De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1899 9 april pagina 4

9 april 1899 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1137 slechts tot gebrekkig lezen, schrijven en rekenen beperkt, en heeft hij na zulk eene jeugd met hard werken het levens onderhoud te verdienen voor zich en de zijnen, zonder zekerheid te hebben van zijn bestaan, zonder meer in aanmerking te worden genomen dan zijn buurman links, of zijn buurman rechts, dun is hij arbeider pur sang. Wie zulke levensperioden echter nimmer heeft gekend en deze naar alle waarschijnlijkheid ook nimmer doorle ven zal, die heelt het geluk zich nimmer ar beider te kunnen noemen, zal eeuwig zijn hem aangeboren »bourgeois-sentiment" be houden, trots zijn oprecht vurig strijden voor de maatschappelijk misdeelden, trots ook eventueelen eigen materieelen nood, trots vooral ook zijn geschetter tegen andere ^bourgeois", zijne eigen klassegenooten. En al wie trachten wil, ditfeit teontkennen, bedriegt of zichzelven en anderen of anderen alleen, en tegen hen moet dan front worden gemaakt, doch niet glimlachend, gelijk de heer Heijermans. Het is dus niet zonder grond, wanneer wij aan de verkiezing van den heer Melchers tot lid van het partijbestuur bijzondere beteekenis hechten, evenals aan de wederom opgemerkte aanwezigheid van verscheidene dames en heeren, geboren bourgeois, ja, n zelfs adellijk geboren, onder de talrijke congresbezoekers. Het kan niet anders of de medewerking van niet alleen ontwikkelde, maar veelal ook begaafde menschen moet op den toon der debatten, alsmede op den inhoud en den vorm der discussier! sterker invloed uit oefenen. Te betreuren valt dit natuurlijk geenszins, doch wij leggen met opzet den nadruk op het steeds wassende aantal «bourgeois" in de partij en de noodwendige gevolgen daarvan, teneinde de politieke beteekenis dier partij en van hare con gressen in het naar onze meening juiste licht te plaatsen, zonder daarom nochtans te kort te willen doen aan de talentvolle arbeiders waarover de S. D. A. P. mede beschikt, en onder wie het jongste kamer lid, de heer Schaper, alsmede ook de voorzitter, de heer Vliegen, voormalig typograaf, en nog enkele anderen, wat hunne verdiensten voor de ' arbeiders beweging betreft met de «bourgeois" P. L. Tak, (redacteur van de Kroniek), Dr. Gorter, F. M. Wibaut (fabrikant), van der Goes, van Kol, (ingenieur), Mr. Troelstra, Ds. Hugenholtz enz. wel in n adem mogen worden genoemd. Den heer Schaper werd tijdens het congres weder de gelegenheid geboden, dit aan te toonen, door zijne inleiding der discussiën over het Gemeenteprogram dat als een der hoofdschotels van den beschrijvingsbrief was aangekondigd, en waarvan een uitvoerig ontwerp, waarschijn lijk de arbeid van den inleider, vooraf in het partij-orgaan was verschenen. Terecht wees de heer Schaper, wien de bevoegdheid, over dit onderwerp de ver gadering voor te lichten, als lid van den gemeenteraad van Groningen, moeilijk kan worden betwist, op het groote gewicht, dat voor den arbeider gelegen is in het invloed uitoefenen op de keuze van hen, die in de gemeenteraden zitting zullen nemen. Het is voor hen dus van het grootste belang het daarheen te leiden, dat die invloed inderdaad uitgeoefend worden kan, waartoe echter in de eerste plaats noodig is, te weten wat men van de af te vaar digen gemeenteraadsleden verlangt. Dat nu is het doel van het ontworpen gemeen te-program, dat niet zoozeer de strekking heeft, bepaalde eischen vast te stellen, dan als leiddraad te dienen voor de afdeelingen in gevallen van verkie zingen. Tot een resultaat hieromtrent mqcht men echter niet zoo spoedig komen: het uur was reeds te ver gevorderd om de levendig gevoerde discussiën tusschen de heeren Schaper, Tak en Troelstra ten einde te brengen, weshalve besloten werd, haar des anderen daags voort te zetten, in afwachting van den feestavond, welke dien eersten congresdag zou besluiten. Wijden wij dus aan de eigenlijke han delingen en besluiten van het congres een volgend artikel. Delft. DR. J. C. E. lllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIHIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI Muziek in de Hoofdstad, Sedert jaren is het de gewoonte dat men op matinée's van den 2en Paasch- en 2en Kerstdag in het Concertgebouw, jonge Nederlandsche kunstenaars laat optreden. Zoo ook 1.1. Maandag, toen de keuze gevallen was op mejuffr. Anna Kappel en den heer Dirk Scbafer. Reeds voor een paar weken mocht ik wijzen op mej. Kappel als op een sopraanzangeres, die door haar klankrijke stem van bijzonder mooi gehalte, als door haar intelligente voordracht de opmerkzaamheid verdient, van allen die be lang stellen in de ontwikkeling onzer jeugdige kunstenaars. Thans beeft zij mij in mijne meening bevestigd, dat wij in haar eene zan geres bezitten van groote gaven. Haar vol klinkend orgaan, hetwelk op de meest natuur. lijke en ongekunstelde wijze gtbruikt wordt en totaal bevrijd is van abnormale invloeden, bui tendien niet ontsierd wordt door een overmatig vibrato, klonk in de groote zaal en met bege leiding van het orchest, zoo schoon als men slechts wenschen kon. Mej. Kappel zong vóór do pauze Ave Maria uit das Feuerkreuz" van Bruch. Inderdaad een echte Bruch, naar het welbekende recept vervaardigd, maar toch ook met de goede eigenschappen, die men in dien oratoriumcomponist van den tegenwoordigen tijd kan constateeren; zooals b.v. dankbare en effectvolle behandeling van de zangstem en oor deelkundige instrumentatie. Overigens wordt de gladde factuur nooit verstoord door hier of daar onverwachts opduikende wendingen, die dan ook geheel misplaatst zouden zijn bij dien aca demisch conservatieven componist. Mej. Kappel mocht er in slagen deze aria in een licht te plaatsen, zoo gunstig, als het stuk slechts toelaat. Na de pauze zong zij Tiaume" en »Schmerzen" van Wagner, en Solvejg's Lied van Grieg. l Misschien zou het beter geweest zijn Schmerzen aan Tiaume te doen voorafgaan, in plaats van omgekeerd. Het droomerige begin van het laatste lied zou dan misschien beter gelukt zijn. Aan het slot van Tiaume was blijkbaar een klein meeningsverschil tusschen zangeres en pianist over het tempo, bij de woorden: Sanft an deiner Brnst verg'ühen, Und dann sinken in die Gruft! Ditmaal voelde ik meer voor de opvatting van de zangeres om n.l. het tempo ietwat terug te houden. Solvejg's Lied werd met ademlooze stilte aangehoord en ontlokte een salvo van toe juichingen. Ik herhaal het, mej. Kappel is eene zangeres van groote gaven. Men zal goed doen met haar rekening te houden in de toekomst, vooral in het vervullen van oratoriumpartijen! De heer Dirk Schafer speelde een piano concert in Es van eigen compositie en bewees daarmede te behooren tot de verdienstelijke jonge componisten van onzen tijd. Het eerste gedeelte heeft mij n als vorm, n als gedachte het meest gepakt; daar zat phantasie in, en de bewerking zoowel van het orchestrale gedeelte als van het solo-instrument getuigt van groote kennis en smaak. Het tweede gedeelte, een kort Adagio van eenigszins dweepend karakter gaat voorbij als een orieutalische droom. Het derde gedeelte mist voor mij de afgerondheid in den vorm, die mij in het eerste gedeelte zoozeer beviel. Schafer speelde zijn werk uit den aard der zaak met veel vuur; zelfs hier en daar met zooveel vuur en zooveel dichterlijke vrijheid in de rhythmiek, dat Mengelberg hem nauwelijks k n bijhouden in zijn vlucht. Aan den eenen kant eene kleine beteugeling van hartstocht en aan den anderen kant eene meer conscientieuse voor bereiding zou het werk tot grooter voordeel hebben gestrekt. Eene schoone uitvoering van Beethoven's Fidelio-ouverture opende de matinee. Ter wille van de volledigheid mag ik niet nalaten te vermelden dat op Goeden Vrijdag in de Ronde Lutersche Kerk door het «KleinKoor a Cappella" onder mijne leiding werd uit gevoerd La Passione diCristo, secondo S. Marco Trilogia Sacra van Lor. Perosi. Dit werk onderscheidt zich van andere Passiecompositiëu o. a. ook daarin, dat ieder deel doorgecomponeerd is en niet vervalt in afzon derlijke aria's, die men er zelfs ongehinderd zou kunnen uitlichten. De partij van Christus wordt door een hoogen bariton gezongen, ter wijl het koor, twee solo-bassen en een tenoor de partijen vervullen van het volk en van den evangelist. De meeste koren zijn zonder begeleiding gezet eu maken, door de wijding die er van uitgaat, grooten indruk. Evenzoo is het orchest zeer expressief behandeld, hoewel niet verzwegen mag worden, dat de aanwending der blaasin strumenten niet altijd getuigt van groote routine en ervaring. Wanneer men het werk van Perosi gaat ver gelijken met een der Passionen van Bach, dau doet men den jongen componist groot onrecht; want de gigantische grootheid van dien reus verplettert alles wat men in zijn bereik brengt. Ik vergelijk dus liever niet en neem Perosi zooals hij is. Zeker mag men hem niet ont houden de eigenschap, van in hooge mate te kunnen stichten; en dat deed bij door de zui verheid en waarheid van zijn artistieke tendens. Am. AVERKAMP. Les Medailles et Plapttes Modernes. Een goed idee van den directeur van het Penningkabinet te 's Hage, in een plaatwerk onder horens taan den titel de voornaamste moderne medailles te doen afbeelden in licht druk en daarby' een eenvoudige toelichting te schry'ven in 't fransch en in 't hollandsch. Een goed idee, want het werk zal in hoofdzaak beantwoorden aan het doel om zooveel mogelyk elkeen de genoemde kunstwerken te doen meegenieten. De phototypie, zoo toegepast als hier, is wel het meest geschikte procédéom medailles weer te geven. De eerste aflevering, bij de heeren Kleinmann en Co. te Haarlem verschenen, bevat, behalve twee teekeningen van Roty en eenige afbeeldingen tusschen den tekst, zes platen met 28 reproducties naar medailles van Oudiné, Ponscarme, Alphée Dubois, Bottée, Bourgeois, Degeorge en Chaplain de meesten van den laatsten en veelal onverbeterlyk weergegeven. In het bezit van zoo'n werk heeft men in zy'ne kamer eene keurver zameling van mooie moderne medailles, die men elk oogenblik genieten kan. De uitgevers beloven 5?6 afleveringen met tezamen 250 afbeeldingen. Dergelijke werken verdienen toejuiching om het doel en de uitvoering. P. PANDEE. Albert Nenlmüs. Jaren geleden, het was in 1885, heeft Vincent van Gogh er reeds op gewezen hoe goed het was «dat men meer en meer begon tentoon stellingen te maken van n persoon of heel enkelen die bij elkaar hooren." Wy mogen ons gelukkig prijzen dat men nog steeds in deze richting voortgaat en ons in de gelegen heid stelt, buiten de gemengde uitstallingen om die de meeste kunst-gezelschappen perio diek plegen te houden, het werk van enkelen der belangrijkste kunstenaars afzonderlijk en ongestoord te genieten. Er zy'n er zekerlijk voor wier reputatie het beter ware zoo nooit meer dan n stuk tegelyk in het publiek werd gezien, wier werk wel aangenaam aandoet in een enkel exemplaar, doch in grooten getale tegenstaat en verveelt; maar anderen zy'n er, en onder dezen Neuhuys, die men gaarne in de ry'ke verscheidenheid hunner gaven aanschouwt. De expositie die de firma E. J. van Wisselingh & Co. onlangs van het werk van Alb. Neuhuys geopend heeft, geeft een volledig overzicht van des kunstenaars werk uit de laatste jaren, en afwisseling over vloedig by over 't algemeen toch dezelfde soort van onderwerpen. Het eenvoudig binnenhuis-leven van het boerenvolk, het Belgische en het Gopische, heeft hy', niet als een geweldig naturalist die het boerenbestaan in al zy'n phaaen geeft, maar als een zacht en dichterlek gestemd man waargenomen, en de vriendelyk-kalme uitingen van dat leven trokken hem meest aan. Een vrouwtje aan het spinnewiel, een gezin aan het middagmaal, een jong paartje, en vooral dikwy'ls moeders met kinderen zy'n hem de liefste gedeelten van het landleven; en ongetwyfeld heeft by' die met evenveel meester schap op het doek gebracht als Maria de oude stedengezichten en Mauve de heide en Breitner de stad en het stadsvolk. Want iu zyn techniek in de flinke en rake streken van zyn penseel, toont hy' zich gely'k aan deze moderne, maar ook aan de oude Hollandsche meesters. Moment de Peine (no. 18) en Bij de wieg (no. 24) zyn in dit opzicht voortreffely'k; van zyn aquarellen vooral Nieuws uit de Gazette (no. 25), terwijl ook des schilders fusains de gezonde eigenschappen verraden die der Hol landsche schilderkunst steeds eigen waren. Waar hy' een enkele maal geen figuren uit den boerenstand schildert maar vrouwen uit de meer gegoede kringen, is hy wel niet zoo sympathiek door zy'n onderwerp, maar blijft niettemin in de behandeling der materie een groot meester. v. M. Knnstliefde. Het Schilder- en Teekenkundig Genootschap Kunstliefde" te Utrecht houdt zijne jtiarlyksche April-expositie. Het bly'ft daar nog alty'd bij het oude; jaar in jaar uit schilderen de dames hare stillevens, en er mag nu wel eens iets aardigs onder zyn, het blyft niette min vervelend die eeuwig in hetzelfde licht beschilderde stukken doek te moeten bekijken ; maar mej. Clasine Neuman, al is slechts n harer werken een stilleven, maakt het wel wat al te bont; het dons harer perziken deed ons denken aan de kleuren waarmede zij twee jaar geleden het gelaat van Prof. Dr. Jan ten Brink versierde; haar jongensportret suggereert bonbondoozen, en het viespoeteloerig geschil derde meisje uit Goes, dat tulpen staat te begieten, is het malste en onhandigste stuk der gansene tentoonstelling. Onder de dames maakt echter mej. El. Hovy een gunstige uit zondering door hare etsen, hoewel die hier en daar ietwat hard zyn. Trademark THEE - E. BRANDSMA. Trademark KOLDEIEIJ i CORBIÈRE, A L. K l DSC H BHTR.twi " A-jyiWriCirMJAM. 9V Groot Beddenmagazjjn. Groote collectie Wiegen, Kinderledekanten, Luiermanden, Babytafelljes, Babybascnles, etc. etc. Vraagt geïllustreerde catalogus. Juffrouw, wil u me wat oesters zenden, maar denkt u er vooral aan, ze mogen niet te groot en niet te klein zyn en ook niet vet. En maakt u vooral, dat ze niet te zout zy'n. Ze moeten koud wezen en dan wou ik ze zoo spoedig mogelyk hebben. U hebt nog vergeten, er by te voegen, of u ze met of zonder parels verlangt. Cacaofabriek Mexico". mm & GO., Cacaofabrikanten, KOOG a. d. ZAAN, HOLLAND. Specialiteit van Overhemden op maat, Dassen, Boorden, Manchetten, etc., hij VVE W. VAM OER HULST Hofleverancier. Reis artikelen. Parapluies. 167 Kalverstraat, AMSTERDAM. PHILIPPONA KETELAAR, Fournisseur de la Cour. KALVEBSTRAAT 166, AMSTERDAM. GRANDE SPECIALITE POUR Troiisseaiix & Layettes. Sur demande envoi franco de Devis et de model es. Luchtkunroord Kleef, Kiicip's geneeskundige Inrichting. Het geheele jaar geopend. Prospectus gratis. Dr. BERüMANN. Arts en Eigenaar. Vroeger Ie badarts by Misgr. KNEIPP, in Wörishofen. BOEKBINDERIJ. (Album- en gortefeuiüefabriek. KERKSTRAAT 53, AMSTERDAM. SPECIALITEIT IN Kantkussens voor Kant borduren, ELIAS P. YAN BOMMEL. Biljartballen Ie qualiteit Ivoor, met garantie; alsmede Lakens, Queuen, Pommeranzen en verdere Biljart-Arti kelen, En-gros by A. OVERES, 's-Hertogenbosch. Koopt oude Ballen tegen hoogen prijs. van KINADRUPPELS van Dr. DE VRIJ Het krachtigst werkend middel tegen Malaria (binnenkoortsen) algemeene zwakte, bloedarmoede en bleekzucht. Vraagt overal de Q verzegelde flaconp a f 1.?, voorzien van nevensstaand fabriel smerk. Men lette daarop. Bij overmaking van een postwissel a ? 1.15 volgt franco toezending door de Chemische Fabriek H, NANNING, Den Haaf. VERSCHENEN: De Rots waarop wij bouwen, DOOE W. ZAALBERG. Opgedragen aan den Nederlandschen Protestantenbond. Prijs in ge'illustreerden omslag ? 2.50. Gebonden in prachtband ? 2.90. Een aitttekend geschenk voor nieuive lidmaten. Uitgave van VAN HOL KEMA & WARENDORF, Amsterdam. n ui is zeker, DRINKT HOLLANDIA" TAFELWATER. Onderlinge Verzekering-Maatschappij JUVENTUtS", gevestigd te AMSTERDAM. Opgericht 1887. Reserve op Ult°. December 1897 ? 25167,83K. Afd. I. Militie-Onkosten Verzekering ter bestry'ding van de Onkosten en geldelyke nadeelen aan den Persoon1 y' k e n dienstplicht verbonden. Afd. II. Hnwelgks-TJitzet Verzekeringen. Prospectussen en Tarieven en alle inlichtingen gratis verkrijgbaar by de Directie, den Texstraat 41, en by H.H. Agenten. Kracpelien en Holm's SALMIAK-PAST1LLES, algemeen erkend als het beste mid del bij Hoest en Verkoudheid. Het is een slijmoplossend en ver zachtend middel by uitnemend heid. Verkrygbaar bij de meeste Apothekers en Drogisten. Prijs per fleschje 20 Ct. (J B^"" Alleen echt in Q flescbjes, ri voorzien van etiquet, waarop handteekening van KRAEPELIEN & HOLM, Zeist, Hofleveranciers. in HHsasHSEsasasasaresasasasHSHsii de M n u Gevestigd te Amsterdam, Damrak 74, Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 3 December 1895, N". 38. Maatschappelijk Kapitaal/1,800,000. Directeuren: Mr. C. L. SCOTT en Mr. PAUL L. MULDEE. Commissarissen: W. J. GEEETSEMA, Amsterdam; JOAN H. SCHMITZ, Amsterdam; Dr. JB. VAN GEUKS, Amsterdam; 3. C. VAN GOENS, 'sffrafenhage; Dr. S. J. HALBERTSMA, Rotterdam; Prof. Dr. W. KAPTEIJN, Utrecht; Mr. J. LUDEN, Amsterdam; Prof. Dr. J. A. C. OUDEMANS, Utrecht; Jhr. F. VAN EBENEN, Zeist en E. "W. SCOTT, Amsterdam. g^P" De Maatschappij verzekert pensioenen, uitte betalen zoo dikwijls en zoolang de verzekerde door invaliditeit, onverschillig of deze voortspruit uit ziekte of on geluk, buiten staat is zijne beroepsbezigheden te verrichten.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl