociale kunst, waarvan hy'vroeger een goede proef toonde in dit orgaan met Fabriek. In het algemeen zij hier ouderen en jongeren aangeraden, die dit genre gaan beoefenen zich er niet aan te wijden zonder studie te maken van de maatschappelijke vraagstukken. Een dichter, die hier wat voor voelt, hoeft niet zoozeer stapels boeken over ekonomie door te ploeteren als wel voor alles te zorgen, dat hij kort en helder in hoofdzaak begrijpt, hoe de groote mannen, die zich met deze problemen bezig hielden, ze wilden oplossen en in hoever ze er in geslaagd zijn. Geen echt sociaal-democraat, zelfs geen liberaal, die I>arwm en wat geologie kent, aal b.vdit zeggen: Waait uit banieren voor den groeten «kg, Waarop e vreie wordt verkend »p aard*, Nu z-jj weer wordt een lustwarand, een gaard» Vol gretig leven wappert vaan en vlag. Volgens de aociaUst de Saint- Simon is het Parades, dat vroegere gesteenten zi«h ver beeldden in het verleden niet achter maar vóór ons, en geen fantastisch lusfoord maar eenvoudig de hoogere werfceljjteeid van het leven in een betere maatschappij. De nieuwe wending van b«t valk »optüleir" in figuurlijken zin hier gebruikt voor opheffen kry'gt misschien wel burgerrecht. Van die verzen een heele bundel, dat zou heel aardigkunnen worden. Bondige Historie je zoudt haast zeggen van Hooft ofte Wagenaar Aer holtandsohe duchtkunst van 1880 is «fkoustig van Boeken. Hy beschouwt hierin K loos al» taaharnieiawer, en Gorter ai» u»i«k-groat natror-ddehter; hg betreurt het, dat Henriett» yan der Schalk tegenwoordig geheel opgaat in abstract-economische theoriëa. Aldas her innert hij zic.ii d* emoties, die de N.-Gidsgeneratie aanvuurden tot d«n kamp voor hun nieuwe kunst: »De kring van het alledaagsefce was voor ons verbroken, en over onze hoofden welfden zich de hemelen der Tragedie, voor onze oogen weken en kwamen naderbij de verschieten, waarin de gestalten der eeuwig» waarheden zich om eikanderen rangschikken en scheiden, en wq voelen ond«r onze voeten als vasten grond den daverenden scrqdvloer van het Epos." Naast het reeds genoemde jonge werk toont ook Boeken een zielsvernienwing, want hij ver klaart : En dacht ik vroeger wel dat klein maar zrjn Zou 't deei, dat in my'n leven zon een vrouw Innemen, maar... maar hij óók al merkt zich daarin vergist t» hebben. Wat hij tengevolge van die noodlottige omkeer nu geeft, z\jn liefdeverzen. Van z\jn uit verkorene wordt meer het moederlijke gevierd, dan bij Kioos, die nu in d« slotverzen van Adoratie zyn liefste ia een aureool van maagdalykheid vereert. We zijn nieuwsgierig welke de indruk zal zy'n van Boekens minnezaogen als er neer dan zes van verschenen in volgende afleveringen, ook: wat het effect zal w«z«n, welke Kloos' liefdedichten zullen maken, als ze in n bundel tesamen zullen worden uitgegeven. Hy had beter gedaan ditmaal maar niet uit gewoonte alleen een literaire kroniek te schryven en schromelijk overdreven Couperus' roman-figuren als poppen te karakteriseeren en te eindigen met een erg: zwak gestyleerd praatje over Psyche. Ook staan er nog wat losse sonnetten van hem in. Boeken leverde weer een fragment vertaling van Dante'» Hel en Schepers een uit zijn »Walhalla". W. Steenhoff bespreekt Hercules Seghers en schetst de aard van zy'n werk aldus: »Het begrip vaa het samenstel, het concipieeren uit de proporties^ het zich verdiepen in de détails, di« het karakter opvoeren, en de rhytmiek der lijnen die eindelijk domineert in den bouw van het geheel, dat zy'n de grondvesten van deze kloekgevormde kunst." J. K. RENSBÜRG. Een Protest II faut parier pieusement des grands poètes. Dit woord, geschreven in diepe ontroering, aan 't hoofd van het artikel, dat de dood van Paul Verlainej my' inboezemde, en dat geen andere pretentie had dan neer te leggen, in. pieuse vereering, eenige bloemen op het vrien den-eenzaam dichtergraf, waaromheen straks ??ik voorzag het wel banaal storende stemmen zonden weerklinken, ditzelfde woord dat als een zacht fluisterende waarschuwing in mij opwelde, stil hopend hier en daar een ruwen, ondoordachten nitval te smoren, bruischt nu heftig, luid, op in my' by' het lezen van het artikeltje boekaankondiging Poelhekke in dit blad van 26 Februari, waarin schrijver zich over Verlaine en zijn verblyf hier t» lande op hoogst onkiesehe wyze uitlaat. Ik. wil niet opnieuw de grootsche kinderziel van dezen sympathieken dichter gaan echetsen;. zy', die er de machtige bekoring niet van hebben ondergaan waar zy' zich zoo gansch geeft in zijn werk, zullen die ook 'niet voelen uit wat ik uit zy'n intiem leven zou kunnen aanhalen. Ik protesteer alleen heftig tegen de valsche en verachtely'ke voorstelling, die de schryver van bedoeld artikel geeft van d» dagen door den dichter hier doorgebracht. Een kunstenaar als Verlaine was heeit gevoelsbeschaving genoeg, om zich in ieder milieu volmaakt thuis te gevoelen en zy'n verblijf te 's Hage en Amsterdam is iets gansch anders geweest dan wat met hem sollen van artisten en wat adoreeren van dames en heeren, die hem au fond toch niet begrepen, en waar hy' vér boven stond. Het is geweest, voor hem en de kleine, uitgelezen schare van zijne oprechte vrienden en vereerders, een korte, te vluchtige ty'd van heerlijke ver broedering, van onvergetelijke causerieën en. artistiek samenleven, dat menschen samen bindt, veel inniger en veel hechter dan jaren lange omgang. En wat zijn werkje »Quinze jours en Hollande" betreft, dat de vrucht zou zy'n geweest van dankbaarheid van den armen zwerver jegens hen, die hem zoo'n gastvrije ontvangst bereidden, ik behoef slechts te verwijzen naar de Correspondance, twee jaar geleden gepubli ceerd door den Heer Ph. Zilcken, waar het ons zoo droevig duidelijk bly'kt, hoe dit boekje geschreven werd te midden van dikwijls ondragely'ke py'nen, in een dévorante behoefte aan geld, en in aandoenlijk schuchter vertrouwen op meerdere uitgaven, die hem in staat zouden stellen zich wat geringe luxe te kunnen ver oorloven. Wanneer zal er toch eens een eind komen aan al dat banaliteiten-heihalen ten opzichte van een dichter, wiens werken en leven men beter deed ernstig te overdenken ? Zij, die dit deden en iets van zy'n wezen begrepen, hebben nooit anders zijn naam genoemd dan, met weemoedigen eerbied. CAROLINE BEELOO. BOEK AAN KONDIGING. Handleiding tot liet aanleggen en bijhou den van Melkstaten, ten dienste van den veefokker-zuivelbereider, door A. Bos en W. KEESTBA, zuivelconsulenten der Hollandsche Maatschappij van Landbouw voor Zuid- en Noord-Holland. 's-Gravenhage, M. M. Couvée, 1899, 41 blz. met tabellen. A quelque chose malheur est bon, de achter uitgang van den landbouw, of beter gezegd de vermindering in geldswaarde der landbouw producten is oorzaak geworden van krachtige