Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1155.
Andere tien, andere helmen.
(Ulk.)
Hu: «Ik geloof hij past je."
Zu: «Hm ja, die zou me kunnen pflS8an''
Een vlet on het schild,
(Punch.)
GENEEAAL DE GALLIFET : »'t Ia een moeilijk werk Madame,
uw oude schild we<r schoon te krygen."
Haag ex est,
(Lustige Blütler.)
DE VREDE: «Zyn ze weg? Goddank! ik «as al lang dat
me iets zou overkomen."
Orléaüistisclie
( Ulk.)
KAMERDIENAAR : «Majesteit, er is gr en poetspotder ir.eer voor de kroon,
mag ik een half frankje ? . .."
SwS-KoMNG VAX FK.IM;EIJK : ->M weer gebrek aan geld ? De duivel mag
't regeeren halen."
Ches. & Ohio
Chio. Gr. West...
Chio. M. & St. P.
Cl. Cin. C. &SI-. L.
Denv. k Kio Or..
Kan. C. S. Belt...
Louis. & Nash...
Mexioan Nat
Mis. K. k Tex . ..
Mis. Pac. & Iron.
S.-O. O. & West .
Norf. & West. ..
St. L. k San Fr..
St. L. Southvv
South. Bailw
Wabash
Ches. & Ohio
Oh. M. & St. P...
Georyia Spw
244.818 228.541
103484 85.020
784.479 568.259
289.529 264.474
147.300 162.700
8.S26 9.454
497.060 421.940
126.847 112.923
210.298 183 122
473 000 440.000
98.651 86.699
278.488 209.240
123.185 11M.069
103.700 87.700
545.932 523364
286.743 251).82i
Juni.
1.085.975 1.000.978
3.893.9802.746.323
105.908 86.252
6.+4S.91B
3.228.1J58
20.339.210
7.750.384
4.818.130
294.728
13.271.818
3.789.731
5.640.298
13.836.551
2.442.162
fl.632.432
3.K36.172
2.1)16.052
13.827.170
7.818.704
6.493990
2.847.960
17.466.745
7.692.676
4.282.534
252.1544
12 147.638
3.326.692
5.480.117
13 543.170
1.963.302
6.068.713
3.«'2ti.936
2644.648
12.601.098
7.088541
5.751.139 5.740.790
17.980.281 15.759.381
775.908 733.276
*(oost. P. .v E.(... 5.766.735 5.248.436 33.148.911 31.148.911
*{Liiniv<°sÈ. id.). .. moer 551.0(0 meer 1.560.700
St. L. & San Fr.). 58(1.785 506.779 3.482.175 3.276.722
South. Raihv 2.141.9121.833.307 12321.731 11.198.858
Vabash 1.255.285 1.090.560 6.991.770 6.394.381
NETTO.
Ches) & Ohio 392.148 333.814 1.755.775 1.773.235
Chie. M. & Si. P . 1.130.523 1.003.388 5.840.553 5.455.010
(Jeorgia Spoorw.. 17.637 2.58S 227.925 135.837
Pennsyivania*(oost. P. & E.)... 1.257.225 1.228.025 8.483.350 8.538.760
*ILjfuwest. id.)... meer 195.30(7 meer 823.300
St. L. & San Fr.. 242.807 173.382 l 335.016 1.245.665
Sonth. Kaihv 505.129 398.977 3588.264 3.194.765
Wabjsh 430150 277.187 1,906.930 1.669.669
* Lijnen onder dirett beheer.
Omtrent de uitkomsten van het laatste boek
jaar der Chicago en North Western spoorweg
maatschappij zyn de cyfers reeds bekend.
1898,99. 1897/98. 1896/97.
Brnto's D. 38,016,314 D. 36,050,561 D. 30,977,243
Nettj's 18,187,599 12,804,076 11,038,422
Batig saldo
na altrek v.
interest en
dividenden D. 3.635.366 T). 2,235,323 T). 1,171,968
De Atchison Topeka en Sitita Féisnomoier
(?én. in de rij van de begunstigden. Over Juni
zyn de cyfers zoo byzonder hoog dat ze tot
achterdocht prikkeltn. De netto's over 98 99
zullen vermoedelijk byna 13 millioen dollars
bedragen tegen 10,7 millioen in het vorige
jaar! Wellicht zal 3'4 pet. voor de preferente
aandeelen beschikbaar zyn waarvan '2/4 pet.
in het vorige jaar is uitbetaald.
Voor de Denver Rio Grande zal wellicht
een surplus van 1.119 400 dollars beschikbaar
komen tegen de 897 duizend dollars van 97,8.
Daar echter nog niet genoeg verdiend wordt
voor de uitkeering van 5 percent op de pref.
aandeelen en de ontvangsten eenige verzwak
king vertoonen, is er voor de bezitters van
Common-Shares nog weinig te hopen. Is er,
zou ik daarom willen vragen, geen anomalie
tusschen den koers dezer aandeelen en dien
der Norfolk & Westernshares waarvoor onge
veer 1>2 pet. was overgeschoten. Beide soorten
staan ongeveer gelijk geprysd.
De Union Pacific zal na uitkeering van 3
pet. op de 75 millioen dollars pref. aandeelen,
misschien bijna 2/4 rniliioen dollars overhouden.
Vergeten mag echter niet worden dat hierbij
nog in rekening gebracht moeten worden de
resultaten der Oregon Short Line en de Oregon
Kailway & Navigation Company. De Union
Pacific is nu toch, ondanks het verbod van
huren, meester geworden over de Oregon Short
en door deze, over de Oregon Railway & Navi
gation Company.
De grootste belangstelling genoten sedert de
vorige week de Gulfwaarden. De koersen
gingen met 2, 3 Ji 4 pc. vooruit. De 5 pc.
1ste hypotheek bereikte n dag de noteering
van byna 72 pc.; daarna volg'ie een reactie.
Heden is de noteering OOM & 08 tegen 6234
a 03 ?4 den vorigen keer. De aand. klommen
van 834 tot W/4, nadat ze 14 a 15 pc.
waren geweest. Het was een waar dobbelspel
dat gemakkelyk kon worden gespeeld, in ver
band met het betrekkelijk kleine getal beschik
bare stukken. Bepaalde redenen voor de rij zing
waren niet bekend. Ze zijn nog niet te ver
moeden met eenige zekerheid.
Voor de europeesche en andere Staatsfonden
zijn geen beduidende veranderingen noch be
langrijke berichten te vermelden. Aa gaande
Spanje en Portugal worden wel geruchten ver
spreid, maar definitieve berichten ontbreken
geheel. Brazilianen wat zwakker ondanks of
wellicht tengevolge van de m. i. overdreven
gunstige mededeelingen omtrent den toestand
na afloop van het 3-jarig moratorium.
In de Tabakswaarden ontmoet ik algemeen
vastere koeren. Bij de Petroleumwaarden is
dat niet zoo algemeen. Sumatra-Palembang
brokkelden verder af tot 80. Het vertrouwen
op eenig beduidend dividend moet wel ver
zwakken, misschien beter gezegd, geheel ver
dwijnen als men bij het groote aandeelen
kapitaal van zeven millioen de volgende
producten-cijfers vindt opgegeven :
December 1898. ?. . . 24000 ur.its.
Januari 189!) .... 43500
Februari 1899. . . . 49000
Maart 1899. . . . 3100U »
April 1899. . . . 58000 »
Mei 1899. . . . 50000 »
Juni 1899. . . . 49000 -,
Juli 1899. . . . 12001)
Totaal in 8 maanden 35^500 units.
«Koninklijke" bleven dobberen rond 181.
Hoe droevig het met haar staat zeggen, zonder
dat vele woorden noodig zijn, de volgende
cijfers:
Januari
Februari
Maart
April
Mei
Juni
Juli
Augustus
September
October
November
December
1897
units
202.200
222 000
300.000
324.500
345 000
315 275
300.000
435.000
420.000
500.472
501.201
510 700
1898
units
520 000
580000
710.000
740.000
839 000
471 500
3S2.500
300.000
270000
250.0 O
270.500
221.500
1899
units
205000
170.500
171 000
100000
149 500
137000
127.500
Totaal 4.010.411 5555.000 1.120500
De Moeara-Enim stelt de goede verwach
tingen niet te leur. De noteering avanceerde
van 135'/.> tot 130 il 137;!/4.
Amst., 10 Aug. '99. D. STK.TEIÏ,
inillHliiiifiiiiiiiiiiiMiniiiiMMtiiiiiiiiiiiiiiiiiimmitimiiiiiiiiiN
Staat de GiiWactie flat toe?
Mevrouw Ekker geeft in de jongste
Gidsaflevering «indrukken uit Algerië."
De schrijfster bezocht Algiers nadat »de ne
derlaag op Lombok met alhaar gnnrelijke listen
bekend was geworden".... De drukte van die
hoofdstad is moeilijk te beschrijven. Het is
niet zoozeer de drukte van het handelsverkeer,
dat er trouwens zeer groot is, als wel die van
het geschetter der natiën tegen elkander. Een
feit toch is het, dat zy die verschillende talen
spreken en elkaar in een gemeenschappelijke
willen doen verstaan, denken, dat schreeuwen
de methode is om begrepen te worden....''
». .. Hier de schaamtelooze brutaliteit eener
oosterscha natie, daar de treurige gevolgen eener
havenstad, en tusehen dat al, dat maakt, dat
we met de oogleden knippen ...." «Zachtjes
gezegd is de indruk dien men er dadelijk van
krygt. .. een vronlijke rommel".
Het reizen blijkt al zóó eenvoudig. «Men
behoeft maar naar de plaats van afrit te gaan
om den omtrek te doorkruisen" of »om in
optocht, in breaks of in landauers of te paard
naar Bouzareah te gaan. . .." 1).
Op zoo'n tochtje valt er heel wat te zien:
»De witte tanden blii ken wreed en onheil
spellend. In wilde doüe sprongen het geweer
opgooiend en in rondedans terugvangend,
vernauwen zy den kring... buitelen, dansen,
gillen . .." is 't niet om ieder dentist tot wanhoop
te brengen ? Geen wonder dan ook dat de
schrijfster ons mededeelt: «Men wendde zich
af". Er werd zelfs* geschoten. «De kruitdamp
trekt door de lucht, de Mzabieten happen en
snuiven dien op en voor het eerst in myn
leven maak ik kennis met de uitwerking die
een soort dronkenschap wordt".
»Het was ongeveer vier uur in den middag
toen (de schrijfster) uit de break stappende,
door Algiers naar Mushpha klom".
Na dien zevenmijlslaarzen-stap trof «het
hooren verkondigen van het «mort au jiiif'
door een klein gilde courantenjongens inevr.
Ekker als een mokerslag op het hoofd".
«Staat de regeering dat tos V" vraagt zij
Haast zouden wy nu vragen : staat de
Gidsredacfie dit alles toe ?
1) Onwillekeurig denkt men dit fraaie
zinnetje lejende aan het: «hier zet men
koffia, thee en over."
XXVste Nederlandsen Taal- en
Letterkundig Congres.
De Nederlandsche Regeering heeft prof. dr.
Jan ten Brink aangeduid om haar op het
Congres te vertegenwoordigen. Dr. Adriaan
Beets is afgevaardigde benoemd voor de Maat
schappij der Letterkunde te Leiden.
Binnen eenige dagen wordt het algemeen
programma der werkzaamheden aan de leden
van het Congres verzonden. De bewyzen van
toetreding zullen insgelijks eerstdaags opge
stuurd worden.
Tot nu toe zyn bij de vijfhonderd personen
toegetreden, waaronder ongeveer tweehonderd
uit Gent alleen. Dit bewyst hoeveel belang
stelling gevoeld wordt voor de instelling der
Nederlandsche Congressen. IN iet alleen zullen
deze vergaderingen aanleiding geven tot be
langrijke besprekingen, maar tevens zijn ze
uiterst geschikt tot het nauwer en nauwer
toehalen der vriendschapsbanden tusschen al
degenen, wier hart klopt voor den vooruitgang
van den Nederlandschen stam en den bloei
onzer taal en letterkunde. Daarbij zal ook
het bewijs geleverd worden van de groote
vorderingen, die de Vlamingen gedaan hebben
op het gebied van taal en letteren, en van
krachten, die aangekomen zijn om aan onze
beweging den noodigen omvang te geven.
BOEKAANKONDIGING.
De familie de Rf.gt, roman van SCXE
LA Ciui'KLLK?HoonoL. 's Gravcnhage
Loman en Franke 1890.
Mevrouw la Chapelle-Rjoboi beschikt over
een flinke dosis gezond verstand, veel op
merkingsgave en het lang niet verwerpelyk
talent een roman van nogal lijvigen omvang
zóó in elkaar te zetten, dat zelfs een fin de
siècle, dus vee leischend publiek van lezende
menschenkinderen, het > iet versmaadt, met
hare pennevruchten kennis te maken.
In haar roman Kgoïtme heeft de auteur ons
meer geboeid dan in haar jongste werk, dat
o. i. bij vele goede eigenschappen, n groote
fout heeft.
De heldin, namelijk, wier diep treurig lot
met werkelijk plastisch talent wordt beschreven,
is niet een slachtoffsr van noodlot of omstandig
heden, maar verspeelt haar levensgeluk door
een overdreven, ja o. i. misplaatst plichtgevoel.
Juist door het verkeerd gekozen motief voor
de onnutte zelfopoffering, zal, althans naar
onze bescheiden meening, de belangstelling in
het lot van de ongelukkige onderwijzeres bij
de lezers niet voldoende zyn, om met de
hoofdpersone, die blijkbaar met voorliefde geschetst
is, tot het eind toe mede te leven.
Van de bijfiguren vinden wij de vulgaire
maar goedhartige Keetje het best geteekend.
De stijl, hier en daar wat stroef en nuchter,
geeft echter vlekkeloos Hollandsch te genieten.
MENA.
NIEUWE UITGAVEN.
JKROJIE K. JKROJIE. Schetsen in paarsch.
blauw en groen, vertaald uit het Engelsch.
Amsterdam, L. J. Veen.
Betrekkingen voor Vrouwen, door JOHANNA
VAN WOUDEN, Apotheker, Amsterdam L. J Veen.
Teckenen den tijds, tweemaandelijksch tijd
schrift, af!.-l Leeuwarden, Meijer & Schaafsma.
Jjiichtcercersching in zalen en rertrekken,
door Mr. J. THIEBOLT, Zwolle, De Erven
J. J. Tijl.
liet ontwerp ran u-et tot wijziging van de
wet op het Notarisambt, beoordeeld en aan
de bestaande toestanden getoetst, door W. C.
DI: BUUR, oud-notaris, Medemblik, K. H. Idema.
Volgens de Engelsche bladen zal weldra
bij de firma Blackwood weer een novelle
verschijnen van onzen landgenoot mr. J. Morgan
de Groot, getiteld «Even If".
Dit verhaal zou als een vervolg van
«LotusFlowet" van 't vorige jaar beschouwd kunnen
worden, en speelt gedeeltelijk in Zweden,
waar de auteur studiën maakte.
Inhoud van Tijdschriften.
Eigen Haard No. 32. Elisabeth Blaeu. door
M. W. Maclaine Pont, XVI. De
historischgeneeskundige Tentoonstelling te Arnhem, II.,
met afbeeldingen naar photo's van Guy de
Coral. Worstelen (hij de plaat). Zyn
Meesterstuk, naar het Fransch van Her.ry de
Forge. Worstelen, naar de schilderij van
Friant. De Havenwerken van Amsterdam, L,
door W. Toose, met afbeeldingen. Ver
scheidenheid. Feuilleton.
Fatsoenlijke menschen.
Na twee uitvoerige stukken van den heer
Davids nu nog het volgende van het
Centraal Comitéder Rad. Vereeniging, om
te beicijzen,dat de Radicale partij beginselen
heelt en dezen in eere, houdt! Want uitsluitend
hierover loopt de quaestie.
Aan het Weekblad »De Amsterdammer.''
MijnJieer de liedacteur.
Vergun ons een antwoord naar aanleiding
van uwen heftigen aanval op onze partij, als
naschrift op het stuk van den heer A. B. Davids.
Gij beschuldigt ons daarin van niets meer of
minder dan van eene verloochening van onze
beginselen, >alleen denkende aan gemeente
raadszetels ten behoeve van een kring of club"'
ons die slechts als eigen candidaten wilden
stellen degenen, die tot. de Radicale partij
behooren en op geen grooter aantal zetels aan
spraak maakten voor onze party dan ze nu heeft.
De heer Davids kon gevoegelyk zwijgen over
uwe opmerking, dat wy de Sociaal Democraten
niet gesteund hebben, daar ^y blijkbaar schreeft
zonder u op de hoogte gesteld te hebben van
den toestand alhier en zonder te weten dat
wij den heer Henri Polak reeds bij de eerste
stemming hebben gesteund en het bij de her
stemming zoo krachtig gedaan hebben dat zelfs
De Sociaal Democraat moest getuigen, dat wij
tot den laatsten man in 't vuur hebben ge
bracht. Wij vermeenen dan ook, dat wij het
beginsel van proportioneele vertegenwoordiging
al heel ruim hebben opgevat en toegepast, veel
ruimer dan u zelf hebt gedaan. Wy herinneren
ons nameliji een analoog geval en hebben er
de notulen en het Dagblad De Amsterdammer
eens op nagelezen. In dat blad van 10 Juli
1891 vonden wij een verslag der vergadering
van de Kiesvereeniging «Amsterdam," voorge
zeten door den heer Hugo Muller, toen reeds
lid van den Gemeenteraad. In die vergadering
werd door mr. Cilisch voorgesteld om by de
verkiezing van 13 leden van den Gemeenteraad
samen te gaan met de minderheden en wel in
dier voege, dat behalve de heeren Heineken
en Becker zouden gesteld of overgenomen
worden 3 aftredend liberalen, 2 radicalen, 3
katholieken en 3 anti-revolutionairen. De heer
Den Hertog stelde toen voor ook een sociaal
democraat te steunen, namelijk een candidaat
der toen socialistische kiesvereeniging De Unie.
De heer Treub betwyfelde of De Unie wel
zoude inedegaan, omdat haar leden steeds tegen
samenwerking gekant waren. Daarop trok de
heef Den Hertog zyn voorstel in, dat echter
onmiddellijk overgenomen werd werd door den
heer Gerritsen, die er op wees, dat een candi
daat der Unie, de heer v. d. Goes, op de
voorloopige candidatenlyst stond en voorstelde het
bestuur der kiesvereeniging «Amsterdam" te
machtigen, een candidaat der Unie over te
nemen, hetzy deze vereeniging al of niet
somenwerking verlangde. Dit voorstel werd
verworpen met 40 tegen 38 stemmen, waarbij
ook de heer Muller tegen stemde. De motie
Calisch werd aangenomen met (58 tegen 18 st.
Uw eerste hoofdartikel aan die verkiezing
gewijd verscheen in het Dasblad De
Ama.te.tdammer van 19-20 Juli 1891, waarbij op den
vooi grond werd gesteld het zegevieren van het
beginsel, dat de burgerij proportioneel ver
tegenwoordigd moet worden, terwijl den libe
ralen verweten werd, dat zij van dat beginsel
zoo afkeerig zijn, maar van de minderheid.
die door haar orgaan De Unie de drie candi
daten v. d. Goes, Fortuijn en v. Zutphen had
gesteld, werd met geen woord gerept, aan het
slot werden warm aanbevolen, 4 radicalen, 3 libe
ralen, 3 katholieken en 3 anti-revolutionairen.
Uw tweede artikel verscheen den avond
vóór de verkiezing en eindigde aldus: «op
erond van het rechtvaardigheidsbeginsel, zoo
fel bestreden, omdat het voor het oogenblik
voor de liberalen zoo gevaarlijk schy'nt, roepen
wij nogmaals de kiezers op, morgen hun stem
uit te brengen op de candidaten der verbonden
minderheden" hiervoor vermeld. Van de sociaal
democraten weer geen woord, er werd gedaan
alsof zij niet bestonden. Alleen uit een adver
tentie m De Amsterdammer bleek van het
bestaan óók van deie minderheid.
Op grond van deze feiten, meenen wij, dat
gij allerminst het*recht hebt, u op het verleden
te beroepen en ons met verwijten te overladen,
nu wij getoond hebben een breedere opvatting:
van het proportioneel beginsel te huldigen,.
dan gy, die ons uit de verte zoo gaarne de
les leest. Wel verre dus van »ons liefste be
ginsel te verloochenen" ot «partytje te spelen
zonder beginsel", zooals u zoo goed is, on»
voor de voeten te werpen, hebben wij niet uit
sluitend naar party verband, doch niet minder
naar beginselverband gestreefd.
De heer Hugo Muller wordt nu door u
hemelhoog verheven, omdat hij, volgens u, in
distr. III niet tegenover een Soc. Dem. wilde
staan ; het is mogelijk dat gij dit persoonlijk
van hem weet, maar wij weten niet anders, dan
dat hij al vroeg een c*ndidatuur van bestuurs
leden van Vooruitgang II had aangenomen en
daarna niet verkoos, met ziuh te laten sollen
door het Centraal Cjmiti; van die vereeniging.
En die «radicale" heer Den Hertog ! Deze
candidaat van Vooruitgang had in verscheidene
andere districten kunnen gesteld worden, doch
hij stond er op, reeds toen deze vereeniging nog
geen besluit genomen had over de
districtverdeeling, om in IX gesteld te worden, tegen
over een candidaat onzer partij. In de verga
dering van Vooruitgang van 8 Juli j.l. ver
klaarde hy zich dan ook dankbaar, dat die
vereeniging hem in IX gesteld had, prees hij
deze kiesvereeniging, het bekende allegaartje
op politiek gebied, dat niets anders is dan het
oude Burgerplicht, versterkt (?) door een deel
uitgewekenen van Grondwet en betoogde, dat
men vooral niet Vooruitgang moest verwarren
met Burgerplicht! En nu moeten wij ons, vol
gens u, «het voorrecht" ontzeggen hem als
«radicaal" te candideeren, hy die zich in III
liet stellen tegenover Ilenri Polak, mits bij
toch ook maar tegenover een radicaal in IX
mocht staan. Indien nog een bewijs noodig
ware geweest, om aan te toonen van welk
bizonder gehalte dege, door H in bescherming ge
nomen candidaat is, dan heeft hij dat met
zijn optreden tegenover Van Arkel en Polak
zelf afdoend gelevead.
Wij zijn de eersten om te erkennen dat wij.
wegens persoonlijke verdeeldheid, waarin gij
niet weiijig de hand hebt gehad, in den laatsten
tijd niet zoo sterk naar buiten konden werken
als wij wel wenschten, ofschoon onze ver
tegenwoordigers er voor gezorgd hebben, dat
men over onze beginselen niet in twijfel ver
keerde. Het kan u echter bekend zijn, dat de
partij ook om fiancieele redenen niet zoo
krachtig kon optreden als gewenscht en noodig
was. Wij gingen gebukt onder schulden ook
onder uw medebestuur ontstaan, doch waarom
gij u bij het verlaten onzer vereeniging niet
hebt bekommerd. Die schulden meenen wij als
fatsoenlijke lieden te moeten afdoen en daarin
zij wij eerst dezer dagen geslaagd.
Niettegenstaande het «een raadsel" voor u is.
hebben zich tal van principieele lieden bij ons
aangesloten, zoodat ons ledencijfer niet minder
is dan dan dat van de kiesvereeniging
»Amsterdam" in haren bloeitijd. Ook gij hebt, voor
zoo ver het bekend is geworden, ons niet
verlaten om principieele redenen, maar alleen
om persoonlijke, in verband met uw weekblad
De Volksstem; de tijd om dit nader toe te
lichten achten wij verstreken nu de details
door velen vergeten zijn.
Wij zouden op uw schrijven niet geantwoord
hebben, omdat het van zooveel haat getuigt
en het iedereen duidelyk moet zijn, welke
motieven u bezielen, maar wij wilden niet