Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1148
Het getal II in de WerelÉteescMeflenis.
(Lustige Blütter.)
De tweeden zullen de eersten zijn !
Nieuwste Illnsie!
in 't Specialiteiten-theater te 's Gravenhage.
(Lustige Sluiter.)
De wereldvrede, die in werkelijkheid in de diepte ligt, verschijnt door een
merkwaardge reflexie in opgaande en vaste positie.
Filipino's eerste bal
(Judge.)
McKiNLHY : »0, jou vieze jongen !"
Le?e de Geredrtiglieiil!
(Moonshine.)
FRANKRIJK, tot ESTERIIA/.Y: »Waar hij was, hadt gij moeten zijn."
123 pc., yerwüst naar de inschrijving, tegen
110 pc. die Dinsdag a. s. is opengesteld bg
de Associatie- Cassa alhier, op 300 Aandeelen
van ? 500. De aandeelhouders kunnen hun
recht van voorkeur uitoefenen door het
dividendbewys no. 19 der 1ste en 2de serie en
no. 8 van de 4de serie; deze dividendbewijzen
zijn na 27 dezer waardeloos. Het bezit van
7 Aandeelen geeft voor 3 Aandeelen claim
recht. Storting 4 Juli:
Dividendbewijs no. 18 van de 1ste en van
de 2de serie, voorts no. 7 der 4de serie zyn
betaalbaar met ? 40 per Aandeel van ? 500.
Overigens zijn de koersen in deze rubriek
niet opwekkend. Toch schijnt de suikerindustrie
nog al belovend te wezen.
Tabakswaarden algemeen lager. Meermalen
werd in deze rubriek op de te hoog opge
voerde koersen gewezen. De laatste taxatiën
schijnen niet meegevallen te zijn.
Op een enkele uitzondering na zijn ook de
petroleumwaarden lager. De koninklnk ver
minderden van 208 a 216 tot 198 a 20T Het
verslag is dan ook niet bemoedigend; contrarie.
De capaciteit der putten was in Juli van 18000
vaten per etmaal tot ongeveer 8000 vaten ver
minderd. Den 15 September berichtte de
hoofdadministrateur, dat de opbrengst toen
4000 vaten per etmaal bedroeg, terwyl hij
13 October berichtte, dat drie der spuitende
bronnen geheel hadden opgehouden te vloeien.
De boringen vorderden zeer groote uitgaven
en gaven nog slechts teleurstellingen. In ver
band hiermede wordt slechts 6 percent dividend
uitgekeerd om meer contanten beschikbaar te
houden voor de nog te maken kosten, waarvan
het bedrag nog niet te overzien is. Wellicht
zullen op de algemeene vergadering, die op
Woensdag 28 dezer gehouden wordt, nadere
mededeelingen, naar aanleiding van te stellen
vragen, gedaan worden.
De aand. Sumatra Palembang retireerden
van 8G:i/+ tot 81. Het verslag heeft dus niet veel
goeds gedaan aan de waardeering der aandeelen.
De post onder het Actief: Concessie en oprich
tingskosten / 4 513.120,37 bij een kapitaal van 7
millioen, doet een gewoon mensch schrikken;
wat moet hij den aandeelhouder dan wel doen ?
De amerikaansche sporen zijn onder de
drukkende toestanden waarvan ik boven sprak,
wat achteruitgegaan.
Het meest leden de Gulfwaarden op het
bericht van de uitgifte van receivercertificaten
ten bedrage van 8')0 duizend dollars. Een
beurstelegram voegde bij het bericht hiervan,
de mededeeling, dat de wegbedding, het
rollend materieel en de overige uitrust ng in
een treurigen toestand verkeeren. In strijd
hiermede zou een schrijven wezen van iemand
die ook met den toestand van weg en werken
bekend kan zijn. Nous verrons. De
ontvangstcyfers waren over de laatste maanden steeds
gunstig.
Beduidend gingen ook achteruit pref.
Atchison, aand. Balt. Ohio, pref. en commons Denver
Rio en Union Pacific.
Trammen en Loten weinig of niet gewijzigd.
De bespreking van andere ingekomen verslagen
moet nog tot de volgende week uitgesteld
worden.
A'dam, 22/23 Juni 99.
D. STIGTBK.
IIIIIIIMIIlllin tllllllllllllll IN
Boet en Tüflsenrift.
De Hollandsche Revue.
Behalve de afbeeldingen van Thora Prikkers
teekeningen, dienen genoemd te worden in
dit nummer het laatste portret van den be
roemden pianist Paderewski, voor de curio
siteit: dat van Gilbert Reid, die hier voor
drachten hield over het Hemelsche Rijk, in
Ghineesch costuum en de woningen (?) voor
menscben te Amsterdam. Over die laatsten
wordt in de rubriek: Belangrijke Onderwierpen
gesproken en aangeraden, huizen of vertrekken,
die niet aan de minste eischen der hy ;iène
voldoen, door bevoegde autoriteiten te laten
afkeuren, zoodat verhuring er van verboden
is. Afzonderlijk wordt het plan behandeld
tot oprichting eener Huize Thugatêr, ten bate
vooral van onderwijzers en onderwijzeressen,
die met hun karig tractement wat er toch
al vaak zoo'n ongelukkig soort menschen van
maakt zoo moeilijk een behoorlijk, gezellig
tehuis kunnen vinden, vooral hier ter stede.
Or.der datzelfde hoofd worden aangeroerd:
de voor- en nadeelen van vroeg of laat huwen,
armenzorg en oesterteelt.
De Karakterschets is gewijd aan Johan Tliorn
Prikker, met een portret van hem er bij en
bovendien een geheel ameublement door hem
ontworpen, een tafelkleed, een gebatikt kussen,
een schoorsteen, een bank, alles door hem
gemodelleerd, ook afdrukken van schilderijen
werden hier opgenomen: Fin d'une ore,
waarwaarvan ik tot heden echter niets begrijp,
Avondnevel, waarin hij de sluierachtige
verwaaiïng van dergelijke damp in lijnen over
zoo'n wolkenmassa heen schijnt te hebben
willen teekenen, en Bloesems. Het origineel
hiervan zag ik nooit, maar te oordeelen naar
de afdruk vind ik dat soort kunst eer inte
ressant dan mooi, evenals die van Toorop; het
komt me voor allebei overgangskunst te wezen.
Men ziet hier wortels, waaruit vrouwengestalten
oprijzen, welke min of meer de omtrek van
tronken behoud n : n op den voorgrond vouwt
de handen, alsof ze de Idee van maagdelijke
schuchterheid en kuischheid moet voorstellen,
drie anderen breiden smachtend de armen
als twee hoofdtakken uit, of ze het denk
beeld : liefdeverlangen ir.karneeren. Wolken,
slank kronkelend, omslingeren die boom
vrouwen, of ze een voorstelling zijn van lente
winden wuivend om de stammen. Netscher
vertelt dan vrij wat van het leven van Thorn
Prikker en diens streven in schilderijen niet
j slechts de voorwerpen maar de idee in de
dingen schuilend tot uitdrukking te brengen
en citeert ook fragmenten uit diens brieven aan
Henry Borel. Uit De Oorlog der 'loekoiiwt van
Johann von Bloch wordt als Hoek run de
Maand een resumégegeven van de statistie
ken over over de draag- en vernielkracht der
tegenwoordige en toekomstige wapens, van de
oorlogsbudgetten in verschillende staten enz.
Nu neemt de redactie aan, dat de tsaar meer
door de cijfers van deze auteur dan door de
lectuur van »Die Waffen nieder" tot het bijeen
roepen der Vredesconferentie is gekomen. In
Harpers Monthly Magazine stond echter een
tijd geleden een artikel over een van Ruslands
staatslieden: Witte. In verband daarmee werd
verklaard, dat Alexander III onder den indruk
van de lïussisch-Turksche oorlog, die hij als
kroonprins meemaakte, zijn kinderen de afschuw
van den krijg heeft ingeprent. Het is dus nog
zoo zeker niet, dat Nicolaas II uit berekening
alleen tot dien stap overging. Op de achter
zijde van de aflevering staat weer een alleraar
digste reclameplaat voor Van Iloutens Cacao.
De Nieuwe Tijd.
H. van Treslong zet zyn prettig gesteld
artikel voort: Het ontwikkelingsbegrip in de
natuur- en maatschappvjieer. Hij noemt daar
naast de alchemie, de kabbalistiek
eenschijnwetenschap. Waarschijnlijk omdat hem on
bekend zal zijn, dat de kabbalistiek een
scliijntheologie was. In '97 of '98 werd in de
Nouvelle Revue door een Franschman, wiens
naam me helaas ontgaan is, en onder uit
drukkelijke verklaring, dat hy geen verraad
pleegde, de sleutel van de Kabbala gevonden.
Dit boek, waarvan men nu de inhoud begint
te ontcijferen, was een werk, waarin joodsche
vrijdenkers hun gedachten voor de orthodoxie
verborgen. Het was zóó geschreven, dat deze
het voor zeer stichtelijk moest houden, maar,
dat de ingewijdde er de meest kettersche
begrippen in vond. Dit lukte door gebruik
te maken van de dubbel-zinnigheid der letters.
De letter l bijv. drukt in Ellohim (God) iets
verhevens uit, in ons: Zaag, taelijk, daaren
tegen een geheel tegenovergesteld idee.
Nu was de Kabbala zóó opgesteld, dat men
de functie van de letters moest kennen om
de ware beteekenis van iedere zinsnede te
doorgronden. De letters heeten de 32 poorten
der wijsheid en ze werden niet geopend naar
oostersch voorschrift »dan aan hem, die uit
zich zelf begrijpt", aan dat plezierig soort
menschen in den omgang, die direct vatten
wat je bedoelt, bij een enkele wenk, door
anderhalf woord, te spreken.
Hoe groot de wetenschappelijke waarde van
de Kabbala nu nog is, zal bij verdere ontcijfering
moeten blijken. A. H Gerhard zet het artikel
voort over Onderwijs en Leerplicht en vraagt
j zich nu af, na betoogd te hebben, dat de minimum
leertijd 7 jaar moet zijn, hoe door practische
maatregelen werkelyk en niet alleen op papier
gedurende die periode de kinderen het minimum
van onderwijs zullen deelachtig worden. J. H.
Schaper wijst de leemten aan in De Ongevallen
wet en sluit met te zeggen, dat die een on
beholpen product is van een vreesachtige en
kapitalisten ontziende Regeering, die voor de
arbeiders wat wil doen, maar.... zoolang er
geen algemeen kiesrecht en daardoor geen
andere Kamer komt, blijft het sukkelen. H.
Spiekman schreef onder den bescheiden titel:
Iets over Rotterdam bondig en helder heel
wat over de toestanden in die gemeente, en
over de quasi-vooruitgang van de arbeiders bij
den bloei van haar handel. Met zorg ziet hij
daarvan de toekomst tegemoet. F. v. d. Goes ram
Tegen den Vrede van den Tzaar over, een
artikel van de Poolsche Socialistische Partij,
te Londen verschenen in het orgaan van die
fractie der Internationale. Er wordt in ver
meld, dat, indien adel en bourgeoisie ook al
niet meer denken aan de onafhankelijkheid
van Polen, de arbeiders daar een andere
meening zijn toegedaan. Verder wordt er in
gewezen op het feit, dat de z. g. Vredescon
ferentie juist de quaesties, waar het op aan
komt om de vrede te verzekeren:
ElzasLotharingen, de toestand van Turkije, niet
aanroert, maar er wordt vergeten, dat dit ook
j niet het werkelijke doel is van die bijeenkomst,
! welke alleen tot taak heeft zooveel mogelijk de
i bewapeningen te verminderen, niet geheel af
j te schaffen en de arbitrage te bevorderen, niet
j voor goed in te stellen als eeniy middel zich
j recht te verschaffen voor alle volken der aarde.
| Hij bespreekt verder nog ettelijke brochures :
/ Arbeiderspensioneering door W. II. Vliegen,
Ontstaan, Doel en Streven der S. D. A. P.
! door P. J. Troelstra, Langs nieuwe Wegen,
afscheidsrede van Ds. J. W. Melchers.
* *
*
Elsevier's Maandschrift.
Als frontispiece: Omstreken van's
Hertogjnbosch ; Een Liedje van G. W. Lovendaal,
muziek van Johan H. Coster; de woorden
komen me meer gemaakt naïf, dan werkelijk
spontaan eenvoudig voor, eer grog van een
simpele minnezang dan essence er van. Caroline
Beeloo geeft een biogralie van den schilder
Karssen, met wel wat te veel Fransche wen
dingen er door gestrooid. Er staan verscheidene
afdrukken bij van het delicate, weemoedige
werk van dien kunstenaar. Het Jiankje van
Van Nievelt beteekerit niet veel, maar het
slot is wel aardig. Twaalf dagen op reis met
levendige teekeningen van Anton Molkenboer,
maar als beschrijving een lor. Norbert van
Reuth zet zijn banale fantasie over Hooft
voort; gelukkig wordt die wat vermooid door
de minnedichten van den Drossaert zelf, verder:
verdienstelijke Gedichten van Jeannette Nijhuis,
het beste : Herfst, en Avond, waarin óók aan
het slot de zonnegloed gepersoninieerd had
moeten blijven. 'J'ut een doel schetsje van
Th. J. Thijssen, zoo, zoo. en door Lynceus :
een biografie met portret van liraakensiek, de
onmisbare teekenaar van dit blad.
J. K. RE.vsi'.riïG.
NIEUWE UITGAVEN.
Uitgaven van l'. NoordhofF te Groningen :
Zangoefeningen, naar Daniël de Lange's
Zangschool. door W. H. UK GKOOT W/N, Ie
stukje, 5e druk.
I)e landen van Europa, geschetst naar hunne
natuurlijke landschappen, door R. Bos '2e druk.
Vrruiyxi ukken, ter oefening in de rekenkunde,
door W. II. WISSKI.ISK. 7e druk.
On~e l'roi'incte, door R Bos. oe druk.
i Driemaal den Aardbol om. Aardrijkskunde
'i voor de rolksschool, door F. Bw;ix.s. Ie
gei deelte, llie druk.
; De Jeugdige Zanger, door RiniAitn Hoi,.
! 71ste werk. :)e deeltje.
i J{ekenschool, oefeningen voor het
aanschouI weüjk, uit liet houi'J en schriftelijk rekenen,
door W. II. WISSKI.TNK. Ie stukje. Getallen
I van l?Kt voor school en huis 5e druk.
Zang A-Ji-('-boek. 50 oefeningen en 12
liedjes voor hut eerste zangonderwijs, door
j MAIMUM A. BiiA>"i)Ts BUY«.
i Jiekemtcliool, oefeningen voor het aanschou
welijk, uit het hoofd en schriftelijk rekenen,
door W. il- WIS;-<Y:I.INK. 3e stukje. Getallen
van l?100. l~2c, verbeterde
druk.i Kijiderrreitfid. Vertellingen, fabels en versjes,
[ naverteld en berijmd door W. J. WKNDEL. 8e dr.
j Kieinve iiitxliijijcs in het lïijk Jer Natwvr.
Leesboek voor de volksschool, met eene
aan; beveling van S. BT-MTOÏTKN CATK. 9e druk.
Met ;>'ó houtsneden.
i Ons Oi>xtelleiil>oek, door L. DB VJ;IES. 2e,
: omgewerkte druk.
? Ifimiltnarlteid, door J>K RAAJ-' en I>K VHIES.
Volledige leerciir.tus der Engehclie taal, door
i J. N. VAI.KIKH'I'. Ie stukje. He. herziene druk.
; Mots et iï.i'presxions familil'res les plus itsitcs
dans In ('onrersation, par L. DI.LIKOTTK.
Huitième dition.
i Petit 'Kcciieil de, Jl/ots francais mee leur
df/inition. par F. P. VISSKH.
; Wie fiayst dn f Oefeningen voor het spreken,
schrijven en lezen in de Hoogduitsche taal,
door U. UK RAAF. '2e stukje.
Het Christendom en de Sociale Kwestie, door
P. BKUINING, met een woord ter inleiding van
inr. M. W. F. TEEUB. Haarlem, H. D. Tjeenk
Willink & Zoon.
Levensdoel, door ANNA KAULBACH. Amster
dam, P. N. van Kampen & Zoon.
Goedkoope practische Zak-Atlas van Neder
land, met aanwijzing van alle Spoor-, Tram-,
Straat- en Grintwegen, door F. BKUINS. Gro
ningen, P. Noordhoff.
Oorlog of Vrede ? Roman van GEEGOE
SAMAKOW. Afl. 7. Amsterdam, Hollandsche
Stoomdrukkery en Uitgevers-Maatschappij.
Mijn toetreden tot de 8. D A. P., doer
dr. H. W. Ph. E. v. D. BEBCH VAN EYSINÖA.
Amsterdam, J. A. Fortuyn.
Op twee planeten, roman door KUKD
LASSWITZ. Afi. 5. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink
& Zoon.
De Zaak Hogerhuis, door P. A. PIJXAPPEL.
Amsterdam,Scheltema &Holkema's Boekhandel.
De Wijsbegeerte in de Nederlanden, door
dr. J. P. N. LAND, in leven Hoogleeraar te
Leiden, vertaald en bezorgd door mr. C. VAN
VOLLENHOVEN, met levensbericht van den
Schrijver, door dr. C B. SMUJYT. 's Graven
hage, Martinus Nijhoff.
Over winstdeeling in het algemeen en
mededeelhebberschap in het bijzonder, door dr. J. C.
EBINGAARD. Overgedrukt uit de Economist.
Juni 1899.
Pensiongids voor Nederland. Zomer-Editie
1899. 's Gravenhage, Coöperatieve
Pensionvereeniging.
De beivoners der vreemde iverelddeelen, door
H. BLINK. 21e Afl. Amsterdam,
UitgeversMaatschappü«Elzevier."
Inhoud van Tijdschriften.
Eigen Hiard, No. '25: Elisabeth Blaeu, door
W. M. Maclaine Pont, IX. Iets over de
goudindustrie in Suriname, door W. L Lot',
met afbeeldingen. (Slot). Een hoopje wol,
door G. S. de C. Roeiwedstrijden, met
afbeeldingen van de winnende »oude acht"
van Laga, de race tusschen Nereus en Triton.
op het Galgenwater bij Leiden, en een
Chineeschen roeiwedstrijd bij het Pekt j oen-feest
te Batavia. De Walskoningen, met portret
van Johann Strausz en afbeelding van zijn
eerste concert te Woenen. Zondag, door
Jan de Kijker. Feuilleton.
Tijdschrift voor Onderwijs en Opvoeding. 2e
i Afl. H. Zondervan (Warfum), Het
geschiedenisonderwijs aan de vijfjarige hoogere
burger| scholen; P. Goedhart (Roermond), De
eindi examens der hoogere burgerscholen ; Dr. J. H.
Gunning Wzn. (Jena), Paedagogische school
reizen ; G. J. Buijs (Amersfoort), Wat
logai rithmentafels zijn ! ; Ur. Albs. Poutsma (Am
sterdam), Nog eens: Het leerplan der Gymnasia;
! H. G. Baints (Helder), Naar aanleiding der
Boekbeoordeelirg van den heer Dr Frantzen.
! Taal en letteren, 15 Juni. Dr. II. C. Boer,
Henrik Ibsen; Uit Starings Marco; C. G.,
Taal op school; Het lied van Geraert van
Velsen (Dr. R. C. Boer) ; Hoofts nzijdigheid
(Norbert van Reuth) ; Dr. B., Uit de praktijk.
IV: Verkeerd aangeraden woordgebruik : Prof.
dr. C. D. Uhlenheck. Aanteekeningen bij
Vercoulli's woordenboek ; Boekaankondiging;
Nieuwe uitgaven; Inhoud van Tijdschriften.
De Landsverdediging, Ge en 7e Afl. Laster,
door Investigatores; De Koninklijke
Vereeniging van Nederlandsche Scherpschutters, door
Investigatores; Enkele desiderata, door A., met
Noot der Redactie ; Tweederlei opvatting
noodig 'i door B.; Over het dienen b\j eene
militaire opleid jngs- inrichting, door Félix
Holt; Uniformsverandering, door N.; Varia;
Ingezonden stukken; Sprokkels ;
Aanbrengpremies.
SI j iicht en lïjucht. Ljeafde en Wraek, M.
Miedema; Syn eare ophalden, Marijke fen
Abcou ; Simmernocht, J. Gylstra ; Lietke, Jan
fen 'e Gaestmar; In hele foroaring, T. J. B.;
Koartswyl; De A,lde Earmoed, W. fen W.;
Plaetsjes.
IMIItMIHIIIIIIIKIIIIIIIIIIIIlllltllllllHIIIMIIIIHIMIIIIIlllllllllHIIIIIIIIIÏIIIHI
De Maatschappij »Apollo", viert in October
haar gouden feest Voor dit feest is een
eerecomitégevormd, waartoe thans ook de
eereleden uit Zuid-Nederland zijn uitgenoodigd.
De feesten zullen waarschijnlijk plaats hebben
op l!), 20 en 21 Oct. a.s. en bestaan uit eene
gecombineerde gala-voorstelling van Neder
landsche artisten, een gala-concert onder leiding
van den heer W. Mengelberg en een
gala; voorstelling van buitenlandsche artisten. Eene
i loterij met tentoonstelling van schilderstukken
l zal gehouden worden.
| ? ; ;
j CORRESPONDENTIE.
i O. v. J. Zend ons het bedoelde biad.
lllllllMIIIIIIMIIIIMIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIItllll
Na Ie Manifestatie.
Het iooneel speelt ten huize van BagnoJ,
Afgevaardigde van het Departement
Heine-et-Loire. Het, is verleden Zondag,
's avonds acht uur en Bagnol is nog
niet thuis. Zijn echtgenoote wacht, met
süigend ongeduld, tot het hern zal
believen te verschijnen.
Eindelijk wordt er gescheld. Hij is het,
Bagno), maar in welk een
deerniswaardigen toestand ! Zijn hooge hoed
is ingeslagen, zijn das gescheurd, zijn
vest gehavend, en in den omtrek
vanzijn linkeroog, begint een buil, gemerkt
met alle kleuien van den regenboog,
zich te verheffen.
Alciromv Bac/noL Zóó! ben je «laar
eindelijk.
l)a Afgevaardigde. Zooals je ziet.
Zij. Dat is ook niet te vroeg, zeg!
liagttol. IS'een, maar maak jij me nu ook
nog- een standje, asjeblieft!
Zij. Je hebt 't verdiend, zou ik zeggen.
Hij. Zóó? Dus je vindt, dat ik er nog
niet genoeg van langs heb gekregen?
Zij- Wat is er dan nu weer gebeurd? ...
Er was toch geen kamerzit.ting vandaag.
Hij. Neen, maar wel manifestaties, 't Is
trouwens duidelijk aan me te zien.
Zij. Je bent zeker weer boven je thee
geweest, zooals op dien avond van de
stemming over de drankwet.
Hij. Ik zweer je...
Zij. Maar hoe korn je dan in zoo'n toe
stand ? Je ziet er uit !
Hij. Ik kan 't niet helpen ... 't Zijn de
agenten . . .
Zij. Jawel, geef die de schuld maar ;
agenten hebben een breeden rug...
Hij. Pardon ! te oordeelen naar de stom
pen die er op zijn neergekomen, geloof' ik
dat mijn rug de breedste was.
Zij. Wat heb je dan tegen hen gezegd?
J /ij. Ik ? Niemendal !
Zij. Je wilt me toch niet wijs maken dat