Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1138
Krfipr's pillen,
(Moonshine)
CHAMBERLAIN : »Bah !"
KBÜOBR : 't Helpt niet of je een leelijk gezicht trekt; je
moet de doos leegeten."
De Reyisie.
(?Le jRire.)
MABIANNE : »Noemt u dit een paasch-ei Dat's een Aprilvisch."
ncle Sam's Tracht
(Judge.)
w*^S£i& 'M7,..,rr a^o
x«
UKCLE SAM : «Drommels ! 't zal een heele deun zijn om ze boven te kry'gen !"
ncle Sai en fle Britsche Leenw,
(Echo's du Eire.)
UNCI.E SAM : »Wij hebben er pleizier in, hem van tijd tot
tijd eens aan zijn staart te draaien, allén om hem te hooren
brullen."
(Redevoering van Mr. Choate, ambassadeur der U. S. A.)
Armenbezoek,
(Punch.)
Deftige dame: «Vrouwtje, ik ben hier wykbezoekster;
maar je zult me wel laten weten, als hier besmettelijke
ziekte of zoo iets is; dan kom ik natuurlijk niet.''
eenige verbetering gekomen. Hiervan getuigt
de New-Yorksche bankstaat en die van gisteren
van de Engelsche Bank, wier hoeveelheid munt
en muntmateriaal niet onbeduidend vermeer
derde, terwijl de totale reserve met een half
millioen pond toenam. De verhouding van
de reserve tot de dadelijk opvraagbare schnld
was 38% pet. tegen 37 ]4 pet. op den vorigen
Woensdag. Daar de gewoonte bij de Engelscho
Bank bestaat om de rente eerst te verhoogen
als de reserve beneden 33 pet. van het be
doelde passief is gedaald, schijnt de kans
daarvoor wat, verminderd.
By de Nederlandsche Bank is de
surplusmetaaldekking met ongeveer 2 millioen ge
slonken waarby de opmerking gemaakt moet
worden dat de gondwissels met bijna 2 ton en
de goudvoorraad met ruim een ton is vermin
derd. Dit leidt de aandacht naar de wissel
koersen. Die op Londen en Parys staan nog
boven wisselpari; de koers op Duitsche
bankplaatsen is thans iets beneden pari.
De groote attentie op de voornaamste beurzen
voor speculatief papier, hield de beleggings
waarden over het algemeen gedrukt, hoewel de
buitenlandsche politieke toestand betere ver
wachting opwekte en de open geldmarkt wat
beter gestemd werd. De prolongatierente in
Gy'sbrecht's veste brokkelde af tot 2M &
2% pet.
Benige verzwakking valt te constateeren
voor de 2)4 pCt. eert N. W. S. en *or de
3 pCt. oUiij. Nederland. Ook Oostenrijkers
waren iets zwakker. Minder onbeduidend lager
waren de Portugeezen en hun buren, de Span
jaarden. Niet ten onrechte. Meermalen heb ik
tot voorzichtigheid voor de hooge koersen der
spaansche schuld aangemaand, al mag niet
ontkend worden dat de daling van het
goudagio tot 20 pet. en de rustige politieke toe
stand, gunstige verschy'nselen mogen genoemd
worden. Nu is ook van den minister van
koloniën een waarschuwing uitgegaan. Wellicht
is hierbij voor het laatst sprake van deze
titulatuur. Men zal weten dat genoemd minis
terie zal worden opgeheven, bij gebrek aan het
bestaan van spaansche koloniën. De ontvangst
der 20 millioen dollars van de Vereenigde
Staten zal binnenkort verwacht mogen worden.
De Chineesche papieren handhaafden hun
hooge koersen. Aanstaanden Woensdag is bij
de heeren van Loon en Co alhier
deinschryving tegen 92 % pCt. opengesteld op een 5
pCt. keizerlyke chineesche goudleening. De
uitgifte geschiedt in verband met de meer
malen besproken spoorwegaar.leg volgens een
overeenkomst tusschen het chineesche
gonverment en de Chineesche spoorwegmaatschappij.
De stukken zyn groot fr. 500 en door uitlo
ting arlosbaar a pari binnen 20 jaren. Het
gouvernement heeft zich verbonden om voor
l Sept. 1907, noch de aflossing te vermeerde
ren, noch de leening geheel af te lossen, of
haar te converteeren. Bovendien heeft het
deze stukken onherroepelijk vrijgesteld van
bestaande of toekomstige belastingen. De cou
pons zijn betaalbaar l Maart en l September.
M x'icanen bleven weinig gevoelig voor de
gunstige berichten der laatste dagen aangaande
den toestand der financiën van deze republiek.
De G pets. ook te Londen boven pari genoteerd,
zouden wellicht spoedig geconverteerd kunnen
worden.
Van de hypotheekbanken valt, behalve de
dividenduitkeeringen, alleen de verbetering der
N. W. en Pac. te berichten. De gunstige be
richten omtrent de vestiging van meerdere
landverhuizers duren nog steeds voort.
De Amsterdamsche hypotheekbank keert 11
percent uit en stort byna / 4000 in de
reservekas. De Zuid-Holl. zal hare aandeelhouders
met 19V2 percent verblijden en op de
oprichtersaandeelen / 10 uitkeeren. De koloniale
credietinstellingen en cultiiur-ondernemingen laten
goede cy'fers zien. Aand.
Ilorneo-Sumatramaatschappij avanceerde van 104% tot 105% ;
de gewone en de pref. aand. Holoniale Bank,
verbeterden respectievelijk van 47 tot 48 /t en
van 65 tot GK. De inschrijving, waarover ik
de vorige keer sprak, is 3 maal volteekend.
Ook de JamBank Exploitatie-maatschappij
ging vooruit op goede verwachting omtrent
dividend.
De inschryving, 1.1. Dinsdag op de
Snmatraen Borneo tabak deed veel hooger prijzen
dan die van de taxatie, besteden. Voor de
Amsterdam- Deli was de gemiddelde
taxatieprijs 145 en hut middencijfer van de opbrengst
239! Over 1898 wordt 921A percent dividend
uitgekeerd; als interim-dividend is reeds 45
percent uitbetaald. Het reservefonds werd
bovendien met / 87,500 vergroot waardoor dit
ruim een millioen bedraagt.
De aandeelhouders der Tabaks mpij
Arendsburp zullen met 95 pet dividend verheugd
worden. De houders van actions dejouissance
ontvangen het maximum van / 12000. Voor
afschrijving kan bovendien bijna 85 duizend
gulden besteed worden.
O&der de _7Wro/e«wwaarden onderscheiden
zich de Hordt, de Holl. Ritmeensclie en de
Schibayeff het beste. Moeara-Emm komt op
wat zwakker noteering voor. De tegenwoordige
koers van 126 K wordt te laag geacht; nog
steeds is de meening van «insiders" dat de
koers pi. m. 130 percent behoort te wezen.
Koninklijke zoowat op vorige verhoogde
koersen. Zou de noteering van 18(1 a, 191
niet te hoog wezen? De vergelijking met de
eerste drie maanden van 1898 geelt de vol
gende cijfers:
1898 1899
Januari 520000 units 205000 units
Februari 580000 » 170500 »
Maart 710000 » 171000 »_
1S10000 units 54(5500 units
De aand. Sumatra-Palembang komen op wat
lager koersen voor. Als men denkt aan het
groote aandeelenkapitaal en het groote bedrag
van den inbreng, dan vraagt men al gauw:
zoudt-n ook deze lagere noteeringen nog niet
te hoog zijn ?
Van de mijnmpijen zijn enkele betere cy'fers
te vermelden. Deze rubriek geeft me aanlei
ding de aandacht te vestigen op de enorm
groote goudopbrengst in de Transvsalsche
mijnen ten bate van vele hollandsche, pardon.
vooral ten voordeele van engelsche kapitalisten.
Onder de Diversen ontmoet ik de
Hommenhuiler's op den vorigen koers. De inschrijving
die ik de vorige week, naar aanleiding van
de ontvangen prospectus besprak, is, r.aar be
richt wordt, zoodanig geslaagd dat aan de vry'e
inschrijvingen slechts ongeveer 75 perc. zal
toegewezen worden.
Naar aanleiding van de inleiding omtrent
de beurs, zal de lezer niet teleurgesteld
zijn, door het bericht dat de amerik.
SpoorwajiKaarden weinig veranderingen aantoonen.
De kleine wijzigingen zijn voor het
meerendeel in de dalende richting. Heden, Donder
dag, maakten de Oreyon Shortlme en de
Gitlfwaarden een buitengewoon goede uitzondering
op de algemeen flauwe stemming. De 5 pets.
Kansas City Pittsb. en Gulf bereikten
daar? door weder ongeveer de noteering van den
i vorigen Donderdag: 64 a 64% pet. Verder
! afwachten blijft de boodschap. De heer Jos.
j Sassen, directeur van de Prov. Effectenbank
i te 's Hertogenbosch, laat zich in de De Nieuwe
j Financier en Kapitalist over de brochure van
dr. Lamping waaromtrent ik de vorige week
eenige zakelijke critiek gaf, als volgt uit:
«Hiertegen (houders beanstigen waardoor ze
tot verkoop tegen de lage noteering overgaan)
dient gewaakt en gehandeld te worden en om
daartoe te geraken is de eenvoudigste weg
dr. Lamping's pamflet in een waar daglicht te
stellen, en rondborstig op gevaar af van
onbej leefd te zy'n, het te qnaliflceeren :
lo. als een nietswaardig geschrijf gebaseerd
op onware geruchten en courantenberichtjes ;
2o. als een geschrijf waarvan het doel is
personen en instellingen verdacht te maken,
wantrouwen te zaaien en zoodoende de beurs
koersen der Kansas City-waarden te drukken
(misschien wel om zelf op lagere koersen te
kunnen koopen);
3o. als een geschryf waarvoor ieder fatsoenlijk
man zich zou moeten schamen deschry ver te zyn."
Waarom toch zulke krasse woorden uitgelokt ?
Uit het ontvangen verslag over '97/98 der
Florida Central & Peninsular Sp. Mij. bly'kt
dat de ontvangsten per my'l hebben bedragen
2871,11 D. tegen 2374,66 D. in het vorige jaar,
terwyl de exploitatiekosten slechts 64.69 pCt.
tegen 71.03 van den vorigen dienst bedroegen.
Het overschot is 325,194.71 Dollars; dat
van het vorige dienstjaar slechts 51,000
dollars. Nog mag ik doen opmerken, dat ik
op de debetzyde van de balans vind geboekt
voor nieuwe uitrusting 201,403 dollars, die
bly'kbaar uit de ontvangsten zy'n bestreden.
* *
Brieven en stukken voor deze rubriek te
adresseeren aan
D. STIOTBB.
Amst., 14,15 April '99. Alexanderkade 4.
MIIIIHIIIIIIIIIIIimillltllllllllllllllMlllllllllllllllllllflIllltlllMMMMMIMMI
BOEKAANKONDIGING.
Op Excursie. Jaarboekje voor
Natuurvrienden, door P. TEUNISSEN. 1ste
Jaargang, April 1899?1900. Amster
dam, G. A. J. van Dishoeck.
De heer Teunissen, tot voor korten sijd aan
vele »natuurvrienden" bekend als redacteur
van het aardige en leerzame tijdschrift de Le
vende Natuur, geeft in het bovengenoemde
werkje een uitmuntenden wegwyzsr voor hen,
die de natuurlijke historie door eigen waar
neming wenschen te beoefenen. Voor elke
maand geeft hy een lystje van bloeiende
boomen, heesters en kruiden. Dan volgt eene
opsomming van hetgeen te verrichten valt in
den moestuin, op de bloömistery, in den
boomgrard en op den akker; vervolgens eene op
gaaf van de feiten in de dierenwereld, die de
aandacht verdienen, en ten slotte een lijstje
vad aanbevolen werkzaamheden. Wy' schrijven
hier de werkzaamheden voor April over:
1. Bestudeer de ontwikkeling van een
speenkruidbloem; steek een plar,tje uit, zet het in
een pot, plaats 't buiten en houd het goed vochtig.
2. Vergelijk de bloesem van aal- en kruisbes.
3. Vergelijk appel- en perebloesem. 4. Ga de
werking eener zaaimachine na. 5. Vang beer
rupsen en kweek die op. 6. Visch kikkereieren
op doe ze in een flesch of aquarium. 7. Beproef
groote hommels te vangen, 't Zijn koninginnen,
die overwinterden. 8. Schrijf zoo spoedig moge
lijk om een catalogus van een zaadhandelaar, doe
direct een keuze, bestel dadelijk, om in Mei te
kunnen zaaien.
Zie daar een aantrekkely'k programma, dat
byna ieder, zonder speciale voorbereiding, zal
kunnen uitvoeren. Niet altijd echter maakt de
schry ver het ons zoo gemakkelyk. Als hij ons
bijv. in Juli voorschrijft: «Bestudeer de
schermbloemigen", zal die taak, zonder nadere
aanwy'zing, menigeen wat zwaar vallen. Maar ook
hier geldt het: al doende leert men. De
schryver zou zeggen : al ziende leert men. En hy
heeft gely'k, als namelijk het zien niet is een
oppervlakkig rondkyken, maar waarnemen, on
derscheiden, determineeren. Zijn boekje is een
goede gids voor ieder die zóó wil leeren zien.
Vocabularium op Xenophoris Anabasis,
met een kaartje, door DE. F. F. C.
FISCHER, rector van het gereformeerd
Gymnasium te Kampen. Groningen,
J. B. Wolters.
Een speciaal woordenboek voor eiken schrij
ver te maken, zon zeker een nutteloos werk zijn.
Toch achten wij den arbeid van Dr. Fischer
niet nutteloos, maar zelfs zeer nuttig. De
Anabasis is gewoonlyk het eerste Grieksche
werk. waarmede onze gymnasiasten kennis
maken, en wanneer zij m dit stadium
verkeeren, heeft het gebruik van een volledig
woordenboek voor hen nog groote
moeielijkheden. De zeer uiteenloopende beteekenissen,
die een zelfde woord bij verschillende auteurs
en in verschillende tijden kan hebben, brengt
den Graecus in den dop deerlijk in de war,
en komen er in n zin, twee of meer zulke
woorden voor, dan worden aan zijn combina
tietalent veel te hooge eischen gesteld. In
het Vocabularium zijn natuurlijk alleen die
betetkenissen aangegeven, welke het woord in
de Anabasis heeft. Zoo wordt veel overtollige
moeite vermeden, en het grondig voorbereiden
der opgegeven taak gemakkelijk gemaakt, het
geen ongetwijfeld aan den werklust en dus
aan de degelykheid van de studie ten goede
zal komen.
Veertig jaren geleden zat de schrijver dezer
aankondiging op het Gymnasium naast een
jongen, die aan lexicon-vrees leed. De be
doelde scholier vertaalde er maar op los, heel
dwaas soms, maar er was methode in die dwaas
heid. Zoo had hij het te kwaad gekregen met
den regel uit Ovidius Metamorphosen (II : 12)
Pars, in mole sedens, irirles siccare capillos,
dien hij vertaalde: Een deel, in een molen
zittend, melkte de jonge (/eitjes.
Door den conrector ondervraagd, hoe hij aan
die onzin was gekomen antwoordde hij:
j> Pars =: een gedeelte, dat weet ik. Sedens
zittend, dat weet ik ook. In mole is natuur
lijk sin een molen". Viridts is immers groen ?
En capillos beteekent geitjes hier verwarde
de vertolker capillus (haar) met c«/>cWa (geit) ;
siccure is drogen. Esn groen geitje kan alleen
een jong geitje beduiden, en een jong geitje
»drogen" beteekent natuurlijk het diertje
melken.
Had mijn al te vernuftige schoolkameraad
een Vocabularium zooals dat van dr. Fischer
gehad, dan zou hij waarschijnlijk het
raad' plegen daarvan niet zulk een noodeloos en
j vruchteloos werk hebben gevonden, en Ovidius
j minder phantastisch, maar stellig j ulster hebben
j vertolkt. P.
j 1) Een deel, op een rotsblok zittend, droogde
de zeegroene haren.,
C. L W. NOORDUTO. De kanarie in
zijne verschilende rassen, met 22 af
beeldingen in zwart- en kleurendruk.
P. Noordhoff, Groningen.
De wilde kanarie, waarvan onze zoo alge
meen geliefde zangers afstammen, vindt men
nog in Zuid-Afrika en op verschillende eilanden
in de Atlantischen Oceaan, vooral op de Kana
rische eilanden. In het jaar 1478 werden ze
door Hendrik den Zeevaarder, die deze eilan
den voor Spanje in bezit nam, van daar naar
Europa overgebracht. Men maakte in Spanje
veel werk van dezen nieuwen vogel; men
kweekte hem op en gewende hem aan de
gevangenschap, doch zorgde er voor, dat er
naar buiten niet anders dan mannetjes werden
uitgevoerd, zoodat, zelfs tot op het midden
der 16de eeuw, alle kanaries in het buitenland
door Spanje waren uitgevoerd.
Omstreeks dien tijd verongelukte er een
schip voor Livorno bestemd, dat duizenden
kanaries aan boord had, in de nabijheid der
Italiaansche kust. De kanaries geraakten in
vrijheid en verspreiden zich vooral over het
eiland Elba. In dit zachte klimaat vermeer
derden zij zich zeer snel. De Italianen slaagden
er in ze weder aan de gevangenschap te ge
wennen en op te kweeken, en het duurde niet
lang, of ze werden van dit land uit over geheel
Europa verspreid.
Vooral in Tyrol legde men zich y'verig toe
op de kanarie-teelt; jaarlyks werden van daar
duizenden naar alle landen uitgevoerd.
Uit die Tyroler kanarie's hebben de Hol
landers, de Duitschers en de Engelschen drie
verschillende rassen doen ontstaan. De Hol
landers legden zich hoofdzakelijk toe op het
verkrygen van schoon gevormde vogels. De
Duitschers trachten schoone zangers tekwoeken,
terwy'l de Engelschen by de veredeling meer
op de kleur werkten.
De Hollandsche kanarie wordt in ons land
byna niet meer aangetroffen. In het noorden
van Frankrijk wordt zy voornamelyk gevonden,
waar zy bekend is onder den naam van Serin
hollandais.
In Pary's wordt zij zeer veel gekweekt en
op de tentoonstelling in November 1898 aldaar
gehouden, uitsluitend van Serins hollaudais,
bracht het bekroond exemplaar de som van
250 gulden op!
De kanaries, die uit Saksen hier jaarlijks
by duizenden worden ingevoerd, zijn
uitschotHarzers. De werkelyk goede Harzer-vogels
komen slechts bij uitzondering hier in het
land. Wij kennen het heerlyk geluid dier
vogels niet, en wij betalen de kanaries, die
hier als echte Saksers worden aangeboden, ver
boven de waarde.
Het doel van het werkje van den heer
Noorduyn is om de IIolland"ers meer bekend
te maken met de kanarie in haar verschillende
rassen en hen op te wekken op het verlaten
pad terug te keeren. Hij wil dat wij ons weer
gaan toeleggen op de kweek van postuur- en
kleurvogels, nu jaar in jaar uit gebleken is,
dat ons klimaat of wat dan ook, zich niet
eigent om uitstekende zangers te kweeken.
In het werkje wordt, behalve een door ge
kleurde platen geïllustreerde beschrijving van
de rasvogels, ook aangegeven, waar en tegen
welken prijs dezen te kry'gen zy'n, hoe ze
behandeld moeten worden en welke voorzorgen
er moeten in acht genomen worden om de
kunstmatige kweeking te doen gelukken.
Aan alle liefhebbers van kanarie's, en ons
land telt er velen, wordt dit werk ten zeerste
aanbevolen. R.
NIEUWE UITGAVEN.
De Verloren Zoon. Drama in 5 bedrijven,
door Jon.W. BKOEDELET. Amsterdam, L J. Veen.
Holland and ilie Hollanders, by DAVID
SMELJJRUM. With Illustrations. Edinburgh and
London, William Blackwood and Sons.
Open brief aan den heer J. Menno Huizinga,
Arts, naar aanleiding zijner op 16 Maart 189!)
in de vereeniging »Toynbee" gehouden rede
over : »Een en ander over Spiritisme", 's
Gravenhage, H. de Voogd van der Straaten Hzn.
Jïerichten en mededeelingen der vereeniging
van leeraren aan inrichtingen van Middelbaar
Onderwijs. Achtste reeks, no. 9. Leeuwarden,
Coöperatieve Handelsdrukkerij.
Staat en Maatschappij. Itedevoering uit
gesproken op den 24sten Maart 1899, door
Mr. J. UK LOUTER. Utrecht, J. van Druten.
Het geheim van het kasteel, tooneelstukje in
een bedrijf, door MJOLATI VAN JAVA. Eerste
serie, no. 2. Culemborg, Blom en Olivierse.
De Landsverdediging, Maandschrift onder
redactie van INYKSTIGATORES. 2e jaargang, 2e
serie, vierde en vijfde aflevering. Amsterdam,
Uitgevers-Maatschappij »Elsevier."
De bewoners der Vreemde Wcrelddeele-n.
door dr. H. BLINK. 18' aflevering. Amsterdam,
Uitgevers-Maatschappij «Elsevier."
De Kansas Cili/'s, door dr. J. A. LAMPING.
's Gravenhage, W. P. van Stockum & Zoon.
Scheikundig Jaarboekje (1899). Piotterdam,
W. Ringlever.
Oude gegeten*, uit het verre verleden der
kerk, meer bepaaldelijk den Itoomsdien landge
noot ter overu-egint) voorgelegd, door Prof.
G. J. P. J. Boi.LAM). Leiden, II. Adriani.
Inhoud van Tijdschriften.
Eigen JLaard, No. 15. De Bruid van een
l'aria, door Miriam Irgen (slot) ; De Sultan
van Assahan, door Bintang Djaoeh, met portret;
Een glorieus festijn ; De Centrale Werkplaat
sen der Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maat
schappij te Haarlem, door C. J. Lust, I, met
afbeeldingen naar phot. van den heer J.
Pörtzgen, aldaar ; De koffer van Molière, naar
het Fransch van G. L'jnütre; Bevloeiing op
Java, door J. F. Quant, met afbeeldingen
(slot); Feuilleton.
Tijdschrift van het Nederlandsch Genootschap
foor munt en penningkunde, 2e aft. Que sait-on
de la plage de Domburg 'l (suite), par Mlle
M. de Man; Beschrijving der medailles in
1898 geslagen aan de ium. Fabriek van
Zilverwerken, firma C. J. Begeer te Utrecht, door
W. K. F. Zwierzina; Inhoudsopgave der Tijd
schriften, die 't Genootschap in ruiling ont
vangt; Gemengde berichten.
llllllllllllllllllllllllllnlIlllllllMIIMIIIIIIIIIHUM
Marcns Lok t
4 Juni 1S2G?22 Maart 1800.
Zij minderen vast, de mannen van het oude
gilde; zij, die zonder eenige wetenschappe
lijke opleiding, een handige gave van koop
manschap aan uitgebreide bibliographische
kennis paren. Het ras van hen wier grootste
kracht in sflair", wier groote kennis in »kijk"