a DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1151 Flirt. (Caran d'Ache in den Figaro.) (Tt-X- *v'u-\1'u~-~s'/ Mam'zelle Marianne, après lui... s'il en reete ! Een hnielüuit teelening. (Le Eire.) WALDECK- ROTTSSEAU : »In naam der wet vereenig ik u. Moge het u gelukken, dappere Gallifet, het hart van den kuischen Millerand te veroveren !" Uit ie Trairal, (Le Eire.) ***^^ Fiimn Kjiüiiiiii & C;E : -AYij hadden de eer aan de firma John Buil & ('o. te antwoorden : Verwachten grcote behoefte bebehoiulen zelf Dynamiet!'' Weg! met ?erlies. (Lustige Illutter.) sen van duitsehen kant. Niet te verwonderen dat de inschrijvingen op de uitgifte van München slechts voor 55 pet. worden toegewezen. Portugeezen verzwakten. De bekende graaf Barnay heeft een financieel wetsontwerp be treffende de schuldregeling, dat weinig ver schilt van het vroeger besprokene, bij de portugeesche kamer ingediend. De controle op de buitenlandsche schuld is daarin niet op genomen. De tabaksobligatiën van 1891 en 189(3 zouden afgelost worden. Ook moeten de Spanjaarden zich eenige ver zwakking laten welgevallen. Z. a. ik een vorige keer zeide, wekt de financieele politiek van de regeering geen vertrouwen, omdat ze niet krachtig optreedt tot het maken van bezuini gingen en verschillende drukkende belastingen wil leggen op handel en industrie. Dit heeft de Kamer van Koophandel doen petitioneeren aan het gouvernement om bezuinigingen te verzoeken waarbij, in de eerste plaats, gewezen wordt op de civiele lijst, De G pet. Mexianen zijn onder den invloed der Conversie, de vorige week vermeld, wat verminderd. De noteering der 5 pets. Tehuantepecleening daarentegen is iets vaster. N'iet zonder reden. De Venezuelanen. iets beter. De achterstal lige coupons zullen in 3 pet. fonds worden geconverteerd. De coupons na l Augustus vervallende, zullen op de vervaldagen worden betaald ; zoo wordt thans bericht. In de tabakken is het sedert de laatste in schrijving van G Juli stiller. De opbrengst par >a kilo was voor: Deli Mpy lOl.Srfnembah 138, Medan Tabak 75, Tabak mpij »Kwala Pessilam" 80, United Langkat 78, Sumatracultuur 95, Nederl. Asahan 87, Lankat Tabakmpij 57, Deli Batavia 65, Amsterdam Deii 100, Deli Tabak Mpij 47, Amsterd. Sumatra Cultuurmpij, opgehouden, Serdang Tabak Mpij 85, Deli Langkat Tabak Mpij 135, »Sakoeüa" 65. Onder de Petroleumwaarden munten alleen gunstig uit (Ie Elzasser door stijging van 100 tot 108 en de Java Petroleum doov verhooging van 139% tot 14:j. Over de boeken van de 'Koninklijke" wordt erg raar gepraat. Wie rustig slapen wil houde zich op verren afstand. Amst, 13,14 Juli 1899. D. STIGTEE. IIIIIIIIHIIIIIIIMIIimltUllltllimiltllHIMIMHIimilllllllllllllll S'averbandelaar SILVEI.A : »Philippine ben ik kwijt, wat doe ik nu jiOg met Karoline en Marianne 't Neem ze maar mee; elk bod neem ik aan als ik maar baar geld zie !;' Boet en Tijdschrift Tweemaandelijkse!! Tijdschrift. Van Dcyssel over Ghetto, Verwey over btarkadd" van Hegenschsidt en dan nog een drama van Cyriei Buysse in n enkele arlovering, nu toch schijnt er wel eenige belang stelling in ons Tooiieel te komen, begint er iets op te leven. Ghetto wordt door v. Deyssel besproken in een precieze welwillende aautooning van zijn fouten, met erkenning der deugden. Het is niet de hartstochtelijke, felslaatde, wildhamerende v. Deyssel die hier aan 't woord is. Eerder lijkt hij iiu een liefhebbende, zorgzame kunstican, die door zacht betoog en kracht van bewijzen de van-den-kunstweg-afwijkenden Heyermans tot inkeer wil brengen. £n ook in deze fase heeft men v. Deyssel in niet mindere mate te waardeeren, uit menig fijne trek bespeurt men zijn zuiver, anaiyseerend kritiesch talent, bemerkt men dat niet alleen het artistiek effect maar ook zijn scherpe zien er de waarde aangeven. Het oordeel van v. Deyssel sluit aan, be vestigt wat door de meesten in de kritiek reeds is gezegd, maar bevestigt dan ook zoo danig de tweeslachtigheid van dit drama, dat aan twijfel geen denken meer is. Een kunst werk zegt v. Deyssc), is Ghetto waar de auteur zichzelf blijft, zijn jodenliguren met schrijversliefde heeft gezien, ze onmiddellijk heeft waar genomen in de direkte visie der werkelijkheid. Slecht is het waar voorop-gezette meeningen influenceeren, menschen ontstaan die geheel vreemd zijn aan den stijl van het stuk. De groote fout van Ghetto is, dat de geemancipeerde Rafael niet objectief is gezien en afgebeeld zooals de andere figuren, met het gevolg dat dirckt konttikt ontbreekt. Tegen de mooie eigen heit! der ouwe joden slaat het holle pathos van don jonge'' zonder te treffen en evenmin als men een regiment infanterie kan laten strijden tegen een windvlaag evenmin kunnen de orthodoxe joden het in dit stuk afleggen tegen de winderige Rafaël, wat toch wel de bedoeling van den tchiijver was. Er ontbreekt de waarlijke dramastrijd. Minder juist lijkt van Devjsel waar hij de waarde van Heyermans schetsen (zijn Falklandjes b.v.) niet wil erkennen, dit een pro cédénoemt niet in den macht van den auteur. Uit zijn Ealklandjes spreekt al zeer sterk zijn aanleg voor drainat)si.'ering, het met enkele woorden scheppen van een situatie en welbeschouwd moet men (ie waarrtn vau Gh/'tto zoeken in Hoyermans hahile gare van kleino rake, conflicten te geven. Ghetto is een aaneenrijging van een drietal Valklamlies en daarin is de auteur geslaafd, maar mot de?e gave alleen is geen goeddoorwcikt tooneelwerk te tormulecren. Voor 't overige zai men t wel niet v. Deyssel eens zijn, dat Heyermans niet haf it gegeven wat hij had aangekondigd: een nieuw soort kunst, zoodat in dit opzicht mislukking is te constatoeren, maar eorlijkshalve dient men er bij te voegen, (lat Ghetto door Heyermans ze!f, meer als maakwerk dan als serieus werk is be schouwt1. en dit komt er nu van : de Heyer mans die iets goeds zou kunnen schrijven be derft zich, omdat hij als lid van een partij, aan die partij zich verplicht gevoelt in zijn werk die gevoelens, hoe impotent da'i ook, te lafon doorvlooien. Welnu, llcyerruans moet dit ten slotte zelt weten ! Verw.'v over Ilegenscheidt'» Starkadd", erkent de verdiensten, toont aan Je gebreken, zegt dat llegerischeidt als de dichter van 't Zuiden ons Noord-Nederlanders nadert. Zooals een huis zijn lichte vensters overliet donkere land Iaat schijnen, zoo heeft dit gedicht schoone, lichte plekken, maar dit ma-> de fouten ; niet ongezien laten, aangetrokken door't mooie licht dat uit dien klein.'-n kring komt waarvan Heger.sclieHt de dichter is. De tijd van samen gaan is gekonaer, 5:egt Vcrwoy. omdat in meer dan een opzicht riu verwantschap, ook in literatuur, aan den dag komt. Behalve de oude, goede Guido uozollc zijn er nu ver.-cheidene jonge-eu die gebroken hebben met de Ylaan -chretorische opgewondenheid. Verwey 'noopt dat de YlaamseliC vriwiden zijn oordtel over Starkadd", dat niet onverdeeld gunstig kan zijn, dit zullen opvatten als een daad va-i oprechtheid en gemeenheid, eerste voorwaarde voor verder samengaan. Het drama van Cyriei Bi,v«e ..Driekoningen avond" is een luguber tafereel uit het Vlaamsche volksleven, ecnigszïr.s in der, trant vau Hauptman's Voerman Henschel" en eveneens in dialect geschreven. Een vrouw, wier man in het kot zit voor strooperü, geeft zich over aan een ander. Niet omdat zij van die tweede houdt, maar uit nooddruft. Er was maar weinig in huis en als een man je helpt, zegt de vrouw, doet hij het niet voor niemendal. Volgt de terugkeer uit de gevangenis, het ontdekken van het feit, een messteek, de minnaar dood, de ei^en man opnieuw voor vijf jaar achter slot. In 't derde bedrijf komt de man terug, neemt zwijgend zijn plaats in, eet, werkt, maar spreekt tegen haar ni. t. Die toestand wordt ondra gelijk. Instinctmatig voelt ze, dat het niet goed zal worden voor het kind, het levend bewijs voor haar ontrouw, er niet ineer zal wezen. Geld om het uit te besteden heeit ze niet. Dan moet het maar dood. Ze haat het kind en 't kind gaat dood, niet geheel natuurlijk, maar toch zóó, dat ze ermee buiten de wet blijft en de verzoening volgt, het eind van 't stuk. Het zijn de natuurlijke instinkten van den mensch, die hier in dit stuk aan te gisten zijn. Het zijn zeker niet de nobelste aandriften, maar hoe luguber en ontzettend ook er zit toch een kern van waarheid in en daarmede mis schien meer moraal, de moraal die afschrikt en terughoudt, dan andere, zoete, lieve dramaa's. het vermogen. In tegenstelling met Heyermans, die zyn sociale leer er overal opsmeert heeft Buysse hier een beiangrijk-dramatische faktor ver waarloosd. De armoede, die vaak drijft tot dingen die men niet wil, had meer schlagend" moeten zijn. Hier was Buy^se wat al te sober. Hij heeit er wel aan gedacht, maar is nog te veel vereenzelvigd met de oer-driften in zijn menschen. Tegenover deze soberheid staat een angstvallige, breede aanduiding van de dingen die zuilen komen, melodramatische effecten, zooals het gerucht bij. 't sterven van 't kind, het toevallig aanwezig zijn van 't mes enz. Of het stuk op de planken -wat zal doen kan een opvoering beter beslissen. Men zou 't kunnen probeeren. Bij onze gezelschappen hebben we genoeg Vlaamsch-sprekende akteurs, zoodat het dialekt geen bezwaar behoeft te zijn. Maar een luguber stuk blijft het toch. Van v. d. Goes is in deze aflevering onder de benaming Kenige socialistische Economie" een bestrijding van landnationalisatie, naar aanleiding van een brochure des heeren J. Stoffel, die dit zoowat had aangeprezen als het eenige geneesmiddel. Van Verwey dan nog, in bevallig woordspel, j een soort ballade Riddervrouw en Poorters knaap" en het vervoigstuk van zijn beschouwing ( over V7ermeylen'a Leven eri werken van Jonker Jan van der Noot". Van Is. P. dn Vooy* is er een gedicht Van de Armen" 't Gaat in sterke strofdn, met veel zuiver en eigen sentiment een zeer goede proeve van sociale poëzie. Verder nog boekbeoordeelingen o >er kunst door A. Pit. * * * Nederland. Een schets van J. Eigenhuis. Eigenhuis, een der nieuw opkomende realisten schrijft veel. Te veel mag men zeggen, want zijn werk is niet altijd verzorgd. Hij heeft een zeer scherpe, direkte kijk op zijn menschen, maar geheel zuiver werkt hij meestal i,iet af. Door zijn stevig, eerlijk realisme komt de meditatie-romantiek valschelijk heengluren en in zijn woordkeus is hij vaak wel wat goedkoop, gunt hij zich niet den tijd tot het goede woord vanzelf komt. Gelouterde Passie", wat nu in deze allevering staat, is niet ''t beste exempel van zijn Jsunnen. Het is een expansie va i ziele beroeringen bij een arm schilder, die zich wil rein houden voor zijn rein meisje, maar in zijn schildersvisie aangetrokken wordt door de brute schoon heid van een ruwwilde visschersmeid. De methode van vroeger, om de goede en slechte hoedanigheden der menschen in hunne namen te karrikaturiseeren, is ook weer een van die dingen, die Eigenhuis gerust achterwego kan laten, 't Wordt zoo goedkoop. O zoo goed- l koop en Eigenhuis zou zooveel beter kunnen, l als hij maar eerst tot bet begrip bomt dat alle kunst moeielijk is, in de metste gevallen ver rassend veel tijd vordert In zijn genre lang niet kwaad is het verhaal van Joh. H. Been de Tuinpet". 't Herinnert 't meeste nog aan 't werk van llildebrand, maar is minder direkt. 't Is een genre van eenvoudig zien, eenvoudig vertellen van eenvoudig-onnoozele dingen, waarmêeen tikje gemoedelijk komisch effect wordt verkrege,1. Van J. K. llens'mrg is er een symbolisch gedicht in proza Fiuctat" het eerste tut een l cyclus Wereidstroorn." Hensburg schijnt hierin tn willen uitdrukken de verschillende stroomen die de wereld beroeren in dit gedeelte is 't Erankrijk, schijnbaar oudergawd, toch volgens den auteur h. rlevend, de wereld bestralend in de toekomst, met Parijs als de wereldhooldsfad van een r.jeiiw trcestelijk leven. Do heer Renslmrg sehrijt'c waar hij zich ge heel kan laten gaaii en zoo ook hier in wat men nqerat de meest-vereo.nvoudigste spel ling. We behoeven natuurlijk niet te vitten of de een een woord afwijkend schrijft van een ander, maar wanneer ieder naar eigen inanLr dit gaat doen, begint onze spelling er toch wel een beet je vreemd uit te zien. Misschien is bet gistii gsproces nog niet voorbij, misschien werkt juist dit anarchisme ten goede, maar tijd wordt het toch zoo langzamerhand onze schrijfwijze een» te herzien, om althans voor eenigeu tijd weder tot eenheid te komen. Waar we werkelijk kuni>en vereenvoudigen, vooral voor ontwikkeling van onze taal in Zuid-Afrika. Indië, enz. (een algemeen belan;; voor 't volk en voor de taal tegelijk) moeten we er maar toe komen onnoodige ballast af te werpen of tot zuiverder wijze van uitdrukking te komer. Over Henri Berque. den onlangs gestorven kritikus en tooneelscbnjver, die bovenal la véritéau thèatre zocht, schrijft nu dr. Jan ten Brink. Men moet erkennen dr. Jan ten Brink kan vlot causeeron en voo'1 het publiek dat al die bijzonderheden niet kent en er toch wel belang in stelt, is deze lectuur dan ook lang niet te versmaden. Mf'n leest het gretig. Wanneer dr. Jan ten Brink er toe zou kunnen overgaan zichzelf' wat te beperken, vooral waar hut vertellen van den inhoud der toneelstukken betreft, die niet zoo algemeen onbekend zijn als dr. Jan Ton Brink wel scbijiit te nicenen, hij .zou met zijn opstellen nog meer grage oogen trekken dan nu al. Als men wel zoo'n iiihoudsvermelding tegenkomt, denkt men: Och. dat weten we nu toch wel ! Dan nog is er in deze aflevering een schetsje In ds haven" van Eise van Brabant, en ook nog een gedichtje van haar en verder ge dichten van II. A. de Goch gestorven dagen" en Visioen; van Cantabile (Bede) van P. Visser (Hulde) een retorische imitatie van Kloos en een versvertaling van C. A. Priem De Wiegjes." Volgt aan 't eind de kroniek, waarin mr. van Loghem een achttal boeken bespreekt. G. VAN HULZEN. BOEKAANKONDIGING. Orgaan van den Nederlandschen Bond van oud-ondprofh'cieren. Weekblad voor onderofficieren, der land- en zeemacht. Tiende jaargang. Ean belangstellende zendt ons enkele nummers van het Orgaan ter kennismaking, en gaarne vestigen wij de aandacht op dit Weekblad, hetwelk den band tusschen onderofficieren en oud-onderofficieren kan versterken en daaren boven de gelegenheid tot het wisselen van gedachten zal bevorderen. De redactie schijnt niet ongelukkig in de keuze harer artikelen naast officieele on ofh'cieuse berichten omtrent den bond, vonden wij enkele aardige bedragen o. a. over het vaandel van het 2e regiment infanterie. Dergelijke stukjes van geschied kundigen aard zijn in een weekblad als het orgaan goed op hun plaatp, terwijl de belletristen uit de militaire wereld zeer zeker op dankbare lezers kunnen staat maken. De redactie trachte die auteurs maar eers op te wekken tot het afstaan van een schntsje. Onder de ingezonden stukken trekt onze aandacht een humoristische klacht over het voorschrift betreffende het bewonen van rijks gebouwen, een grappig stukje, dat evenwel het nut van bet genoemde voorschrift volstrekt niet ontzenuwt. Van veel meer beteekenis is daarentegen de klacht over het ontslag van zieke en gebrekkige onderofficieren veelal zonder pensioen. In deze tijden nu van alle zijden word aangedrongen op het pensioneeren van oude en gebrekkige werklieden, is het hoogst bevreemdend dat de staat zoovele militairen, die worden afgekeurd geheel of gedeeltelijk buiten staat zijn door bandenarbeid in hun levensonderhoud te voorzien, rnet een pift in eens van een paar tientjes van zich afschuift. Een betere pensioenrege ling is sen dringende eisch. Camera Obscura. Onder dezea titel is de Ie afl. verschenen eener HcKxe internationalepoiir lapltotoqraphie, paraissant tous les mois en -4 langues. Hoofd redacteur is de heer Schouten alhier, terwijl Fraiikiijk, Engeland, Duitschland en Nederland elk hun eigen redacteur hebben, de heeren Maurice Bucquet, Cbnpman Jones, R. Ed. Liesegang en Ghr. J. Schuver. Dus geen ver talingen, maar oorspronkelijke bijdragen uit elk der vier landen. Ons landje is door zijn eigenaardige ligging en als gevolg daarvan, door de bekendheid van het beschaafde publiek met de talen onzer buren, zeker bij uitnemend 'fiid geschikt voor de uitgave van een internationaal tijdschrift. (Dat onze buren veel van de in het Nederlandsch gestelde bijdragen zullen genieten, meen ik te mogen betwijfelen.) Bovendien heeft de photographie in de laatste tientallen van jaren zulke belangrijke vorderingen gemaakt, heeft ze zoovele toepassingen in de practijk, is ze onder het bereik gekomen van zoovelen en last not least is de lituratuur in elk der boven genoemde landen eene zoo omvangrijke, dat om al deze redenen het voor den photoaraaf (vakman en amateur) niet dan aangenaam kan zijn door de »Camera Obscura", in korte, oor spronkelijke bijdragen op de hoogte te worden gehouden van alles waarin hij belang moet stellen. Goede reproducties naar oorspronkelyke photo's illustreeren de verschillende bijdragen. Daaronder verdienen vermelding een ,'JO humo ristische Strandkiekjes van den heer Schuver. Drukkers en uitgevers zijti Gebr. Binger. De prijs is i) gulden's jaars. We wentchen «Camera Obscura" een lang leven toe. Co. NIEUWE UITGAVEN. j'*e)i blik in de geneeskunde der toekomst, Open brief aan den Nederlandschen Bond tot bestrijding der Vivisectie, naar aanleiding der brochure »Is de Vivisectie in het belang der menschheid" door dr. G. LUCHT.MANS, oud inspecteur van den Burg. Geneesk. dienst op Java, Den Haag, Drukkerij »Vrede''. Nasjwinr/en en Studiën op Jtet gebied der Nederlaruhclte Krij<i*gesc!dedeni8. 4e Jaarver slag (l October 18!)8). Overgedrukt uit de verslagen, rapporten en memoriën, omtrent militaire onderwerpen. Den Haag, Gebr. van Cleef. Vlinderircreld. Honderd Nederlandsche vlin ders en rupsen afgebeeld, beschreven en in hun leven geschetst door E. J. VAX Un.nniK.en Dr. VJTL'S l HnxtoiA, met 100 gekleurde platen. Amsterdam, W. Verslnys. Sufialixiiie en literatuur, door HENRIKTTI-: PiOLAND HüixL. Amsterdam, H. J. Poutsma. bocuile Bibliotheek, onder redactie van Mr. P. J. Tiujia.sTKA Socialisme en wetensclM)'<, Darwin, Spencer, Marx, door prof. Cri:n.> Ei-:i;iii, vertaald door Mej. II. Troelstra. Amster dam, II. J. Poutsma. »Warendorfs Novellen Bibliotheek'''. Xo. 114. Ken schaking in de A Xe eeuic, door l'. TF.SSELiinKF Jr.. Amsterdam, Van Holkema et Warendorf. Zeven-en-twintigste jaarverslag der Algemeene Nederlandsche Vrouwen-Vereenitring 'J'esi-eMuide, van l April 18Ü8?31 Maart 18lJli. Ue Gemeentewet. Begelende de zamenstelling, inrichting on bevoegdheid der gemeente besturen, aangevuld met latere wijzisiugen door Mr. W. C. I. J. CuKMKüs. vijfde, vermeerderde druk. Afl. .'i. Groningen, J. B. Wolters. Inhoud van Tijdschriften. Kiften Haard No. 28. Elisabeth Blaeu, door M. W. Maclaine Pont. XII. Willem Kooseboom, benoemd Gouverneur-Generaal van Ned. Indië, door E. B. Kielstra, met portret. «Grootnader''', door Truida Kok. (Slot.) Israël?, »David voor Saul", door J" de Vries (bij de plaat). David voor Saul, naar de schilderij van Jozef Israëls. Varnde Liute, 1. Apeldoornsche Causorie, deor J. Winklër Prins. met afbeeldingen naar photografieën van den heer R. Kerkhoven te Apeldoorn. (Slot). Verscheidenheid. Eeuilieton. Wetenschappelijke Jiladen, 7e afl. : Geen oorlog meer ; De algemeene vrede een waan : Napoleon I en zijn bloedverwanten; Dweep zucht als bron van misdaden, meer bepaald in Rusland : De gehuwde vrouw en de echt breuk in den hedendaagschen Franschen roman ; Wecrvoorspelllng. Il'oo)v7 en Jleeld, Juli 18;»'.». Lotte, door Jeanne Keyneke van Struve; Sophie Oifermans?van Ilove ; Landschap van Willem Maris; Van eene Gravinne van Holland ;?