Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1134
Het aanstaande Nederlandsen
congres te Gent.
In 1849 werd te Gent het eerste Jfederlandsch
taal- en letterkundig Congres gehouden. Het
24ste had te Dordrecht in 1897 plaats en
besloot, dat het jubelcongres, het 25ste, dat
juist eene halve eeuw na het eerste zal ge
houden worden te Gent, de wieg der
Nederlandsche congressen, in 1899 zou bijeenkomen.
Dezer dagen is een comitétot stand ge
komen om als bestuur der Regelings-com
missie van het aanstaande Kederlandsch
Con- gres op te treden. Dit bestuur bestaat uit de
heeren baron A. de Maere van Aertrycke,
voorzitter; G. D. Minnaert en J. Obrie, onder
voorzitters; O. van Hauwaert, secretaris; prof.
Boucqué, H. Claeys, De Backer, prof. A. de
Creuleneer, De Eeu, E. Fabri, prof. Paul
Fredericq, Pieter Geiregat, Karel Lybaert,
prof. H Logeman, prof. J. Mac. Leod, H. Meert,
A. Siffer, Flor. van Duyse, Etniel van Goethem,
prof. J. Vercoullie en Julius Vuylsteke.
Het Nederlandsch Congres zal gehouden
worden op den laatsten Zondag van Augustus
en drie volgende dagen, lodens het congres
zal het gedenkteeken van Jan Frans Willems.
den vader der Vlaamache beweging, onthuld
worden en zal de nieuwe Nederlandsche
Schouwburg ingewijd worden.
NIEUWE UITGAVEN.
Schets van. het onderwys en het
vereenigingsleven der onderwijzers in Engeland en Wales.
Bewerkt door G. MEIJEE en A. STOKVIS. Am
sterdam, Jacs. Swildens.
Bij W. J. Thieme & Cie. te Zutphen is ter
perse om binnen enkele dagen te verschijnen:
Nederlandsch Jaarboek 1898. Kort overzicht
van de belangrijkste gebeurtenissen in Neder
land en zy'ne Koloniën. Dit jaarboek zal
trachten te voorzien in de bestaande leemte
van een voor tijdgenoot en nazaat nuttig hand
boek om zich op de hoogte te houden van de
jongste voorvallen, en zal als zoodanig zeker
een belangrijke uitgave zyn, vooral ook omdat
de bewerking aan een alleszins bevoegde hand
ig toevertrouwd,.
De bewoners der vreemde werelddeelen door
dr. H. BLINK. Amsterdam,
Uitgevers-Maatschappy »Elsevier".
Mr. S. VAN HOUTEN. Nieuwe staatkundige
brieven. No. 1. Mouton & Co. 's Gravenhage.
Dr. H J. A M. SCHAEPMAN. Holland en
Petrus, Utrecht. Wed. J. R. van Rossum.
Inhoud van Tijdschriften.
Eigen Haard, No. 11: Grootvader en kleine
Mientje, door F. J. van Uildriks. De
Goudsche glazen, door C. K. E. (Slot) DeKerk,
door W. K. Cz., met af beelaingen naar t eek
eningen van den schrijver. De boom der
reizigers (Ravenala madagascariensis), door dr.
J. C. Costerus, met afbeelding naar eene
fotographie van H. Versnel te Soerabaia. In de
Brandwachtsloep, door F. K. W. (Slot).
De »Swart# Galeye" van Dordrecht, door J.
Eysten, Ie Luit. der Art., met afbeeldingen.
Emma Nevada, door Gaston de Vieilleville,
met portret en afbeeldingen. Verscheiden
heid. Feuilleton.
Janus. Quatrième Année. Deuxième
Livraison. 15 Février?15 Mars 1899. Sommaire:
Dr. Lucien Hahn, L'Oxygène et son emploi
médical depuis sa découverte. Dr. Lucien
Hahn, L'enseignement de Phistoire et de la
géographie médicales en France. Dr. L Hopf,
Zur Geschichte der Organotherapie. Dr.
Ehlers, La distribution géographique de la
lèpre. Dr. Pagel, Die Geschichte der Medicin
in deutschen Liindern. Dr. Henry Meige,
»Cholera-Preservativ-Mann". Necrologie.
Exposition , Turin des objets concernant
l'histoire de la médecine. Revue
bibliographique.
IflNNIHIIHflffMtlHIIIItmillllflIlftlirfttlfflN
Signalementen TÜOnze sjoorweanannnen"
Mr. H. AMESHOFF.
President-directeur der voormalige
Nederlandsche Rijnspoorwegmaatschappij,
door JAN VAN 'T STICHT.
Ofschoon mr. Ameshoff al sedert jaren geen
werkdadig aandeel meer neemt aan het spoor
wegbedrijf, doch als rustig burger in Utrecht
zy'ne laatste levensjaren slyt, zal toch ieder,
die de ontwikkeling van ons spoorwegwezen
in de laatste halve eeuw heeft bestudeerd,
erkennen, dat deze man het ten volle verdient
de rij te openen van de Mannen van Beteekenis,
welke in ons vaderland op spoorweggebied in
dat tijdperk gewerkt hebben.
Het groote publiek weet er in den regel
maar weinig van, denkt er althans maar weinig
over na, welke enorme belangen aan de zorgen
van onze spoorwegmannen" zrjn toevertrouwd.
Men schettert over de kolossale tractementen,
die zij verdienen, rekent uit hoeveel
wisselwachters en conducteurs daarvan wel zouden
kunnen betaald worden, tot nog meerdere
veiligheid en gemak van de heeren en dames
passagiers, maar men vergeet hoe een enkele
daad van zoo'n man een daad waartoe geen
duizend wachters en conducteurs te zamen
de bekwaamheid zouden hebben voldoende is
om den bloei en de welvaart van geheele streken
in ons land, van onze havens, van onzen handel
te doen opleven of te fnuiken.
Als de dienstregeling verandert wat tegen
woordig gelukkig niet zoo heel veel meer ge
beurt dan bekijkt ieder den treinenloop
langs zyn dorp of stad, zwygt als het wél eii
schreit een hatelyk ingezonden stuk als het
niet naar zy'n zin is; maar de weldaden van
een goede dienstregeling worden eigenlijk
alleen gevoeld en gewaardeerd door Ce groote
handelaren onzer groote koopsteden, die overi
gens ook nog zoo ry en zoo slim zijn om een
gepast en winstgevend gebruik te maken van
den nayver, die tusschen de verschillende
spoorwegmaatschappen bestaat.
Toen mr.Ameshoff de leiding der Nederlandsche
Rynspoorwegmij. overnam uit de handen van
den bekenden Engelschen Railway King Mr.
Staats Forbes, die namens de Engelsche aan
deelhouders hier eenige jaren het bewind
gevoerd had, was niet alleen de concurrentie
hier zeer groot, maar hij had ook tal van
andere moeielykheden te overwinnen. In 1856
toch was door den bouw der lijn
ArnhemEmmerik de aansluiting met den Duitschen
Keulen-Mindener spoorweg tot stand gekomen
en de Rijnspoorweg, die vroeger alleen van
Amsterdam tot Arnhem liep, door de Engel
schen ook van Rotterdam tot Utrecht werd
gelegd, was de eerste Jy'n in ons land, die met
het buitenland in verbinding kwam.
Een geheel nieuwe toestand l Wie wist er,
wie had er ooit gehoord in Nederland van
rechtstreeksch verkeer''? Wat nu als iets
heel gewoons beschouwd wordt, wat thans aan
ean jongsten klerk eenvoudig ter behandeling"
wordt toevertrouwd, dat was toen voor allen
een geheel onbekende zaak, het was een berg
waar men tegen opzag. Alleen voor mr. Ameshoff
niet! Die pakte al dat nieuwe flink by de
horens, hy reisde en trok door geheel Europa,
waa dagen en wekeir weg, woonde conferenties
bij met allerlei autoriteiten en verdedigde daar
met kracht de belangen zijner maatschappij en
van zyn land. Al heel spoedig had hij in geheel
Europa den naam van een lastige baas te
zyn, maar het duurde toch ook niet lang of
algemeen erkende men dat mr. Ameshoff een
knap man, een buitengewoon knap man was,
met wien zelfs de grootste buitenlandsche spoor
wegautoriteiten rekening hielden.
Wat heeft die man een strijd gevoerd! Ofschoon
hyÉzeer gelukkig was in de keuze van zyne
personeel en zich dan ook weldra wit>t te
omringen met een staf van ambtenaren
waarvan hij er ook op zy'ne vele reizen in
Duitsehland ettelijke daar had leeren kennen
die hy' van zijnen geest wist te doordringen
er geschiedde toch maar weinig van belang
waarran hy persoonlijk g'en kennis nam en
dat niet door zy'ne banden ging.
Als alle andere ambtenaren, hoofd- en min
dere dt s avonds het bijltje er by neerlegden
dan stapte een bode met een dikke
portefeuille beladen naar Ameshoff's huis en als hy
dien den volgenden morgen vroegtijdig terug
haalde dan waren alle stukken, niet n uit
gezonderd van soms uitvoerige kantteekeningen
voorzien, die riet zelden een schrik teweeg
brachten op de afdeeling waar zij thuis behoorden.
Kort na die portefeuille kwam mr. Ameshoff
zelf eu als hy' niet op reis ging, dan werkte
hij van des morgens negen uur tot des middags
half zes onafgebroken en onvermoeid op zyn
bureau, schreef, dicteerde, confereerde met
burgemeesters, handelaars, polderbesturen,
grondeigenaars, ambtenaren over allerlei zaken
en wist tegenover iedereen en allen zyn
standpunt te handhaven."
Dat was AmeshofFs groote beginsel! Zijn
standpunt bleef hy handhaven ondanks alle
zwarigheden, die zich opwierpen, eenmaal ver
kregen rechten gaf hij niet prijs. Daarvoor
streed hij met mannenmoed! Zelfs Thorbecke
had respect voor hem als hij hem als tegen
stander ontmoette.
En toen de staatsspoorwegen kwamen en op
verschillende stations van den Rijnspoorweg
moesten aansluiten, welk een strijd ontbrandde
er toen. Men scheen er over te denken mr.
Ameshoff van zijne plaats te dringen, hem op
de gemeenschappelijke stations een tweede viool
te laten spelen. Maar het lukte niet, Ameshoff
gaf de teugels niet uit handen, hy had de
oudste rechten niet alleen, maar hy voelde
ook maar al te goed hoe hy tot de ontwik
keling van het spoorwegwezen in ons land, in
het moeilykste tydperk het meest had
bygedragen en hoe eigenlijk niemand in ondervinding
en kennis aan hem kon gelijk gesteld worden.
Hij wilde de baas blyven en aan de koppigheid
der tegenparty', die niet wilde toegeven had men
toen menigen misstand te danken, in Utrecht
o. a. het staatsspoorstation dat men langs een
kostbaren tunnel bereikt en dat nu al sedert
jaren als archiefgebouw dienst doet, en in de
Maliebaan een station van de Holl. Ijzeren
spoorweg met een geheel coodelooze ceintuur
baan waardoor de uitbreiding der gemeente
niet weinig wordt belemmerd.
By al den ernstigen strijd, dien mr. Ameshoff
ter verdediging der hem toevertrouwde belan
gen te voeren had werd zijn geest nooit afge
mat of verdoofd, maar was hy altyd even
helder en opgewekt. Als een staaltje van den
toon, dien hij soms wist aan te slaan in zijne
correspondecties mag ik de volgende kleine
herinnering wel even aanteekenen. Er bestond
verschil van gevoelen over een onderwerp met
de Mij. tot Expl. van staatsspoorwegen ik
weet niet meer met welken directeur, het is
al zoolang geleden. Men kon het niet eens
worden en mr. Ames,hoff schreef ten elotte
zijn standpunt nog eens handhavende'' dat als
de S. S. niet toegaf hij zich gedrongen zou zien
om zich tot den Kaad van Toezicht te wenden
om beslissing van het geval.
En daarop kwam het hooghartige antwoord
dat de S.S. zich door dergelijke schooljongens
achtige bedreigingen" niet liet intimideeren en
zich ook aan die beslissing niet zou storen.
En nu de dupliek van mr. Ameshoff: School
jongens hebben van oudsher de afkeurens
waardige gewoonte om zich te onttrekken aan
het over hen gestelde wettige gezag. Wy hebben
gemeend de beslissing van dat gezag te moeten
inroepen eu gelooyen daardoor gehandeld te
hebben met de wysheid en bezadigdheid aan
den ryperen leeftijd eigen."
Zóó was mr. Ameshoff in de kracht van zyn
leven, zooals hy voorgesteld wordt door de
beeltenis, die buven dit opstel prijkt. En ofschoon
hij thans een man is van bijna tachtig jaren,
zyn tred niet meer zoo veerkrachtig, de blik
zy'ner oogen niet meer zoo doordringend is,
als in de dagen toen zyn geest door
onophoudelyken stryd steeds meer gescherpt scheen
te worden, men kan het dien op alles
opmerkzamen grijsaard, dien men nog dagelijks door
de stad kan zien wandelen, aanzien, dat hij
een welbesteed en werkzaam leven achter
zich heeft.
Hem komt de eer toe, de ontwikkeling van
het spoorwegwezen in ons land met krachtige
hand te hebben geleid, nimmer te hebben
tegengehouden. En als zyn laatste daad
zeker niet het minst van zyn waakzaamheid
voor de hem toevertrouwde belangen getui
gende zal ongetwijfeld nog lang de overgang
van den Rijnspoorweg aan het Ryk in herin
nering blyven.
ffitiiiiimiiiiiiifjiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiii
XI.
Myn jongen, nu wacht je nog altyd op een
vervolg-antwoord op je laatsten brief en hoewel
ik niets te doen heb, d. w. z. geen bepaalde
betrekking (wat lang niet hetzelfde is), vond
Trademarls
THEE - E. BRANDSM A.
Trademark
[rtLKIIDWCHKHT K. a «
?w AM.HTKKUAJV1. *U
Groot Beddenmagazfln.
Groote collectie Wiegden,
KInderledekanten, Luiermanden,
Babytafeltjes, Babybascnles, etc.
etc. Vraagt geïllustreerde catalogus.
Specialiteit van Overhemden op maat,
Dassen, Boorden, Manchetten, etc.,
bij VVE W. V/IW DER HULST
Hofleverancier.
Reis artikelen. JParapluies.
167 Kalverstraat, AMSTERDAM.
PHILIPPONA KETELAAR,
KAtVERSTRAAT 166, , AMSTERDAM.
SPECIALE INRICHTING voor het vervaardigen van volledige
Uitzetten en Luiermanden*
Op aanvraag worden prijsopgaven en modellen franco toegezonden.
De
PaaschVAN
en
- VAN
Cacaofabriek Mexico".
i FRANCffl & Go,
Cacaofabrikanten,
KOOG a. d. ZAAN,
HOLLAND.
W. KUIJK,
Galerij 14,
f) *!*, ^'i.* ^rx/*> »$*> ^S*)^^?-""'"' x-;' ?^*> "i-1" yiK* ^Ir^ ?'t«". :? 'i/'"'
3 w m, m 'm m4 m m m -#&:^ w & A* ./&;
HELM-CHOCOLADE.
DE CANDIDATUUR-VAN BOMMEL,
door DO-CTOB.JUKIS. f
»jr;K»*; otit K.
Met Teekeningen van Johan Braakensiek,
Prjjs /l.?, gebonden ?1.40.
Amsterdam. S. L. VAN LOOY.
Sunlight
zal bevallen,
Een Saksische fabriek van
Wollen Flanellen en
Ochtendkleedingsstukken, zoekt een
Hinken
AGENT
die goed bekend is by prima
Modezaken. Oft'erten met referei tien L C
7892, aan RUDOLF MOSSE, Leipzig.
DRINKT HOLLANDIA" TAFELWATER.
Onderlinge Verzekering-Maatschappij
JUVENTUS",
gevestigd te AMSTERDAM. Opgericht 1887.
Reserve op UIt°. December 1897 ? 25167.83X.
Afd. I. Tffiilitie-Onkosten Verzekering
ter bestrijding van de Onkosten en geldely'ke nadeelen aai den
Persoon1 yk en dienstplicht verbonden.
Afd. II. Huwelflks-Uitzet Verzekeringen.
Prospectussen en Tarieven en alle inlichtingen gratis verkrijgbaar by de
Directie, den Texstraat 41, en by H.H. Agenten.
Kraepelieii en Iloliu's
SALMIAK-PASTILLES,
algemeen erkend als het beste mid
del bij Hoest en Verkoudheid.
QJ Het is een slijmoplossend en
vernj zachtend middel by'
uitnemendJu beid. Verkrijgbaar bij de meeste ]
W Apothekers en Drogisten. Prijs per j
K fleschje 20 Ct. j
Cj IHF" Alleen echt in Q flescbjes, i
K voorzien van etiquet, waarop de j
K handteekening van j
LKRAEPELIEN & HOLM, |
Zeist, Hofleveranciers. ]
2
Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74,
Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 3 December 1895, If". 38.
Maatschappelijk Kapitaal/ 1,800,000.
Directeuren: Mr. C. L. SCOTT en Mr. PAUL L. MULDER.
Commissarissen: W. J. GBEETSEMA, Amsterdam; JOA>T H. SCHMITZ, Amsterdam; Dr. ,TB. VA>'
G BUKS, Amstrrdam; J. G. VAN GOElfS, 'sf/rarenJiagf; Dr. S. J. HALBEETSMA, lïottrrdam; Prof.
Dr. W. KAPTEIJN, Utrecht; Mr, J. LTTDBN, Amsterdam; Prof. Dr. J. A. C. OUDEMANS, Utrecht;
Jhr. F. VAÏT REENEN, Zeist en E. W. SCOTT, Amsterdam.
|Pf De Maatschappij verzekert pensioenen, uitte betalen zoo dikwijls en zoolang
de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on
geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten.