Historisch Archief 1877-1940
No. 1150
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
resultaat ev.en onzinnig is, als de begeerte om
«en plant te zien groeien. Maar toch is er
-een resultaat; toch groeit die plant en elk
?vochtdeeltje helpt mede en wy hebben alleen
iet gelooi noodig, om met alle vuur en kracht
die in ons is, te blijven werken voor ons ideaal
in het volle vertrouwen, dat dit plant j * zeker
een boom zal worden, al zullen wij dat mis
schien ook nooit beleven.
Tot ziens beste boy en het allerbeste!
Ka mijn hartelijken handdruk,
je liefhebbende vader,
?'B-H a g e, 16 Mei '99. DONAK.
iiiiiiiimiiMiiiMmiiiiiiiiiiii umyi.
HE1TSJES
Naar het Duitsch
van U. FEY.
Het y'seren scherm daalde langzaam en ver
ijdelde de laatste pegingen van het juichende,
applaudisseerende publiek om hun
meestge!<eiden acteur nog eens voor het voetlicht te
laten komen. Vele der toeschouwers verwij
derden zich geresigneerd, maar een groot ge
deelte drong naar het kleine poortje, waardoor
<te tooneelgpelers den schouwburg in- en uit
gingen, om -daar den gevierden held van den
.avond nog eenmaal te zien. Want hij was
Kroot geweest, eenig, onovertreifelijk daar
over waren allen het eens, die bij den uitgang
op hem stonden te wachten en ondertusfchen
i iet alleen zijn spel maar ook zijn particulier
leven tot in de kleinste bijzonderheden be
spraken. Het veelhoofdige monster publiek"
is immers zelden of nooit in staat den mensch
xan den kunstenaar te scheiden. Veel nieuws
hoorden de brave menschen echter niet, want
nat Carlsberg van goede familie was, in de
Taehten had gestudeerd en na zijn promotie
aan het loontel was gegaan uit liefde voor
een actrice, met wie hij later was getrouwd,
<lat wUten, zij reeds lang. Carlsberg woonde
immers al sinds drie jaar met vrouw en kin
deren in een allerliefste kleine villa, aan den
voet van den Ebertsberg. Zijn middelen ver
oorloofden hem dat, want behalve een flinke
gage had hij ook nog een vrij aanzienlek for
tuin, dat hem in staat stelde vrouw en kinderen
het leven zoo aangenaam mogelyk te maken.
Maar niet alleen voor zijn eigen familie had
<le jonge kunstenaar een open beurs, het huisje
?onder aan den Ebertsberg was door zijn gast
vrijheid aan velen bekend en om zyn mild
heid door velen geliefd.
In de gang, waarop de deuren der heeren
kleedkamers uitkwamen, stonden twee acteurs,
die blijkbaar op iemand wachtten en zich den
tijd kortten door de uitvoering van dien avond
te bespreken.
Carlsberg had van daag bepaald zy'n
be.aujour," zeide een van beiden, een man van
middelbaren leeftijd, die in den Olhello" den
vader van Desdemona bad gespeeld.
Hm," zeide andere, die den ,,Cassio" had ge
speeld, .wanneer heeft die niet zijn beau-jmtr ?
JJie heeft het gemakkelijk; l^j is eer.vondig
«en .geitie, en wij anderen kunnen nu eenmaal
niet in zijn schaduw staan."
Nu, dat neemt niet weg, dat wij toch ook
recht van bestaan hebben", bromde de oudste,
niet iedereen kan een genie zyn, en al ben
je geeu genie, dan kun je toch wel een goed
acteur zijn."
Goddank, ja!" riep Cassio uit. Er zouden
al te veel nullen zijn, wanneer alleen de geniale
kunstenaars meetelden. Voor Carlsberg is het
anders een geluk, dat zy'n engagement bij het
hoftheater tot stand is gekomen, want in den
laatsten tyd was het b\jna niet meer met hem
uit te houden."
Ja, hij was erg zenuwachtig, dat is mij
op de repetities opgevallen."
Verschrikkelijk zenuwachtig, omgedraaid
?ils een blid aan een boom, grillig, hysterisch,
in n woord, onuitstaanbaar."
Hoor eens, vriendje!" zeide Desdemona's
vader op onderwijzenden toon, studeer en speel
jij den Olhello eens voor de eerste maal, dan
zuüen wij eens zien, hoe jij je dan gedraagt. En
hoe heeft Carlsberg hem gespeeld! Het was een
raeesterstuk. En dan ie hy nog pas acht en
twintig jaar! Wat heeft die man nog een
toekomst, voor zich! Ik verzeker je, dat we er
nog eens trotsch op zullen zijn, zoo vriend
schappelijk met hem te hebben omgegaan; wij
zullen ons nog lang dezen avond herinneren,
waarop hij ons heeft uitgenoodigd, den vijiden
verjaardag van zijn huwelijk bij hem te komen
vieren."
«ai»
Oefenschool voor obstrueerende parlementaire minderheden.
(Eerbiedig opgedragen aan de Fransche, de Belgische, de Italiaansche Kamer enz.)
iiiniiHiiiiiimHiiiiiiimniiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiMiiimiiiiiimui IIHIIIH n umin
Deze laatste woorden van den ouden man
werden volkomen bewaarheid, maar op geheel
andere wijze, dan hij had bedoeld.
Met lang daarna kwam Carlsberg met
Jago" in hst dagelijksch leven zijn besten
vriend uit zyn kleedkamer, maakte zijn
excuses aan zijn collega's omdat hij hen had
laten wachten, en begaf zich daarna met hen
naar den uitgang. Buiten op straat werd hij
met gejuich en gejubel ontvangen, doch hij
lette tenauwernood op de bijvalsbetuijringen,
die hem gewoonlijk zoo verheugden. Zonder
zelfs te gioefen vloog hij op het rijtuig .\,o, dat
de tooneelknecht voor hem had besteld, wenkte
zijn vrienden, ook in te stappen, en beval den
koetsier naar zyn woning te rijden.
Het duurde niet lang, of het rijtuig had de
tamelijk afgelegen villa van den jongen acteur
bereikt, waar in de ieestelijk verlichte kamers
reeds eenige andere vrienden en kennissen
verzameld waren. Ook hier werd hij over
stroomd met complimentjes, die hij met een
ironischen glimlach en zonder een enkele
dankbetuiging aanhoorde. De bezorgde blik
van zijn vrouw dwaalde geen oogenblik van
zijn gelaat af. Z\j had de voorstelling
bygewoond, maar zich dadelijk na afloop daarvan
naar huis begeven om de laatste toebereidselen
voor het kleine feestje te maken en haar gasten
te ontvangen. Nu voelde zij behoefte eraan,
hem een paar hartelijke woordea te zeggen,
en zy maakte gebruik van een oogenblik, dat
haar man een weinig van de anderen afge
zonderd stond, om zijn hand te drukken en
hem toe te fluisteren: Lieveling, wat ben ik
van avond tro:sch op je geweest!"
De pijnlijke, ironische uitdrukking verdween
een oogenblik van Car.'sbergs gelaat, toen hij
antwoordde: Ja, mijn vrouwtje, jij meent het
eerlijk, niet waar?"
Maar Frits, dat weet je toch wel ? Als ik
ooit zoo'n Othello had gehad, dan zou ik ook
een andere Desdemona gespeeld hebben,
dat verzeker ik je !"
Hier riepen huisvrouwelijke plichten de jonge
vrouw weg, zoodat er een einde kwam aan het
gesprek, en Carlsberg zich weer tot zijn gasten
werdde, waaronder zich ook twee met den
kunstenaar bevriende families bevonden.
Vertel me toch eens, Carlsberg", zeide een
der dames, hoe ter wereld ja op het denk
beeld bent gekomen, hier je nestje te bouwen ?
In den zomer kan het er Log mee door, j5
villa ligt in die'n grooten tuin als een Paaschei
in het groen ; maar 's winters ! dan moet
het vreeselijk eenzaam en melancholiek zyn.
Heelemaal geen buren, en zelfs niet eens het
uitzicht op den straatweg ."
Xeen, zeifs dat niet", bevestigde de auttur
lachend. Hier aan de voorzijde van het huis
zyn wij van de straat gescheiden door ... ik
geloof, ongeveer 100 of 150 meter tuin, en de
achterkamers zien uit op het vrije veld en een
eenzaam, sleeht geplaveid straa'je. Maar ik
heb juist dit huis uitgezocht, omdat ik hier
ongestoord en zonder iemand te hinderen,
kan studeeren."
Wij zijn hier in de buurt de eenige be
woners, op een kwartier af stands in het rond
is geen menschelijk wezen dat my hooren kan,
als ik mijn rollen instudeer."
Een oogenblik later begaf het gezelschap
zich aan tafel. Aan het souper heerschte een
levendige, opgewekte stemming, doch de gast
heer nam zoo goed als geen deel aan de
vroolijke gesprekken. Iedereen schreef dit echter
toe aan cie natuurlijke reactie, die de opwinding
van dien avond voor hem tengevolge moest
hebben, en dat was ook de reden, die de
gasten noopte, eerder afscheid te nemen, clan
anders waarschijnlijk het geval zou zijn geweest.
Artiston zijn meestal niet gewoon, vroeg
naar bed te gaan eu daarom was het ook
niet te verwonderen, dat Elling, toen hij met
zijn collega's op dan straatweg stond en op
zijn horloge keek, uitriep: Jongens, het is
nog pas half twaalf, ik ga nog eens even den
Kbertsberg op om een potje bier te drinken.
Wie gaat er mefï?" En nadat de drie acteurs
hadden uitgemaakt, dat het niet meer dan
een kwartier loopen was naar den restaurant
op den Ebertsberg, begaven zij zich
cendrachtelijk op weg.
Intusschen was de vrouw van den
tooneelspeler bezig met behulp van een dienstmeisje
het een en ander op te ruimen in de eetkamer.
Daarna begaf zij zich naar de kinderkamer,
om zich er van te overtuigen, dat haar lieve
lingen rustig sliepen. Toen zij een oogenblik
later door de gang ging, hoorde zij haar man
rondloopen in zy'n studeervertrek, die van hun
slaapkamer gescheiden was door twee
verj trekken, die slechts door portières waren
afge1 sloten. Hij kon dus nog niet tot rust komen,
hoewel iiij die tüch vau daag zoo hoog noouig
had. Doch daar zij bij ervaring wist, dat h\j
in zulke perioden van zenuwachtige overspan
ning niet vatbaar was voor verstandige raad
gevingen, begaf zij zich ter ruste en vial spoedig
in een vasten, droomloozen slaap.
Hoe lang zij had geslapen, wist zij niet, maar
plotseling ontwaakte zij, doortrild van eea
vreemd gevoel van angst en schrik. Wat
scheelde haar... Niets... En toch had zij
een gevoel gehad, alsof een ijzige wind over
l haar heen streek, die haar tot in merg en
! been deed bevriezen... Zoo moest het iemand
te moede zijn, wien de vleugels des doods be
roerden... In een seconde was zij wakker en
bij haar volle bewustzijn.
Een verlammende angst maakte zich van
haar meester. Zij voelde, dat er iets
onbestemds, iets vreeselijks in hare onmiddellijke
nabijheid was.
Zij wilde roepsn maar de kreet bestierf
haar op de lippen.... Daar.... daar was
het het vreeselijke daar maakte het zich
los uit de plooien der portière on sloop
naderbij in bekende gedaante met
vreemde, strakke trekken met oogen, waarin
de waanzin vlamde haar man.
Eén blik in zijne oogen was voldoende orn
de arme jonge vrouw de verschrikkelijke waar
heid te onthullen. Door doodsangst overmand,
sloot zij de oogen weer en drukte haar hoofd
diep in de kussens, niet in staat te denken.
Die toestand duurde een paar seconden....
een paar eeuwiglieden. Toen hield het suizen
en ruischen in haar ooren op. Met de grootste
inspanning van haar wilskracht dwong zij zich
te luisteren en met half geopende oogen te
zien, wat er gebeurde.
(SM volgt.)
lllllllllllltlllllllMHIIIIIHIIIIIIIIMIIIIIIIIItmillllllllllllltllllllllllllllllllllll
9MtMIMIIIMIIIttmiHtllM»llU<tHIIIIllllilllllllll*M
Prof. van 't Heffen Amsterdam,
Wij ontvingen het volgende schrijven,
waaraau wij gaarne plaats verleenen:
Zonder aanmerking te willen maken op de
strekking van het artikel »het voik van Neder
land schat zy'n groote mannen niet" van den
heer Schorer in een vorig nummer, is er toch
n zinsnede, die mij tot de verklaring noopt,
dat ik steeds met groote dankbaarheid denk
aan wat de stad Amsterdam om mijnentwil
heeft gedaan en dat de gedachte aan een te kort
van haar kant bij mij zelfs niet is opgekomen.
De stichting van het Scheikundig Laboratrium
door de Gemeente, het inderdaad koninklijk
aanbod, dat na mijn ontslagaanvrage nanic-nu
de Universiteitsvereeniging door het Hoofd der
Gemeente mij op zoo welwillende wijze werd
gedaan, zijn in dezen reeds voldoende argu
menten. Dat ik van laatstgenoemd aanbod geen
gebruik meende te mogen maken, lag juist
daaraan dat, naar mijn overtuiging, door de
Hoofdstad voor mij geen verder otter mocht
worden gebracht.
Charlottenburg, 28 0. J. VAX 'T Hor L'.
ninjjjjDJjJJJJJJin luniii
A- d v e r t e ri t i 11.
Bij de HERSTEMMINGEN voor den Gemeenteraad wordt den Kiezers met aandrang
aanbevolen hun stem uit te breng-en op:
In Kiesdistrict III
L DEN
Het Bestuur:
Dr. H. F. R. Ilubrecht, Voor s. H. Leeuwenburgh.
Sis Kiesdistrict Vil
Jacobus Polak.
CT. S. Willing.
Mr. I. eixeira d'Audracle.
I. II. F. Grönloh.
Z. Deenik.
I). G. Brand.
J. H. Esendam,
II e t Bestuur :
j Mr. T. K. L. van Os, Voor.;. l', van Coeverden.
i F. W. Ludwig. A. .!. Joekes.
i D. Koppe. S. J. VTijnrox.
i G. van der Horst Hz. II. C. Muller Thuret,
Secretaris. Matthias Duvs.
II <' t Bes t u u r :
L. SeiTurier, Voorïitlü'. I. A. Roessiugli van Iterson.
Mr. L. II. Fesehotte. I. 11. Geerke.
C. W. de Sauvao-e Xolting. H. van Dam.
.!. U. A. A. Kalft'. Hendrik Schut, Secretaris.
J1ET C'EXTHAAL COM1TK:
I''r. H. F. l*. 1IU!;KKC!!T.
"'-'i'. C'. A. i '0>M \X.
.:. n. VILVXCKEX.
.i.U.'oi; /.'i-;ili!AL\'!>KLAAU.
''?'" v. '''. :. Y.\"X O'^