De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1899 30 juli pagina 2

30 juli 1899 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

2 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 1153 de schoone zomeravond verlichting te toonen, kannen alleen zij begrijpen, die de eigenaardige betooverin; der Noorscue zomernachten kennen. Zeker had de natuur haar best gedaan om het land der duizend meren, zoo voordeelig mogelyk te vertoonen, want voor de gasten ontrolde zich een heerlyk panorama toen zy de Veranda van het Restaurant in Bruunspark betraden, waar een geimproviseerd déjeuner hen wachtte. Het oog verlustigde zich aan de frissche grasvlakten aan de hooge berke- en lindeboomen, in wier toppen een zachte wind fluisterde aan den gezichtseinder schitterde de zee in de gulden stralen der middagzon. De horizont teeken te zich niet scherp af als een grens, maar loste zich op in een vage lijn, die op een overzijde wees en onze gedachten zweefden weg, ver, ver over zeel naar de velen die ons de broederhand hadden gereikt. Men vergat, dat alweder een illusie vervlogen was; het gevoel van teleurstelling werd verdrongen door dankbaarheid en daarmede verbond zich zich een krachtig bewustzijn van vermeerderde verantwoordelijkheid, het bewustzijn dat wy niet alleen stryden voor haard en hof, voor ons eigen laad en ons goed recht, maar dat de be80 haaf d e wereld ons heeft opgenomen in het getal der natiën, die voor de gemeenschappelyke rechten der menschheid strijden. Onze verantwoordelijkheid is thans verdubbeld! Het zou ons te ver voeren, wanneer wy ons nu al de woorden herinneren wilden, die voor ons onvergetelijk zullen zijn. Op de dankbetnigingen van Finsche zyde volgden; woorden vol vertrouwen in onze zaak, in onze toekomst uit den mond der gasten. Bijzonder trof ons de schitterende rede rede van senator rarieux, waaruit de adem der groote beschaafde wereld ons tegenwoei, terwyl de wetenschap van het geen hij in den heeten strijd voor Waarheid en Mentchenrecht in zy'n eigen land heelt ge daan ons met diepen eerbied vervulde. Maar ook de woorden van professor van der Vlugt werkten opwekkend en leerrijk ofecuoon ik slechts enkele namen in 't byzonder noem, voel ik my gedrongen ook de anderen met eere te gedenken. Al te spoedig sloeg het afscheidsuur, veel bloemen werden nog geschonken, veel wenschen en groeten tot spoedig, g»lukkig wederzien enz. enz." gewisseld, vóór de trein het dicht met menschen bezette perron verliet. Toen hij zich in beweging zette hief een mannenkoor voor de laatste maal Ons land" aan en de geheele menigte, eenige duizenden, zong die gloedvolle Hymne mede, waarin wij in blijde zoowel als droeve- dagen ons gevoel lucht geven; een troost in 't ongeluk, een herinnering aan trouwe plichtsveivulling in dagen van voor spoed en vreugde! Door de dagbladen was de reis der deputatie reeds bekend gemaakt en overal waren groote scharen verzameld, die de reizigers van hun sympathie en dankbaarheid blijken wilden geven. Overal waar de trein slechts even ophield, gaven bloemen en gezang daarvan het bewy'a en toen zij om twee uur 's nachts de haven van Abo bereikte, van waar de reis naar Stock holm per stoomboot zou worden voortgezet, waren weer een menigte menschen samengestroomd en weder klonken de bekende melodieën, die ons Finnen, zoo oneindig lief en disrbaar zijn. Op het oogenblik dat de Bore" zich langzaam in beweging zette om Abo, de oudste vrijplaats der Europee che beschaving in Fin land, te verlaten, gloeide het morgenrood reeds scho n en vurig achter de granietmuren van het middeleeu*-sche slot en in den lichten zomernacht klonk het liefelijk over de sluimerende wateren: O Land ! o Land! o Vaderland! Klink luid, gij dierbaar woord !'' Ver in de zee strekt zich de Finsche archipel uit, de scheeren ! Tegen tien uren 's mjrgens liep de Bore" de haven der kleine stad Marichamm, op het grootste der Alandsche eilanden binnen en ook daar werd de deputatie vol geestdrift begroet. Terwijl de leden der deputatie in 't Ba ihuispark ontbeten, werd het geheele schip met verten groen versierd, naar het gebruik der kustbewoners in de St. Jansdagen of a's een bruidstoet naar de kerk trekt. Wat aan bloemen te krijgen was, had men samengebracht en strooide die kinderen van Flora voor de voeten der ga«ten. De zon scheen heerlijk, de golven fonkelden vrij en frank, een gevoel van moed en kracht kwam in alle harten en stil in zich zelven fluisterde men: de hoop is toch geen ijdele waan," terwijl men de juist door de post gebrachte dagbladen ontvouwde, di« Z Majesteits laatste rescript bevatten : de bepalingen in het Manifest 2) MISDAAD OF WELDAAD? DOOK FRANCO IS COPPÉE. «Maar den volgenden dag hoorde ik dat die pedante vlegel van St. Cyr zich vroolijk had gemaakt om mijn dwaze manier van de r te laten roller, als ik commandeerde en mij bij de anderen belachelijk had wiiien maken, waarop Pascal woedend was geworden en hem eeu klap had gegeven... U begrijpt dat ik sinds dat oogenblik wel voor hem door het vuur had willen paan. Toen kwam de oorlog; dieneersten beroemden aanval van de Duitschers bij Weissenburg hebben wij meegemaakt. Daar zag ik Pascal in het heetst van het gevecht. Maar geen oogenblik verloor hij zijn kalmte. Alleen op zijn voorhoofd tusschen de wenkbrauwen zag men twee rimpels in den vorm van een V'. Maar hij was even onverschrokken als de oudste soldaat en hanteerde zijn geweer alsof he.t parade was... Ja, in zulke dagen leerde je de menschen kennen. Te Chalous waar van liet overschot van het leger een behoorlijk geheel opgemaakt moest worden, kreeg iiij den rang van officier en die kwam hem ook toe ... Ik kan u niet zeggen hoeveel plezier het me deed, dat ik hem als //luitenant" kon aan spreken . .. Te Champigny trof een kogel mij in de dij en ik zou zeker door de Pruisen zijn meegenomen, als mijn brave Pascal, die zelf op twee plaatsen gewond was, mij niet in de armen had genomen om mij, terwijl de kogels hem om het hoofd vlogen naar de ambulance te dragen... U zult kunnen nagaan dat ik hoe langer hoe meer van den jongen ging houden... Toen hij me dan ook na de capitulatie, toen ik weer met behulp van een stok een beetje kon loepen, eens kwam opzoeken, was het zien van zijn twee stre pen en zijn ridderkruisje genoeg om mij alle van 3/15 Februari zullen ten allen tijde on veranderd blijven!" Dr. MAIKKI FRIUERG. BeVreteoifeiitie en ie Dn-Mopls. (Ingezonden). De .tweede vredesconferentie van deze eeuw is aardiger dan de eerste in 1815 te Weenen gehouden. Hat Weener congres was daar om Europa in een goeden evenwichtstoestand te brengen en te houden. Juist dat «houden" in dien evenwichtstoestand was het moeilijke; maar gelukte dit, dan was de wereldvrede of' juister de Europeesche vrede verzekerd. Evenals het traktaat den 25 Maart ISISgeteekend door de ministers van Engeland, Oostenrijk, Pruisen en Rusland tegen Napoleon I, hadden al die congresbesluiten »pour but Ie maintien de la pain et pour moyen la guerre.' Niet ten onrechte zegt Houssaye hiervan: »La langage diplomatique a ses surprises." Toch was die oorlog toen geen parodie op de vredelievende bedoelingen der mogendheden ; want al wilde Napoleon het verdrag van Parijs, dus den bestaanden toestand, erkennen, zoo ze^t Houssaye terecht: »Qui croira, eti effet, que Napoléon n'avait point l'espérance de dêuhirer un jour a grands coups d'épée l'hutniliant traite de Paris?" Deze oorlog was er dus een om een lateren te voorkomen. Buiten dien is het noodzakelijk gevolg van ieder verdrag, dus ook van de verdragen voort vloeiende uit een vredesconterentie, dat ze gehandhaafd moeten worden en overtreding moet worden voorkomen, en het aardige is dat die vredesverdragen tegenover on wil ligen slechts gehandhaafd kunnen worden door den oorlog, dus het oude liedje »pour but Ie maintien de la paix et pour moyen la guerre." De tegenwoordige conferentie is echter ultra-komisch. Vooreerst al het idee dat de ontwerper is de vorst van Siberiëmet al de daarbij behoorende liefelijkheden en dat diezelfde vorst in een deel van zijn rijk, in Finland, een oproer tracht te provoceeren, juist op het oogenblik dat geheel Europa in hem ziet den vredesengel, en dat ook duizenden Nederlanders het nporlig hebben gevonden hunne handteekeningeii te zetten onder huideadressen aan dien edelen voorganger. Die huldeadressenhandteekening-zettenj is trouwens een bij zondere goedkoope liefhebberij van ons Nederlanders. Dan het rijlje deelnemers, allen blaked van liefde voor den vrede, opgetrokken naar den Haag. Vooreerst de vertegen woordigers van Turkije, dat, veel te prat op zijn overwinnenden oorlog met Grieken land er volstrekt niet aan denkt iets te meenen of te zullen gevoelen voor al die vredesredeneeringen in den Haag. Zoo ge heel en al zonder eenig oorlogsvooruitzicht zou men zich uitsluitend moeten bepalen tot het vermoorden van Armeniër?. Daar gaat toch ook eens de aardigheid af en buitendien zullen die goede Armeniërs opraken. Verder de vertegenwoordigers van het zoo juist een militaire staat gewordene Amerika, dat tegen een vrij volk gedurende de vredesconferentie bezig is te vechten, omdat dat voik niet zijn land af wil staan aan Amerika, dat na den pas afgeloopen roofoprlog tegen Spanje zich dat land als buit ziet toegewezen. Vergelen wij ook niet het vredelievende Italië, dat aanvallen van vredesge/Jndheid kreeg eind Adowa, en evenmin den,vrede lievender), steeds i» Atjeh vt-chtenden gast heer der conferentie, ons dierbaar vaderland ! Maar de aardigste figurant, is wel »la peifide Album", dat zich grondende op het edele recht van den sterkste, tracht de Transvaal te overrompelen en nu tot zijn fpijt moet zien, dat Kii'iger ais politicus Chamberlain te slim ai is. Terwijl ('hainberlain eitt'he stelt in de hoop/.e afgewezen te zien, waardoor de oorlog zou kunnen beginnen, aeeft Kiüger toe, evenals Duitschland in 1S7U met de Spaans-die troonkwe.stie, zoodat Chamberlain nu evenals Frankrijk toen nu oorlog zou moeten beginnen geheel en al zonder motief. Nu, dat is Engeland toeveitrouwd zooals wij o.a. weten uit den diefstal der Deensche vloot in 1SU7, niet het bijbehoprend bombardement van Kopen hagen in vollen vredestijd. Het sterkste is echter wel de zending van de nu beroemd geworden kogel No. IV naar Zuid Afrika om daar eventueel tegen de Boeren gebruikt ie worden. In net Brüish Mediaal Journal van 17 Dec. 1807 deelde de Engelsche Chirurg Davis een en ander mede over de kogels gebruikt bij den laatsten oorlog in Tschitral. Dj Engelsche soldaten gebruiken het Lee-Metfordgeweer waarvan de kogels van 7.7 m.m. kaliber een nikkelen mantel met een loodkern bezitten. Davrs zegt nu, dat met die kogels de inboorlingen uiet in hun wilden aanval te stuiten waren, waarom de soldaten op het practische idee kwamen die nik kelen mantel met scherpe steenen af te vijlen. Ddze kogels, die zij »zachtneuzen" noemden, hadden ter gewenschte tftjct, waut die veroorzaakten zooals prut', von Bruns zegt: »wahrhaft grausaiue Verwundungeu." iu de munitiefabriek Dum-Dum heoben de Eugelscheii sedert de beruchte Dam-Duui kogels laten maken, die eea dunuereri uikkeimantel hebben mei een korte loodpunt. Da hierdoor veroorzaakte wouden ziju zóó verschrikkelijk, dat, zooals Davis zegt, die kogels in Europeesche oorlogen waarschijn lijk verboden zullen worden. De oorzaak van het schrikkelijke deze verwondingen is, dat de kogel u week is n zoo'u enorme aauvangssneliieid heeft. Daardoor vervormt het lood zich kolossaal eu verspreidt zien. Eerst wordt de loodpunt als het ware dour het lichaam tegengehouden waardoor de nik kelen mantel in 2 tot 3 m.in. bi'eede smttken springt, die echter aan deu achterkant nog vereenigd blijven. Bij raken van been springt de geheele Kogel uiteen en verspreidt zien :i het lood ii het nikkel in alierkleiiiote deeltjes in de naaste omgeving. \Vij zien dus, dat, zooals v.Bruns zegt,door die enorme aanvangsnelheid «solide Bleigeschosse selbst zu Explosivgeschossen wurden''. Nu zegt BlunL-cnli in Das Volkenrecht dei' cii'ilisirten Stalen A.M »derSa,tz dass wider den Feind alles eriaubt sei was dem Krieg lührendeii S taaie niiuhch erschemt, von dem civilisirteu Vöikerrecht als barOariscli missbilligt wird". EJII fout acht hij dat het volkenrecht zich niet uitstrekt lot de wilde volkstammeu (waartoe de Trans valera toch ook in Eagelsciieoogyu wel niet zullen behooren) die toch ook menschen zijn. en dat nooil toegegeven mag worden dai jacht pp wilde mentenen ieder even vrij staat als jacht op wolven, bij welke jacht men wel ? Halbmantelgeschosse" gebruiken mag. In de Brusselsche conventie van Juli en Aug. 1871 betreffende de oorlog»wetten. t-n rechten, is aangenomen, ook door Eugeland, dat er vertegenwoordigd was door den generaal-majoor Hir A(f. Horsi'ord, dat de oorlogvoerenden niet hebben >un pouvoir illuuiiéquant aux choix de>s mnyens de nuire a l'eanemi" en dat o.a. streng verboden werd 4'emploi d'armes, de projecüiles ou de maiières propres a causer des maux suparJlus, airsi que l'usage des projecüles prohibés par Ja declaralion de St. l'éltrsoourg de l SOS". Toen is den l IJ Dec. 180S op liet te Petersburg gehouden congres aangenomen »que les parties contiactantes s'engageut a renoncer mulueiiemeiil en cas de guerre entre elies a lemploi par leurs troupes de terre ou de iuer de tout projectile d'un poids intérieur a iuO grammes, qui serait ou explosibleou cuargéde matierès f alnunaates ou inflainmables". De Pruisische regeering had bij nota van '-,} Juni 1SGS voorgesteld dit Russische voorsiel verder uit te breiden doch Engeland weigerde dit wegens de iiurnerieKe zwakte van zijn leger. Aangenomen is echter door Engeland dat verboden is hot gebruik van ie ter projectiel »qui serait t xplotible''. Door de enorme aaiiVaiigssnellieid die men tegen woordig aan een kogel geven kan, is zoowel de Dum-Dum kogel als de eenijjzins anders gevormde kogel model IV \\e! degelijk. geworden nxpionble". Engeland zal antwootden dal die kogi l niet gevuld is mei, «des niaticres explosiblts" en overtreent dus de door haar 2.01! aangenomen verdragen, ais het ware duaielijk; te kennen gevende, hoeveel men op daar zal kunnen rekenen in het nakomen der i,u door deze confe rentie te nemen besluiten. Engeland op een vredei-conferenüe maakt uan ook zoo wat den indruk van een dronken man op een matigheid.-congres. .Reeds net gebruik van die kogels tegen de militaire ctiijuettte op zij te doen zetten en hem om deu hals te vallen. Dien dag bel) ik gehuild als ecu fciud . .. Luitcuant en gede coreerd ! ( )p zijti vijf-c'H-f-A [:,: ::>ie j;i:ir! llrt 'u;,nu zeker dat liij mettertijd kolonel of gei.cnial zou worr't'ii _. . U'at ik alleen jammer vond, \viis dat \ve uu niet meer santen zouden ?ijn. llij werd iiaar Bordeaux <ri-zonJeu, terwijl ik inliet regiment b!e<-f waar ik nog drie jaar zou moeten dienen, om dan op stal t,u worden jrezct. //Maar luiteiiatit l'a;cal was uiet de man orn ziju ouden wapenbroeder te vergel er. Om de twee maai d-.jii krees ik een brief, gewoonlijk ook een postwisseltje, voor mijn tabak, voor allerlei kleine onvoorziui.e uitgaven, en ik ant woordde hem dan zoo goed en kwaad als li.it «ing, want ik was er van overtuigd dat het hem geuot-gen zou dot'ii mijn KeukenimuU:utclmft weer ouder clüoi^'in tj krijgen. ,/De tijd verliep. Ik kreeg mijn pei.sioen. Maar van eeu paar honderd franc 's jaars, kon ik niet leven eu ik /.oclit en vond bij een aannemer de betrekking van opzichter van ceii houtwerf, vlak bij het slation Ivry. Op een middag was ik juist bezig deu boel wat. op te ruimen, toen ik iemand mijn naam hoorde ro::inen. Ik keerde mij om en wien zien ik? Mijn luitenant, maar in politiek, met een ul:iiinie;ide kachel) ijp op het hoofd. //llij was nog liceleniaal dezelfde. Wij be groetten elkaar hartelijk eu hij vroeg mij hoe ik het maakte eu of het mij nogal goed ging. //Hreet u wel, luitenant," zei ik toen de eerste bfgroetirjg plaats na;i gehad, //dat het, voor het eerst is dat ik u iu burjrerkleeren zier" //oo," antwoordde hij. //Welnu, je zult, me nooit meer anders zieu, mijn brave l'ierre." ? //Hoe nu? Wat, wilt se daarmee zeggen r" //Dat ik uit deu dienst ben. Ik heb mijn ontslag genomen." »Wat deed dat me zeer! Zoo'n knap, kranig officier! Dat die nu uit den dienst moest gaan, terwijl hij zoo'n prachtige carrière voor zich had! Daar moest, hij natuurlijk wel zijn goede redenen voor gehad hebben. Maar toch deed het me aan, ik kan niet anders zeggen ! ^Terwijl hij met mij over de werf heen en weer wandelde vertelde hij me de hceic ge schiedenis. Er was natuurlijk een vrouw in Let spel!... Ht ha-.i ik wel kunnen nuldii. Te Touiouse, zijn liatsU; garniioeu, was mijn lui'enaut tot gtk vvordeus toe verliefd geworden | np de djc'iter va-.i eeii leeraar, die 1,1 lu-Uell\it: huis woonde ais hij. Maar ongelukkig moet eeu cllicier, Oui te kunnen trouwen over een be paalde u/m als oniidssciiat kuiuieu beschikken en de arme jongen zag evenmin als ziju toe komstige schoi/uvader kans de oljjjiill i'rs. bij elkaar e krijgen, want zij bezaten geen van beiden een sou. 'i'ueu had hij, zonder er verder over na te denken wat hij deed, zijn ontslag genomen. Gelukkig vond llij uiet hing daarna een goede ! Ketrekking op een bankierskai.tour in l'drijs, wat hij \vaarsciiijiilijk ook wel een beetje aan zijn lintje te dunnen !:ud. Ka liet berouwd» hem nieis, /cl hjj, \va;it liij was vüi;uaakk guiukkjg :iu.t <:!ju l,el vidüvv'je, dat iiem binnen koit met een kleiu dn n:m?.'?je. verrijken zou. Ik moe?t, heel gauw, deu voUeuuen Zondag reeds, bij hem komen kollij drinken ui liuu gezellig klem nestje, op de vijfde verdieping vuu eeu huis op den lluulevaid des JiaUignoiles. /,lk tuigde me op «n ging er heen en ik moet zeggen, zuodra A -Mme. l'a-cal had gezien moest, ik miju luitenant zijn dwazen stap vergeven. l [et was een mooi, blond vrouwtje, bijna een knul nog, altijd even v rooi ij k c» vriendelijk ; je hoefde h au r maar even m Laar blauwe oegi-n te zien om te weten hoe goed ze was. En nij l 't was aardig ota te i.icu - - hij had voor niets anders oogeu ui' ooreu aU \oor haar. liet was eeu lieerlijkt dag. lL:t jonïe mevrouwtje behandelde mij als eeu oud vriend eu ik kon aan ailes merk< n, dat haar man haar nie's dan goeds had verteld vin ziju vroegereii kameraad. En e schonken zulk etn heerlijk wijntje, dat ik telkens dronk op de geztndheid en tiet geluk van het, jonge paar. Au, het g; luk bleef de eerste jaren ook niet weg. Het scheen dat Pascal al dadelijk zulk een goed inzicht in de zaken had, dat zijn p:itroon hem na twee jaren tot zijn compagnon maakte eu mijn luiteuaiitje dus iederea dag naar du beurs stapte eu geld verdieudc als water. Eu thans ging het bij hem ook al van een leien dakje! lu drie jaar drie kinderen! Twee jongens en eeu meisje! Eu pracht tn van kin deren, hüor. 't Was, een lust ze te zien. Den grensstammen is een schandaal, Bluntschli zegt zoo juist »JedeunnöthigeGrrausamkeit ist Barbarei" en minder juist »Diecivilisirte Kriegsiïhrung duldet berhaupt die Bar barei nicht", zooals toch geduld is het gebruik van Turco's in 1870. Het nu door Engeland te bezigen wapen is daarom ook zoo gevaarlijk omdat in Tschitral gebleken is, dat de soldaten zelven gewone kogels zoo gemakkelijk in DumDum kogels veranderen kunnen en niets dan ook de Boeren beletten kan tegenover , de Engelschen hetzelfde te doen. Is er dan geen middel om van Engeland te verkrijgen, dat het die modelkogels niet zal gebruiken ? Neen ! Zoowel tegenover de tegenwoordige als tegenover de toe komstige volkenrecht overtredingen is maar een middel: «pour moyen la guerre", en geen Europeesche mogendheid zal het om humaniteitswil voor de Boeren zoo ver laten komen. Geheel Europa zal het er weer eens over zijn dat de naam »peih'de Albion" dubbel en dvvars verdiend is, maar daarbij zal het blijven. En de nuchtere menschen, die toch al niet veel vertrouwen in de blijvende resultaten van de vredesconferentie hadden, zullen meer dan ooit kunnen zegeen dat zoo'n conferentie niet inderdaad slagen kan zoolang er Engel schen zijn. Gaan wij nu nog even na aan de hand van prof. von B runs welke gevolgen deze «inhumane KriegBgeschosse" voor den ver wonde hebben. Proeven door hem en Dr. Wendel eenomen toonen aan dat, »Nahschii-:se 50 Meter) kaum mehr als Gewehrschusswunden zu erkennen sind. sondern erteichen denen durch grobes Geschütz". Terwijl met mantel koerels de openingen in de huid zijn 78 mM. bij het binnendringen en hoogstens 15 m.m. bij het verlaten van het schietkanaal. vindt men bij deze kogels wonden van 11 cM. Bij een schot door de spieren van de achterzijde van het bovenbeen was de inschietopening 11 mM., de uitschietopening 13 cM. Bij een schot dwars door den voorarm hangt het onderste deel van den arm nog slechts aan eenige stukjes huid aan het lichaam vast. Alle weeke deelen over een breedte van 8 vingers zijn vermorzeld, in de huid bevinden zich verscheidene scheurwonden van ló cM. lengte. Bij een sch. t door den voet is van schietopeningen niets te be merken. De yoetwortelbeenderen zijn ver nietigd, de huid is gedeeltelijk verdwenen, eenige stukken pees hangen over bet ver woeste deel heen. Büeen schot door het dijbeen is het been zelf'geheel versplinterd, de weeke deelen zijn over een afstand van 2iJ cM. geheel verscheurd f n vernietigd. v. Bruns zegt dat voor alle geciviliseerde Staten als gebod der niPiifchelijkheid aan genomen is dat: »I)ie Kugel Poll den ge troffenen Gegner kampf'unf'tihig maohen. aber nicht immer verstümmlen und tödten" en hij hoopt dat van het Duitsche legerbestuur uit zal gaan een poging om de bepaling der Petersburger conventie zoo danig te veranderen, dat nader omschreven wordt dat dergelijke kogels verboden zijn. Zoo dit al mocht gelukken, zal het waar schijnlijk voor de Transvalers wel te laat komen, en al zal in den te verwachten strijd de Tran.svaal geheel zonder hulp tegenover Engeland zijp, dan hebben de toch waarlijk niet oversympathieke Boeren voor zich den zij het ook zeer zwakken steun der algerneene sympathie van g'hoe! Europa, welks wenfchen zeker vervuld zouden worden door een s-chinerenele overwinning op den trouweloozen Biit. P. J. m: Biu'iXK Pr.oi >s VAX AMSTI:L. »auii;fmmiciMmitimiit!!iiii(m,unmii)!imimit!muMUEiiiMi[üi'm t ' / ''t >'-f o1,: /OT.: ? ; fiz2z - 1 weder een nederlaag geleden. In een zorg vuldig voorbereide redevoering sprak de minister-presidenttegeu hetontwerp, waarbij de winkeliers worden verplicht hun winkel juffrouwen stoelen te geven. Het ontwerp was schier zonder tegenstand door het Lagerhuis aangenomen, maar lord Salis bury verzette zich er tegen uit afkeer van het veelvuldig ingrijpen van den Staat in particuliere aangelegenheden. Hij voerde onder meer aan dat het door deze wet noodwendig geworden staatstoezicht de win keliers er toe zou brengen de juffrouwen te vervangen door mannelijke bedienden. Het Hoogerhuis zag daarin echter geen nadeel en nam met 73 tegen 28 stemmen het, ontwerp aan." Bovenstaand bericht, dat dezer dagen in verschillende bladen de ronde deed en een ieder, die begaan is met het vermoeiende leven, dat het meerendeel der jonge meisjes, die de winkeliers bij den verkoop hunner waren behulpzaam zijn, moeten leiden, oprecht zal nebben verheugd, bracht mij een schrijven in herinnering, dat ik vóór enkele weken ontving en welks inhoud meer verdient aan een ruimeren kring te worden bekend gemaakt, dan in een »Soeneckens Briefordner'1 ten prooi aan de vergetelheid te worden opgeborgen. Menigeen zal zich ongetwijfeld nog her inneren de beweging, welke, vóór een paar jaar ongeveer, in de grootste steden van ons land is ontstaan en geruimen tijd werd levendig gehouden, en welke beoogde het lot der win keijuffrouwen te verzachten. Het was o. m. de «Vereeniging ter behartiging van de belangen der Vrouw," die zich te dezen opzichte verdienstelijk maakte en, waar zij kon, pogingen in het werk stelde, de winkeliers en patroons te bewegen hunne helpsters, tot dusver veroordeeld de geheelen langen arbeidsdag achter den toon bank te blijven staan, stoelen te verschaffen, met verlof, daarvan zooveel mogelijk, d.w.z. telkenmale wanneer zij geen koopers te bedienen zouden hebben, gebruik te maken. Onder het groote aantal winkeliers, tot wie het bestuur van voornoemde vereeniging zich met dat verzoek wendde, waren er echter niet velen, die zich tot medewer king in de beoogde richting geneigd toon den. Eene gunstige uitzondering daaren tegen maakte hiermede, de heer M. Hartogs Jacszn., Weste Wagenstraat, te Rot «ïii^niEn^^^ t,7> c/icc 40 cents per ? a,» a 1. Damast-Zijde 75 cent tot f J l.<>5 per Met»r aUraede ?.warte, witte en geklturdf! Heiineberg-Zii.jtle van 4."> et. tot I'I I.O."> per Mett-r tif>,n, gestreept, gerui*", gewerkt, damast enz. (cv 40 versch. qua!, en 'JUOO v«jrse,h. kUuren, dessins enz.), l?' ra n e o en vrij van invoer rechten til huis. btalen ommegaand. Duhlit'l iirifiporto imar Zsvii.sarJHr'd. G. Henneberg's Zijde-Fabrieken (kA k. Hoflever.), Zürich. beeft in het Hoogerhuis Verblrjf vooréne of meerdere weken in de Grands Hotels du Trocadero" welke voor die gelegenheid speciaal nabij de Tentoonstelling gebouwd zijn. Bewijzen voor verbhjt van af' 67.f>0 guldens per wek, betaalbaar in maandelijkscbe ot driemaandelijki-che termijnen. In dezou prijs is begrepen : Orif'n. Ui ma . , . llcc uitsluitend recht van verkoop dezer bewijzen is toegestaan uewonlen aan de Cie IXïEUJKTnle IIE^ WAfiOXS-LITS Voor ii.teekiïfihia; wendo1 i.-ieri zich tot. en liet uitvoort'ae, g'-ïllustr. prospectus vragp mon aan hij LIS.SONK en Z(JO.V, Singel ltt,~ Amsterdam. o.MEUVKliBLIJF Hastières M ,bu'Pinant (H Igië). Hotel (t'Haxtière, E. BriOl.'ET. l'r. lugitig. Mooi Park. Rijtuigen, arage v. fietsen.Wanne en Maasb.Vis-jhv. Bootjes. eersten Zondaar van iedere maand dronk ik er kifile; dat hadden we da-.leüjk zoo afgesproken. Want, ze waren veel te goed OIH duur al dien \o'.ir.-;A)c! te ve;:i:i eren en iieen van i>--ul, r. schaamde, zieit voor huil nc,lenden vriend, /.e woonden niet meer onder de hancbalken; zo lalden een prachtig kwartier op de eerste veriiiepni'.r, lï-mievard ILiiissmann. Aten,'t was laiii.c niet min. Eu een kneeht niet een witte das he.dic.iide, als ik er at. Ik kleedde m>; natuurlijk ook op mijn p atdibest, maar (lat nam niet weg, (lat ik zeif vond dat ik bleef wat ik was een arme drommel, moer niet. En toc'i beiri'oetti'. l'asoal mij steeds met deuzelfden haitelijken handdruk, ai- toen wij gelijken waren eu lileef zijn v-oüwtje. altijd even vrien delijk en ^'ul, terwijl de kini.leren mij tegemoet stormden en nm do hals vielen, zoodra ze, inij zagen. Xeen, je vindt er uiet, veel zooais zij, onder de rijken. //Aiies yin;; goed tot den winter van l^v|); en ais ik bedacht dat Pascal tegenwoordig ui'.iipage hield, kon ik niet i.air.tcitwiij mij zelf te, zeugen, dat het een goede inval van hem was geweest zijn ontslag te nemen. Maar deu eersten Zondag in December merkte ik op dat iiij afgetrokken en in zicluell' gekeerd was en dat llij nu en dan op de punt van zijn iaiifen, ros.sigcn knevel beet een gewoonte, waarliij vroeger ook in verviel, als bij iets nad dat hun hinderde. //\Viit heeft hij toch r" dacht ik onder het naar huis gaan. Zijn kinderen zien er uit- ais wolken. En van ziju vrouw is hij nog even doodeiijk als toen ze pas getrouwd waren... Ais er maar niet iets hapert aan zijn zaken!... Met dat weergasche geld ben je je leven nooit zeker. .,,Dien nacht sliep ik slecht... En den gelieelen volgeuden daar was ik niet op mijn gemak en had ik een gevoel alsof ons iets boven liet hoofd hing. Om tieu uur 's avonds stak ik mijn lantaarn op om voordat ik naar bed ging, mijn dagelijksche ronde over de werf te doen. Het was vochtig, deinzig weer. Er was geen ster aan den hemel, p eens werd er gebeld. Ik schrikte er van. Wie kon er nog komen, op dat late uur'r Ik ga open doen eu bij het flauwe schijnsel van de lautaani lierken ik mijn luite nant, gehuld in zijn zware, met bont gevoerde peUjas. Ja, toen besreep ik wel dat het eeu ir:i-.-:t^.; z.nk ifolJ. l lij was bleek en tm-eheii zijn weukhrau«'eu /.a^' ik weer dien rimpe' in den vorm van een V. dien ik er vroeger, in liet heetst van liet geveeht, ook zoo dikwijls had gezien. vMassnn," zeidc hij op cejaa^den toon, ,/ik | liei) ju noodig, in ij u waarde- . . kun je niet me. | meegaan:'... Xu dadelijk'r" ... »Zek'; r.. . ik kom ! zeide ik zonder mij te bedenken." i,7.-.y n L e ronduit, kunt ge de werf verla ten en over twee uur w t o r terugkomen, zouder door iemand gemist te worden, zonder dat iemand er iets van merkt:'' «Xieis is gemakkelijker. Ik ben hier 's uaclith he.elemaal aileeii. . . Wie zou nier op me letten;'... 't Is hier een stille buurt eu als he.t eenmaal donker is ontmoet je geen sterveling." Xu, ga dan mee," hernam mijn luitenant met een ImesciiR stem, die niets goeds voor spelde. Doe de lantaarn uit, sluit de deur, Mcek den sleutel bij je en ga dan mee." //Ik deed natuurlijk zooals mij gezegd werd. J k behoefde mij uiet, verder te Ideeden om uit te gaan, want ik had mijn pet Op en mijn duf fel aan... Wij gingen de straat op. llij liep zoo hard dat ik moeite had hem bij te houden. Wij volgden de kade tot aan de brug van AusterliU. Er werd geen woord gesproken. Af eu toe wierp ik ter sluiks een buk op hem. Eu zijn gelaat dat haif in den bonten kraag verscholen was, zag er zoo ontdaan, /.oo ver ouderd uit, dat liet mij vrees aanjoeg. Telkens stak liij met een zenuwachtige beweging de punt van zijn knevel in den mond om er op te bijten. Ik had lust de stilte te verbreken en iiem te vragen waarheen we gingen en waarom Lij zoo'n haast had; maar ik durfde niet. ,/1'oen we eindelijk de Wijnhallen voorbij waren, vroeg hij met doffe stem : //Ben je niet vermoeid ? . . . Kun je zoo doorloopen tot aan de Esplanade des Invalides r1.. . Dat is liet doel van mijn tocht." Ik zal gaan, waarheen ge maar wilt, luitenant." (Slot volyl.J

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl